PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zeeland stemde zo:
VERLIES VOOR V.V.D.; WINST VOOR K.V.P.
Hoofdpatroon politieke leven
is tamelijk stabiel
Zeelands Staten nü
Opmerkelijke vooruitgang voor
P.S.P., A.R. en CH. achteruit
Varidaaq...
Verkiezingen
in Zeeland
r
Geen nederlaag voor regering
205e jaargang - no. 75
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie' F. van de Velde en F. B.
den Boer Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week. 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 29 mrt. '62
ADVERTENTIEPRIJS 87 cent per
m.m. Minlm. p. advertentie 4,—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (maximum 8
regels) 25 cent per regel met een
minimum van 1,25. „Brieven bu
reau van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Waistr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375)Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853. adv. 5213) Oostburg tel
Terneuzen. tel. 2116; Zierikzee red tel. 2425. adm. tel. 2094.
RUSTIGE VERKIEZINGEN VOOR DE STATEN
Terwijl liet nog maar steeds geen lento wilde worden, heeft
Nederland gisteren gestemd voor de Provinciale Staten. De,
overigens heel. rustige, verkiezingsdagheeft enkele opmerke
lijke verschuivingen teweeggebracht in de krachtsverhoudingen
der politieke partijen in de Provinciale Staten. Zij zullen veelal
een wat gewijzigde samenstelling krijgen. Dat vindt niet alleen
zijn oorzaak in de stemming van gisteren, maar ook omdat het
aantal leden van de Provinciale Staten over het gehele land met
75 leden is uitgebreid. Dat maakt het enigermate moeilijk alleen
af te gaan op het aantal zetels om de verschuivingen juist te
beoordelen. Uit onderstaand staatje blijkt, welke de mutaties
zullen zijn.
Aantal zetels
partijen
1958
1962
K.V.P.
190
218
P.v.d.A.
178
206
V.V.D.
63
64
A.R.P.
63
67
C.H.U.
59
63
C.P.N.
18
13
S.G.P.
11
12
P.S.P.
0
13
G.P.V.
2
3
Overige parti jen
6 (1)
6
Er was gisteravond weer een grote belangstelling te bespeuren
voor de resultaten van de verkiezingen voor de Provinciale
Staten. Dat was met name te merken op die plaatsen, waar de
verkiezingsdienst van de P.Z.C. de uitslagen publiceerde: Mid
delburg. Vlissingen, Goes, Zierikzee. In Vlissingen bijvoorbeeld
(zie foto) was de Kleine Markt voor het kantoor van de P.Z.C.
urenlang bevolkt met een dichte drom belangstellende::.
Totaal
590
665
1) 1. Samenwerkende christelij-
lijke groep; 2. P.S.P.: 3. P.
C.G.
2) 1. Samenwerkende christelijke
groep; 2. P.C.G.; 3. Vrije
burgers; 4. Boerenpartij.
Als men het geheel beziet, dan blijkt
het dat de V.V.D. ten opzichte van
de kamerverkiezingen van 1959 een
verlies van ongeveer twee procent
heeft geleden, maar ook ten opzichte
van de vorige statenverkiezingen
achteruitgang boekte. De P.S.P. is
ongetwijfeld zij het met beperkte
cijfers de winnaar van gisteren.
De Partij van de Arbeid had winst,
maar kan er zeker van zijn, dat die
winst sterk verminderde door het
succes van de P.S.P.
Zowel de A.K.P. als de C.H.U. boek
te een gering verlies vergeleken bij
1958. De communisten verloren wel
terrein in de Staten vergeleken bij
1958, maar zij tonen een licht herstel.
Do K.V.P. incasseerde enig verlies,
gerekend met de vorige statenverkie
zingen. Het G.P.V. handhaafde zich
op het vroegere peil. De S.G.P. bleef
stabiel.
Griepstoornis
Zoals gezegd, het bleef alles vrij rus
tig. Incidenten zijn niet gemeld. In
Amsterdam dreigde de griep de stem
ming te beïnvloeden. Een groot aan
tal leden van de diverse stembureaus
had het dinsdagavond laten afweten.
Ambtenaren moesten in allerijl de
avond voor de verkiezingsdag plaats
vervangers zien te vinden. Dat lukte
wel, maar gistermorgen bleek het dat
de griep nog meer slachtoffers had
gemaakt onder de bewakers van de
hoofdstedelijke stembussen. Alles
kwam echter nog vóór acht uur voor
elkaar. Wachttijden werden vrijwel
nergens gemeld. Tegen de avond
werd het overal wat drukker, omdat
vele forensen zich van hun vader
landse plicht gingen kwijten.
Op P.T.T.-pad
De kieswet schrijft voor dat alle
kiezers minstens drie dagen vóór
de verkiezingen een lijst krijgen
thuisbezorgd met de kandidaten.
In enkele Limburgse buurtschap
pen raakte de P.T.T. in tijdnood.
Ambtenaren van de gemeentese
cretarieën moesten dinsdagmid
dag en dinsdagavond de taak van
de postbode overnemen om, zij het
misschien wettelijk wat laat, de
stemplichtigen te vertellen uit
welke kandidaten zij de volgende
dag hun keus konden doen.
De verkiezingsdienst van het A.N.P.
werkte op volle* toeren. Om tien mi
nuten over zeven was de eerste ge
meente, Bemelen. bekend. Daarna
druppelden wat uitslagen van kleine-
O Is het 25 jaar geleden, dat
S de Poolse componist Karol g
S Scymanowski tc Lausanne
overleed.
Jiim/iiHMi/iiiiimmtHii/iiri
re gemeenten binnen, maar tegen
acht uur kwam de grote stroom van
stadjes en steden los. Groningen
was de eerste stad, die de uitslag
meldde, maar men moest later op de
avond in de Martini-stad tot de ont
dekking komen, dat het grote-stads-
record was behaald tén koste van een
flink aantal latere rectificaties.
In de loop van vandaag verwacht
men nog enkele wijzigingen van de
grootste steden in ons land, die ech
ter op de totale uitslag van geen in
vloed zullen zijn. Hoewel.... de laat
ste kamerverkiezing heeft geleerd,
dat een verschil van veertien stem
men een zetel kan kosten. Of een ze
tel erbij kan betekenen.
De landelijke uitslag kwam tegen
twaalf uur binnen en betekende een
fraai AJN.P.-record. Bij de vorige
statenverkiezingen moest men tot
kwart voor drie wachten, voordat de
definitieve landelijke uitslag bekend
was.
Overigens meende men in de grote
steden een zekere onverschilligheid
voor de uitslag te bemerken. De
woordvoerder van het Utrechtse ge
meentebestuur bijvoorbeeld sprak
van een „bijzonder stille avond".
Voor het verdere nieuws over
deze Statenverkiezingen ver
wijzen wij naar de pagina's 2,
3. 4 en 9.
Namen der partijen
Percentages
Aantal stemmen
1962
1959
1958
1962
1959
1958
P.v.d.A.
28.5
29.4
28.2
43.173
45.661
42.629
K.V.P.
21.6
21.1
21.4
32.713
32.807
32.400
C.H.U.
16.3
14.9
17.4
24.788
23.274
26.280
A.R.P.
12.5
12.5
13.-
18.976
19.491
19.780
S.G.P.
9.1
8.8
9.-
13.813
13.779
13.632
V.V.D.
9.8
11.1
9.6
14.867
17.225
14.506
G.P.V.
0.9
0.8
0.9
1382
1299
1325
P.S.P.
0.9
0.4
0.0
1328
647
0.0
C.P.N.
0.4
0.4
0.5
609
576
758
100,-
100.-
100.-
151.647
155.762
151.310
De politieke situatie in Zeeland is
uiterst stabiel. Tot deze conclu
sie moet men wel komen bq het
beschouwen van de uitslagen, die de
Statenverkiezing van gisteren heeft
opgeleverd. Dat niettemin de samen
stelling van de Staten een kleine wij
ziging ondergaat, is een gevolg van
de uitbreiding (vroeger 42 zetels,
thans 43), alsmede van het stelsel,
dat wordt toegepast bij de verdeling
van de restzetels. Wanneer men ech
ter de verdeling in percentages in
beschouwing neemt, blijkt dat ver
geleken bij de stemming van 1958
het Zeeuwse verkiezingspatroon vrij
wel gelijk bleef. Zo kwam de P.v.d.A.
van 28,2 op 28,5, de K.V.P. van 21,4
op 21,6, de A.R. van 13 op 12,5, de
V.V.D. van 9,6 op 9,8, de C.H.U. van
17,4 op 16,3 en de S.G.P. van 9 op
9,1, om ons te beperaen tot de par
tijen, die in de Staten zjjn vertegen
woordigd. Wan-
echter
faxill]
VOORLOPIGE VERKIEZINGSANALYSE
Wat doet de V.V.D.?
Een voorlopige analyse van
de uitslag* der Statenverkie
zingen 1962 leert ons, dat er
weliswaar in het politieke le
ven van Nederland enige ver
schuivingen zijn, maar dat
het hoofdpatroon van dat
politieke leven tamelijk sta
biel blijft. Er zijn uit deze
verkiezingen geen tendenzen
af te leiden, die zouden voe
ren naai een heroriëntering
op wat grotere schaal of naar
nieuwe vormen van politieke
samenwerking tussen de be
staande partijen.
Wanneer we <ic stemmenpercen
tages van de politieke partyen als
leidraad nemen, dan kan gezegd
worden, dat de K.V.P. zien goed
gehandhaafd heeft, dat de P. v. d.
A. iets vooruitging vergeleken bij
de Statenverkiezingen van 1958,
maar dat zij er loch niet in slaag
de de volle winst binnen te halen.
De C.H.U. heeft zich vrijwel sta
biel getoond en de A.R.-partij
moest met een klein verlies ge
noegen nemen. De C.P.N. is blijk
baar in lichte mate over haar
dieptepunt heen en de P.S.P. boek
te een verrassende vooruitgang
in stemmenaantal al blijft het een
kleine partij.
De V.V.D. tenslotte leed een ge
voelig verlies van bijna 2,2 pro
cent, waarmee de winst welke de
ze partij in 195S nehaaldc (drie
procent) voor een belangrijk deel
teniet werd gedaan.
Landspolitiek
Zoals gezegd zal de landspolitiek
waarschijnlijk niet door de uitslag
van de Statenverkiezingen worden
beïnvloed. Als we constateren, dat
de K.V.P. krachtig uit de strijd is
gekomen, dat de V.V.D. is ver
zwakt en dat dc A.R. en de C.H.U.
bepaald niet sterker uit de strijd
zijn gekomen, dan kan men daar
uit niet tot een beduidende mate
van ontevredenheid of verontrus
ting over het huidige regeringsbe
leid concluderen.
Te meer niet nu de verkiezings
resultaten van de grote oppositie
partij de P. v. d. A. niet zo
indrukwekkend zijn als men in die
party wel had gehoopt.
Wij moeten daarbij wel aanne
men, dat de winst, welke de
P.S.P. heeft behaald 1,2
voor een groot deel uit de P.v.d.A.-
kring stamt.
Meer activiteiten
De vraag rijst intussen wat een
party als de V.VD, zal doen om
de achteruitgang van haar stern-
mental te stuiten nu er over een
jaar verkiezingen worden gehou
den voor de Tweede Kamer. Die
achteruitgang wordt becijferd op
125.000 stemmen. Ook wat de
A.R.-partij betreft zal er iets moe
ten gebeuren om de achteruitgang
te stuiten. Het is mogelijk, dat de
beide partijen meer de nadruk
gaan leggen op het extra-parle
mentair karakter van het huidige
kabinet en dat daardoor hun po
litieke activiteiten in het parle
ment een onafhankelijker karak
ter zullen aannemen.
Hier volgen tenslotte nog korte
commentaren van de partyleiders
op de uitslag der verkiezingen:
J. G. Suurhof, voorzitter P.v.d.A.
(Zie slot pag. 7 kol1
neer men
een vergelijking
treft met de tus-
sentgdse Kamer
verkiezingen van
1959 zijn er grotere verschillen, waar
van de opvallendste zijn het teruglo
pen van de V.V.D. (van 11.1 naar 9,8)
en het herstel van de C.H.U. (van
14,9 op 16,3). De conclusie, die men
wellicht uit de geringe verschillen
tussen 1958 en thans zou kunnen
trekken, is dat in Zeeland toch voor
al voor de Zeeuwse Staten is ge
stemd en dat men hier deze verkie
zingen niet in de eerste plaats heeft
beschouwd als een tussentqds refe
rendum inzake de regeringspolitiek.
TT ranneer men nu de zetelverdeling
yy in de Zeeuwse Staten in ogen
schouw neemt, dan is het te ver
dedigen dat de nieuwe (43e) zetel
naar de P.v.d.A. gaat en dat de A.R.
een plaats aan de K.V.P. heeft ver
loren. De derde restzetel nameUjk
ging bij de vorige verkiezingen naar
de A.R., echter op het nippertje, ter
wijl ditmaal de derde restzetel naar
de K.V.P. ging. Een dergelqk risico
bestaat altijd voor die partijen, die op
de „rand van de zetelverdeling" leven.
De vraag, die nu als gevolg van deze
verschuiving vooral de aandacht
vraagt, heeft uiteraard betrekking op
de samenstelling van het college van
Gedeputeerde Staten van Zeeland:
zal dit een andere politieke samen
stelling kragen dan op dit moment?
Er zetelen in dit college thans twee
P.v.d.A.-leden, twee K.V.P.-leden,
één C.H.- en één AJt.-lid. Een wqzi-
ging van deze samenstelling zou voor
al te verwachten zijn geweest m het
jeval van zetelwinst voor de V.V.D.,
n welk geval vermoedelijk de K.V.P.
een G.S.-lid minder zou hebben ge
had. Nu echter de V.VJD. geen kans
heeft gezien een vqfde zetel te win
nen in de Staten, menen wij te mo
gen verwachten dat de politieke sa
menstelling van Zeelands college van
G.S. geen wijziging zal ondergaan.
Het verlies van één zetel bij de AJR.
speelt daarbij vermoedelijk geen rol.
en volgende vraag, die in poli
tiek Zeeland de komende maan
den beantwoord zal moeten
worden, heeft betrekking op de keu
ze van de Gedeputeerden: wie zullen
er zitting nemen in dit gestoelte der
-re? Het is wellicht te vroeg om
in dit verband namen te noe
men, maar de verleiding is wel
heel erg groot, vooral omdat niet
minder dan vier van de zittende le
den niet zullen terugkeren. Wq kun
nen de verleiding niet helemaal weer
staan, dat wil zeggen dat wq op de
ze plaats toch wel de namen willen
noemen van een aantal vooraanstaan
de Zeeuwse politici, wier naam in dit
verband bq herhaling wordt gefluis
terd. Bij de P.v.d.A. hoort men bij
voorbeeld als mogelqke kandidaat de
heer Schorer noemen en bij de A.R.
de huidige burgemeester van St.-An-
naland, de heer Van den Bos. Bij de
K.V.P. wordt eveneens de naam van
een burgemeester gefluisterd, name
lijk de heer J. M. A. C. van Dongen
uit Aardenburg beide burgerva
ders zouden dan uiteraard als zodanig
moeten bedanken en bq de C.H.
tenslotte wordt de naam genoemd van
de heer Van der Peql. Maar het gaat
hier slechts om fluisteringen en ver
onderstellingen: weliswaar hebben de
politieke groeperingen wel iets te ver
tellen in deze kwestie, maar in feite
is de verkiezing van het college al
léén en uitsluitend een aangelegen
heid van de Staten. En dat dus is het
volgende punt, dat de aandacht van
de Zeeuwse provinciale politiek zal
vergen.
E
De zetelverdeling van de Zeeuwse Staten is
thans als volgt: j 1962 11958
PARTIJ VAN DE ARBEID 'li 12~
KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ 10 I 9
CHR.-HIST. UNIE
ANTI REVOLUTIONAIRE PARTIJ
STAATK. GEREF. PARTIJ
V.V.D.
4 4
Het aantal zetels is met één uitgebreid tot 43.
