„Van kerkelijk naar oecumenisch klimaat" DE KERKEN Fnzzel-rnbriek Uitslag RZ.C.-Paaspuzzel IN DE GREEP VAN DE ANGST maatschappij HET HUMANISTISCH VERBOND EN DE HERVORMDE KERK MULO-DIPLOMA RESA-HILVERSUM ZATERDAG 28 APRIL 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 21 en de PROF. BRILLENBURG WURTH Hoe hervormd-gereformeerd gesprek moet plaatsvinden lil „Opdracht en Dienst", het orgaan van de gereformeerde mannenverenigingen, schrijft professor dr. G. Brillenburg Wurth in het aprilnummer over de klimatologische ver schillen tussen de Hervormde en de Gereformeerde Kerk. In beide kerken zijn verschillen naar streek en plaats aan te wijzen. Schrijver wil zich echter in eerste instantie be perken tot wat men de mid- den-orthodoxie in de Her vormde Kerk noemt. Professor Brillenburg Wurth ver volgt in zijn artikel, getiteld „Kli matologische aspecten": „Nu krij gen we dus te maken met de vraag wat is dan dat gerefor meerd en wat is dan dat hervorm de midden-orthodoxe klimaat? Dit laat zich nooit precies definiëren; dat valt hoogstens maar aan te duiden. Ons gereformeerde klimaat, aldus prof. Brillenburg Wurth, wordt bepaald doordat wij allen op de grondslag van ons gereformeerde belijden staan. Het is vooral wel de betekenis van een figuur als Kuy- per geweest, dat die ons leerde zien de eenheid des levens en al les inzette om te maken dat onze gelederen zich sloten. En het ge volg daarvan is geweest, dat wij als gereformeerden een vrij sterk uniform levenspatroon hebben ge kregen. In de laatste tijd begint dat wat anders te worden. Maar lange tyd hadden wij toch sterk het gevoel: als je gereformeerd bent moet je niet alleen je houden binnen het kader van de belijdenis, maar ook van de gereformeerde zede, moet je je kinderen naar de christelijke school zenden, moet je AJt. stemmen, moet je Trouw le zen. moet je lid zijn van de N.C.R.V., moet je Christel ij k-so- ciaal georganiseerd zijn. Dat alles hing voor ons samen. Dat zette ook zelfs op onze gere formeerde vroomheid een stempel. De gereformeerden waren een geestelijk-militante groep, wat vaak dat vrij sterke zelfbewustzijn gaf, dat vele hervormden zo tegen de borst stuitte: „Wy calvinisten!" Wij wisten het. Wy waren verze kerd. Wij overtrekken dat alles nu misschien even wat; maar dat wa ren toch wel zo in het generaal de kenmerkende trekken van „ons gereformeerde kerkvolk". Dat ligt in de Hervormde Kerk, vooral wat de tegenwoordige mid- den-orthodoxie aangaat, typisch anders. Daar is men uitgesproken bang voor alle verzekerdheid, daar voelt men niets voor dat gesloten levenskader; daar wil men tot elke prijs kritisch in het leven staan en de ruimte en de vrijheid van de individuele christen ge waarborgd zien. Als ouders hun kindereu naar de christelijke school willen sturen, goed! Maar als anderen menen, dat ze de open bare school de voorkeur dienen te geven, moet je ze dat niet kwalijk nemen. Als iemand lid van de P.v.d.A. wil zijn, moet hij daarin vrijgelaten worden. Verscheiden heid in heel de levensopenbaring moet niet alleen niet worden on derdrukt, maar is juist een bewijs van levend, dynamisch christen dom. Dat maakt op vele gerefor meerden de indruk van onbeslist heid, van halfslachtigheid, van ge mis aan geestelijke overtuiging. In Kuypers tijd sprak men al van de gereformeerden tegenover de etlii- schen als van: „De helen en de halven". Als gereformeerden heb- ben wij een stereotiep beeld van „dé hervormde" en als hervorm den heeft men een stereotiep beeld van „dé gereformeerde"; maar die beelden zijn vaak volkomen kari katuraal en benadrukken dikwijls alleen wat bijv. in dat andere kli maat ons vreemd of minderwaar dig aandoet. Daar moest eens een eind aan ko men. Als mensen hebben wy de roeping billijk te zyn in ons be oordelen van eikaars eigenaardig heden. Als kerken hebben wy niet minder die roeping. Dat is het be- Nieuws van overal Een officieel bezoek aan Patri arch Athcnagoras, leider der Ort hodoxe kerken in Constantinopel hebben gebracht de aartsbisschop van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland, mgr. dr. A. Rinkel, mgr dr. U. Küry, bisschop van Zwitserland en prof. dr. P. J. Maan in opdracht van de Oud-Ka tholieke Bisschopsconferentie. Doel waren meer officiële betrek kingen tussen beide kerken, zo dat men kan komen tot inter communie. De procedure hiertoe werd in besprekingen vastgesteld, zodat de pan-orthodoxe prosyno de een besluit kan nemen. Aanwezigheid van waarnemers voor de protestantse kerken op liet Concilie te Rome wordt door de paus zeer op prijs gesteld, al dus heeft mgr Willebrands secre taris van het concilie-secretari aat ter bevordering van de chris telijke eenheid verklaard. Hij deed dit in Genève tijdens bespre kingen met afgevaardigden van verschillende kerken en kerkgroe- peringen naar de Wereldraad van Kerken. Mgr. Willebrands heeft tevens een bespreking gehad met vertegenwoordigers van de We reldraad zelf over een afvaardi ging namens de Wereldraad van Kerken. De concilie-secretaris heeft eerder een bezoek gebracht aan de patriarch van Constanti nopel, Athenagoras, de leider der Orthodoxie. Agressie van evangelie middel tegen verzuiling In de rubriek Uit de Kerk schrijft ds. S. Gerssen in „Theologica Re- formata" naar aanleiding van het besluit van de Generale Synode der Hervormde Kerk ten aanzien van de brief van het Humanis tisch Verbond om adhesie op een verzoek aan de minister ook dit verbond gelegenheid te geven voor geestelijke verzorging op de scholen. Dc synode besloot deze adhesie niet te geven, zij het dat er bij werd gezegd, dat men zich er ook niet tegen zou verzetten. Dat dit voorstel slechts de kleinst mogelijke meerderheid heeft kun nen halen getuigt er wel van hoe moeilijk deze zaak in de synode lag. Niettemin is met deze beslis sing art. 36 van de N.G.B. mis kend, zo meent ds. Gerssen. De kerk maakt het de polittcl te gemakkelijk, wanneer zij oplos singen aan de hand doet waarin de spanning tussen confessie en concessie wordt gebroken. Bo vendien overschrijdt zij daarmee de grenzen, die aan het politieke spreken van de kerk zijn gesteld. Voorts is, het op zijn minst vreemd wanneer gezegd wordt, dat de kerk de vrijheid erkent om het evangelie niet te aanvaarden. De kerk vraagt om vrijheid voor haar arbeid tot kerstening van het volksleven en zij bidt om be kering voor degenen, die van het evangelie zijn vervreemd. De vraag is welk vrijheidsbegrip de synode parten heeft gespeeld. Is dit de vrijheid, waartoe de waarheid vrij maakt of verraadt dit pleidooi een humanistische in fectie? In dit geval behoeft het niet te verwonderen wanneer er geen werkelijk antwoord aan het humanisme uit de bus kon komen. Wy zijn zeer verlegen om een grondige bezinning op de bijbelse visie op de vryheid van de mens. Bovendien kan men zich afvragen wat het Humanistisch Verbond eigenlijk wil. Vindt zij de huma nistische invloed in het huidige openbaar onderwijs nog niet sterk genoeg? Wil zij daarbinnen pog bovendien ruimte hebben om pro paganda te kunnen voeren voor haar verbond En moet die ruimte geboden worden onder ho ge sanctie van de kerk? En moet evenzo worden gereageerd wan neer straks zal blijken, dat het verbond ook op de lagere scholen wil worden toegelaten? Als het waar is, dat deze beslis sing van dc synode onontkoom baar was. omdat zij voortvloeit uit het Herderlijk Schrijven over Christen-zijn in de Nederlandse samenleving, dan vragen wij ons af: welk gezag heeft zo'n Herder lijk Schrijven in de kerk? Staat het boven art. 36, waarin de grondlijnen van de reformatori sche visie op de verhouding van kerk en staat getrokken zijn En tenslotte: is een reactie als de ze niet een zo sterke ruggesteun voor de toenemende verzuiling van ons volksleven, dat de ver wijten naar de andere kant als onbillijk en ongeloofwaardig moe ten worden teruggewezen? De verzuiling wordt niet tegenge gaan door een bleke tolerantie, maar door de agressie van het evangelie, aldus ds. Gerssen. lang van ons persoonlijk contact tussen vertegenwoordigers van twee groepen, dat men ineens gaat zien: nee, het is toch in wer kelijkheid niet helemaal zoals wy het ons hadden voorgesteld. En dan zijn wy al wat gevorderd. Relatief Maar nog belangrijker is dat an dere: „ons kerkelijk klimaat mag iets zijn, waaraan wy gewend zijn geraakt en waarin wij ons thuis voelen, het draagt een relatief ka rakter. Het is van historische en andere factoren afhankelijk, die nooit volstrekt van aard zijn. En daarom zullen wij samen als her vormden en gereformeerden moe ten proberen ons zelf boven de be grensdheden van ons wederzijds kerkelyk en geesteiyk klimaat te verheffen en alles erop moeten zetten om een echt oecumenisch christelylc klimaat te scheppen", aldus prof. dr. Brillenburg Wurth in „Opdracht en Dienst". KERK IN DE MODERNE TIJD Godsdiensten moeten uitdaging aandurven In het Weekblad van de Neder- laudse Protestantenbond schrijft ds. P. Simoons over liberalisme naar aanleiding van wat men ie dere keer verneemt uit Israël, na melijk, dat daar hoe langer hoe meer gevoeld wordt, dat de ortho doxe joden, die hun godsdienst voorschriften streng in deze jon ge staat doorgevoerd willen zien, de ontwikkeling tegenhouden. „De toekomst is aan het liberale jodendom. Men moet praktisch zijn en modern en men kan niet leven volgens normen die duizen den jaren geleden in een geheel andere wereld hebben gegolden, als ze ooit ten volle ingang heb ben gevonden by de grote massa. Het is een probleem dat niet al leen van deze dagen is en waar van de bybel al spreekt. En ik zie dat hun probleem het onze is. Wij (de vrijzinnig protes tanten) willen een moderne vorm van christendom. Wij willen met onze tijd meegaan. Maar zien wij het geloof niet vaak vervagen en verdampen tot een soort huma nisme?" Met enkele voorbeelden uit de islam en 't hindoeïsme laat schrijver dan zien, dat overal ter wereld deze problemen zich voor doen. Ook de Engelse kerk tobt er mee. „De hervormde kerk geeft nog niet eens zo'n heel slecht beeld tegenwoordig. Zij doet haar best". Ds. Simoons eindigt dan: „De vrijzinnig protestanten zijn de liberale vleugel in deze kerk. Het gevaar van alle liberalen dreigt ook op godsdienstig ter rein, n.l. dat het geloof zal verva gen tot een mistig humanisme zonder vorm of ruggegraat. De godsdiensten der wereld zullen met hun tijd mee moeten gaan en de uitdaging van deze gistende tijd. van deze snel veranderende wereld moeten aandurven. Een adagium is voor de vrijzinnig pro testanten het woord van Paulus: „Want gij zijt geroepen broeders om vrij te zijn. Gebruik echter die vrijheid niet als een aanleiding voor het vlees, maar dient elkan der door de liefde". Het leven van deze apostel, die zich vrijmaakte van de joodse tradities en zich in zette voor de Zaak des Heren, het voorbeeld van velen die zichzelf verloochenden en Jezus zijn ge volgd in dankbaarheid, moge daarby voor ogen staan", aldus ds. Simoons. DE NIEUWE PUZZELOPGAVE' LUIDT: HORIZONTAAL: 1 zilverpopulier; 3 fabelachtig; 10 Nederl. Spoorw., afk.; 12 lengtemaat; 14 profiteer van; 15 produkt van de lever; 16 driekroon; 19 uitroep bij het kienspel; 20 blij vende vyandschap; 21 gewas; 23 het wezen van een zaak; 26 scharnier v. e. deur; 28 muzieknoot; 29 maan stand, afk.; 31 gooien, smyten; 33 ambtshalve (ex officio), afk.; 35 keu rig; 37 koninkrijk in Z.-Azië; 38 stuk vloeipapier; 40 spelonk; 43 behou dens de titels, afk.; 44 geweldig; 45 (Advertentie) Vraag ons prospectus voor het (Bekende Schriftelijke Cursus) Utrechtseweg 33 - Tel. 45432. 0 Tijdens zuiveringsoperaties tegen communistische guerillas in dc buiten wijken van Saigon, hebben Zuidvietname- se troepen vierentwintig communisten gedood, aldus een mededeling van het ministerie van defensie in Saigon. uit de weg gaan voor; 48 Twentsche Elec. Tramwegmij., afk.; 49 achter; 50 naam van een kaartspel; 52 edel gas (Neon), afk.; 53 laagtij; 55 voor zetsel; 59 mensen die etalages in richten; 61 krijgsmacht; 63 peins; 64 sociëteit, afk.; 66 kieren; 68 schip van Noach; 69 Griekse fabeldichter; 71 riviertje in Friesland; 72 motor schip, afk.; 73 begrip; 74 ieder. VERTICAAL: 1 neem voedsel tot U; 2 afhangend gedeelte; 4 elem. Argen tum, afk.; 5 snavel; 6 verbond, ver eniging; 7 gemeente in oostel. deel v. N.-Brabant; 8 eenmaal; 9 muziek noot „do"; 10 volk; 11 wintervoer- tuig; 13 vry, onbeschroomd; 15 ge sterkt, niet angstig (mèer); 17 zee vogel; 18 negatief geladen deel v. e. molecule; 20 Ver. Naties, afk.; 22 vierkante gebakken steen; 24 voeg woord; 25 verschillende stoffen door een werken; 27 in - en roer: in op schudding; 30 binnenste: 32 leervak op gymnasium; 33 schoenmakers werktuig; 34 een scherpe onaange name smaak veroorzakend; 36 win keltafel; 39 ontbijten, lunchen, dine ren!; 41 plaats voor balspel; 42 stad in Korea; 45 zeeman; 46 insektendo- dend middel, afk.; 47 iemand met donkere huid; 51 neerslag; 53 zy vol gen de opdracht „1 vert." uit!; 54 lid woord; 56 zie 35 horiz.; 57 „kaas stad"; 58 zie 29 horiz.; 59 Rusland, afk.: 60 doopt in; 62 spoorstaaf; 65 -meer: meer in Friesland: 67 achter kant v. d. hals; 69 zie 71 horiz.; 70 elem. Stannum, afk. lllllUlIUllliUllllllllllUIUJlUllllillUIIUlliniIlllülUllllUIQIDIIIIIIUI IIIII1IIIII1I1II1III1IIII1UI1II1III111IIIIIIII1 „VROLIJKE Paasdagen wensen wij U van harte toe" luidde de zin, j= die de oplossing vormde van de PZ.C.-Paaspuzzel 1962. Hoewel het er op het eerste gezicht allemaal nogal ingewikkeld uitzag hebben s de opgaven de deelnemers blykbaar weinig hoofdbrekens opgele- verd. Het aantal goede oplossingen kwam praktisch overeen met s het aantal inzendingen. De eerste prijs, een waardebon van f 25, gaat naar Erik Franke, Blokweg 18, Zierikzee; tweede prijs, waar- p debon van f 15,A. J. Schippers, Kustweg 3, Nieuwvliet; derde jg prijs, waardebon van f 10,A. Alewijnse, Anton Mauvelaan 3, Ylissingen; vierde prijs, waardebon van f 5,mej. M. de Hamer, p Wilhelminastraat 70, Wemeldinge, g lUIDinilllllllllllUUIIIIIIIIIIIIIliQllllllllUÜIUIIIIlllUlULlUlllllllllllllllllUll Feuilleton j door Karl Unselt 21 Zy verloopt legaal, meneer Ludec- ke, daar kunt U op rekenen. Ik zou U willen voorstellen, dat wy elkaar laten we zeggen morgenavond om negen uur ontmoeten bij het Tel- towkanaal in Wannsee. Hy noemde een lokaal dat daar gelegen was. Daar zitten we ongestoord en de waard kent mij niet. Dat café ligt toch in de westelyke sector, niet? - Natuuriyk, aan deze kant van het Tcltowkanaal. Ik zou er wel voor oppassen aan de overkant met U te onderhandelen. Dat lykt me te ris kant. Nou goed. Ik b' er om negen uur, naar wie moet ik vragen De man lachte Dat is niet nodig. Ik ben er. En clan zal ik me naturlijk netjes bij U komen voorstellen. Dus tot mor genavond. meneer Ludecke. Ik denk wel, dat U er geen spijt van zult heb ben. In alle geval bewijst U uw vriend een heel grote dienst. Meer kari ik U aan de telefoon niet zeg- ten. Men kan nooit weten r kraakte iets in de leiding, waarop Ludecke de haak peinzend neerlegde. Hij bleef een hele tyd naar het klei ne, zwarte apparaat zitten kyken en knikte een paar keren stilletjes voor zich heen. Daar was ze dus - de hulp voor Eva's vader en voor de arbeiders. Eigenlijk was het heel eenvoudig, maar men moest alleen de juiste man weten te vinden, die de kronkelwegen kende en de nodige papieren kon ver schaffen. De omweg voerde ditmaal over Hamburg naar een Zweedse ha ven en dan verder naar Rostock. Van daar was het maar een klein eind naar het bedrijf van Lutz Ramdohr. Georg Lucjecke moest plotseling hardop lachen. Wat een waanzin! De rechtstreekse weg van hier naar Mol- ler en Schumacher was vroeger nou ja, hoeveel -ongeveer vijf ki lometer geweest. Thans waren het er misschien vyftienhonderd. zyn smalle, sterke hand, die gewoon was zware stukken staal en ijzer te hanteren, dwaö.lde nerveus door zijn blonde haren. Natuurlijk zat er een luchtje aan dit voorstel - tenminste volgens de begrippen van de jurist Ramdohr. al mochten de geleidebil- jetten evenals de bestelling uit Ham burg er ook nog zo legaal uitzien. Ludecke maakte zichzelf geen ogen blik wijs, dat het hier om regelmati ge zaken ging, waar geen enkel ge vaar aan verbonden was. Maar aan de overkant stonden de vryheid en het leven van een mens op het spel, tegenover wie hij zich door verschil lende banden van hart en plichtsge voel gebonden voelde en thans had hy het in de hand, om die gevaren wellicht van hem af te wenden. Juffrouw Maas, liep hij, terwijl zijn gedachten min of meer in een cirkel ronddraaiden en geen uitweg vonden; hij wilde toch graag de me ning van zijn medewerkster erover horen. Toen zij binnenkwam overviel hij haar meteen met de vraag: En wat denkt U daarvan Tot zijn teleurstelling antwoordde zij niet direct, maar liep eerst op haar bedachtzame manier tot vlak voor het bureau. Zy hield niet van overijlde woorden. Ik geloof, begon zij, dat dit een zaak is, waar U wel eens uw vingers aan zoudt kunnen branden. Dat weet ik zelf ook wel» mom pelde hij gemelijk. Het is zoiets als een gloeiend yzer. Maar gloeiende yzers liggen er in Berlyn volop. Heel Berlijn is trouwens een gloeiend ijzer. Ik zou graag van U willen horen, welke beslissing U in mijn positie zou nemen, als U in mijn plaats stond. In uw plaats Ze keek hem onder zoekend aan, ongeveer zoals een dokter doet, die niet zeker weet, of hij zyn patiënt de waarheid mopt zeggen of niet. Als fabrikant, meneer Ludecke wie het alleen om de zaak, dus om de winst gaat, zou de beslis sing" niet moeilijk zijn. Ik zou er met myn vingers van afblijven. Zo? En denkt U dan ook aan de arbeiders en employé's en ook aan uw secretaresse, die er allemaal re kening mee moeten houden, ontsla gen te worden? Natuurlijk denk ik daaraan. Maar niemand van ons zal van U verlan gen, dat U uw goede naam en uw vrijheid op het spel zet, alleen om on ze boterham te redden. Wat zouden wij er mee opschieten, meneer Lu decke, als onze directeur gearresteerd werd? Integendeel. Heel wat mensen zouden U een verwyt maken en zeg gen; „Dut komt er nu van; inplaats van niet zyn vingers van zulke du bieuze zaakjes af te blyven". Zo is de wereld nu eenmaal. Zo is .,et ook, dacht hy en borg zyn hoofd in zyn nanden. Ik heb het gevoel, zo vervolgde juffrouw Maas, alsof U ons lot als 'n soort voorwendsel gebruikt. U ver wacht immers van mij, dat ik U zou aansporen om op die zaak in te gaan, omdat het voor U gemakkeiyker is, iemand te heben die er ook iets van weet en die zelfs iets van uw ver- ahtwoordeiykheid zou kunnen over nemen, voor het geval de zaak ver keerd afloopt. Het is altyd een op luchting in zo'n geval iemand te heb ben, tegen wie men kan zeggen: „Daar zitten we nu, U was er toch ook voor, had U het mij maar afge raden Hij keek op en zag haar een beetje bedrempeld aan. Nou, nou, dat is nogal wat, wat U me daar allemaal naar het hoofd gooit! Wel, ik veronderstel dat U my ge roepen hebt, om mijn eerlttke mening te horen en ik vind dat ik lang ge noeg hier ben, om eeriyk tegenover U te kunnen zyn. Als ik een beetje te ver gegaan ben, moet U me dal niet kwalijk nemen. Zy draaide zich langzaam om en scheen hem alleen te willen laten. Blyf nog even, bromde hij. Gaat U verder. Ik ben benieuwd, wat er nog meer komt. U hebt nu gesproken tegen de fabrikant. Zy keek hem niet meer recht in zyn gezicht, maar zei zachtjes: Ik weet niet, ol' ik na dat verwijt het nog wel kan verantwoorden U te zeggen wat ik zou denken en mis schien zelfs, doen, als toekomstige schoonzoon van meneer Ramdohr en als een der mensen uit West-Berlijn, wie het lot van alle onderdrukte men sen in het oosten ter harte gaat. Zeg het maar gerust, verzocht hy. Ik zy zweeg, haalde toen diep adem en vervolgde aarzelend. Ik zou bij mezelf nagaan, of mijn plan wer kelijk toereikend zou zijn; ik bedoel, of het wel voldoende zou zijn. om het gevaar, dat meneer Ramdohr be dreigt. voor goed te kunnen keren. Dat zou ik beslist nauwkeurig wil len weten, want alleen die weten schap zou mijn geweten min of meer kunnen tot zwijgen brengen. Zoiets kan men niet weten, meen de hij. Dat kan men alleen maar ver onderstellen. Dat bedoel ik juist en daarom, me neer Ludecke, zou ik ook als mens tegenover dit zaakje, waarvan men niet zeggen kan hoe het afloopt, af wijzend staan. De gevaren, waaraan U zich persooniyk en uw bedryf blootstelt, komen mij bovendien te groot voor, dan dat het de moeite zou lonen er mee te beginnen. De menta liteit in de Sowjetzone is nu eenmaal onberekenbaar. Nee nee, stoof hij plotseling op en sloeg met de vuist op tafel. Zo mag men niet redeneren. Dat is im mers juist wat men ons daarginds altijd verwijt. Wy praten en overleg gen en berekenen, inplaats van iels te doen. Het komt tenslotte op de daad aan. Ik wil Z!va en straks reciit in do ogen als ze my vragen: „heb je werkeiijh. al het mogelijke gedaan om ons <iie ellende te besparen?" .(Wordt vervolgu.j

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 13