Kerken zorgen voor
zieken in Zeeland
KRANT
UIT?
woo
•"proef
rit
PUZZEL- rubriek
Men mag zich niet
uitgestoten voelen
Contact tussen kerkelijk Oost en West
na eeuwen „vreemden" te zijn geweest
m
NIEUWS VAN
OVERAL
LEGER DES HEILSWERK IN
ZEELAND IS ZEER GEZOND
dan
met de
NIEUWS UIT DE KERKEN
37
71
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1962
INTERKERKELIJKE SAMENWERKING
niet-kerkelijken. „in een ziekenhuis
ontstaan de mooiste contacten, er
Een zieke voelt zich soms afge
sloten van de buitenwereld.
Hij neemt geen deel aan het
normale dagelijkse leven. In het
witte bed in het ziekenhuis
hoort hij geluiden van de bui
tenwereld, hij krijgt bezoek van
familie en kennissen, hoort de
„nieuwtjes", maar wanneer het
bezoek is afgelopen, is hij weer
terug in de ziekenhuiswereld.
Moeilijker is het nog voor die
zieke mensen, die gewend zijn
aan een geregeld kerkelijk le
ven. Bij de niet-kerkelijken of
de buitenkerkelijken kan het
ziek zijn soms een bepaalde in
vloed hebben: men is met zijn
gedachten alleen, denkt na over
van alles, ook over het geloof.
De kerken hebben ïn dezen hun op
dracht en taak verstaan. Predikan
ten bezoeken de zieken van eigen ge
meente, er zijn kerkdiensten in de
ziekenhuizen of de patiënten worden
in de gelegenheid gesteld diensten
van buiten-af via de zïekenhuismicro-
foon of -telefoon te beluisteren. In de
neutrale ziekenhuizen treedt vooral
het ziekenhuisbezoek van de predi
kanten en geestelijken op de voor
grond. In de prot.-christelijke zieken
huizen kan men verder gaan. Er zijn
op sommige plaatsen ïn onze provin
cie interkerkelijke diensten, zelfs
avondmaalsdiensten. De rooms-ka-
tholieke ziekenhuizen hebben voor
de patiënten de rector, die tot taak
heeft de geestelijke verzorging. En
protestantse predikanten kunnen er
te allen lyde patiënten bezoeken.
Ook kerkleden
Zoals de kerken op andere terrei
nen een taak hebben, zo is er een
arbeidsterrein in de ziekenhuizen. En
niet alleen voor de predikanten en
geestelijken, maar ook voor de leden
van de kerken. Op kerkelijke hoog
feesten verzorgen leden van kerken
een verrassing voor de zieken: fruit-
bakjes, men zorgt voor lectuurver-
spreiding, bloemen.
Sinds vórig jaar kent men in het
prot.-chr. streekziekenhuis „Bethes-
da" in Vlissingen avondmaalsdien
sten, waaraan zowel luthersen als
hervormden kunnen deelnemen.
Maar, zo zei ons een Vlissingse her
vormde predikant, „naar ons gevoel
is het avondmaal ook voor andere
kerken, voor iedere zieke, die dit wil,
staat het open". Via de huistelefoon
kunnen de zieken onder meer in het
Vlissingse „Bethesda'* afwisselend
uit de hervormde of gereformeerde
kerk een dienst beluisteren.
Het Leger des Heils in Vlissingen be
zoekt regelmatig de zieken in het
r.-k. St.-Joseph-ziekenhuis. Men gaat
alle bedden langs en bereikt ook de
r T
m
1
fit
hhh||^^H^ÉH|||||||W
TX' 'V
IfX
Interkerkelijk
De patiënten van het „Juliana-zie-
kenhuis" in Terneuzen worden
weer op enigszins andere wijze ver
zorgd door de kerken. Om de veer
tien dagen is er een kerkdienst, ge
leid door een hervormd of gerefor
meerd predikant of een dominee van
de gereformeerde kerk onderhoudend
artikel 81. Er zijn bijbellezingen en
men zingt geestelijke liederen. Wan
neer er een gevarieerd grammofoon-
platenprogramma is, worden altijd
veel geestelijke liederen aangevraagd.
Chr. gereformeerden, hervormden,
gereformeerden en predikanten van
de gereformeerde gemeente nemen
deel aan het overleg voor de tele
foondiensten in het Middelburgse
Gasthuis. Een interkerkelijk predi
kantenconvent is ook aan het werk
voor de patiënten van het Zierikzeese
rode-kruisziekenhuis, er is bovendien
in een speciale zaal gelegenheid voor
het houden van r.-k. kerkdiensten.
Interkerkelijke avondmaalsdiensten
vinden ook plaats ïn de verpleeg
tehuizen Der Boede en Ter Poorte in
Koudekerke. „Het zjjn soms ontroe
rende diensten voor de patiënten, die
jarenlang geen avondmaal hebben
gevierd", zo zei ons een gerefor
meerd predikant. Er is gelijktijdig in
beide vleugels van deze instellingen
een avondmaalsviering, waarin een
gereformeerd en een hervormd pre
dikant voorgaan. En men is vrij de
ene of de andere avondmaalsdienst
bij te wonen.
Zoals bekend bevinden zich in Der
Boede chronisch zieken en in Ter
Poorte geestelijk minder validen.
Ouderlingen en zusters assisteren in
deze diensten. „De avondmaalsdien
sten zijn zeer ruim toegankelijk. Men
moet deze zien op een ander geeste
lijk niveau dan die welke normaal in
de kerken worden gehouden. Het
christendom in deze tehuizen is een
nuchter, praktisch christendom, wat
je kan doen voor de zieken, dat doe
je", aldus onze zegsman.
De diaconieën van de verschillende
kerken worden aangeschreven over
de „vergeten leden", die zich in de
verpleegtehuizen bevinden. Want:
„de thuiskerk moet de band met de
leden bewaren, men moet zich geen
uitgestotene voelen". Aldus is de taak
van de kerken ten opzichte van de
patiënten ïn de ziekenhuizen mis
schien nog wel het beste geformu
leerd.
Vrouwelijke predikanten zijn toege
laten tot het ambt in de verenigde
Evangelische kerk in Duitsland. Zij
zullen alle werkzaamheden van een
mannelijke collega mogen verrichten
en voor speciale werkzaamheden of in
een „normale" gemeente worden ge
plaatst.
Ontheffing van het celibaat is ver
leend aan een vroegere predikant van
de Duitse Evangelische kerk in
Mainz, die tot r.-k. priester is gewijd.
Hij kan gehuwd blijven en is in de
Dom van Mainz onlangs gewijd.
Er waren per 30 april 1962 75
hervormde kerken in Nederland ge
reed gekomen, 32 waren in aanbouw
en voor 45 zijn de plannen gereed.
Totaal 152, waarvan 120 zijn gesub
sidieerd uit de kerkbouwactie 1959
(opbrengst meer dan 10 miljoen gul
den). De subsidies bedroegen totaal
9.443.292, rond 78.694 per object.
Voor 1964 wordt een nieuwe actie
overwogen.
De eerste Kooniskatliolieke bis
schop sinds de Reformatie zal in sep
tember in Zweden worden gewijd. Er
zijn 28.000 r.-k. in dit land. De nieu
we bisschop is de Amerikaanse pater
Taylor. De bisschop van Kopenhagen
is consecrator.
De Wereldraad van Kerken verte
genwoordigt omstreeks 400 miljoen
christenen uit 68 landen. De leden
van het centrale comité zijn afkom
stig uit Europa (42), Amerika (28),
Azië (19), Afrika (12) en 6 uit Oce-
anië.
Een Europa-camping is op de Cau-
berg bij Valkenburg gevestigd. Er is
op het terrein een grote tent ge
plaatst voor kerkdiensten. De cam
pingeigenaar deed dit in overleg met
het bisdom Roermond en met de her
vormde predikant. Elke zondag is er
nu een r.-k. en een hervormde dienst.
Men zingt.a-capella.
Er zijn thans 19 diaconessenhuizen
in Nederland 18 ziekenhuizen en
1 verpleeghuis. Drie waren in 1961
in aanbouw, het prot. chr. ziekenhuis
in Brussel vraagt om nieuwbouw. Al
dus het jaarverslag van de bond van
Ned. diaconessenhuizen.
Een gereformeerd predikant is ïn
een hervormde avonddienst voorge
gaan in Amsterdam. „Het viel mij
moeilijk om deze beurt bezet te krij
gen en toen viel mij de gedachte in:
als ik de gereformeerde collega ds.
J. van Buuren eens vroeg. Dit m het
kader van de zich ontwikkelende toe
nadering tussen hervormden en gere
formeerden. De kerkeraad stond hier
met grote sympathie tegenover", al
dus schreef de herv. predikant dr. H.
J. Langman van de Spaarndammer-
buurt in zijn wijkbericht.
waarnemers naar Concilie
Door het centrale comité van de We
reldraad van Kerken is thans reeds één
waarnemer voor het komend Vaticaans
concilie aangewezen, dr. L. Vischer
(Zwitserland). Mogelijk wordt nog een
tweede waarnemer aangewezen. Na de
Anglikaanse Kerk, die al een drietal
waarnemers aanwees hebben ook de Oud-
Katholieke Kerken aangekondigd, dat
zij een waarnemer zullen zenden. Als ge
delegeerdwaarnemer is door de Inter
nationale Bisschipsconferentie daartoe
bereid gevonden can. prof. dr. P. J-
Maan uit Utrecht.
De Duitse Evangelische Kerk heeft in
middels bekendgemaakt, dat zij haar ver
tegenwoordiger bij het secretariaat ter
bevordering van de christelijke eenheid
dr. E. Schlink de opdracht heeft gege
ven als waarnemer naar het concilie
in Rome te gaan. De Lutherse Wereld-;
bond heeft als vertegenwoordigers aan
gewezen prof. dr. K. E. Skydsgaard
(Denemarken) en dr. G. Lindbeck (Ver.
Staten). De Wereldraad van de Metho
disten heeft twee waarnemers benoemd
en een derde zal waarschijnlijk later nog
worden aangewezen. Uit de wereld van
de orthodoxie zijn nog geen berichten.
Commandant W. F. Palstra:
Over het algemeen schijnt er daar geen
eenstemmigheid te zijn. De patriarch
van Constantinopel zal een waarnemer
sturen. De Grieks-Orthodoxe Kerk wil
het doen, maar heeft nog niet beslist
of het een geestelijke of een leek moet
zijn. De Roemeense en de Russische
kerken hebben nog niets beslist, wat
uitgelegd wordt als een beleefde af
wijzing van de uitnodiging. De Servische
patriarch wacht eerst op het stand
punt van de andere kerken.
Wij zijn heel gelukkig met de
mensen in Zeeland, die voor
het Leger des Heils werken", al
dus de commandant van liet Leger
des Heils in Nederland, It. commis
sioner W. F. Palstra. De Leger des
Heilscommandant was het afgelopen
weekeind voor een inspectiebezoek
ïn Zeeland. Voordat commissioner
Palstra het woord voerde in een slot
bijeenkomst in Vlissingen gaf hij ons
zijn indrukken over het Leger des
Heilswerk in onze provincie.
..Het werk in Zeeland is zeer gezond.
Zoals overal in Nederland zou eigen
lijk in iedere plaats tot uitbreiding
van de werkzaamheden kunnen wor
den overgegaan, maar er is een te
kort aan mensen en vooral aan lei
ding. In deze tijd wenst men minder
gemakkelijk een verantwoording te
aanvaarden en de aanmelding van
het aantal jongeren wordt minder,
maar wie wij krijgen zijn uitmuntend.
Je zou allemaal meer willen doen",
zegt de 57-jarige commandant, de
tweede Nederlandse commandant van
het Leger na Bouwe Vlas. Hij werd
in Utrecht geboren en zijn ouders
waren ook officieren van het Leger
des Heils. „In het Leger des Heils
geeft men het zelfbestemmingsrecht
uit handen men kan naar overal
worden uitgezonden, vandaar dat in
Nederland zovele buitenlandse com
mandanten zijn j
Zaligverklaring
paus Pius IX
Paus Johannes XXIH heeft de hoop
uitgesproken, tijdens het Vaticaanse
concilie, dat 11 oktober begint, paus
Pius de negende, die het dogma van
de pauselijke onfeilbaarheid in 1870
heeft verkondigd, te kunnen zalig-
verklaren.
Paus Pius IX was paus van 1846 tot
1878, het. langste bewind in de histo-
rie van de Rooms-Katholieke Kerk.
Expansie
Voor de plaatselijke afdelingen in
Zeeland zijn er vele expansie
mogelijkheden, maar zjj kunnen nog
niet worden benut. Bijzonder floreert
de post Zierikzee, waar men als cen
trum van activiteiten van de jeugd
op het eiland het jeugdclubhuls ziet.
„Hier is niet alleen de mogelijkheid
om iets te doen, maar Zierikzee heeft
een bepaalde taak".
Lt. commissioner Palstra wijst nog
op de ontwikkeling hier van het
sociale werk (vertier voor de dijk
werkers tijdens de watersnood) naar
het jeugdwerk: een overgang die
spontaan was. Nu vindt de jeugd er
een centrum waar men vooral tussen
de middag kan overblijven. Zierikzee
biedt goede perspectieven, evenals
Vlissingen, dat zich vooral op de jon
geren concentreert. „De Goese post
weerspiegelt de typisch Zeeuwse
aard van stabiliteit: trouw en vol
houden. Het jeugdwerk heeft ook
hier een goede vlucht genomen".
„Of er nieuwe mogelijkheden met de
industrialisering van Zeeuwsch-
Vlaanderen komen voor het Leger?
Wanneer die zich duidelijk aftekenen,
zullen zjj zeker worden benut door
de Terneuzense post".
De samenwerking met de andere
kerken is prima te noemen, aldus
commandant Palstra. „Wij weten ons
verbonden met allen, die staan op
dezelfde grondslag. Naast elkaar vor
men wij één front". Lt. commissioner
Palstra noemt nog de toenemende
belangstelling van de R.-K. Kerk
voor het Leger des Heils, zoals bleek
bij de „Doe wat terug"-actie, toen
r.-k. zusters bij de inzameling hiel
pen.
„Ik geloof", aldus formuleert by
voorzichtig", dat dit kan, omdat het
Leger des Heils nimmer negatief is;
wij Zyn aanvaardbaar voor iedereen".
EN DE
De gereformeerde kerk van Vrou
wenpolder bestaat dit jaar driékwart
eeuw. Deze kerk maakte zich in
1887 los. Foto toont het kerkgebouw.
Vrouwenpolder ts één van de vijf ge
reformeerde kerken op Walcheren,
die 75 jaar bestaan.
(Foto P4.C.)
in- u Cl d
De politieke verhoudingen tussen Oost en
West zitten vast. Dat kunnen we bijna da
gelijks door de berichten in de dagbladen con
stateren. Des te merkwaardiger is het dat de
kerkelijke verhoudingen tussen Oost en West
steeds vlotter schynen te gaan lopen en aan
beide zijden spreekt men zyn voldoening uit
over het feit dat dit mogelijk is. Eeuwen laing
heeft men als vreemden naast elkaar geleefd.
Er waren allerlei twistpunten. Praktisch had
den de kerken van de Oosters Orthodoxe ritus
(deze hadden we voornamelijk op het oog)
weinig contacten met de kerken van het Wes
ten. Slechts zo nu en dan was men zich bewust
te staan voor één en dezelfde zaak.
Na de tweede wereldoorlog, die in zoveel op
zichten een beslissend keerpunt blijkt te zijn
in de historie van onze aarde, is ook hier een
verandering gekomen en het bleek dat de or
thodoxe kerken achter het IJzeren Gordijn ver
langden naar meer contact en dat niet alleen
met kerken die eveneens van oosters orthodoxe
ritus zijn. Het vorige jaar is dit verlangen tot
uiting gekomen bij de aanvraag van de Rus
sische Orthodoxe Kerk om lid te mogen worden
van de Wereldraad der Kerken. Toen de aan
vraag van die kerk bekend werd, kwamen onmid
dellijk gedachten en pennen in beweging. Men
zag in de toekomst reeds meerdere kerken uit
het communistische blok zich aanmelden als
lid van de Wereldraad, hetgeen dan ook ge
beurd is. Ook dit jaar, blijkens de verslagen die
we lazen van de vergadering van het Centrale
Comité van de Wereldraad der Kerken, zijn
er weer een paar bijgekomen.
Alleen maar goed
Het kan alleen maar goed zyn, wanneer poli
tiek het gesprek tussen Oost en West tel
kens stokt, dat er een instantie is waar het ge
sprek blyft voorgaan. We willen heus niet zeg
gen dat er geen moeilijkheden rijzen. Wie terug
gaat in de geschiedenis der kerken, kan bij
bosjes opnoemen de punten waar men niet ge
lijk denkt. Maar toch moeten we de mogelijk
heden tot een gesprek, die er nu zijn, niet gering
achten. In Amsterdam heeft de I-C.C.C. (In
ternational Counsel of Christian Churches)
vergaderd en wie de verslagen gelezen heeft
weet, dat deze Raad van christelijke kerken tel
kens weer gewaarschuwd heeft voor de Wereld
raad der Kerken, vooral ook omdat daarvan
zoveel kerken uit de communistische landen
lid zyn geworden.
Daaruit zou duidelijk blijken hoe de Wereldraad
in communistisch vaarwater komt wat dr. Carl
Mc Intire, de voorzitter, van het begin af aan
reeds zou hebben gezien en voorspeld- Er is
waarlijk ook nog wel iets anders te zeggen
van die kerken, die de grootste vervolging van
deze eeuw hebben doorstaan en die er niet meer
zouden mojjen zijn, nadat een paar geslachten
zijn opgevoed in de ieer van het Russische
communisme. Ze zijn er echter nog steeds.
Hun betekenis is een gans andere geworden dan
toen de tzaar aller Russen praktisch het hoofd
van zijn kerk was. Dat deze kerk met het tza-
risme niet is ten onder gegaan, zegt ons vol
doende dat er ware levenskrachten van het
christelijk geloof zijn geweest en nog zijn.
Hiervoor mogen we de ogen niet sluiten, ook
al hebben deze kerken een andere vorm, een
andere liturgie, een ander lied dan wij ïn ons
land gewoon zijn.
Aan het begin van deze maand lazen we het
bericht dat dr. Arthur Ramsey de Anglicaanse
aartsbisschop van Canterbury, in Rusland is
geweest. Hij heeft besprekingen gevoerd met
„Russische religieuse leiders". Nu is de kerk
van Engeland, van wie dr. Ramsey de primaat
is, ook een kerk die anders is dan wij in ons
land gewoon zijn- Ze heeft een protestante be
lijdenis, maar haar eredienst en vormen zijn
katholiek en herinneren aan de R-K. Kerk,
waarvan Hendrik VIII haar heeft losgemaakt.
Deze kerk die zich noemt „both catholic and
protestant" (protesterend!) kan men zien als
een tussenvorm tussen Rome en het Calvinis
me. Ze is ook, zouden we kunnen zeggen, er
gens tussen het Protestantisme zoals wij dat in
ons land kennen en de Oosters Orthodoxe ker
ken. Het is dan ook niet toevallig dat deze
Kerk van Engeland reeds in 1930 contacten
had met Rusland. Ramsey heeft de instelling
bepleit van een gemeenschappelijke theologische
commissie, waarin alle Anglicaanse en Ortho
doxe kerken vertegenwoordigd zouden zijn,
met de bedoeling „om opheldering te bren
gen in dogmatische vraagstukken en een
grotere eenheid te bewerkstelligen". Hij heeft
ook een gesprek gehad met de plaatsvervangen
de Russische eerste minister Mikoyan, tot wie
hij de hoop heeft uitgesproken dat de Russische
en Engelse regeringen „de grootst mogelijke
vrijheid van uitwisseling zouden toestaan tussen
Russische en Anglicaanse kerken". Dit was
maar een klein berichtje, dat verscholen ging
onder het grote wereldnieuws, maar kerkelijk
is het toch niet zonder betekenis en misschien
is het ook nog belangrijk op de lange baan
dan voor de toekomst van de wereld. Wie
zal het zeggen?
Ander bericht
Het andere bericht waarin dc kerken uit het
communistische blok naar voren kwamen
was het verslag dat we de vorige week lazen
over de reeds genoemde vergadering van het
Centrale Comité van de Wereldraad van Ker
ken in Parijs. Dit centrale comité heeft een
uitbreiding ondergaan en bestaat sinds het vo
rige jaar uit 100 leden. Voordien vormden Oos
ters Orthodoxe kerken maar een kleine groep
in de Wereldraad. Nu zyn ze een heel blok
en de uitbreiding van het centrale comité met
10 leden heeft men nodig geacht om ruimte te
maken voor de pas ingekomenen. In Par|js
zyn er weer 7 nieuwe kerken toegelaten, vnn
wie er 5 behoren tot de kerken achter het
IJzeren Gordyn.
Drie van deze vijf waren do Lutherse kerken
van Estland en Letland en de Unie van Rus
sische Baptisten. De twee andere waren de
Orthodoxe Kerk van Georgië in de Kaukasus en
de Apostolische Kerk van Armenië. De Kerk
van Georgië is maar klein. Ze telt niet meer
dan ruim 100 gemeenten. Ze heeft zich zelf
standig willen houden van de Russisch Ortho
doxe Kerk. De Armeense Kerk heeft nog altijd
een 3 miljoen leden. Naar haar eigen over
levering is zij gesticht door de discipel Thaddëus.
Reeds in 303 werd in ieder geval in het toen
bestaande Armeense rijk het christendom
staatsgodsdienst. Dit Armeense rijk is ten on
der gegaan, maar niet zijn kerk. Tot in onze
eeuw toe heeft zij een ware lijdensweg moeten
gaan. De Armeniërs wonen momenteel in Rus
land, Turkije en Perzië. We herinneren ons
misschien nog het lijden dat zij na de eerste
wereldoorlog van de Turken hebben moeten
verdi'agen.
Sinds het concilie van Chalcedon in 451, heeft
de Armeense kerk zich afgescheiden. Ze is een
van de zogenaamde monophysistische kerken:
men ontkent dat Christus een goddelijke en men
selijke natuur heeft gehad, maar slechts één,
een goddelijke. Dat Christus waarlijk één met
ons mensen is geweest komt daarbij meestal
in het gedrang. Deze afscheiding heeft de ver
houding met andere kerken gespannen gemaakt-
Deze zeer oude kerk, met een geheel eigen
geschiedenis en traditie en met een geheel
eigen theologie en liturgie, is nu ook lid van de
Wereldraad der Kerken. Maar wat mij in het
bericht het meeste trof was, dat een Russisch-
orthodoxe geestelijke een warm pleidooi heefl
gehouden voor de opname. Hij pleitte daarmee
voor een kerk die 15 eeuwen geleden met de
Oosters Orthodoxe kerken had gebroken en a)
die eeuwen door een zelfstandig bestaan heefl
willen leiden.
De Wereldraad van Kerken staat nu aan hel
begin van een belangrijk gesprek tussen de ker
ken van het Oosten en die van het Westen
Dat dit gesprek zonder moeilijkheden zal zyn
geloven we niet, maar we zijn wel van ge
dachten dat er belangrijke dingen uit kunnen
voortkomen. In een steeds meer verbrokkelende
wereld zoeken de kerken naar een eenheid, die
er eigenlijk reeds is; de eenheid waarvan Chris
tus spreekt als H(j het heeft over zyn kudde,
die HU wil weiden. Hiervan mag men uitgaan,
i H.
Diverse kerken zenden Kalenderhervorming ter
Op zoek naar artsen, verpleegsters
leraren, maatschappelijk werksters
en bekwame vaklieden is de stichting
Oecumenische Hulp aan kerken en
vluchtelingen. Deze mensen moeten
bereid zijn voor 2 of 3 jaar in Alge
rije te werken. Na de zelfstandigwor-
ding van Algerije op 5 juli zijn de
vluchtelingen weer teruggekeerd. Uit
Tunesië en Marokko zijn er zo al
130.000 gerepatrieerd. De hulpverle
ningsorganisaties, die namens de
kerken in Algerije opereren zijn door
gegaan met de werkzaamheden.
Voedseluitdeling en medische hulp
staan op het programma; ook andere
werkzaamheden: 90.000 bomen zijn
geplant om de gekapte én verbrande
bossen te vervangen.
zendingspredikant ds. H. Bultje van
de Hervormde kerk. Hij is door de
Evang. chr. kerk benoemd tot leider
van de theologische cursus in Seroei.
Zijn gezin blijft voorlopig in Neder
land. De samenwerking van de raad
voor de zending der N.H. kerk met de
kerk van Nieuw-Guinea zal niét ver
anderen na de overdracht van dit ge
bied aan Indonesië.
Een oecumenisch informatiecen
trum is ingericht in Brussel, met als
doel ontmoeting en uitwisseling der
evangelische kerken. De toeristen
worden bij hun reizen door Europa
attent gemaakt op de oude centra
van de Reformatie en in contact ge
bracht met de gemeenten. Het is een
heropening van het centrum, dat tij
dens de wereldtentoonstelling aanwe
zig was. Mevrouw Carp uit Neder
land is chief-hostess en een Ameri
kaans comité geeft financiële steun.
Adres: 5, Rue Champ de Mars, Brus-
Zevenhonderd jaar bestaat 5 de
cember de hervormde gemeente van
Schiedam. Er komt een gedenkboek
van ds. J. G. Jansen, een historische
tentoonstelling in het koor der kerk
en een nieuwe actie voor een nieuw
orgel in de Grote kerk. Anderhalve
ton is er nodig, er is 40.000. Het
front van het Destaande instrument
staat op de lijst van Monumenten
zorg. In het najaar viert de Schie-
damse Oudkatholieke gemeente het
gebeurtenissen gepaard gaat.
discussie op Concilie
Naar het Zwitserse persbureau Kipa
bericht, zal op de agenda van het Vati
caanse concilie ook een voorstel tot
hervorming van de kalender komen,
voortgekomen uit aanbevelingen uit de
tijd van de Volkenbond en ook weer
aangeroerd In 1950 in de Verenigde
Naties. Men wil het jaar verdelen ïn
kwartalen van 13 weken. Elk kwartaal
begint met een zondag en eindigt met
een zaterdag. Nieuwjaarsdag zal vol
gens het plan ook altijd een zondag zijn.
De maanden krygen alle 30 dagen, be
halve de eerste maand van elk kwar
taal, die 31 dagen telt. Voor de kerken
is van belang, dat voor het Paasfeest
een vaste datum wordt ingevoerd: 8
april. Daarmee staan dan tevens an
dere feestdagen vast, die van Pasen
"'■"inkelyk zjjn.
Tegen het eind van de 16e eeuw werd
onder paus Gregorius XIII een toen
nodige correctie op de sinds het begin
van onze jaartelling gebruikte kalen
der aangebracht. Het heeft echter lang
geduurd eer die correcties overal wer
den aanvaard. De orthodoxe kerken
hebben die nog nooit overgenomen en in
Europa duurde het nog tot 1811 eer
het laatste kanton van Zwitserland zich
bij aanpaste. Dit zal het concilie zich
wel moeten realiseren, ook al staat de
Rooms-Katholieke Kerk misschien prin
cipieel niet afwijzend tegenover een der
gelijke maatregel. Bovendien is de situ
atie wel anders dan in de 16e eeuw, toen
een dergelijke maatregel door het Va-
ticaan aanvaard toch heel wat meer
kans van slagen had dan thans. Nu
zou het pas beslist kunnen worden door
een hoge wereldlijke instantie.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Dalfsen A. Bakker te Kol-
lumerzwaag-
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Bedankt voor Barrhead Neerlandia
(Alberta) Canada A. Kooy te Oldenzaal.
In de ouderdom van 75 jaar is te Bor-
culo overleden ds. G. Hornstra emeritus
predikant der Ned. Herv. Kerk. Ds
Hornstra, die 26 juli 1886 te Idaderadeel,
waar zijn vader hoofd der school was.
werd geboren, studeerde aan de rijks
universiteit te Groningen. En werd in
1914 kandidaat in Gelderland. Op 6
december van dat jaar aanvaardde hij
zijn ambt in Jisp. Hij diende de gemeen
ten van Zijpe, Bellingwolde, Warenhui
zen, Koog aar. de Zaan en Geesteren,
-—'ar hij 1 april 1953 met emeritaat
ging. Zijn stoffelijk overschot is gister
middag na een rouwdienst in de herv.
kerk aldaar op de algemene begraaf
plaats te Gesteren bijgezet.
1
T
3
4
L*Lf
8—
9
ïtT™
TT
12
ral rar
Ï5
16
XHIHXX
15
20
22
23 |2S
26
27
2ö
29
M
31
33
IB"
36
36
39
4Ö~
42
43
44
47
TT"
49
5Ö~
Sri F©
53"
Vi~
55
r
L
TB-
S9~
60
6Ï~
63
64~
65
A/\MBBA /v
68
6§~
73
L
MXHM
HORIZONTAAL:
1. zwaarte van een vuurwapen, 6. be
haagzieke vrouw, Oosterse duif, 12. v.
onderen verwarmde droogvloer, 14. ber
rie, 15. scheepsemmer, 17. gelofte, 19.
levensonderhoud, 21. zoon van Jacob, 22.
hoofddeksel, 24. eveneens, 27. Tante Pos.
afk., 28. Eminentie, afk., 29. balling, 32.
muzieknoot, 33. meer, 31. woonboot, 35.
febergte in Rusland, 36. Tibetaanse buf-
el, 38. dc dekens, 39. muzieknoot, 40.
modegek, 41. drie - voorvoegsel, 42.
reeds, 43. de oudere, afk., 44. gehakt var
kensvlees, 46. hoofd van bep. klooster,
48. kilovolt, afk., 50.sr.-k. geestelijke,
51. halsbont, 53. zie 35., 54. Anno Chris-
ti, afk., 55. het tegenovergestelde, 58.
titel, ark., 59. limited, afk., 61. ontken
ning, 62. samentrekking van „edel", 63.
Zijne Hoogw. Eminentie, afk., 64, uit
roep by het kienspel, 66. kloosterzuster,
vervoeging van het werkw. „doen",
met meer waarschijnlijkheid, 72.
ten ten kantore, 74. gemakkelijke
vaardigheid, 75. Nieuw-Guinea (Indon.).
VERTICAAL:
1. droefheid te kennen geven, 2. smart,
3. Europeaan, 4. Binnenlandse strijd
krachten, 5. elektro-technisch. afk., 7.
als boven, afk., 8. ga weg!, 9. rivierboot,
10. versnapering, 11. stip, punt op de i,
13. voorzetsel, 16. de gezamenl. kamer-
leden v. e. politieke partij, 17. vulkaan
(Italië), 18. steekwapen, 20. verwar
mingstoestel, 22. met een paraaf waar
merken, 23. voegwoord, 25. naar onze
mening, 26. slordig werk, 29. Turks
vorst, 30. ernstig, 31. draaibare kap op
een schoorsteen, 37. snibbige vrouw, 38.
titel, afk., 43. tussen plankjes binden,
44. zie 44. horizontaal. 45. houten vat,
47. kleine tijdsduur, 49. vluchten, 51.
deel van het geraamte, 52. stad aan ge
lijknamige golf z.o. van de Rode Zee,
56. gij, 57. riviertje in Friesland, 60.
mis. ontbeer, 63. pees, zenuw, 65. Ne
derlands afk., 67. voorzetsel, uitgeput,
68. zie 38. verticaal, 70. en anderen, afk.,
71. regiment infanterie, afk., 72. broe
der, ark., 73. groente.
OPLOSSING VAN DE VORIGE WEEK:
