PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TWEE RUSSEN CIRKELEN OM DE AARDF
Ruimtevaarders kunnen
eikaars cabines zien
GRINTRUGGEN BEDWONGEN AANVAL VAN
STROOM VOOR SLOF
Tank met kraakgas in
Zeist geëxplodeerd
Nieuwe infiltratie
op Misool verijdeld
ADRIAN NIKOLAJEW
IN „WOSTOK 3"
PAVEL POPOVITSJ
IN „WOSTOK 4"
WEER GESPREK
VAN R0YEN-
S0EBANDRI0
Bij Etna vermiste
Nederlanders terecht
Schilderijen
terug in
Nederland
Russische nota's
inzake Berlijn
Vandaag...
Maandag 13 augustus '62
De zon
tegemoet
Pagina 2
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Ye'2e®n, B-den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren; W. Leertouwer en G. A. de Kolt. 0 Abonnementsprijs 62 cent per wptK. ƒ8,00 per iw.tr. per post 8,25 per Kw. Losse nummers 15 cent. 0 Bureaus:
,*™.<bj£'?\,red 3508/3546. adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51. tel. 3841 Cb.g.g red. 2078/3169, adv. 2375), Goes: Grote Markt 2 tel. 6141' (b.g.g. red. /853. adv 5213), Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: tel. 2116;
zieriüzee. -ed. tel 2426 adm. tel 2094 Adv.pr. 27 ct per mm. Min. per adv f 4.- tueez. med. 8 x tanet Kleine adv (max. 8 regels) 25 ct per regel (min. 1.251 ..Brieven bur. ven dit. bied" 25 ct meer. Giro 359300 P.Z.C.. Middelburg.
205e jaargang - no. 189
De Sowjet-Unie heeft tijdens het afgelopen weekeinde een nieuwe
belangrijke stap naar het onderzoek van de ruimte gedaan door de
lancering van twee bemande ruimtevaartuigen. Zaterdagmorgen om
half tien werd het ruimteschip „Wostok 3" met aan boord astronaut
majoor Adrian Nikolajew gelanceerd. De lancering verliep volgens
het Russische persbureau Tass, vlot. Gistermorgen om twee minuten
over negen volgde de lancering van „Wostok 4" met aan boord Pavel
Popovïtsj. Ook deze lancering verliep volgens plan. Beide ruimte
schepen bevinden zich in dezelfde baan en hebben per radio contact
met elkaar. De astronauten kunnen bovendien eikaars ruimteschepen
zien.
Volgens het persbureau Tass was de bedoeling van het brengen van
twee ruimtevaarders in een baan om de aarde, het verkrijgen van
gegevens over de mogelijkheid rechtstreeks contact tussen twee
ruimtevaartuigen tot stand te brengen. Beide ruimtevaarders zijn in
middels in goede gezondheid en ook de instrumenten van de ruimte
schepen functioneren normaal. Nikolajew en Popovitsj zijn respec
tievelijk de derde en vierde Russische ruimtevaarder.
g Dit. zijn de portretten van
m ie beide Russische cosmo-
p nauten Nikolajew (1.) en
§j Popovitsj in hun ruimte-
f pakken tijdens een van de
vele proeven, voorafgaan-
if de aan de werkelijke
p vlucht.
Uit niet-officiële, doch betrouwba
re bron in Moskou werd gister
avond vernomen, dat de Sowjet-
Unie thans in totaal vijf ruimte
schepen wil lanceren, zulks als on
derdeel van een programma op
lange termijn, dat ten doel heeft
een tussenstation te vestigen voor
ruimtevluchten naar de maan.
De beide in het weekeinde gelanceerde
ruimteschepen beschreven hun baan met
een snelheid van 28.000 kilometer per
uur en wentelen in 88,5 minuten om de
aarde. Het dichtste punt naby de aarde
bedraagt 180 kilometer en verst verwij
derde 254 kilometer. De ruimtevaarders
zenden op dezelfde golflengte uit, name
lijk 20.006 en 143.625 megaherz.
Recordhouder
Majoor Nikolajew wera gisteravond de
meest bereisde ruimtevaarder. Toen hij
om zeven uur Middeleuropese tijd naar
bed ging had hij 24 omwentelingen vol
tooid en 970.000 km afgelegd. Zyn col
lega Popovitsj in „Wostok 4" had op
dat moment 3 banen gemaakt en 300.000
km afgelegd. Het oude ruimtevaartre
cord stond op naam van majoor Titow,
die in totaal 17 keer om de aarde wen
telde.
Over het tijdstip van terugkeer naar
de aarde van beide Russische ruimte
vaarders tastte men gisteravond nog
in het duister.
De gissingen liepen uiteen van maan-
dagmidddag tot woensdagmiddag.
Van Russiscl zijde werd op geen
enkel bericht officieel commentaar
gegeven.
Gesprekken
De signalen van beide ruimteschepen
zijn zaterdag en gisteren in vele stations
in westelijke landen opgevangen. Het
Britse waarnemingsstation in Jodrell
Bank ving een gesprek op tussen ruim
tevaarder Popovitsj en premier Kroesj-
tsjew, die met beide ruimtevaarders
enige gesprekken heeft gevoerd. Ook
werden gesprekken opgevangen tussen
de ruimtevaarders onderling en met als
derde man op aarde de eerste ruimte
vaarder Joeri Gagarin. Bij hun rond
vluchten om de aarde zonden beide
ruimtevaarders boodschappen uit
*b landen, waarover zij vlogen.
Ruimtevaarder Adrian Nikolajew
werd in 1929 in een dorpje in het
Wolga-gebied geboren en is 32 jaar
oud. Zijn vader, die in 1944 overleed,
werkte op een collectieve boerderij.
Nikolajew wilde aanvankelijk dokter
worden, bezocht een medische school,
over naar een schoo"
Nadat hij had ge.
werkt als houthakkkervoorman, ver
vulde hij zijn militaire dienstplicht bij
de Russische luchtmacht.
Later werd hij op eigen verzoek naar
een luchtvaartschool gezonden. Nikola
jew is vrijgezel.
Pavel Popovitsj werd in de Oekraine
geboren en is 31 jaar oud. In 1951 nam
hij dienst bij de Russische luchtmacht,
Vandaag laatste
formele bespreking'
Vandaag zullen de Indonesische
minister van buitenlandse zaken
dr. Soebandrio en de Nederland
se ambassadeur in de V.S. dr.
J. H. van Roijen „voor het laat
ste gesprek" bij elkaar komen.
Soebandrio zei dit, nadat hij gisteren
£Sn bespreking had gehad met
do secretaris-generaal van de
V.IV. Thant zal het gesprek bijwonen
in zijn hoedanigheid van „chef-be
middelaar".
Soebandrio zei. dat het gesprek „infor
meel zal zijn en dat de aanduiding
„tormeclslechts zal worden gege
ven aan de allerlaatste besprekingen,
die, welke vooraf zullen gaan aan de
ondertekening.
Diplomatieke waarnemers in Den Haag
menen intussen, dat de vrijdag bij de
Veiligheidsraad ingediende klacht
over de twee infiltraties van vorige
week en de aanhoudende korzelige
stemming over het geheim houden
van het memorandum van Thant aan
Soebandrio hun uitwerking niet heb
ben „'emist.
Men wijst cr verder op, dat het thans
de Indonesische autoriteiten zijn, die
bevreesd zijn. dat er op de valreep
toch nog een kink in de kabel komt
en het sluiten van een verdrag voor
17 augustus niet meer mogelijk zal
zijn. Zaterdag werd bekend, dat in
kringen van het Indonesische mini
sterie van buitenlandse zaken „enige
vrees heerste dat de Nederlanders
te elfder ure hun standpunt zouden
wijzigen".
i
waar tnj snei promotie maakte. Hij was
de eerste leerling aan de Sowjetschool
voor ruimtevaarders. Popovitsj is ge
trouwd en heeft een dochtertje.
Op de televisie
Op de televisieschermen in vele landen
zijn beelden te zien geweest van beide
ruimtevaarders. Zaterdagavond werden
beelden uitgezonden var majoor Nikola
jew en gisteren van de tweede ruimte
vaarder Popovitsj. Onder meer waren
er enkele rechtstreekse opnamen uit de
ruimteschepen.
Aan de door de cabine zwevende
voorwerpen kon men duidelijk
zien, dat de ruimtevaarder in een
toestand van gewichtloosheid ver
keerde.
De Sowjet-Unie heeft intussen aan
de Verenigde Staten het verzoek
gericht om geen kernproeven op
grote hoogte te nemen om de
vlucht van beide astronauten niet
in gevaar te brengen.
In cabine tijdens de vlucht
Zo zagen de Russische en vele Europese
televisiekijkers de derde Russische kos
monaut Nikolajew in zijn cabine tij
dens de vlucht.
MACHINIST GEDOOD
Alle ruiten in
de omtrek
sneuvelden
Een tank met kraakgas op het
emplacement van het centraal dis
tributiebedrijf voor gas in Zeist is
gistermiddag ontploft. De machi
nist, de heer Butselaar kwam bij
deze ontploffing, gevolgd door een
felle brand in de gebouwen van het
gasbedrijf om het leven.
In de wijde omgeving sneuvelden hon
derden ruiten van woonhuizen en win
kels. De brandweren van Zeist en De
Bilt, gesteund door wagens met sc.huim-
blussers van de vliegbasis Soesterberg,
waren uren later nog met het bestrij-
van de brand bezig.
Ofschoon aanvankelijk het gevaar van
exploderen van een tweede tank met
kraakgas niet denkbeeldig was- bleek
ontruiming van de naaste omgeving la
ter niet nodig.
De gasdistributie moest worden ge
staakt. De burgemeester van Zeist heeft
aan alle inwoners van Zeist, Huis ter
Heide, Bosch en Duin, Den Dolder, De
Bilt, Bilthoven, Austerlitz, Driebergen-
Rijsenburg en Doorn de dringende raad
gegeven alle hoofdkranen van gasme
ters en gastoestellen onmiddellijk af te
sluiten.
nAAM/VU\AAAAAA/\AA/VUUVWWVWUWVWVWVW
De ontplojte tanlc vloog de lucht
in en belandde op het dale van een
van de gehouwen van het cen
traal distributiebedrijf voor gas
in Zeist. Drie andere tanks wer
den ontzet en uit de stoelen ge
slagen. Foto: een overzicht van
de situatie.
Marine ving schepen op
Papoea-resolutie
bij gouverneur
Platteel
Zes Indonesische motortorpedobo
ten hebben zaterdag een vergeefse
poging gedaan troepen aan land te
zetten op het eiland Misool.
Nadat radareeho's hadden uitge
wezen dat de scheepjes met een
snelheid van 40 km van de noord
kust van Ceram naar het op Mi-
100I gelegen dorp Wey koersten,
hebben Nederlandse strijdkrach
ten het vuur geopend toen de vaar
tuigen de kust van Misool tot 25
km waren genaderd.
Het vuur werd door de Indonesiërs be
antwoord, waarop zij var koers veran
derden en naar Ceram terugkeerden.
Terwijl de Indonesische scheepjes al
vurend omkeerden, hebben Nederlandse
militairen een felle lichtflits aan boord
van een dezer scheepjes waargenomen.
Het eiland Misool is gelegen in de Ce-
ramzee, ongeveer halverwege tussen
Ceram en de Vogelkop. In de nacht van
donderdag op vrijdag jl. waren daar lan
dingen uitgevoerd, waarbij ruim 100
infiltranten, eveneens met boten, erin
slaagden nabij Wey aar. land te komen.
Inmiddels is bekend geworden dat de
infiltranten, nadat zij zich in Wey had
den verschanst, verder op het eiland
werden teruggedrongen door Neder
landse mariniers.
Aan land
Toen de Nederlanders Wey naderden
werden zij ontvangen door hevig
vuur van automatische wapens.
Niettemin lukte het de mariniers
met steun van vuur uit zee, aan land
De Italiaanse radio heeft gistermorgen
gemeld, dat de 52-jarige heer S. Wilk
uit Den Haag en zijn twee zoons, Mau
rice en Isidore, die sinds vrijdagavond
werden vermist tijdens een uitstapje
naar de centrale krater van de Etna op
Sicilië, terecht zijn.
Zij werden aangetroffen in Adrano,
dorpje op de zuidwestelijke helling van
de vulkaan.
Zij hadden de weg daarheen gevonden
door vuurpijlen, die ter opsporing uit
gezonden politiepatrouilles hadden af
geschoten.
De heer Wilk en zijn zonen hebben bij
de afdaling, vanaf een hoogte van drie
duizend meter, enige lichte kwetsuren
en kneuzingen opgelopen.
te komen, waarna zij de Indonesische
militairen wisten tc dwingen de kam
pong te verlaten.
De voorzitter en de secretaris van het
comité „Front Nationaal Papoea", dat
de in Hollandia gehouden Papoea-de
monstratie organiseerde, de heren D.
Sarwon en J. Ajamseba zijn zaterdag
ochtend door gouverneur Plateel ont
vangen om hem een resolutie te over
handigen.
In de resolutie wordt aangedrongen op
volledige garanties voor het zelfbeschik
kingsrecht van de Papoea's by de onder
handelingen in Washington. Voorts
wordt gevraagd, dat tijdens het over-
gangsbestuur „zo spoedig mogelijk al
gemene verkiezingen zullen worden ge
houden".
Vandaag samen naar
de aarde terug
In Moskou heerste gisteravond de wel
haast stellige overtuiging dat de astro
nauten Nikolajew en Popovitsj van
daag samen naar de aarde zouden te
rugkeren. Een officiële bevestiging kon
niet worden verkregen.
Sedert zaterdagmiddag ongeveer
vier uur, precies veertien dagen
nadat zij uit de villa van jhr. mr.
J. H. Loudon in Aerdenhout wer
den gestolen, bevinden de vier zo
bekend geworden schilderijen zich
in het hoofdbureau van de Bloe-
mendaalse gemeentepolitie in
Overveen.
Beschermd door handdoeken, die
duidelijk van de Duitse politie
afkomstig waren, werden de doe
ken door hoofdinspecteur-korps
chef J. Voerman en chef-recher
che brigadier C- Baas uit de po-
litie-auto het bureau ingedragen.
Twee vermiste schilderijen zijn
destijds niet juist opgegeven. Be
halve het zelfportret van Rem
brandt en het Venetiaans stads
gezicht van Guard! bleken te zijn
ontvreemd een zee- en strandge
zicht van een onbekend schilder
en een door Thomas de Keizer ge
schilderd portret van W. J. Blaeu.
Oorspronkelijk waren als vermist
opgegeven een mannekop van
een onbekende schilder en een
werk van Hugo Robert-
Rusland heeft nota's gestuurd aan de
Verenigde Staten, Engeland en Frank
rijk, waarin de aandacht wordt ge
vraagd voor „de intensivering van pro
vocatieve handelingen vanuit West-
Berlijn tegen Oost-Duitsland, Rusland
en andere communistische landen".
In de nota's wordt gezegd, dat al deze
provocaties verband houden met het
éénjarig bestaan van de afsluiting van
Oost-Berlijn.
Volgens de Russische regering zouden
de bezettingsautoriteiten in West-Ber-
lijn in plaats van maatregelen tegen de
provocaties te nemen deze juist op alle
mogelijke manieren aanmoedigen. Fas
cistische elementen zouden in de afge
lopen dagen bommen bij de muur heb
ben laten ontploffen, waarbij in een
aantal gevallen slachtoffei-s zijn geval
len.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft de Sowjetrussi-
sche beschuldiging „volledig ongegrond"
genoemd.
Rusland wil met
Amerika praten
De Russische ambassadeur in Washing
ton Anatoly Dobrynin, heeft het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse za
ken verzocht voor maandag maan
dag een onderhoud te arrangeren
met minister Rusk ter bespreking
van de kwestie Duitsland.
Vandaag wordt do eerste verjaardag
herdacht van de oprichting van de Ber-
lynse muur door dc Oostduitsers.
GEHEIMZINNIGE ELESjES NU
OOK OP HOLLANDSE STRANDEN
De flesjes met orunjc-groene capsules of dragees, die het eerst op de
stranden van dc Zeeuwse eilanden werden aangetroffen, zjjn nu ook meer
noordelyk aan de kust aangespoeld, tot dusverre echter nog niet in
grote getale.
In Katwijk werden er gistermorgen drie gevonden, bij de Wassenaarse
politie werden er zaterdagmiddag twee ingeleverd, in Scheveningcn is
cr voor zover bekend tot nog toe één gevonden en in Zandvoord eveneens
één. Het in Zandvoort aangespoelde flesje, dat gisteren door een inwoner
van Amsterdam werd gevonden, is ingeleverd bij de Amsterdamse politie,
die de inhoud door haar eigen deskundigen zal laten onderzoeken. Het is
nog steeds niet bekend, wat de flesjes nu eigenlijk bevatten.
VAARGEUL KWAM TWEE KILOMETER DICHTER BIJ DE WAL
ONDERZEESE OEVER VASTGELEGD
ALS EEN STILLE, onzichtbare dreiging is in de laatste ander
halve eeuw de tientallen meters diepe vaargeul in de Wester-
schelde voor het Zuid-Sloe dichter en dichter naar de vaste wal
geslopen. Iedere dag weer knaagde de schurende eb- en vloed
stroming zich enkele centimeters dichter naar Walcheren en Zuid-
Beveland. De centimeters werden meters en in de loop der jaren
werd het stille, onzichtbare gevaar steeds groter: ieder jaar
schoof de vaargeul ongeveer dertien meter dichter naar de wal.
Jaar in jaar uit ging het proces door: in de afgelopen anderhalve
eeuw kwam de vaargeul twee kilometer dichter bij de toch altijd
kwetsbare wal Dank zij een even simpele, als ingenieuze vin
ding van rijkswaterstaat is vorig jaar echter deze dreigende op
mars van de stroming een halt toegeroepen. In het afgelopen
jaar kwam de stroming geen meter verder naar de vaste wal
En dat is dan te danken aan drie onderzeese „grintruggen", waar
mee rijkswaterstaat de onderzeese (voor)oever vastlegde!
Het systeem is in feite zo simpel,
dat hot een wonder mag heten, dat
niemand al tientallen jaren eerder
op het Idee is gekomen. Op de plaat
sen, waar de stroming- aanvalt en
zich steeds verder naai- de vaste wal
schuurt, worden namelijk onder
water op grote afstand van elkaar
enkele honderden meters lange rug
gen van grof grint op de onderzeese
vooroever gelegd. In dit geval wa
ren ruggen van drie meter hoog en
dertig meter breed voldoende. Deze
onderzeese grintdijk staat loodrecht
op de vaste wal.
Dankzy die grintdijk verliest de
knagende stroming plotseling al zyn
verraderlijke kracht, want de stro
ming „botst" tegen het drie meter
hoog opgetaste grint en wordt daar
door als het ware van de bodem
getildPas veie honderden me
ters verder raakt de stroming de bo
dem dan weer, maar wordt dan weer
opgetild, omdat die stoming verder
op wéér een grintrug moet passeren.
En door dil simpele systeem schuurt
de stroming niet langer over het
zand.
Geslaagd experiment
Nu ongeveer een jaar geleden kwam
deze onderzeese oeververdediging
gereed. „Het is een unicum in Ne-
derland, want het wordt hier voor de
eerste maal toegepast", zo vertelde
ir. A. Nijóam van het arrondisse-
ment Goes van rijkswaterstaat ons,
„en daarom beschouwen we het rnin
of meer als een experiment".
Op de vraag of dit experiment al
dan niet zal slagen, is overigens
nu nog geen definitief antwoord
te geven. „Dat kunnen we pas I
over vijf tien jaar doen", voor
spelde ingenieur Nijdam, „maar
wèl kan ik zeggen, dat in het af
gelopen jaar het oprukken van
de stroming naar de vaste wal
volledig is afgeremd".
Helemaal verbazingwekkend is het
niet. „De oeververdediging is im
mers eeuwenlang in Nederland een
praktijkvak geweest", lichtte de heer
Nijdam toe, „en pas in de laatste
decennia wordt er op grote schaal
research werk verricht". Zo werd het
systeem van de onderzeese overver-
dediging langzaam maar zeker ont-
Zie slot pag. 2 kol. 2)
is het 200 jaar geleden, dat
Anna Josèphe Théroigne (de Mé-
ricourt) een slagvaardige en wel
bespraakte vrouw, die bekend
staat als „la belle Liègoise", te
Marcourt in Luxemburg werd ge
boren. Anne Josèphe verbleef bij
het uitbreken van de Franse re
volutie te Parijs en zweepte in
1792 zwaar gewapend met heftige
redevoeringen de volksmenigten
op. Een jaar later verloor zij
haar populariteit, werd gegeseld
en verviel tot waanzin.
SOBLEN WORDT
GEDEPORTEERD
Het Britse ministerie van buitenlandse
zaken heeft zaterdagavond een de
portatiebevel uitgevaardigd tegen dc
spion dr. Soblen.
Het ligt in de bedoeling van de minister
van binnenlandse zaken opdracht te
geven dr. Soblen aan boord te bren
gen van een vliegtuig dat uit Enge
land vertrekt met de Verenigde Sta
ten tot bestemming, zo werd be
kendgemaakt. Er werd niet onthuld
welk vliegtuig of luchtvaartmaat
schappij was gekozen.
Eerder had het ministerie opdracht ge
geven aan de Israëlische luchtvaart
maatschappij „El Al" om Soblen
naar New York te brengen, maar de
Israëlische regering wilde de „EI
Al" daartoe geen toestemming ge
ven.
Een der raadslieden van dr. Soblen
verklaarde, dat onmiddellijk maat
regelen zullen worden genomen om
de geldigheid van het uitwijzingsbe
vel te bestrijden.
De regering van Israël is tevreden over
het Brits besluit de Sowjet-spion dr.
Soblen te deporteren naar de Ver
enigde Staten, zo is uit officiële bron
vernome"
