VOLGENDE
ARTIKEL:
Eind goed
al goed
Nerin E. Gun
M®Ii
Tenminste zo Iaat het zich aanzien.
Want als Eisenhower zijn verkiezings
campagne onderneemt wordt natuur
lijk ook „Commando-Kelly" onder
de „olifantsvlag" geroepen Hij be
zoekt zijn partijgenoot en opperbe
velhebber. neemt zelfs als eregast aan
de inhuldiging van Eisenhower tot
president deel om dan trots en geluk
kig maar zonder een dollar op zak
naar huis te gaan. „Jongens, wat ik
beleefd heb!" Zijn karakter bepaalt
waarlijk zijn lot. Ieder ander zou uit
het „aflossen van de wacht" munt
hebben geslagen, maar .Chuck" niet!
Hij komt zelfs niet op de gedachte.
Eerst bij de volgende verkiezingen,
als de Republikeinse gouverneur van
Kentucky om zijn ambt vecht, be
lonen de Republikeinen hun wakkere
propagandist. Ditmaal krijgt hij een
ondergeschikte, maar goed betaalde
baan als ambtenaar, kan eindelijk voor
zijn kinderen kleren kopen, behoor
lijke scholen betalen en hun zelfs
een nieuwe moeder geven. Dat is
Betty, een aardige, kleine dikke
blondine, weduwe met een kind. En
natuurlijk ook een Ierse. Uit het hu
welijk met Betty worden nog eens
twee kinderen geboren en al met ^1
heeft hij voor acht mensen te zorgen
als hem een nieuwe slag treft. De Re-,
publikeinse gouverneur moet bij de
volgende verkiezingen wijken voor
een Democraat en met hem valt ook
„Chuck". Nu komt een slag nooit al
leen. Chuck" is werkloos. Betty wordt
ziek, herstelt niet en blijft invalide.
Nee, dit verhaal heeft geen „hap
py ending". Het heeft in't geheel geen
slot. Het gaat 'steeds verder ook he
den nog. Armoede en ziekte hebben
zich bij de Kelly's genesteld. Zelfs
de vrienden van vroeger vergeten wie
Kelly eens was. Af en toe herinne
ren lournalisten aan hem en brengen
een roerende geschiedenR over het
ongeluk van „Commando Kelly" Het
„American Legion" stuurt hem een
paar honderd dollar, de partij organi
seert 'n collecte- en de een of ander
zoekt en vindt weer een baantje voor
„Commando-Kelly" Ook daarmee is
hij echter niet gediend Wat is de ver
klaring voor zijn volgende mislukking.
„Ik ben alleen maar
volleerd soldaat"
P) AT IS HET! Iets anders heeft hij
niet geleerd, tenminste als men
buiten beschouwing laat, dat hij als
Ier natuurlijk ook prachtig kan ver
tellen. Hoe het indertijd bij Cassino
toeging, aan de Rapido bij San Pie-
tro. hoe mooi de dagen van Salerno
waren. Dat vertelt hij bij een glas
bier. waarvoor men iem gaarne uit
nodigt. misschien zelfs in de Republi
keinse Club. Hij vertelt het telkens
weer. ook tijdens zijn werk. totdat
de baas komt en hem zegt: .Het spijt
me. Chuck. maar ie kunt beter een
andere baan zoeken
Zoals gezegd. Deze geschiedenis heeft
geen einde. Kelly is niet bepaald ziek,
maar ook niet erg gezond en hü
moet eigenlük veel rusten, zegt de
dokter. Zeker, maatschappelijk hulp
betoon bekommert zich wel om de
Kelly's als de hond in de pol is en
dan vertelt hij de sociale werker van
de „Mooie dagen van Salerno" .Dat
zal je nooit kunnen vergeten Chuck".
zegt de sociale werker vriendelijk,
maar luister nu eens Chuck 'nis-
tert. HO hoort, dat hii weer tot zich
zelf moet komen en hii belooft het.
Om der wille van znn vrouw en de
kinderen. De groten werken reeds na
schooltijd om een oaar dollar bij te
verdienen. Ze zün precies zo aardig,
zo vrolyk. zo zorgeloos en zo goed als
hun vader MisschieD heeft .Com
mando-Kelly" overigens on dit ogen
blik weer een goede baan wie weet?
Maar heeft hij die betrekking ook mor
gen nog? Er heerst in de Verenigde
Staten meer nood en ellende dan men
zou willen geloven. En zo zou de ge
schiedenis van Chuck helemaal aiets
bijzonders zijn. als hji niet de hoog
ste onderscheidingen zou bezitten, die
Amerika eeu held kan schenken Alle
bei. de Congresmedaille en de Silver
Star en als hii niet telkens weer
met glanzende ogeD van de mooie da
gen van Salerno wilde vertellen, als
of deze moordende slag in september
1943 een uitstapje is geweest waar
aan Chuck de orettigste herinnerin
gen bewaart
ALS de 36ste infanterie
divisie op de ochtend van
de 13e september 1943 op
het strand van Salerno
landt, blijft een soldaat van de com
pagnie L. ver achter. Hij staat een
voudig stijf van schrik in het natte
zand, kan van angst nauwelijks
ademen en terwijl de eerste aan
valsgolf een klein dennenbosje be
reikt en daarin verdwijnt, snakt hij
nog steeds naar lucht. Eindelijk
raapt hij alle moed bijeen, kruipt
langzaam, voorzichtig en nog allijd
ontzettend angstig over het strand,
komt in het verlaten bosje en
sluipt dan moederziel alleen een
DOOR
eindeloos durend halfuur verder.
Dan springt plotseling voor hem
een man op in een groen uniform,
zoals hij nog nooit heeft gezien en
dan weet de eenzame soldaat, dat
het de vijand is, een „Heinricb"
zoals zijn kameraden zeggen. Nu
herinnert hij zich ook de veld-
oefeningen in Fort Benning, waar
hij opgeleid werd. Hij drukt op de
knop van zijn automatisch pistool
en ziet hoe de man voor hem neer
stort. Hij is niet zo zeer geschrok
ken, dan wel verbluft, verbaasd.
Hij buigt zich hoofdschuddend
over de dode, ziet een IJzeren
Kruis op het uniform van de vij
and, rukt het af, steekt het in zijn
zak en gaat peinzend verder. Dal
is de eerste frontbelevenis van
Charles Kelly uit Pittsburgh. Zo
begint „Chucks privéoorlog",
waarin hij geheel alleen honder
den van Hitlers soldaten zal doden
en in geheel Amerika onder de
naam „Commando-Kelly" be
roemd zal worden.
Eerst tegen de avond vindt Kelly
zijn eenheid terug, als hij in Alta-
villa komt. waar de boeren de G.I.'s
met wijn en bloemen verwelkomen
en waar de G.I.'s reeds ijverig doen
de zijn met de meisjes te „verbroe
deren" Kelly kan met de meisjes pra
ten, want hij stamf uit een wijk in
Pittsburgh waar veel Italianen wonen.
Maar juist als hij een afspraakje met
een van de boerenmeisjes wil maken,
vindt zijn sergeant hem en schreeuwt
hem toe: „Kom op Chuck"! Waar heh
je de hele tijd gezeten? We gaan op
patrouille
De groep van Kelly moet vijande
lijke stellingen verkennen Als de
G.I.'s in een boomgaard aankomen,
vraagt de luitenant vrijwilligers die al
leen naar voren moeten Hij heeft
drie man nodig en Kelly is er bij
En of! Hij heeft 's ochtends ..gespij
beld" maar als hij nu zijn best doet
komt het misschien niet uit. Want zo
uit de trein haalden en voor 'n krijgs
raad sleepten heb ik het de heren
daar ook verteld en toen lieten ze mij
met 28 dollar boete en 28 dagen ar
rest lopen"
Kelly weigert op propagandareis
door Amerika te gaan en staat erop.
dat men hem naar Cassino terug
stuurt. waar zijn kameraden hun ogen
niet kunnen geloven dat „Chuck" zo
gek is vrijwillig terug te komen.
Als hij in het voorjaar van 1944
nolens volens naat de States wordt
gehaald om aan enige propaganda-ac-
ties mee te werken heeft hij ook nog
de .Silver Star" op de borst, en is
daarmee de enige soldaat in het le
ger. die de beide hoogste orden der
Verenigde Staten bezit. Dienovereen
komstig wordt hij in Washington en
in het bijzondei in zijn geboortestad
Pittsburgh feestelijk ontvangen. In
Pittsburgh ziet hij voor het eerst
sinds jaren zijn moeder Becky weer.
Mrs. Kelly, die zeven zoons onder de
wapens heeft, is met één slag de ..Hel
denmoeder" van Pittsburgh maar het
gaat haar bij alle eer, waarmee zij
wordt overladen niet anders dan met
haar „Chuck" Ook zij denkt: „Wat
willen zij eigenlijk? Ze hadden mij
beter kunnen huldigen toen ik mijn jon
gens op de wereld bracht en ze op
voedde Dat was tenminste iets. maar
daar spreekt niemand over!"
Zij heeft gelijk, maar wij moeten
hier eerst nog eens naar het verre
jaar 1922 terugkeren toen mrs Becky
Kelly haar Charles bijgenaamd
„Chuck" kreeg
De Kelly's zijn Ierse protestanten, de
vader een hoefsmid is nog in Ierland
geboren maar reeds voor de eerste
wereldoorlog naar de Verenigde Sta
ten geëmigreerd Hij heeft de grootst
mogelijke moeite, zijn negen jongens:
Ham. George Cnarles Frank. John.
James Red Eddie en Howard groot
te brengen. Natuurlijk groeit „Chuck'"
als een echte straatjongen op. natuur
lijk heeft hij zijn „bende" en
„Chucks" bende is gevreesd, want de
„klan" der Kelly's schiet hem steeds
te hulp als iels mis dreigt te gaan
Op 12-jarige leeftijd verlaat „Chuck"
de school werkt eerst als loopjongen
bij een kruiden.er en later als hulp
arbeider op een tankstation Als de
oorlog uitbreekt is zijn vader reeds
dood Desalniettemin melden
„Chuck's" oudere broers zich direct
als vrijwilliger er. Chuck" volgt hun
voorbeeld
Als na de wereldoorlog de terugkeer
naar het allerdaagse bestaan komt. is
„Chuck" uiteraard niets beter voor het
leven in vredestijd uitgerust dan toen
hij vertrok
Niemand ziet in de kleine magere
Ier 1c held. In zijn burgerpak
werkt hü eerder op de lachspieren.
Niet alleen, dal hii in het leger niets
heeft geleerd wat hij in vredestijd
zou kunnen gebruiken maar hii on
dervindt ook gauw dat de werkge
vers. die voor hem in aanmerking ko
men, geen waarde aan oorlogsroem
hechten. Integendeel! Met onderschei
dingen versierde helden zijn niet de
were hulpvakarbeiders. Moet men
hen soms beter betalen? Moet men
hen niet misschien speciaal behancle-
Bij de slag om
Cassino. een van de
bloedigste van het
Europese front in
de Tiveede Wereld-
oorlogviel het be
roemde klooster op
de top van de berg
ten offer aan het
oorlogsgeweld. In
februari 1944 kon
den de Amerikanen
nog met trots mel
den. dal zij het ge
bouw hadden kun
nen sparen.
naïef, zo jongensachtig ziet Kelly de
dingen. Als hij met zijn beide kame
raden tussen twee Duitse „egels" in
de stellingen van de vijand door
dringt. raakt de groep plotseling on
der mortiervuur. De beruchte 80 mm
mortieren van de Duitsers zijn ver
schrikkelijk. maar de drie mannen
hebben geluk doch dan springen
plotseling van alle kanten de Duit
sers op hen af. Woede maakt zich
meester van Kelly en terwijl zijn
vrienden dekking zoeken, springt hij
op, draait als een tol in het rond en
vuurt de ene na de andere salvo uit
zijn machinepistool af
Gekken gebeurt
niets
wetenschap: „Gekken gebeurt tocli
niets!"
Congresmedaille
NA DE VAL van Cassino wordt hij
per vliegtuig naar Oran gebracht:
het congres heeft besloten „Com
mando-Kelly" de hoogste onderschei
ding van de Verenigde Staten te ge
ven. de Congresmedaille Generaal
Clark zelf komt naar Oran om Kelly
de medaille op te spelden en slechts
een kleinigheid verstoort de indruk
wekkende ceremonie Kelly heelt
geweigerd zich in een nieuw parade
uniform te steken en verschijnt in
zijn half vergane battle dress Hij zegt:
„Wat heeft dat te betekenen? Verkle
den? Waarom? Ik heb de medaille in
mijn frontuniform verdiend en zo wil
ik haar ook in ontvangst nemen"
Hij meesmuilt bij de plechtigheid
als een schooljongen, die een compli
mentje heeft gekregen voor een goed
antwoord dat een ander hem heeft
ingefluisterd De gehele „voorstelling"
geeft hem een heimelijk plezier, want
hij denkt aan zijn militair debuut te
rug Hij had zich mdertijd als vrij
williger bij de oarachutisteri gemeld
maar hü was gedeserteerd „Toen zü
mij na een oefensprong in het hospi
taal hadden gebracht waar ik het hal
ve regiment met beenbreuken aantrof
zei ik tegen mezelf: „Neen. Chuck. bij
die gekken blijf je niet en toen ben
ik er vandoor gegaan. Toen ze mij
tussen Camp Edwards en Pittsburgh
Kort na de geboorte van hun
laatste kind. stierf May Kelly aan
kanker. ,Chuck', die veel van zijn
vrouw gehouden had. bleef ver
twijfeld achter.
len? Wie kan een loopjongen met een
Congresmedaille gebruiken? Een ma
gazijnbediende met de „Zilveren
Ster?" Kelly's eerzucht is niet groot.
Hü zou vrachtauto's willen besturen.
Hfj- krijgt een baan als chauffeur,
maar wordt na een maand ontslagen,
omdat hfj onnauwkeurig is, een on
betrouwbare stommeling.
Gelukkig zijn er enige exploitanten
van bars en restaurants die vier-vijf-
honderd dollai betalen vooi zijn toe
stemming hun zaken naar hem te noe
men Een sigarettenfabrikant brengt
een merk „Commando-Kelly" uit. een
krant stuurt een journalist, die
de memoires van „Commando Kelly"
schnjft en een filmmaatschappii
koopt de filmrechten
Ofschoon de film nooit wordt ge
maakt, slaat „Chuck" zo alles bij el
kaar toch 45.000 dollar uit zijn roem
en hij koont daarvoor een benzine
station Benzite kan hij verkopen
banden oppompen en ruitenwassen
eveneens en boven zijn benzinesta
tion staat in reusachtige lichtende
'etters: „Commando-Kelly".
Wie twijfelt eraan, dat hall Pitts
burgh van nu af aan zijn benzine al
leen nog maar bü „Commando-Kel
ly" zal halen? Alle vrienden van de
compagnie L.. nee de gehele 36ste di
visie. het halve leger van generaal
Clarke zal klant worden! Maar deze
droom wordt geen werkelijkheid. De ooi-
log is gelukkig voorbij en wie kam
vergeet zo snel mngelük Bovendien
rijden er lang niet zoveel auto's meer
als voor de oorlog. Het duurt nog ja
ren voordat het aantal wagens weer
het oude peil heeft bereikt en tegen
die tijd is Kelly allang failliet. Hij is
geen zakenman neemt ook geen goe
de raad aan en als een paar oude
vrienden van het front zijn benzine
station voor hem willen verhuren en
de rest van zijn geld goed willen be
leggen. slaat hii dit voorstel lachend
af.
Eén belegging is verstandig. Hij
koopt een huis voor zijn moeder Dat
bedrag verdwijnt tenminste niet in
het faillissement en blijft voor hem
behouden. Als zijn moeder ziek wot dl
en kostbare operaties moet onder
gaan kan hii het huis verkopen en
daarvan de rekening betalen De dood
van Becky Kelly is een catastrofe voor
de familie. Hü moet nu ook nog voor
zün jongere broertjes zorgen en hij
heeft reeds zelf kinderen vier kin
deren in de vier jaren van zijn huwe
lijk met de kleine, aardige May! Ie
ren. katholiek of protestant, hebben
doorgaans grote gezinnen!
Waarom wij zün huwelijk nog niet
eerder hebben vermeld? Maar het is
toch vanzelfsprekend. lat een Kelly
trouwt zo gauw hij kan! Dal heeft hij
onmiddellijk na zijn terugkeer in de
Verenigde Staten gedaan, nog op Fort
Benning, waar hü enige maanden lang
soldaten heeft opgeleid alvorens hij
werd ontslagen. En. vraagt u. hoe dit
huwelijk gaat? Al evenzeer een over
bodige vijaag! Vanzelfsprekend goed!
„Chuck" is wat men noemt een „bra
ve man", goedhartig, lief. vriendelijk,
vrolijk. En May is oi\.cic3 zo. Ieren.
Echte Ieren. Natuurlijk is ook hij
zorgeloos of is dat wat te sterk uit
gedrukt? Zou men niet beter kunnen
spreken van „gemakkelük"? Misschien
zou dat juiste zijn. Voor hem geldt ech
ter ook:
EEN AMERIKAANSE kapitein, die
de schietpartij uit de verte heeft
gezien, telt 40 doden, die op het
credit van de „gek" komen, die als
een derwisch danst en springt en
laadt en schiet.Dan komen de bei
de kameraden te hulp totdat verster
king komt en de drie mannen wor
den afgelost. Zü vinden 75 doden en
als Kelly in een nabü gelegen huis
dekking zoekt en zün hectgeschoten
machinepistool op een bed gooit, vat
de strozak vlam.
In de ochtendschemering moeten de
Amerikanen zich op Altavilla terug
trekken. De Duiïsers stoten door en
sluiten het stadje in. Kelly neemt met
enige kameraden de verdediging van
de .podesteria" over. Hij verandert
het huis van de burgemeester in een
kleine vesting. Het ontbreekt, hem
daarbij niet aan materiaal Hü sta
pelt achter alle ramen handgranaten,
brengt machinegeweren in stelling en
als hü een kist met morliermunilie
vindt, weet hij ook daar raad mee.
Als de Duitsers komen, werpt hij
de mortiergranaten mei de hand naar
Reeds op de eerste dag van de slug
om Salerno onderscheidde Charles
Kelly zich zozeerdat hij de Con
gresmedaille verdiende, liet tvas
slechts het begin van zijn helden
daden, welke hem tot een van de.
beroemdste soldalen van het legti
van generaal Clark maakte. In
Oran hing generaal Clark .Chuck'
Kelly persoonlijk de Congresme
daille om.
de vüand, waar zü veel onheil aanrich
ten. De slag om Altavilla duurt 24
uur, golft heen en weer. maar het huis
van de burgemeester valt niet in han
den van de vüand. De paar man on
der commando van Kelly vechten op
alle etages, jagen de trappen op en af
en wie binnendringt is verloren Op
een gegeven ogenblik gelukt het Kel
ly de tuin te bereiken, waai 'n tank-
afweerkanon staat Hü slaat daarmee
zware bressen in het front van de
aanvallers, maai als hü twaalf uur
lang heeft gevochten, roept hij zün
kameraden toe: „Gaan jullie door! Ik
zal eerst wat voor jullie koken" Hü
vindt in de keuken een paar pakket
ten spaghetti, bereidt ze in alle ge
moedsrust lekker toe. eet doodkalm
zijn portie op en laat dan de een na
de ander komen, opdat ook zü de in
wendige mens kunnen versterken
De slag om Altavilla gaat onder
tussen verder De verliezen aan bei
de kanten zijn ontzettend van ie
dere honderd G.I.'s overleven maar
dertig man de nacht Kelly's bende
ontdekt later in de kelder nog de
wijnvoorraad van de „podesta" en
„bevrijdt" onmiddellijk twee dozün
flessen met de fijnste „Spumante"
van de burgemeester De volgende
ochtend moeten de Amerikanen Alta
villa opgeven en eerst nu komt men
te weten, dat Kelly het huis van de
burgemeester met een handvol men
sen heeft gehouden. Hij heeft niet
het kleinste schrammetje opgelopen
en als men hem vraagt hoe hij dat
heeft klaargespeeld, zegt hij: „Gekken
gebeurt toch niets. Ik wist reeds van
te voren dat ik er levend uit zou ko~
Je karakter bepaalt
je lot
LI OE goed, vriendelijk, vrolük en
goed van vertrouwen Kelly ook is,
daar houdt het leven geen rekening
mee en na zün faillissement krijgt
„Chuck" het dan ook moeilük Even
als zijn vader is hü een gezworen Re
publikein. maar op het ogenblik zijn
de Demtfcraten aan het roer en of
schoon Roosevelt en Truman hem heb
ben ontvangen, zou hij hun nooit om
een gunst vragen. Zijn Republikeinse
vrienden bezorgen hem na z'n faillis
sement tenminste zoveel geld. dat hü
een handel in oud ijzer in Saint Louis
kan beginnen, maar oud ijzer geeft na
de oorlog een karige boterham In die
Toen generaal Eisenhower in 1952
tot president van de Verenigde
Staten werd gekozen, dankte htj
Kelly voor diens aandeel in <!e
verkiezingscampagne, welke Ei'
senhower ongetwijfeld veel stem
men had bezorgd.
lüd begint hij van dt .Mooie dagen
van Salerno" te spreken wel een bit
tere ironie zoiets uit de mond van
deze aardige vriendelijke vrolijke,
kleine lei te boren! Eers' /.egt hi:
het zonder bitterheid maai dan t eft
hem een ontzettende ;lag zün May
sterft binnen enkele weken aan kan
ker! Dat is zelfs voor een Ier te
veel en zou hü geen kinderen heb
ben gehad, dan zou hii zich in 195'
van het leven hebben beroofd
In 1952 keren de kansen noe eens
Toen de oorlog ook
in Cassino voort
raasde, bleek het
beroemde klooster,
gelegen op een stra
tegisch belangrijk
punt, niet meer te
redden. In mei 1944
was het historische
gebouw nog slechts
een puinhoop, welke
ontelbare doden be
dekte. Ook Charles
Kelly had hier dap
per gevochten.
men en daarom kon ik mij alles ver
oorloven." Eigenlük is de slag ver
loren. maar desalniettemin heet hü
van nu af aan overal de „overwin
naar van Altavilla' en „Commando-,
Kelly".
Van nu af aan is hel ook zün spe
cialiteit. waar hü ook komt zijn „pri-
vé-oorlog" te voeren. De Italiaanse
veldtocht heeft wel niet dezelfde be
tekenis als de invasie in Normandië
maar de strijd zelf is misschien nog
wilder, nog bloediger
Kelly speelt een beslissende rol bü
de slag om San Pietro eeu dorp, van
waar men het gehele dal van Cassinb
beheerst en wordt daarbij, midden in
een gevecht, tot sergeant b vorderd
Zün inzet bü h»;t oversteken van het
riviertje de Rapido beslist de strüd
in een büzonder kritiek moment. En
in de slag om Cassino onderscheidt
hü zich weer dooi zijn onvergelijk
bare moed. Maar hü zegt. dat het
geen moed geweest is. maar alleen de
„Commando-Kelly", zoals men de overwinnaar van Altavilla in het gehele Ame
rikaanse leger in Italië noemde, is de enige frontsoldaat van de Verenigde Staten,
die de „Silver Star" en de Congresmedaille, de beide hoogste Amerikaanse onder
scheidingen, bezit. Toch is Charles Kelly uit Pittsburgh, die in de oorlog een held
van groot formaat was, nu een arme kerel, die met zichzelf in de knoop zit en die
door niemand geholpen kan worden. Alleen een Hemingway, een Kipling zouden
de gehele diepte van dit verhaal hebben kunnen beschrijven. De geschiedenis van
een brave, aardige kerel, die nog steeds over de mooie dagen van Salerno spreekt,
als was deze moordadige septemberslag een uitstapje geweest, de „zondag van zijn
leven", waaraan hij dankbaar en met heimwee terugdenkt.