„Zelf beslissen over
toekomstige status"
PAPOEA-DEMONSTRATIE VOOR
RECHT OP ZELFBESCHIKKING
Wageningse atoomreactor voor
landbouw begin 1963 in bedrijf
Arbeidsmarkt was in
1961 bijzonder krap
Vers brood voortaan
om half tien
T.V. OP NEDERLANDSE SCHEPEN
KAN 8 SYSTEMEN ONTVANGEN
A.N.W.B. heeft nu
half miljoen leden
JACKIE MET VAKANTIE
Geen oplossing
voor crisis in
Argentijns leger
Felle brand in de Haagse Passage
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
MET SPECIALE BUSSEN NAAR HOLLANDIA
De gehele ochtend is Hollandia gisteren in de ban geweest van een
grootscheepse demonstratie, waaraan ruim 1500 Papoea's hebben
deelgenomen. Het doel dezer demonstratie was, kracht bij te zetten
aan het onder de Papoea-bevolking van. Nieuw-Guinea levende ver
langen om zelf te kunnen bepalen, wat de toekomstige status van
het land zal zijn.
Op de kantoren van het gouvernement en in verschillende particuliere
bedrijven waren vele Papoea's gistermorgen niet op hun werk ver
schenen. Het gouvernement had hen in de gelegenheid gesteld een
vrije dag te nemen. Op het vliegveld van Hollandia te Sentani werden
de vliegtuigen gelost en geladen door Nederlandse militairen.
Vele bewoners van de dorpjes in de omgeving van Hollandia waren
met speciale autobussen naar de stad gekomen. Nadat grote groepen
Papoea's vanaf de vroege ochtend optochten hadden gehouden door
de stad, verenigden deze groepen zich in het centrum van Hollandia
en had de demonstratie haar hoogtepunt voor het gebouw van de
Nieuw Guinea Raad.
Een der leiders van het comité „Front
Nationaal Papoea", de heer D. Sarwon,
kondigde daar aan, dat het de dag was,
waaroj) de Papoea's aan de gehele we
reld kenbaar zouden maken, dat over
hun rechten niet mag worden heslist
door andereu, doch slechts door de Pa
poea's zelf.
Onder doodse stilte luisterde de menig
te daarna naar toespraken van de le
den van de Nieuw Guinea Raad, Kai-
siepo, Bonay en Arfan. Zy allen eisten
voor de Papoea's het recht op zelfbe
schikking.
Spandoeken
De demonstranten droegen een ontelbaar
aantal spandoeken met leuzen als „Wij
willen de communist Soekarno niet",
maar ook met anti-Nederlandse leuzen
zoals ,De Nederlandse regering is kort
gezegd een leugenaar" en ook anti-Ame
rikaanse leuzen als „Hoeveel dollars
voor een Papoea, Yankee?". Vele Pa
poea's zongen op de wijs van „Lang
In het slaatsblad van vrijdag is opge
nomen de wet tot wyziging van de
arbeidswet 191!). Deze wijziging betreft
de zg. broodbakkerijparagraaf en heeft
tengevolge, dat met "'gang van 30 au
gustus het verkoopuur van brood wordt
vervroegd van tien uur tot half tien op
de eerste vijf werkdagen van de week
en tot negen uur op de zaterdag.
Tevens is het met ingang van 30 augus
tus mogelijk om na verkregen vergun
ning in broodbakkeryen in ploegen te
werken. Een dergelijke vergunning
dient bij het districtshoofd van de ar
beidsinspectie te worden aangevraagd.
Resultaten 2e kwartaal
Koninklijke Shell-groep
De N.V- Kon. Ned. Petroleum Mij. en de
..Shell" delen mede. dat het nettoresul
taat van de maatschappijen der Konink
lijke Shellgroep (waarin hun belangen
zich verhouden als 60 40) over net
tweede kwartaal van 1962 ruim
48.539.000 pond sterling heeft bedragen,
tegenover -14.650.000 pond sterling over
de overeenkomstige periode in 1961.
Over het eerste halfjaar van 1962 was
het nettoresultaat 96 456.000 pond ster
ling. tegenover 86.710.000 pond sterling
in het eerste halfjaar van 1961.
zullen ze leven" een door hen gemaakte
tekst waarin werd gezegd, „dat Soe
karno geen cent waard is".
Totdat de demonstranten zich voor
het gebouw van de Nieuw Guinea
Raad hadden verzameld, had de de
monstratie een enigszins rommelig
aanzien. Sommige groepen werden
voorafgegaan door halfnaakte en in
felle kleuren beschilderde Papoea's,
die wilde dansen uitvoerden.
In enige stoeten reden ook „praalwa-
gens'' mee. Op een daarvan nad een
geblinddoekte Papoea een weegschaal in
de handen, waarop stond: artikel 73 van
het V.N.-handvest. Jonge Papoea's hie
ven leuzen aan, die door de anderen
werden begroet met een donderend
juich.
Eén doel
Het werd echter doodstil, toen allen
zich hadden verzameld voor het ge
bouw van de raad en een koortje van
erpleegsters het volkslied van West-
Papoea ging zingen. Naar de toespraken
•an Kaisiepo, Bonay en Arfan w
eveneens in alle stilte geluisterd.
KORTE PREDIKATIE
SLAPEN EN WAKEN
Psalm .1:6: „ik legde mij neder en
sliep; ik ontwaakte, cant de Here
schraagt mij".
Wij hebben allemaal de slaap nodig.
Wij moeten slapen. Want wij worden
moe. Het kind wordt moe in zijn spel en
valt zomaar naast zijn teddybeer in
slaap. En de grote mensen worden moe
Min hun werk.
De dieren liggen 's avonds, moe en uit
geput. in hun stallen en holen. De bloe
men sluiten zich als het avond ivordt.
En van de huizen zijn de vensters toe
gegaan en weldra doven de lichten. Wij
moeten slapen, omdat wij het niet vol
houden als/naar door te werken. En
daarom brengen wij 1/3 drol van ons
korte leven slapend door. Wij moeten
slapen, omdat wij schepselen zijn, crea
turen. Zij zijn niet als God de Vader,
die altijd werkt, tot nu toe.
Maar kunnen wij ook slapenEr zijn
tegenwoordig heel wat mensen, die sla
peloze nachten hebben. De xvachtka-
mers van de doktoren en psychiaters
zitten vol onrustige mensen, die vragen
om een middel dat hen van de span
ning en de angst zal afhelpen. In Ame
rika heeft bijna iedereen een buisje ta
bletjes bij zich: tranquilizerstol
rust brengers. Met zo'n tabletje ben je
voor korter of langer tijd geholpen.
De dichter van Psalm .1 kan rustig sla
pen te midden van de gevaren. Tegen
standers en vijanden staan tegen 'hem
op. Er is dreiging aan alle kanten.
Maar ondanks de dreigingen kan hij
rustig het hoofd neerleggen. Want de
Here schraagt hem. God is zijn schild.
God ondersteunt hem en draagt hem.
Zo heeft ook Jezus geslapen in het
schip, terwijl de storm woedde. Omdat
Hij zich veilig wist bij God. Rustig
slapen midden in het gevaar, te midden
van de tooélendé baren. Dat kan Dat is
mogelijk. Niet omdat wij óns in een
stoïcijnse kalmte en rust boven het ru
moer verheffen. Zoals Socrates in de
kerker rustig geslapen had. voordat hij
de gifbeker' dronk, zodat zijn vriend
Criio, die hem. in zijn rel opzocht, zich
daarover verwonderde. En inderdaad
getuigt het van grootheid van karakter
"als iemand in een gevaarvolle situatie
rustig het hoofd kan neerleggen. Maar
in Psalm S wordt, een andere reden ge
noemd. waarom een mens rustig slapen
kan. Het is niet omdat hij zo groot van
moed is. Maar het is. omdat God hem
vasthoudtOmdat God bij hem is. M.a,
w. ik moet. eerst rusten in God en dan
kan ik ook rustig inslapen.
En wie goed geslapen heeft, is overdag
wat waard. Hij is tegen de dag en tegen
het leven bestand. En daar gaat. het om.
'lat wij met klare ogen in de nieuwe
ilag staan. Een christen mag op z'n tijd
ilapen, maar hij moet ook op z'n tijd
wakker zijn. Ontwaak, gij die slaapt.'
De gelovige staat, in het licht. Hij is uit-
leslapen. Hij is op z'n qui-vive. Hij
'<i)kt met open oorn de wereld in. Hij
'laat in de wereld als een schildwacht.
Nieuw- en Sint-Joosland.
A. VAN HAARLEM.
De heer Kaisiepo verklaarde, dat alle
Papoea's nog slechts één doel hebben,
het handhaven van hun recht op zelf
beschikking. Hij zei: „Wij hebben alles
te danken aan de Nederlanders. Dat
zij weggaan is niet hun schuld. Zij ver
trekken met tranen in hun ogen. De
ze tranen zijn oprecht en wij aanvaar
den ze", aldus Kaisiepo.
De heer Bonay wiens partij, de „Parna"
ook aan de demonstratie deelnam, drong
op eenheid onder de Papoea's. „Pa
poea's, ontwaakt", zo riep hij uit. De
Fttpoea's, zei hij verder, hebben gedu
rende 12 jaar de politiek van de Neder
landse regering gesteund. „Nu is de
tijd gekomen, dat Nederland de politiek
van de Papoea's gaat steunen". Onder
gejuich van de toehoorders beëindigde
hij zijn rede met de woorden „My home
is my castle".
GROOTWINKELBEDRIJVEN
IN WAGENINGEN
MOETEN SLUITEN
In kort geding heeft de rechtbank te
Arnhem gistermorgen uitspraak ge
daan in de zaak tussen vier AVage-
ningse winkeliers en de Wageningse
filialen van twee grootwinkelbedrij
ven (Albert Heyn N.V. en De Gruy-
ter N.V.).
De winkeliers hadden een kort geding
aangespannen, aangezien ze naar
hun mening schade leden als gevolg
van het feit, dat de filiaalbedrijven
niet waren gesloten in de periode
waarop de zelfstandige bedrijven
wegens vakantie hun deuren hadden
moeten sluiten, overeenkomstig het
vastgestelde vakantierooster.
Dé rechtbank zei in het vonnis, dat de
Wageningse gemeenteraad krach
tens artikel vijf van de winkelslui
tingsverordening 1951 de door b. en
w. voor winkeliers ontworpen va
kantieregeling heeft goedgekeurd,
en dat dus ook de filiaalbedrijven
zich aan het rooster hadden moeten
houden.
Bovendien is dit jaar de vakantierege
ling besproken en zijn enquêtefor
mulieren verzonden, zodat de filialen
bezwaren hadden kunnen indienen
tegen deze regeling. Dat deze niet
zouden kunnen sluiten omdat het ge
hele personeel met vakantie zou
moeten gaan, achtte de rechtbank
geen motivering.
NIEUWE VINDING IN GEBRUIK
(Van een onzer verslaggevers)
Verschillende Nederlandse schepen
varen momenteel met een Ne
derlands televisie-apparaat aan
boord, dat zo universeel is
men zich maar denken kan: het
is in staat acht verschillende
lijnensystemen te ontvangen.
Op deze manier kunnen passa
giers en bemanning, mits hun
schip zich dicht genoeg bij het
punt van uitzending bevindt,
programma's ontvangen uit alle
landen van West- en Noord-
Europa en bovendien van het
Amerikaanse continent.
De verschillen tussen de diverse syste
men hebben overigens niet alleen be
trekking op het aantal lijnen in het
beeld. Vandaar dat het bij radio-
Holland, die een groot aandeel heeft
gehad in het tot stand komen van 't
ontwerp, enige jaren heeft geduurd,
eer men het produktiastadium had
bereikt. Het toestel wordt door een
Nederlandse industrie vervaardigd.
Zeer gunstig
Onder meer zyn zo deelt men ons
mede thans op alle schepen van
de Holland-Amerika-Lijn deze toe
stellen geplaatst. De reacties op de
ontvangstkwalitéit zjjn zeer gunstig
zelfs zo, dat toen nog maar enkele
schepen waren uitgerust, er een dui-
delijke voorkeur bleek voor monste
ren op een schip, dat met 8-systcmen
t.v. was begenadigd.
Het apparaat kan overigens alleen ge
bruikt worden in havens en niet te
ver uit de kust. Voor kleuren-t.v.
Plaatsvervangend
gouverneur
Antillen
De Nederlandse ryksvoorliclitingsdienst
heeft bekendgemaakt, dat mr. A. P. J.
van Bruggen is aangewezen als vervan
ger van de gouverneur van de Neder
landse Antillen.
De heer Van Bruggen Is tlinns direc
teur van het kabinet van de gouver-
eur.
Sinds deze week telt de Koninklijke Ne-
derlandsche Toeristenbond A.N.W.B.
500.000 leden.
De mijlpaal van een half miljoen leden
verwachtte de bond eerst begin novem
ber, maar juist in de afgelopen maan
den steeg de ledenaanwas zeer sterk. In
vier jaar tijd groeide deze toeristen- en
verkeersorganisatie met honderddui
zend leden.
is het nog niet ingericht. De afme
tingen van het toestel verschillen
niet noemenswaard van die van een
normaal universeel- of super-toestel.
Er zitten alleen wat meer knopjes
aan. En er hoort een antenne bij, die
rondom gevoelig is.
By het afstemmen kiest men eerst het
land van het zendstation, het appa
raat schakelt dan automatisch naar
het bybehorende lijnensysteem.
Vervolgens kan men naar believen
de kanalen kiezen, die men wenst.
Mevrouw Jacqueline Kennedy brengt op het ogenblik met haar zuster,
H prinses Lee Radziivill, een veertiendaagse vakantie door in Ravello in
Italië. Toen Jackie te Conca del Marine, bij Amalfi, ging zwemmen, wuif-
de zij opgewekt naar de fotografen, die zich de kans niet lieten ontgaan
j§ deze charmante verschijning in badpak te vereeuwigen.
HORN NU DEFINITIEF
NAAR ZUID-AMERIKA
De Koninklijke Nederlandsche
Voetbal Bond heeft de Zuïdame-
rikaanse voetbalfederatie meege
deeld, dat de uitnodiging om de
Nederlandse arbiter Leo Horn de
tweede ontmoeting tussen Santos
(Brazilië) en Penarol (Uruquay)
om het Zuidamerikaanse beker-
kampioenschap te laten leiden,
aanvaard is.
Zoals bekend werd deze ontmoe
ting reeds op 3 augustus j.l- ge
speeld, maar de wedstrijd werd
door een dergelijk groot aantal in
cidenten ontsierd, dat de bond be
sloot de beide clubs voor een der
de maal de eerste wedstrijd
eindigde in een 21 zege voor
Santos tegen elkaar te laten
uitkomen. Deze derde ontmoeting
zal vrijdag 17 augustus a.s. in
Buenos Aires worden gespeeld.
Het Wereldgebeuren
Waarnemend gouverneur
Antillen overleden
De waarnemende gouverneur van de
Nederlandse Antillen, de heer Christi-
aan Winkel Ga.zn, is vrijdagmorgen
vroeg ïn Willemstad overleden. De heer
Winkel, die 63 jaar is geworden, was
zondag opgenomen in het St.-Elisa-
bethgasthuis wegens een ziekte, die zich
vrij plotseling heeft geopenbaard, want
hij heeft, nog de gehele reis van de prin-
Irene en Margriet meegemaakt.
De ziekte werd aanvankelijk niet als
ernstig aangemerkt, doch dinsdag
avond werd de toestand van de heer
Winkel kritiek en woensdagmorgen
werd in een communiqué van het kabi
net van de gouverneur gesproken van
„ernstige bezorgdheid"
Nadat de heer Winkel sedert januari
1958 verschillende malen deze functie
had vervuld, werd hij na het vertrek
van gouverneur Speekenbrink op 20 mei
1961 in een plechtige bijeenkomst van
de staten beëdigd tot waarnemend gou
verneur, hetgeen hij tot nu toe is ge
bleven. Algemeen werd verwacht, dat
de heer Winkel, als eerste Antilliaan,
zou worden benoemd tot gouverneur.
De heer Winkel was telg van een pro
testants geslacht, dat al honderddertig
jaar op Curagao is gevestigd. Hij was
FRANSE WELVAART
Produktie stijgt snel
De Franse minister van financiën,
Valéry Gïscard d' Estaing, heeft op
een persconferentie medegedeeld,
dat de economische expansie in
Frankrijk zich voortzet en dat uit
de jongste statistieken is gebleken,
dat. de gestelde doelen voor het
vierde moderniseringsplan in 1962
overtroffen zullen worden.
Van juni vorig'jaar tot juni 1962 is de
industriële produktie met meer dan 7.5
procent toegenomen tegen met 5.5 pro
cent in de voorafgaande twaalf maanden.
De industrieprijzen bleven stabiel en de
groothandelsprijzen dalen gestadig. Het
totale indexcijfer voor de prijzen is iets
gestegen door de halfjaarlijkse aanpas
sing van de huren en de hogere prijzen
voor voedsel.
Over de maand juli, zo deelde de minis
ter verder mede, had Frankrijk op zijn
buitenlandse handel een voordelig saldo
van 140 miljoen francs. De exportop
brengst beliep 106 procent van de invoer
ten bedrage van 2.37 miljard francs. De
exportwaarde in de eerste zeven maan
den van dit jaar was 12 procent groter
dan die in de overeenkomstige periode
van het vorige jaar en de invoerwaarde
10 procent.
Op 31 iuli beliepen de deviezenreserves
3.331.500.000 dollar.
OOK IN 1962 HOOG TEKORT
Werkloosheid kan
nauwelijks
verder dalen
De arbeidsmarktbeschryving 1961 van
de directie voor de arbeidsvoorziening
vermeldt dat de arbeidsmarkt in 1961
werd gekenmerkt door een krapte, die
groter was dan ooit tevoren. De gemid
delde arbeidsreserve daalde met 14.000
en bereikte in 1961 het na-oorlogse 'mi
nimum van 31.000 mannen en 4000
vrouwen. De beroepsbevolking onder
ging de invloed van de na-oorlogse ge
boortegolf, en bovendien werden enkele
duizenden Italiaanse en Spaanse arbei
ders aangetrokken, zodat een totale
De Argentijnse gepensioneerde ge
neraal Eduardo Senorans is giste
ren benoemd tot minister van het
leger, als opvolger van generaal
Loza die enkele dagen geleden
naar aanleiding van een opstandi
ge actie van het merendeel van de
legerleiders moest aftreden. De lei
der van deze actie, generaal Mon-
tero, heeft laten weten, dat hij de
benoeming van Senorans niet aan
vaardt. Generaal Montero heeft
zichzelf opnieuw tot opperbevel
hebber van het leger uitgeroepen.
Hij vestigde zijn hoofdkwartier in
Palermo, een voorstad van Buenos
Aires.
groei plaatsvond van 40.000 mannen en
18.000 vrouwen.
In de agrarische sector verminderde de
werkgelegenheid met 7500, de perso
neelsbezetting in de nijverheid en in de
dienstensector breidden zich met 38.500
en 39.000 uit.
Van de gemiddeld nog 31.000 ingeschre
ven werkloze mannen waren er 13.000
minder geschikt en 5000, voornamelijk
ouderen, structuurwerkloos. De seizoen
werkloosheid bedroeg in 1961 gemiddeld
niet meer dan 5000, terwijl de wrijvings
werkloosheid met 8000 eveneens weinig
meer te betekenen heeft.
Een verdere daling van de werkloosheid
acht de directie van de arbeidsvoorzie
ning dan ook nauwelyks mogelyk.
Nog hoog
Het tekort aan arbeidskrachten blijft
ook in 1962 nog hoog, doch zal waar
schijnlijk dat van het vorig jaar niet
overtreffen. Er zullen namelijk in
1962 zowel arbeidsmarktverkrappen-
de als -verruimende invloeden werk
zaam zijn. De invoering van de vrije
zaterdag heeft voor het grootste ge
deelte reeds in 1961 plaatsgevonden,
zodat de arbeidstijdverkorting in
1962 beperkt van omvang zal blijven.
Nieuwe loonsverhogingen in het begin
en de belastingsverlaging en de verho
ging der A.O.W.- en A.W.W.-uitkering
in het midden van het jaar zullen pro-
duktiestimulerend wei ken. Daartegen
over zullen een verwachte stijging van
het prijsniveau en een verdere rationa
lisatie in de bedrijven de invloed van de
genoemde factoren op de arbeidsmarkt
weer gedeeltelijk teniet doen.
Aanwas groter
Bij verschillende bedrijfstakken is een
verminderde neiging tot expansie waar
te nemen onder invloed van de gedaalde
winstmarges, de verkrapping van de
liquiditeitspositie, de reeds eerder inge
voerde beperking der investeringsfacili
teiten en de toenemende buitenlandse
concurrentie.
Verder zal de beroepsbevolkingsaanwas
in 1962 ongeveer 11.000 groter zyn dan
in 1961. De uitbreiding van de totale
personeelsbezetting zal als gevolg van
een en ander ongeveer even groot zijn
als liet vorig jaar, zo verwacht de di
rectie van de arbeidsvoorziening.
Tien jaar
Met. de Stirling Castle van de-
Engelse Union Castle Lijn, het
zelfde schip, waarmee Tristan da
Cunha's bevolking na de vernie
tigende vulkaanuitbarsting van
november 1961 naar Engeland
werd geëvacueerd, zijn donderdag
twaalf voormalige bewoners van
het eiland van Southampton naar
Kaapstad vertrokken. Zes van de
twaalf mannen, die hier in South
ampton worden uitgewuifd door
hun vrouwen en verloofdes, zullen
doorreizen naar Tristan om te
gaan zien of de bewoners weer
naar hun eiland kunnen terug
keren. De andere zes gaan wer
ken op vissersboten in het zuiden
van de Atlantische Oceaan.
Nederlandse in
Frankrijk omgekomen
Bij een verkeersongeval in de buurt van
Laon, in Noord-Frankrijk, is vrijdag
middag mevrouw J. Boshuizen uit Zand-
voort om het leven gekomen. De door
haar man bestuurde auto kwam In bot
sing met een lorry. De heer Boshuizen
liep lichte verwondingen op.
In een uur tjjds werd in de nacht van
donderdag op vrijdag in het Haagse
Achterom, een deel van hot passage
complex, een cafetaria met daar boven
gelegen dubbel woonhuis, door brand
verwoest. De brandweer heeft onder
moeilijke omstandigheden weten te
voorkomen, dat belendende percelen, het
K.L.M.-passagekantoor en een onlangs
verbouwd groot modemagazijn, door bet
laaiende vuur werden aangetast. Per
soonlijke ongelukken deden zich niet
voor.
Dc brand werd omstreeks halfvier ont
dekt door een voorbijganger in het
nauwe Achterom, welk straatje door
een noge poort op dc Hofweg uit
mondt.
Voordat een spuit en een ladderwagen
van de brandweer het nauwe straatje
in konden rijden, moest eerst een oude
auto met veel moeite verwijderd worden.
Daarna werd het vuur aan de straat
zijde en via de aangrenzende panden,
een handel in aardewerk en een fietsen-
bewaarplaats aangepakt. De hitte van
het fel brandende perceel, dat volgens
ooggetuigen in tien minuten tijds van
kelder tot dak in lichterlaaie stond,
was zeer groot. De bewoners van de
bovenverdiepingen, onder wie een
hulpbehoevende oudere wouw, konden
na het eerste alarm in veiligheid ge
steld worden.
ninniiniimnminiiiiiiiiiimniiiiinini
Op vrijdag 10 augustus 1952 werd het
eerste supranationale Europese ge
zagsorgaan in Luxemburg geïnstalleerd.
Dat was de Kolen- en Staalgemeenschap
en daarmee werd dan de eerste stap
gezet op de weg naar de economische
„samensmelting" van de zes landen, die
thans bekend staan als Klein-Europa.
De Hoge Autoriteit in Luxemburg heeft
er bij dit tienjarig bestaan op gewezen,
dat onder leiding van de Kolen- en
Staalgemeenschap de staalproduktie toe
nam van 42 miljoen ton tot 73 miljoen
ton en dat men de gevolgen van de
kolencrisis beter heeft kunnen opvangen
dan zonder de Gemeenschap mogelijk
zou zijn geweest.
Men mag dus niet ontevreden zijn over
de K.S.G. zoals men ook niet ontevreden
mag zijn over de daarna gestichte Euro
pese Economische Gemeenschap en over
het (voorlopig nog kleine) zusje Eura
tom.
Eigenlijk is er maar één wolk aan de
heldere hemel van de drie gemeen
schappen en dat is een Britse wolk.
Engeland heeft tien jaar geleden de
boot gemist toen het niet toetrad tot de
Kolen- en Staalgemeenschap. Het heeft
later nog wel geprobeerd met de Euro
pese Economische Gemeenschap mee te
doen, maar de heer Maudling, die thans-
nog als minister in het Engelse kabinet
zitting heeft, kon destijds de onderhan
delingen met de E.E.G.-landen niet tot
een goed einde brengen.
Wij weten nu sedert een week, dat ook
een tweede Engelse poging om tot de
E.E.G. en de andere gemeenschappen
toe te treden nog niet met succes is
bekroond.
Beide pogingen mislukten voornamelijk
omdat Engeland bepaalde voorrechten
bij de import van landbouwprodukten
uit drie Gemeenbestlanden (Australië,
Canada en Nieuw-Zeeland) wilde hand
haven... ten koste van de Europese
landbouw.
In het bijzonder had Frankrijk daar
tegen ernstig bezwaar en het is uitge
sloten, dat Engeland in dit opzicht vol
ledig kan krijgen wat het vraagt.
Wil er in oktober a.s. sprake zijn van
hervatting der onderhandelingen met de
E.E.G. dan zal de Engelse regering moe
ten komen met voorstellen, die duide
lijke concessies inhouden ten nadele
van Canada, Australië, enz.
Daarover is deze week in de Britse
pers nogal uitvoerig gediscussieerd
mede met het oog op de Gemenebest
conferentie, die vólgende maand gehou
den zal worden in Londen.
De premiers van de Gemenebestlanden
zullen op die conferentie ingelicht willen
worden over de goede en kwade kansen
welke hun landen hebben bij een moge
lijk Engels toetreden tot de Europese
Economische Gemeenschap.
Zoals de zaken thans staan, zal premier
Macmillan slechts teleurstellende mede
delingen kunnen doen.
Hij zal moeten melden, dat men niet
weet, waar Canada. Australië en N.-
Zeeland een afzetgebied voor hun voe
dingsmiddelen kunnen vinden als Enge
land zijn import zou moeten verminde
ren. Hij zal ook geen algemeen beeld
kunnen geven van de lijnen waarlangs
Engeland en de E-E.G. tot een overeen
komst kunnen komen.
Er gaan thans in Engeland stemmen op
die zeggen, dat de conferentie van pre
miers van de Gemenebestlanden zich
moet bezighouden met de vraag of er
niet een andere oplossing is. voor het
geval Engeland geen kans ziet zich te
doen opnemen in de E.E.G.
In dat koor van „stemmen" mengde zich
zelfs de „Guardian", een blad, dat sterk
voor de Britse toetreding tot de Euro-
markt heeft gepleit.
De „Guardian" zei, dat een andere op
lossing overwogen diende te worden, als
er tenminste zo'n oplossing is. Dit as
pect, meende het blad, is tot nu toe
verwaarloosd".
Intussen zijn de Britse economen het er
wel over eens, dat de Britse economie
niet in leven kan blijven, als er geen
maatregelen genomen worden. Zij blij
ven zeggen dat de meest voor de hand lig
gende maatregel de Britse aansluiting
by de E.E.G. is. Elke andere oplossing
zou vermoedelijk slechts een lapmiddel
zijn.
Zo is er bijvoorbeeld gesproken over een
nauwe associatie tussen de Britse ge
menebestlanden en de landen van de
Europese vrijhandels associatie, de Efta
(waartoe o.a. de Scandinavische landen
behoren).
Ook is er gepraat over de noodzaak om
over de gehele wereld de tariefmuren
zoveel mogelyk te slechten, opdat men
zo goed mogelijk opgewassen zal zijn
tegen de eisen van de voortdurend én
steeds sneller wisselende economische
aspecten in de wereld. Maar al dat ge
praat heeft weinig zin.
Een samensmelting van Gemenebest-
Efta is precies even onharmonisch als
het Britse Gemenebest zelf onharmo
nisch is. want de handel zou in het alge
meen de verkeerde kant uitgaan.
Steeds meer gaat de Britse export naar
gebieden die niet tot het Gemenebest
behoren. In 1949 ging nog ongeveer de
helft van de export van de Gemenebest
landen naar andere Gemenebestlanden.
Nu is dat niet meer dan tweevijfde. Met
de invoer in Gemenebestlanden ging het
net zo. Die Gemenebesthandel is een
achteruitgaand geval.
Er zal dus voor Engeland niet veel an
ders opzitten dan in oktober de on
derhandelingen met de E.E.G.-landen te
hervatten, omdat er nu eenmaal geen
andere uitweg is
Vermoedelijk zijn er nog al wat Engel
sen. die ernstig hetreurën. dat Engeland
tien jaar geleden niet direct is toege
treden tot de Kolen en Staal Gemeen
schap. De Britse economie zou er dan
op dit oeenblik heel wat beter voorge
staan hebben.
Doelveredeling
plant en dier
door bestraling
Als er geen kink in de kabel
komt zal het instituut voor toe
passing van atoomenergie in de
landbouw (I.T.A.L.) te Wage-
ningen begin 1963 beschikken
over zijn reactor. Met dc bouw
van deze reactor is men vorig
jaar begonnen en er wordt naar
gestreefd bet. atoomcentrum op
1 april 1963 in bedrijf te stellen.
Dan kan het instituut, dat in
januari 1957 word opgericht,
met zijn eigenlijke taak ten be
hoeve van de landbouw eerst
roed beginne»'
let onderzoek van het instituut op
andhouwkundig en biologisch terrein
s in de eerste plaats gericht op de
eredeling van plant en dier door
uiddel van bestraling. Dit werk
vordt gedaan in nauwe samenwer
king mét de instituten, die zich met
veredeling bezighouden. Verder zal
het instituut onderzoekingen verrich
ten over de invloed van de bestraling
van land- en tuinbouwprodukten,
het bijzonder van zacht fruit.
Men wil de invloed kennen van ioni
serende stralen op smaak en geur
landbouwprodukten. Verder strekt
het onderzoek zich uit tot de opho
ping en onderscheiding van radio
actieve elementen in grond, plant en
dier. waarbij uiteraard de zogenaam
de „fall-out"- en „waste"-problemen
naar voren komen. Ook in Europees
verband gaat het instituut een rol
spelen doordat het I.T.A.L. een asso
ciatie-contract heeft gesloten met de
Eurotom ten behoeve van de land
bouw in de Europese gemeenschap.
Reactorhal
De reactorhal. die de vorm heeft van
een rechthoekige doos is praktisch
gereed en ook de reactor is aanwezig
n thans nog te zien. Dit laatste zal
echter niet lang duren, want over
enkele weken zal beton om de instal
latie zijn gegoten.
Bij de bouw van de reactor, waar
van de kosten hoogstens vier miljoen
gulden zullen bedragen, is praktisch
alleen de Nederlandse industrie be
trokken. Slechts 5 tot 6 procent van
de installaties zyn afkomstig uit het
buitenland. VVagcningen is als plaats
van vestiging gekozen om zoveel mo
gelijk faciliteiten te kunnen geven
aan hen, die zich met ket weten
schappelijk werk ten behoeve van de
landbouw bezighouden.
Het I.T.A.L. zal in de naaste toe
komst nog de beschikking krijgen
over een modern uitgerust laborato
rium, waar de nodige uïtrustig aan
wezig is om het gebruik van radio
actieve isotopen op verantwoorde wy-
ze te doen plaatsvinden.
De AVageningse reactor heeft een
vermogen van 100 kw in tegenstel
ling met de reactor te Petten, die
over een vermogen beschikt van
20.000 kw. De direct onder de reac
tor gebouwde bestralingsruimte
ivordt gebouwd als een „kiimaat-
eel", waarin zowel de temperatuur
tot op de graad nauwkeurig kan
worden geregeld, alsook de vochtig
heid en de lichtinval. Het verloop van
liet onderzoek kan worden gevolgd
door middelen van een gesloten tele
visie-circuit.
Het streven van het I.T.A.L. is er op
jericht, dat de basisstudies met be
trekking tot de effecten van straling
on planten er toe zullen bijdragen,
dat nieuwe variëteiten kunnen wor
den geteeld, die een grote produkti-
viteit hebben of van betere kwaliteit
zijn. Het onderzoek naar de middelen
waardoor straling kan worden ge
bruikt om de voedselprodukten beter
conserveren heeft ten doel het
verlies aan voedingsmiddelen zoveel
mogelijk te beperken.
Het instituut zal nog worden uitge
rust met een radiochemisch labora
torium, met een radiobiologisch la
boratorium. met kassen alsmede met
zogenaamde groeikamers en met die
renverblijven.
„Groningen" en
„Limburg"
naar huis
Naar wij vernemen, zullen over enkele
weken Hr. Ms. onderzeebootjagers
„Limburg" en „Groningen" uit de
Nieuw-Guinese wateren terugkeren.
Beide schepen maakten deel uit van
het smaldeel A' dat met Hr. Ms.
vlïegkampschip „Karei Doorman" als
vlaggeschip op 15 januari j.l. uit Ne
derland vertrok om in de Caralbische
wateren te gaan oefenen. Het smal
deel zou op 18 april j.l. weer thuis
varen.
Op genoemde datum keerde echter al
leen Hr. Ms. „Karei Doorman" in Ne
derland terug, daar de beide jagers,
alsmede de onderzeeboten Hr. Ms.
„Zeeleeuw" en Hr. Ms. „Dolfijn" in
middels naar de Nieuw-Guinese wa
teren waren gedirigeerd. De „Zee
leeuw", met als commandant de lui
tenant ter zee der eerste klasse G. J.
van de Griendt, is onlangs afgelost
door Hr. Ms. „Walrus". De onderzee
boot is nu op de thuisreis en wordt
op 12 september a.s. in Den Helder
verwacht.
Hr. Ms. onderzeeboot jager „Limburg",
met als commandant de kapitein-lui
tenant ter zee J. C. H. van den
Bergh. aanvaardt op 29 augustus a.s.
de thuisreis. Onderweg zal o.m. een
niet-officieel bezoek worden gebracht
aan de Canadese havenstad Victoria.
Op 7 september a.s- vertrekt Hr. Ms.
„Groningen" onder bevel van de ka
pitein-luitenant ter zee F. E. Krui-
mink uit Nieuw-Guinea. Het is nog
niet bekend, wanneer de jagers in
Nieuwediep worden verwacht.
