PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT AKKOORD GEREED VOOR ONDERTEKENING Protest bij Thant tegen landingen Indonesische vlag op 1 januari a.s. in top Rossen draaien nog steeds hun rondjes Gouverneurswoning zal na kwart eeuw Abdijschakel sluiten ONDER MONT BLANC ONTMOETTEN FRANSEN EN ITALIANEN ELKAAR Weer crisis in Argentinië Vandaag.. Marinier op Misool gedood Bitterheid HERBOUW DUURT ROND TWEE JAAR 205e jaargang - no. 191! WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISS1NGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Directie: P van de Velde en P. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren: W. Leertouwer en G A. de Kok. Vllsslngen. Walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv 3647/3643); Middelburg. Markt BI. teL 3841 (b.g.g red. 2T" *- adm. tel 2094. 9 Adv.pr. 27 ct per mm. Min. per adv. 4.— Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. Zierlkzee: red. i :w. Losse nummers 15 cent. 9 Bureaus: tel. 2395; Terneuzen: tel. 2116; Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. Woensdag 15 augustus '62 „MELK00RL0G" VERL00PTVRED1G Pagina 3 V.N. TROEPENCONTINGENT VAN 1000 TOT 1500 MAN PAPOEA -POLITIEKORPS BLIJFT IN FUNCTIE (Van onze Haagse redactie) VANAVOND OM ACHT UUR Nederlandse tijd wordt in New York tussen Nederland en Indonesië, met de Verenigde Naties als derde partner, een akkooió gesloten over Nieuw-Guinea. Volgens politieke waarnemers in Den Haag waren er gisteravond nog enkele „kleine puntjes", die moesten worden opgelost, maar in de bijzondere ver gadering van het kabinet, waarvoor de ministers Zijlstra, Toxopeus, Van Aartsen en Marijnen telegrafisch uit hun buitenlandse vakantie verblijven waren teruggeroepen, is besloten akkoord te gaan met het hijsen van de Indonesische vlag op Nieuw-Guinea per 1 januari a.s., naast die van de Verenigde Naties, welke dan nog tot 1 mei 1963 zal wapperen, wanneer Indonesië het bestuur officieel overneemt. Hier mee is het (voorlopig) laatste door Indonesië opgeworpen struikel blok opgeruimd. Enkele „kleine puntjes", die nog rechtgetrokken moeten worden, lig gen in het militaire vlak, zo vernemen wij. Nederland is er bijzonder op gebrand dat de parachutisten, die nog tot eergisteren werden neer gelaten, na de ovei dracht van het bestuur over Nieuw-Guinea aan de Verenigde Naties per 1 oktober a.s., geen officiële status krijgen naast het troepencontingent van 1000 tot 1500 man, dat de Verenigde Naties na 1 oktober in Nieuw-Guinea ter handhaving van de orde gaat inzetten. NA 3% JAAR WERKEN CONTACT Het heet dat deze Nederlandse wens niet geheel onwelwillend wordt beoor deeld, zowel door de Verenigde Staten, als door de Verenigde Naties en dat althans een eind aaii het verlangen van Nederland tegemoet gekomen zou kun nen worden. Overigens heeft de tijdnood, waarin In donesië verkeert, volgens politieke waarnemers, ook een rol gespeeld bij de besluitvorming van de Nederlandse regering. Het vasthouden aan de eis van een vlaghijsing, niet eerder dan 1 mei 1963, zou echter hebben betekend dat voor 17 augustus geen akkoord zou kunnen zijn bereikt mét als onvermijde lijk gevolg dat de besprekingen zouden zijn afgebroken ergo: dat president Soekarno zich dan verplicht zou hebben gevoeld een militaire oplossing te vin den voor het conflict over Nieuw-Gui nea. Maximum Het heet, dat het voor de regering het belangrijkste is, dat Nederlancl heeft bereikt dat het bestuur over Nieuw-Guinea niet rechtstreeks aan Indonesië, maar eerst aan de Ver enigde Naties wordt overgedragen en dat de Verenigde Naties garant staan voor een vrije keuze van de Papoea's omtrent hun toekomstige staatkundige vorm. Gezien de inter nationale omstandigheden, is dit het maximum behaalbare. Het „wij hebben er uitgehaald wat eruit gebaald kan worden" schijnt voor die leden van de regering, die'het felst, ge kant zjjn geweest tegen het steeds op nieuw toegeven aan de verdergaande eisen van Indonesië, de norm te zijn thans niet meer te spelen met de ge dachte zich nit, het kabinet terug te trekken. Dit zou me name gelden voor minister Luns, die, naar in zijn omge ving verluidt, het thans bereikte accep teert. „Belangrijke fase Na de kabinetsvergadering, welke duur de van half drie tot half zes, werden geen gegevens bekendgemaakt over de stand van de besprekingen in New York en over hetgeen de ministers besproken hadden. Slechts werd meegedeeld, dat het kabinet bijeen was gekomen „in verband met de belangrijke fase waar in de onderhandelingen over Nieuw- Guinea thans zijn gekomen". Het viel op dat gesproken werd over „de be langrijke fase" en niet dat „het ont- werp-akkoord" onderwerp van beraad slaging had uitgemaakt. De woordkeuze van het communiqué duidde op „restpunten". In dit ver band is hot interessant dat het pers bureau Reuter later op de avond uit New York liet weten, vernomen te hebben dat een geheel bevredigende formule zou zijn uitgewerkt voor de controle op de Indonesische strijd macht die na de ondertekening van de overeenkomst en tot het tijdstip waarop de Verenigde Naties het be neer overnemen, in westelijk Nieuw- Guinea zal verblijven. De bevoorrading van de infiltranten zou geschieden door de Ver. Naties die later met Indonesië onderhandelingen zouden voeren over een overeenkomst ïnzaae hun status. Ondertekening wellicht op televisie In New York werd gisteravond vernomen, dat «Ie radio-omroep van do Verenigde Naties voorlo pige plannen lieeft gemaakt 0111 «lm oiidertekeningspleelitigheid „Live" per televisie naar Europa uit te zenden en daarbij gebruik te maken van de Telstar-verbin dingen. De Telstar zou hiervoor vanavond omstreeks 20 positie zijn. vvwwwwvwwvwvwwwvwvwwvwww\ In Argentinië is gisteren een nieu we crisis ontstaan, doordat de ge nerale staf geweigerd heeft de maandag tot chef-staf benoemde „rebellen"-generaal Carlos Turolo als zodanig te erkennen. Allo officieren van de generale staf be gaven zich gistermorgen naar het mini sterie van oorlog om bjj do nieuwe mi nister voor hel leger, generaal Cornejo, tegen deze benoeming te protesteren. Toen generaal Turolo zijn functie wilde aanvaarden, weigerden alle 120 officie ren hem te salueren. De generaal kon digde hierop aan, dat zij zouden worden ontslagen. Inmiddels deden in Buenos Aires onbe vestigde geruchten de ronde over een op handen zijnde opstand van het garni zoen van Campo de Mayo, even buiten de hoofdstad. „Breek het overleg over Nieuw-Guinea af" De heren Ritzema Bos namens het Co mité Zelfbeschikking Nieuw-Guinea, Hekkert namens de Organisatie van Brabantse K.V.P.-jongeren, Van Kam pen namens het Vetèranenïcgiocn Ne derland, Buiten namens de stichting .Door de eeuwen trouw", het lid van de Eerste Kamer de heer Reijers en liet lid van de Tweede Kamer Van Rijckevor- sel, hebben aan de ministerraad het vol gende telegram gezonden: „Wij doen een dringend beroep op de regering om, "ezicn de voortgaande agressie op 'ieuw-Guinea, de besprekingen (met Indonesië) die wezenlijk een capitulatie z^jn, af te breken. De Nederlandse hou- koerst regelrecht naar verraad van 'apoea's en een grove ondermijning van de internationale rechtsorde" WWWWVWWWVWWWWWWWWWWWVWW Deze Radiografisch overgebrachte foto uit Rusland toont v.l.n.r. de kosmonauten NikolajewPopo vitsj,- Gagarin en Titoiu, het Rus sische ruimte-klaverblad, met een niet geïdentificeerde aspirant ruimtevaarder, tijdens een trai ning gefotografeerd. uur in de gunstigste Papoea-politiekorpi 9 De veiligheidsstrijdmacht van c Ver. Naties, welke van 1 oktober a.. tot 1 mei 1963 in Nieuw-Guinea zou op treden, zou terzijde worden gestaan door het bestaande Papoea-politiekorps. De troepen, welke de Ver. Naties zou den leveren zouden voornamelijk uit Aziatische landen worden betrokken. Mogelijk is dat India alle benodigde militairen levert, De kosten van de beveiligingsstrijd- macht, die naar verwacht ongeveer 300.000 dollar per maand zullen bedra gen, worden op fifty-fiftybasis gedeeld door Nederland en Indonesië. Dit geldt eveneens voor de kosten van het V.N.- bestuur, welke op 100.000 dollar per maand worden geschat. Alle voorspellingen ten spijt Cabines zouden elkaar hebben geraakt Alle voorspellingen van westelijke waarnemers ten spijt draaien de beide Russische ruimtevaarders Nikolajew en Popovitsj in respec tievelijk „Wostok 3" en „4" nog steeds in een baan om de aarde. Toen ze gisteravond om ongeveer negen uur „naar bed" gingen had Adrian Nikolajew 55 omwentelin gen om de aarde gemaakt en .300.000 km afgelegd. Zijn colle ga Popovitsj had het toen tot 39 omwentelingen en 1.600.000 km gebracht. Beide ruimtevaarders voelden zich nog steeds goed. Er heerste een tempera tuur van ongeveer 15 tot 18 graden Cel sius in de cabines en beide Russen had den een hartslag van 60-65 per minuut. Volgens een functionaris van het Ameri kaanse Centrum voor Onderzoek van Ohio in Cleveland, dr. Jones is het niet onmogelijk dat de twee Sowjet-ruimte- schepen elkaar bij hun vlucht door de ruimte wellicht hebben geraakt. Zon dagavond waren de twee „Wostoks" uit elkaar geraakt. Volgens een eerste me ting bedroeg de onderlinge afstand on geveer 120 km. Uit hun koers was toen volgens dr. Jones af te leiden, dat er een ogenblik is geweest, dat zij elkaar raakten. De afstand is later aange groeid tot 1550 km. Op de televisie De Russische televisie toonde gister morgen opnieuw beelden van ruim tevaarder Nikolajew, toen deze over de Sowjet-Unie vloog na 72 uur in de ruimte te zijn geweest. De scha duw van de stoppels op zijn onge schoren gezicht warem duidelijk zicht baar. Nikolajew scheen te spreken en in een logboek te schrijven. De uit zending duurde drie minuten. Uit Zweden en Japan kwam gisteren opnieuw bericht over een spoedige lan ding van een der beide ruimteschepen, maar de feiten logenstraffen ook deze voorspellingen. Van Russische zijde weigert men nog steeds elk commentaar of elke medede ling omtrent de landing. Wel is de baan van de twee Russische ruimteschepen lager komen te liggen. De omlooptijd bedraagt momenteel minder dan 88 mi nuten. Kritiek De Russische raketgeleerde Fedorov heeft gisteren in een artikel in de „Prawda" scherpe kritiek uitgeoefend op het ruimteprogramma van de Ver enigde Staten, dat hjj met „haast en avontuur" betitelde. Ook verklaarde hij, dat er pas weste lijke waarnemers by Russische raket lanceringen zullen kunnen worden toe gelaten zodra een akkoord over ontwa pening is bereikt. Ook maakte Fedorov de Telstar belachelijk. „Deze kunstmaan maakt do overdracht van radieseinen mogelijkvoor slechts enkele minu ten per dag". viert prinses Anne van En geland haar twaalfde verjaardag. is het 40 jaar geleden, dat de eerste rechtstreekse telefoon verbinding van ons land met En geland tot stand kwam door in gebruikneming van de telefoon kabel Domburg-Aldeburg. viert de Franse natuurkun dige en nobelprijswinnaar Louis Victor prins de Broglie, die op de geniale gedachte kwam de golf- voorstelling met het materiebe grip te verbinden, te Neuilly-sur- Seine zijn zeventigste verjaardag. inAnruwtfvwwwwvwwvwvwwwvwwwvwv Witte Huis in Washington honderd nieuw Amerikaanse groet. De korps zullen binnenkort naar on derontwikkelde landen vertrek ken. De regering maakt bekend, dat tot baar leedwezen bij een vuurgevecht nabij Weij op Misool op Nederlands Nieuw- Guinea gesneuveld is de dienstplichtig marinier der tweede klasse P. M. G. C. Mannie, oud 20 jaar, ongehuwd en af komstig uit Tilburg. Tevens werd bij een vuurgevecht ter plaatse gewond de eerste luitenant dei- mariniers J. A. Woortman, 25 jaar oud, gehuwd en woonachtig te Ma- nokwari. Nadere berichten over de aard van de verwondingen ontbreken nog. Nederland heeft gisteren bij secre taris-generaal Thant een in scher pe bewoordingen gesteld protest ingediend over de recente Indone sische landingen in Nieuw-Guinea. De protestnota werd door mr. C. W. A. Schürmann om 17.05 uur plaatselijke tijd aan de secretaris generaal overhandigd. De Neder landse ambassadeur zei na afloop geen instructies te hebben ontvan gen aangaande een spoedzitting van de Veiligheidsraad. Volgens een officiële Nederlandse ver klaring heeft Schürmann Thant laten weten, dat de Nederlandse regering „het (liep betreurt nogmaals nieuwe vyan- delijke Indonesische acties te moeten ig waarnemend secretaris-geenraal worden gevoerd hun voltooiing naderen". Betrouwbai-e zegslieden zeiden niet te verwachten dat het protest een spaak in het wiel zal steken in de plannen om het Nederlands-Indonesische akkoord inzake overdracht van Nieuw-Guinea vandaag te ondertekenen. Verbinding tot stand gebracht Een rommelende donderslag, be vende grond, verstikkende rook en stof: Rome en Parijs waren 220 kilometer dichter bij elkaar gekomen. Ongeveer 1000 mijn werkers en officiële personen stonden gistermorgen op 450 meter van het stuk rotssteen van anderhalve meter dikte, dat de twee uiteinden van de tunnel onder de Mont Blanc nog ge scheiden hield. Aan de Franse zyde van dit brok steen drukte Edmond Giscard d'Estaing, de vader van de Franse minister van financiën op de knop waardoor 500 kilo explosieven tot ontploffing kwam. Het gejuich van de mijnwerkers ver stomde spoedig, toen de dichte rook- stofwolk aanrolde en van de vrolijk springende mijnwerkers een groep hoestende en proestende vluchtelin gen maakte. Maar toen begon de grote ren naar de hoop rotspuin om aan de andere zijde te komen. Van die kant kwa men de Fransen. Vlaggen geplant Te midden van vrolijke schreeuwende arbeiders werden de Franse en Itali aanse vlaggen midden op de hoop rotspuin geplant; de kroon op 3,5 jaar werk door arbeiders twee landen. Iedereen dronk ch.. rijk en spumante uit Italië. De leider van de Italiaanse mijnwerkers, Gior gio Paretti zei: „dit is een van de gelukkigste momenten van mijn le ven. Hij stond te huilen op een stuk rotssteen. De champagne onaange roerd. De tunnel door de Mont Blanc is slechts een van de verscheidene projecten waarmee men het verkeer in het Alpengebied gemakkelijker, sneller en veiliger wil maken. Grote St.-Bernard": een 5813 meter lange tunnel voor het verkeer tussen Zwitserland en Italië. Geopend op 4 april 1962. Nog niet helemaal klaar. ,Col de la Croix": een 3300 nieter lange tunnel op de route Turijn-Marseille. „San Bernardino": een 6500 meter lange tunnel die volgend jaar gereed zal komen. Voor het verkeer tussen Italië en Zwitserland. ,Splugen": een tunnel van 9200 meter lengte op de route Milaan-Zürich/ Bazel. ie uit Frank- Boeing maakte op Londens vliegveld noodlanding Een Boeing-707 passagiersvlieg tuig van de Duitse luchtvaart maatschappij „Lufthansa" heeft gistermorgen een nood landing gemaakt op het vlieg veld van Londen. De piloot had boven zee brandstof uit geworpen en aan het vliegveld ver zocht noodmaatregelen te nemen, omdat het neuswiel vast bleef zitten. De piloot maakte een „schitterende noodlanding". Van de 42 passagiers en 9 bemanningsleden werd slechts de stewardess gewond, toen zij zich door het ontsnappingsluik uit het vliegtuig liet zakken. Het vliegtuig was binnen urie minuten leeg. Bij het neerkomen op de grond remde de piloot ht; vliegtuig snel af en hield het toestel zo lang mogelijk op de achterwielen. fiahtlfltt Vele Nederlanders zullen in deze dagen last hebben van geëmotioneerde ver ontwaardiging. Verontwaardiging over de nieuwe infiltraties, welke Soekarno liet plegen op Nieuw-Guinea, hoewel hij, praktisch dat Nieuw-Guinea reeds uit geleverd had gekregen. Verontwaardi ging over het feit, dat er op Schiphol weer honderden verdreven Nederlanders aankomen, die nagenoeg al hun bezit tingen moesten achterlaten op datzelfde eiland Nieuw-Guinea. Verontwaardiging over het droeve lot van de Papoea's aan wie thans het recht op zelfbeschikking listig wordt ontfut seld. Verontwaardiging ook over de wijze waarop bepaalde grote mogendheden zoals de Verenigde Staten zelfs niet de moed kunnen opbrengen openlijk hun afkeu ring uit te spreken over het toepassen van geweld bij het oplossen van een in ternationaal conflict. Van die vele Nederlanders hebben en kele zich gisteren tot de Nederland se regering gewend met het verzoek niet langer te onderhandelen met Soekarno en zijn trawanten. Hoezeer men ook respect kan hebben voor de oprechte gevoelens van deze verzoekers en hoe volkomen normaal het ook zou zijn als de Nederlandse regering zich niet langer als speelbal zou laten gebruiken voor Soekarno's redeloze haat, toch kan er nauwelijks sprake zijn van afbreken der besprekingen. Het is namelijk zo, dat Nederland geheel alleen staat in het conflict met Indone sië. Het is in de steek gelaten door de algemene vergadering van de Verenigde Naties, waarin het geen toereikende meerderheid kon vinden voor het zelf beschikkingsrecht van de Papoea's. Het is in de steek gelaten door al zijn N.A.V.O.-bondgenoten met voorop de Verenigde Staten van Amerika. Tegenover dat eenzame Nederland staat Soekarno, die de volle steun heeft van de communistische landen met voorop Rusland. Bovendien heeft hij de sympathie van een aantal jonge staten, welke pas via het zelfbeschikkingsrecht van kolonie tot zelfstandige staat omge vormd werden. Deze Soekarno heeft de zwakte van Nederland en ook de zwakte van de Verenigde Staten en van de N.A.V.O. goed aangepeild. Hij bemerkte, dat er zelfs geen woord van protest uit Washington kwam als hij de beginselen van de Verenigde Na-, ties met voeten trad en daarom ging hij gisteren en eergisteren voort met het bedrijven van nieuwe wandaden. Dat doet hij niet zonder reden, ook al is die reden niet gelegen in het zoeken naar materieel voordeel. Hij wil Neder land en het Nederlandse volk vernede ren tot de uiterste grens, omdat een diepe haat en een omvangrijk minder waardigheidscomplex hem daartoe drijft. Hij wil het laatste beetje internationaal prestige voorzover het nog aanwezig was aan het Nederlandse volk ont- Nederland zal dit totale gezichtsver lies moeten aanvaarden, want het heeft het diplomatieke spel rond Nieuw- Guinea verkeerd gespeeld. Het heeft vertrouwd op rechtsbeginselen, die geen werkelijkheid waren, het heeft ver trouwd op bondgenoten, die geen bond genoten waren en het heeft het kleine beetje fatsoen overschat van de geweld plegende tegenpartij. Daarom kan Nederland niet anders dan vol bitterheid het gesprek met Indone sië voortzetten totdat er een soort ak koord is bereikt, waarvan men nu al kan voorspellen, dat het geen werkelijk ak koord zal zijn. Soekarno zal ook dat laatste akkoord nog rustig schenden als hem daartoe de lust bekruipt. Het kan een schrale troost zijn, dat in de jaren na 1945 machtiger volkeren dan het Nederlandse schendingen van het internationale recht, roof van hun goe deren enz. onder de druk van de inter nationale politieke toestand moesten aanvaarden. Enig uitzicht, dat deze situatie in de na- bije toekomst zal veranderen is er niet. Nadat het lang stil is geweest in en om de Middelburgse abdij zijn er sinds kort weer de harde werk- geluiden van hamers en pneuma tische boren te horen. Oude res ten van muren en kelders worden gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe Gouverneurswoning, waaraan dus een begin is ge maakt. (Foto P.Z.C.) Voor laatste maal kloppen de hamers... OPNIEUW WORDT de stilte in de Abdij van Middelburg verstoord door het geklop van zware hamers, afgewisseld met het felle staccato van pneumatische boren; nog maals staan straks timmerlieden metselaars gereed om het fraaie decor van Middelburgs oud ste plein nu definitief te voltooien. Voor de laatste maal wordt er ge bouwd rond het plein: nadat en kele jaren terug de restauratie van de oostzijde werd voltooid met de bouw van de nieuwe provinciale griffie, wordt thans de schakel van gebouwen gesloten met de nieuwe commissariswoning, die dc smalle westzijde van het plein zal markeren. Meer dan 22 jaar heeft de plaats, waar eens de gouver neurswoning stond, de sporen van de oorlogsverwoesting gedragen: de grillig gevormde ruïnes con trasteerden steeds feller met de gestadig groeiende herbouw van de Abdij. En er zal bijna een kwart eeuw voorbij zijn eer alle sporen van het meedogenloos geweld uit de eerste meidagen van 1940 voor goed uitgewist zijn. Want de ka lender wijst reeds ver in 1964 aan voordat deze slotrestaurat'e uitge voerd zal zijn. De bouw van de nieuwe commissaris woning is opgedragen aan de firma L. C. Bom en Zoon uit Burgh, één van de Zeeuwse aannemersbedrijven die zich heeft gespecialiseerd op de restauratie en herbouw van historische panden. Met een ervaring van vijftien jaar en een praktisch inzicht in de gang van zaken, opgedaan by de herbouw van de pro vinciale bibliotheek eveneens een der schakels in deze Abdijketen hebben aannemer Bom en zijn mensen dit kar wei aangepakt. Bestudering De restaurateurs van rijksgebouwen dienst kregen de wijze van herbouw ove rigens niet op een presenteerblaadje aangeboden. Er was slechts een enkel prentje met summiere gegevens over de voorgevel voorhanden, maar dank zij een minutieuze bestudering van de fun damenten van de oude woning kregen zjj een inzicht in de te volgen bouw wijze van de nieuwe woning. WANNEER DE voorbijganger momen teel de grote puinhopen ziet zal hij zich moeilijk kunnen voorstellen, dat er ge werkt wordt aan de herbouw van de Abdij. Het bouwterrein moet echter eerst „schoongemaakt" worden: de over gebleven muurdelen en de fundamenten, voorzover de oudheidkundige onderzoe kers die vorig jaar niet verwijderd heb ben, moeten tot de laatste steen verdwij nen. Deze „schoonmaak" duurt nog ongeveer twee weken. Daarna begint de bouw, waarbij onder meer gebruik gemaakt wordt van oude stenen, die voorzichtig uit de muren gehakt worden, van de enorme stapel baksteen, die jarenlang het plein „gesierd" heeft, alsmede van stenen van andere oude gebouwen. Het gebouw, dat de westelijke ope ning zal afsluiten, wordt rond 38 meter lang en 15 meter hoog. Iets meer dan de helft er van wordt be stemd voor de commissariswoning, de rest voor de uitbreiding van de Statenzaal, terwijl er tussenin een nieuw torentje gebouwd wordt. Met galerij Een van de bijzonderheden van deze nieuwbouw Is, dat de vóór de ramp van 1940 gesloten gehouden gevel thans weer opengemaakt zal worden, waar door de situatie, zoals die in de middel eeuwen was, benaderd wordt. In die tjjd was het deel van het Abdijcomplex, waar momenteel de nieuwe woning ver- (Zie slot pag. 2 kot. 6)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 1