©BIER
hblok
WEEK
RECLAME
\30/
\£9/\58/\I8§7
\§e/
10
100
150
G3
RAD IO EN T.V. laten
onze schrijvers links liggen
Met de trein
naar uw
vakantieoord
ZEEUWSE
VERTELSELTJES
Neem een
abonnement
op de P.Z.C.
10
10
CHOCOMEL
VENZ
HAGEL
POEDER
KOFFIE
NEGRO
\138CX
KOFFIE
KOEKEN
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 27 JUNI 1962
ONDERTROUWD
Mr. AD. v. d. TOORN
en
THEA VAN HI.JFTE
Brinklaan 131c Singel 18a
Bussum Vlissingen
Plechtige huwelijksinzege
ning donderdag 5 juli te
10.30 uur in de O.L.Vr.kerk
te Vlissingen.
Receptie
Strandhotel van 15.30-17.00
uur.
Op 3 juli a.s. zijn onze
ouders en grootouders I
L. K. J. DE PREE
en
J. A. DE PREE-BAK,
50 jaar getrouwd.
Namens kinderen en
I kleinkind,
K. J. de Pree.
Arnemuiden,
Schuttershof 4.
Gelegenheid tot felici-
teren in het vereni-
gingsgebouw van 5 tot j
6 uur.
J. VADER, arts.
donderdag 28 juni
AFWEZIG
Voor de zeer vele bewijzen
van deelneming die wij ont
vingen na het plotseling
overlijden van mijn lieve
vrouw en der kinderen
zorgzame moeder, behuwd-
en grootmoeder
LEUNT JE BROUWER-
CALJOUW,
betuigen wij langs deze
weg onze welgemeende
lank.
Uit aller naam,
J. A. Brouwer.
Oost-Souburg, juni 1962.
Middelburgseweg 119.
Dr. P. C. KRAAN
en
dr. W. A. BAX
honden vrijdag 29 juni a.s.
geen spreekuur.
RUNDVLEES.
Abattoir, Seisweg,
Middelburg.
AFGEMAT,
OVERSPANNEN, MOE
U bent aan Schieffers
bloedwyn toe -
Bij uw apoth. en drogist.
Voor de vele bewijzen van
medeleven, ontvangen
het overlijden van mijn
lieve man, onze zorgzame
vader, zoon, schoonzoon,
broeder en zwager
PIETER
VAN OUWERKERK,
betuigen wij onze hartelijke
dank.
Castricum:
E. J. van Ouwerkerk-
Dekker
Peter
Boudewijn
Middelburg:
J. van Ouwerkerk
H. van Ouwerkerk-
Timmer
W. H. Dekker
H.I.-Ambacht:
B. W. van Ouwerkerk
M. van Ouwerkerk-
Knieriem
Leiden
M. Segaar
A. H. Segaar-Dekker.
Castricum, juni 1962.
HOEST UW KIND
■NoUermóhnV Mclrosum Fa
- helpt;. - 'lost taai' sljjrn
smookt goed.- Flacon f 9,r"
clkc'drogisrl
Elke dag brengt ons
nieuwe abonnees
WV verzorgt uw treinreizen
door heel Europa
zonder prijsverhoging.
L. N. HUYSMAN— GRIEP
Mevrouw Huysman wil slechts vertellen en zij S
schreef daartoe pretentieloze verhaaltjes van Jt 3
Zeeuwse land. En als vertelster is zij geslaagd,
want haar schetsen vaak ook humoristisch
laten zich vlot lezen (en voorlezen Wanneer
men dit nieuwe boekje aldus aanvaardt, dan zal g
men er ongetwijfeld veel genoegen aan beleven.
P.Z.C.
Prijs 3.90.
Alom in de boekhandel verkrijgbaar.
ÜITG. FA. G. W. DEN BOER - MIDDELBURG
ONZE KLEINTJES
25 ct. per regel met een
minimum van f 1.25
max. 8 regels. „Brieven
bur. v. d. blad" 25 cent
meer. Giro no. 359300
P.Z.C„ Middelburg
„KLEINTJES" V66r 9
uur v.m. opgegeven aan
onze kantoren verschij
nen in bet volgende
oebtendnummer.
Plaatsing uitsluitend WJ
vooruitbetaUng.
Te koop een string-bas. Kou-
dekerkseweg 130, Vlissingen.
Telefoon 3387.
Te koop kinderwagen (Eng.
model). Singel 79, Vlissingen.
(Na 18 uur).
ZEGELS
EXTRA
bij 2 fles
ZEGELS
EXTRA
puur
ZEGELS
EXTRA
dubbel aantal
„Combo"
ct..
OA ZEGELS
OU EXTRA
EN GRATIS
5 KNOTSLOLLIES
limonadesiroop
Bij elk pak koffie
(excl. D.E.)
OK ZEGELS
éC*J EXTRA
per pak y
bij 2 pullen
of 3 flesjes
bij 1 kist
a 24 flesjes
bij 1 kist
a 24 pullen
ZEGELS
EXTRA
ZEGELS
EXTRA.
In ons groeiend bedrijf zijn een aantal interes
sante plaatsen te bezetten door jongelui die
enige jaren of nog beter de volledigemiddel
bare opleiding hebben gevolgd.
Zij kunnen de rang van assistent van de
afdelingschef behalen.
Daarvoor worden zij door ons voorbereid en op
geleid en leren zij onze organisatie en werk
methoden kennen.
Aan serieuze kandidaten wordt reeds tijdens de
opleiding een aantrekkelijk salaris gegeven.
De assistent neemt de plaats waar van de afde
lingschef, die door w erkzaamheden of inkoop-
reizen vervangen moet worden.
In verband met onze toekomstplannen zijn er
ook mogelijkheden, tot afdelingschef op te
klimmen.
Geïnteresseerden kunnen een brief met infor
maties en pasfoto zenden aan de afdeling Per
soneelszaken, Lange Delft, Middelburg.
VROOM DREESMANN
MIDDELBURG VLISSINGEN
Te koop piat schrijfbureau,
hobbelpaard, wandelwagentje,
en 4-dlg. kamerscherm, box
vloer, wieg, 4 eiken kamer-
soelen f 25. hangklok, tafels.
Cetszitjes, divanbed. Tel. 3513,
Vliss.singel 34, Middelburg.
Te koop kinderwagen (Koel-
stra), als nieuw, ernaille gas-
oven, 20 weckpotten met rin
gen. Here. Segherslaan 22,
Vlissingen.
Te koop oliestookkachel B.D.
(ambassadeur). kolenhaard,
kroonlamp en koffertypema
chine. P. Krugerstraat 32 (bo
ven), Vlissingen.
Te koop in zeer goede staat
zijnde kinderwagen (Van Wer
ven) en wieg Raadhuisplein
4, Zoutelande.
koop nieuw vurenhout
gepl. en gesch. 1. br. en dikte
naar keus, v.a £3.95 per m2,
balkhout in alle maten. S.
VAN GURF, telef. 01195—366,
Lewedorp.
Te koop: De nieuwste autom.
zig-zag naaimachine in koffer
met 15 Jaar schrift, gar., vrij-
bl. op zicht bij U thuis, f 325,
maakt knoopsgaten, zet knopen
aan, stopt, borduurt enz. J.
CIJSOUW, Zuidstr. 103, West-
alle, telefoon 287.
Te koop 2 mooie dressoirs,
boekenk., theemeubel, eetk.
ameubl, m. gr. tafel, schrijf
hui-., Jaarsma haard, divan m.
kleed, 4 st. groen velours
overgord., 260 cm en 2 st. ld.
200 cm lang, 20 m2 vloerzeil.
L. Noordstr. 22, Middelburg.
Te koop hoogdrachtige zeug
cn speenkooijnen. P. WISSE,
Middelburgsestr. no. 27, Kou-
dekerke. Teler. 01185244.
Te koop als nieuw elektrische
naaimachine in koffer met 10
j. gar., f 155,J. CIJSOUW.
Zuidstraat 103, Westkapelle.
Telefoon 287.
Te koop aangeb. z.g.a.n. prach
tige kinderwagen. De Ruyter-
straat 52," Middelburg.
Te koop zg.a.n. markies. 1.50
m br., prijs f 20,Waalstr.
6 (Stromenwjjk), Middelburg.
Te koop drachtige volbloed- Te koop zuiglam. W. BOM-
zeug. N. TRAMPER, Noordweg MELJÊ. Middelburgsestraat
272, St.-Laurens. 124, Koudekerke.
Steeds meer mensen
vragen ROTAN omdat
het zo sterk en zo sier
lijk is, geschikt voor
tuin en terras maar ook
gezellig binnenshuis. En
rotan heeft zoveel voor,
licht en dus gemakke
lijk verplaatsbaar,
vraagt haast geen on
derhoud, vele fraaie
modellen.
Ook hebben we voorra
dig prachtige vouwbed-
den voor uw vakantie.
Alles is heel Inklapbaar
voor praktische opber
ging, handig op reis.
Ja uw zomer-, zon-
ne-comfort staat voor U
klaar bij
WONINGINRICHTERS SINDS 1890
Wegens vertrek te koop 4-plts
gasstel. Etna, z.g.a.n„ kapstok,
vloerkleed, antraciet, 230 x
cm. G. VAN RATTINGEN.
Bestevaerstraat 23, Oostburg.
WONINGEN AANGEB.
Goed lopend café of café-res
taurant te huur of te pacht
gevraagd. Br. no. 622, bureau
P.Z.C., Middelburg.
Te koop en leeg te leveren
ruime flat op goede stand.
Telef. Vliss. 4370. Br. lett. T
12, bureau P.Z.C., Vlissingen.
Ruitersport. Dagelijks rijpaar
den te huur, ook gelegenheid
les te nemen. Inlichtingen bij
JACs. DE NOOD, Schonewal-
weg 2, Veere
TE HUUR GEVRAAGD
KOST EN INWONING
Vrouw alleen zoekt nette kost
ganger (geen café-type). Br.
iett. V 13, bureau P.Z.C., Vliss.
WONINGRUIL
Woningruil Middelburg. Klei
ne eengezinsw., 2 kamers, keu
ken, achterplaats, zolder met
slaapkamer, voor ruime boven
woning of woning m. tuin. Br.
- - 618, bur. P.Z.C., Middelburg
Altijd opgewekt
en fris
de hele zomer door
Gebruik een goed anti-transpiratiemïddel
in een handige rolkogelflacon.
MUM ROLLETTE 3,50
VALDELIS 1,10
BOLDOOT 1,40
ODORONO 1,1
ODOREX 2,
Vakantiewoningruil. Aangeb.
midd. woning bij bos en hei.
Gevr. huls bij zee v, 21 juli-
4 aug. A WREKENHORST,
Sumatrastraat 11, Wageningen.
VAKANTIEVERBLIJVEN
Te koop een 4-pers. Govenoz
bungalowtent, model 1961.
Slechts 3 weken gebruikt. Te
bevr. Wilhelmlnastr. 20, Kloe-
tinge. TeL 01100—7384.
Meisjes en jongens van 15
jaar of ouder, die in de vakan
tie ïeta willen bijverdienen,
kunnen zich thans bij ons be
drijf opgeven als hulpwerk-
kracht. Wasserij „EDELWEIS"
N.V., P. Krugerstraat 248—
250, Vliss., telefoon 2589.
huur bungalowtenten, 6
8 pers., te Valkenisse, van J4
juli en na 13 aug. Prijs p. w.
juli en aug. 1 75, en september
f 50. Event, ook voor een
weekend. .T. JAKOBSEN, Pas-
poortstr. 20—24, telefoon 01183-
260, Souburg.
Gevr. in klein gezin te R'dam
huishoudelijke hulp v. d. e. n.
Eén schoolgaand kind. Meer
dere hulp aanw. Aanmeldingen
bij mevr. VAN REEUWIJK,
Rochussenstraat 73, tel. 010
31.4.26, Rotterdam.
Te huur 30 juni tot 14 juli
woning Vebenabos, 6 pers. Br.
no. 617, bur. P.Z.C., M'burg.
Te huur te Kamperland gem.
zomerwoning voor 6 pers., plm.
1500 meter van strand. Te bevr.
Prins Bernhardweg 59, Zalt-
bommel', tel 04180—996.
Te koop Carl Denig dromedaris
tent met luifel, licht gew., dub-
beldaks, voor 4 pers., slechts
3 w. gebr. Nieuwprijs f 335,—.
nu f 179.—. DE REGT, 's Heer-
Hendrikskhuierenstr. 20, Goes.
Te koop 2-pers. kano m, zei
len, paar voetbalschoenen, m.
42, z.g.an. Noordsingel 4, Mid
delburg.
Groot verkoopkantoor vraagt
voor verkoop van haar artike
len dames en heren. Hoge ver
diensten. Brieven Joostv. d.
Vondellaan 45 te Zeist.
BIEDT ZICH AAN
Café- restaurant-kelner, mo
menteel seizoenwerk, zoekt
plaatsing in Jaarbetrekking.
Br. no. 621, bur. P.Z.C., M'burg
Nette Jonge vrouw met zoontje
van twee jaar, zag zicli gaarne
geplaatst In een net moeder
loos gezin. Br. no. 619, bureau
P.Z.C., Middelburg.
Dame in bezit van rijbewijs
zoekt een betrekking voor af
halen of bez van goederen of
iets derg., auto moet beschik'o.
zijn. Br. no. 620, bureau P.Z.
C., Middelburg.
Huwelijk. Gaat U trouwen?
Bruiloft, koffietafel of diner?
Vraagt U dan eens vrijblijvend
prijsopgave. „CONCERTGE
BOUW", Vlissingen, tel. 2287.
BEIDER CONTACT ENKEL WINST
(Van een medewerker)
Charles Diekens en Honoré Balzac waren in hun tijd fenomenale
feuïlletonschrijvers. Stel, dat beide auteurs in 1962 zouden leven
en met eenzelfde produktievermogen begiftigd zouden zijn als
destijds zouden ze dan niet voor het meest ideale feuilleton
medium aller tijden: de televisie geschreven hebben? Het ligt voor
de hand om te denken van ja, maar gegeven de gespannen ver
houdingen tussen de omroep en de schrijvers in Nederland zou
het antwoord op die speelse vraag vermoedelijk „nee" moeten zijn.
„Ze zouden
wel uitkijken'
Het juryrapport voor de jaar
lijkse televisieprijs van het
Prins Bernhardfonds, waarin
twee jaar terug aldus op een
eventuele televisïemedewerkïng
van Balzac en Diekens werd ge
speculeerd, voegde ten over
vloede aan deze speculatie de
verzuchting toe: „Diekens en
Balzac zouden wel uitkijken".
Ziedaar de veelkoppige problemen,
die een vruchtbare en noodzakelijke
samenwerking tussen de Nederland
se schrijvers en de omroep in de weg
staan, in een schilderachtige en histo
rische notedop! Dat „historisch" kan
van belang zijn, want tenslotte be
staat de radio-omroep in ons land
nu ongeveer 35 jaar, terwijl de Ne
derlandse televisie net zijn 10-jarig
bestaan achter de rug heeft. 35, res
pectievelijk 10 jaren, die worden ge
markeerd door talloze prestaties en
ontwikkelingen, zonder welke onze
radio en televisie het niet heeft kun
nen stellen. Beide kroongetallen wor
den echter eveneens gemarkeerd door
een nogal negatieve omstandigheid:
in al die tijd is de afstand tussen de
omroep en het belangrijkste Neder
landse cultuurbedrijf: de literatuur
even groot gebleven. De Nederlandse
schrijver heeft zich nooit actief met
radio en televisie bemoeid: de Ne
derlands" omroep heeft zich omge
keerd betreurenswaardig weinig aan
die kleine, maar creatieve wereld ge
legen laten liggen.
Voor de doorsnee-radioluisteraar-te-
levisiekijker is dat misschien niet da
gelijks pijnlijk merkbaar, maar wie
weet wat er op dit gebied in het bui
tenland gebeurt, beseft welke kan
sen men hier tot dusver heeft laten
liggen. De al legendarische Engelse
dichter Dylan Thomas schreef zijn
ook in ons land bekende meesterwerk
.Under Milkwood" (Onder het melk
woud) in opdracht van de B.B.C. Dit
voorbeeld is volledig representatief
voor de regelmatige medewerking
van Engelands literaire postuur aan
radio en televisie. In Duitsland
heerst dezelfde gelukkige situatie.
Belangrijke auteurs als Heinrich
Böll, Günther Eich, Hans Werner
Richter staan vrijwel het gehele jaar
door onder contract van radio en te
levisie.
De luisteraar-kijker die wel eens op
buitenlandse stations afstemt, gaat
het ontbreken van een bevruchtend
onderling contact tussen omroep en
literatoren duidelijker voelen. Neder
land is bovendien zó klein, dat het
ontbreken van een goed contact bijna
het bestaan van een slecht contact
impliceert. Helaas gaat die paradox
ook in dit geval op. Het wordt ge-
illustreerd door het recente openbare
verschil van mening (nota bene: over
de plaats van de cultuur in de ether)
tussen één der hoge omroepbestuur-
ders, VARA-secretaris J. B. Broeksz
en de meest militante en scherpzin
nige essayist uit ons huidige literaire
leven H. A. Gomperts. De ironie ver
volmaakt deze paradox nog met de
omstandigheid, dat Gomperts onder
zijn literaire collega's vrijwel de eni
ge is, die zich zo intensief met tele
visie bezighoudt.
Op een afstand
Waaruit blijkt onder andere dat va
cuum tussen de Nederlandse omroep
en de schrijvers? Zonder volledig te
willen zijn, behoeft men naar zulke
blijken niet lang te zoeken. B.v. het
aantal televisiespelen slechts 5%
van het jaarlijks uitgezonden aantal
dramatische produkties gaat uit van
een Nederlands script, dat bovendien
zelden een artistieke pretentie of am
bitie heeft. Het percentage Neder
landse dramatische produkties over
de radio ligt •kwantitatief iets hoger,
maar kwalitatief ettelijke punten la
ger.
Het aantal auteurs, dat wordt in
geschakeld bij de produktie en sa
menstelling van andere programma's
klankbeelden, documentaires, ar
tistieke rubrieken is vrijwel te ver
waarlozen. Maar niet alleen de om
roep heeft schuld. Ook onze literato
ren hebben verstek laten gaan op
punten en momenten, waarop zij zich
hadden kunnen laten gelden. Het iso
lement speelt hier ook een rol. Het
is immers een bekend feit, dat de top
van wetenschapsmensen en die van
de artistieke wereld zich tot voor
kort nogal laatdunkend op een af
stand hield van radio en televisie.
Wat moet aangeduid worden als de
oorzaak van die onvruchtbare en
moeilijk te overbruggen afstand tus
sen omroep en schrijvers?
Hier komt men onontkoombaar weer
terecht bij Balzac en Diekens. Zou
den zij zich op ons Gooise omroep-
eiland op hun gemak voelen? Zou
den zrj daar de atmosfeer vinden, die
inspireert tot de creatie van een
werkstuk? Het is wel zeker, dat het
tweetal zich ijlings naar de respec
tievelijke haardsteden zou begeven om
zich bij een gul glas wijn vrolijk te
maken over het merkwaardige onbe
grip van wat wellicht hun opdracht
gevers waren geweest. Want het is
die moeilijk omschrijfbare, maar on
ontbeerlijke atmosfeer, welke een ge-
makkelijk Intuïtief wederzijds con
tact nodig heeft, die in Bussum en
Hilversum ontbreekt. Wanneer onze
radio en televisie in Amsterdam wa
ren gevestigd, zou de onderlinge com
municatie aanzienlijk gemakkelijker
in zijn werk gaan. Zoals de BBC het
bij het aantrekken van literair poten
tieel veel moeilijker zou hebben, wan
neer zijn hoofdkantoor in Aberdeen
of Leeds gevestigd zou zijn. Geest
driftige jonge schrijvers hebben
vaak hun neus gestoten én hun
geestdrift verloren in 't Gooi,
waar begrip voor hun werkwijze en
werkatmosreer ontbreekt. Eén van
hen verzuchtte eens: „Al ging zo'n
man maar met je in zijn stamkroeg
zitten. Maar stamkroegen heb je daar
blijkbaar niet".
Heel belangrijk
De tweede en minstens zo belangrijke
reden is die der honorering. Een
schrijver van een televisiespel (met
een gangbare duur van circa 70 mi
nuten) ontvangt 1500 gulden en wan
neer de lengte onevenredig uitloopt in
liet uiterste geval 2000 gulden. De
auteur van een luisterspel, met de
duur van een uur, ontvangt hooguit
600 gulden. Een zeldzaam produk-
tieve schrijver zal bij de Nederlandse
televisie jaarlijks dus nooit meer dan
9000 gulden verdienen. HM moet voor
dat bedrag 6 stukken schryven; d.w.z.
één per twee maanden een byna
onmogelijk aantal.
Het is in ons land dus onmogelijk
voor een auteur om zich helemaal op
radio en televisie in te stellen af
gezien van zijn romanproduktie. In
het buitenland ligt de situatie anders.
De Duitse radio- en televisiezenders
hebben basiscontracten met auteurs,
die voor een luisterspel 2000 gulden
ontvangen (een bedrag, dat wordt
verdubbeld bij overname door andere
zenders, nog eens bij herhaling en
nog eens bij buitenlandse exploitatie)
en voor een televisiespel 4000 tot
6500 gulden. Zo verplichten Heinrich
Böll en Günther Eich zich jaarlijks
drie luisterspelen af te leveren. Arri
veert hun bijdrage te laat, dan reist
hun opdrachtgever naar Ierland,
waar het tweetal de helft van het
jaar woont, om hen aan hun belofte te
herinneren, inspirerend van gedach
ten te wisselen én om eenderde van
het totaalbedrag als werkhonorarium
te overhandigen. De BBC kent de
zelfde gunstige voorwaarden. Die bij
ons zijn ronduit slecht. Wanneer een
hoorspel herhaald wordt in de och
tenduren ontvangt de auteur geen
cent extra, terwijl de omroep ook
geen moeite doet om het werk in het
buitenland geplaatst te krijgen. Daar
naast blijkt er bij de Nederlandse
omroep maar een.geringe bereidheid
om Neêrlands literaire Olympus te
bestijgen en schrijvers aan te zoe
ken. Het argument van enkele jaren
geleden („het publiek, dat hun werk
leest en straks moet beluisteren is
veel te klein") gaat niet op. Alles bij
elkaar kennen Harry Mulisch (op
laag 100.000), Remco Campert (op
laag 30.000), Bertus Aafjes (oplaag
100.000), Gerard van 't Reve (oplaag
60.000), Vasalis (oplaag 30.000), die
toch niet allen dezelfde lezers ken
nen, een publiek dat bepaald niet de
mindere is dan dat van andere uit
zendingen met een bepaalde signa
tuur. Als althans de macht van het
domme getal zelfs nu nog een rol zou
spelen bij de samenstelling van pro
gramma's iets, dat onmogelijk valt
aan te nemen.
Initiatieven
In de loop van de afgelopen jaren
zyn overigens al een aantal initiatie
ven ontplooid, die de belabberde ho
noraria en het daaruit voortvloeiende
gebrek aan animo om voor radio en
televisie te schrijven badden willen
overbruggen. Het begon in 1952 niet
liet idee van de schrijver Max Den-
derinonde, die elke Nederlandse siga
rettenroker één sigaret per dag min
der wilde laten roken en hem liet
daardoor vrijgekomen bedrag(je) in
een potje laten storten, waaruit ra
dio en televisie beter gestoffeerde op
drachten zouden kunnen verstrek
ken. Het was een lief, maar volstrekt
onuitvoerbaar plan, dat echter nis
aandachttrekker op een onwenselijke
situatie verdiensten liad.
Vier jaar geleden was het weer Max
Dendermonde, die uitvoerig pogingen
ondernam om het bedrijfsleven te in
teresseren bij het verstrekken en
financieren van schrijversopdrach
ten voor radio en televisie. Het ver
luidde toen, dat hij een aantal bedrij
ven bereid had gevonden garant te
staan voor één televisiespel en/of één
hoorspel a raison van 8 mille. Helaas
werd nadien niets meer van dit plan
vernomen. Kort daarna opende de
Nederlandse vereniging van toneel
schrijvers besprekingen met de NTS,
die óp niets uitliepen. Het was de
VARA, die twee jaar geleden een
reeks éénakters plande onder de ti
tel „Bijna twintig" en waartoe een
aantal auteurs opdracht kregen. De
keuze van auteurs was niet helemaal
gelukkig en bovendien verzuimde de
VARA na afloop de verworven erva-
ringen van de schrijvers opnieuw te
benutten in studiebijeenkomsten en
nieuwe opdrachten, waartoe bepaald
aanleiding bestond.
Enige verandering
Ook een andere wyze van inschake
ling van do literaire wereld bljji't In
ons radio- en televislcleven voor een
groot dec. buiten beschouwing. Geluk
kig is daar met de komst van de tele
visie enige verandering in gekomen.
De AVRO kent een rubriek als „De
Kring", waarin literatoren van ver
schillende geestelijke snit over litera
tuur van gedachten wisselen, de
VARA kent „Spiegel der kunsten",
waarin af cn toe een boek wordt be
sproken, evenals in KJt.O.'s „Kijk op
kunst", maar het blijven incidenten,
noga! toevallige blijken van mede
werking, die noch van de z\jde der
schrijvers, noch van die van de om
roep wyzen op een spoedige continuï
teit ervan.
Tenslotte zijn radio en televisie com
municatiemiddelen, d.w.z. middelen,
waardoor de ene mens voor de an
dere bereikbaar wordt. Door de eeu
wen heen hebben schrijvers hun stem
pel gedrukt op de inter-menselljke
relatie; zij zijn de tolken van mense
lijk voelen, van ideeën, van visies,
welke radio en televisie al was
het alleen maar terwille van hun so
ciale functie eveneens tot zich
moeten trekken.
Het Is opmerkelijk, dat de Nederland
se Maatschappij voor Letterkunde
elk jaar in samenwerking met het
Belgische zustergenootschap moties
aanneemt, waarin uitvoerig opgezette
literaire uitwisselingsprogramma's
worden aangekondigd. Tot dusver
heeft alleen de Vlaamse radio zich
daar stipt aan gehouden. Wie verge
lijkingen met het Vlaamse radio- en
televisiebedrijf nog even voortzet,
komt al spoedig tot ontdekking, dat
belangrijke figuren uit het Vlaamse
letterkundige leven een functie heb
ben by radio en televisie. Raymond
Brulez, Hubert van Herreweghen,
Hugo Raes zijn slechts drie voor zich
zelf sprekende namen,
Maandeiyks komt in Bussum uit En
geland, Duitsland, Frankrijk en Bel
gië een zending t.v.-documentaires,
die door Nederlandse programmama
kers worden beoordeeld op eventuele
Nederlandse uitzending. Het is op
merkelijk, dat de titelrollen van deze
buitenlandse programma's als „sa
mensteller" of „scrlptschry'ver" be
kende schrijversnamen vermelden.
Ook dat is in ons land nog niet 't ge
val, al begint hier en daar ook wat
dit betreft een kentering te komen.
De jonge schrijver Cees Noteboom
werkt af en toe voor de AVRO, even
als de auteurs Hans Redeker, Dimi-
tri Frenkel Frank en Gerard van 't
Reve. Overigens is de AVRO de eni
ge omroep, die by de produktie van
programma's auteurs inschakelt. De
resultaten zyn er echter dusdanig,
dat men mag hopen, dat ook de an
dere secties spoedig hun schroom zul
len overwinnen en literatoren zul
len aantrekken. Want is het in feite
feen oneconomische verspilling van
rachten en talenten, wanneer een
belangrijk creatief potentieel, dat
evenmin kan leven van strikt literaire
arbeid, ongebruikt aan de kant staat,
waar tegeiykertyd by radio en tele
visie zo'n enorme behoefte is aan
creatieve krachten? Zowel van do
zijde van de schrijvers als van do
kant van de omroep dient begrip te
bestaan voor eikaars situatie. De
omroep moet willen en kunnen wer
ken met mensen, die niet in de positie
van werknemer staan, maar sterk in
dividualistisch zyn en bijzonder ge
steld op hun creatieve vryheld.
Aan de andere leant moeten de
schrijvers zich bewust worden
van hun verantwoordelijkheid
ten aanzien van beide media; zij
hebben in feite de morele ver
plichting ook deze kanalen van
menselijke uiting en menselijk
contact te gebruiken binnen de
natuurlijke beperkingen, die
hen daarbij zullen worden op
gelegd. Tenslotte belandt de
winst van een beter en vrucht
baarder contact tussen beide fe
nomenen schrijvers cn om
roep niet bij een individu,
maar bij een luisterende cn kij
kende massa van miljoenen.
Een beeld van de in Amsterdam ge
houden hostuumrepetitie voor de
Sleeswijlcrevue Harten Troef". Met
v.l.n.r. Piet Muyselaar, Willy Walden
en Corrie Brolchen. De revue gaat 20
juli in première.