Russische ruimtevaarders kwamen
PER PARACHUTE op aarde terug
Lijvig rapport met interessante gegevens
over KIJKERS en KIJKGEWOONTEN
Nïkolajew even bang toen hij
rook en vlammen zag
POLITIE ARRESTEERT VERDACHTE
IN AMSTERDAMSE MOORDZAAK
MAN BLIJFT ONTKENNEN
IS ALT|d|i
EEN 1*
?ATIE g
Jongetje dronk
vergif uit gevonden
flesje
DELTACHEMIE OMGEZET IN N.V.
TWEE DODEN IN
LA COURTINE
GALVAO MELDT
AANSLAG OP
ZIJN LEVEN
N.T.S.-JOURNAAL IS HET POPULAIRSTE TELEVISIEPROGRAMMA
VOLGENS ENQUETE VAN C.B.S.
GEHOUDEN IN HERFST VAN 1960
BOEREN HOUDEN
VAN BALLET
WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
POPOVITSJ STOFZUIGDE NA HET ETEN
De Russische ruimtevaarders Nikolajew en Popovitsj hebben giste
ren in de Moskouse universiteit naar aanleiding van hun ruimtevluch-
ten met de Wostoks drie en vier een persconferentie gehouden waarop
een vijfhonderdtal Russische en buitenlandse journalisten aanwezig
waren alsmede de ruimtevaarders Gagarin en Titov, geleerden, func
tionarissen en leden van het diplomatieke corps. De conferentie werd
geopend door professor Keldysj, voorzitter van de Sowjet-academie
van wetenschappen. Hij deelde mee dat de resultaten van de weten
schappelijke waarnemingen tijdens de ruimtevïüchten der Wostoks
gepubliceerd zouden worden.
Op een der eerste vragen, wat voor aardse souvenirs de ruimtevaar
ders op hun vlucht hadden meegenomen, antwoordde Popovitsj door
een lint met het portret van Lenin er op te tonen. Popovitsj deelde
voorts mee dat de kleinste afstand tussen de Wostok 3 en Wostok 4
vijf kilometer bedroeg. Elk der ruimteschepen woog ongeveer vijf
ton, aldus Popovitsj Zijn collega Nikolajew zei o.a. dat hij per para
chute was geland, apart van zijn ruimteschip.
Zijn opleiding en die van Popo
vitsj was gescliied in echte ruim
teschepen en onder omstandighe
den van gesimuleerde ruimtevluch-
ten. Zij waren geoefend in het lan
den per valscherm in hun ruimte-
pak en met noodvoorraden en
communicatie-uitrusting bij zich.
Nikolajew zei, dat hij, om al zijn indruk
ken van de ruimtevlucht weer te geven,
wel minstens de 95 uren nodig zou heb
ben lie hij in de ruimte had doorge
bracht. Hij kon nauwelijks tot uitdruk
king brengen hoe heorlijk het was door
de ruimte te vliegen met een goede ka
meraad naast zich.
Bij de daling had Nikolajew het ruimte
schip in de lagere atmosfeer verlaten
en daarna was hij per valscherm geland.
Hij wilde de aarde wel kussen toen hij
landde. Toen hot ruimteschip door de
atmosfeer suisde, zag hij daarbuiten
rook en vlammen en werd hij bang.
Maar toen bedacht hij dat zijn vrees on
gefundeerd was en dat alles volgens
plan verliep.
Rook en vlammen
met gewone atmosferische druk e
vochtigheid en regelbare temperatuur.
De gloeiende deeltjes die Gagarin, Titov
en Glenn buiten hun cabine in de ruimte
hadden gezien, waren volgens Popovitsj
Over de landing vertelde Nikolajew
verder dat na het afvuren van de
remraket en nadat de cabine van het
gedeelte met de instrumenten ge
scheiden was, de vertragingskracht
eerst klein was maar daarna steeds
groter werd- Hij zag toen buiten het
raam van zijn cabine eerst rook,
daarna vlammen die van kleur ver
anderden van rood in oranje-geel en
dan blauw. Dank zij zijn oefening
kon hij de juiste stand innemen en
het ongemak verminderen.
Toen de vertragingskracht weer afnam,
was het alsof hij in een wagen op een
slechte 'weg reed. Hij verliet toen zijn
ruimteschip en kwam aan een val
scherm neer.
Tegen de verwachting in had hij, noch
Popovitsj, gedurende de vlucht enig
ongemak van de toestand van gewicht
loosheid ondervonden. Het voedsel
smaakte hun goed, zij konden het zon
der moeite tot zich nemen en zij had
den goede eetlust.
Nikolajew had meer water dan vruchten
sap gedronken. Het water was smake-
ltlk, fris en koel.
Op de eerste dag van de vlucht werd
hij driemaal wakker uit zjjn slaap. Op
dé drie volgende dagen werd hij om
twee uur 's nachts wakker, hetgeen
volgens plan vier uur moest zijn. Hij
keek dan op hot horloge en ging weer
slapen. Het doen van de lichaamsoefe
ningen was prettig.
Lichtende bol
Vanuit de ruimte had Nikolajew dui
delijk dc kustlijnen en de omtrekken
van steden op aarde kunnen onder
scheiden, Bij het vliegen in het maan
licht kon hij, met het licht in de ca
bine uit, de instrumenten onder
scheiden. De maan zelf zag hij niet
als een schijf, maar als een lichtende
bol in een zwarte ruimte.
Popovitsj, die na Nikolajew aan het
woord kwam, zei ook per valscherm ge
land te zijn, naast zijn cabine, op 200
km afstand van Nikolajew. Een „rendez
vous" van hen beiden in dc ruimte had
niet op het programma gestaan. Een
luchtregelingssysteem had voor een
zeekustklimaat in de cabine gezorgd
De Russische ruimtevaarder Ni
kolajew spreekt namens zijn col
lega Popovitsj en hemzelf een
dankwoord op de grootse receptie
wélke het tweetal kosmonauten in
het Kremlin werd aangeboden
Rechts staat een trotse premier
Kroesjtsjew ginder toe te zien.
W\AAAA/VAAA/inJVU\AfUUUVAAAA/UUWU\AAAAAAAAA£
slechts uitlaatstof van de raketmotoren.
Nikolajews ruimteschip leek in de verte
op een héél klein maantje.
Popovitsj vertelde van een fles half vol
water dié hij bij zich had. In de toe
stand van gewichtloosheid verzamelde
het water zich aan de rand van de fles
en de lucht in een bolletje in het midden
en dat bleef zo ook wanneer de fles ge
schud werd.
Eens had hij, na het eten, met een stof
zuiger de kruimels opgezogen.
Slechte dienst
Prof. Yazdovsky zei in antwoord op vra
gen, dat de capsules van Nikolajew en
Popovitsj geen hogere banen dan die
van Gagarin en Titov hadden kunnen
maken vanwege de uitwerking van de
Amerikaanse kernproef op grote hoogte
boven de Stille Oceaan.
Prof. Keldysj, de voorzitter van de Sow-
jetrussische academie van wetenschap
pen, die de persconferentie leidde, zei
dat de Amerikaanse proef op grote hoog
te de verkenning van de ruimte een
slechte dienst had bewezen.
Oude bekende van justitie
De man die ervan wordt verdacht
in de nacht van zaterdag op zon
dag de Amsterdamse kantoorbe
diende J. K. Termohlen (55 jaar)
te hebben vermoord, zit reeds
sinds zondagnacht in een politie
cel. Hij werd een uur na het vinden
van het lijk in een sloot op een
stuk opgespoten land aan de Jan
Evertsenstraat in Amsterdam aan
gehouden.
De politie heeft in de tas op zijn brom
fiets het polshorloge van de vermoorde
gevonden. De politie heeft nu ernstige
verdenkingen tegen de man, hoewel hij
nog steeds volhoudt met de moord niets
te maken te hebben. Het is de 24-jarige
expeditiearbeider bij een Amsterdams
dagblad L.C.B. „Het gaat nu nog slechts
om de bewijsvoering", verklaarde giste
ren hoofdinspecteur P. H. Verhoef? van
hel bureau Lodewyk van Deysselstraat,
die sinds zondagnacht zijn rechercheurs
heeft gestimuleerd om de moord snel op
te lossen. De expeditiearbeider werd om
streeks twee uur aangehouden, het was
een uur na het eerste anonieme tele
foontje. Zijn wonderlijk gedrag maakte
de politie argwanend. Zyn aanwezigheid
werd nog twijfelachtiger, toen de man
verklaarde dat hij zijn bromfiets bij het
Centraal Station had staan. Hij zou
daar een paar Duitsers hebben ontmoet,
met wie hij was uitgegaan. Hij was
daama met dc Duitsers in de auto mee
senstraat afgezet.
De politie geloofde niet veel van het
verhaal. „Laten we maar eens naar
die bromfiets gaan kijken", stelde
een rechercheur voor. Bij het Cen
traal Station was evenwel geen
bromfiets te vinden. „Gestolen" oor
deelde de expeditiearbeider. Hij wei
gerde evenwel aangifte te doen, de
politic heeft de man toen maar vast
gehouden.
Horloge
Gisteren vroeg werd hij nog eens nader
verhoord over de bromfiets. Hij liet toen
weten dat zijn vervoermiddel in de Wil-
Advertentie
ONEERVOL ONTSLAG. De twintigja
rige John Noonan van de Argyll en
Sutherland Highlanders in Schotland
die zijn „kilt" Schotse mannenrok
had beleend om een spijbelreisje naar
huis te kunnen betalen, is door een
krijgsraad in Edinburgh veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf en oneer
vol ontslag uit de militaire dienst.
DE BRUILOFT. Mario Maldini en Ca-
terina Fidani uit Vacche di Castel Sant'
Angelo bij Ricti in Italië hadden voor
nemen.
Bruiloftsmaal en gezellig samenzijn
daarna waren om nooit te vergeten,
maar naderhand bleek dat het jonge
paar zijn spaarcenten voor do huwe
lijksreis kwijt was. De fotograaf was de
enige vreemdeling geweest, waardoor
de verdenking op hem viel. Bruid, brui
degom en feestgangers zochten hem op
en sloegen hem tot ze de bekentenis er
uit hadden. Behalve foto's had Salvem-
mi ook het geld van Mario Maldini er
Caterina Fidani genomen.
Het feest verplaatste zich naar het po
litiebureau, waar het jonge echtpaai
zijn eerste samenzijn doorbracht:met
het omstandig rapporteren van Salvem-
mi's vergrijp. Het geld is terecht.
lem Schoutenstraat, nabij de Jan Evert
senstraat stond. B. woont in deze omge
ving. De politie ging er heen en vond in
derdaad de bromfiets. Er zat een tas op
en daarin vond men een polshorloge.
Aangezien bjj de sectie op het lijk
gebleken, dat de heer Termohlen
polshorloge had gedragen, werd contact
met de weduwe van het slachtoffer op
genomen. Zij herkende het polshorloge
meteen. De expeditiearbeider kon alleen
verklaren dat hij het horloge zaterdag
van een onbekende had gekocht. Met
de moord zei h(J niets te maken te heb
ben.
De man is een goede bekende van de po
litie. Hij werd al eens veroordeeld voor
een vermogensdelict.
Vermoedens
De politie heeft wel bepaalde vermoe-
*sns omtrent het motief van de moord,
ach acht deze indien ze juist blijken
i zijn voor publikatie niet geschikt,
f de moordenaar behalve het horloge
og meer van de vermoorde heeft gesto
len, is niet bekend. Deze had slechts eer
bedrag van ongeveer vijf gulden b(
zich, maar de familie meent dat de kan
toorbediende meer geld bij zich had.
(Advertentie)
Malse maatjeszure haringgebakken haring
Hoe gevaarlijk het is de inhoud van
een in de sloot drijvend flesje aan de
mond te zetten, ondervond een vijfjarig
jongetje in Oudkarspel. Het knaapje
zag een flesje in het water, haalde het
naar de kant met de bedoeling de in
houd aan een nader onderzoek te on
derwerpen en deze eens te proberen.
Dit geschiedde met het gevolg, dat de
jongen onwel werd en doktershulp
moest worden ingeroepen.
Daar de inhoud uit een of andere ver
giftige chemische substantie bestond,
werd onmiddellijke overbrenging naar
een der Alkmaarse ziekenhuizen nood
zakelijk geacht.
Daar bleek de jongen, hoewel hij maar
weinig van het gevaarlijkse spul naar
binnen had gekregen, ernstig ziek te
zijn, maar men heeft zijn leven toch
weten te behouden.
Papoea-voorzitter
voor N.-G.-Raad
gevraagd
Tien leden van de Nieuw-Guinea
Raad hebben gisteren een motie
ingediend betreffende een adres
aan koningin Juliana, waarin zij
het aftreden verzoeken van de
voorzitter van de Nieuw-Guinea
Raad, mr. J. H. F. Sollewijn Gelp-
ke en de benoeming van een Pa
poea als president.
De motie tot indiening van het rekest
en de voordracht tot benoeming van
een voorzitter zal vanochtend tijdens
een spoedzitting in behandeling worden
genomen.
In een toelichtend schrijven zetten de
tien leden uiteen, dat het niet in over
eenstemming met het vertegenwoordi
gend karakter van de raad zou zijn als
straks een vreemdeling als voorzitter
zou optreden.
Landbouwcoöperaties
nemen deel
Ter omzetting van de gelyknamige fir
ma in een N.V. is opgericht „Delta Che
mie N.V.". Van het maatschappelijk ka
pitaal ad 25 min., verdeeld in 12.500
aandelen „A" en 12.500 aandelen „B"
elk van 1000, zyn 2500 aandelen „A"
en 2500 aandelen „B" geplaatst.
De eerste Nederlandsche Coöperatieve
Kunstmestfabriek (E.N.C.K.) neemt
deel voor 2500 aandelen, de Nationale
Coöperatieve Aan- en Verkoopvereni
ging voor de landbouw „centraal bu
reau" G.A. („C.B.") 1750 aandelen, de
Coöperatieve Centrale Landbouwvereni-
ging „De handelsraad" van de aartsdio
cesane rooms katholieke boeren- en
tuindersbond G.A. („Handelsraad") 318
aandelen, de coöperatieve centrale ver
eniging „Landbouwbelang" G.A. 318
aandelen, de coöperatieve centrale in-
en verkoopvereniging van de katholieke
land. en tuinbouwbond G.A. („L.T.B.")
114 aandelen. De drie laatstgenoemde
verenigingen werken samen in de firma
„C.I.V.-Cnemie", welke te zamen met de
firma Delta-Chemie, thans ingebracht
wordt in de N.V. Delta-Chemie. De
nieuwe N.V. beoogt o.m. het vervaardi
gen van gemengde en complexe mest
stoffen en andere chemische produkten,
alsmede de verkoop en distributie van
die produkten, zowel in het binnen- als
in het buitenland. Dit blijkt uit de thans
verschenen statuten.
Voor o.m. het beheren van aandelen in
de N.V. Delta-Chemie is opgericht de
N.V. Gemeenschappelijk bezit van aan
delen Deltachemie, in Vlaardingen. In
het maatschappelijk kapitaal ad 50
min. nemen deel de „E.N.C.K." voor
7500 aandelen van 1000, „Centraal
Bureau" voor 5250 aandelen, de „Han
delsraad" voor 956 aandelen, „Land
bouwbelang" voor 956 aandelen, de „L.
T.B." voor 338 aandelen, allen door in
breng van aandelen „Delta-Chemie" en
aandelen Compagnie Neerlandaise de
l'Azote S.A. te Brussel. Voorts beoogt
„Gemeenschappelijk Bezit" o.m. het
verkrijgen, bezitten, beheren en ver-
Bij de Bertijnse muur blijft het bijzon
der rumoerig doordat demonstranten
aan de westelijke zijde niet ophouden
hun woede te betuigen over het neer
schieten door de vopo's van de vluchte
ling Peter Fechter. Foto: Drie politie
mannen en een burger slepen in West-
Berlijn een demonstrantdie met stenen
heeft gegooid, bij de muur weg.
vreemden van effecten in het algemeen,
zomede van andere vermogenswaarden,
waaronder onroerende zaken en sche
en het nemen van initiatieven in
belang van de Nederlandse land
bouw.
directie van „Delta-Chemie" zal
worden gevoerd door de heren W. A.
den Bakker en A. C. F. Hendrikse, bei
den te Wassenaar. Tot leden van de
raad van beheer van „Gemeenschappe
lijk Bezit" zijn benoemd de heren G. M.
F. Bom, Colijnsplaat, H. S. Kingma,
Leeuwarden, A. Loman, Almen, mr. B.
Onderwater, Rotterdam, W. Hoefna-
els, Doorwerth, drs. J. H. Cluitmans,
iwalmen.
Een Nederlands militair vliegtuig
is gisteren te Jentioux, nabij Li
moges, neergestort tijdens ma
noeuvres in de streek La Courtine,
waar Nederlandse militaire oefe
ningen worden gehouden.
Militaire zegslieden zeiden dat de twee
inzittenden van het vliegtuig waren om
gekomen. De slachtoffers zijn de 35-
jarige sergeant eerste klasse P. M. Keu
len en de 26-jarige sergeant M. J. Hui-
berts. Sergeant eerste klasse Keulen
woonde in Harderwijk. Hij was gehuwd.
Hij behoorde tot de ondersteunings
strijdkrachten van de landmacht. Ser
geant Huiberts was eer vlieger van de
luchtmacht. Hij woonde in Haarlem en
was ongehuwd.
Gemeenteambtenaar
verduisterde
26.000 gulden
De gemeentepolitie te Enmien heeft de
40-jarige gemeenteambtenaar J. S. aan
gehouden die in de afgelopen twee jaar
26.000 gulden door middel van valsheid
in geschrifte verduisterd heeft. De man
Iieeft een volledige bekentenis af gele
Hij zal worden voorgeleid aan de c
cier van justitie te Assen. Het verduis
terde geld heeft S. hoofdzakelijk uitge
geven aan het kopen van auto's en het
rijden daarin. Een deel van het geld kon
nog achterhaald worden,
De Portugees Henrique Galvao,
die in Brazilië woont en bekend is
geworden door de kaperij van de
„Santa Maria", heeft gisteren ver
klaard dat een onbekende in het
begin van de maand heeft gepoogd
hem nabij zijn woning dood te
schieten.
Galvao, die in een flat in Sao Paulo
woont, zei dat toen hij laat op een avond
naar huis ging een man van achter een
boom op hem had geschoten.
Galvao loste vijf schoten in de richting
van de boom. Hij meent dat hij de ad-
spirant-moordenaar heeft getroffen
de volgende dag vond hij bloed op de
aarde nabij de boom. De man wist ech
ter te ontvluchten.
Het Wereldgebeuren
Puur menslievend
Op de voorpagina vau ue incw York
Times van maandag 20 augustus
staat een verhaal over de activiteit van
de Amerikaanse regering voor wat be
treft snelle economische hulpverlening
aan Algerije. Deze Amerikaanse econo
mische hulp zou nodig zijn als aanvul
ling op wat de Fransen reeds aan hulp
toezegden en dat dan mede om te be
letten dat de Algerijnen zich bij het
communistische blok zouden voegen.
Daarnaast wordt m het reeds genoemde
Amerikaanse blad de volgende merk
waardige opmerking gemaakt: „Het
schijnt, dat Algerijnse autoriteiten zich
ervan bewust zijn, dat de Verenigde
Staten voedsel zonden tijdens de op
stand tegen Frankrijk en dat deze voed-
selzendingen nog doorgaan".
Deze opmerking staat niet op zich zelf.
Er volgt namelijk nog een verhaal over
een Amerikaans hospitaal, waar Alge
rijnse gewonden zo veilig verzorgd
werden.
Aan de menslievendheid van de Ameri
kanen en de pro-Algerijnse gezindheid
mag blijkbaar niet getwijfeld worden,
maar als geïnsinueerd wordt, dat de
hulp van Frankrijk niet toereikend zou
zijn, dan liggen de Amerikaanse bijbe
doelingen er wel heel dik op.
Die bijbedoelingen zouden misschien
minder opvallen, wanneer de Ame
rikanen ook niet zo ongewoon actief
waren met hulpverlening aan Kongo,
waarbij ze dwars tegen de wensen van
Frankrijk, Engeland en België in, de
Kongolese deelstaat Katanga ten val po
gen te brengen.
De achtergrond in Kongo is deze, dat
men de invloed, welke de Belgen en de
Westeuropese landen nog hebben in
Kongo zo snel mogelijk wil uitschake
len ten bate van de Amerikaanse poli
tieke en economische invloed.
Wil men nog een derde voorbeeld van
menslievende! Amerikaanse activi
teit! dan moet men naar Indonesië kij
ken. Dank zij de rol, welke de Ameri
kanen hebben gespeeld toen ze van Ne
derland eisten, dat Nederlands Nieuw-
Guinea zou worden afgedragen aan In-
het Amerikaanse prestige
HET CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK heeft zojuist met excu
ses voor de vertraging tengevolge van personeelsgebrek de resulta
ten gepubliceerd van een in de herfst van 1960 gehouden enquête naar
de kijk- en luistergewoonten in Nederland en naar het verband tussen
televisie en enkele vormen van vrijetijdsbesteding, te weten bioscoop
bezoek, het lezen van boeken en het lezen en kopen van pocketboeken,
het bezoek aan voetbalwedstrijden, het gebruiken van grammofoon en
bandrecorder en het luisteren naar de radio. Het rapport dat als titel
draagt „radio, televisie en vrijetijdsbesteding herfst 1960" onthult niet
alleen een aantal interessante gegevens over de televisiekijker en het
televisiekijken maar ook over genoemde vormen van vrijetijdsbesteding,
zowel in absolute zin als in verband met de televisie. In bijzonder com
pacte vorm zijn de uit de enquête verkregen gegevens verwerkt en het
is dan ook slechts mogelijk hieruit een enkele greep te doen op ge
vaar af, bepaalde andere interessante uitkomsten onvermeld te laten.
Als studiemateriaal voor sociologen, voor onderwijsmensen en zeker ook
voor de radio en televisie zal dit rapport ongetwijfeld een buitenge-
gewoon rijke bron van gegevens blijken te zijn.
De lieer John Williams, correspondent
van de Guardian (Londen) haastte zich
uit Djakarta aan zijn blad te seinen:
„De Amerikanen hopen, dat hun nieuw
opgebouwd prestige nuttig zal zijn om
de Indonesiërs te overtuigen van de
noodzaak nu aan de economie meer
aandacht te schenken. Een plan om de
Amerikaanse hulp te verviervoudigen is
Daarna heeft deze correspondent het
over de produktie van de Indonesische
groot-landbouw en de mijnbouwbedrij-
ven, die weer op peil gebracht moet
worden en waarvoor Indonesië de ar-
beidslcrachten en het land moet leveren,
terwijl het buitenland (de Verenigde
Staten?) kapitaal en deskundigen zul
len leveren tegen een vergoeding, welke
zal bestaan uit een deel van de export.
Dat is allemaal heel menslievend en
misschien helpt het ook wel een
beetje bij de afweer van het communis
me, ofscnoon we van dat laatste niet zo
zeker zijn, omdat de Amerikanen te veeL
met het hoofd in de (politieke) wolken
lopen.
Maar waar we wel zeker van zijn is, dat
de Amerikanen heel vriendelijk
altijd weer de Westeuropese mogendhe
den een beentje lichten in gebieden,
waar die mogendheden grote belangen
hadden of nog hebben.
Zoiets kan niet onbeperkt voortduren.
Geruime tijd geleden heeft generaal de
Gaulle en dus Frankrijk al laten weten,
dat Frankrijk niet langer de dupe wil
worden van de Amerikaanse supprema-
tie. Aan deze supprematie kan echter
alleen een eind komen, wanneer een ge
lijkwaardig West-Europa naast Ameri
ka staat en in die richting gaat thans
de politieke, militaire en economische
ontwikkeling.
De Gemeenschappelijke Markt zal als
Engeland straks is toegetreden een
nieuwe vorm geven aan een samenwer
kend West-Europa, dat na twee wereld
oorlogen is herrezen tot groter welvaart.
De Noordatlantische Verdragsorganisa-
tie zal herzien moeten worden in die zin,
dat de eenzijdige zeggenschap van de
Amerikanen over de atoomwapens be
ëindigd wordt en dat er een soort supra
nationale generale staf komt, waarin
het beginsel van gelijkwaardigheid
wordt gehuldigd.
Aan de politieke samenwerking tussen
de Westeuropese landen zal vorm ge
geven moeten worden en of dat nu ge
schiedt via een supranationaal orgaan
of via een federatie van „vaderlanden"
doet eigenlijk weinig ter zake, wanneer
die politieke samenwerk' ng maar zo
spoedig mogelijk tot stand Tcomt.
Hoofdzaak is, dat zo snel mogelijk een
verenigd West-Europa enerzijds
deelneemt aan de strijd tegen het com
munisme en zich anderzijds keert tegen
de vrijmoedige wijze, waarop de Ver
enigde Staten de positie van datzelfde
Europa kleineert en ondermijnt.
Dat daarbij ook een land als Nederland
wat meer dan voorheen zich bij de poli
tiek van generaal de Gaulle zal moeten
aansluiten, ligt in de lijn der gebeurte-
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
In de herfst van 1960 was het meest gewaardeerde televisiepro
gramma het N.T.S.-.journaal: 96 procent der televisiekijkende
mannen en 93 procent der vrouwen laat zich hierover waarderend
uit. Op de tweede plaats in waardering kwamen korte films over
natuur en dierenleven. Een meerderheid der kijkers heeft nog
waardering voor zogenaamde „interessante" uitzendingen en re
creatieve ontspannings programma's. Het laagste waarde
ringscijfer vindt men voor de ernstige of klassieke muziek: slechts
14 procent der mannen en 16 procent der vrouwen heeft hiervoor
(veel) waardering. Aldus blijkt uit het zojuist door het C.B.S. ge
publiceerde rapport „Radio, televisie en vrijetijdsbesteding herfst
1960".
ACHTERSTAND V.S. OP
RUIMTEVAARTGEBIED
Dc Amerikaanse minister van defensie,
Robert S. Mcnaniara, heeft gisteren
toegegeven dat de Sowjct-Unie op het
gebied van de ruimtevaart „aanzienlijk
voor" is op de Verenigde Staten, eraan
toevoegend dat het: Amerikaanse niili-
i-,-. ima vojo--*
litgebreïd
Terwijl men dus een grote po
pulariteit ziet van het journaal
en een geringe van de ernstige
muziek, blijkt uit de enquête,
dat naarmate het sociaal milieu
hoger wordt, de concerten hoger
worden gewaardeerd. Verder
blijkt dat balletten bijzonder
populair zijn bij de arbeiders
wouwen en bij mannelijke land
arbeiders en boeren.
Naarmate het sociaal milieu hoger
wordt, neemt de belangstelling voor
recreatieve programma's af met uit
zondering voor de televisiespelen: zij
genieten de hoogste waardering bij
welgestelden en leidinggevenden, die
direct gevolgd worden door arbeiders
en loontrekkende middenstand.
Naarmate het onderwijsniveau hogei
is, worden concerten meer gewaar
deerd en dit geldt dan in sterkere
mate voor mannen dan voor vrou
wen. Gezelschapsspelen en quizpro
gramma's worden minder gewaar
deerd, naarmate het onderwijsniveau
hoger is. Schoolgaande meisjes, die
middelbaar onderwijs volgen, zijn
zeer gestelci op ballet. Ook de speel
films zijn minder populair in de ho
gere onderwijsniveau's. Wat de
waardering naar leeftijd betreft
blijkt in de eerste plaats, dat de
jongste kijkers een „eigen" waarde
ring hebben die In menig opzicht af
wijkt van het algemene beeld. Dat
algemene beeld ziet er zó uit: oude
ren hebben meer waardering voor
concerten dan jongeren de leef
tijdsgrens ligt hier bij de groep der
18- tot 23-jarigen. Met de leeftijd
neemt de waardering voor ontwikke
lingsprogramma's toe en hetzelfde
geldt voor godsdienstige uitzendin
gen. Met de leeftijd neemt daarente
gen de waardering voor ontspan
ningsprogramma's af. Verder is ge
constateerd dat personen van 60
jaar en ouder altijd een programma
lager waarderen dan personen van
40 tot 59 jaar. Hierop bestaan bij de
mannen slechts twee uitzonderingen:
ernstige of klassieke muziek en
godsdienstige uitzendingen, bij de
vrouwen bovendien nog opera, ballet
en politiek commentaar, dat overi
gens evenredig met het onderwijs
niveau wordt gewaardeerd
Kijken, wie en waai
Tijdens de enquête, in de herfst van
1960, bezat 29 procent der Neder
landse gezinnen een t.v.-toestel. Het
bezit van een toestel neemt toe, naar
mate het sociaal niveau hoger wordt.
Het varieert van 14 tot 16 procent by
boeren en landarbeiders (het laagste
percentage bij de laatsten) tot 40
procent by de welgestelden. In de
hoogste onderwysniveau's komt telc-
visiebezit vaak minder voor, doch
gebleken is, dat de koopkracht een
rol speelt bij de aanschaffing zodat
men eerder en gemakkelijker in de
hoogste sociale milieus koopt, ook al
werkt het onderwijsniveau in tegen-
Eestelde richting.
evensovertuiging speelt blijkbaar
eveneens een rol: de onkerkelyken en
rooms-katholieken leveren de meeste
toestelbezit.ters op (34 en 32 pro
cent), de gereformeerden 11 procent.
Naar woonmilieu gemeten blijkt, dat
de t.v. een stadsverschynsel is (let
wel: de gegevens dateren van 1960,
toen nog niet alle steunzenders ge
reed waren) namelijk 40 procent in
de grote steden en slechts 19 procent
op het platteland.
Intussen lopen televisiebezit en kij
ken naar de televisie niet parallel:
onder de t.v.-kijkers vindt men 42
procent arbeiders, 32 procent uit de
loontrekkende middenstand, 13 pro
cent uit de risicodragende midden
stand, 9 procent uit de kringen der
leidinggevenden en welgestelden en
4 procent der landarbeiders en boe
ren.
Ruim tweederde van de tclcvïsiebe-
zitters kijk 's avonds naar de t.v., de
vrouwen meer dan de mannen. 71
resp. 65 procent. De helft der kijkers
kijkt meer dan twee uur, m.a.w.
vólgt het gehele programma- Arbei
ders kijken het meest intensief, dan
volgen 'de loontrekkende middenstan
ders. Het laagst liggen de boeren en
landarbeiders en met hen de
leidinggevenden en welgestelden. En
hier vindt men dan tevens een paral
lel met de hoogste onderwijsniveau's.
Op het platteland wordt minder en
korter gekeken dan in de steden. Het
laagste ktfkerspercentage vindt men
in de leeftijdsgroep van 18 tot 23
jaar, maximale kijkpercentages en
kiikduur vindt men bij personen van
40 jaar en ouder. De beneden-18-jari-
gen kijlceu ook meer dan de oudere
tieners en twens. Van de niet-toestel-
bezitters bleek ongeveer 8 procent
bij anderen te gaan kijken. Dit geldt
het sterkste voor arbeiders en vooral
voor de mannen, het minst bij de
boeren en landarbeiders en de lei
dinggevenden en welgestelden. Jonge
ren uit gezinnen met televisie kijken
thuis minder vaak dan de ouderen,
maar als er géén t.v. thuis is, kijken
ze vaker dan de ouderen by anderen.
Belgische films
De meest gevolgde programma's zijn
het N.T.S.-journaal met 1,7 miljoen
kijkers (let wel: herfst 1960). de
speelfilm met eveneens 1,7 miljoen
kijkers, en de amusementsprogram
ma's met 1,6 miljoen kijkers. De in
vloed van buitenlandse zenders is
duidelijk van invloed op het kijken
naar het Nederlandse programma.
Bij hen, die zowel het Nederlandse
als het Duitse programma kunnen
ontvangen staat voor 77 procent van
de kijktijd het Nederlandse program
ma aan. Bij de combinatie Neder
lands-Belgisch is dit 57 procent en
zij, die naast het Nederlandse zowel
het Duitse als het Belgische pro
gramma kunnen ontvangen, staat
voor slechts 45 procent het Neder
landse programma op de buis.
Het blijkt, dat alweer: in 1960
de films op de Belgische t.v. veel,
vooral mannelijke, kykers trekken.