In de oorlog waren zij helden-Met de vrede konden zij niet overweg VOLGENDE ARTIKEL: De leugen van de Suribachi Da Indiaan Ira Hamil- >j- ton Hayat, geboren op 12 Januari 1923 in Sacaton in do staat Arizona, stierf op de u-lealtijd van 32 jaar an 12 dagen an rust J thans aan da voet van a het beroemde monu- J mant dar Verenigde g Staten op het Natio- naleKarkholta Wash- jf. lngton. Dit monument J toont Hayes met vijl t- van zijn kameraden op do top van de berg ^Surlbachi gelagen op g hat eiland Iwo Jlma, dat op 23 februari jj; 1945 door da Amerl- U- kanen werd veroverd. Harion Block, die met Ira Hayes en de anderen op ae top van de Suribachi was, sneuvelde drie da gen later. Ira kon niet begrijpen dat niemand over hem sprak. Waar om niet? Hy was er toch ook by? Toen korporaal Gagnon de personen op de foto van Rosenthal moest identificeren, „vergiste" hij zich. Hij had Block niet „herkend", zoalc hij aanvankelijk ook de Indiaan Hayes, die hij evenmin mocht lij den, niet herkende. men wil tenslotte weten wie de zes helden van de Suribachi werkelijk waren. De militaire autoriteiten stellen dan ook een onderzoek in. Langzaam komt de steen aan het rollen. Wat was er gebeurd? De vergissing D OSENTHALS beroemde foto was 11 in 1945 door het persagentschap „Associated Press" verkocht. Op het A-P.-bureau had men uiteraard geen flauw idee hoe de mannen op de op name heetten. Dat was begrijpelijk om dat het agentschap in die dagen honder den frontfoto's ontving en distribueer de. Eerst toen de foto een sensatie werd, had de chef van de legervoor- lichtingsdienst, generaal Denig een po ging ondernomen de namen van de zes helden van Suribachi te weten te ko men en de commandant van de stoot troepen opgedragen dit uit te zoeken. Dat was een zekere luitenant Schrier geweest en Schrier had "op de foto het Joe Rosenthal3 be roemde ..snapshot" van de verovering van de Suribachi op Iwo Jima. Deze foto maakte de fotograaf Rosenthal een rijk man en Ira Hayes (geheel linksbe roemd. A LS IRA HAYES op 12 januari 1923 ia Sacaton ter wereld komt, ziet het er niet naar uit, dat een held ge boren is. Sacaton in de staat Arizona ligt in een zogenaamd reservaat voor Indianen, en bestaat uit een aantal jammerlijke hutten en enige van lom pen opgebouwde tenten. Er is in Saca ton zelfs 'n drugstore, maar in deze ar moedige winkel voor Indianen is wei nig te koop, want wie, heeft in Sacaton geld? De vader van Ira, Joe England genaamd, draagt de versierselen van 'n opperhoofd en mag zich erop beroe men een nazaat van de roemrijke stam der Poema's te zijn, terwijl zijn moe der, Nancy Wandy met de trotse bij naam „Engel met de gouden vleugels" eert prinses is. Nochtans hebben het opperhoofd en de prinses nauwelijks genoeg te eten, omdat hun stukje land weinig, opbrengt en zelfs de verkoop van souvernirs aan de toeristen nau welijks géld in het laatje brengt. Ira, die daar irt de twintiger jaren opgroeit, trekt zich dit niet bijzonder aan, want de kleine knaap houdt van zijn vrijheid, zwerft barrevoets door de bossen en" is blij als de toeristen hem een stuk kauwgummi toèétoppen. Hij" is niet zeer intelligent, doorloopt mét moeite de lagere school pn wordt rta twee jaar voortgezet onderwijs wegens luiheid en slecht gedrag van school gestuurd. Het zij toegegeven, dat ook andere gro te en beroemde mannen op de school banken een mislukking zijn geweest, maar de regering, die de onderwijskos ten van de Indianen betaalt, heeft er Toen Ira Hayes (rechts)'met zijn beide frontmakkers, korporaal Gag non (links) en Bradley (tweede van links) op 20 april 1945 in Wasli- ïngton aankwam, was Roosevelt een week tevoren overleden, maar reeds hingen overal de eerste vlagaffichesnaar Joe Rosenthal's foto. den, ofschoon hij ook op Rosenthals foto, het „verdomde ding", zoals hij haar noemt, te zien is. Eerst nu be- gint hij ook te beseffen, wat de on begrijpelijke blanken van deze foto hebben „gemaakt". Daarom is dus al dit raadselachtige gedoe geweest. De ze foto is ér schuld aan! Het zij zo. Maar waarom wordt dan ook- niet Block vermeld, maar een andere sol daat in de plaats van hem. een man, die helemaal niet op de Suribachi is geweest? Ira is geen pientere jongen, ja men zou het zelfs nog anders kunnen uit drukken. want zijn geest is meer dan langzaam. Maar nu gaat hij ervoor zit ten en schrijft een brief naar Washing ton om lucht te geven aan zijn ver ontwaardiging, dat men Block verge ten heeft. Als hij geen antwoord krijgt wendt hij zich tot de redacteur "an eert plaatselijk blad. die hem aanhoort, ja zelfs begrijpt en nu informeert wal er eigenlijk aan de hand is. En ditmaal reageert men. In plaats van. Block wordt een zekere Hansen genoemd en Hayes, die het toch weten kan. ver klaart dat dit niet klopt. Deze mede deling verwekt opschudding. Het op perbevel van de mariniers wordt verzocht opheldering te geven want to ziet, wil hij weten, hoe deze solda ten heten, wie zij zijn. Als hij hoort, dat Hayes zelfs een Indiaan is, die tot de stam der Poema s behoort, wiens ou ders als beschermelingen van de bond irt het reservaat Gila River wonen, ziet hij direct in, welke propagandamoge- lijkheden in de omstandigheid schuilen dat eèn „roodhuid" vandaag de dag zo dapper voor het Amerika van de blan ke man strijdt. Hij beveelt Hayes direct naar Was hington te halen, wat In deze dagen, daar de slag nog voortwoedt. ongehoord is, en natuurlijk kan hij niet vermoe den, dat dit bevel voor Ira Yayes verschrikkelijke gevolgen heeft. Hij zelf ziet hem overigens niet meer, want hij overlijdt op 12 april 1945, acht da gen voordat Ira naar Washington komt, waar Truman hem ontvangt. Maar ke ren wij terug naar Ira. Prijs der roem W AAR IRA HAYES ook komt wordt hij als een godheid gevierd. Men omarmt hem, houdt lange redevoerin gen over de roem van de ,rode man' de Poema's en de helden van Arizona. Men brengt de ene toast na de an dere nit en telkens krijgt Ira Hayes een Tol glas whisky in de hand ge drukt. Eerst nipt hU voorzichtig aan het beroemde „vuurwater" van de blanken, dan krijgt hU de smaak te pak ken en tenslotte drinkt hU teveel. Het is bekend dat Indianen over het alge meen teveel alcohol nog slechter ver dragen dan de blanken en voor Ira Hayes, die z(Jn leven lang geen sterke drank heeft aangeroerd, die ook in dienst nooit heeft gedronken, Is whis ky je reinste vergif. Tot zijn geluk wordt hem door het opperbevel van de mariniers gelast naar Japan te komen, als dit land tot capitulatie is gedwongen en men hem aan de symbolische overwinningspa rade door Tokio wil laten deelnemen In september 1945 gaat hij in Sasebo aan land. HU blijft drie maanden in Japan. Hij wordt tot sergeant-majoo. bevorderd, krijgt 17 onderscheidingen wordt in 29 dagorders met name ver meld en zelfs in een zogenaamde „or der aan de natie" genoemd. Na zijn ontslag uit de militaire dienst keert hij naar zijn ouders terug en opent •net de uitkering die hij krijgt een kleine elektriciteitswerkplaats, Hem staat voor ogen, van nu af rustig thuis te blijven en zijn brood als be scheiden arbeider te verdienen, maar zo gaat dat niet met een „Held van de Natie." gevoel bespot te worden, wat overi gens niet het geval is zelfs niet door zijn eigen landslieden. Zijn ouders be grijpen niet waarom hun Ira plotseling zo interessant is. De andere Indianen maakt het niets uit wat Ira in mili taire dienst deed en zij zijn zelfs niet jaloers op hem. integendeel alleen maar begerig de nieuwsgierigheid van de toeristen uit te buiten. Anders staat het met de blanke burgers van Arizona, voor wie iedere Indiaan in het re servaat een pest is. Want zo staan de zaken in feite. De roodhuiden zijn voor Arizona nog veel verachtelijker als de negers aan de Missisippt. Deze Indiaan Hayes mag dan indruk hebben gemaakt op de natie, als Indiaan mag hij in geen autobus naast een blanke zitten, hij mag geen restaurant betreden waar blanken verkeren, geen blanke onge vraagd aanspreken. Want die Indianen in het reservaat zijn toch maar het eerst de korporaal René Gagnon her kend, die voorzover hij wist nog in leven was. Gagnon. die juist tfaar Bou gainville was overgeplaatst, had een vergroting van Rosenthal's foto gekre gen en daarna de overige mannen een voor een aangeduid Hij had verzekerd dat de man geheel links, die de arm omhoog stak een zekere Conner was maar dat kon niet kloppen, omdat de ze Conner reeds bij de landing op Iwo Jima was verdronken en dus niet op de Suribachi kon zijn geweest. Toen generaal Denig dat bemerkt had, was hü kwaad geworden, had Gagnon een kruisverhoor laten afne men en de korporaal had tenslotte toe gegeven. dat hü zich vergist had. In feite had hü zich echter in het geheel niet vergist, want hü had drommels goed geweten, dat de vermeende Con ner in werkclükheid de Indiaan Ira Hayes was geweest. Gagnon kon Ha yes echter niet uitstaan, evenmin trou wens als Ira's beschermer Block. Nu had men toenderiüd niet bemerkt, dat Gagnon ook Block „verdonkeremaand" had. Maar wat nu? Het is lang geleden gebeurd, en in het Pentagon heeft men er genoeg van. Block is dood en Hansen leeft. Moet men Hansen nu zün onderscheidingen arnemen, alleen omdat die lastige In diaan Hayes boos geworden was? Kan men toegeven, dat men zich twee jaar lang heeft vergist? Ook in het Penta gon wil men zün gezicht niet verlie zen. Hayes kan zich niet beklagen, want hem is geen onrecht gedaan en voor het overige kan men hem nog al- tüd tot zwügen brengen. Men laat Hem naar Washington komen, praat met hem en stuurt hem nog eens op oen reis om soldaten te werven. En dat accepteert Ira Hayes werkelyk? Ira Hayes, zoon van een Indiaans ojyperhoofd. in een reservaat, als jong marinier. geen interesse voor een rebellerende domkop verder te helpen, als hy niet wil Ieren. Men stopt hem bij een meu belmaker in de leer. waar hy het ech ter ook verknoeit en tot het jaar 1942 wordt Ira Hayes niet minder dan acht maal gestraft. Bij de laatste maal wordt men werkelijk boos. veroordeelt hem tot dwangarbeid, en nu moet hy zich in een „channgang" als wegwerker nut tig maken. Men mag het hem niet al te zeer kwalyk rtemen. dat hy er liever van door gaat en zich als soldaat meldt, waarby hij de mariniers kiest, omdat dit korps dat zeer veel van zyn solda ten eist. zich niet om het verleden van zün mannen bekommert. Ira wordt na korte tyd bU dè parachutisten inge deeld en na een bliksemopleiding via San Diego naar Numea in Nieuw Ca- ledonië, overgeplaatst, waar hij op 12 maart 1943 aankomt. U/eg naar roem j OT 19 FEBRUARI 1945 vertelt de geschiedenis niets van de krijgs verrichtingen van de Indiaan Ira Ha yes, ofschoon hy aan de invasie van vella Lavella en Bougainville deel neemt en hij het zelfs tot korporaal brengt. Gedurende enige maanden wordt hy nogmaals in de Verenigde Staten als stoottroeper opgeleid, later by het 28ste regiment van de Mari niers ingedeeld, dat bestemd is voor de aanval op Iwo Jima en de invasie in Japan. Op Hawaii neemt het regiment aan een manoeuvre deel, die als vooroefe ning voor de aanval op Iwo Jima is bedoeld, en op 19 februari ligt Ira Hayes ook werkelük als munitiedra ger op het strand van Iwo Jima onder vuur. Dan komt de beroemde stormloop op de berg Suribachi, waarbij Joe Ro-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 9