PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
„INFILTRATIES AAN DE LOPENDE BAND"
Verlenging diensttijd
voor Nieuw Guinea
Indonesisch bericht
over grote landingen
niet bevestigd
Pro-Nasser opstand
van Syrische leger
Saneringsplan Zierikzees havenkwartier
Vand
aag...
LUCEBERT KOOPT
BERGENSE KUNSTZAAL
BOENDERMAKER
Waagstuk
205e jaargang - no. 79
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie F. van de Velde en F. B.
deD Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 62 cent per
week, f 8,00 p. kw.; fr. p. p. 8.25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 3 april 1962
ADVERTENTIEPRIJS 2ï cent per
m m. Minim, p. advertentie 4.—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (maximum 8
regels; 2b cent per regel met een
minimum van 1,25. ..Brieven bu
reau var dit blad" 25 cent meer.
Giro n> 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375), Goes Gr Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213) Oostburg tel. 2395, Temeuzen, tel. 2116: Zierikzee red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
DEN HAAG OVER TOESTAND IN NIEUW-GUINEA
Volgens persberichten uit Indonesië zou de Indonesische minis
ter van defensie, generaal Nasoetion, gisteren hebben verklaard
dat Indonesische troepen onder steun van luchtstrijdkrachten
aan land zijn gegaan in de omgeving van Sorong, Kaimena en
Fak-Fak. Alle drie de plaatsen liggen op de kust van west tot
zuidwest Nienw-Guinea.
In oficiële Haagse kringen verklaart men generlei bevestiging
te hebben omtrent deze grotere Indonesische landingen. Wel
werd echter gistermorgen in regeringskringen te keimen gege
ven dat Indonesische strijdkrachten op het ogenblik vrijwel aan
de lopende band infiltraties op de zuidwestkust van Nïeuw-
Guinea uitvoeren.
RUSSISCH MATERIAAL
Nasoetion deelde in Djakarta mee,
dat 75 procent van Indonesiës mili
taire inspanning is gericht op de ver
overing van Nederlands Nienw-
Goinea.
Nasoetion zei dat de stryd om Nieuw-
Guinea een nieuwe fase was ingetre
den met mogelyke incidenten, infil
traties, guerilla-oorlog en volksop
standen.
De uitdaging die de Nederlandse mi
litaire versterkingen op Nieuw-Gui-
uea voor Indonesië hadden betekend,
aldus de minister, waren door Indo-
nisië opgevangen door modernisering
van het Indonesische leger met be
hulp van Russisch materieel en ma
terieel uit andere landen.
„Wij zullen spoedig te land, ter zee
en "n de lucht sterk genoeg zijn om
de Nederlanders van Nieuw-Guinea
tc verdrijven en hun strijdkrachten te
vernietigen", aldus Nasoetion. Hy
voegde hieraan toe dat politieke be
sluiten gesteund moesten worden
door militaire kracht.
Nasoetion waarschuwde dat moei
lijke ty'den voor de deur stonden.
Hij bereidde het Indonesische volk
voor op grotere economische en
fersoonlijke offers,
ndonesië, aldus Nasoetion, moet
de Nederlanders ervan overtuigen,
dat een onafhankelijke Papoea-
staat politiek onbereikbaar is en
dat zulk een staat een nieuwe va
zal van het kolonialisme en bron
van incidenten cn spanningen zal
zijn, Indonesië bedreigend met
„balkanisering".
Nasoetion zei dat Nederland aanvan
kelijk had gehoopt op Britse, Ameri
kaanse of Australische militaire
steun indien het geschil met Indone
sië tot een gewapend conflict zou uit
groeien. Dit, zei hij, mocht Neder
land niet verwachten. „De Verenigde
Staten hebben zich neutraal ver
klaard, Engeland en Australië zijn
niet door militaire verplichtingen aan
beloften gebonden om de Nederlan
ders te helpen", aldus Nasoetion.
„Bovendien heeft premier Menzies
van Australië verklaard, dat oorlog
met Indonesië „een dwaze onderne
ming", zou zijn", aldus de Indonesi
sche minister.
Een woordvoerder van het Indo
nesische leger in Djakarta heeft
gisteren geweigerd nadere inlich
tingen te verstrekken over Indo
nesische landingen op Nederlands
Nieuw-Guinea, die volgens Na-
...is het 100 iaar geleden, dat
de bekende Engelse poolreizi
ger sir James C. Ross te Ayles
bury overleed.
GEEN VORDERINGEN
IN GENÈVE
Op een plenaire zitting van de Ge-
neefse ontwapeningsconferentie, heeft
de Amerikaanse gedelegeerde Arthur'
Dean gisteren verklaard dat de Ver
enigde Staten bereid zijn hun plan
om later deze maand nieuwe kern
proeven te nemen op te geven, in
ruil voor een „objectief en doeltref
fend" internationaal systeem van toe
zicht dat waarborgt dat Rusland
eveneens nooit meer proeven neemt.
De Rus Valerian Zorin ging helemaal
niet in op het aanbod van Dean. Hij
verklaarde onder meer dat het wes
ten de kwestie van het verbod op de
kernproeven tracht te gebruiken om
de conferentie te laten vastlopen. In
conferentiekringen zei men later, dat
men in Zorins verklaring de toon van
de koude oorlog weer heeft kunnen
beluisteren. Deze scherpe toon heeft
men op deze conferentie tot nu toe
nog niet van Russische zijde gehoord.
Pokken in Djakarta
Het ministerie van gezondheid heeft
meegedeeld dat in Djakarta pokken
zijn uitgebroken. Er zijn 21 gevallen
gemeld. Tot nu toe zyn er geen men
sen aan pokken overleden.
soetion, zouden hebben plaatsge
vonden.
Op vragen over Nasoetions be
kendmaking zei de legerwoord-
voerder slechts: „de generaal
heeft het toch gezegd".
Convooi
Hij weigerde ook nadere inlichtingen
te geven over berichten, volgens wel
ke een convooi met naar schatting
duizend geüniformeerde mannen op
weg was naar Tandjong Priok, de
haven van Djakarta.
Het eilannd Damar Besar in de baai
van Djakarta is gisteren gesloten
gebied verklaard met ingang van 15
april.
Luitenant-kolonel Soesatio Mardhy,
van de staf van liet derde marine
commando, maakte dit bekend en zei
dat de maatregel genomen was „in
liet belang van de nationale waak
zaamheid en de defensie".
Het eiland zal niet alleen voor bur
ger;» verboden gebied zijn, maar ook
voor militairen en politiemannen (lie
geen dienst hebben. Op liet betreden
van het eiland zonder speciale ver
gunning staan straffen, aldus de be
kendmaking.
De Indonesische schilder Mar-
djo Suliud heeft de chef van de
marinestaf R. E. Martddinata
in Djakarta een schilderij aan
geboden, voorstellende de strijd
van de motortorpedoboot Mat
jan Tulul" tegen Nederlandse
oorlogsschepen.
Oostduitsers vragen in
Berlijn speciale passen
De communisten hebben hun greep
op de Berlynse oostwestgrens giste
ren nauwer aangehaald door nienwe
overschrijdingsvoorwaarden voor
westelijke vrachtwagenchauffeurs en
„dagelijkse passeerders" zoals artsen,
kunstenaars, wetenschapsmensen en
andere deskundigen die in West-Ber-
lyn wonen maar in het oostelijk
stadsdeel werken.
Volgens de Westberlijnse politie heeft
het Oostduitse communistische re
gime de grensdocumentcn voor in
terzonale chauffeurs en dagelijkse
passeerders vervallen verklaard en
laten weten dat zij een door een bij
zonder politiedepartement uitgegeven
pas dienen aan te vragen.
ALS HET NODIG MOCHT ZIJN:
Voorbereiding van
groter uitzending
(Van onze Haagse redactie)
Als de omstandigheden dat noodza
kelijk maken zal het personeel van
die kon. landmacht dat is, of wordt
uitgezonden naar Nieuw-Guinea, in
totaal 21 maanden dienst doen. Dit
betekent voor gewone soldaten een
verlenging van de diensttijd met vier
maanden en voor gespecialiseerde
soldaten, alsmede voor onderofficie
ren en officieren, een verlenging van
twee maanden. Twee jaar is het ma
ximum dat volgens de dienstplicht
wet mogelijk is.
De voorbereiding van de uitzending
naar Nieuw-Guinea van militairen
van de landmacht is op grote schaal
ter hand genomen. In vrijwel alle le
gerplaatsen vinden keuringen plaats
en worden tropeninentingen gegeven.
Vele duizenden militairen zijn dit
weekeinde met inentingen naar huis
gekomen. Dit betekent niet, dat al
deze ingeënten zullen worden uitge
zonden. Het schijnt de bedoeling te
zijn de komende verschepingen te be
perken tot een totaal van maximaal
tweeduizend dienstplichtigen, voor
namelijk infanteristen en lucht
doelartilleristen. Zij zijn zowel af
komstig van de parate onderdelen
als van dc territoriale groepen.
Tenzij het militairen betreft die een
zeer speciale opleiding hebben ont
vangen, zullen over het algemeen al
leen die dienstplichtigen naar Nieuw-
Guinea worden uitgezonden die, in
clusief de thans overwogen verlengde
diensttijd, ongeveer een jaar overzee
zouden kunnen blijven.
Militaire junta onder druk
Jonge officieren
eisen hereniging
met Egypte
Syrië is gisteren opnieuw opge
schrikt door een rebellie. Was
het vijf dagen terug een mili
taire staatsgreep waardoor de
civiele regering van president
Nazim Koedsi omver werd ge
worpen, gisteren verklaarde een
groep officiereu in noord Syrië
De gemeente Bergen heeft de
voormalige kunstzaal-Boender
maker voor een bedrag van
20.000 verkocht aan de dich-
ter-schilder Lucebert.
Tijdens de raadszitting, waarin
het besluit tot verkoop viel,
bleek dat het gebouw in een
weinig florissante staat ver
keert. Er werd zelfs gesproken
van de noodzaak om nog eens
20.000 uit te leggen aan repa
ratiekosten. De regen heeft er
een bijna onbelemmerde toe
gang.
zijn aanhankelijkheid aan het
Egyptische regime van Nasser
en ageerde voor een hernieuwd
samengaan met diens land in
de V.A.R.
De rebellen hadden klaarblijkelijk
succes en werden naar men aannam
gesteund door de belangrijkste Noord-
syrische bevolkingscentra Aleppo,
Lattakia, Homs, Hama en Deirezzor.
Radio Damascus, spreekbuis van de
lergerleiding, opende de tegenactie
mét een eigen vrïendsehapsbelofte
aan Egypte.
Het Syrische militaire opperbevel
heeft vorige week gesteld dat de ban
den met het geliefde Egypte en het
broederlijke Irak zullen worden aan
gehaald, doch te kennen gegeven dat
het niets voelt voor een terugkeer
in de V.A.R.
Gisteren beloofden de militaire
leiders echter een plebisciet ten
feinde uit te maken of Syrië zich
zou „verenigen met de bevrijde
Arabische landen, in het bijzonder
met Egypte", ditmaal echter op
een „gezonde basis waardoor de
fouten van het verleden" zouden
worden voorkomen.
De pro-Nasser revolte was opgezet
door officieren in noord Syrië, die
kennelijk ontevreden waren over het
in vage bewoordingen gestelde aan
bod van hun leiders om de vriend
schapsbanden met Egypte te ver
nieuwen. Zij cisten onmiddellijke te
rugkeer in de V.AJt. of een federa
tief samengaan met Egypte.
De tegen de legerleiding rebelleren
de officieren „het vrije comité van
officieren" gebruiken radio Aleppo
als spreekbuis.
Oost-westdoorbraak om in de smalle
straatjes verpaupering tegen te gaan
„OMDAT LAPMIDDELEN" niet meer helpen, heeft Zierikzee
een saneringsplan opgesteld voor het zuidelijk stadsdeel waar
de weliswaar pittoreske, maar smalle straten op vele punten
onbewoonbaar zijn, waar steeds meer schuttingen de plaats van
oude gevels innemen, en waar een hele buurt dreigt te verpau
peren. Nu na zes jaar van voorbereidingen de procedure voor
de te nemen maatregelen is vastgesteld, is de weg vrij om in
deze woonwijk binnen de wallen, die werdt omsloten door de
Nieuwe Haven, het Karsteil, de Sint Domusstraat en de Raven
straat „het mes zetten". Met name in het oosteüjk deel van
dit gebied is het middeleeuwse stratenplan niet langer te hand
haven.
In hun streven om (leze buurt
voor bewoning even attractief te
maken als andere stadsdelen bin
nen de wallen hebben b. cn w.
van Zierikzee vooropgezet, dat
er lucht, licht en ruimte moest
worden geschapen. In hun huidi
ge beloop en breedte zijn straatjes
als de Venkel, de Molenstraat en
het Lange Groendal niet vatbaar
voor een verantwoorde woning
bouw en een stedebouwkundige
planning.
Daarom is de belangrijkste „opera
tie" in de plattegrond vana Zierikzee,
die binnen het saneringsgebied valt,
een oost-west doorbraak dwars door
deze stijl naar de Nieuwe Haven op
lopende straatjes. Van Groendal tot
Sint Janstraat is een royale, onge
veer tien meter brede winkelstraat
geprojecteerd, die gezien moet wor
den als een nieuwe levensstreng voor
verjonging en vernieuwing van een
wijk, waar op het ogenblik wordt ge
spot met de huisvestingseisen.
Deze doorbraak zal de havenstraatjes
weer aantrekkelijker maken. Eén er
van de Venkel staat op de no
minatie om via een uitstervingssys
teem te worden opgeheven. Het wes
telijk deel van het saneringsgebied
blijft qua plattegrond ongewijzigd.
Op sommige punten zullen de rooi-
lijnen van de huizen enigszins naar
achteren worden geschoven om par
keerruimte en betere bereikbaarheid
te scheppen. Bochten worden gewij
zigd en verruimd en in de omgeving
van de Ravenstraat en Wevershoek
wordt ruimte gemaakt voor open
bare gebouwen.
Riskant
Uiteraard is het ontwerpen van een
saneringsplan in een monumentale
stad als Zierikzee een kwetsbare en
riskante onderneming. Jaren achter
een heeft burgemeester mr. P. Th.
Dijckmeester in zijn nieuwjaarsrede
de plannen van het college aangekon
digd.
Nu deze moeizame weg is afgelegd
en de gemeente inmiddels reeksen
panden heeft aangekocht konden
maandagavond tijdens een persconfe
rentie in het Zierikzeese stadhuis de
kaarten op tafel komen. Binnenkort
krijgen de eigenaren en de hypo
theekhouders van de panden in het
saneringsgebied een aanschrijving,
waarin hen wordt gewezen op de bij
zondere bepalingen van de woning
wet, die van kracht zullen worden.
Zij kunnen bezwaarschriften indie
nen en daarna zal het saneringsplan
worden vastgesteld. Het plan is
reeds verschillende gemeentelijke en
provinciale commissies gepasseerd en
is reeds bezien door de rijksdienst voor
monumentenzorg. Binnen enkele ja-
ven, zo verwachten b. en w., kan
worden begonnen met de uitvoering.
Met name wat betreft de oost-west
doorbraak zal de gemeente de eerste
stoot geven. Voor iedere verbouwing,
verandering, of nieuwe bestemming
van de pannden in bet saneringsge
bied zyn de eigenaren en de gebrui
kers daarna gebonden aan de bebou-
wingsvoorschriften en bestemmings
verordeningen. Op deze manier zal
(Zie slot pag. 5 kol. 1
Langzamerhand begint de Ooster-
scheldebrug ook buiten Zeeland
in het nieuws te komen. Zo
plaatste vorige week Elseviers week
blad een korte beschouwing over dit
project, waarin echter ook enkele be
denkingen werden geuit. In de eer
ste plaats opperde het blad twijfel
inzake de financiering; indien de ver
plichtingen, die de provincie Zeeland
op zich neemt, niet kunnen worden
nagekomen (bijvoorbeeld tengevolge
van lagere opbrengsten van de tolgel
den dan voorzien) wie spijkert dan
het verlies 'oij, de provincie of het
ryk? En voorts werd de vraag ge
steld of deze nieuwe verbinding wel
licht een „pendelbrug" zal worden:
Zeeland zal immers door de brug on
der de rook van de randstad komen
te liggen. Beide punten zijn waard
om er op in te gaan.
Wie spijkert een eventueel ver
lies bij, rijk of provincie? Wij
geloven dat men hier toch niet
al te somber moet zrjn. Immers, de
financiële opzet van de brug ge
baseerd op tolgelden is niet alleen
bekeken door de provincie, maar is
„doorgelicht" door de deskundigen
van het rijk. En
juist daarbij is ge
let op de risico
factor voor de pro
vincie. Wanneer nu
een minister van
Binnenlandse Zaken aan het provin
ciaal bestuur meedeelt, dat zowel hij
als zijn ambtgenoot van Financiën
van mening is, dat de financiële op
zet zodanig is, dat het risico voor Zee
land binnen redelijke grenzen blijft,
dan mag men rustig aannemen dat
het zo is. In Den Haag is in dit soort
zaken voorzichtigheid de moeder van
de porseleinkast Die redelijke gren
zen worden overigens mede bepaald
door een verkeersprognose van de
minister van Verkeer en Waterstaat
en ook hier mag men stellen, dat
dit departement de voorzichtigheid
niet snel uit het oog verliest. De aan
vankelijke Zeeuwse ramingen waren
heel wat hoger maar (naar men ons
van deskundige zijde verzekerde) ze
ker niet aan de té hoge kant. Wan
neer daarvan nu nog eens in Den
Haag ongeveer de helft is afgedaan,
is de conclusie gewettigd dat hier niet
roekeloos met cijfers is omgespron
gen. Een risico-factor blijft er van
zelfsprekend altijd. Maar die is aan
elke grote onderneming verbonden.
Wie niet waagt, die niet winti
Voorts de kwestie van de pendel.
De brug lean Zeeland „leegzui
gen", inderdaad. Maar wij gelo
ven dat deze kans niet zo heel erg
groot behoeft te zyn: heel langzaam
komt de Zeeuwse ontwikkeling op
gang, een tendens die versterkt kan
worden door verbetering van de ver
bindingen. Zo gezien is de brug juist
een voorwaarde voor grotere moge
lijkheden, voor meer welvaart en min
der pendel! De spreidingspolitiek van
de Nederlandse regering, alsmede de
initiatieven uit Zeeland zelf waar
van de brug er dus één is zorgen
er voor, dat werken elders overbodig
wordt en de zuigkracht van de rand
stad wordt gereduceerd. Aldus be
schouwd is de pendel-risico niet groot
Ook hier echter geldt: wie niet
waagt, die niet wint. Wel brengt dit
waagstuk met zich mee, dat een
actieve welvaartspolitiek moet wor
den gevoerd. Maar daarvan is Zee
land zich sterk bewust: de brug is
een niet op zichzelf staand project,
maar deel van een reeks. Tot die
reeks behoort bijvoorbeeld ook het
Sloeplan. Men moet deze zaken in
verband met elkaar zien!
Elsevier stelt tenslotte nog een
vaste Westersclieldeverbinding
aan de orde. En het blad be
toogt. dat een eventuele tunnel wel
zal moeten aansluiten op dc zoge
naamde Zoomweg door West-Bra
bant: „Aan een tunnel tussen
Zeeuwsch-Vlaanderen en Zuid-Beve
land valt vooreerst niet te denken,
tenzij het provinciale bestuur van
Zeeland de minister voorrekent, dat
de jaarlijkse verliezen die de twee
veerdiensten teweegbrengen de bouw
van een tunnel rechtvaardigen," al
dus het artikel. De bedoeling van
deze opmerking ontgaat ons. Waar
om aansluiting aan de Zoomse weg?
Waarom wél oostelijk en niet als on
derdeel van dc centrale verbinding?
Deze verbinding is niet langer meer
een Zeeuws filosofietje of een leuke
hobby van Verne-achtige Zeeuwen:
ook buiten de provincie begint men in
te zien, dat de centrale weg in het
internationale verkeer (Rotterdam-
België-Engeland) wel eens zéér be
langrijk kan worden. Drie, vier jaar
geleden haalde men er de schouders
nog over op, maar nu verkondigen
Zuidhollandse planologen deze opvat
ting als hun eigen verworven waar
heid. Wij durven niet zo boud te be
togen als Elsevier dat aan een
centrale tunrtel vooreerst niet valt
te denken. Wie dacht drie jaar gele
den aan een Oosterscheldebrug?
Wie?
Groot alarm in V.S.
door technische storing
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse strategische luchtmacht heel t
bevestigd dat een vals gebleken sig
naal in de herfst van 1961 er op wees
dat de Verenigde Staten een vijande
lijke aanval zouden kunnen onder
gaan.
„Het was een kwestie van seconden.
Wij stelden ons in verbinding met de
raketwaarnenringsbasis te" Thule
(Groenland) en vernamen dat de
ze basis nog bestond cn niet aange
vallen was. Toen begrepen we dat het
een fout in de verbinding moest zijn",
aldus de woordvoerder, majoor John
Oswald.