A.R.-bezwaren tegen wetsontwerp
vrijstelling militaire dienst
Uitgifte aandelen
Philips in juni
Hoek van Holland
staat voor raadsel
KLEINEMAAR ZEER HEVIGE
VELDSLAG IN HAAGS CENTRUM
Volkswagen zal
ook exportprijs
verhogen
PROF. WITTEVEEN NIET VÓÓR
UITBREIDING VAN P.B.0.
WOENSDAG 4 APRIL 1962
'R0VINC1ALE ZEEUWSE COURANT
1
Tweede Kamer
De heer Roosjen dient
amendement in
De antirevolutionairen zijn liet niet eens met het wetsontwerp tot rege
ling van de vrijstelling van militaire dienst wegen ernstige gewetens
bezwaren. Dit wetsontwerp dient ter vervanging van de bestaande wet van
1923 en wil door een nieuwe en meer concrete regeling van deze materie
de bezwaren, die aan de huidige regeling verbonden zijn, wegnemen.
De heer Roosjen vertolkte gisteren in de Tweede Kamer het antirevolutio
naire standpunt.
moet uitbrengen. Het gesprek vraagt
een gemoedelijke sfeer en daarom
was hij ook tegen het openen van de
mogelijkheid tot het bijwonen van
de zitting van de commissie door
meerderjarige personen op verzoek
van de aanvrager.
De K.V.P.-er Moorman wilde wel ze
delijke met godsdienstige overtuiging
gelijk stellen, maar hij wenste dienst
weigering om politieke motieven be
paald uit te sluiten. Ook de heer
Zyn kritiek betrof voornamelijk de
redactie van artikel 2 van het ont
werp, waarin een omschrijving wordt
gegeven van hetgeen men onder
„ernstige gewetensbezwaren" moet
verstaan.
Ernstige gewetensbezwaren in de zin
van de wet zijn volgens het voorge
stelde artikel de onoverkomelijke
gewetensbezwaren tegen de vervul
ling van militaire dienst van hem,
wiens godsdienstige of zedelijke over
tuiging verbiedt, dat hij aan enig wa
pengeweld tussen de staten deel
neemt. In het tweede lid van dit arti
kel staat, dat de bezwaren zich kun
nen richten:
a. hetzij tegen de vervulling van
militaire dienst, bepaaldelijk ge
richt op de strijd met de wapenen.
b. hetzij tegen de vervulling van
militaire dienst van welke aard
ook.
Oorspronkelijk was artikel 2 gelijklui
dend aan de bestaande wet, waarin
staat, dat de gewetensbezwaren hun
grond moeten vinden in de overtui
ging van de bezwaarde, dat liet hem
niet geoorloofd is, ook niet ingevol
ge overheidsbevel, de evenmens te do
den.
Volgens de heer Roosjen en zijn
politieke vrienden is de nieuwe re
dactie te ruim en door deze ver
ruiming wordt de deur opengezet
voor hen, die op grond van hun
politieke overtuiging dienst in de
krijgsmacht weigeren. Zij behoe
ven slechts te bewijzen, dat hun
politieke overtuiging een zedelijke
overtuiging is. De heer Roosjen
erkende dat dit wel niet de be
doeling is, „maar het zit er dik
in". Hij betoogde dat met deze
formulering in het bijzonder de
anti-militairisten en anarchisten
zijn gediend.
Amendement
De heer Roosjen diende een amende
ment in, dat de bedoeling heeft de
oorspronkelijke redactie te herstellen.
Ook had do heer Roosjen bezwaar
tegen de voorgenomen Uitbreiding
van drie tot vijf leden van de com
missie, die advies over de bezwaren
Prinses Irene in Parijs
Prinses Irene brengt deze «eek in
gezelschap van haar grootmoeder van
vaderszijde, prinses Armgard, een
particulier bezoek aan Parijs. Gister
avond zijn de lieide prinsessen in de
Franse hoofdstad aangekomen, zjj
zullen tegen liet eiudc van de week
terugkeren.
Zes jaar voor poging
tot moord
De 35-.jarige fabrieksarbeider P. B.
uit Den Haag is gistermorgen door
de rechtbank in Den Haag wegens
poging tot moord veroordeeld tot een
gevangenisstraf van zes jaar met af
trek van het voorarrest en ter be
schikkingstelling van de regering.
De verdachte was tot zijn misdadig
plan gekomen, nadat hij het slacht
offer, de 72-jarige H. D. de Groot uit
Rijswijk, 300,te leen had ge
vraagd voor het kopen van een tele
visietoestel. De man, die op dezelfde
fabriek werkte als de verdachte, wei
gerde dit. Toen B. later zijn collega
in gesprek zag met de werkgever,
vreesde hij, dat zijn collega de baas
vertelde over zijn financiële moeilijk
heden.
Tijdens een gesprek met het slacht
offer op 14 september van het
afgelopen jaar in diens woning te
Rijswijk viel B. de oude man aan
met een ijzeren staaf. Het slachtoffer
kreeg door tientallen slagen met deze
staaf een schedelbreuk, een hersen
schudding, enkele gebroken vingers
en een onherstelbaar beschadigd
rechteroog. Hij lijdt thans aan even
wichtsstoornissen.
Kranenburg (p.v.d.a.) wilde zijner
zijds geen poging doen tot vereenzel
viging van staatkundige en politieke
overtuiging met gewetensbezwaar te
gen militaire dienst. Zowel hij als de
heer Moorman had bezwaar te
gen de term „tussen de staten". De
heer Moorman zag deze term gaar
ne vervangen door „bezwaar tegen
oorlogsgeweld".
P.S.P. erkentelijk
De heer Lankhorst (p.s.p.) was er?,
kentelijk voor de indiening van het
wetsontwerp, waarin de rechtspositie
van de erkende gewetensbezwaarden
gelijk gesteld wordt met die vafi
dienstplichtige militairen. Een extra
diensttijd van zes maanden door er
kende bezwaarden vond hij echter
niet gemotiveerd.
De liberaal Couzy gaf de voorkeur
aan de oude omschrijving van artikel
2, al zou hij zich niet keren tegen
de voorgestelde ruime redactie.
Vanavond zullen de minister aan het
woord komen.
Optimisme in Eindhoven
Registratie in
New York in
voorbereiding
De raad van bestuur van de
N.V. Philips' Gloeilampenfabrie
ken heeft besloten in juni a.s.
over te gaan tot uitgifte van
nieuwe gewone aandelen, waar
bij de houders van gewone en
vau cumulatief preferente winst
delende aandelen in de gelegen
heid zullen worden gesteld in te
schrijven in de verhouding van
één nieuw gewoon aandeel op
vijf gewone aandelen en van één
nieuw gewoon aandeel op vijf
tien cumultatief preferente
winstdelende aandelen.
De raad van beheer van de N.V. Ge
meenschappelijk Bezit van Aandeelen
Philips' Gloeilampenfabriek en de
raad van commissarissen, benevens
de raad van bestuur van de N.V.
Philips' Gloeilampenfabrieken zullen
in de buitengewone algemene verga
deringen van aandeelhouders, te hou
den op 19 april a.s. waarvoor de aan
deelhouders overeenkomstig de sta
tuten zullen worden opgeroepen,
voorstelllep. doen tot zodanige wijzi
gingen van technische aard in de
statuten van elk der beide vennoot
schappen, als nodig zal zijn om te
kunnen overgaan tot het aanstellen
van een „transfer agent" en een „re
gistrar" in New York City voor de
registratie van de gewone aandelen
van de N.V. Gemeenschappelijk Bezit
van Aandelen Philips' Gloeilampen
fabrieken.
Onder de bekende massale belang
stelling werden gisteren de aan
deelhoudersvergaderingen gehou
den van de N.V. Philips' Gloei
lampenfabrieken en van de N.V.
Gemeenschappelijk Bezit van
Aandeelen Philips' Gloeilampen
fabrieken in de Philips jubileum
hal te Eindhoven.
De president van de N.V. ir. F.
J. Philips, hield in deze vergade
ringen een rede over de artikel
spreiding, met name over het we
tenschappelijk onderzoek, de tech
nische ontwikkeling en het inter
nationale verkoopapparaat.
Dank zij de internationale organi
satie van research en ontwikkeling,
beschikt het concern over een groot
reservoir van fundamentele weten
schap en technische ervaring, dat
gevoed wordt én vanuit Nederland,
én vanuit de laboratoria in de be
langrijkste industrielanden van de
wereld; Daardoor is het Philipscon-
SLACHTOFFERS LAGEN HER EN DER
„Dame" had bezwaar
tegen auto voor de deur
In de ro.se buurt van Den Haag is
maandagmiddag' grote opschudding
ontstaan door een vechtpartij. Dc
moeilijkheden begonnen, toen de 28-
jarige T. J. K. zijn auto voor het huis
zette van dc 45-jarige II. B. iu de Ge-
leenstraat. Diens vrouw, die voor het
raam zat, nam dit niet. Toen K. wei
gerde zijn wagen te verplaatsen,
riep mevrouw li. haar man te hulp,
die, o.m. in gezelschap van de in deze
buurt welbekende „Amsterdamse
Toou" én zijn zoon, arriveerde.
K. werd neergeslagen, evenals zijn
vrouw, die enkele panden verder
voor het raam zat en haar man, be
dreigd ziende, te hulp was gekomen.
Voor dit laatste zorgde de 19-jarige
zoon van B., die met een tafelpoot
mevrouw K. zo hard op het hoofd
sloeg, dat zij een wond van 5 cm
lengte kreeg, die in het ziekenhuis is
gehecht. Inmiddels was een over
buurman, de 25-jarlge I. C. W., naar
buiten gekomen. I-Iij trachtte de
vechtenden te scheiden, waarop B.
hem ook met een tafelpoot een aan
tal rake klappen gaf, waardoor diens
enkel brak. De 50-jarige moeder van
W. onderging het zelfde lot.
Toen de politie arriveerde was er
van de aanvallers geen spoor
meer te bpkennen. Alleen de
slachtoffers lagen lier en der ver
spreid, omgeven door een .menig
te van zeker honderd toeschou
wers. Gisteren waren de daders
nog niet opgespoord.
cern in staat de evolutie van tech
niek en wetenschap op de voet te
volgen en op sommige gebieden hier-;
aan leiding te geven.
Voor de toekomst zag de heer Phi
lips op het gebied van de toonbank
artikelen interessante mogelijkheden;
vooral in de sector huishoudelijke ap
paraten. Wij mogen venvachten dat
ook de televisie in de toekomst in
vrijwel elk huishouden haar plaats
zal krijgen. Na de rede van ir. Philips
kregen aandeelhouders gelegenheid
tot het stellen van vragen.
Research
In antwoord op deze vragen wer
den o.m. de volgende mededelin
gen verstrekt. De kosten van re
search en ontwikkeling te zamen
bedragen bij Philips 6 a 7 pro
cent van de omzet. De invoering
van de drukknoptelefoons zal nog
vele jaren duren. Op de duur zal
echter, zo verwacht men, deze in
voering een feit worden. Philips
heeft octrooien voor de hierbij
behorende schakeltechniek.
De vooruitzichten voor Philips in En
geland zijn op korte termijn beslist
niet zeer optimistisch. Op het ogen
blik is de produktie in de televisie
sector aardig aangepast aan de lage
re vraag. Men heeft de indruk dat
het ergste leed is geleden, maar het
zal nog een poos duren voordat de
rentabiliteit voldoende is. Andere ar
tikelen ontwikkelen zich echter be
hoorlijk.
Wat de E.E.G. betreft, de aanslui
ting hierbij van Engeland is Philips
welkom, want hoe grotere E.E.G.,
hoe boter voor onze welvaart. Enge-
lands toetreding kan bijdragen tot
een grotere efficiëncy in het produk-
tieapparaat.
Efficiency
De efficiëncy in de Philipsbedrijven
is nog steeds in opgaande lijn, waar
mee de hogere kosten en lasten van
de laatste jaren kunnen worden op
gevangen. De invloed van de revalu
atie van de gulden op de omzet heeft
bedragen circa anderhalf a twee pro
cent. De voorstellen inzake de divi
denduitkering werden met algemene
stemmen goedgekeurd. Het contante
dividend zal betaalbaar zijn vanaf
10 april. De agio-aandelen zullen om
technische redenen beschikbaar zyn
vanaf 15 mei.
Nederlandsche Scheepsbouw
verlaagt dividend
Commissarissen en directie van de
N.V. Nederlandsche Scheepsbouw-
Maatschappij zullen aan de binnen
kort te houden algemene aandeelhou
dersvergadering voorstellen het divi
dend over 1961 te bepalen op elf pet.
(v. j. twaalf pet).
ALBERT HEIJN
In het jubileumjaar 1962 zal aan de
algemene aandeelhoudersvergadering
van Albert Heijn N.V. over 1961 een
dividend worden voorgesteld van 12
pet., waarvan desgewenst 10 pet. in
aandelen (v. j. 12 pet. in contanten).
N.D.M.
Commissarissen en directie van de
Nederlandsche Dok Maatschappij
N.V. zullen aan de binnenkort te hou
den algemene aandeelhoudersverga
dering voorstellen het dividend over
1961 te bepalen op elf pet. (v. j. 12
pet.).
Rotterdamsche Lloyd
boekte minder inkomsten
De revaluatie van de gulden heeft de
Koninklijke Rotterdamsche Lloyd in
1961 ca. 2,5 miljoen gulden aan in
komsten gekost, zo deelde de presi
dent-commissaris, mr. Ph. A. J. Mees,
mede in de jaarvergadering in Rot
terdam. Mede daardoor bleef het ex
ploitatieresultaat belangrijk onder dat
van 1960. Een andere factor was de
sterke gage-verhoging voor de be
manningen, die verder zal doorwer
ken.
Een lichtpuntje was dat de directie
goede verwachtingen heeft van drie
schepen (een tanker van 49.000 ton
d.w. en twee bulkcarriers van 18.000
ton d.w. elk), die dit jaar en volgend
jaar in de vaart komen. De exploita
tievooruitzichten van deze schepen
lijken gunstig.
Hoger dividend Van Nelle
Produktivïteitsverhoging in de fabrie
ken, doeltreffende beheersing van de
kosten, stijging van de omzetten en
ook toename van de resultaten van
de dochterbedrijven hebben, blijkens
het verslag, voor de Erven de Wed.
J. van Nelle N.V. in Rotterdam tot
een bevredigend resultaat over 1961
geleid.
Na aftrek van een afschrijving van
758.000 gulden op de vaste activa en
belastingen resteert een netto-winst
van 1,96 min. (v. j. 1,77 min.),
waarvan 600.000 zal worden toege
voegd aan de reserve voor bijzondere
doeleinden en 350.000 aan de alge
mene reserve. Het bestuur stelt een
dividend-uitkering voor van negen
procent (v. j. acht procent).
Naar wij vernemen zal aan de op 7
mei 1962 te houden jaarlijkse alge
mene vergadering van aandeelhou
ders der N.V. Nederlandsche Scheep
vaart Unie te Amsterdam worden
voorgesteld over het jaar 1961 op
de gewone aandelen een dividend van
7,5 procent in contanten uit te keren
(v.j. 8,2 procent).
E.E.G. en Engeland zijn vertegenwoor
digd komt op 10 april in Londen bij
een, zo is maandag van gezaghebbende
zijde in de Britse hoofdstad vernomen.
De directeur-generaal van de Volks
wagenfabriek, prof. Heinz Nordhoff,
heeft gisteren in Dusseldorp aange
kondigd, dat de exportprijs van
Volkswagens verhoogd zal worden.
Hij deelde mede, dat de maatschap
pij voornemens was de prijzen gelei
delijk te verhogen in verband met de
reeds hoge kosten van geëxporteer
de automobielen. Bijzonderheden deel
de hij echter niet mede. Verleden
week heeft de maatschappij voor de
binnenlandse markt prijsverhogingen
aangekondigd voor de drie meest po
pulaire modellen, variërend van 240
mark tot 390 mark.
EERSTE KAMER
Bezitsvorming gaf
geen problemen
(Van onze Haagse redactie).
Dc Eerste Kamer heeft zich gister
middag na vyf uur praten zonder
hoofdelijke stemming akkoord ver
klaard met de begroting 1962 van
het ministerie van algemene zaken.
Zelfs de twee man sterke fractie van
de C.P.N. was deze keer voor. De
reden: de fractie ontbrak op het
appèl, hoewel de heer Haken zich als
spreker had laten inschrijven.
Met geen woord is gesproken over
dc posten voor de rijksvoorlichtings
dienst en de buitenlandse inlichtin
gendienst, welke op dc begroting
prijken. De civiele verdediging riep
alleen de Delftse burgemeester De
Loor (p.v.d.a.) naar het spreekge
stoelte.
Vrijwel het gehele debat was derhal
ve gewijd aan de bezitsvorming en
de publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie, maar dat waren onderwerpen
waarmee minister-president De Quay
zich niet mee bezig hoefde te hou
den, zodat de Kamer hoofdzakelijk
staatssecretaris Schmelzer aan het
woord heeft gehoord.
Voor wat zijn P.B.O.-beleid aan
gaat zat de staatssecretaris onge-
op parlementaire rozen. De
Van Wingerden (p.v.d.a.)
veer oj
heer
vond weliswaar "dat de overheid
wel iets meer aandrang kan uit
oefenen bij het oprichten van be
drijfschappen in bedrijfstakken,
waar de initiatieven niet uit het
bedrijfsleven zelf naar voren ko
men, maar, aldus de heer Van
Wingerden, „aan de goede wil en
ijver van de staatssecretaris be
staat ook voor ons geen twijfel".
De woordvoerders van de A.R.P., (de
heer Schipper), de K.V.P. (Hooy) en
de C.H.U. (v. d. Bruggen) waren het
daarmee eens. Weerstand ondervond
de aldus bewierookte staatssecretaris
alleen van de liberale prof. Witte-
veen. Hij citeerde aan de hand van
rapporten van de prof. Telderstich-
ting, dc Wiardi Beckmanstichting en
de S.E.R. zelf, dat gebleken is dat
er aan meer publiekrechtelijke be
drijfsorganisaties eigenlijk geen be
hoefte is.
Hy zei het onderling overleg in de
verschillende bedrijfstakken zeker
wel nuttig te vinden. Maar omdat
de regelende taken op de achtergrond
raken en het overleg hoofdzakelijk
een kwestie is van advies en van be
langenbehartiging, geloofde hij dat
met privaatrechtelijke organen kan
worden volstaan.
Over de bezitsvorming was de ka
mer eveneens vrij snel uitgepraat.
Interpol gaat speuren...
KOFFERS MET BRITSE
UNIFORMEN GEVONDEN
BIJ GESTOLEN FIETSEN
Reeds meer dan drie weken
staat de politie in Hoek van
Holland voor een raadsel. Er
gens in de duinen schijnen
enkele jongemannen, Duit
sers of gedeserteerde Britse
soldaten, rond te zwerven.
Het begon op 16 maart, toen bij de
politie aangifte werd gedaan van
de diefstal van drie fietsen. De
volgende dag werd een van deze
fietsen teruggevonden in de bos
jes vlak bij het politiebureau, sa
men met een koffer, waarin een
uniform van een Brits officier. De
volgende dag werden de andere
fietsen gevonden, maar tegelijker
tijd bleken in 's-Gravenzande twee
fietsen te zijn gestolen, waarvan
er een weer in Rotterdam te voor
schijn kwam.
Enkele dagen later werd ccn tweede
koffer gevonden, opnieuw met een
Brits officiersuniform. Informatie
bij het Rijnleger in Duitsland kon
het mysterie niet oplossen. Ook
de inmiddels ingeschakelde Inter
pol kon geen oplossing aan de
hand doen.
Afgelopen zondag bleek, toen eige
naars hun huisjes kwamen in
specteren, dat in vier kampeer-
huisjes in Hoek van Holland was
ingebroken. In een van deze huis
jes vond men de resten van Duit
se documenten en pasfoto's met
op een daarvan aan de achterkant
de naam Claus Friedrich. Ook
vond men er fietstassen van de
gestolen fietsen met militaire on-
derkleding.
Van de bedrijvers van al deze mys
terieuze daden is er verder geen
spoor. Wel is ook in de afgelopen
nacht opnieuw in een kampeer-
huisje ingebroken, zodat men
mag aannemen, dat de onbekende
zwervers nog steeds in de omge
ving van Hoek van Holland zyn.
Of men hier te doen heeft met twee
of drie jonge Duitsers of gedeser
teerde Britse soldaten, die een
misdrijf op hun geweten hebben
en zich nu trachten te verbergen,
is een vraag, waarop nog altijd
geen antwoord is gegeven. De po
litie is extra waakzaam en men
hoopt in Hoek van Holland, dat
dit mysterie spoedig zal zijn op
gelost.
Kamer herdacht
mr. Joekes
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft andermaal
een vooraanstaand oud-lid der Ka
mer herdacht. De voorzitter, dr. L.
G. Kortenhorst, sprak gistermiddag
een treffende rede uit ter nagedach
tenis aan oud-minister mr. A. M.
Joekes, die zondag op 76-jarige leef
tijd is overleden.
Dr. Kortenhorst herinnerde er aan,
dat mr. Joekes gedurende een periode
van 23 jaar. namelijk van 1925 tot
1948, deel uitmaakte van de Tweede
Kamer. In dat laatste jaar werd hij
minister van sociale zaken in het mi
nisterie Drees-Van Schaik.
Mi\ Joekes zal, aldus de voorzitter,
in de parlementaire geschiedenis be
kend en geëerd blijven als een politi
cus van ongemene veelzijdigheid. Zijn
betogen muntten uit door' een ver
bluffende kenni. van zaken en ver
houdingen en gaven zo daartoe
aanleiding was en dat geschiedde in
de meeste gevallen blijk van zijn
kritische zin en zijn diepe bewogen
heid.
„Zijn invloed, zowel in adviserende
colleges als in Kamer en kabinet
vloeide niet alleen voort uit zijn on
gemene kennis, maar niet minder uit
zijn omgang met. anderen. Joekes
maakte uiterlijk een ietwat gereser
veerde indruk, maar bij nadere ken
nismaking bleek hij een aangenaam
causeur, begaafd mot een ontwape
nend gevoel voor humor".
Dr. Kortenhorst vees er tevens op.
dat mr. Joekes tijdens de oorlog
behoorde tot de groep van gijzelaars,
die tot het bittere einde toe dooi
de vijand aan het nationale leven ont
trokken zijn geweest. Hij werd dooi
de Amerikanen uit het kamp Buchen-
wald bevrijd.