DE KERKEN
Puzzel-rubriek
C
de maatschappij
„Nog lang niet aan
een hereniging toe"
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
j
IN DE GREEP
VAN DE ANGST
00K GESPREK GESCHEIDEN
GEREFORMEERDEN IS NODIG
ZATERDAG 19 MEI 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
19
en
HERVORMD-GEREFORMEERD GESPREK
Prof. Lekkerkerker ziet
in praktijk mogelijkheden
Van gereformeerde zijde
wordt veel meer geëmotio
neerd gesproken en geschre
ven en kritiek geleverd op de
gescheidenheid van de Her
vormde Kerk en de Gere
formeerde Kerken. Van her
vormde zijde is vaak van eni
ge terughouding sprake, als
het gaat over een dieper con
tact met de gereformeerde
medebroeders. Hoe zal het
dus zaterdag 26 mei gaan op"
het hervormd-gereformeerd
congres in Utrecht? Dit
schrijft professor dr. A. F.
N. Lekkerkerker, hoogleraar
in Groningen in „Kerk en
Theologie". Hij gaat verder:
„Toch meen ik, dat uit praktische
overwegingen moet worden aange
raden te gaan praten over enkele
maatregelen die in alle voorlopig
heid genomen dienen te worden.
Een hereniging van vandaag op
morgen zou de grootste ongeluk
ken veroorzaken, zowel bij de her
vormden als bij de gereformeer
den. Wat ik om mij heen bespeur
in Groningerland, doet mij zeg
gen: wy zijn er nog lang niet aan
toe.
Wel kan gesproken worden over
gemeenschappelijke kerkdiensten
waartoe plaatselijke kerkeraden
het besluit kunnen nemen: de sy
node der Gereformeerde Kerken
heeft een mogelijkheid daartoe
gegeven, zij het ook na twee da
gen overleg en omringd met vele
zekeringen (toestemming van de
classis, enz.). Onmiddellijk daarna
komt de zaak van de wederzijdse
toelating van belijdende leden tot
de tafel des Heren.
ties de kerkordelijke barrières al
doorbreken. Anderzijds zal de
hervormde synode zoveel mogelijk
overleg moeten plegen met de ge
reformeerde broeders, opdat niet
door eenzijdig genomen besluiten
de verhouding onnodig zal worden
vertroebeld.
Tot de voorlopige maatregelen
behoort ook de groeiende samen
werking1 in de totstandkoming van
het psalm- en gezangboek en
straks in de arbeid aan het
dienstboek: dat de beide kerken
geheel verschillende formulieren
zouden hebben voor de bediening-
van doop en avondmaal, de beves
tiging van ambtsdragers, acht ik
nodeloos en ontsierend in de ge
stalte van het gereformeerd pro
testantisme. Dat ook mogelijk
heid dient te worden gegeven tot
het incidenteel voorgaan van ge
reformeerde en hervormde predi
kanten in de kerkdiensten van de
andere kerkgemeenschap (niet in
„samenkomsten", die uit de verte
gelijken op kerkdiensten, maar in
een echte kerkdienst!) kan toch
wel eens aan de orde komen".
Concilie bereidt eenheid
van alle christenen voor
Kardinaal Bca, voorzitter van het
conciliesecretariaat voor de een^
beid der christenen, heeft ver
klaard, dat het komende oecume
nische concilie van betekenis is
voor de hele mensheid. Het conci
lie zal zich niet bepalen tot louter
interne aangelegenheden der
kerk, maar het zal de eenheid van
alle gedoopte», van alle christe
nen voorbereiden. Hoe dat kon
zijn, lichtte de kardinaal toe met
te zeggen, dat het mogelijk moet
zijn op praktische punten tot
overeenstemming te komen, over
de kerkordening, over het kano-
niek recht, over de liturgie en
over de traditie. .Vis men maar
elke mogelijkheid aangrijpt om
de verstandhouding tussen de ka
tholieken en hun gescheiden broe
ders te bevorderen, aldus de kar
dinaal.
Verder zei hij, dat in beginsel aan
alle kerken 'toegang wordt ver
leend, niet om aan de discussies
deel te nemen, maar wel met de
mogelijkheid om via het secreta
riaat voor de eenheid der christe
nen voorstellen of suggesties aan
de orde te stellen. Wat de duur
van het concilie betreft is er nog
niets te zeggen. Een eerste zit
tingsperiode zal wel vóór de
kerstdagen beëindigd worden. De
tweede zitting zal vóór de zomer
ten einde lopen. Of er daarna nog
zittingen nodig zullen zijn „zal in
Gods hand liggen".
Jongeren steunen actie
eenwording van „Achttien"
Achttien jongeren hebben beslo
ten de actie van de „Achttien"
om tot eenwording van de her
vormde en gereformeerde kerken
te komen te ondersteunen. Er is
voor dit doel een groep van 9
hervormde en 9 gereformeerde
jongeren gevormd, die dezelfde
weg als de „oudere" 18 willen be
wandelen om tot mogelijke een
wording der kerken te komen.
Er bestaat een ruime belangstel
ling voor het hervormd-gerefor
meerd congres „Van Kerken tot
Kerk", dat op 26 mei in Utrecht
in de Beatrix- en Irenehal aan het
Vredenburg zal worden gehouden.
Er is plaats voor omstreeks 5000
congresgangers. De voorberei
dingscommissie, die als adres
heeft Muntstraat 5 in Utrecht,
krijgt uit alle delen van het land
dagelijks opgaven binnen. Men
verwacht omstreeks 3000 deelne
mers. Het congres begint om
half elf in de morgen en eindigt
's middags omstreeks half vier.
Sprekers zijn de professoren De
Gaay Fortman en Berkhof, die
de mogelijke eenheid zullen be
lichten en voorts vertegenwoordi
gers uit de twee kerken, die in
speeches van 4 minuten de stem
van de gemeenteleden vertolken,
vanuit industrie, maatschappelijk
werk, de jeugd, enz. In de pauze
is er gelegenheid te spreken met
de „Achttien", de 9 hervormde
en de 9 gereformeerde predikan
ten, wier oproep tot eenheid aan
leiding werd tol het congres. Een
„brass band" onder leiding van
Meindert Boekei zal muzikale me
dewerking verlenen.
Ongeduld
Hier zal de gereformeerde synode
rekening moeten houden met het
groeiende ongeduld "N an vele ge
reformeerde jongeren, die trou
wens bij oecumenische conferen-
,,Cri de coeur" van
ds. P. D. Kuiper
In zijn openingsrede van de Gere
formeerde Predikanten vergade
ring heeft ds. P. D. Kuiper zijn
bezorgdheid in een crï de coeui)
doen uitlopen. Zijn bezorgdheid
namelijk over de verdeeldheid bin
nen de Gereformeerde Kerken.
Natuurlijk hebben onderwerpen
als het besluit van de Synode van
Apeldoorn over gemeenschappelij
ke kerkdiensten, de universitaire
kapeldiensten, de intercommunie
en intercelebratie, de aansluiting
bij de Wereldraad van Kerken ol'
wel bij de International Council of
Christian Churches, de oproep
van de Achttien hun voor- en te
genstanders. Dit was te verwach
ten.
Maar is er is een gevaar: dat zich
wat ik zou willen noemen een
kristallisatieproces voltrekt. Wan
neer zich iets nieuws voordoet,
wordt het al spoedig ingedeeld,
door de een toegejuicht en door de
ander scherp veroordeeld. Ook de
mensen worden ingedeeld.
Zou het ondenkbaar zijn dat zij.
die in onze kerken in de contro
verse door mij genoemd, een min
of meer vooraanstaande plaats in
nemen, op de gedachte kwamen
eens rustig met elkander te spre
ken? Zo vraagt ds. Kuiper zich
af. Hij vervolgt: Er zou een vast
gesteld doel moeten zijn: te trach
ten op deze wijze verwijdering en
onnodige tegenstellingen te ven-
hinderen en om te komen tot een
gemeenschappelijke gedragslijn
tot heil. van onze kerken en van de
Kerk in ons Vaderland. „Ik zou
i hen willen oproepen voor het te
laat is elkander te zoeken en
zich met elkaar te verstaan, al
was het in een samenzijn van en-
.kele dagen. Ook dat zou een ker
kelijk gesprek zijn. En van de eer
ste orde. En dan is daar het ge
meenschappelijk gebed en het sa
men zich onderwerpen aan de
heerschappij van Christus. Nu ken
ik helaas geen instantie van ge
noegzame bevoegdheid of zedelijk
gezag om een dergelijke vergade
ring bijeen te roepen. 'Maar ik zou
aan de broeders die ik bedoel
en zij weten wel wie ik op het oog
heb de vraag willen stellen:
waarom doet U het zelf niet?",
aldus ds. Kuiper.
Gereformeerde reacties
op actie der „Achttien"
Een gereformeerde reactie op de
actie van „De Achttien" om te
komen tot een hervormd-gerefor
meerd gesprek over hereniging, is
het getuigenis van 64 personen,
onder wie gereformeerde hoogle
raren, predikanten, politici en an
deren, dat kort na Pasen werd
gericht tot de kerkeraden van de
Gereformeerde Kerken in Neder
land.
Ondertekenaars waren onder meer
de predikanten uit Terneuzen,
Zaamslag, Hoek en Grijpskerke,
en de gedeputeerde A. Schout uit
Vlissingen. In dit schrijven tonen
de ondertekenaars zich veront
rust over de toenadering van ge
reformeerde zijde tot de Hei-vorm
de Kerk en over het streven naar
toetreding tot de Wereldraad van
Kerken. Men wijst op de nog
steeds geldende verschillen tussen
beide kerkgenootschappen en her
haalt het standpunt, dat de Geref.
Synode enige jaren geleden ten
aanzien Van de Wereldraad heeft
ingenomen. De 64 ondertekenaars,
die zich niet als een „vaste groep"
willen beschouwen, wekken de ge
reformeerde kerkeraden tot bezin
ning op.
Inmiddels heeft de classis Axel,
evenals enige andere classes der
Gereformeerde Kerken een stand
punt bepaald, waarbij is gezegd,
dat dc „eenheid der kerk aller
minst bevorderd wordt door" het
streven naar eenwording met de
Nederlands Hervormde Kerk in
haar huidige gestalte, zoals dit in
de actio van dc zogenaamde
Achttien tot uitdrukking komt".
HORIZONTAAL:
1. schrijver v. d. Camera Obscura; 6.
water-en-zout!11. denkbeeldig; 12.
tropische vrucht; 14. slede; 15. Ger
maans schriftteken; 16. overgebleven
deel; 17. voorzetsel; 19. water-en-
zeep!; 21. bloedverwante; 22. knevel;
23. al; 25. vat; 26. vordering; 28.
ontkenning; 30. pluk; snoes; 31. aar
dig; keurig; 33. opeenhoping v. puin,
Nieuws van overal
Een nieuwe functionaris in het
secretariaat van de Wereldraad
der Kerken is reverend T. Paul
Verghese, afkomstig uit de In
disch Orthodoxe Kerk, die de lei
ding zal krijgen van de afdeling
voor oecumenische actie van de
Wereldraad. Dit omvat onder
meer werkprogramma's over leke-
werlt, jeugdwerk, samenwerking
van mannen en vrouwen in het
kerkewerk alsmede de leiding van
het oecumenisch instituut in Bos-
sey. Rev. Verghese was enige tijd
privé-secretaris van keizer Haile
Selassie van Ethiopië. Hij stu
deerde in dc V.S. en werd in 1961
priester van de Syrisch Orthodoxe
Kerk.
Q Een financieel experiment is
gaande in Groningen, waar een
nieuwe kerk, de „Immanuel"-kerk
zal worden gebouwd uit bijdragen
van de „duizend gulden-club". De
gemeenteleden (6000 in de wijk
„Zuid") worden niet aangeslagen,
maar kunnen vrijwillig toezeggen
in vijf jaar een bedrag te storten.
Die bedragen worden tot f 1000
gegroepeerd; de toezeggers zijn
dan lid van deze „club". Al 350
gemeenteleden hebben totaal
f 140-000 toegezegd. De club blijft
bestaan omdat er nog méér ker
ken moeten komen.
enz. aan de rand van een gletsjer;
34. korte tijdsduur; 35. vermoeid; 36.
echtgenot. v. iemands zuster; 40.
traanachtig; 44. riviertje in de prov.
Utrecht; 45. zwarte harsachtige stof;
47. een zekere; 48. in een muur ge
schoten opening; 49. listige; 50. snelle
loop; 54. uitholling in een muur; 55.
reeds: 56. schietwapen; 58. benaming
v. enkele soorten v. karpervissen:
61. Greenwich-tijd. afk.; 62 het hoog
in prijs zijn; 64. gemeente nabij De
venter; 66. tijgerslang; 67. gem. a. d.
Maas in N-Frankriik.
VERTIKAAL:
1. buiten dienst, afk.: 2. hulde; 3.
honderd jaar; 4. voorzetsel; 5. trek
kend voortbewegen: 6. feestelijke
wapenschouw; 7. zie 47 horiz.; 8.
studentenkamer; 9. tak van de ande
re boom; 10. opbergruimte, muziek
noot; 11. bedekte spot; 13. een der
richteren (O.T.); 14. gemeente in
Drente; 18. zeer vochtige; 20. stand
plaats, ambt; 21. niet nieuwe; 24.
lidwoord; 27. minder ziek, hersteld;
29. mannetjeseend; 32. Soc. Econ.
Raad, afk.; 33. schadelijk insekt; 36.
gestreept zoogdier!; 37. aarde: 38.
het zij zo; 39. het-zijn: er genoeg v.
hebben; 41. zie 28 hor.; 42. blauwe
plantaardige kleurstof; 43- onstoff.
deel v. d. mens; 45. de gewoonte
hebben; 46. mineraal; 52. niet lang:
13. gedicht; 56. vlaag; 57. -scoop:
oorspiegel; 59. de van U; 60.
groente; 63. United Press, afk-; 65.
lunen, afk.
r BINNENVERINGBED i
het beste bed ooit gemaakt
Jjoodwill
SCHUIMRUBBERBED
met versterkte middensector
fabrieken Zevenbergen i
O Volgens professor Nathan Robinson
van liet Israülisehe Technologisch Insti
tuut is hem bij proefnemingen gebleken
dat emotionele depressies, zenuwachtig
lieid en dergelijke, veroorzaakt kunnen
worden door verandering van het even
wicht van positief en negatief geladen
ionen in de atmosfeer tengevolge van
atoomontploffingen of heet droog weer.
2100. Piloot Storm en Buck
vreesden hét ergste, terwijl
zij zich aan hun zitplaatsen
vastgrepen. De „Bubble"
werd heftig heen en weer
geslingerd in de dodelijke
greep van het Monster der
Blauwe Grotten, dat blijk
baar niet goed wist wat het
met die vreemde prooi
moest aanvangen. Onder de
enorme druk van dc reuzen
armen kraakte de subjager
in al zijn voegen en het was
duidelijk, dat zelfs de ster
ke constructie van de Bub
ble dit geweld niet lang zou
kunnen doorstaan. De situ-
.atie leek hopeloos, tot Baryl erin slaagde een
bepaalde bedieningsknop van zijn dashboard
in te drukken, waarmee gedurende enkele se
conden een krachtig elektrisch stroomscherni
om het hele vaartuig gelegd werd. Het resul
taat was overweldigend. Als iemand die een
wrange vrucht uitspuwt, zo slingerde de reu
zen-octopus zijn prooi met geweld van zich af.
Nog nooit in zijn geniepig-inhalig leven was
het monster zo geschrokken! Baryl had zich
weer enigszins in de stuurstoel kunnen hijsen
en aarzelde niet om het schip met een snel
treinvaart uit de gevaarlijke zone te brengen.
Enkele honderden meters verderop durfden
ze pas weer wat ruimer adem te halen. Maar
toen wees Mare verschrikt in de richting van
een nieuw gevaar!
Feuilleton
door Karl Unselt
Busclimann sprak op een droge ma
nier, die gevoel voor humor verried
en bovendien kruidde hij zijn verhaal
met een behoorlijke dosis spot en iro
nie. Dit alles paste helemaal niet in
de voorstelling, die bij zich van de
spion en geheime agent Busclimann
gemaakt had. Zonder dat hij hem
zag, werd Busclimann hem sympa
thiek en bereikte zodoende een effect
dat Ramdohr volkomen onwelkom
was.
Natuurlijk was hij nuchter en erva
ren jurist genoeg om zelf al terstond
daartegen in te brengen, dat zulke
subjectieve indrukken geen overdre
ven betekenis mag toegekend wor
den. Toen moest liij waarschijn
lijk tengevolge van de kou niezen
en wel zo luid en onbezorgd, alsof hij
in zijn bureau zat.
Verschrikt kneep hij onmiddellijk met
zijn vingers zijn neus dicht, om een
nieuwe uitbarsting te voorkomen. Hij
vond liet pijnlijk voor Barenbrook.
dat hij zich niet beheerst had, en hij
begon' zich al te verontschuldigen
nog voor Bnmó. iels kon zeggen. De
ze dacht daar geen ogenblik aan,
maar lachte en deed verstandig ge
noeg, liet enige, wat men doen kon
om de situatie tenminste enigermate
te redden: hij maakte namelijk licht
en ging in een gemoedelijke houding-
zitten, die helemaal niet meer op ge
spannen luisteren wees. Ramdohr
knipperde tegen het felle licht, sloeg
het ene been over het andere en lach
te Barenbrook toe.
Intusèen was het in de andere kamer
muisstil geworden.
Toen liet de stem van Busclimann
zich horen:
Als ik me niet vergis, niesde daar
iemand.
Ja, ongetwijfeld, vond ook Ilse,
niaar op een toon 'die weinig goeds
beloofde. Even was het weer stil.
Juist op da< ogenblik draaide Bruno
aan de schakelaar van het licht. Dit
geluid, dat in de stilte bijna klonk als
een schot uit een kinderpistool, deed
Ilse opslaan. Energiek werd er een
stoel opzij geschoven, een deur
kraakte en resolute stappen kwamen
naderbij. Toen ging de deur open.
Ilse, blond en een papaverrode pullo
ver die strak om haar welgevormde
bovenlichaam sloot, stond als aan de
grond genageld.
Ach, nou begrijp ik het, zei zij
ironisch.
Wat? vroeg haar broer, verlegen
lachend.
Dat er iemand geniesd heeft. Het
is hier immers steenkoud.
Vind je?
Ja. en doctor Ramdohr blijkbaar
ook. want aan je vraag kan ik wel
opmaken, dat jij het niet was, die
niesde.
U hebt gelijk, ik was liet ook, zei
Ramdohr en stond op om haar te be
groeten.
Ilse had haar handen in de ruime,
opgenaaide zakken van haar rok ge
stoken en vroeg:
Maai- doctor, wat doet U eigen
lijk zo laat hier in die koude kamer?
Zij bekeek hem van onder tot boven,
zo ongeveer, alsof zij er liem van
verdacht, zilveren lepels gestolen te
hebben. Zo legde Ramdohr haar blik
tenminste uit. Hij moest bekennen
sinds lang niet een dergelijk pijnlijk
ogenblik to hebben meegemaakt.
Maar dat moment vau zwakte duur
de niet lang. Zijn getrainde hersens,
in talloze rechtszaken gewoon aan
verrassingen, reageerden bijna auto
matisch op het ongewone van de si
tuatie en namen het pijnlijke ogen
blik van betrapt te zrjn tot uitgangs
punt.
Die vraag had ik verwacht, Ilse,
zei hij vlug en ging meteen door,
om Ilse geen gelegenheid te geven
aan zijn ietwat boute bewering te
twijfelen: Zij laat zich gemakkelijk
beantwoorden, wijl ze hier in Berlijn
gesteld wordt. In Keulen of Hamburg
zou men kunnen vermoeden, dat wij,
dus Bruno en ik, er plezier in had
den, U bij een amoureus avontuur af
te luisteren.
Neem me niet kwalijk, onderbrak
Ilse hem, tamelijk opgewonden.
Ja, nee een ogenblikje, ging
Ramdohr ongestoord verder. Ik zei,
dat zou men in Hamburg of Keulen
kunnen denken, dus zelfs hoefde dat
daarom nog niet eens in werkelijk
heid het geval te zijn. Maar hier in
Berlijn liggen de dingen anders. Wij
staan hier op een gloeiende bodem.
Ilse begon ineens te lachen, wat hem
prikkelde, want hij zag geen aan
leiding om te lachen.
Wat vindt U eigenlijk zo lachwek
kend? vroeg hij daarom een beetje
kregelig.
Zij gaf haar broer, die zich op de
achtergrond hield en blijkbaar op het
wachtwoord wachtte, dat hem op de
planken moest roepen, een knipoogje.
Die gloeiende bodem, antwoordde
zij en leunde gelaten tegen de post
van de deur. Deze dakkamer, waar
we op het ogenblik staan, vind ik
niet bepaald gloeiend. Het is afschu
welijk koud. daardoor hebt U ook
moeten niezen. Ramdohr glimlachte
beleefd en maakte een lichte buiging.
Goed, heel goed, zei hij welwillend
maar tegelijkertijd was het hem dui
delijk, dat hij deze jonge dame niet
met pathetische zinswendingen kon
imponeren. Zij behoorde tot een
nuchtere Berlijnse jeugd, die wat,
zij ooit ook geweest mocht zijn
met beide voeten vast op de grond
stond. Daarom besloot hij openhartig
met haar te spreken.
Wel, om de waarheid te zeggen, juf
frouw Ilse, er zijn zekere aanwijzin
gen die doen vermoeden, dat uw be
zoeker, meneer Busehmann, niet de
gene is, waar hij zich voor uitgeeft.
Zij ging recht staan.
Wat wilt U daarmee zeggen?
Dat betekent, antwoordde Ram
dohr zacht maar beslist, dat hij er
van verdacht wordt, met een heel be
paalde bedoeling in het huis van mijn
vriend te zijn verschenen.
Ik heb genoeg bewijzen voor het
feit, dat hij mijn broer gekend heeft,
verdedigde zij haar gast. Toe, Bruno,
zeg jij ook eens wat. Maar haast je.
Ik wil mijn bezoeker niet zo lang la
ten wachten. Wat moet hij wel van
me denken? Bruno kwarn nu meer
naar voren.
- Ongetwijfeld heeft hij Ulrich ge
kend. Maar doctor Ramdohr heeft,
toch gelijk. Meneer Busehmann wist
dingen, die hij niet van Ulrich ge
hoord kon hebben. Zij moeten dus
voorkomen uit een andere en latere
bron en dat vond ik verdacht.
En toen heb je doctor Ramdohr
op die verdenking opmerkzaam ge
maakt
Inderdaad.
Zij trok verachtelijk haar lippen op
en dacht even na.
Dan hoorde je dus, zei zij, met
tegenzin haar woorden kiezend, een
bevestiging van je verdenking te krij
gen door ons gesprek af te luisteren.
Vind je dat wel erg in de haak,
Bruno
O, nee, zeker niet, antwoordde hij
rustig en in geen enkel opzicht
schuldbewust. Maar ik zag geen be
tere weg om mij te overtuigen van
de onhoudbaarheid van mijn verden
king, zonder beledigend te worden.
Tenslotte kon ik hem toch niet ter
verantwoording roepen.
Jawel. Dat had je wel kunnen
doen. Dat zou zelfs behoord hebben,
antwoordde zij heftig.
Hij schudde glimlachend het hoofd.
Aeli, jij schaap. Zo eenvoudig is
het nu toch niet. Je weet immers
nog niet eens, waar wij meneer
Busehmann voor aanzien.
Voor wat dan?
Bruno keek Ramdohr vragend aan.
In zijn plaats antwoordde Ramdohr.
Voor een spion en geheime agent
van de overkant.
.(.Wordt yeryolgd).
