KRANT ÜIT? IOOO Chief Whip Met Esso bent u beten uit me eet Is iet? ^proef rit PUZZEL -rubriek DE KERKEN MAATSCHAPPIJ Mening „Kerk en Samenleving" over problemen rond het Landbouwschap Spanningen onder de joden in Israël Wet der religie of die van de staat dan met de Nieuws van overal STEMMEN UIT DE KERKEN ZATERDAG 16 JUNI 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 15 en de ORTHODOXEN EN LIBERALEN (Van onze- medewerker M. Kopuit) „De studenten aan de jesjiwot (hoge religieus-joodse onder wijsinstellingen) doen zich im mer voor als pacifisten, als mensen, die immer het geweld mijden en het goede zoeken. Dit geldt blijkbaar alleen als zij zelf onder de wapenen moeten ko- Advertentie) men. Zodra zij hun vrijstelling hebben zijn zij fanatici, die geen enkele andere houding waarde ren dan die van henzelf. Dan zijn dezelfde jongelieden actief in het dwarsbomen van wette lijke bepalingen, dan wordt ge weld veroorzaakt doordat de staat niet naar hun pijpen wenst te dansen. Ik betreur het in hoge mate, dat de politie geen arrestaties heeft verricht, dat niet tientallen van deze jongelie den, die hun dagen doorbren gen, gebogen over onze heilige boeken in de leerscholen, in het gevang zijn gezet, omdat ze de politie hinderden, onrust zaai den en de wet vertrapten". Dit verklaarde onlangs, vertoornd, de Israëlische minister van politie Beclior Sjitreet in het parlement. On gestoord Icon hy niet spreken. Van de banken de religieuze partijen wierp men hem toe, dat hij een leu genaar was, dat hy de religieuze jo den discrimineerde en dat de beste soldaten juist de godsdienstige zijn. Het ging er zo hevig toe, dat een parlementslid van de links-socialisti sche Mapum tenslotte een motie in diende, waarin do pogingen van reli gieuze groepen werden gelaakt, die poogden de joods-religieuze wetten in de plaats te stellen van de staats wetten. De oorzaak van deze nieuwe strijd tussen religieuze joden in Israël en zij die niet wetsgetrouw zijn in de zin van de religie maar de landswetten laten prevaleren, is het overlijden van een veertigjarige bouwvakarbeider in het stadje Bnee Barak. Dit plaatsje is beroemd in de gehele joodse we reld vanwege zijn vele leerscholen. Het wordt overwegend door religieu ze joden bewoond. Afgesloten van de buitenwereld is dit stadje op de sab bat; lange kettingen zijn dan over de weg gespannen om verkeer onmoge lijk te maken. Ten overvloede staan er wachters bij die onvermurwbaar zijn. In Bnee Baralc is de sabbat-rust intens oudtestamentisch. Het is waarschijnlijk de enige gemeente ter wereld waar de rustdag zó nauwge zet wordt nageleefd en nageleefd moet worden, ook door hen die min der streng in de leer zijn. Overtre ding van de sabbatwetten wordt niet gedoogd. tot enige honderden, gaven geen krimp. Er ontstond rondom de over leden man een vechtpartij. De politie wist het pleit te beslechten, zij het dat een van de agenten zwaar en acht anderen licht werden gewond. Maar nauwelijks was het stoffelyk overschot van Nehemia Schneider- mann het ziekenhuis binnengebracht of zijn echtgenote wendde zich met een klacht tot het ministerie van godsdienstzaken in Jeruzalem. Het interesseerde haar niet, waaraan haar man was overleden. De politie moest het lyk vrygeven, op'dat het ongeschonden kon worden begraven. Op ministerieel niveau werd overlegd over de vraag: de eerbiediging van de wens van de nabestaanden en de godsdienstige wetten of de naleving van de landswetten? Men besloot tot het eerste, want nog steeds is niet uitgevochten waaraan men zich in Israël dient te houden. Steeds weer komt men in de joodse staat in conflict met de religieuze joden, die wetten op basis van een moderne staat kunnen accepteren in dien deze de godsdienstige wetten niet in de weg staan. 20 Stuks fl.- Dootn in het oog De autopsie is reeds lang een doorn in het oog van de religieuze joden. Zij is verboden volgens de interpreta tie van Ezechiël 37, waarin deze zegt dat eens de tijd zal aanbreken dat de graven heropend zullen worden. Daarom wensen de godsdienstige jo den, dat niets aan hun stoffelijk over schot geschiedt, opdat zij precies ge lijk zullen herrijzen als zij begraven zijn. Jaren geleden is de autopsie ook reeds in het geding geweest. Bij een vechtpartij in Jeruzalem, tussen po litie en religieuze joden, die het ver keer op de sabbat hinderden, werd een religieuze jood gedood. De pro- testerenden beschuldigden de politie van moord, de politie betoogde dat de man hartpatiënt was en op roeke loze wijze in de gevechten verzeild was geraakt. Door autopsie wilde de politie haar gelijk bewijzen. Het ge mor was niet van de lucht. Als het aan de godsdienstige joden ligt, dan sluit de medische faculteit van de Hebreeuwse universiteit haar deuren. De parlementsvcrtegenwoor- digers van de religieuze partijen eisen nog steeds dat het ontleden van mensen ophoudt. In medische krin gel' wordt dit voor een goede oplei ding onmogelijk geacht. Zo blijft de strijd tussen godsdienstige en n'~t- godsdienstige joden zich voortzetten in Israël. Een stryd die steeds weer aanwakkert en die op den duur zal leiden tot een cultuurstrijd. Het zijn nu nog alleen voorpostgevechten. In dit stadje dan zakte onverwacht dc veertigjarige bouwvakarbeider Nehemia Schneidermann in elkaar. Een arts constateerde dat de man Overleden was en verwittigde hiervan de politie. In Israël wordt een op straat overledene naar eén zieken huis overgebracht, waar sectie wordt verricht. Maar de komst van de poli tie wekte dc toorn op van de jesjiwa- studenten. In hun stad zou autopsie worden verricht, hoewel dat verbo den is voor de joodse religie. De jon gens vormden een kring en beletten de politie het stoffelijk overschot te benaderen. Er kwamen versterkin gen, maar de jongeren, aangegroeid Deze week is de restauratie van de uit 17J,2 daterende Lutherse kerk aan De Bree in Middelburg begonnen. De herstelwerkzaamheden moeten ge beuren aan de vloer, gaanderij, aan het dak, metsehoerlc en de kap. Ver der worden vaste banken geplaatst. De totale kosten zijn geraamd op f 1'fS.OOO met inbegrip van het orgel, waarvan liet herstel begroot is op 1 ecntpai tl] f 50.000. De kerkelijke gemeente moet na aftrek van alle subsidies f 17.600 bijeenbrengen. (Foto P.Z.C.) Negentig Nederlandse geiten zijn per spoor gereisd naar het Griekse dorpje Farakla op het eiland Evvia. Dit kon dank zij de „Wilde Ganzen- aktie" over het I.K.O.R., die f7500 opbracht. In Farakla werkt het echt paar Jo en Wim Blankers om de landbouw op een hoger peil te bren gen. Zjj doen dit in opdracht van de Wereldraad van Kerken. De jonge Nederlandse geitjes zullen het goed doen in Farakla. De Stichting Oecu menische Hulp aan Kerken en Vluch telingen in Utrecht verzorgde het transport. Russisch-orthodox Oostenrijk is bij een nieuwe herindeling gesteld onder aartsbisschop Johann Wendland, die in Berlijn zetelt als vertegenwoordi ger van het patriarchaat voor Mid den-Europa. Het gebied was eerder onder de Probst van Wenen gesteld. Fantasierijke zakenlieden op de Philippijnen helpen het Philippijnse bijbelgenootschap bij de verspreiding van öe Heilige Schrift. Een fabri kant van handtasjes doet een exem plaar van het evangelie van Johan nes in elk handtasje, dat hij maakt, een ander doet een deel van de bijbel in zijn waar: plastic kledingzakken. Prinses Beatrix heeft onlangs in Dokkum een standbeeld van Bonifa- tius onthuld. Het beeld staat bij de Bonifatius-bron, waar volgens de overlevering Bonifatius en zijn 52 ge zellen in 754 werden gedood. Het beeld is 2,50 meter hoog, van Franse kalksteen en het is vervaardigd door de Amsterdamse beeldhouwer G. Bol huis. Het toont Bonifacius in zijn laatste ogenblikken met een boek boven zijn hoofd om de slagen van de moordenaars af te weren. Op het voetstuk staat in Latijn: „Hier werd Bonifatius het levenslicht ontnomen, 754, hier ging voor Friesland het licht van het Evangelie op". Op de andere drie zijden staat te lezen, dat Bonifatius in Crediton in Engeland is geboren, in „Doccingae in Frisia" is gedood en in Fulda in Duitsland ligt begraven. Fulda heeft reeds in de negentiende eeuw een Bonifatius- beeld gekregen. In 1960 onthulde Erinses Margaret van Engeland een eeld van Bonifatius in Crediton. Bij de onthulling van het beeld in Dok kum waren vertegenwoordigers van Crediton en Fulda aanwezig. HORIZONTAAL: 1. opengewerkt: 6- voegwoord van ver gelijking; 11 diepte tussen 2 zandban ken; 14. hevige; 15. rustige; 16. eer; 17. inhoudsmaat, afk.; 18. schipper, ka pitein; 20. paling; 21. talc van oen ande re boom; 22, s-v.p.; 24. bestanddeel van mctsolspccic; 26. vork mot 3 tanden (landb.); 2S. beginsel van een nieuw organisme; 30. koppelriem van jagers honden; 32. stad in Spanje; 35. het aan de markt brengen; 8. vervoeging van het werkwoord tarten; 39. beoefenaar der jacht; 41. losgerafelde naad; 43- para graaf (afk.); 44. landbouwwerktuig; 45. lichuamsdeel; 48. zuivelprodukt; 50. element Tantalium, (afk.); 51. recht stuk van een rivier; 53. planeet; 55. kleinste deel van een element; 57. wild zwijn; 59. vervalser; 62. hoogste punt aan de hemelbol; 64. -doen: kennis geven; 65. tuinvak; 68. waarborgsom; 70. wending; 72. plezier (spreektaal); 73. opleidingsinstituut voor officieren, (afk.); 75. rivierboot; 77. bezinksel; 79. kade; 80. afkorting van „Cornelia"; 81. bewijs, dat iemand bij een misdaad niet aanwezig kon zijn; 83. verduisteren (van roem, enz.); 85. aanspreektitel van een bisschop; 86. niet overdreven; 87. niet dik. VERTIKAAL: 1. afbellend dak (als bescherming tegen regen); 2. jullie; 3. oosterlengte, (afk.); 4. bepaald onderwijs, (afk.); 5. reukzin; 6. ranonkelachtige plant; 7. opbergruim te; 8. groente; 9- -Pasja: Turks veldheer 19e eeuw; 10. naam van heel veel ka ters!; 11. verfplant; 12. aarden vaas; 13. iets; 19. weerzin, afkeer; 23. lange vislijn; 25. ruzie, jalousie; 27. bevel aan kieskauwend kind; 29. ijverig insekt; 31- afgesneden rechte tak; 33. muze! van het minnedicht; 34. stijf; 36. slag instrument; 37. tijdperk; 39, stad in Zuid-Spanjc (sherry); 40. op do aloë lijkende plant; 42. akelig; 46. slaap; 47. hoeveelheid eten, kliekje; 49. puntje; 52. te kennen; 54. teug; 56. eiland in de Oostzee; 58. „rivier" in het Spaans; 60 schrander; 61. bloedvat; 63. treme; 66 van een sigaret rook genieten; 67. ge luid; 69. staatsiekleding; 71. krijgen soldaten te eten; 73. onze luchtvaartmij. (afk.); 74. Russische straaljager; 76 kleefstof; 78- kinderspeelgoed; 82. bouw kundig ingenieur, (afk,); 84. achter. KERKELIJKE ORGANEN MOETEN POSITIE KIEZEN Op het centrale bureau van een kerk komen tegenwoor dig nog al wat brieven binnen en daaronder zijn er over aller lei vraagstukken waarover men het oordeel van „de synode" wel eens wil weten, in de hoop dat de kerk zich aan de zijde van de briefschrijvers zal plaatsen. Die brieven worden doorgegeven aan commissies. Zo zijn de laat ste tijd verschillende brieven ontvangen over het publiek rechtelijk orgaan van de land- «bouw, het Landbouwschap. Zo nu en dan lezen we in de dag bladen over acties tegen dit Landbouwschap; men weigert de verplichte bijdrage te betalen omdat men niet georganiseerd is en daarvan ook niet wil we ten. Dan wordt er ingegrepen en heeft er een gerechtelijke verkoop plaats, die weer tot ge volg heeft dat de gemoederen nog meer verbitterd worden en in deze stemming kan men naar „de synode" schrijven en vra gen of deze zich niet onomwon den uitspreekt „over het on- demomocratische karakter van het Landbouwschap". Dezë brieven zyn doorgezonden, voor zover ze terecht kwamen óp liet bu reau van de generale synode der N.-H. Kerk, naar de Raad voor de Zaken van Kerk en Samenleving, die weer een sub-commissie heeft die zich speciaal bezighoudt met de vra gen van kerk en platteland. Ook zyn er in de plattelandssamenleving vra gen rondom de her- en ruilverkave ling, waarby het gaat om een totale reconstructie van het platteland. Over deze twee vraagstukken heeft de Raad voor de Zaken van Kerk en Samenleving een brochure doen uit gaan, die in de eerste plaats bedoeld is ter voorlichting van de predikan ten en de kerkeraden van de platte landsgemeenten in Nederland. Laten we direct zeggen dat we dank baar zijn voor dit stuk voorlichting van 50 bladzijden dat de kerk geeft over terreinen en vraagstukken waarvan de niet-agrariër wel wat weet,maar waarvan hem dikwijls ontgaat wat eigenlijk de kern van de zaak is en wat de achtergronden zijn die hier dikwijls in belangrijke mate meespelen. We willen in dit artikel iets zeggen over het eerste deel van deze brochure, die in de handel te verkrijgen is, die over de bedrijfsorganisatie voor de landbouw, het Landbouwschap. Advertentie U ontdekt het in uw eigen wagen. Gespecialiseerds technici kunnen het bewijzen met ingewikkelde cijfer reeksen: ESSO EXTRA voor méér kracht, fellere accele ratie, pingelvrij rijden. Neem één keer de proef om voor altijd plezieriger te rijden: TANK ESSO EXTRA! Stop 'n tijger tank! Maar verder was het de bedoeling van die colleges dat predikanten in hun gemeente agrarische voorlichting zouden kunnen geven. Dat hebben ze inderdaad gedaan. Toen de beken de hoogleraar H. Th. Obrinkin zyn eerste gemeente op arme Drentse zandgrond stond, iieeft hy zich zeer beijverd voor liet gebruik van kunst mest. Er is menige predikant ge weest die oprichter en voorzitter was van een Iandbouwvereniging. Die tijd is voorbij. Maar die colleges in landbouwvraagstukken, daarvoor zouden we toch nog wel voelen. No dig is, dat aan de universiteit wordt gesproken over de geestesgesteldheid van een plattelandsgemeente. Er zijn hier en daar nog wel eens ongeluk- leen gebeurd wanneer een jong pre dikant zich niet kon verplaatsen in de geestesgesteldheid van zijn ge meente. Wanneer men door schade en schande wijs moet worden is het niet altijd even plezierig. Zo blijft het „een strenge noodzaak, dat de pas tor loei iets weet van dit bedrijf, ook van de moeilijkheden, waar het van daag mee te kampen heeft". „Vele boeren hebben het tegenwoordig moeilijk". „In de welvaartsstaat van vandaag dreigen zij een achtergeble ven groep te worden". Aan arbeids tijdverkorting kunnen zij niet denken. Het „arbeidspotentieel ten plattelan- de slinkt". Waar vroeger een ar- beidsoverschot was, is nu een tekort gekomen. De moeilijkheden worden „niet altijd door de stedelijke bevol king van Nederland gezien". „Aan het ressentiment van boeren- zijde mag de kerk niet voorby lo nen", want „een lang overgebleven bestaansmodus staat op het spel". Aldus de rechtvaardiging van de uit gave van genoemde brochure „Be drijfsorganisatie en Plattelandsver nieuwing" van de Raad voor de Za ken van Kerk en Samenleving. Een overzicht wordt gegeven van de geschiedenis van de landbouw sinds 1850 ën van het ontstaan van het Landbouwschap in 1954, welke zaken in onze landbouwende provincie vol doende bekend zullen zijn. Als men er niet van weet, dan leze men deze brochure. Bezwaren Confronfalie „De gemeente ten plattelande wordt immers dagelijks geconfronteerd met het agrarisch bedrijf; het ge loofsleven wordt er door gestem peld" In vroegere tijden, in de vori ge eeuw nog, kregen aanstaande pre dikanten aan de hogeschool colleges in de landbouw. Vooral in het noor den van ons land waren er pasto rieën die compleet als boerderij wa ren ingericht en vroeger werden ze ook wel als zodanig gebruikt, omdat de inkomsten van de predikant al daar bestonden, naast het rijkstrak tement, uit de opbrengsten van het pastorieland. Dan was net nodig iets van het boerenbedrijf te weten, ook al liet de pastor de uitvoering aan anderen over. Nu zyn er bezwaren tegen dit Land bouwschap gekomen. Als deze terecht zijn, zal de kerk ze moeten steunen; als ze niet terecht zijn, zal de kerlt moeten waarschuwen. De bezwaren die er zijn worden samengevat in drie punten: „Het Landbouwschap is onwettig, ondemocratisch en onchris telijk". Alleen op het laatste willen we hier ingaan. Het gaat in, zo wordt gesteld, „tegen Gods ordinantiën en daarom kan een oprecht Christen de verordeningen van dit lichaam niet opvolgen". Deze laatste bezwaren worden de allermoeilijkste genoemd. „De boer staat in een heel eigen re latie tot God, de grote Gever van alles. Van Hem verwacht men alle wasdom, in weerwil van alle techni sche en wetenschappelijke snufjes van onze verlichte eeuw". Deze bij zondere relatie mag nu niet door kruist worden door menselijke inmen ging. Aldus wordt „De Vrije Boer" aangehaald, die zich keert tegen „de opdringende machten van staatsbe- voogding". Tegenover alle „dirigis me en mensvernederende staatssla- vernij" wordt hier dan gesteld als christelijk, „de particuliere ontwik kelingsgang van het individu". Hier komt dus een geestelijk probleem voor de dag. De Vrije Boer gaat uit van een bijzondere verhouding tot Gods, „omdat hij (nl. de boer) dan toch maar de enige is, die het gebod uit Genesis om de aarde te bewer ken, waar maakt". Als achtergrond speelt hier verder mee „de moderne, van God vervreemde maatschappij", die door en door materialistisch is en jaagt naar steeds meer. Deze hoog moed kan in één klap door God wor den vernietigd. Wat wordt hierop nu door Kerk en Samenleving gezegd? In de eerste plaats dat we van God geen „blinde noodlotsmacht" mogen maken. En verder dat heel deze gedachtengang to weinig in 't oog wordt gehouden dat het iu de Bijbel gaat om 't ver bond dat God met de mensen heeft gesloten, „een verbond ten leven en niet ten dode, een verbond gebaseerd op genade en niet op vernietiging". Andere slrnctnnr De maatschappelijke structuur van Israël, die we vinden in het Oude Testament, is de onze niet meer en kan dit ook niet meer zijn. Ook het huidige Israël heeft een „zeer mo derne maatschappij-structuur". Maar we moeten van Israël wel leren de regel: „Het recht beschermt de indi vidu tegen uitbuiting door de ander". In de prediking der kerk zal steeds de nadruk moeten worden gelegd op de verantwoordelijkheid van de ene mens voor de ander. Doch dit geldt niet alleen voor boeren en liet wordt ontkend in deze brochure dat zij al leen door hun arbeid een aparte rela tie tot God zouden hebben. Wat het Landbouwschap betreft (Kerk en samenleving wil hiervoor geen propaganda maken, dat moet net voor zich zelf maar doen), wordt opgemerkt dat op z'n minst betwij feld moet worden of hier van „Staatsbevoogding" gesproken mag worden. Juist de publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie wil elk dirigisme zoveel mogelijk tegen gaan, omdat men degenen, die direct daar bij betrokken zijn, wil laten meespre ken. Op een bepaald moment moet er wel eens gehandeld worden in elke samenleving étn dit kan wel eens de indruk maken van dirigisme van boven af. En zo lykt het Kerk en Samenleving volstrekt onverdedigbaar „dat de kerk zich zou laten verleiden tot het ondernemen van onwettige acties om een bestaande regeling ongedaan te maken". Zo lykt „een duidelijke posi tie kiezen van de zyde der kerkelijke organen ten aanzien van het verzet van bepaalde boeren inzake de rege ringsbesluiten" geboden. Wil men op democratische wijze van het Land bouwschap af, dan zal men via de politieke partijen naar opheffing van de wet die thans van kracht is, moe ten streven. H. SOWJET KERKEN WILLEN LID WERELDRAAD WORDEN Vijf kerken in de Sowjet-Unïe hebben verzocht lid te mogen worden van de Wereldraad van Kerken, zo is in Ge- nève bekendgemaakt. Het zijn de Evangelisch-Lutherse kerk van Let land, de Armeens Apostolische Kerk, de 'Evangelisch-Lutherse kerk van Estland, de Orthodoxe kerk van Geor gië en het Verbond van Evangelische Christen Baptisten van de Sowjet- Unie. examen gedaan... moeite beloond met een Prisma horloge! A. W. HENDRIKSE HORLOGERIE St.-Jacobsstraat 10, Vlissingen FIRMA L. MINDERHOUD Zuidstraat 66, Westkapelle. Telefoon 01187-284 v. d. PLASSCHE HORLOGER - JUWELIER Burg. Erasmusstraat 4, Oostburg Telefoon 01170-2629 N. TH. DE JONG ZN. JUWELIERS - HORLOGERS St.-Pieterstraat 11 - Telefoon 3344 Middelburg l I». M. J. HACKENBERG ZN. JUWELIER - HORLOGER Eerste zaak vanaf de Marlet Nieuwe Burg 2-4, Middelburg. Telefoon 2927

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 11