PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BEZORGDHEID OVER DE AGRESSIVITEIT VAN BEWIND IN DJAKARTA O.A.S. Oran en F.L.N. zetten gesprek voort „Plompe Toren": monument van misverstand Nieuwe actie mo gelijk RUSK BLIJFT MET RUSSEN PRATEN Nieuw record met x 15 PRINSES ASTRID GEDOOPT TOCH AKKOORD IN LAOS Gijsbreght en zijn figuranten Bu 1 VOOR ONDERZOEK TEGEN D.A.F. OF DEMKA GEEN AANLEIDING 205e jaargang - no. 145 Vrijdag 22 juni 1962 Hondebazen krijgen WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN m f Directie: F V'lissingen Zienkzee' r van ae Velde en F. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hootdredacteuren: W. Leertouwer en Q. A. de Kok. ft Abonnementsprijs 62 cent per week. 8,00 per kw.; fr. per post 8,25 per kw. Losse nummers 15cent. Bureaus, n- Walstraat 58-60 tel. 2355 <b.g.g red. 3508/3546, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375), Goes: Grote Markt 2, tel 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 6213), Oostburg. tel. 2305, Terneuzen. tel. ziib red tel 2425 adin tel 2094 Adv. pr. 27 ct per mm. Min. per adv. 4.—. Ingez. med. 3 x tariet. Kleine adv. (max. 8 regels) 25 ct per regel (min. ƒ1,25). „Brieven bur. van dit blad 2o ct meer. Giro 359300 p.z.o., «naaeiourg. (Van onze Haagse redactie) De herhaalde dringende publieke beroe pen van Thant en van gezaghebbende Amerikaanse regeringsfunctionarissen op Soekarno om thans onverwijld op dracht te geven tot hervatting van het Nederlands-Indonesisch overleg, wor den door waarnemers in Den Haag uit gelegd als ernstige blijken van toene mende bezorgdheid over de kennelijke pogingen van de Indonesische regering de hervatting van de besprekingen te vertragen. Men ziet er aanwijzingen in voor de vrees dat in Indonesië de groep veld wint, die, aangemoedigd door de Sowjet-Unie, er de voorkeur aan geeft dat de thans feitelijk verzekerde uit komst van het conflict wordt behaald na een grote gewapende botsing, en niet als gevolg van een overeenstemming aan de conferentietafel, die door de Verenigde Staten is bemiddeld. Sedert enkele weken komen van ver schillende zijden informaties binnen die er op duiden, dat Indonesië omstreeks 26 juni met een betrekkelijk groot scheepse aanval op Nieuw-Guinea het conflict een dramatische wending zou willen geven. In die richting kunnen ook mededelin gen wijzen van regeringsfunctionaris sen in Djakarta, die het voornemen be kend hebben gemaakt om op korte ter mijn vier bataljons drie tot vier dui zend man aan troepen op Nieuw-Gui nea in de strijd te werpen. Volgens een in Tokio opgevangen bericht van radio- Indonesia is zelfs gemeld dat zes batal jons reeds op weg zouden zijn naar Nieuw-Guinea. COMMUNISTEN STUREN AAN OP MILITAIRE OPLOSSING Over de vraag in Hoeverre de eerste informaties betrouwbaar zijn en de laatste meer dan een politiek pressiemiddel vormen, heeft men nergens in de westelijke wereld zekerheid, .'laar de publieke verklaring van Averell Harriman, waarin deze zondag wees op de pogingen van de Sowjet-Unie om Indonesië in de rich ting van grotere militnirc acties te stuwen duidt er op, dat men in Washington de crust van de situatie niet onderschat, aldus waarnemers. Duidelijk is, dat Washington en de waarnemend secretaris-generaal van de V.N. de krachtigste druk op Soekarno uitoefenen om do thans openliggende vreedzame weg in te slaan. Hoe deze di plomatieke krachtmeting zal aflopen durfde gisteren niemand te voorspellen. Een factor van bijzondere betekenis wordt het feit geacht, dat de Neder landse regering, zij het om vijf minu ten voor twaalf, in haar boodschap aan Thant van 12 juni zonder verdere restricties blijk heeft gegeven van haar bereidheid met Indonesië een overeenkomst te tekenen, waarin de jtf overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië wordt vastgelegd, indien die overeenkomst ook een regeling van de zelfbeschikkings-procedure voor dc Papoeabevolking inhoudt. föaiitlijK Gevolgen In politieke kringen in Den Haag vraagt men zich intussen af wat in Nieuw- Guinea zelf de gevolgen zullen zijn van de beslissing van de regering om met een overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië voor de Papoea's het recht van zelfbeschikking te kunnen uit oefenen in te stemmen, indien Indonesië redelijke verzekeringen omtrent dc zelf- heschikking.smogelijkhcden onder Indo nesisch bestuur geeft. Alles wijst er op. 'iat de leden van de Nieuw-Guinearaad die nog kortelings een bezoek aan Ne derland hebben gebracht, deze ontwik keling in het Nederlandse standpunt niet waarschijnlijk hebben geacht. Nieuw-Guinea-Raad Ongerustheid over die gevolgen blijkt in verscheidene kringen in Don Haag, ruimschoots voorhan den, vooral in liet licht van het feit In Dariin hi dc Veretilnde Sta ten is Franldin Daluno Roosevelt, een kleinzoon van wijlen de pre sident, in de echt verbonden met Grace Goody air, Op de foto het bruidspaar, mevrouw de weduwe franklin Delano dat maandag in Holiandia de Nieuw-Guinearaad bijeen komt, en wel als vaststaand moet worden aangenomen, dat de Papoea-leden van de raad er in niet mis te ver stane termen hun opvatting over zullen geven. MARINIER GEWOND IN NIEUW-GUINEA Van de zijde van de marinevoor lichtingsdienst is gisteren meege deeld dat tijdens een vuurgevecht met infiltranten op 19 juni bij Wersar de marinier der tweede klasse zeemilicien H. G. C. Wien- tjes een schotverwonding heeft op gelopen aan beide benen. Hij is overgebracht naar het gouverne mentsziekenhuis te Sorong. Mari nier Wientjes is 20 jaar. Hij is ge huwd en woonachtig in Haaksber gen. Nederlandse troepen hebben vandaag Indonesische parachutisten in een oer woudbivak verrast en tien van hen ge dood, zo is in een officieel communiqué in Holiandia bekendgemaakt. De Nederlanders leden geen verliezen. Een grote hoeveelheid Indonesische uit rustingsstukken werd in beslag geno men. Volgens het communiqué gaf de plaatse lijke Papoea-bevolking dc Indonesiërs een gevoel van veiligheid door zich vriendelijk voor te doen. Daarna rappor teerde zij de ligging van het bivak aan de Nederlanders en bracht hen daar heen De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Dean Rusk heeft gisteren bij zijn bezoek aan West-Duitsland beloofd dat de Verenigde Staten hun belofte West-Berhjn te verdedigen, zullen inlossen. Rusk zou echter blijven pogen het geschil om Berlijn te regelen met de Russen door mid del van onderhandelingen. „Het moet toch mogelijk zijn zowel de vrede als onze belangen te handhaven. In een atoomtijdperk zou dit een over winning voor het gezond verstand bete kenen. Dit indachtig, blijf ik bereid nog verder met de Sowjot-Unic na tc gaan of er een basis voor onderhandelingen bestaat", aldus de Amerikaanse De- windsman, in een toespraak op het stad huis tijdens een bezoek van 2% uur aan Berlijn. Rusk koppelde zijn aanbod te onderhan delen aan een nieuwe belofte West-Ber- lijn te verdedigen. De Amerikaanse majoor White heeft gisteren met het experimentele vlieg tuig X 15 een nieuw wereldhoogterecord gevestigd. Na door een „moederschip" in de vlucht te zyn gelanceerd, bereikte hij in slechts 165 seconden een hoogte van naar schatting 2511.000 voet (76.000 meter). Het record stond sinds twee maanden op naam van testpiloot Joe Walker, met een hoogte van 246.700 voet. Dit Prinses Birgitta vertoeft met haar baby, prins Carl Chris tian, enige dagen in Zweden. Trots Iaat prinses Birgitta haar kindje zien aan over grootvader koning Gustaaf Adolf en koningin Louise. V.S. bezorgd over troepenbeweging in China De regering-Kennedy slaat „met bezorgdheid" het samentrekken gade van Chinese lucht- en land strijdkrachten op het vasteland tegenover de eilanden Quemoy en Matsoe, aldus is gisteren door het Witte Huis meegedeeld. De woordvoerder van het Witte Huis, Pierre Salinger, die de bekendmaking deed op een persconferentie, naar aan leiding van een desbetreffende vraag, wilde niet uitweiden. Hij weigerde te antwoorden op vragen of de Verenigde Staten de militaire concentratie alleen maar gadeslaan of ook van plan zijn militaire voorzorgsmaatregelen te tref fen. Amerikaanse functionarissen hebben ge zegd, dat de samengetrokken strijd krachten groter zijn dan de concentratie tijdens de crisis van 195S in verband met de eilanden Quemoy en Matsoe. Het Chinese nationalistische ministerie van defensie heeft gistereii bekendge maakt. dat de regering in Peking 30.000 tot 35.000 man troepen had samenge trokken langs de kust van Foekien en 250 tot 300 vliegtuigen. PRINSES ASTRID het dochtertje van prins Albert van Luik en prinses Paola, is gistermiddag door de primaat van België, kardinaal-aartsbisschop Sucnens, gedoopt. De plechtigheid in de St.-Jacob-op-Koudenberg nabij het koninklijk pa leis in Brussel, word bijgewoond door koning Boudewijn, koningin Fabiola, andere leden van de koninklijke familie en vele autoriteiten. Peter en meter waren prins Fabrizio Ruffo, de oudste broer van prinses Paola, en erfgroothertogin Josephine-Charlotte, echtgenote van de erf prins van Luxemburg en oudste zuster van prins Albert. De kerk was versierd met witte en roze hortensia's, witte anjers en rode rozen, draperieën van purper fluweel met gulden franjes en bundels zwart- geel-rode vlaggen. De kleine Astrid huilde herhaaldelijk tijdens de plechtigheid, hetgeen duidelijk de verwondering opwekte van haar broertje van twee jaar, prins Philip. Deze zorgde overigens voor een komische noot doordat hij aan het einde van de dienst de boekjes ging ophalen waaruit de hoge gasten het verloop van de gewijde handelingen hadden kunnen volgen. De plechtigheid werd niet bijgewoond door de prinses van Retie, de echt genote van koning Leopold, en haar dochters Marie-Christine en Maria- Esmcralda. Later is officieel bekendgemaakt dat de beide prinsessen ziek waren en dat hun moeder bij hen was gebleven. Eisen enigszins gematigd Geheime leger stelt beslissing uit tot vandaag De radio van de O.A.S. in Oran meldde: „We hadden tegen hedenavond een be langrijke verklaring aangekondigd. Deze. is thans naar morgen verschoven. Doch reeds nu wensen wy bekend te ma ken dat er geen sprake van kan zyn dat wij ons vereenzelvigen met de O.A.S. Algiers. Het commando van de O.A.S. in Oran heeft gisteravond in radiouitzending bekendgemaakt dat het zich in geen geval zal ver eenzelvigen met de „vredesafspra ken" welke de O.A.S. in Algiers heeft gemaakt. De belangrijke beleidsverklaring welke de O.A.S. in Oran had beloofd gister avond te zullen afleggen, werd tot van daag uitgesteld. Van welingelichte zijde in Rocher Noir is meegedeeld, dat er in Oran nog steeds onderhandeld wordt tussen vertegenwoordigers van het ge heime leger en mohammedaanse natio nalisten. Dit overleg zou gevoerd worden „binnen het kader van de overeenkom sten van Evian". De O.A.S. in Oran zou haar eisen wat gematigd hebben. In Algiers maakte de O.A.S. via de radio bekend dat in die stad aan de commando's van dc O.A.S. was bevo len het vuur tc openen in geval van „provocerend" optreden door de mo biele politie. In deze uitzending werd geklaagd dat ondanks beloften die door de autoriteiten waren gedaan en de kalmte die het gevolg was van het zondag tussen de O.A.S. en de F.L.N. bereikte akkoord, „elementen van de mobiele politie operaties blijven uit voeren tegen Europeanen en moham medanen". ARBEIDER VALT IN KALKPUT De 52-jarige arbeider J. H. A. Rost uit Schiedam is gistermorgen op het ter rein van de acetyleendiscousgasfabriek „Oxygenium" aan de Overschieseweg in Rotterdam om het leven gekomen door een val in eeu kalkput. Geen van zijn collega's had iets van het ongeluk gemerkt. Pas na enige tijd zag een van hen iets bewegen in de put. Het slachtoffer leefde nog toen men hem er uit had gehaald, maar overleed later tijdens het transport naar de Dr. Noletstichting in Schiedam. Gisteravond is tussen de vertegen woordigers van de drie partijen in Laos overeenstemming bereikt over de laatste hinderpaal die liet optreden van een coalitieregerin; in de weg stond. Het in de Vlakte der Kruiken tussen de drie prinsen bereikte akkoord liep enke le dagen geleden gevaar door een eis van de rechterzijde dat de rechtsgezin- de nationale vergadering de proclamatie door de koning eerst zou moeten goed keuren. De officiële afkondiging zal nu geschieden bij koninklijk besluit. Men is het erover eens geworden dat goedkeu ring door de nationale vergadering niei nodig is. Het zogenaamde congres, dat bestaat uit de twee parlementen, de nationale vergadering cn de koninklijke raad, zal vandaag bijeenkomen om de koning vol ledige volmacht te verstrekken. Het gemeentebestuur van Amster dam heeft een hoogst ongewone stap gedaan: het heeft een brief aan de bevolking gericht over een aan gelegenheid, welke een ernstig geschil punt vormt tussen Amsterdam en mi nister Toxopeus. Het gaat om de polder ü"'lermeer in de op te heffen gemeente aesperkarspel, welke polder de minis ter wil samenvoegen met de gemeenten Diemen en Ouder-Amstel tot eén nieuwe remeente. Die nieuwe gemeente zal de .iijlermeer moeten volbouwen, voorna melijk ten behoeve van de Amsterdam mers. Maar Amsterdam wil deze zaak in eigen hand houden: men heeft in de hoofdstad dringend gebrek aan bouw grond, vooral omdat de krotopruiming er zijn ruim 25.000 krotten zo spoe dig mogelijk moet worden aangepakt. En daartoe is een plan opgesteld, waar in de Billermeer een belangrijke rol speelt. Al deze zaken nu heeft het Am sterdamse gemeentebestuur uiteengezet in een brief aan de burgerij, die deze week huis-aan-huis is of wordt bezorgd. Een ongewone stam Want er wordt in de brief geen enkel nieuw feit onthuld: in feite i3 de burgerij van Amsterdam (dank zij krantenverslagen e.d.) reeds lang op de hoogte van het geen zich rond de Bijlermeer afspeelt. Waarom dan toch deze brief Daar voor zijn twee redenen, zo heeft burge meester Van Hall tijdens een toelichting voor de pers uiteengezet: in de eerste plaats wil het gemeentebestuur de bur gerij duidelijk maken, dat het hier voor de stad gaat om een levenskwestie, waarbij iedere Amsterdammer is be trokken; in de tweede plaats wil het college van b. en w. de bevolking ervan overtuigen, dat haar stadsbestuur „ten felste en tot het laatst zal vechten" voor het verkrijgen van de Brjlermeer ten behoeve van de „in het nauw ge dreven Amsterdamse gezinnen". Het zijn fraaie woorden, die een geharnaste Gijsbreght van Aem- stel niet zouden mis staan. In werkelijk heid zijn beide rede nen uiteraard van volstrekt onderge schikt belang: hoe prettig het ook voor de Amsterdammers moge zijn eens een bondig en fraai gedrukt overzicht te ontvangen inzake de kwestie Bijlermeer. in wezen ligt het accent van deze brief actie niet in Amsterdam. In feite orga niseert het gemeentebestuur op niet on bekwame wijze een massale actie tegen minister Toxopeus: dc burgerij wordt als het ware opgeroepen om een mas sale-pressie-groep te vormen, een roe rige beweging om druk uit te oefenen op Den Haag. Voor het overige ne men wij aan vindt het gemeentebe stuur (althans binnenskamers) het best, dat de Amsterdammers de brief gebrui ken om er hun twaalfuurtje mee in te pakken. urgemeester Van Hall heeft met enige terughoudendheid toegegeven, dat er bij deze actie andere oog merken waren dan alleen het verstrek ken van inlichtingen aan de burgerij. „Natuurlqk hopen wij, dat deze bood schap ook buiten Amsterdam wordt ge hoord" verklaarde hij en hij erkende, dat b. en w. er rekening mee hebben gehouden, dat de brief tot in regerings kringen effect zal sorteren. Nogmaals: daarmee is in feite de hoofdzaak van de hele actie aangeduid. Dat blijkt ook al uit de opsomming door de burgemeester van de vele instanties, die het mét Am sterdam eens zijn: provinciaal bestuur, kamer van koophandel, vakorganisaties e.d. Dit alles is niet in de eerste plaats voor Amsterdamse, maar voor Haagse oren bestemd Het is alsof men Gijs breght hoort dreigen: „Men zal mij van h?t Y zo lichtelijk niet dwingen, ik heb nog hier en daar veel -vrienden op mijn hand". Nee. de burgerij is als geadres seerde eigenlijk bijzaak: het gaat in de eerste Dlaats om een actie, waarmee het gemeentebestuur de minister wil dreigen of aanvallen teneinde de „ge wone" manier van directe of indirecte discussie eens flink kracht bij te zetten. Daartoe moeten de Amsterdammers die nen als figuranten in deze moderne Gijs breght. De heer Toxopeus hoe zeer hij er naar ons gevoel m deze zaak ook naast zit met zijn beleid behoeft waarlijk niet wakker te liggen over sa mengestroomde menigten in Amster dam. Wellicht dat hij te zijner tijd Gijs breght van Hall een woord van diens voorganger Gijsbreght van Aemstel kan toevoegen: „Een woedende gemeent' en staat in recht noch reden Verklaring van justitie PUBLIKATIE WORDT JEN ZEERSTE BETREURD" De in recente perspublikaties ge noemde stukken, die betrekking zouden hebben op transacties tus sen de D.A.F. en de Demka en die aan mr. dr. J. C. Maris, officier van justitie te Den Haag, zijn INITIATIEF MOET VAN BEZOEKER KOMEN ALS EEN soort schutspatroon van de sportvissers langs de glooiing van de zeedijk "aan Schouwens zuidkust staat tus sen de Schelphoelt en Burgh- sluis de „Plompe-toren". De hengelaars oriënteren zich erop, wanneer zij uit de richting Zie- rikzee naar de Westhoek trek ken om daar in „weer of geen weer" hun werpmoSens boven liet water van de Oosterschelde te houden. I)e toren staat er wat doelloos bij: een cultuur monument in een kale omge ving. Een splitsing van verstilde asfaltwe gen, een paar zwart geteerde bun kers uit de Duitse bezettingsperiode. een modderaebtige inlaag met krij sende meeuwen en bordjes „verboden toegang" dat is de entourage van een brok historie op de rand van het duingebied en liet polderland. Voor vijftien hele centen kan iedereen de treden van de nicer dan twintig me ter hoge torentrap beklimmen. Zo staat het tenminste op een wit bordje vermeld. Maar wie nu meteen de portemonnee trekt cn door dit eenvoudige gebaar meent aan zijn verplichtingen voor een bezoek aan de „Plompe-toren" te hebben voldaan, komt bedrogen uit Niemand antwoordt, wanneer de toe rist de zware klopper op de verweer de, ruw houten deur laat vallen. Er wordt initiatief van dc bezoeker ver wacht: hij kan dc sleutel van de toren krijgen bij de heer ,,M. O. Hanse. Zandweg 44, de eerste woning links in de richting Haamstede". Enkele jaren geleden liet de tekst op het tegen de torenmuur gespijkerde bord je aan duidelijkheid niets te wensen over. Sinds de herverkaveling het eiland met strakke asfaltwegen heeft ver deeld in een monstrueus dambord van kavels is dat anders geworden. In de omgeving van Koudekerke's „Plom pe-toren" is geen Zandweg meer te bekennen. De vissers aan de dijk, die hun stekje even in de steek laten om in Haamstede een broodje te kopen, komen nu langs de Plompe Toren over de Koudekerkseweg. Een mo dern naambord vertelt het hen pre cies. Zoeken' De toerist, die in het uitzicht van.de toren een van Schouwens aardigste attracties verwachtte, moet daarom nu in de letterlijke zin van het woord naar de sleutel daarvan gaan „zoe ken". Goed, wanneer bij geluk heeft weten voorbijgangers hem de witte boerderij van de lieer Hanse niet bet eerste, maar liet tweede huis aan de linkerkant van de Koudekerkse weg te wijzen. Een halve kilome ter lieen en een halve kilometer te rug. Mogelijk is hy intussen de hele Plompe Toren vergeten. V.V.V. „Burgh-Haamstede" heeft hel uit het begin van de vijftiende eeuw daterende bouwwerk wel als een be zienswaardigheid van de Westhoek in haar folders opgenomen. Maar daar blijft het dan ook bij. Iedere verdere aanwijzing ontbreekt. En dat terwijl de in de dertiger jaren keurig gerestaureerde Plompe Toren een comité van oudheidminnaars heeft zich er destijds hard voor inge spannen alleen al door zijn aan wezigheid nog' steeds een tastbare correctie is op het ingewortelde mis verstand van de legende van Westen- schouwen. De profetie van de zee meerman, wiens vrouw door wrede vissers werd geroofd: „Westenschou- den zal vergaan; alleen de Plompe Toren zal blijven bestaan..." past niet op het dorp Koudekerke, waar van anno 1962 de geschiedenis nog steeds in steen aan de oever van Schouwen geschreven staat. De huidige Plompe Toren heeft dus een pikante historische waarde. Bin nen de vele centimeters dikke muren van het verlaten bouwwerk wordt een stuk geschiedenis van een heel dorp bewaard. Koudekerke, een van de ongelukkige plaatsen aan de zui delijke oever van Schouwen, die in (Zie slot pag. 5 kol. 6) overhandigd, zijn geen aanleiding tot het instellen van een opspo ringsonderzoek tegen de D.A.F. of de Demka en zijn dit ook niet ge weest. Dit blijkt uit een mededeling van de of ficier van justitie, hoofd van het arron dissementsparket in Den Haag. mr. Th. Semerjns de Vries van Doesburgh, aan het A.N.P. Deze mededeling luidt als volgt: ..De officier van justitie, hoofd van het arrondissementsparket te 's-Gravenha- ge, deelt, geheel in overeenstemming met de officier van justitie mr. Maris, naar aanleiding van de recente perspu blicaties inzake facturen betreffende transacties tussen D.A.F. en Demka mede, dat de stukken, die aan genoemde officier van ]ustitie werden ter hand ge steld daargelaten dat deze geen fac turen waren geen enkele aanleiding zijn of zijn geweest tot het instellen van een opsporingsonderzoek tegen D.A.F. en/of Demka. Het is om deze reden dat de officier van justitie, hoofd van het arrondissements parket te 's-Gravenhage, in aansiuiting op hetgeen de officier van justitie mr. Maris reeds op 14 juni 1962 tegenover het A.N.P. verklaarde, de publicatie in het Algemeen Dagblad van die datum geheel voor rekening van de auteur Iaat en die publicatie ten zeerste, betreurt". JONGETJE VERDRONKEN Gistermiddag omstreeks twaalf uur is het z.esjarig zoontje van de familie Van Elzelingen uit Nieuwendijk (Werken dam), vermoedelijk spelenderwijs, te water geraakt in een sloot achter het ouderlijk huis en verdronken. Het jongetje heeft waarschijnlijk het plan gehad te gaan vissen, want in de buurt van de plaats waar het lijkje werd gevonden lag een hengel.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 1