PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TALMEND INDONESIË BRENGT KABINET
IN ACUTE TIJDNOOD
Veiligheid van 20.000
Nederlanders steeds
meer op voorgrond
Weer mijnexplosie in
Duitsland: 29 doden
„Poort van Zeeland" bij Bergen op
Zoom wordt verbeterd
DWANGPOSITIE
HANS KR0LL MOET WEG
UIT MOSKOU
Vandaag...
E
D'
Probleem
205e jaargang - no. 59
Dagblad, uitgave van de Urma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.ti. p, p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 10 maart '62
ADVERTENTIEPRIJS n cent per
m.m. Miuiin. p. advertentie i<—
lng. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties .maximum 8
regels) 25 cent per re gei met een
minimum van f 1.20 .Brieven bu
reau van dit olad' 2fi cent meer.
359300 P Z.O. Middelburg,
Giro r
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60 tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546. adv. 3647/3643Middelburg, Marktoi. tel. 3841 (b.g.g.,red. 2078/3169, adv. 2378). Goes Gr Markt 2. tel. 6140 (b.g.g red. 7853. adv. 5213) Oostburg. tel. 2395 Tern
I 2094.
MAANDAG KAN BESLISSING VALLEN
(Van onze Haagse redactie)
Het Nederlandse kabinet, dat maandag in tegenwoordigheid van
de uit Tokio teruggeroepen minister Luns het in het eerste uur
van deze week geschorste beraad over Nieuw-Guinea zal hervat
ten, staat nu voor ver reikende beslissingen, the een ketting
reactie van consequenties met zich kunnen brengen, zo wordt in
politieke kringen in Den Haag verklaard. Indonesië heeft door
zijn politieke onbuigzaamheid en zijn koortsachtige militaire
voorbereidingen Nederland thans in een acute tijdnood ge
bracht. De Nederlandse regering bevindt zich thans in een
situatie waarin het „point of no return" zeer spoedig zal zijn
bereikt. Bepaalde beslissingen, die volgende week nog kunnen
worden genomen, behoren daarna niet meer tot de mogelijk
heden, aldus karakteriseerde een goed geïnformeerd zegsman
het dilemma waarvoor de regering staat. Hij zei te verwachten,
dat de regering de Gordiaanse knoop maandag zal doorhakken,
maar hield rekening met de mogelijkheid van korte schorsing
van het beraad, wanneer het standpunt van de meerderheid voor
één of meer ministers of staatssecretarissen aanleiding zou vor
men om de portefeuilles beschikbaar te stellen.
De dwangpositie waarin dè regering
zich gesteld ziet is het resultaat van
dc volgende factoren:
Hoewel militair-deskundige westelij
ke waarnemers steeds hebben ge
meend, dat Indonesië niet voor de
tweede helft van dit jaar tot een
groter opgezette aanval op Nieuw-
Guinea in staat zou zijn, duiden Ne
derlandse inlichtingen erop, dat In
donesië zich koortsachtige inspan
ningen getroost om al in april gereed
te zijn voor een grotere aanval die,
hoewel ten koste van grote verliezen,
de huidige Nederlandse defensie kan
overvleugelen.
In dit lielit gezien nadert nu zeer"
snel de dag waarop Nederland geen
versterkingen meer naar Nieuw-
Guinea zal kunnen overbrengen. Het
militair evenwicht gaat nu zeer snel
teloor ten gunste van Indonesië.
Overbrenging van defensie-verster
kingen in hoofdzaak schepen
vereist enkele weken. Maar over niet
zo vele weken moet Indonesië in
staat worden geacht om in het enke
le besluit van Nederland om verster
kingen te zenden, aanleiding te vin
den 's anderendaags de militaire weg
in te slaan.
Vertragen met opzet
Terwijl Nederland onder sterke Ame
rikaanse druk vergaande concessies
in de richting van de Indonesische
eisen heeft gedaan, blijft Indonesië
zijn medewerking aan het tot stand
komen van onderhandelingen vertra
gen. De Nederlandse regering be
gint over te hellen naar de overtui
ging, dat Indonesië dat spelletje zal
blijven spelen, tot het volgende
maand militair gereed zal zijn, zodat
Nederland dan nog slechts de keuze
heeft tussen een politieke capitulatie
en een onmiddellijke aanval van in
aantallen superieure strijdkrachten.
De Amerikaanse regering, hoewel
druk bemiddelend, toont geen bereid
heid liet militaire evenwicht, dat nu
snel verloren gaat, door garanties te
herstelien. Men is het er in het kabi
net dan ook over eens, dat de tijd nu
zeer sterk tegen Nederland werkt,
maar hoewel men het er ook over
eens is,, dat het zenden van maritie
me versterkingen het evenwicht zou
kunnen herstellen, en de moge
lijkheid voor een doeltreffende Indo
nesische aanval op Nieuw-Guinea
belangrijk zou vertragen, liepen
de meningen daarover in het kabinet
toch sterk uiteen.
Terwyl de V.S. zeer gekant is tc-;
gen het zenden van versterkingen
uit vrees dat de onderhandelingen
er weer door vertraagd zuilen
worden een opvatting die door
enkele Nederlandse ministers
wordt gedeeld staan andere
Nederlandse bewindslieden op het
standpunt, dat de politieke uit
werking wel eens tegenoverge
steld kan zijn, maar dat in ieder
geval de veiligheid van 20.000 Ne
derlanders op Nieuw-Guinea
thans rechtstreeks en onmiddellijk
in het geding is, en voorrang
dient te hebben boven alle andere
overwegingen. Zij menen, dat
maatregelen ten behoeve van hun
veiligheid nu nog kunnen worden
genomen, terwijl het over enkele
weken definitief niet meer kan.
Nu, of nooit meer
Hun opvatting is, dat Nederland in
het licht van dê koortsachtige Indo
nesische militaire voorbereidingen
deze stap nu zal moeten nemen, of
dat het zal moeten besluiten tot eva
cuatie van vrouwen en kinderen op
grote schaal. Aangezien dat echter
automatisch een verregaande desin
tegratie van bestuur en maatschappij
zou inhouden, zou dat neerkomen op
een abandonnement, op een politieke
capitulatie. Het kabinet moet in het
belang van de 20.000 Nederlanders
op Nieuw-Guinea dan ook nu kiezen
tussen:
1. Onverwijlde versterking van de
defensie van Nienw-Guinea.
2. Een onmiddellijke en onvoorwaar
delijke inwilliging van de Indone
st uur,
3. Werkeloos toezien bij het snel
toenemen van de risico's voor de
grote Nederlandse bevolking van
Nieuw-Guinea. Voor deze derde
mogelijkheid schijnen enkele mi
nisters de verantwoordelijkheid
niet te willen blyven dragen, ter
wijl anderen niet politiek willen
capituleren en derden voor de ri
sico's van het zenden van ver
sterkingen terugschrikken.
P.Z.C.-zaterdagnummer
Als het ware typerend voor de
krachtige ontwikkeling van 3
Terneuzen als industriegebied 3
j= is het dynamische bedrijf Van
3 der Oost N.V. Een schets van
3 dit bedrijf geven wij in onze
veertiendaagse industrierepor-
s lage op pag, 9.
Verder in dit 22 pagina's tel-
lende P.Z.C.-zaterdagnummer:
g Stemmen uit de Kerken (pag. 3
3); Kroniek van Zwin tot Zijpe
(pag. 6); „Uw pagina, me-
vroüw!" (pag. 11); Radio en
T.V. plus Films in Zeeland
pag. 14Letterkundige Kro- 3
=2 niek en Kunst (pag. 17): Ker-
ken en Maatschappij met feuil- e
leton en puzzel (pag. IS): Kin-
3 derkrant plus Klanken uit de
3 ether (pag. 20). 3
illlUIIIIIIUUIIIUliUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllIllllillllUilllUIIIIIIIIIll
Dr. Hans Kroll, de Westduitse am
bassadeur te Moskou die het middel
punt is van een controverse over de
Westduitse buitenlandse politiek, zal,
naar officieel wordt meegedeeld, na
een ziekteverlof eerst nog naar Mos
kou terugkeren, maar later zal hij
worden overgeplaatst naar het mi
nisterie van buitenlandse zaken te
Bonn, waar hij adviseur wordt voor
Oosteuropese zaken.
In gesprekken met minister van bui-
I tenlandse zaken Gerhard Schroder en
I staatssecretaris Karl Carstens heeft
Kroll verklaard, dat hij volkomen
achter de Oosteuropese politiek van
de bondsregering staat. Dat hij eigen
plannen zou hebben voor een regeling
met de Sowjet-Unie „tot elke prijs",
zoals hem door enkele Duitse bladen
in de mond is gelegd, heeft Kroll
met nadruk tegengesproken. Naar
aanleiding van die krantenberichten
is Kroll naar Bonn ontboden.
Marine-vliegtuig
in zee bij Katwijk
Sinds vrijdagmorgen wordt een
„Hawker-Seahawk" van de. Konink
lijke Marine, afkomstig van het ma
rine-vliegkamp Valkenburg, vermist.
De „Seahawk" was met nog een
marine-straaljager van Valkenburg
op weg naar Den Helder voor oefe
ningen met de navigatie gevechts in
formatie school. De straaljager zou
tussen Den Helder en Valkenburg in
zee zijn gestort. De vermoedelijke
plaats, waar de „Seahawk" in zee
zou zijn gestort, ligt tussen Katwijk
en Zandvoort. Zaterdagochtend zal
een bergingsvaartuig van de Konink
lijke Marine uit Den Helder ter
plaatse een onderzoek instellen. Ook
ligt het in de bedoeling dat bij dit
onderzoek duikers zullen worden be
trokken.
De piloot van de vermiste „Sealiawk"
is dc 26-jarige sergeant-vlieger E.
Pijfers uit Wassenaar. De vlieger is
gehuwd en is vader van twee kinde
ren.
Verontreiniging van de zee
door stookolie
De Algemene Nederlandse Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer (A.N.
V.V.) heeft zich tot de colleges van
burgemeester en wethouders en tot
de V.V.V.'s van de Noordzeebndplaut-
scn gericht niet het verzoek 0111 door
het opsturen van zoveel mogelijk spre
kend feitenmateriaal nog eens de aan
dacht van onze overheidsinstanties te
vestigen op het grote euvel van de
verontreiniging van strand en zee
door stookolie. Deze gegevens kunnen
mede van belang zyn met het oog op
de van 26 maart tot 13 april in Londen
te houden intergouvernementele con
ferentie over dit probleem.
Twee doden bij
verkeersongeval
Op de Eindhovense weg bij Weert
zijn vrijdagmorgen twee Duitse
auto's, een personenauto en een be
stelauto, met elkaar in botsing geko
men. De 35-jarige bestuurder van de
personenauto, die uit Wiesbaden af
komstig was, werd hierby op slag
gedood. De bestuurder van de bestel
auto die uit Würselen kwam, over
leed in bet ziekenhuis, waarheen hij
zwaar gewond was gebracht.
Het ongeluk gebeurde toen de bestel
auto uit de file ging en op de linker
baan ging rijden, kennelijk omdat de
bestuurder wilde zien of het mogelijk
was een inhaalpoging te wagen.
Zware storm en hoge zeeën heb
ben geducht huisgehouden aan de
Engelse zuidkust, waar vooral de
.JSngelse Rivièra" van Cornwall
werd geteisterd. ,J)eze foto laat
zien hoe de boulevard van Pen
zance werd beschadigd. Enige
honderden mensen zijn dakloos
geworden door overstromingen,
welke optraden nadat de zee ga
ten in de zeedijk had geslagen.
TWEEDE RAMP BINNEN VIJF WEKEN
Steekvlam van ruim
zeventig meter
Als gevolg van een ondergrond
se gasontploffing in de steen-
sische eis tot overdracht van bc-^ koolmijn te Heessen in Duits-
stuur. of-
land, zijn vrijdag 29 mijnwer
kers omgekomen en werden nog
acht gewond.
De mijndirectie heeft bekend
gemaakt dat 28 mijnwerkers op
slag werden gedood door de
steekvlam van ruim zeventig
meter en de druk van de explo
sie. En man die uit de mijn werd
gered, overleed in het zieken
huis.
Het was Duitslands tweede mijnlamp
binnen vijf weken. Op 7 februari
kwamen bij een soortgelijk ongeluk
298 mijnwerkers om in de mijn te
VölkJingen in het Saarland.
Bij het ongeluk- van gisteren ontplof
te een hoeveelheid methaan op 1200
meter diepte. Het ongeluk gebeurde
25 minuten voor de nachtploeg zou
worden afgelost.
Aanvankelijk werd bekendgemaakt
dat er 30 doden waren, doch later
werd dit cijfer teruggebracht tot 29.
Bovendien raakten acht mijnwerkers
gewond, onder wie twee ernstig.
Er bevonden zich 169 mijnwerkers
op de vierde verdieping, een van de
is het 100 jaar geleden dat
3 de Belgische componist en cri- 3
ticus Fernand Le Borne te 3
Charleroi werd geboren.
1 MORGEN 1
is het 100 jaar geleden, dat 3
de Nederlandse landschap-, 3
portret- en stadsgezichtschilder
Jacob de Bleyker te Alkmaar
overleed.
nrnnnniiiiniiiininiiiniiiinuiniiuiniiiiniiiiiiiiimiiiiniiiiiiniiii
diepste van Duitsland, toen de ont
ploffing plaatshad. De nachtploeg
bestond uit totaal 756 man.
Als een kegel
Een van de lichtgewonden, de 32-
jarige Werner Ramone, vegtelde dat
hij was omgegooid als een kegel door
de kracht van dc explosie, die klonk
.als kanongebulder.
Van de 29 doden, waren 27 gehuwd.
De jongste dode was 24 jaar, de oud
ste 55. Samen hadden zij 38 kinderen
jonger dan 18 jaar.
Het ongeluk was het tweede in de
halve eeuw dat deze mijn bestaat.
Het eerste deed zich voor in 1944,
toen 169 mijnwerkers werden ge
dood. Daarby waren 113 Russi
sche krijgsgevangenen. Die ramp
is nooit gepubliceerd door de
nazi's.
Functionarissen van dc mijn konden
de explosie niet verklaren. Zij ver
telden dat het ongeluk gebeurde,
toen met dynamiet aan een nieuwe
schacht werd gewerkt.
Vrijdag werd niet gewerkt in de
mijn.
De regering van de deelstaat Noord-
rijn-Westfalen heeft bekendgemaakt
dat zij de nabestaanden onmiddellijk
financieel zou steunen.
In Kongo kwamen
163 Belgen om
het leven
De Belgische minister van buitenland
se zaken, Spaak, heeft vrijdag in ant
woord op schriftelijke vragen uit de
senaat meegedeeld, dat in Kongo se
dert de onafhankelijkheid 163 Belgen
op gewelddadige wijze om liet leven
zijn gekomen. Van dit aantal vonden
alleen in Katanga 69 Belgen de dood.
Minister Spaak deelde voorts mede,
dat volgens ramingen van de Belgi
sche consulaten eind november 1961
nog ongeveer 30.000 Belgen in het
vroegere Belgisch Kongo verbleven.
Daarna hebben ongeveer 4500 Belgen
Katanga verlaten als gevolg van de
strijd tussen de V.N.-troepen en de
Katangese strijdkrachten in december
1961. Het aantal Belgen in Katanga
wordt thans nog geschat op 10.500.
BETONWEG VAN 3% KM IN PLAATS VAN KEIEN
In augustus
a.s. klaar
De toegangspoort tot Zeeland
wordt verbeterd! De Zeeuwse
automobilisten, die regelmatig
buiten Zeeland vertoeven zuilen
inmiddels al tot hun niet ge
ringe vreugde hebben geconsta
teerd, dat de km lange
„kinderhoot'djes"weg bij Ber
gen op Zoom plaats moet ma
ken voor een prachtige beton-
baan. Een verbetering, die de
automobilisten en andere weg
gebruikers niet genoeg op
waarde kunnen schatten, want
tot nu toe vormde het gedeelte
van de provinciale weg bij Ber
gen op Zoom, aansluitend op de
Zeeuwse rijksweg de zwakke
schakel in de verbinding met de
rest van Nederland.
In augustus van het vorig jaar is
de wegenbouwmij. Aug. van Dijk
Petit te Bergen op Zoom begon
nen met deze voor Zeeland zo be
langrijke wegverbetering. Het is
een karwei, waarmee een bedrag
van rond 1,1 miljoen gulden is
gemoeid en dat omstreeks augus
tus van dit jaar gereed zal komen.
Op dat tijdstip zal de „Zeeuwse
weg" tot grote voldoening van de
duizenden automobilisten tot het
centrum van Bergen op Zoom een
prachtige verbinding vormen.
Er komt overigens héél wat kijken
bij deze wegverbetering. In totaal
moest ongeveer één ha bos worden
gerooid, want de weg volgt groten
deels een nieuw tracé, evenwijdig
aan de oude weg. Vorige zomer zijn
honderden bomen gerooid en duizen-
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
ge".
ftdlltlijH
r stond deze week in onze krant
een nogal geladen woord:
„Jeugdprobleem in Wemeldin-
De zaak waarom het hier ging,
bleek echter in één zin samen te vat
ten: „Op zaterdagavond is er niets
te doen voor de jeugd". Menigeen van
de oudere generatie zal zich hebben
afgevraagd of in zo'n geval nu echt
wel moet worden gesproken over zo
iets zwaarwichtigs als een „pro
bleem". Vroeger jaren geleden
was er immers ook niets te doen,
niets in Wemeldinge, niets in Schoon-
dijke, niets in Renesse, nergens in
Zeeland. „En toch zijn wij volwassen
geworden". Het geladen woord dus
doorstrepen? Wij geloven echter dat
het wél moet worden gebruikt, want
hier is een vraagstuk van zéér groot
belang in het geding, groter dan men
ogenschijnlijk zou menen.
e vergelijking met het (geïdeali
seerde) „vroeger" waartoe de
ouderen onder ons zo graag
overhellen is in dit verband vol
strekt uitgesloten: de situatie nu
heeft niets meer te maken met de
toestand van dertig, veertig jaar ge
leden. De jongeren van thans hebben
met hun dorpsgemeenschap een veel
geringere binding dan de jeugd vroe
ger. Zij hebben contacten door be
zoek aan scholen elders, door werk
in naburige grotere gemeenten (We-
meldinge-Goes b.
v.) en deze inten
sieve relaties lei
den tot kennisma
king met andere
levensmilieus.
Voorts kent vrijwel iedereen radio en
televisie, media welke nieuwe werel
den in het gezinsleven importeren.
Alles bijeen is een geheel nieuwe si
tuatie ontstaan, die een vergelijking
met vroeger onmogelijk maakt. Deze
opsomming wijst er overigens tevens
op, dat de „grote verandering", die
sommigen in sociaal opzicht te zijner
tijd nog wel eens van het Deltaplan
verwachten, al ver is voortgeschre
den. Nu al! En vanuit deze ontwik
keling dient de vraag te worden ge
steld: wordt er voor de jeugd met
name in de kleinere gemeenten vol
doende gedaan?
Wemeldinge is deze week in ons
blad aan de orde gesteld. Maar
de keus van deze plaats was
vrij willekeurig. De oorzaak is be
kend: een jongeman, leerling van een
kweekschool, stelde via een ingezon
den stuk de kwestie aan de orde en
hij woonde in Wemeldinge. Maar bij
wijze van spreken had hij in menige
andere gemeente van Zeeland zijn
domicilie kunnen hebben, want de
klacht „er wordt niets gedaan" kan
ook buiten Wemeldinge worden ge
hoord. En in dit verband rijst de
vraag of de problematiek van de
moderne jeugd wel wordt begrepen
door hen, die in kleine samenlevin
gen een leidende rol vervullen.
Heeft men wel de juiste instelling
en beschikt men over de goede outil
lage om hedendaagse jongeren te
boeien? In Wemeldinge schortte het,
naar wij hebben begrepen, minder
aan het eerste dan aan het laatste:
er is geen geschikte zaal aanwezig,
zo klaagden predikanten en burge
meester. Elders echter is het gebrek
aan outillage weer minder urgent,
maar blijkt de instelling van de ou
dere generatie te negatief. Vorig jaar
kwam dit naar buiten: minister
Klompé had tijdens haar bezoek aan
Zeeland een gesprek met een aantal
jongelui, die tijdens dit onderhoud
niet de klacht kwamen: „Men houdt
in het beleid, met name op plaatse
lijk niveau, geen rekening met ons
als jonge generatie". Wellicht een
generaliserende opmerking, maar zij
werd dan toch maar gemaakt: de
jeugd had dus zelf deze indruk. En
terecht zei daarop minister Kiompé
tot de Zeeuwse autoriteiten: „Denk
toch aan uw jonge generatie! Het is
voor uw provincie van enorm belang,
dat ze wordt vastgehouden en dat ze
zich hier thuisvoelt. De jongeren leg
gen immers de band met de verre
toekomst". Het geval-Wemeldinge
(wie weet hoeveel andere gevallen
er nog zijn) onderstreept deze mi
nisteriële vermaning nadrukkelijk.
In de zomer van het vorige jaar
heeft het kamerlid dis. J. W.
van Hulst tijdens een C.H.-con
ferentie betoogd, dat vele jaren di
verse Nederlandse regeringen gewei
gerd hebben een „deltaplan" te ma
ken voor de jeugd. En daardoor is er
nu een enorme achterstand bij de
bouw van gymnastiekzalen, sporthal
len, recreatiecentra, e.d., zo stelde hij
vast. Dit verwijt kan ook op kleiner
schaal worden gemaakt: in onze ei
gen kleine verhoudingen worden
vaak de schouders opgehaald over de
zorg voor de jeugd. Maar een derge
lijke houding is in feite lichtvaardig,
want zij miskent een groot stuk ver
antwoordelijkheid. Destijds beëindig
de drs. Van Hulst zijn inleiding met
een citaat, dat menigeen wellicht te
pathetisch voorkomt, maar dat wij
toch willen herhalen in een provincie
waar traditie en kerk vaak (te)
nauw zijn verweven. Een citaat van
Thijs Booy namelijk: „Alle jeugd is
Gods jeugd". Wordt dat wel ernstig
renomen
Vermist jacht op
Oceaan gevonden
Volgens de kustwacht te Miami heeft
een tankschip vrijdag op de woelige
Atlantische Oceaan een vermijt jacht
gevonden en de drie passagiers van
het zinkende vaartuig gehaald.
De Esso Greenville berichtte dat het
jacht 320 kilometer ten oosten van
Jacksonville. Florida, was gevonden.
De passagiers, twee mannen en-een
vrouw, maakten het goed.
