PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PLAN-BUNKER ALLEEN ALS UITGANGSPUNT CARPENTER rondde driemaal de aarde P.v.d.A.-motie om voorstel direct te aanvaarden verworpen In Goes staat voor politieke partijen veel op het spel OVERDRACHT NIEUW-GUINEA NIET UITGESLOTEN ALS OVER ZELFBESCHIKKING VALT TE PRATEN REGERING BLIJFT STREVEN NAAR BESTE GARANTIES Huurwet 5 juni in Tweede Kamei Vandaaq... Plan Bunker 205e jaargang - no. 123 Dagbiad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: F. van de Velde en P. B. den Boer, Adjunct: W. de Pagter. Hoofdrcd acteuren W. Leertouwer en G. A. de Kolt. ABONNEMENTSPRIJS 62 cent per week, J 8,00 p. kw.; fr. p, p. 8,25 per bw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 25 mei 1962 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per in.m. Minlm. p. advertentie ƒ4,— Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (maximum 8 regels* 25 cent per regel met een minimum van 1,25. „Brieven bu reau van dit blad" 25 cent meer. Giro DO 359300 P.Z.C. Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51. tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375)Goes Gr. Markt 2, teL 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213) Oostburg tel. 2395. Ter neuzen, tel. 2116: Zierikzee -ed. tel. 2425. aom. tel. 2094. Een motie van de P.v.d.A. om het plan-Bun ker onverwijld te aanvaarden, heeft niet de steun van de Tweede Kamer gekregen. Nadat premier De Quay gisteravond op una niem aandringen van de Tweede Kamer het plan-Bunker openbaar had gemaakt diende de socialistische woordvoerder de heer De Kadt namens zijn fractie een motie in van de volgende inhoud: „De Kamer, kennis genomen hebbende van de haar door de regering op 24 mei 1962 overgelegde officiële tekst van de voorstel len inzake onderhandelingen tussen de re geringen van Indonesië en Nederland (plan- Bunlier), nodigt de regering uit deze voor stellen onverwijld te aanvaarden". Keeds bij het begin der debatten was duide lijk gebleken, dat de regeringspartijen achter het kabinet stonden. Toen premier Dé Quay 's avonds in zijn antwoord aan de Kamer had verzekerd, dat het plan-Bunlier punt van uit gang zou blijven bij het streven van de rege ring naar een vredelievende oplossing van het Nieuw-Guïnea-conflict, waarbij het de regering alleen nog ging om de garanties voor zelfbeschikking, onthield de meerder heid van de Tweede Kamer de regering haar steun niet. De motie De Kadt werd met 93 tegen 48 stemmen verworpen. Mr. Luns noemde de motie van de heer De Kadt onaanvaardbaar. De heer Bakker (c.p.n.) verklaarde er voor te zullen stemmen. De lieren Blaïsse en Biesheuvel zouden met de fracties van respectievelijk de K.VJP. en de A.R.P. hun stem ertegen uit brengen, omdat de regering bereid is op grond van het plan- Bunker (maar zonder de preconditie van de bestuursoverdracht) te onderhandelen en de heer Scheps van de P.v.d.A. zou tegen stemmen omdat hij niet tegen het zelfbeschikkingsrecht kon ingaan. J)e minister-president Iiail tevoren de sprekers beantwoordend, o.a. mee gedeeld, dat tot dusver niets over het plan-Bunker hekend gemaakt was, omdat geheimhouding de uit drukkelijke wens van Thant, van Bunker en van het State Department was. In totaal zijn 420 man parachutisten van de geregelde Indonesische strijd krachten in Nieuw-Guinea gedropt". Er is dus sprake van een zeer dui delijke agressieve actie met goed ge oefende troepen. Nederland is daar tegenover pas tot versterking over gedaan na de infiltraties. De rege ring heeft lang geaarzeld, met de bedoeling, dat de onderhandelingen nog weer op gang zouden kunnen komen. Overigens, zo betoogde de bewinds man, stelt de regering zich positief tegenover het plan-Bunker op. Zij heeft het plan niet afgewezen. Wel heeft zij verduidelijking gevraagd van bepaalde punten, die voor Ne derland, gezien zijn uitgangspunten, van het grootste belang waren. Zij betroffen o.a, de waarborgen voor het zelfbeschikkingsrecht der Pa poea's. Er is toen door minister Luns en zy'n Amerikaanse collega een formulering gevonden, waarmee bei den zich konden verenigen. Streven naar garanties .Prof. De Quay gaf toe, dat er een oorlogstoestand is ontstaan. Hij kon daarover verder geen mede delingen doen, tenzij aan de vaste commissie voor defensie uit de Tweede Kamer. De regering is zich bewust van haar grote ver antwoordelijkheid. zo besloot de minister-president. Als de Kamer zich achter haar stelt zal zij door gaan met te streven naar een vreedzame oplossing. De heer Burger van de P.v.d.A. vroeg hier hoe het staat met de amende ring van het plan-Bunker. (Van onze parlementaire redacteur) De voorzitter van de Tweede Kamer, dr. Korten horst, heeft in de verga dering- van gisteren meegedeeld, dat liy hoopt op dinsdag 5 juni a.s. met de openbare behandeling van do huurwet te beginnen. Hij verwachtte, dat de Kamer op dinsdag 19 juni de behandeling zal kunnen voortzetten van de wet tot regeling van het voortgezet onder wijs, de zogenaamde Mammoetwet. H Is het 100 jaar geleden, g H dat de destijds gevierde Oos- tenrljksc acteur en satyrisch toneelschrijver Johann N. Nestroy té Graz overleed. j= De minister van buitenlandse zaken, mr. Luns beantwoordde deze vraag en gaf verder ook zijnerzijds zijn vi sie op het próblecm-Nieuw-Guinea. Aanvankelijk was punt vier in het plan-Bunker zeer summier, in Wash ington was er toen over gesproken, waarna dit punt in overeenstemming met de heer Bunker in zijn huidige vorm gegoten is. Aanvaardbaar standpunt Nederland heeft nooit prealabele con dities gesteld, maar het wil ze oolc niet aanvaarden. Op dit punt blijven de onderhandelingen stokken. Neder land wil echter het plan-Bunker blij ven aanvaarden als onderhandelings punt. By de stemming bleek, dat de rege ringspartijen dit standpunt van de regering konden aanvaarden: onder handelen met liet plan-Bunker als uitgangspunt, maar zonder pré-con dities en strevend naar de beste ga ranties voor de zelfbeschikking dei Papoea's. Voor de debatten zie pagina 3. Veilig uit zee opgepikt Eerste woorden „Ik voel me prachtig" De Verenigde Staten hebben gisteren een nieuw succes op het gebied van de bemande ruimtevaart geboekt, door een vlucht van kapitein-luitenant ter zee Malcolm Scott Carpen ter. Na een tocht van drie banen om de aarde, kwam Carpenter met zijn ruimtecabine, de „Aurora 7", gister avond op bijna kwart voor zeven Nederlandse tijd veilig in de Atlan tische Oceaan terecht, op een afstand van 220 km ten noordoosten van Puerto Rico. Dit was ongeveer 320 km verder dan het beraamde „lan- dingspunt", doch na een klein uur werd Carpenter, rustig dobberend op een vlot in de nabijheid van de „Au rora 7", door een vliegtuig van de Amerikaanse marine opgespoord. Handbesturing Nadat de lancering alles bijeen drie kwartier was uitgesteld in verband met grondnevel op de lanceerbasis, werd Carpenter ten slotte 's middags om kwart voor twee met een Atlasraket omhoog geschoten. De „Aurora 7" kwam overeenkomstig de plannen goed in een baan om de aarde en nau welijks tien minuten na de start signaleerde Cai*penter reeds bo ven de Bermuda-eilanden het eer ste van de zeventien over de aard bol verdeelde waarnemingssta tions. Carpenter bestuurde zijn ruimtevaartuig toen met de hand. De snelheid, waarmee de „Aurora 7" haar reis door de ruimte maakte, bedroeg meer dan 28.000 km per uur, terwijl de afstand van de aarde varieerde van 160 tot 260 km. De mrnmm omlooptijd bedroeg gemiddeld 88,3 minuien. Het is nog enige tijd aan twijfel on derhevig geweest, of de „Aurora 7" wel haar derde baan om de aarde zou maken, omdat gebleken was dat meer brandstof voor de besturing van de cabine was verbruikt, dan werd verwacht. Dit euvel was even wel spoedig verholpen, waarna Car penter opdracht kreeg zijn derde baan te beginnen. Contact verbroken Tijdens zijn terugtocht naar de aarde werd het radiocontact ver broken, vermoedelijk als gevolg van de enorme hitte waaraan de cabine tijdens de „thuisvlucht" kwam bloot te staan. Dit was er de oorzaak van dat niet direct kon worden vastgesteld of en waar cabine en passagier waren neer gekomen. Onmiddellijk werden schepen en red- dingsvliegluigen naar het vermoede lijke punt gedirigeerd en een klein uur later werd Carpenter, die zich Intussen op een reddingsvlot bleek te hebben begeven, door een marine vliegtuig ontdekt. Prachtig „Ilt voel ine prachtig", waren Car penters eerste woorden. Zeven unr en drie kwartier na zyn lancering en na drie tochten rondom de aarde bevoud Carpenter zich tenslotte in veiligheid en was hij op weg naar het vliegdekschip „Intreprid", waar hem reeds een gelukwenstelegram van president Kennedy wachtte. Kort voor het begin van de vlucht nestelde Ameri- ka's astronaut Malcolm Scott Carpenter zich in de ruimtecapsule „Aurora 7". ZATERDAG INDONESISCHE BEKENDMAKING De Indonesische permanente vertegenwoordiger bij de V.N., Soekardjo Wirjopranoto, heeft een onderhoud met wnd. secre taris-generaal Thant gehad. Hij voorspelde, dat zich in het ko mende weekeind ontwikkelin gen in de kwestie-Nieuw-Guinea zullen voordoen. De Indonesische vertegenwoordiger zei, dat zaterdag a.s. om 11 uur Ne derlandse tijd een bekendmaking kan worden verwacht. Hij wilde echter niet zeggen welke vorm de bedoelde ontwikkelingen zouden aannemen en waar zij zullen worden bekendge maakt. Hij voegde aan zijn mededeling toe: „Wij geven de voorkeur aan een vreedzame oplossing, gebaseerd op eerlijkheid en oprechtheid, en die eervol is voor beide partijen". BIJ AANSTAANDE RAADSVERKIEZING iiinnnniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiminiimiT K.V.P. en S.G.P. over „gezagscrisis" MEER dan in enig andere Zeeuwse gemeente staat voor de politieke groeperingen in Goes veel op het spel bij de komende raadsverkiezingen, die volgen de week woensdag worden ge houden. Immers, Goes heeft op bestuurlijk niveau een paar be wogen jaren achter de rng, die hun stempel hebben gedrukt op de bijna afgelopen zittingsperio de van de gemeenteraad. Daarbij komt, dat thans voor het eerst 17 raadszetels zijn te verdelen over zes politieke groe peringen, terwijl vier jaar gele den vier partijen naar 15 raads zetels dongen. Ongetwijfeld mag de uitslag van de verkie zing worden gezien als een uit spraak over liet beleid van de gemeenteraad in zijn geheel. Inmiddels is de verkiezingsstrijd in Goes begonnen. Enkele par tijen hebben over de hoofden van de kiezers heen de vijandelijkhe den geopend. Tot nu toe zijn de K.V.P. en de S.G.P. de enige par tijen, die in hun verkiezingsma nifest hei verleden in casu de gezagscrisis er bij halen. De andere partijen hebben zich niet aan een blik achteruit gewaagd; zij hebben naar de toekomst ge keken, zonder daarbij over da moeilijkheden te reppen, die Goes een paar jaar geleden in opspraak hebben gebracht. Deze partijen zijn er van uitgegaan, dat de moeilijkheden thans zijn opge lost en dat een normaal bestuur van de gemeente is hersteld. Het heeft derhalve volgens hen geen enkele zin de affaire-Goes nog eens op te rakelen. De Staatkundig Gereformeerde Par tij Goes, die bij de vorige raadsver kiezingen samenging met de a.x. en dc C.H.U. in de Protestants Chris telijke Federatie, maar die thans met een eigen lijst uitkomt, velt in zijn verkiezingspamflet een oordeel over de bestuurscrisis in Goes. Het is voor de eerste maal, dat de stem van de S.G.P. over deze affaire wordt gehoord. In tegenstelling tot de an dere partijen heeft de S.GP. zijn stem niet kunnen laten horen in de gemeenteraad, eenvoudig, omdat deze partij geen vertegenwoordigers heeft in de raad. De S.G.P. nu beloogt o.m. dat het onjuist is geweest het voormalige collego van b. en w. te noodzaken ontslag te nemen, temeer omdat ook de raad niet vryuit ging, zoals blijkt uit het desbetreffende memorandum (Zie slot pag. 5 kol. 1) „Overdracht van Nieuw-Guinea regularisatie van de verhouding met Indonesië". Deze woorden doen weinig fier aan, zij werpen wellicht een smet op een indrukwekkend Nederlands verle den, maar zij getuigen als men dan voor Nieuw-Guinea geen offers wil brengen van werkelijkheids zin. Wel zal men dan elke Amerikaan ver re moeten houden van deze onderhan delingen, men zal ook de heer Thant zorgvuldig moeten negeren, men zal er vrede mee moeten hebben, dat de Papoea's toch wel zoiets als een lijdensweg moeten gaan en men zal van de regularisatie der Nederland se betrekkingen met Indonesië niets moeten verwachten. Dat klinkt een heel klein beetje som ber, maar men staat dan toch wel met beide benen in de werkelijkheid! ft Abt lijn Het is gelukkig niet zó, dat vele leden van de Tweede Kamer zich hebben laten intimideren door Soekarno's militaire activiteiten op Nieuw-Guinea. Tijdens het giste ren gehouden Nieuw-Guinea-debat in de Tweede Kamer hebben de grote politieke partijen de moed kunnen vinden om hun afkeuring uit te spreken over de infiltraties. Zij heb ben dat niet krachtig genoeg gedaan, z'j hebben geen massale en felle ver oordeling van de volkerenrecht- schendende en beloften-schendende praktijken der Indonesische regering gewild, maar er was toch iets van verontwaardiging. Ook wilde men vasthouden aan de belofte, wélke de kabinetten-Drees en daarna het ka binet-De Quay had gedaan aan de Papoea's: deze Papoea's moeten bin nen afzienbare tijd zelf beschikken over hun lot. Er was voorts nog iets merkbaar in die kamerzit ting van dat wat 3e schout-bij-nacht Reeser op Nieuw- Guinea tot de Nederlandse strijd krachten zei toen hij bij het om schrijven van hun plicht verklaarde, dat het een zaak gold van „eer en geweten". En al konden verscheidene woord voerders in de Tweede Kamer zich niet opwerken tot een woord van ;rote waardering voor de Neder- andse jongemannen, die op Nieuw- Guinea thans hun plicht doen, wij willen wel aannemen, dat die woord voerders alleen door politieke blind heid te weinig aandacht hadden voor onze militairen daarginds. Drie dingen hebben bij het kamer debat op de voorgrond gestaan, namelijk het plan-Bunker, het optreden van de secretaris der Ver enigde Naties, de heer Thant en de houding van de Amerikaanse rege ring. Enkele kamerleden wekten aanvan kelijk de indruk alsof zij de inhoud van het plan-Bunker niet zouden kennen. Desondanks werd voor de aanvaarding van dat plan gepleit. Dat pleiten zou bevreemding kunnen wekken, wanneer niet in de laatste weken zoveel over het plan-Bunker was gepubliceerd, dat het bijna door de mussen van de daken was ge predikt. Die onbekendheid van som mige kamerleden met het plan-Bun ker was dus slechts een „politieke pose". Het plan-Bunker omvat een tijde lijke overdracht van het bestuur over Nieuw-Guinea aan V-N.-func- tionarissen, die na een jaar dat be stuur weer overdragen aan Indo- ne.-riërs. Wat het plan-Bunker daarna voor schrijft is vaag, maar het kan erop neerkomen, dat er nog een paar V.N.-functionarissen op Nieuw-Gui nea blijven rondwandelen, dat Ne derland vermoedelijk nog een hele tijd moet blijven meebetalen voor dat Indonesische bestuur over N— Guinea en dat een volksstemming onder de Papoea's tot Sint-Juttemis kan worden uitgesteld. Gezegd moet worden, dat het aan vaarden van het plan-Bunker noch voor de Nederlanders, noch voor de Paroea's enige zin heeft De Papoea's worden in feite onvoor waardelijk uitgeleverd aan Soekarno en de Nederlanders capituleren eigen lijk alleen maar door het politiek ge bral van deze zelfde Soekarno. Im mers de huidige militaire infiltraties zijn nauwelijks te beschouwen als dwangmiddel van enige werkelijke betekenis. Die guerrilla-infiltraties worden slechts georganiseerd om straks een mythe in stand te houden, welke door het Indonesische leger wordt fecultiveerd. Deze mythe zegt, dat estijds het Indonesische leger door het voeren van een guerrilla de strijd tegen de Nederlanders in de Indone sische archipel heeft gewonnen. Valt straks Nederlands Nieuw-Gui nea aan Soekarno in de schoot als een rijpe appel, dan geven de huidige infiltraties hem en zijn leger gelegen heid de mythe ook uit te breiden tot Nieuw-Guinea. Aangenomen moet worden, dat voor het ogenblik onze Nederlandse strijd krachten ons respect voor die mannen! deze infiltraties werke lijk wel baas kunnen. Moeilijker ligt de zaak wat de Verenigde Naties betreft. Op de secretaris van de V.N. be hoeft Nederland niet te rekenen, maar dat zegt weinig, want geen enkel land zal ooit op de heer Thant kunnen rekenen. Als het van hem afhangt zal hij nooit iets doen, in geen enkele kwestie! De Veiligheids raad kan evenmin uitkomst bieden voor Nederland. Die raad zal de agressie van Indonesië ongestraft laten doorgaan. Het enige lichtpuntje is, dat de Ver enigde Staten van Amerika zich nog niet tegen Nederland hebben uitge sproken al is de houding van de Amei'ikaanse regering niet zodanig, dat Nederland daarin ook maar een grein vertrouwen zou moeten heb- Er staan uiteindelijk voor het be ëindigen van de moeilijkheden met Indonesië maar twee wegen open. De ene weg is het zenden van nieu we Nederlandse versterkingen naar Nieuw-Guinea, het platbombarderen van de zwakke Indonesische luclit- bases, op Ceram, Ambon enz. en dus het toedienen van een bescheiden lesje aan Soekarno. Dan zullen de Verenigde Staten wel gedwongen zyn hun standpunt te bepalen. De tweede weg is: erkennen, dat wij niet veel voor de Papoea's kunnen doen en dat wij moeten onderhande len met Indonesië. Kiest de regering voor de laatste weg, laat ze dan nuchter op de agen da voor de onderhandelingen zetten:

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 1