DE GLOBE" TOONT HET MEDE-MENSZIJN PUZZEL- rubriek Hervormd werk in clubhuis en kamp De Congregationalisten: samenbindend element in de familie van de Oecumene rr NIEUWS VAN OVERAL Veeblefs i goodwill1 ZATERDAG 28 JULI 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 13 STRIJD TEGEN JEUDCRIMINALITEIT IN VLISSINGEN Advertentie is al een hele week feest, maar morgen, zondag, is er een extra festiviteit. Dan komt er taart op de (kamp) tafel. Twee jarigen: Jan en Nel lie. Bij een verjaardag hoort taart, ook al zit je met zijn ne genentwintigen in de „rim boe" van Brabant. Taart voor 29 jongens en meisjes uit Vlis- singen en voor de leiding. Voor kampma „Mameloe", voor hoofdleider „De Sik". voor kampcommandant „Stekeltje" en de anderen met een min of meer illustere kampnaam. Maandag wordt de hele zaak op gebroken. Dan gaan de 29 weer huiswaarts na een tiendaags kamp in de bossen van Westel- beers, ten zuiden van Tilburg. De 1520-jarigen hebben het weer gehad. De beurt is aan de 1315-jarigen, ook tien dagen Westelbeers. Een groep van 32 jongeren. Daarna komen de kampleiders er een paar dagen bij elkaar om de „krijgsplan nen" te bespreken, ervaringen uit te wisselen en die te gebrui ken in het laatste kamp van rond 130 1825-jarigen, die half augustus in Griendtsveen zijn te vinden. Hot „open clubhuiswerk" van de Hervormde kerk in Vlissingen staat in «Ie zomermaanden stil. Daarvoor in de plaats zyn er de kampen. De kampen vallen ook onder dit „bijzon der jeugdwerk" De Globe in Vlissin gen. Binnen- en buitenkerkelijke jongeren van allerlei rangen en standen die in de wintermaanden de clubhuizen be- De vlag van de Vlissingse Hervorm de Jeugdraad wappert fier boven het kamp van ,fle Globe" in Westel beers. heeft hij gezegd. Zo'n eerste nacht in het kamp is uiteraard een beleve nis. En de kampleider haakte in op de Bijbel, waarin zoveel geschreven is over de gesprekken van mensen - onderling en met de Schepper. Broodnodig De kerk gaat met de mensen mee op vakantie, daarover schreven wij al eens. De kerk bereidt ook vakantie voor, voor de jongeren, zo als de kampen van het open club- huiswerk in Vlissingen. „Juist in de ze tijd, in deze hoogconjunctuur" is dit zo nodig, zegt de heer C- Schot, de hoofdkampleider. Hij kreeg zijn opleiding aan de school voor maat schappelijk werk in Rotterdam en staat in dienst van de Hervormde ge meente in Vlissingen om daar het open clubhuiswerk op gang te bren gen. Hij vertegenwoordigt de kerk. Hij kan kerkdiensten houden en daarin voorgaan. De jongeren die de clubhuizen bezoe ken en mee op kamp gaan, hebben in het begin de kat uit de boom ge keken, vertelt hij. Was hij nu een dominee of niet? Jeugd is wantrou wend de buitenkerkelijke jeugd is het op het punt van de kerk. Het bijzondere jeugdwerk in Vlissingen van de Hervormde kerk bestaat nu twee jaar. Het is met het andere „jeugdzorg"-werk, van de r.-k. kerk is er het Don Bosco-clubhuiswerk, één van de mogelijkheden om de jeugdcriminaliteit, aan te vallen. September 1960 waren er 125 jon gens en meisjes in de leeftijd van 8 tot 15 jaar, die zich voelden aange trokken tot de vrije tijdsbesteding in het clubhuis in het Vlissingse Bella- mypark. De één brengt de andere mee, het aantal is gestegen tot rond 400 jongeren in verschillende leef tijdsgroepen, die regelmatig in het clubhuis op de instuif komen, op de houtbewerkingsclub, deelnemen aan do fotoclubs, de huishoudclubs, aan spel en toneel doen en ook komen „praten". ledereen HET is werk, dat iedereen zou kunnen doen, het is diako- naatswerk, maar het blijft liggen". De jeugdwerkleider noemt het een dienst, die de kerk aan de jongeren bewijst. De kerkelijke jon geren hebben iiün vrije tijdsbesteding in de vaste „kerkelijke" clubs in 't Anker in Vlissingen. Dat is het pas- toraatswerk. Maar waarom niet, juist de buitenkerkelijke jongeren? Er ligt nog een heel terrein braak in Vlissingen. Mogelijk ook in andere gemeenten in Zeeland. De situaties verschillen uiteraard van plaats tot plaats. Vlissingen springt er, zowel wat de jeugdcriminaliteit als wat de „aanval" daarop betreft grondig uit. Vierhonderd jongeren werden al be reikt, daarvoor is de heer Schot als jeugdwerkleidcr en nog dertig vrij willigers (in him vrije tijd) in de weer. Het is werk, waarvoor men 35-000 per jaar krijgt en enige sub sidie van rijk en gemeente. Ook „de Schelde" toont interesse. Het is werk op de achtergrond. De gemeenteleden kennen er eigenlijk ook weinig van. Die indruk hebben althans de leiders. Men heeft tijd nodig gehad om zich in deze nieuwe vorm van jeugd,,zorg" te kunnen plaatsen. Het werk heeft nu eenmaal een vrijblijvend karakter, wat velen in het begin de wenkbrau wen deed optrekken. Er is geen „di rect resultaat" te zien. De kerken raken niet voller met jongeren, de catechisaties worden niet beter be zocht. Maar zo zegt dan de jeugd werkleiding van De Globe: evange lieverkondiging is niet alleen moge lijk via woordverkondiging, maar juist bij de jeugd via de déad. Die daad tracht het Globewerk te stellen in het clubhuis en in de kampen. De nood van de jeugd is groot, maar die nood herkent men niet van buiten af. Daarvoor moet men in het jeugd werk zitten om die nood te kunnen onderkennen. Daarin moet men ook geschoold zijn, vandaar een maat schappelijk werker die de leiding heeft van het werk. Uitgangspunt is de jeugd, dus: „wat wil de jeugd, wat is de behoefte van de jongeren". Ze willen lawaai, bij elkaar zyn, roken, drinken, enzo voort. Maar daarnaast zyn er de an dere punten: met vakantie, goede vrjje tijdsbesteding. De kerk wil er eerlijk tegenover staan, geen „fuik- werk" bedrjjven. Daarom vindt men in het clubhuis niet alleen een „bar", mag men er roken en iets fris drin ken, maar zijn er ook de vaste clubs waarop alle mogelijke activiteiten worden bedreven. De kampen zijn er in het bijzonder als verlengstuk van het clubhuiswerk en als inleiding op het nieuwe club seizoen, als een middel om de jonge ren te helpen een zinvolle vakantie besteding te vieren, om hen gelegen heid te geven tot avontuur en hen te leren omgaan met leeftijdgenoten, die vaak uit een volkomen ander millieu komen. Er verschijnt iedere dag daarom ook een gestencilde kamp krant, er zijn sportfestijnen en de jongeren leren in de omgeving hun eigen weg naar het kamp terug te vinden. Uiteraard zijn er ook de no dige korveediensten te verrichten. Zo treedt de kerk de jeugd tegemoet. De Ds. v. d. Schoot is voorzitter van de Hervormde Jeugdraad Vlissingen. En tevens voorzitter van de pas inge stelde beleidscommissie voor het bij zondere jeugdwerk. Mede-menszijn Met ds. v. d. Schoot mochten wij meerijden naar het kampeerter rein in Westelbeers. De beleids commissie denkt het geheel van voor stellen voor het clubhuiswerk door en bepaalt daardoor het beleid. Het is de commissie op de achtergrond uit de kerkleden. „Er is iets aan de gang in dit jeugdwerk en dus in de kerk", is de mening van ds. v. d. Schoot. Maar het valt voor velen van de trouwe kerkgenoten af en toe niet mee om deze nieuwe vorm van jeugd werk, op sociale basis met als uit gangspunt de jeugd, in te passen in het vertrouwde schema. Het wekt wat verontrusting, men ervaart iets geheel nieuws. Zoals de Kerk ook in het bedrijfsleven een nieuwe plaats gaat innemen. Ds. v. d. Schoot wil dit werk zó zien: „Rümke heeft eens gezegd, dat ongelovigheid een geeste lijk onvolwassen zyn is. De Kerk moet dit in de gaten houden". De taak van de Kerk is dan het mede- menszyn tonen, nooit spelen zonder zélf mee te doen. De jeugd moet als het ware worden „voorgeleefd" hoe het mens-zijn moet worden ontdekt in de ontmoeting met de ander. De Kerk moet „voorbeeldig" zijn. Daarom ook zijn er in de kampen de avondsluitingen door enkelen uit de kampleiding. (Verscheidene van de kampleiders en kampleidsters zijn buitenkerkelijk). De gelovige is nu eenmaal een avonturier, maar alleen wie een thuis heeft, kan op avontuur gaan. Niet in een „religieuze droom wereld" blijven vertoeven, maar op avontuur uitgaan, de Abrahamshou ding krijgen, zoals die al eerder ter sprake kwam op deze pagina bij het onderwerp „jeugd en oecumene". Zo zal er voor deze jongeren met Kerst mis een kerstfeest in de Jacobskerk zijn. Wensen voor dit werk zijn onder meer een judoclub, danslessen. Er zou eigenlijk een tweede maat schappelijke werker moeten zyn, die de achtergrondfunctie kan bekleden: het contact met de gezinnen onder houden, waarvoor nu met één jeugdwerkleïder geen tijd en gele genheid is. Maar het werk draait. Sinds twee jaar „georganiseerd" met een vaste kracht. Daarvoor waren het alleen maar vrijwilligers, die hun sporen hebben verdiend. Vlissingen was één van de eerste Hervormde ge meenten in Nederland, die het jeugd werk aanpakte. Het heet nu „De Globe" 'en het „Leimotiv" is: „Hij houdt de hele wereld in Zyn hand". Theaterdiensten zullen in septem ber in Den Haag worden georgani seerd door het hervormde jeugdker- kewerk. Iedere morgen van 10 tot 11 uur. Ds. J. Vuijst, secretaris van de landelijke herv. jeugdraad zal hierin voorgaan. Zowel toneel als film zullen in deze theaterdienstcn worden gebruikt. Een nieuwe kerk krijgt de com- munauteit van Taizé ln Frankrijk. Van 4-6 augustus zijn de feestelijk heden van de opening van de Eglise de la Reconciliation, die is gebouwd door de Aktion Sühnezeichen. Deze actie wil in verschillende landen, die in de oorlog leden, getuigen van de wil tot vrede en boete van een aan tal Duitsers. In 1958 richtte de Evan gelische Kerk in Duitsland een der gelijke oproep tot alle Duitsers. Een speciaal comité, onder be schermheerschap van de aartsbis schop van Napels, kardinaal Castal- do, heeft een beroep gedaan op de regeringsleiders van de 15 NAVO- landen voor een bijdrage in staal voor de oprichting van een kruis op de berg Faito bij Napels, dat een symbool zou moeten zijn van de vre de in de wereld en de verdediging van de christelijke beschaving. De plannen tot eenheid van de Anglicaanse Kerk en de kerk van Schotland (sinds 1560 gescheiden) zijn weer hervat. Dr. Arthur M. Ram sey, aartsbisschop van Canterbury, ijvert zeer voor deze eenheid. En voor andere contacten. Hij wil de banden verstevigen met de Heilige Orthodoxe Kerk van Rusland en ef fende voorts in 1956 al de weg voor de toetreding van de Russische Kerk tot de Wereldraad van Kerken. Kerkelijke samenwerking is er de ze zomer in het Friese merengebied tussen de protestanten en de r.-k. kerk. De rooms-katholïeken maken in Eernewoude gebruik van de her vormde kerk en in Terhorne van de doopsgezinde kerk. In Langweer zijn de zondagmorgenmissen in het dorpshuis. De bijbel is leerboek voor de Chi nese communisten, die dit boek be studeren om de Tibetaanse taal machtig te worden. Dit meldt het Amerikaanse bijbelgenootschap. Ds. G- H- Cassnto, vlootpredikant te Den Helder en voordien jeugdpre- dikant van de Duinoordkerk te 's- Gravenhage, zal op 10 augustus voor anderhalf jaar naar de marine^ka- zerne te Biak in Ned. Nieuw-Guinea vertrekken. Hij volgt ds. C. M. M. Ferguson op, die van Biak naar Ne derland teruggaat. Ds. Ferguson zal tegen 1 oktober in Den Helder als oudst-aanwezend vlootpredikant op treden in de plaats van ds. F- Co lenbrander, die als vlootpredikant naar Amsterdam is vertrokken. In Brussel komt een nieuw kerk gebouw voor de Ned. Evangelische Kerk (N-H.) in de plaats van het oude op het Sinte Katelijne plein. Ds. P. Fagel, predikant van deze kerk heeft al enige giften voor het bouwfonds gekregen. Naar vereniging van de kerken in Zuid-India wordt sinds 1948 ge streefd. Onlangs kwam wederom een commissie bijeen, gevormd door de kerk van Zuid-India en vijf Lutherse kerken. Er is een gemeenschappe lijke belijdenis ontworpen en een li turgie, die direct zal worden gebruikt. Een gemeenschappelijke catechismus zal worden bekeken. Men wil verder de samenwerking bevorderen in het evangelisatiewerk, kerkdiensten en kanselruil. Alle geestelijken zullen zonder meer worden toegelaten tot de bediening in de nieuwe kerk. De Kerk van Zuid-India ontstond uit het samengaan van Anglicaanse en de Methodistische kerk en de South India United Church (Presbyteri aans, Congregationalistisch en Dutch Reformed). De Lutherse kerken ont stonden uit Duits, Zweeds, Deens en Amerikaans zendingswerk. Januari 1963 wil de commissie weer bijeen komen om een gezamenlijke kerk orde op te stellen. zoeken of „zo maar" eens mee kam peren. Ze komen van kantoren, uit fa brieken en van scholen. Do kerk treedt terzyde en geeft de jongeren voorrang. Maar de kerk wordt wel in het midden gelaten: de kampvlag in het „wereldkamp 1962" in Westel beers is die van de Hervormde Jeugraad Vlissingen. Het terrein zélf is voor het jeugdwerk in de classis Breda. Is het een kerk-kamp? De jeugd laat zich graag uit de tenten, waarin zy bivakkeert, lokken. „Wel nee, wat is nu een kerkkamp?" Maar er zyn toch avondsluitingen en die twee zondagen, die in het kamp worden meegemaakt: er wordt tocli een zekere rust van de jongeren ge vraagd op die dagen en er zyn een- - voudigc kerkdiensten De kerk is terzijde getreden, maar is er meteen bij. De jongens en meisjes, die „van huls uit" geen of zeer wei nig kerkelijke vorming hebben ont vangen, zien het niet als een be zwaar. „Het hoort er toch b|j, het is fijn". De jeugd weet dus, dat zij in een kamp zit, waarachter een „kerk schuil gaat". Maar is het misschien een andere kerk, dan dat stenen ge bouw, waarin zovelen zondags ter kerke gaan. Waar een dominee op een kansel predikt, van waaruit naar de straat doordringen de klanken van psalmen en gezangen. De jongens en meisjes ervaren in de eerste plaats de kampen als vakantie, als „er eens fijn uit zijn", spoorzoeken, sporten, een verjaardag vieren met taart. De enkele belhamel, die met wat bra- vour naar het kamp is gegaan, wordt echter mét de anderen stil als de hoofdleider op de eerste zondag in een kerkdienst, nadat men zaterdags is aangekomen, over de nachtelijke gesprekken begint. „Praten met elk aar is fijn, je leert elkaar kennen". EN DE HORIZONTAAL: I. iemand van 15 a 16 jaar; 6. broodje, II. luchtvormig lichaam; 14. de kleine steentjes, riep; 15. lyrisch gedicht; 16. Engels bier; 17. muzieknoot „do"; 18. hof van...: paradijs; 20. meisjesnaam; 21. ton; 22. Europeaan; 24. delfstof; 26. grondsoort; 28. beginsel van blad Een paar weken geleden vroeg iemand my: wat zyn dat, die congregationalisten? By navraag bleek, dat hy het een en ander gelezen had over de algemene vergadering van de Internationale Congregationalistische Raad, die van 4-12 juli te Rotterdam was gehouden. Hij had er nog nooit van gehoord en wist niet, dat ook die kerk al in ons land was. Nu, wat dat laatste betreft, had hy gelijk. Eigenlyk kennen wij in ons land geen congregationalisten en we moeten er nog aan toevoegen dat er nergens ter wereld een congre gationalistische kerk is, tenzjj men, evennis de gereformeerden dat doen, iedere gemeente een zelfstandige kerk wil noemen. Wanneer w(j ons bij dit laatste spraakgebruik niet willen aansluiten, kennen wij alleen maar congregationalistische gemeenten, die ieder voor zich zelf de vrijheid willen hebben om een eigen weg te gaan. Enige bindende band, zelfs niet van een synode of van een meerdere vergadering, die bestaat uit afgevaardigden die door de gemeen ten zelf gekozen zijn, wil men niet. Men weigert zich ook maar iets te laten opleggen, zelfs niet door een eigen instantie. Op de gemeenten valt alle nadruk en deze moeten gemeenten van ware gelovigen zijn en cën afschaduwing van het ko mende Koninkrijk Gods. De naam „congregation" wil eigenlijk niet meer zeggen dan „vergadering". Meestal wordt het vertaald met „gemeente". Het ziet dus op het bijeenkomen van de gelovigen. Men heeft in de landen waar congregationalistische gemeenten zijn (Engeland, Amerika, de vroegere Engelse koloniën en landen waar door hen zending is gedreven) wel nationale raden, die weer onder verdeeld zijn en hier neemt men wel bepaalde beslissingen, maar een bindende kracht hebben deze niet. De gemeenten mogen deze beslissingen opvatten als een advies dat zij wèl of niet kun nen opvolgen, zonder dat er enige narigheid uit voorkomt ten opzichte van de andere gemeenten of de nationale raad. We kunnen ze wat dit be treft, vergelijken met de vrij-evangelische ge meenten in ons land, die ook wel een bond ken nen, gezamenlijk een opleiding van predikanten en zendingswerk hebben, maar waar men nadruk legt op de vrijheid van de zelfstandige gemeenten. Oorsprong Die Engelse naam duidt dus reeds aan, dat de oorsprong van de congregationalisten te zoe ken is in 't land aan de andere zijde van de Noord zee. Maar ook ons land heeft met hen te maken gehad, omdat verschillende van hun leiders met delen van de gemeenten naar ons land z|jn uitge weken, toen hun in Engeland de grond te warm onder de voeten werd. Hoe is dat congregationa- lisrne ontstaan Er is geen kerk ter wereld aan te wijzen, die niet is gevormd door bepaalde uiter lijke omstandigheden, die er waren toen zij ont stond. Zoals bekend heeft Hendrik VIII de kerk in Engeland losgemaakt van Rome. Zij heeft toen wel een protestantse belijdenis gekregen, maar wat de vorm betreft, bleef alles in grote trekken by het oude. Nog altijd heeft zij bisschoppen en aartsbsschoppen. Zij heeft dekens, die aan het hoofd staan van de kathedrale kerken en de daar bij behorende kanunniken. De koning was prak tisch hoofd van de kerk. Hij had de belangrijkste stem in de benoeming van de bisschoppen en hij zorgde er ook wel voor, dat daar geen man kwam, die hem niet welgevallig was. De kerk werd staatskerk. Alle kerkelijke wetten moesten door het parlement worden goedgekeurd. Een vierentwintigtal van de bisschoppen heeft zitting in het Hogerhuis. Kortom, Hendrik Vin zorgde voor een kerk die in zeer belangrijke mate af hankelijk was van de staat. In die tijd was dat niet ongebruikelijk. In de loop van de laatste twee eeuwen is deze positie gelijdelijk aan afge brokkeld, maar tot op heden is er toch nog veel van overgebleven. De kerk blijft hier nauw ver bonden aan de natie en vertoont nog altijd sterk conservatieve tradities. Ze gaat een middenweg tussen katholicisme en protestantisme. Uiterste vleugel Toen bij het begin van de regering van koningin Elizabeth (1558) vele vluchtelingen van het vasteland van Europa terugkeerden, die sterk be- invlocd waren door het gereformeerd protestan tisme. gingen zij zich verzetten tegen wat zy ge voelden als onschriftelijke riten, gewaden, leer en kerkorde. Dit zijn de puriteinen geweest. Het bisschoppelijk stelsel vooral vond geen genade in hun ogen. Het gevolg is geweest dat zij het hard te verduren kregen. Dc koningin zag in hen gevaarlijke democratische revolutionaire drijvers. In alle kerkelijke verdeeldheid zag zij een ver zwakking van het regeringsgezag. De uiterste vleugel van deze puriteinen nu werd gevormd door de congregationalisten. Zij wilden vrije, onafhankelijke gemeenten (con gregations). Zij gingen uit van het priesterschap van alle gelovigen. Van enig onderscheid tussen geestelijken en leken wilden zy niet weten. Zij wilden vrij zijn van de staat, vrij van de bis schoppen, vrij van elke dwang of voorschrift in liturgie. Zij keerden zich ook tegen een presby- tcriale-synodale kerkorde. Ze wilden alleen maar gemeenten van ware gelovigen. Het gevolg van deze houding is geweest, dat zij aan allerlei ver volgingen hebben blootgestaan en dat belang rijke groepen van hen naar het buitenland trok ken. Ook in ons land kwamen ze terecht en in verschillende steden hebben ze gewoond en hun eigen gemeenten gevormd. De meest bekende is wel die uit Leiden, waar John Robinson werkte. In 1620 is een gedeelte van deze groep als „Pil grim Fathers" naar Amerika verhuisd met de Mayflower. Men vreesde in ons land de zozeer begeerde zelfstandigheid niet te kunnen bewa ren. Een ernstig bezwaar vond men hier „de ver onachtzaming van de dag des Heren door de be volking, want dit betekende een verzoeking voor de jeugd. Wel heeft men zich steeds nauw ver want gevoeld aan het gereformeerd protestantis me. Deze groep van de Pilgrim Fathers heeft Amerika geestelijk diepgaand beïnvloed. Het is aan hen te danken dat er hier een absolute schei ding is tussen kerk en staat. Vrjj en zelfstandig Door de nadruk die er gelegd wordt op de vry- heid en zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente, kunnen we onder de congregationalis ten allerlei verschillende soorten gemeenten aan treffen, vanaf zeer liberale tot zeer rechtzinnige toe. Maar men verschilt niet in de gedachte dat Christus Jezus en Hy alleen, als Hoofd van de gemeente moet worden erkend en dat aan de al- tijdnodige vernieuwing van de gemeente door haar levende Heer, zo weinig mogelyk weer standen in de weg moet worden gelegd. Er moet altijd met een openheid en bereidheid en vrijheid tot een hervorming door Hem, rekening worden gehouden. Tekenend is ook, wat we in een van de berichten lazen, dat op de laatste dag van de al gemene vergadering te Rotterdam „de aanwezi gen een verbond met elkaar sloten, waarin zij elkaar en God beloofden om alle rechten en plichten als plaatselijke gemeenten op zich te nemen en te werken aan de uitbreiding van Gods Koninkrijk". Niemand minder dan Karl Barth heeft, na de tweede wereldoorlog, nog al sympathie betoond aan het congregationalismc. Met elkaar vormen deze gemeenten een grote groep van enige mil joenen, die van het begin af aan van harte heeft meegewerkt met de Wereldraad der Kerken. Maar, hoe is die algemene vergadering van de Internationale Congregationalistische Raad nu in Rotterdam terechtgekomen Bij deze raad hebben zich ook aangesloten kerken die zich innerlijk met hen verwant gevoelden en dat heeft in ons land de Remónstrantse Broederschap gedaan, die dan ook als gastvrouw optrad. Na het voorgaande zal duidelijk zyn, dat men zich in Rotterdam niet veel heeft beziggehouden met geloofszaken, maar des te meer met het samenwerken in evangelisatie en wereldzending en dat men zich heeft beziggehouden met dat gene wat verenigt dan met dat wat scheiding maakt tussen de diverse kerken die er zyn en dat men heeft gewaarschuwd voor verstarring. De oorsprong van het congregationalisme maakt dat zij er zich altyd weer bewust van zullen zyn, dat iedere kerk een zeer gevaarlijke weg gaat, wanneer zij verstrikt raakt in nationalisme en wanneer zy de overheid naar de ogen gaat zien. Hoewel ze op de plaatselijke gemeente zulk een grote nadruk leggen, zyn ze toch in de familie van de Oecumene een samenbindend element. H. of bloem; 30. ...ten: in de aarde woelen; 32. langzame; 35. bloedverwante; 38. een vol, zich voortplantend geluid; 39. stad in Noord-ItaÜë; 41. woord met scherpomlijnde betekenis; 43. schaapje; 44. lengtemaat; 45. buitenste omtrek, omlijsting; 48. ...je: borrel; 50. ...del: ceel; 51. vet; 53. ...reden: bedrieglijke redenering; 55. ertoe noodzaken; 57. azijn; 59. aanmatigend; 62. livreiknecht; 64. grondstof voor zeepzieders; 65. deel van het gelaat; 68. jong mens; 70. open baar vervoermiddel; 72. niet thuis; 73. vlaktemaat; 75. eer; 77. reis der trek vogels; 79. vanaf, afk.; 80. arrondisse ment, afk.; 81. fris-zure; 83. muziek schrift tekens; 85. snijwerktuig; 86. vier kante gebakken steen; 87. krachtig. VERTICAAL: 1. valse haardos; 2. te kennen geven; 3. element Beryllium, afk.; 4. gemeente op de Veluwe; 5. verstand; 6. middel punt (v.e. stad), m.v.; 7. waterstand; 8. droog, schraal; 9. azijn; 10. het kwe ken; 11. krokodil met lange smalle bek; 12. op de manier van; 13. onderdeel van een tennispartij; 19. peulvrucht; 23. be paalde kleur; 25. zeestroom tussen Zwe den en Denemarken; 27. hevig, ernstig; 29. zuiver; 31. de inwendige mens ver sterken; 33. ...leer: handschoenenleer; 34. gemeente in prov. Drente; 36. hande ling; 37. zie 75 horizontaal; 39. bode aan een universiteit; 40. meisjesnaam; 42. geldstuk; 46. Ned. Reisvereniging, afk.; 47. bestemming; 49. op die tijd; 52. kikvorsen; 54. onderaardse ruimte; 56. ...matïsch: door luchtdruk gedreven; 58. steen; 60. deel van een plant; 61. (tweemaal) plantaardige gelatine; 63. traag, willoos; 66. ooievaar; 67. onaan gename reuk; 69. bepaald hoofdtel woord; 71. het hoogst begaafde wezen op aarde; 73. mannelijk schaap; 74. Zweedse munteenheid; 76. nauw; 78. hok; 82. element Selenium, afk.; 84. in. OPLOSSING VAN VORIGE WEEK: Advertentie BINNENVERINGBED j het beste bed ooit gemaakt 5CHUIMRUBBERBED met versterkte middensector t fabrieken Zevenbergen i

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 11