RITTHEM, een kleine zelfstandige
Vijftig jaar geleden
zonk de „Titanic"
VRIJDAG 13 APRIL 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RITTHEM, zoals het in het
uiterste zuidoosten van
Walcheren ligt, een kleine ge
meente, qua inwonertal een
van de kleinste van Zeeland,
maar nog altijd zelfstandig,
zij het dan dat die zelfstan
digheid wordt bedreigd sinds
het eerste ontwerp voor eeu
gemeentelijke herindeling
van Walcheren het licht zag.
Een kleine zelfstandige met
570 inwoners. Sinds de ge
meentelijke herindeling van
Schouwen-Duiveland zijn er
nog zeven gemeenten in Zee
land, die een lager inwonertal
hebben, Overslag met 295 in
woners de allerkleinste,
's-Heer-Abtskerke (404)
Nieuwvliet (429), Ellewouts-
dijk (438)Waterlandkerkje
(491), Retranchement (520)
en Driewegen (562).
Van die 570 inwoners van
Ritthem wonen er zo'n vier
honderd in de kom, hier van
uit een vliegtuig vereeuwigd.
Toch is dit, wat de opper
vlakte aangaat, maar een
klein stukje Ritthem.
Ongeveer vijf van de 974
hectare, die de gemeente
groot is: zij strekt zich uit
van de molen van Nieuw- en
Sint-Joosland tot aan de bui
tenhaven van Vlissingen. Een
andere uitloper: de boerderij
..Kleine Abeele", die aan de
Oude Vlissingseweg tussen
Souburg en Middelburg staat.
Té uitgestrekt om op één
foto te vangen; De kom dus
die links onder begint met de
Zuidwateringstraat, die over
gaat in de Dorpsweg en de
Ramekmensweg, die rechts
uit het beeld loopt. Links bo
ven de Dorpsstraat met op
het eind een wit. wat hoger
gebouw: de hervormde pasto
rie, vlak bij de hervormde
kerk. Eén openbaar gebouw:
geheel linksonder, de christe
lijke lagere school, die voor
de grootste helft op de foto
kwam. Het sportterrein ten
slotte, waarvan men geheel
op de voorgrond, rechts, nog
juist een hoekje kan zien.
Vermeld, opdat geen verwar
ring zou ontstaan met het
keurige perceeltje, dat in het
centrum van het dorp tussen
de huizen ligt. Dat is een per
ceeltje aardbeien en bloem
kool, van de tuinder A. de
Pagter Jzn. Een keurig per
ceeltje van een kleine zelf
standige.
(Luchtfoto Central Aviation)
HET SCHIP, DAT NIET KON ZINKEN
Atlantische Oceaan maakte
1490 slachtoffers
Op 14 april 1912 het was zondag
avond doorploegde de „Titanic" op
Jiaar maiden-trip de Atlantische Oce
aan van Engeland op weg naar New
York. Een aantal passagiers van dit
grootste mailschip ter wereld begaf
zich na het avondeten naar de salon
van de tweede klas om daar koralen
te gaan zingen. Tot slot klonk het
lied „Voor hen die zich in nood be
vinden".-Enkele uren later het was
precies 2.15 uur in de nacht speel
de het schcepsorkest als laatste stuk
een religieuze hymne. Toen werden
de musici met hun instrumenten door
«le watermassa's weggesleurd. Vijf
minuten later richtte de oceaanreus
zich steil op om dan met de boeg
naar voren in het ijzige water te ver
dwijnen. De betrouwbaarste schattin
gen spreken van 1490 mensen, die de
dood vonden. Behalve 139 beman
ningsleden werden slechts 119 man
nen en 193 vrouwen en kinderen ge
red. Onder de slachtoffers was ook
kapitein Smith.
De lot dat tijdstip grootste scheeps-
catastrofe alier tijden betekende een
harde slag voor Engelands aanzien
als leidende zeevarende natie. Men
had de Titanic voor de afvaart als
een wonder van scheepsbouwtechniek
men vreesde vooral ook in die ja
ren de Duitse concurrentie over
matig geprezen: „God zelf zou dit
schip niet tot zinken kunnen bren
gen!". Een Brits vakblad voor de
scheepsbouw had voor de maiden-trip
verklaard: ..De kapitein kan door
eenvoudig één schakelaar over te ha
len onmiddellijk alle schotten sluiten
en daarmee zijn schip onzinkbaar
maken". Men roemde het schip niet
z'n 66 duizend ton. zijn lengte van
269 meter, zijn 50.000 pk machinever
mogen en zijn 53 m hoogte van kiel
tot bovenrand der 4 schoorstenen als
een wereldwonder. Daar de Titanic
24 tot 25 knopen, dit wil dus zeggen
46 km per uur kon halen, zou zij de
„Blauwe Wimpel" van de oceaan ge
makkelijk kunnen winnen. Zo meende
de trotse „White Star Line".
Een zo illuster gezelschap als in
dc eerste klas van de Titanic reis
de. was voorheen nog nooit in één
maal over de oceaan getranspor
teerd. De rijkste passagiers verte
genwoordigden te zamen een ver
mogen van meer dan een miljard.
Aan do top stond de Amerikaanse
multimiljonair John Jacob As-
tor, die als zovele anderen tot de
slachtoffers behoorden. Enorme
waarden aan bijous en contant
geld zonken in de oceaan. Om van
het kostbare scliip nog niet te
spreken.
Hoe kon deze catastrofe ontstaan,
die ,'n het voorjaar van 1912 weken
lang de wereld bezighield? Het staat
vast dat op die vierde reisdag, de on
geluksdag, zich op de noordelijke At
lantische route een aantal ijsbergen-
bevond en dat de scheepsleiding 5
verschillende waarschuwingen ont
ving. De zesde waarschuwing echter
gaf de telegrafist om 23 uur niet eens
door naar de brug. Voelde men zich
zó sterk, dat men met dit grootste
schip tor wereld het gevaar van ijs
bergen eenvoudigweg kon negeren
De Titanic liep 22,5 knopen, toen om
23.15 uur de uitkijk in het kraaie-
nest recht vooruit een ijsberg aan de
brug meldde en tegelijkertijd alarm
sloeg. De ijsberg stak 30 m hoog bo
ven het water uit. Weliswaar maakte
in de laatste seconde het schip nog
een uitwijkmanoeuvre naar bakboord,
maar de geweldige ijsberg scheurde
onder water aan stuurboord de
scheepswand open tot één enorm lek.
Onvoorstelbare massa's water
stroomden het schip binnen. Vijf mi
nuten na middernacht kwam het
commando: „Boten gereed maken!"
en kort daarop: „Vrouwen en kinde
ren in de boten!"
Het eerste S.O.S.
Maar in welke boten Het mo
dernste en grootste schip ter we
reld had in zyn boten slechts
plaats voor 1178 mensen. Er wa
ren er echter 2141 volgens een
andere lezing 2207 mensen aan
boord! De Titanic kon immers
niet vergaan! Precies om 0.45 uur
liet de kapitein door de telegrafist
noodseinen uitzenden, het interna
tionale teken C.Q.D. Toen herin
nerde h\j zich dat men kort tevo
ren als nieuw noodsignaal het
„S.O.S." internationaal was over
eengekomen. Het werd de eer
ste. maal dat ih de zeevaart het
„S.O.S." uitgezonden en ontvan
gen werd.
Toen om 1.45 uur de machinekamer
onder water stond, begon een storm
loop op de schaarse reddingboten. De
scheepsofficieren moesten vertwijfel
de mannen met pistoolschoten terug
jagen om de vrouwen en kinderen
voorrang te geven. Er vonden talloze
tragedies aan boord plaats, wanneer
de vrouw van haar man, de vader
van zijn kind moest scheiden. Er wa
ren echter ook voorbeelden van grote
moed, terwijl de Titanic steeds sneller
zonk. Het dappere scheepsorkest
speelde ononderbroken, tot het zelf
werd weggespoeld. Om 2.20 uur
kwam het einde. Met gedeeltelijk nog
brandende lampen verdween het reu-
zenschip in de diepte.
Nooit is er een antwoord gekomen
op deze vraag: „Waarom heeft valse
eei'zucht ondanks herhaalde waar
schuwingen de Titanic in een ijsveld
gedreven?" Men heeft wel snel lering
getrokken uit de catastrofe: de
noordelijke route werd gedurende de
winter voor het passagiersverkeer
gesloten en de waarschuwingsdienst
voor ijsbergen werd verbeterd.
Bij nieuwbouw werd gezorgd dat er
ook voor de laatste passagier plaats
in de reddingboten zou zijn. En bjj
alle ellende zat er nog een sociale
kant aan de zaak, die het trotse En
geland zeer scherp gevoeld heeft: van
de 143 vrouwen in de eerste klas
kwamen er slechts 4 om, van de 93
vi ouwen in de tweede klas 15, van de
179 vrouwen op het tussendek echter
81! En bij de kinderen was het nog
erger: het percentage omgekomen
kinderen van tussendekspassagiers
Lag hoger dan van alle mannelijke
passagiers van de eerste klas.
Advertentie)
