EIND 1964 - over Europa's langste brug -
van N.-BEVELAND naar SCHOUWEN -
Brughistorie: kort en krachtig
PIJLERS TER LENGTE VAN HALVE DOMTOREN
WORDEN 15 METER IN ZEEBODEM GEPERST
WOENSDAG 21 MAART 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Het Wereldgebeuren
EIND 1964 ZAL HET VERKEER tussen
Schouwen-Duiveland en midden-Zeeland over
een vijf kilometer lange brug de langste
van Europa lioog boven het diepe water
van de Oosterschelde langs een acht meter
brede rijbaan snorren, indien althans provin
ciaal bestuur en regering het op het ene
(ondergeschikte) punt dat nog rest eens
worden. Deze overeenstemming wordt uiter
lijk begin volgende week verwacht.
Het taai volhouden van het provinciaal
bestuur om voor dit gigantische project
van ongeveer zestig miljoen gulden, de
toestemming van de regering te verkrij
gen, is thans vrijwel met succes bekroond.
Hoewel door het moeizaam overleg vele kost
bare maanden aan tijd verloren zijn gegaan,
wordt verwacht dat zonder veel tegenslag
toch de van het begin af gedachte opleve
ringstermijn van eind 1964 kan worden ge
handhaafd. Gelijktijdig dus met de reeds in
aanbouw zijnde Haringvlietbrug tussen Over-
flakkee en de Hoekse Waard, zodat midden
Zeeland ook via de dan inmiddels gereed
gekomen Grevelingendam een snelle ver-
De wachttijd, waarin een druk
overleg in de bestuurssector plaats
vond, is dus voor de technische
uitwerking van de plannen geen
totaal verloren tijd geweest.
Hoewel dus veel voorbereidend
werk doorgang kon vinden, bete
kent de thans door de regering
verleende toestemming voor de
bouw nu ook weer niet, dat direct
op de bouwplaats met het werk
kan worden begonnen. De start
van de werkzaamheden eist veel
voorbereiding, zodat het naar
verwacht wordt wel tot de zo
mermaanden zal duren, voordat
men rond de veerhaven van Kats
en op de Oosterschelde de water
bouwers in actie zal zien.
binding met de Randstad krijgt.
Zoals bekend zal deze brug, Waarvan de
huidige hoofdingenieur-directeur van de Pro
vinciale Waterstaat, ir. J. G. Snip, de geeste
lijke vader mag worden genoemd worden
gebouwd door de N.V. Aannemingsmaat-
sckappïj Van Hattum en Blankevoort te Be
verwijk en de N.V. Amsterdamse Ballast-
maatschappïj, die zelf ook met een plan voor
een dergelijke brug bij het provinciaal be
stuur kwamen.
Het is in januari van liet vorige jaar een wijs
besluit van de Provinciale Staten geweest om,
al ontbrak nog de goedkeuring van het Rijk,
reeds een krediet van maximaal f 125.000
toe te staan voor het door de aannemers te
verrichten voorbereidend werk voor de brug
genbouw. Het resultaat is, dat inmiddels de
voor de bouw zo onontbeerlijke grondborin
gen zijn verricht, dat de tekeningen zijn uit
gewerkt, de berekeningen meer gedetailleerd
zijn uitgevoerd en de constructietekeningen
voor de bewapening van de betonskeletten en
voor het vervoer en dergelijke, thans groten
deels klaar liggen.
2hor/>?ec/e
Nu nog op de wal, maar eind
196J/ kunnen burgemeester mr.
F. Th. Dijckmeester van Zie-
rikzee (links) en burgemeester
A. A. Schuit van Kort gene
(rechts) midden op de brug
elkaar de hand reiken!
Foto P.Z.C.)
Non-stop
Maar als eenmaal het „start
schot" zal hebben geklonken,,
zal er ook tot eind 1964 prak
tisch geen adempauze meer
zijn. Het" ligt in de bedoeling
zomer en winter met enkele
honderden arbeiders en zeer
grote werktuigen door te
werken, wanneer het weer dit
althans maar enigszins mo
gelijk zal maken. Voor wie
ook maar enige interesse voor
de waterbouw heeft wie
eigenlijk niet in Zeeland?
zal daar in de komende jaren
van menige spectaculaire
„stunt" getuige kunnen zijn.
Want alleen al het transport
en het op de plaats zetten van
de honderdvijftig ronde put
ten van dertig tot vijftig me
ter elk, waaruit de pijlers be
staan, zal een voor leek en
technicus machtig schouw
spel worden.
Op het eind van vorig jaar heb
ben de mannen van de „Grond
mechanica" uit Delft in het diep
ste gedeelte van de Oosterschelde
waar het tracé van de brug door
gaat, in een uiterst korte termijn
een grondboring verricht. Ook
deze boring een huzarenstukje,
om dit met zo betrekkelijk een
voudige hulpmiddelen voor elkaar
te krijgen heeft alleszins aan
de verwachtingen voldaan. Zelfs
op het diepste punt, waar met
hoog water meer dan 35 meter
dieptè aanwezig is, iets wat
overigens tot dusver in Nederland
nog niet gepresteerd werd is
het onderzoek vlot verlopen. De
uitkomsten waren zodanig, dat er
geen wijzigingen in het tracé van
do brug behoefden te worden aan
gebracht.
Behalve het construeren van de
ongeveer 50 pijlers elke pijler
bestaat uit twee of drie putten,
zal de grootste activiteit voor
dit grootse bouwwerk zich voorna
melijk rond de huidige veerhaven
te Kats afspelen. Dit enkele hec
tares grote havenplateau, dat
voorbestemd was om mettertijd
grote veerboten met lcoplading te
ontvangen, zal nu als werkhaven
en werkterrein voor de brugboüw
dienst doen. De destijds hierin ge-
investeerde gelden zijn dus niet
verloren, daar anders thans een
werkhaven had moeten worden
aangelegd. Wat ongetwijfeld ook
weer een paar miljoen gulden zou
hebben gekost. Op dit havenpla
teau zal een moderne, sterk ge
mechaniseerde betonfabriek wor
den gebouwd, die de veie duizen
den kubieke meters beton zal le
veren, waaruit de gehele brug zal
worden vervaardigd. Bij de bouw
zal in ruime mate gebruik wor
den gemaakt van voorgespannen
beton, waardoor het mogelijk is
met geringere hoeveelheden be
ton een sterke constructie te ma
ken.
Halve Domtoren
De ongeveer vijftig pijlers waarop
de overspanningen van elk onge
veer 95 meter lengte, komen te
rosten, krijgen een bijzondere
constructie. Elk van de pijlers zal
bestaan uit twee of drie betonnen
putten met een diameter van 4.25
ni. De potten die op de wal ge
maakt worden, krijgen een leng
te van 30 tot 50 meter. Dit
betekent, dat de palen van 50 me
ter (halve Domtoren) op de diep
ste punten nog ongeveer vijftien
meter in de zeebodem worden ge
perst.
Zoals gezegd, zal alleen het plaat
sen van deze putten reeds een
knap staaltje waterbouw worden.
Met behulp van drijvende bokken
zullen deze honderden tonnen
zware betonnen elementen, die op
een speciale wijze moeten worden
gesleept, uiteindelijk rechtop ge
zet moeten worden. Door de grond
uit het putlichaam weg te pom
pen en door op een bijzondere,
manier de putten nog eens extra
zwaar te belasten, zullen de be
tonnen kolossen in de bodem wor
den gedreven.
Vele betonputten zullen de ma
ximumlengte van 50 meter krij
gen, hoewel de thans aanwezige
diepte een kortere lengte zou toe
laten. Omdat men echter geen en
kel risico wil nemen, wordt niet
op de lengte van de putten beknib
beld. Het is namelijk helemaal
niet uitgesloten, dat in de perio
de dat de Oosterschelde nog open
3y ovc/c e/fe/i£e -
3 pa/d
blijft, de dieptes zich door uit
schuring kunnen verplaatsen.
Overigens zullen om dit laatste
zoveel mogelijk tegen te gaan, op
de grootste dieptes bezinkingen
worden uitgevoerd.
Daarnaast wordt er welbewust op
geweckt om alle pijlers op de
diep gelegen, harde ondergrond in
deze zeearm te doen rusten. Liever
daarom hier en daar wat langere
palen plaatsen, dan misschien ei
genlijk voor het ogenblik strikt
noodzakelijk lijkt.
Op de holle palen, welke tot even
boven N.A.P. zullen reiken, ko
men de eveneens op de wal ge
storte betonsegmenten te rusten,
waarop uiteindelijk de overspan
ningen worden geplaatst.
Waarschijnlijk zullen de brugge-
deelten op de „klassieke" wijze met
behulp van drijvende bakken van
de werkhaven naar de pijlers wor
den vervoerd, om daarna te wor
den ingevaren.' Zoals reeds eerder
werd bekend gemaakt, wordt voor
de grootste hoogte van de onder
rand van de vaste brug 15 m. -f-
N.A.P. aangehouden. Dit betekent
dus, dat vrijwel alle schepen die de
Oosterschelde plegen te bevaren,
onder de vaste overspanningen
door kunnen varen. Bovendien is
er aan de Schouwse kant nog een
beweegbare brug met een aoor-
vaartwrjdte van 30 meter gepro
jecteerd.
Acht-meterrijbaan
De brug krijgt een rijbaan met een
breedte van 8 meter en daarnaast
een rijwielpad van 2.85 meter.
Ruim voldoende dus om het ver
keer te kunnen verwerken. Bre
der zelfs dan de rijksweg Middel-
burg-Woensdrecht, met een rij
baan van 3 meter en ruimer ook
dan een onlangs in New Orleans
(Ver. Staten) gebouwde „tol"-
brug, met een lengte van 38 km!,
waar men met een breedte van
8.53 meter heeft volstaan. Dit ter-
wijl de Zeeuwse brug, met het rij
wielpad mee, totaal 10.85 meter
breed wordt!
Het is nog niet met zekerheid te
zeggen of met de bouw aan één
of wel aan beide kanten van de
Oosterschelde tegelijk zal worden
begonnen. Dit zullen de praktijker
varingen met het plaatsen van de
eerste brugpijlers moeten uit
maken. Wel kan verwacht worden,
dat het bouwen van de betonnen
brugoverspanningen en het plaat
sen hiervan gelijk op zal gaan met
de bouw van de pijlers.
Ongetwijfeld zullen zich in de
komende jaren bij de uitvoe
ring van dit werk nog wel
eens tegenslagen voordoen.
Noordwesterstormen zullen
de waterbouwers ook wel
eens een halt toeroepen, doch
een vaststaand feit is, dat
het provinciaal bestuur een
van de moeilijkste „barriè
res" heeft overwonnen. Overi
gens: het project wordt zon
der rijksgelden uitgevoerd!
Britse rechter verwerpt
beroep Nederlandse zeeman
Het hof van de Lord Chief Justice
in Londen heeft gisteren het beroep
verworpen van de Nederlandse zee
man H. W. R. die op 26 oktober in
Chester tot levenslange gevangenis
straf is veroordeeld, wegens moord
op de 21-jarige Margaret Hughes,
die als dienstmeisje werkte bij een
arts in het plaatsje Menai Bridge in
Wales.
TIJDLIMIET
GESTELD IN
GENÈVE
De ministers van buitenlandse
zaken van de grote drie hebben
gisteren van de Geneefse 17-
ianden ontwapeningsconferentie
instructie gekregen om voor het
aanstaande weekeinde rapport
uit te brengen over de mogelijk
heden die er nog bestaan voor
een kernstopakkoord.
De conferentie stelde deze limiet
nadat Amerika en Rusland een In
disch voorstel om deze kwestie mid
dels inspectie door neutrale landen
te regelen hadden afgewimpeld en
weer waren teruggekeerd tot de ne
telige problemen rond Berlijn.
De ministers van Amerika, Rusland
en Engeland is verzocht om de
kansen op de verwezenlijking van
een kernstop persoonlijk te bestude
ren en dit niet aan hun delegatie
leiders over te laten.
India stelde voor naast de reeds
bestaande registratiemiddelen in
oost en west die volgens het
Kremlin afdoende zijn voor de in
spectie op een moratorium een
serie waarnemingsstations in te
richten op het grondgebied van de
neutrale of niet-gebonden landen.
De Indische minister voerde als ar
gument aan dat deze stations gezien
hun status in de wereld objectieve
rapporten zouden indienen, waardoor
niet alleen de mogelijkheid, maar
bovendien de zekerheid van controle
op een kernstop in belangrijke mate
zouden worden vergroot.
Officiële notering
Rokco in Londen
De aandelen „Robeco" zullen met in
gang van dinsdag 27 maart officieel
genoteerd worden aan de effecten
beurs te Londen. In Engeland be
staat volgens het bestnur "an Robeco
reeds enkele jaren grote belangstel
ling voor het Rotterdamsche Bëleg-
gingsconsortïuni.
Liquidateur
Hoewel de ontwapeningsconferentie
in Genève feitelijk de mensheid
intensiever moest beroeren dan
welke andere aangelegenheid ook.
houdt men zich in West Europa heel
wat drukker bezig met de Algerijnse
onafhankelijkheid. Het is alsof men
de conferentie van Genève nog altijd
niet kan zien als een serieuze zaak,
waartegenover de Algerijnse affaire
een brok harde werkelijkheid is.
De discussies in de Europese hoofd
steden liepen maandag en gisteren
over de vraag, welke mannen van Al
gerijnse en van Franse zijde de taak
zouden krijgen het nieuwe bewind in
Algerije voor te bereiden.
Men heeft met de namen van die man
nen wat geheimzinnig gedaan, omdat
men beducht was voor aanslagen van
de O.A.S. of voor ongewenste beïn
vloeding.
Intussen heeft De Gaulle de laatste
hoge commissaris voor Algerije
benoemd, die gouverneur over het
land zal zijn tot de eerste Algerijnse
regering in functie treedt.
Nadat enkele vooraanstaande Fran
se figuren hadden geweigerd deze
post te aanvaarden, heeft De
Gaulle de Franse ambassadeur in De
nemarken Christian Fouchet bereid
gevonden het Franse gezag in Alge-
rijë als laatste hoge commissaris te
liquideren.
De 49-jarige Fouchet, die zijn nieuwe
functie naar verwachting gedurende
een zestal maanden zal bekleden, zal
ongetwijfeld doelwit worden van de
Franse fanatici, die gezworen hebben
Algerijë koste wat kost Frans te hou
den. Maar het zal niet de eerste maal
zijn dat de lange, donkerharige jurist
zijn leven moet wagen. Hij heeft dat
in de jongste wereldoorlog herhaalde
lijk gedaan. De jonge advocaat Chris
tian Fouchet wachtte de opmars van
de nazi's naar Parijs niet af, maar
ontsnapte naar Londen, waar hij zich
ter beschikking stelde van generaal
De Gaulle. Van 1941 tot 1944 voerde
Fouchet riskante missies uit. Hij
keerde uiteindelijk naar Frankrijk te
rug met de bevrijdingslegers, en be
gon aan zijn politieke loopbaan.
In 1954 nam Pierre Mendès-France
Fouchet in zijn kabinet op als minis
ter voor Marokkaanse en Tunesische
zaken. Samen met Mendès-France als
premier en maarschalk Alphonse
Juin, woonde Fouchet in Tunesië de
onafhankelijkheidsfeesten bij.
In 1956 verliet Fouchet de politiek
om in de diplomatieke dienst te gaan.
Hij werd ambassadeur in Denemar
ken in 1958. Toen hij daar was ge
accrediteerd, nam hij het voorzitter
schap op zich van de zeslandencom-
missie, die de politieke eenmaking van
Europa te bestuderen kreeg. De com
missie werd bekend als de commissie-
Fouehet. Men meent in Parijs dat de
ze man bq uitstek geschikt is voor de
riskante positie in Algerijë.
Er is ook al iets bekend over de
man, die aan het hoofd zal komen
van het tijdelijke regeringscomi
té, dat in Algerijë de leiding op zich
zal nemen en dat het referendum
van 8 april a.s. zal voorbereiden.
Hoewel eerst een andere naam werd
genoemd, zal nu blijkbaar de heer Ab-
der Rahman Fares aan het hoofd van
dit gemengde Frans-Algerijnse be
stuurslichaam komen te staan.
Hij werd te Akboe in het district Con-
stantine geboren op 30 januari 1911
en studeerde rechten in Algiers waar
na hij in de politiek ging. Van 1946
tot 1956 propageerde hij de integratie
van Algerië met Frankrijk. In mei
1953 werd Fares tot voorzitter van de
Algerijnse assemblée gekozen en tot
ridder in het legioen van eer geslagen.
Het jaar daarop maakte hij een reis
door de Verenigde Staten en kort
daarop veranderde zijn politieke ziens
wijze. Hij ging over naar de „groep
'61", bestaande uit leden van de Al
gerijnse assemblée, die voor het Al
gerijnse volk de onafhankelijkheid
opeisten. Hij wilde toen ook niet lan
ger in de assemblée zitting hebben.
In 1956 sprak Fares zich openlijk uit
voor rechtstreekse besprekingen tus
sen Frankrijk en het nationale bevrij
dingsfront (F.L.N.). Na de terugkeer
van De Gaulle aan de macht, werd
Fares dikwijls genoemd als mogelijke
bemiddelaar tussen Frankrijk en de
voorlopige Algerijnse regering.
In november vorig jaar werd hij ge-
Sinds de P. Z. C. op
S september 1960
het verrassende
nieuws bracht, dat Ge
deputeerde Staten van
Zeeland een plan in stu
die hadden voor de bouw
van een brug tussen
Noord-Beveland en
Schouwen-Duivelandis
deze voor de ontwikke
ling van Zeeland van zo
groot belang zijnde ver
keersverbinding, een on
derwerp van veie studies
en beraadslagingen ge
weest. Beraadslagingen
zowel binnen als buiten
de provincie, waarbij in
vele toonaarden en met
klemvan argumenten
het belang van de tot
standkoming van deze
vaste oeververbinding is
betoogd.
Nu Schouwen einde 196lf
via de Grevelingendam
en de Haringvlietbrug
een snelle verbinding
met de Randstad krijgt,
heeft het Provinciaal
Bestuur het juist gesteld
dat de gehele provincie
hiervan dient te profi
teren. Hiertoe zal een
betere verbinding tussen
Schouwen en Midden-
Zeeland nodig zijn. Toen
het Provinciaal Bestuur
becijferde dat een verbe
tering van het veer Kats-
Zierikzee door het schep
pen van een outillage als
op de lijn Vlissingen-
Breskens, op een jaar-
lijlcs exploitatieverlies
van plm. f 2'/2 miljoen
zou komen, is de gedach
te geopperd voor een
brugverbinding.
De Provinciale Water
staat begon onder lei
ding van ir. J. G. Snip
een voorlopige studie 'en
bijna gelijktijdig bleek
dat twee aannemers-
maatschappijen, de Aan
nemingsmaatschappij
Van Hattum en Blanke
voort N.V. te Bevenvijlc
en de N.V. Amsterdam-
sche Ballastmaatschap-
pij te Amsterdam, een
plan voor een brug over
de Oosterschelde had
den. De financiering
vormde ook al geen pro
bleem meer. Hiervoor
hadden d
een banksyhdicaat onder
leiding van firma Pier-
son, Heldring en Pierson
geïnteresseerd. Geen
wonder dat dit plan, dat
zowel technisch en fi
nancieel voor de provin
cie zeer aantrekkelijk
was, dankbaar werd ont
vangen.
Geen wonder ook, dat
er in de statenzit-
ting van januari
1961 groot enthousiasme
was voor dit door Ged-
Staten ingediende plan.
G. S. werden gemach
tigd een overeenkomst
met de aannemers aan
te gaan voor de bouw
en bovendien werd de
aannemers de betaling
gegarandeerd tot een
maximum van f 125.000
voor de voorbereidings
werkzaamheden. De
rijksgoedkeuring voor de
bouw ontbrak op dat mo
ment nog wel, doch men
wilde geen tijd verloren
laten gaan.
Bij de financiële opzet
werd uitgegaan van een
totaal aan kosten van
f 60 miljoen vóór de
toéleidende wegen. Het
bouw van de brug en de
Provinciaal Bestuur wil
voor de exploitatie een
naamloze vennootschap
slichten.
en essentieel onder-
deel van het plan
is, zoals bekend, het
heffen van tolgelden.
Hierbij wordt er aan ge
dacht, dat de brug na
genoeg schuldvrij zal
kunnen zijn op het mo
ment, dat door de af
damming van de Ooster
schelde het verkeer over
de brug zal worden ont
last.
Een zeer aantrekkelijk
punt bij het bepleiten
van de bruggenbouw
was ook steeds dat van
het rijk geen financiële
bijstand wordt gevraagd.
Van groot belang is on
getwijfeld ook geweest,
dat het bedrijfsleven
dat een groot deel van
de tolgelden zal moeten
betalen zich achter
liet brugplan heeft ge
schaard.
arresteerd en in Frankrijk gevangen
gezet. Hij werd ervan beschuldigd dat
hij via een maatschappij in onroerend
goed gelden, in Frankrijk ten behoeve
van de F.L.N. bijeenbracht, naar het
buitenland overmaakte. De Franse
regering heeft maandag zijn vrijla
ting gelast en nu verwacht men, dat
hij in Algerijë belangrijk werk zal
doen.
Christian Fouchet
De Egyptische geheime dienst betaalt
zijn spionnen zeer slecht aldus verklaar
de een Arabische lood, Jasr Elmarbua,
voor een rechtbank Ln -Jeruzalem waar
hij onder beschuldiging van spionage te
recht staat. „Commandant Said, van de
inlichtingendienst in Gaza, betaalde ons
slechts drie Egyptische ponden voor elke
inlichting die wij hem uit Israël stuur
den", aldus Elmarbua.