PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PLAN-BUNKER ALLEEN ALS UITGANGSPUNT
CARPENTER rondde
driemaal de aarde
P.v.d.A.-motie om voorstel direct
te aanvaarden verworpen
In Goes staat voor politieke partijen
veel op het spel
OVERDRACHT NIEUW-GUINEA NIET UITGESLOTEN ALS
OVER ZELFBESCHIKKING VALT TE PRATEN
REGERING BLIJFT STREVEN
NAAR BESTE GARANTIES
Huurwet
5 juni in
Tweede Kamei
Vandaaq...
Plan Bunker
205e jaargang - no. 123
Dagbiad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en P. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdrcd acteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kolt.
ABONNEMENTSPRIJS 62 cent per
week, J 8,00 p. kw.; fr. p, p. 8,25
per bw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 25 mei 1962
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
in.m. Minlm. p. advertentie ƒ4,—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (maximum 8
regels* 25 cent per regel met een
minimum van 1,25. „Brieven bu
reau van dit blad" 25 cent meer.
Giro DO 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51. tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375)Goes Gr. Markt 2, teL 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213) Oostburg tel. 2395. Ter neuzen, tel. 2116: Zierikzee -ed. tel. 2425. aom. tel. 2094.
Een motie van de P.v.d.A. om het plan-Bun
ker onverwijld te aanvaarden, heeft niet de
steun van de Tweede Kamer gekregen.
Nadat premier De Quay gisteravond op una
niem aandringen van de Tweede Kamer het
plan-Bunker openbaar had gemaakt diende
de socialistische woordvoerder de heer De
Kadt namens zijn fractie een motie in van de
volgende inhoud:
„De Kamer, kennis genomen hebbende van
de haar door de regering op 24 mei 1962
overgelegde officiële tekst van de voorstel
len inzake onderhandelingen tussen de re
geringen van Indonesië en Nederland (plan-
Bunlier), nodigt de regering uit deze voor
stellen onverwijld te aanvaarden".
Keeds bij het begin der debatten was duide
lijk gebleken, dat de regeringspartijen achter
het kabinet stonden. Toen premier Dé Quay
's avonds in zijn antwoord aan de Kamer had
verzekerd, dat het plan-Bunlier punt van uit
gang zou blijven bij het streven van de rege
ring naar een vredelievende oplossing van
het Nieuw-Guïnea-conflict, waarbij het de
regering alleen nog ging om de garanties
voor zelfbeschikking, onthield de meerder
heid van de Tweede Kamer de regering haar
steun niet.
De motie De Kadt werd met 93 tegen 48
stemmen verworpen.
Mr. Luns noemde de motie van de heer De Kadt onaanvaardbaar.
De heer Bakker (c.p.n.) verklaarde er voor te zullen stemmen.
De lieren Blaïsse en Biesheuvel zouden met de fracties van
respectievelijk de K.VJP. en de A.R.P. hun stem ertegen uit
brengen, omdat de regering bereid is op grond van het plan-
Bunker (maar zonder de preconditie van de bestuursoverdracht)
te onderhandelen en de heer Scheps van de P.v.d.A. zou tegen
stemmen omdat hij niet tegen het zelfbeschikkingsrecht kon
ingaan.
J)e minister-president Iiail tevoren
de sprekers beantwoordend, o.a. mee
gedeeld, dat tot dusver niets over
het plan-Bunker hekend gemaakt
was, omdat geheimhouding de uit
drukkelijke wens van Thant, van
Bunker en van het State Department
was.
In totaal zijn 420 man parachutisten
van de geregelde Indonesische strijd
krachten in Nieuw-Guinea gedropt".
Er is dus sprake van een zeer dui
delijke agressieve actie met goed ge
oefende troepen. Nederland is daar
tegenover pas tot versterking over
gedaan na de infiltraties. De rege
ring heeft lang geaarzeld, met de
bedoeling, dat de onderhandelingen
nog weer op gang zouden kunnen
komen.
Overigens, zo betoogde de bewinds
man, stelt de regering zich positief
tegenover het plan-Bunker op. Zij
heeft het plan niet afgewezen. Wel
heeft zij verduidelijking gevraagd
van bepaalde punten, die voor Ne
derland, gezien zijn uitgangspunten,
van het grootste belang waren. Zij
betroffen o.a, de waarborgen voor
het zelfbeschikkingsrecht der Pa
poea's. Er is toen door minister Luns
en zy'n Amerikaanse collega een
formulering gevonden, waarmee bei
den zich konden verenigen.
Streven naar garanties
.Prof. De Quay gaf toe, dat er een
oorlogstoestand is ontstaan. Hij
kon daarover verder geen mede
delingen doen, tenzij aan de vaste
commissie voor defensie uit de
Tweede Kamer. De regering is
zich bewust van haar grote ver
antwoordelijkheid. zo besloot de
minister-president. Als de Kamer
zich achter haar stelt zal zij door
gaan met te streven naar een
vreedzame oplossing.
De heer Burger van de P.v.d.A. vroeg
hier hoe het staat met de amende
ring van het plan-Bunker.
(Van onze parlementaire redacteur)
De voorzitter van de Tweede Kamer,
dr. Korten horst, heeft in de verga
dering- van gisteren meegedeeld, dat
liy hoopt op dinsdag 5 juni a.s. met
de openbare behandeling van do
huurwet te beginnen.
Hij verwachtte, dat de Kamer op
dinsdag 19 juni de behandeling zal
kunnen voortzetten van de wet tot
regeling van het voortgezet onder
wijs, de zogenaamde Mammoetwet.
H Is het 100 jaar geleden, g
H dat de destijds gevierde Oos-
tenrljksc acteur en satyrisch
toneelschrijver Johann N.
Nestroy té Graz overleed. j=
De minister van buitenlandse zaken,
mr. Luns beantwoordde deze vraag
en gaf verder ook zijnerzijds zijn vi
sie op het próblecm-Nieuw-Guinea.
Aanvankelijk was punt vier in het
plan-Bunker zeer summier, in Wash
ington was er toen over gesproken,
waarna dit punt in overeenstemming
met de heer Bunker in zijn huidige
vorm gegoten is.
Aanvaardbaar standpunt
Nederland heeft nooit prealabele con
dities gesteld, maar het wil ze oolc
niet aanvaarden. Op dit punt blijven
de onderhandelingen stokken. Neder
land wil echter het plan-Bunker blij
ven aanvaarden als onderhandelings
punt.
By de stemming bleek, dat de rege
ringspartijen dit standpunt van de
regering konden aanvaarden: onder
handelen met liet plan-Bunker als
uitgangspunt, maar zonder pré-con
dities en strevend naar de beste ga
ranties voor de zelfbeschikking dei
Papoea's.
Voor de debatten zie pagina 3.
Veilig uit zee opgepikt
Eerste woorden
„Ik voel
me prachtig"
De Verenigde Staten hebben
gisteren een nieuw succes op
het gebied van de bemande
ruimtevaart geboekt, door een
vlucht van kapitein-luitenant
ter zee Malcolm Scott Carpen
ter.
Na een tocht van drie banen om de
aarde, kwam Carpenter met zijn
ruimtecabine, de „Aurora 7", gister
avond op bijna kwart voor zeven
Nederlandse tijd veilig in de Atlan
tische Oceaan terecht, op een afstand
van 220 km ten noordoosten van
Puerto Rico. Dit was ongeveer 320
km verder dan het beraamde „lan-
dingspunt", doch na een klein uur
werd Carpenter, rustig dobberend op
een vlot in de nabijheid van de „Au
rora 7", door een vliegtuig van de
Amerikaanse marine opgespoord.
Handbesturing
Nadat de lancering alles bijeen
drie kwartier was uitgesteld in
verband met grondnevel op de
lanceerbasis, werd Carpenter ten
slotte 's middags om kwart voor
twee met een Atlasraket omhoog
geschoten. De „Aurora 7" kwam
overeenkomstig de plannen goed
in een baan om de aarde en nau
welijks tien minuten na de start
signaleerde Cai*penter reeds bo
ven de Bermuda-eilanden het eer
ste van de zeventien over de aard
bol verdeelde waarnemingssta
tions. Carpenter bestuurde zijn
ruimtevaartuig toen met de hand.
De snelheid, waarmee de „Aurora 7"
haar reis door de ruimte maakte,
bedroeg meer dan 28.000 km per
uur, terwijl de afstand van de aarde
varieerde van 160 tot 260 km. De
mrnmm
omlooptijd bedroeg gemiddeld 88,3
minuien.
Het is nog enige tijd aan twijfel on
derhevig geweest, of de „Aurora 7"
wel haar derde baan om de aarde
zou maken, omdat gebleken was dat
meer brandstof voor de besturing
van de cabine was verbruikt, dan
werd verwacht. Dit euvel was even
wel spoedig verholpen, waarna Car
penter opdracht kreeg zijn derde
baan te beginnen.
Contact verbroken
Tijdens zijn terugtocht naar de
aarde werd het radiocontact ver
broken, vermoedelijk als gevolg
van de enorme hitte waaraan de
cabine tijdens de „thuisvlucht"
kwam bloot te staan. Dit was er
de oorzaak van dat niet direct kon
worden vastgesteld of en waar
cabine en passagier waren neer
gekomen.
Onmiddellijk werden schepen en red-
dingsvliegluigen naar het vermoede
lijke punt gedirigeerd en een klein
uur later werd Carpenter, die zich
Intussen op een reddingsvlot bleek
te hebben begeven, door een marine
vliegtuig ontdekt.
Prachtig
„Ilt voel ine prachtig", waren Car
penters eerste woorden. Zeven unr
en drie kwartier na zyn lancering
en na drie tochten rondom de aarde
bevoud Carpenter zich tenslotte in
veiligheid en was hij op weg naar het
vliegdekschip „Intreprid", waar hem
reeds een gelukwenstelegram van
president Kennedy wachtte.
Kort voor het begin van
de vlucht nestelde Ameri-
ka's astronaut Malcolm
Scott Carpenter zich in de
ruimtecapsule „Aurora 7".
ZATERDAG
INDONESISCHE
BEKENDMAKING
De Indonesische permanente
vertegenwoordiger bij de V.N.,
Soekardjo Wirjopranoto, heeft
een onderhoud met wnd. secre
taris-generaal Thant gehad. Hij
voorspelde, dat zich in het ko
mende weekeind ontwikkelin
gen in de kwestie-Nieuw-Guinea
zullen voordoen.
De Indonesische vertegenwoordiger
zei, dat zaterdag a.s. om 11 uur Ne
derlandse tijd een bekendmaking kan
worden verwacht. Hij wilde echter
niet zeggen welke vorm de bedoelde
ontwikkelingen zouden aannemen en
waar zij zullen worden bekendge
maakt.
Hij voegde aan zijn mededeling toe:
„Wij geven de voorkeur aan een
vreedzame oplossing, gebaseerd op
eerlijkheid en oprechtheid, en die
eervol is voor beide partijen".
BIJ AANSTAANDE RAADSVERKIEZING
iiinnnniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiminiimiT
K.V.P. en S.G.P.
over „gezagscrisis"
MEER dan in enig andere
Zeeuwse gemeente staat voor de
politieke groeperingen in Goes
veel op het spel bij de komende
raadsverkiezingen, die volgen
de week woensdag worden ge
houden. Immers, Goes heeft op
bestuurlijk niveau een paar be
wogen jaren achter de rng, die
hun stempel hebben gedrukt op
de bijna afgelopen zittingsperio
de van de gemeenteraad.
Daarbij komt, dat thans voor
het eerst 17 raadszetels zijn te
verdelen over zes politieke groe
peringen, terwijl vier jaar gele
den vier partijen naar 15 raads
zetels dongen. Ongetwijfeld
mag de uitslag van de verkie
zing worden gezien als een uit
spraak over liet beleid van de
gemeenteraad in zijn geheel.
Inmiddels is de verkiezingsstrijd
in Goes begonnen. Enkele par
tijen hebben over de hoofden van
de kiezers heen de vijandelijkhe
den geopend. Tot nu toe zijn de
K.V.P. en de S.G.P. de enige par
tijen, die in hun verkiezingsma
nifest hei verleden in casu de
gezagscrisis er bij halen. De
andere partijen hebben zich niet
aan een blik achteruit gewaagd;
zij hebben naar de toekomst ge
keken, zonder daarbij over da
moeilijkheden te reppen, die Goes
een paar jaar geleden in opspraak
hebben gebracht. Deze partijen
zijn er van uitgegaan, dat de
moeilijkheden thans zijn opge
lost en dat een normaal bestuur
van de gemeente is hersteld. Het
heeft derhalve volgens hen geen
enkele zin de affaire-Goes nog
eens op te rakelen.
De Staatkundig Gereformeerde Par
tij Goes, die bij de vorige raadsver
kiezingen samenging met de a.x. en
dc C.H.U. in de Protestants Chris
telijke Federatie, maar die thans
met een eigen lijst uitkomt, velt in
zijn verkiezingspamflet een oordeel
over de bestuurscrisis in Goes. Het
is voor de eerste maal, dat de stem
van de S.G.P. over deze affaire wordt
gehoord. In tegenstelling tot de an
dere partijen heeft de S.GP. zijn
stem niet kunnen laten horen in de
gemeenteraad, eenvoudig, omdat deze
partij geen vertegenwoordigers heeft
in de raad.
De S.G.P. nu beloogt o.m. dat het
onjuist is geweest het voormalige
collego van b. en w. te noodzaken
ontslag te nemen, temeer omdat ook
de raad niet vryuit ging, zoals blijkt
uit het desbetreffende memorandum
(Zie slot pag. 5 kol. 1)
„Overdracht van Nieuw-Guinea
regularisatie van de verhouding met
Indonesië".
Deze woorden doen weinig fier aan,
zij werpen wellicht een smet op een
indrukwekkend Nederlands verle
den, maar zij getuigen als men
dan voor Nieuw-Guinea geen offers
wil brengen van werkelijkheids
zin.
Wel zal men dan elke Amerikaan ver
re moeten houden van deze onderhan
delingen, men zal ook de heer Thant
zorgvuldig moeten negeren, men zal
er vrede mee moeten hebben, dat de
Papoea's toch wel zoiets als een
lijdensweg moeten gaan en men zal
van de regularisatie der Nederland
se betrekkingen met Indonesië niets
moeten verwachten.
Dat klinkt een heel klein beetje som
ber, maar men staat dan toch wel
met beide benen in de werkelijkheid!
ft Abt lijn
Het is gelukkig niet zó, dat vele
leden van de Tweede Kamer
zich hebben laten intimideren
door Soekarno's militaire activiteiten
op Nieuw-Guinea. Tijdens het giste
ren gehouden Nieuw-Guinea-debat in
de Tweede Kamer hebben de grote
politieke partijen de moed kunnen
vinden om hun afkeuring uit te
spreken over de infiltraties. Zij heb
ben dat niet krachtig genoeg gedaan,
z'j hebben geen massale en felle ver
oordeling van de volkerenrecht-
schendende en beloften-schendende
praktijken der Indonesische regering
gewild, maar er was toch iets van
verontwaardiging. Ook wilde men
vasthouden aan de belofte, wélke de
kabinetten-Drees en daarna het ka
binet-De Quay had gedaan aan de
Papoea's: deze Papoea's moeten bin
nen afzienbare tijd zelf beschikken
over hun lot.
Er was voorts
nog iets merkbaar
in die kamerzit
ting van dat wat
3e schout-bij-nacht
Reeser op Nieuw-
Guinea tot de Nederlandse strijd
krachten zei toen hij bij het om
schrijven van hun plicht verklaarde,
dat het een zaak gold van „eer en
geweten".
En al konden verscheidene woord
voerders in de Tweede Kamer zich
niet opwerken tot een woord van
;rote waardering voor de Neder-
andse jongemannen, die op Nieuw-
Guinea thans hun plicht doen, wij
willen wel aannemen, dat die woord
voerders alleen door politieke blind
heid te weinig aandacht hadden voor
onze militairen daarginds.
Drie dingen hebben bij het kamer
debat op de voorgrond gestaan,
namelijk het plan-Bunker, het
optreden van de secretaris der Ver
enigde Naties, de heer Thant en de
houding van de Amerikaanse rege
ring.
Enkele kamerleden wekten aanvan
kelijk de indruk alsof zij de inhoud
van het plan-Bunker niet zouden
kennen. Desondanks werd voor de
aanvaarding van dat plan gepleit.
Dat pleiten zou bevreemding kunnen
wekken, wanneer niet in de laatste
weken zoveel over het plan-Bunker
was gepubliceerd, dat het bijna door
de mussen van de daken was ge
predikt. Die onbekendheid van som
mige kamerleden met het plan-Bun
ker was dus slechts een „politieke
pose".
Het plan-Bunker omvat een tijde
lijke overdracht van het bestuur
over Nieuw-Guinea aan V-N.-func-
tionarissen, die na een jaar dat be
stuur weer overdragen aan Indo-
ne.-riërs.
Wat het plan-Bunker daarna voor
schrijft is vaag, maar het kan erop
neerkomen, dat er nog een paar
V.N.-functionarissen op Nieuw-Gui
nea blijven rondwandelen, dat Ne
derland vermoedelijk nog een hele
tijd moet blijven meebetalen voor
dat Indonesische bestuur over N—
Guinea en dat een volksstemming
onder de Papoea's tot Sint-Juttemis
kan worden uitgesteld.
Gezegd moet worden, dat het aan
vaarden van het plan-Bunker noch
voor de Nederlanders, noch voor de
Paroea's enige zin heeft
De Papoea's worden in feite onvoor
waardelijk uitgeleverd aan Soekarno
en de Nederlanders capituleren eigen
lijk alleen maar door het politiek ge
bral van deze zelfde Soekarno. Im
mers de huidige militaire infiltraties
zijn nauwelijks te beschouwen als
dwangmiddel van enige werkelijke
betekenis.
Die guerrilla-infiltraties worden
slechts georganiseerd om straks een
mythe in stand te houden, welke
door het Indonesische leger wordt
fecultiveerd. Deze mythe zegt, dat
estijds het Indonesische leger door
het voeren van een guerrilla de strijd
tegen de Nederlanders in de Indone
sische archipel heeft gewonnen.
Valt straks Nederlands Nieuw-Gui
nea aan Soekarno in de schoot als
een rijpe appel, dan geven de huidige
infiltraties hem en zijn leger gelegen
heid de mythe ook uit te breiden tot
Nieuw-Guinea.
Aangenomen moet worden, dat voor
het ogenblik onze Nederlandse strijd
krachten ons respect voor die
mannen! deze infiltraties werke
lijk wel baas kunnen.
Moeilijker ligt de zaak wat de
Verenigde Naties betreft. Op
de secretaris van de V.N. be
hoeft Nederland niet te rekenen,
maar dat zegt weinig, want geen
enkel land zal ooit op de heer Thant
kunnen rekenen. Als het van hem
afhangt zal hij nooit iets doen, in
geen enkele kwestie! De Veiligheids
raad kan evenmin uitkomst bieden
voor Nederland. Die raad zal de
agressie van Indonesië ongestraft
laten doorgaan.
Het enige lichtpuntje is, dat de Ver
enigde Staten van Amerika zich nog
niet tegen Nederland hebben uitge
sproken al is de houding van de
Amei'ikaanse regering niet zodanig,
dat Nederland daarin ook maar een
grein vertrouwen zou moeten heb-
Er staan uiteindelijk voor het be
ëindigen van de moeilijkheden met
Indonesië maar twee wegen open.
De ene weg is het zenden van nieu
we Nederlandse versterkingen naar
Nieuw-Guinea, het platbombarderen
van de zwakke Indonesische luclit-
bases, op Ceram, Ambon enz. en dus
het toedienen van een bescheiden
lesje aan Soekarno. Dan zullen de
Verenigde Staten wel gedwongen
zyn hun standpunt te bepalen. De
tweede weg is: erkennen, dat wij
niet veel voor de Papoea's kunnen
doen en dat wij moeten onderhande
len met Indonesië.
Kiest de regering voor de laatste
weg, laat ze dan nuchter op de agen
da voor de onderhandelingen zetten: