In de oorlog waren zij helden-Met de vrede konden zij niet overweg
VOLGENDE
ARTIKEL:
De leugen van
de Suribachi
Da Indiaan Ira Hamil-
>j- ton Hayat, geboren op
12 Januari 1923 in
Sacaton in do staat
Arizona, stierf op de
u-lealtijd van 32 jaar
an 12 dagen an rust
J thans aan da voet van
a het beroemde monu-
J mant dar Verenigde
g Staten op het Natio-
naleKarkholta Wash-
jf. lngton. Dit monument
J toont Hayes met vijl
t- van zijn kameraden
op do top van de berg
^Surlbachi gelagen op
g hat eiland Iwo Jlma,
dat op 23 februari
jj; 1945 door da Amerl-
U- kanen werd veroverd.
Harion Block, die met Ira Hayes
en de anderen op ae top van de
Suribachi was, sneuvelde drie da
gen later. Ira kon niet begrijpen
dat niemand over hem sprak. Waar
om niet? Hy was er toch ook by?
Toen korporaal Gagnon de personen
op de foto van Rosenthal moest
identificeren, „vergiste" hij zich.
Hij had Block niet „herkend", zoalc
hij aanvankelijk ook de Indiaan
Hayes, die hij evenmin mocht lij
den, niet herkende.
men wil tenslotte weten wie de zes
helden van de Suribachi werkelijk
waren. De militaire autoriteiten stellen
dan ook een onderzoek in. Langzaam
komt de steen aan het rollen. Wat was
er gebeurd?
De vergissing
D OSENTHALS beroemde foto was
11 in 1945 door het persagentschap
„Associated Press" verkocht. Op het
A-P.-bureau had men uiteraard geen
flauw idee hoe de mannen op de op
name heetten. Dat was begrijpelijk om
dat het agentschap in die dagen honder
den frontfoto's ontving en distribueer
de. Eerst toen de foto een sensatie
werd, had de chef van de legervoor-
lichtingsdienst, generaal Denig een po
ging ondernomen de namen van de zes
helden van Suribachi te weten te ko
men en de commandant van de stoot
troepen opgedragen dit uit te zoeken.
Dat was een zekere luitenant Schrier
geweest en Schrier had "op de foto het
Joe Rosenthal3 be
roemde ..snapshot"
van de verovering
van de Suribachi op
Iwo Jima. Deze foto
maakte de fotograaf
Rosenthal een rijk
man en Ira Hayes
(geheel linksbe
roemd.
A LS IRA HAYES op 12 januari 1923
ia Sacaton ter wereld komt, ziet
het er niet naar uit, dat een held ge
boren is. Sacaton in de staat Arizona
ligt in een zogenaamd reservaat voor
Indianen, en bestaat uit een aantal
jammerlijke hutten en enige van lom
pen opgebouwde tenten. Er is in Saca
ton zelfs 'n drugstore, maar in deze ar
moedige winkel voor Indianen is wei
nig te koop, want wie, heeft in Sacaton
geld? De vader van Ira, Joe England
genaamd, draagt de versierselen van 'n
opperhoofd en mag zich erop beroe
men een nazaat van de roemrijke stam
der Poema's te zijn, terwijl zijn moe
der, Nancy Wandy met de trotse bij
naam „Engel met de gouden vleugels"
eert prinses is. Nochtans hebben het
opperhoofd en de prinses nauwelijks
genoeg te eten, omdat hun stukje land
weinig, opbrengt en zelfs de verkoop
van souvernirs aan de toeristen nau
welijks géld in het laatje brengt. Ira,
die daar irt de twintiger jaren opgroeit,
trekt zich dit niet bijzonder aan, want
de kleine knaap houdt van zijn vrijheid,
zwerft barrevoets door de bossen en"
is blij als de toeristen hem een stuk
kauwgummi toèétoppen. Hij" is niet
zeer intelligent, doorloopt mét moeite
de lagere school pn wordt rta twee jaar
voortgezet onderwijs wegens luiheid
en slecht gedrag van school gestuurd.
Het zij toegegeven, dat ook andere gro
te en beroemde mannen op de school
banken een mislukking zijn geweest,
maar de regering, die de onderwijskos
ten van de Indianen betaalt, heeft er
Toen Ira Hayes (rechts)'met zijn
beide frontmakkers, korporaal Gag
non (links) en Bradley (tweede van
links) op 20 april 1945 in Wasli-
ïngton aankwam, was Roosevelt
een week tevoren overleden, maar
reeds hingen overal de eerste
vlagaffichesnaar Joe Rosenthal's
foto.
den, ofschoon hij ook op Rosenthals
foto, het „verdomde ding", zoals hij
haar noemt, te zien is. Eerst nu be-
gint hij ook te beseffen, wat de on
begrijpelijke blanken van deze foto
hebben „gemaakt". Daarom is dus al
dit raadselachtige gedoe geweest. De
ze foto is ér schuld aan! Het zij zo.
Maar waarom wordt dan ook- niet
Block vermeld, maar een andere sol
daat in de plaats van hem. een man,
die helemaal niet op de Suribachi is
geweest?
Ira is geen pientere jongen, ja men
zou het zelfs nog anders kunnen uit
drukken. want zijn geest is meer dan
langzaam. Maar nu gaat hij ervoor zit
ten en schrijft een brief naar Washing
ton om lucht te geven aan zijn ver
ontwaardiging, dat men Block verge
ten heeft. Als hij geen antwoord krijgt
wendt hij zich tot de redacteur "an
eert plaatselijk blad. die hem aanhoort,
ja zelfs begrijpt en nu informeert wal
er eigenlijk aan de hand is. En ditmaal
reageert men. In plaats van. Block
wordt een zekere Hansen genoemd
en Hayes, die het toch weten kan. ver
klaart dat dit niet klopt. Deze mede
deling verwekt opschudding. Het op
perbevel van de mariniers wordt
verzocht opheldering te geven want
to ziet, wil hij weten, hoe deze solda
ten heten, wie zij zijn. Als hij hoort,
dat Hayes zelfs een Indiaan is, die tot
de stam der Poema s behoort, wiens ou
ders als beschermelingen van de bond
irt het reservaat Gila River wonen, ziet
hij direct in, welke propagandamoge-
lijkheden in de omstandigheid schuilen
dat eèn „roodhuid" vandaag de dag zo
dapper voor het Amerika van de blan
ke man strijdt.
Hij beveelt Hayes direct naar Was
hington te halen, wat In deze dagen,
daar de slag nog voortwoedt. ongehoord
is, en natuurlijk kan hij niet vermoe
den, dat dit bevel voor Ira Yayes
verschrikkelijke gevolgen heeft. Hij
zelf ziet hem overigens niet meer, want
hij overlijdt op 12 april 1945, acht da
gen voordat Ira naar Washington komt,
waar Truman hem ontvangt. Maar ke
ren wij terug naar Ira.
Prijs der roem
W AAR IRA HAYES ook komt wordt
hij als een godheid gevierd. Men
omarmt hem, houdt lange redevoerin
gen over de roem van de ,rode man'
de Poema's en de helden van Arizona.
Men brengt de ene toast na de an
dere nit en telkens krijgt Ira Hayes
een Tol glas whisky in de hand ge
drukt. Eerst nipt hU voorzichtig aan
het beroemde „vuurwater" van de
blanken, dan krijgt hU de smaak te pak
ken en tenslotte drinkt hU teveel. Het
is bekend dat Indianen over het alge
meen teveel alcohol nog slechter ver
dragen dan de blanken en voor Ira
Hayes, die z(Jn leven lang geen sterke
drank heeft aangeroerd, die ook in
dienst nooit heeft gedronken, Is whis
ky je reinste vergif.
Tot zijn geluk wordt hem door het
opperbevel van de mariniers gelast
naar Japan te komen, als dit land tot
capitulatie is gedwongen en men hem
aan de symbolische overwinningspa
rade door Tokio wil laten deelnemen
In september 1945 gaat hij in Sasebo
aan land. HU blijft drie maanden in
Japan. Hij wordt tot sergeant-majoo.
bevorderd, krijgt 17 onderscheidingen
wordt in 29 dagorders met name ver
meld en zelfs in een zogenaamde „or
der aan de natie" genoemd. Na zijn
ontslag uit de militaire dienst keert
hij naar zijn ouders terug en opent
•net de uitkering die hij krijgt een
kleine elektriciteitswerkplaats, Hem
staat voor ogen, van nu af rustig
thuis te blijven en zijn brood als be
scheiden arbeider te verdienen, maar
zo gaat dat niet met een „Held van
de Natie."
gevoel bespot te worden, wat overi
gens niet het geval is zelfs niet door
zijn eigen landslieden. Zijn ouders be
grijpen niet waarom hun Ira plotseling
zo interessant is. De andere Indianen
maakt het niets uit wat Ira in mili
taire dienst deed en zij zijn zelfs niet
jaloers op hem. integendeel alleen maar
begerig de nieuwsgierigheid van de
toeristen uit te buiten. Anders staat het
met de blanke burgers van Arizona,
voor wie iedere Indiaan in het re
servaat een pest is. Want zo staan de
zaken in feite. De roodhuiden zijn voor
Arizona nog veel verachtelijker als de
negers aan de Missisippt. Deze Indiaan
Hayes mag dan indruk hebben gemaakt
op de natie, als Indiaan mag hij in
geen autobus naast een blanke zitten,
hij mag geen restaurant betreden waar
blanken verkeren, geen blanke onge
vraagd aanspreken. Want die Indianen
in het reservaat zijn toch maar het
eerst de korporaal René Gagnon her
kend, die voorzover hij wist nog in
leven was. Gagnon. die juist tfaar Bou
gainville was overgeplaatst, had een
vergroting van Rosenthal's foto gekre
gen en daarna de overige mannen een
voor een aangeduid Hij had verzekerd
dat de man geheel links, die de arm
omhoog stak een zekere Conner was
maar dat kon niet kloppen, omdat de
ze Conner reeds bij de landing op
Iwo Jima was verdronken en dus niet
op de Suribachi kon zijn geweest.
Toen generaal Denig dat bemerkt
had, was hü kwaad geworden, had
Gagnon een kruisverhoor laten afne
men en de korporaal had tenslotte toe
gegeven. dat hü zich vergist had. In
feite had hü zich echter in het geheel
niet vergist, want hü had drommels
goed geweten, dat de vermeende Con
ner in werkclükheid de Indiaan Ira
Hayes was geweest. Gagnon kon Ha
yes echter niet uitstaan, evenmin trou
wens als Ira's beschermer Block. Nu
had men toenderiüd niet bemerkt, dat
Gagnon ook Block „verdonkeremaand"
had. Maar wat nu?
Het is lang geleden gebeurd, en in
het Pentagon heeft men er genoeg van.
Block is dood en Hansen leeft. Moet
men Hansen nu zün onderscheidingen
arnemen, alleen omdat die lastige In
diaan Hayes boos geworden was? Kan
men toegeven, dat men zich twee jaar
lang heeft vergist? Ook in het Penta
gon wil men zün gezicht niet verlie
zen. Hayes kan zich niet beklagen,
want hem is geen onrecht gedaan en
voor het overige kan men hem nog al-
tüd tot zwügen brengen. Men laat
Hem naar Washington komen, praat
met hem en stuurt hem nog eens op
oen reis om soldaten te werven. En
dat accepteert Ira Hayes werkelyk?
Ira Hayes, zoon van een Indiaans
ojyperhoofd. in een reservaat, als
jong marinier.
geen interesse voor een rebellerende
domkop verder te helpen, als hy niet
wil Ieren. Men stopt hem bij een meu
belmaker in de leer. waar hy het ech
ter ook verknoeit en tot het jaar 1942
wordt Ira Hayes niet minder dan acht
maal gestraft. Bij de laatste maal wordt
men werkelijk boos. veroordeelt hem
tot dwangarbeid, en nu moet hy zich
in een „channgang" als wegwerker nut
tig maken.
Men mag het hem niet al te zeer
kwalyk rtemen. dat hy er liever van
door gaat en zich als soldaat meldt,
waarby hij de mariniers kiest, omdat
dit korps dat zeer veel van zyn solda
ten eist. zich niet om het verleden van
zün mannen bekommert. Ira wordt na
korte tyd bU dè parachutisten inge
deeld en na een bliksemopleiding via
San Diego naar Numea in Nieuw Ca-
ledonië, overgeplaatst, waar hij op 12
maart 1943 aankomt.
U/eg naar roem
j OT 19 FEBRUARI 1945 vertelt de
geschiedenis niets van de krijgs
verrichtingen van de Indiaan Ira Ha
yes, ofschoon hy aan de invasie van
vella Lavella en Bougainville deel
neemt en hij het zelfs tot korporaal
brengt. Gedurende enige maanden
wordt hy nogmaals in de Verenigde
Staten als stoottroeper opgeleid, later
by het 28ste regiment van de Mari
niers ingedeeld, dat bestemd is voor
de aanval op Iwo Jima en de invasie in
Japan.
Op Hawaii neemt het regiment aan
een manoeuvre deel, die als vooroefe
ning voor de aanval op Iwo Jima is
bedoeld, en op 19 februari ligt Ira
Hayes ook werkelük als munitiedra
ger op het strand van Iwo Jima onder
vuur. Dan komt de beroemde stormloop
op de berg Suribachi, waarbij Joe Ro-