SARTRE in Brussel over „Algerië en het opkomend fascisme" "bier voor tbuis OUDERS WÉL BETROKKEN BIJ VIJFDAAGSE SCHOOLWEEK MEXICAANS GESCHENK VOOR PRINSES BEATRIX DONDERDAG 15 MAART 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE CO J RA N T 7 OM U TE WAARSCHUWEN Enorme mensenmassa deinde dwars door een glazen deur In „De Brug", de studentenmensa in Gent vraagt men mij woensdag: „hebt ge geen lust Jean-Paul Sartre te horen?" Maandag a.s. 12 maart in Brussel. Snel gaan mijn gedachten: 8 uur les die dag en des avonds een vergadering. Maar ook schiet mij de anekdote te binnen van Baden Powell die droomde dat hij gestorven was en hem gevraagd werd hoe het in Japan was. Als men van die kleine aardse planeet kwam was het toch zeker onmogelijk niet te weten hoe het er om de hoek in Tokio uitzag. Toen de dromer wakker werd boekte hij dadelijk voor Japan en bezocht het kort daarna. In 1962 t.? leven en de kans hebben Sartre te horen over „Algerië en het opkomend fascisme" zonder die aan te grij pen, zou een even ernstig verzuim zijn. Dus worden de kaarten ad 25 frank genomen nog juist is ook de tweede verkrijgbaar en een vergadering afgezegd. En daar stappen we dan op maandagavond om half zeven in de bus, die van Gent uit is gereserveerd. Twee kleine oneffenheidjes blijken al spoedig: er zijn meer kaarthou ders dan zitplaatsen en staan in een touringcar is in België verbo den. De chauffeur staat te staken tot alle andere staanders de bus hebben verlaten op de belofte, dat een tweede bus onderweg is we hebben hen niet meer gezien die avond en vertrekt met zijn ge dund gezelschap. Het tweede on- effenhéidje is een gefluister, dat voor de 4500 zitplaatsen in de Leonardo da Vincizaal van het Centrum Rogier reeds 5500 plaat sen zijn uitgegeven. We zullen het zien. Om kwart voor acht baant de bus zich on verstoorbaar door dikke rijen per sonenauto's een weg tot de ingang van het gebouw. De chauffeur be looft daar en daar straks te wachten. En voor we het goed en wel weten deinen we mee in een enorme mensenmassa. Gaan is al niet meer mogelijk: men wordt gedragen en gestuwd naar een open gat in een glazen wand. Mijn collega houdt my van achte ren vast ais het gebeurt: een van de glazen deuren harst en ont- Rloft: ik voel een klap op mijn oofd en de glassplinters op myn gezicht. Naast mij staat een jonge vrouw met snywonden in het ge zicht, ik heb wonder boven won der geen sclirammetje. Maar ik ben al binnen, waar een leuning gevaarlyk kraakt en we vanzelf heen en weer geduwd vele trap pen opgaan. By een nauwe door gang krijgen we even respijt om dat de andere trap een roltrap plots naar beneden* draait in plaats van omhoog, zodat die stroom beneden op de achterhoede stuit. Jassen openen, kaarten laten zien, politie, grote burgers in regenjas sen, we zijn binnen in een enorme zaal. En als dat 4500 stoelen zijn, zijn er wel dubbel zoveel mensen. Meest jong, meest goed gekleed, veel moderne kapsels, baarden en truien, ook veel negers. Door direct geheel door te lopen naar de andere kant vinden we een stoel: mijn collega vind ik nergens terug, maar wel een groepje be kende Gentenaars. „Homme public" Na velerlei aanwijzingen: ook de galerijen lopen vol en de glazen balustrade buigt hiel en daar haast door, neemt de voorzitter van het comité voor de vrede in Algiers het woord. Hij wordt even uitgeklapt als hij wat welsprekend dreigt te worden en kiest rap eieren voor zijn geld: „Welkom deze man, filosoof en letterkundige, maar vooral toch „homme public", die het gevaar ziet van een nieuw opkomend fas cisme en ons in België wil doen profiteren van de ervaringen van Frankryks linkervleugel." Kort en krachtig spreekt de voorzitter van het Universitair Comité in het Vlaams. Mijn buurman vertelt me dat het een man is die zelf Franse folteringen aan den lijve Premier Fidel Castro van Cuba is na vele weken weer in het openbaar verschenen. In Havana woonde hij samen met president Osvaldo Dorti- cos (rechts) en de schoonheidskonin gin Sonia Gomez flinks) een grote carnavalsoptocht bij. onderging. En daar staat om vijf over half negen Jean-Paul voor de microfoon. Hij ziet er uit als op zijn foto's. Iets ouder. Eenvoudig grijs pak. Manchetten als een net te leraar aan het gymnasium. Een behoorlijk geconserveerde vijfti ger, beslist niet mager, geen asceet. Een algemeen applaus verandert in een gespannen aandacht als hij met licht hese, maar duidelijk ver- staanbere stem in een rustig, ge laden Frans begint: Waarom komt een Fransman over Franse zaken in België spreken? Om U te waarschuwen. Het fascisme is een internationaal gevaar. U hebt hier van DIT fascisme nog geen ervaring. Wij Fransen des te meer. Dat fascisme, gekend onder de letters O.A.S., richt zich zo goed tegen muzelmannen als te gen Fransen. 'Waarom? De sleu tel van het probleem is de over exploitatie. De snaar is gespron gen. En het enige antwoord is dekolonisatie. Een miljoen Alge rijnse Fransen komt in verzet. Fransen, hoewel velen Spanjaar den, Duitsers, Portugezen van af komst zijn: de minderheid die zo voordelig een meerderheid over- exploiteerde. Groot ideaal Dc man die spreekt is niet meer de man die na de oorlog in Parijs het idool van de jeugd was. Het i3 een man in de kracht van zijn leven, die indruk maakt en zijn gaven serieus schijnt in te zetten voor een groot ideaal. Vreemd van iemand wiens filoso fie en litteraire produkten soms elk ideaal schijnen te loochenen. Vreemd een man, die beheerst en ingehouden spreekt over de zon den van zijn eigen volk. Alle Fransen hebben een fascistische trek zo zegt hij. Ze zijn uitbaters, die op den duur hun overexploita tie slechts kunen rechtvaardigen door racisme. Het is inderdaad voor hen een moeilijk probleem. Als de Algerijnen verdwijnen zou den is het gedaan met die exploi tatie. Als ze gelijke rechten heb ben als wij, ook. Ze moeten dus blijven, maar met minder rechten. Dat kan alleen gerechtvaardigd als ze minder zijn. Dus een ras sentheorie. Zo denkt dus, flitst ons door het hoofd, niet alleen één man in Haamstede, die over „zwarthuiden" publikaties ver zendt, maar zo denken volgens Sartre, een miljoen kolonisten in Algerije. Als de O.A.S. verliest, moet er een onderdak worden gezocht voor een half miljoen dan over bodige ambtenaren en klaplopers. Waarheen Onze democratie heeft geen macht, zo min als ze in 1940 macht had, en zo min ze bij het begin der Algerijnse revo lutie in 1954 macht had. Een revo lutie van het volk, zoals in Indo china, zoals onder Mao Tse Toeng, hier spreekt de „vrije" marxist met zijn opvatting overigens over ideologie en politieke theorie die het Kremlin niet altijd aanstaan zal. Waarom die verdeeldheid aan de linkerzijde Dat is het defect der Fransen: de zwakte van hun democratie: hun andere zwakte is het falen van hun legers. Zoals de oficieren in Duitsland na 1918 zich moesten herstellen in een „nieuwe kans" zo moet dit leger dat overal verloor, eindelijk win nen. Cyrfisch is de spreker, maar op een ingehouden manier. Soms slaat hij even op de microfoon zo als een ouderwets politicus op de lessenaar slaan zou: het effect is juiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii[iiniiiiii[iiiiiiiiiiiiiiini| M Samen met een collega be- zocht ds. L. S. Blom uit Aar- H denburg een deze week in Brussel door Jean Paul Sartre s= gehouden lezing over „Algerië en het opkomend fascisme". Exclusief voor de Provinciale Zeeuwse Courant schreef ds. Blom een reportage over dit gebeuren, dat een overweldi- gende belangstelling trok. luiuuiiuiuillliuiuiliillillllllllllllllliuillllllllllllllliiuiilliuilir donderender, maar een direct weer vastpakken van dezelfde microfoon doet vermoeden, dat het meer een goed ingestudeerd effect is dan een onwillekeurige aanraking. Een roemvol leger verdedigt de grenzen. Maar waar zijn nu onze grenzen? Frankrijk heeft geen grenzen en België niet. Onwille keurig dachten we eraan terug, toen we twee slapende douane kantoren na afloop passeerden. De grenzen van onze Europese landen liggen alleen nog in de koloniën (en dwars door Duits land, zo dachten wij, maar dat werd niet gezegd). Zo is het leger verplicht een eervol leger te zijn: het dappere leger van een land in oorlog in een niet al te gevaarlijke omgeving: Klein risico gezien de dubbele soldij en het gevarengeld. Het is de „malaise de l'arméé" die de helft van Frankrijks moeilijk heden uitmaakt. Links etiket Dat doet het socialisme? Het is middenpartij geworden. Het draagt een links etiket, maar heeft een rechtse praktijk, het is zelfs nationaal geworden: we kennen dat nog van vroeger: het nationaal-socialisme. Ik kijk om me heen: het pu bliek gnuift ingetogen. Het luistert al meer dan een uur. Ik probeer de mensen in mijn nabijheid te plaatsen. Beslist niet alemaal studenten. Veel dure kapsels, veel vuile nagels. Veel sigaretten, vooral bij de dames. Toch is het iets dat 8900 mensen, individuen, geen massa, laat luisteren. We wa ren toch niet auditief meer. Is dit nu de taal en het evangelie van deze tijd? Mijn indruk is dat het meest Vlamingen zijn, maar dat kan aan de hoek van van de zaal liggen. Mijn aan dacht wordt opnieuw door de spreker getrokken„Nie mand betaalt de kranten voor het opnemen van de waarheid. Maar natuui-lijk kunt U probe ren uw verhaal te slijten. Men zal U getuigen vragen, hand tekeningen, maar de dragers van die handtekeningen kun nen nader worden ondervraagd en de methodes van de oner- vragers kent ge al..." En De Gaulle? De Gaulle is geen fascist. Hij is een.eerlijk mens. Hij is een monarchist en een militair. Hij helpt niet in de eerste plaats de kolonisten noch de kolonels, maar ook niet het Franse volk. Die hij wil overtuigen zijn zijn eigen officieren en zijn collega- officieren. Hij wil dat het leger hem begrijpt en aanvaardt en daarvoor strijdt hij verbeten, zoals hij dat eerder deed voor zijn vrije Frankrijk... Algiers is immers Frankrijk: drie departementen. De Bretons zijn ook een beetje vreemd en ze komen toch ook niet in opstand. En wat hebben wij hun Algerijnen niet allemaal ge geven: vliegvelden en grote we gen en gebouwen en hospitalen... Zeker, vliegvelden voor militair vervoer en grote wegen en gebou wen voor de Europese maat schappijen, ziekenhuizen voor hun Franse employés. De Arabieren hebben daar zelden indien ooit iets aan... Geen fascist De Gaulle is geen fascist. Maar op welke macht moet hij steunen als het volk geen fut meer heeft? Wat is zijn regering anders dan een fantoom? Een schijngezag dat leger en politie niet meer kan laten gehoorza men? En de gefrustreerde en ge degradeerde officieren van de O.A.S. worden door hun kamera den niet gepakt. Het nieuwe fas cisme heeft geen interesse bij uw mening noch bij die van het Fran se volk. Het is in zoverre nog cynischer dan het oude omdat het geen geweldige macht, is, maar een kleine macht die profiteert van de zwakte en ongeïnteres seerdheid van de grote meerder heid. Ineens is liet uit: zeven kwartier. We staan gelukkig vlak bij grote deuren en schrikken even als we daardoor op de zoveelste verdie ping van liet gebouw (het moder ne Centrum Rogier op de plaats van het oude Noordstation) plot seling staan voor vijf, zes, zeven met prikkeldraad overtrokken overvalwagens. Een cordon van gendarmen met geweer en helm fungeert haast als leuning Van dc zig-zag dalende parkeerweg. Links en rechts auto's. We staan buiten. Daar is de bus al. Het is rustig. Maar na een kwartier is nog niet ieder uit het gebouw. Ook mijn collega is nog zoek. We gaan terug oin ze te halen. Lopen door een passage. Een ontplof fing. Een voetzoeker, die reso neert of een kleine plastic bom? Ineens is er niemand dan wij bei den en rennende politie. Andere uitgang: het gewone stadsbeeld. Maar de bus is vertrokken. Een slecht te verwerken wisseling van indrukken. Om een hoek is (Advertentie) Heerlijk hoppig Drie Hoefijzers pils uit de bierstad Breda Handige beugelsluiting: in een wip open zonder opener - en in een wip weer luchtdicht gesloten. Voordelige, grote gezinsfles van een halve liter voor slechts 52 cent. tijdelijk 3 flessen voor 1.50! Veenendaalse zakenman met noorderzon vertrokken Naar eerst thans blijkt is enige we ken geleden de Veenendaalse zaken man V., die ervan wordt verdacht verduistering tot een bedrag van 40.000 gulden te hebben gepleegd, naar Amerika vertrokken. V. dreef in Veenendaal een zaak in radio- en televisietoestellen. Hij had daarbij tal van goederen in consig natie. Voor hij vertrok heeft hij in ventaris en voorraad verkocht. Hg liet echter na zijn schulden te beta len. Nadat talrijke schuldeisers tever geefs hadden getracht gehoor te krijgen aan de verlaten zaak, werd de Veenendaalse recherche in de zaak gemengd. Zelfs de naaste bu ren waren van het vertrek in het onkundige gebleven. Het is niet be kend of de heer V. op zijn reis wordt vergezeld door zijn vrouw en vier kinderen. Prinses prefereert nieuwbouw I Prinses Beatrix was kennelijk geïmponeerd door de mogelijk- heden van de talrijke bouw- machines die op de jaarbeurs zijn tentoongesteld. Toen zij gisterochtend op' de jaarbeurs werd voorgelicht over de snelheid waarmee l nieuwbouw met behulp van deze machines tot stand kan worden gebracht, verzuchtte de prinses: „ik prefereer dan i toch nieuwbouw. De verbou- i wing van Drakestein waar ik straks ga wonen, duurt veel langer dan nieuwbouw". xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>c STAATSSECRETARIS O., K. EN W. Vakantiespreiding gaat ook bedrijfsleren aan (Van onze parlementaire redacteur) Staatssecretaris Stubenrouch van onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft gisteren in de Eerste Kamer het verwijt van de heer De Roos (p.v.d.a.) van de hand gewezen, dat de overheid te laat is begonnen met aandacht te schenken aan het pro bleem van de vijfdaagse schoolweek. Het onderwijs heeft zijn eigen pro blemen en een eigen benadering vond de staatssecretaris dan ook op zijn plaats. Daarom is besloten tot de instelling van een commissie, die het probleem van de vyfdaagse schoolweek zal onderzoeken. De bewering, dat de ouders bij het werk van de commissie niet zouden zijn betrokken, was niet geheel juist, aldus de heer Stubenrouch. Hij deel de mede, dat de commissie een en quête heeft georganiseerd, waarbij 5000 ouders zijn bereikt. Bij deze enquête, waarvan de gegevens nog verwerkt moeten worden, is geïnfor meerd naar het standpunt -van de ouders ten opzichte van de vijfdaagse schoolweek. Daarbij zijn de ouders ook in de gelegenheid gesteld de naar hun mening aanwezige voor- en na delen van de. vijfdaagse schoolweek aan te geven. Hiermee is ook de fac tor: afstand van de school, waarop de heer Algra (a.r.) de aandacht had gevestigd, betrokken. Ten aanzien van het vraagstuk van de vakantiespreiding in re latie tot het onderwijs, meende de staatssecretaris, dat men goed zou doen in alle rust de aanbeve lingen van de Vereniging van Ne- BIJ BEZOEK AAN JAARBEURS „Ik spreek geen Spaans, mijn zus is daar een kei in...." Prinses Beatrix heeft gistermorgen een bezoek aan de jaarbeurs in Utrecht gebracht. Bij die gelegenheid heeft zij de uitbreiding van de Julia- nahal ingewijd door de onthulling vafa een plastiek. Dit plastiek is een schepping van de Amsterdamse beeldhouwer André Volten en stelt „Ontwikkeling" voor. Architect en aannemers van de Julianahal schon ken het de jaarbeurs. Na de onthulling van het plastiek, die in enkele stijgende, strakke lij nen de opgaande ontwikkeling van een betoging. Weer knallen. Weer in een normale straat. Is dit nu gewoon? Is dit een studenten- relletjc? Of lezen we straks van ernstige ongeregeldheden? Het is bij twaalven als we compleet zijn, eigenlijk nog een wonder, en in eens weet iemand dat de bus ver derop voor het nieuwe station op ons wacht. In Gent staat de auto met het Nederlandse nummer bord., buiten Gent wacht een sneeuwstorm, over de Lievebrug is als steeds het klimaat als thuis: geen sneeuw meer, een beetje glad en daar zijn we thuis: half drie. Moeder zet koffie. Ik voel me nog wat onwezenlijk. Hoe spreken we de mensen aan in deze vreemde wereld Een laatste beeld uit de bus: twee Zeeuwse predikanten en de voorzitter van de Vlaamse katholieke studenten: Wat was dit alles dicht bij het evangelie. Hoe kan dat nu: toch dezelfde reactie. En ik dacht dat Sartre een atheïst was. Zondag nog vier weken dan is het Pasen. Inderdaad een wonder willen wij wachten. Als het licht wordt, kam ik in pyjama nog glassplinters uit mijn haar. het bedrijfsleven en daarmee van de jaarbeurs symboliseert, maakte de prinses een rondgang over de beurs. Haar interesse ging vooral uit naar de afdeling elektrische huishoudelij ke apparaten en verlichtingsartike len, maar ook toefde zij geruime tijd bij de landeninzendingen van Italië, Mexico, Zweden, Hongarije en Noor wegen. De Mexicanen verrastten de prinses met een houten bijouteriedoosje met zilver ingelegd. In vloeiend Spaans wendde lei der van de Mexicaanse inzending zich tot een ietwat onthutste prin ses. „Ik spreek geen Spaans, mijn zus is daar een kei in", zei prinses Beatrix tot de gastvrije Mexica nen. Zij liet zich uitvoerig inlich ten over de produkten die Mexico op de markt bréngt. Voordat de prinses tegen één uur het drukke jaarbeurscentrum verliet, werd haar namens de raad van be heer een koffiezetapparaat aangebo den. derlandse Gemeenten te bestude ren. Hij was het met de heer Al gra eens, dat het hier niet alleen gaat om een onderwijsprobleem, maar dat het een zaak betreft die ook het gehele bedrijfsleven aangaat. Minister Cals deelde mede, dat de aanstaande rector magnificus van de derde Technische Hogeschool, dr. Berkhof, zijn oriënterende besprekin gen met zijn naaste medewerkers praktisch heeft voltooid. Binnenkort zal met de bouw van de eerste ge bouwen een aanvang kunnen worden genomen. Dit is ook wel nodig, aldus de minister, wil men in september 1964 mét de colleges kunnen begin nen. De Eerste Kamer keurde tenslotte de begroting van onderwijs, kunsten en wetenschappen zonder hoof delg kc stemming goed. Bestrijdingsmiddelenwet goedgekeurd (Van onze parlementaire redacteur). De Tweede Kamer heeft gisteren zon der hoofdelijke stemming de bestrij dingsmiddelenwet aangenomen, waar over reeds verleden week was gedis cussieerd. Van die wet is de bescherming van de volksgezondheid een essentieel ele ment, zo zette de minister van sociale zaken en volksgezondheid, dr. Veld kamp, ter verdediging van het ont werp uiteen. Maar daarnaast acht de regering de deugdelijkheid van de be strijdingsmiddelen uit een oogpunt van de belangen van de landbouw en de daarachter liggende belangen, voedselvoorzieningsbelangen en han delsbelangen evenzeer een essentieel element. Kennedy over Genève V.S. ZOEKEN BEPERKTE OVEREENKOMST President Kennedy van de V.S. heeft in Washington verklaard, dat hij aan de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken, Dean Rusk, opdracht heeft ge geven om in Genève met Andrei Gromyko, de Russische minister van buitenlandse zaken, „tot een beperkte overeenkomst" te komen. De bestaande geschil punten moesten bewaard wor den voor verdere onderhande lingen. De Amerikaanse president zei dit op een persconferentie, die hij begonnen was met de voorlezing van een ge deelte uit een brief, die hij naar Rusk in Genève had gezonden: „U moet trachten grondmaatregelen te vinden - op het punt van ontwapening, die, i als zij van kracht zouden worden, zonder verder uitstel een duidelijke verbetering kunnen brengen in de in ternationale veiligheid en die ook de vooruitzichten voor verdere ontwa pening gunstig beïnvloeden". Kennedy verklaarde, dat de V.S. nim mer hadden gesteld, dat een „water dichte" controle op kernproeven een prealabele voorwaarde was voor een verdrag inzake een verbod op kern proeven. In zijn brief zei president Kennedy voorts: „het is belangrijk dat U dé grootst mogelijke moeite doet een ge garandeerde kernstopovereenkomst te bereiken". Kennedy deed voorts een beroep op de Russen om een einde te maken aan „de gevaarlijke interventie in de luchtcorridors naar Berlijn". Op verzoek van een verslaggever zet te de Amerikaanse president vervol gens nogmaals uiteen, onder welke omstandigheden hij naar Genève zou reizen. Hg zei, dat hij dat zou doen, hetzij om zijn handtekening te plaat sen onder een verdrag dal eerder en op lager niveau bereikt was hetzij om zijn persoonlijke macht te gebrui ken om eventueel acuut oorlogsge vaar af te wenden. Hij zou ook naar Genève reizen „als dat in het belang van de natie was". AMERIKA VERWERPT RUSSISCH VOORSTEL Amerika heeft gisteravond een Rus sisch voorstel verworpen voor de in stelling van kernvrije zones in ver schillende gebieden ter wereld, han gende een effectieve ontwapening en maatregelen die de vrede zullen be stendigen. De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, Dean Rusk, ver klaarde in een brief aan secretaris generaal Thant, dat „de enige zekere weg die tot een verwijdering van kernwapens, waar ooi< aanwezig, uit de nationale defensies leidt, via <le verwezenlijking loopt van een alge heel ontwapeningsprograrnma onder doeltreffend internationaal toezicht".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 7