HAMBURG - SPIEGEL VAN HOLLAND (Ramp van Noord-West-Duitsland f I lijkt oo Nederlandse in 1953 Ambonezen kunnen alsnog vertrekken Koopvaardij zegt c.a.o. op DINSDAG 27 FEBRUARI 1962 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 rj//i//////////f//f////M////f/A 1 Een onzer verslaggevers is tijdens het weekeinde naar Hamburg gevlogen om zich op de hoogte te stellen van c S de oorzaken en achter- gronden, die hebben ge- T J Int «-In 7 leid tof de catastrofe noordwest Duitsland. Hij zal zijn bevindingen in een drietal artikelen die uiteraard voornamelijk op de situatie in Hamburg betrekking hebben uit eenzetten. Het eerste van deze drie treft men hierbij aan onder de titel „Ham- spiegel van Hol land". r////f/f///J/////////Sff//////////j Om deze Hamburgse situatie wat duidelijker voor Nederlandse be grippen te maken, wil ik eraan herinneren, dat de twee beruch te en laatstgesloten gaten van Ouwerkerk in Zeeland een breed te hadden van respectievelijk honderd en tweehonderd meter. Nog een voorbeeld: de eveneens befaamde doorbraak van Kruinin- gen op Zuid-Beveland was drie honderdvijftig meter breed. In dit verband een parallel van geheel andere aard: bij Kruiningen werd fjsA destijds een veerboot door de Igl'plP stormvloed kilometers het land §§?0è" ingesmeten, bij Hamburg was het MË&s een vrachtschip... Wat nu? E Oorzaken Dijken gingen aan achterzijde schuiven en stortten in (Van een onzer verslaggevers). Er wil mij hier in de Hanzestad aan de Elbe de titel van een Nederlandse film niet uit de gedachten. Deze titel namelijk „Spiegel van .Holland". Want de situatie hier in de vrije stad Hamburg in 1962 gelijkt in velerlei opzicht als twee druppels water op de toestand in zuid-west-Nederland tijdens en na de ramp van '53. Ik ben naar dit Westduitse rampgebied gevlogen om te proberen enig inzicht te krijgen in het hoe en waarom van deze catastrofe. En na vele gesprekken met allerlei overheidsfiguren is me het beeld zo langzamerhand duidelijk geworden: inderdaad, spiegel van Holland. Er zijn verschillen, vanzelfsprekendde ramp is hier in wezen ge ringer van omvang dan wat zich in 1953 in Nederland af speelde. Maar de grondlijnen liggen niettemin gelijk. Uit de dagen na de eerste febru ari 1953 herinner ik ine een lang gesprek niet een waterstaats- ingenieur over de oorzaak van de honderden doorbraken en dijkbe- schadigingen in liet Nederlandse rampgebied. En hij vertelde mij toen, dat overal in het zuidwesten hetzelfde proces was geconsta teerd, namelijk overslag van het zeewater over de kruin van de dijk, daarna gTondiit'scliuivïngen aan do binnenkant en tenslotte instortingen. Deze globale schets Is in veel verfijnder vorm ook terug te vinden in allerlei rapporten uit 1953 van de Nederlandse water- staatsdiensten en polders. Welnu: het is hier langs de Westduitse Noorzeekust precies zo gegaan. Er zijn in het gebied van de stad Hamburg om mij daartoe te beperken zestig doorbraken ontstaan in de rampnacht, waar van de meeste achtenveertig aan de zuidelijke Elbe-oever... cn zij zijn vrijwel allemaal er een gevolg van dat de dijken aan de achterzijde zijn gaan schuiven. Een beeld, van de enorme ver- woestijing die de storm in en rond Hamburg aanrichtte. waren er verder hier en daar zoals in Nederland beschou wingen in de dijk, zodat op zes tig plaatsen het water de laag gelegen gebieden instroomden. Twintig procent van het Ham- burgse stadsgebied meer dan 100 vierkante kilometer - werd ge ïnundeerd, terwijl de totale lengte van de dijkbreuken 2,5 km be droeg. En het had nog heel wat erger kunnen zijn, want het was in de rampnacht geen spring vloed: die kwam pas op 22 fe bruari, dus zes dagen later. Niel verwacht Het patroon Oorzaak en gevolgen. Ik stipte er hierboven al een enkele aan, na melijk hel steile binnentalnd van «Ie dijken. Maar dat is, wat men zou kunnen noemen, al de tweede fase: wil men weten wat hier allemaal is gebeurd, dan moet men de situatie in de rampnacht zelf in ogenschouw nemen. En daarbij valt in de eerste plaats op ook alweer spiegel van Holland het samengaan van storm en hoog water. Men leent hier in noordwest Duitsland drie typen van storm vloeden, namelijk het Jutland-, het Skagerrak- en het Scandina vische type. Het laatste komt het minst voor, maar is voor de kust verreweg het gevaarlijkste: het hoog water is in dat geval meest al ver boven normaal, terwijl de wind over het algemeen lang aanhoudt. |g In de nacht van 16 op 17 febru- sj ari was er sprake van zulk een Scandinavische storm. Zij joeg met windsterkte tien het hoge Noordzeewater de betrekkelijk smalle EIbe-monding in. De storm s had op dat moment precies de- zelfde richting als de Elbe... de gevolgen waren rafschuwelijk. Ziehier dus de situatie, waarmee de Hamliurgse waterbouwkundi gen op dit moment hebben te maken. En hoewel de toestand in Nederland direct na de ramp in '53 aanzienlijk ernstiger was, toch is dit alles voor de Hambur gers geen geringe 2aak. Aanvankelijk meende men, dat het met de breedte van de dijk doorbraken nogal meeviel. Een waterstaatsman sprak mij in dit verband over zeventig tot tachtig meter, maar juist op dat ogenblik werden de gegevens van de laatste luchtkartering binnengebracht. Een breuk was tweehonderdveei-- tig meter breed, en er waren er voorts gemeten van honderdvijf enveertig en honderd meter breed. Mijn zegsman steunde zijn hoofd in de handen: dat had'hij niet" verwacht. Wal dient nu te gebeuren? Men moet erkennen dat men in Ham burg het antwoord niet schuldig blijft. Onder de meer dan ener gieke leiding van senator Helmut Schmidt zijn de zaken grondig aangepakt. Een soort noodwet- dijkherstel is al uit de bus geko men. Voorts ligt het in de bedoe ling de dijken grondig te vernieu wen en te verbeteren, waarbij men gebruik zal maken van in Nederland opgedane ondervindin gen. Nadat het voorlopige herstel zal zijn uitgevoerd, zullen nieuwe wa terkeringen worden aangelegd, waarbij wordt gedacht aan een kruinhoogte van zeven meter plus en een basisbreedte van zelfs hon- derdvijfentwintig tot honderdvijf- 'lig nieter. Men ziet: het is als bij ons. Eu als men nu door het Hamburgse rampgebied komt, met zijn honderden huizen in het water, met zijn vele hectaren ondergelopen grond, wanneer men spreekt met getroffenen, met autori teiten en ingenieurs en men luistert naar hun vaak tries te verhalen, en men dan hoort van de hulp die van overal komt aanzetten, dan is de conclusie onvermijde lijk: dit is „Spiegel van Hol land". lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllH De, centrale van zeevarenden der koupvaardg en visserij heeft, als ge volg van de afwijzende houding van de raad voor bestuur voor de zee vaart tegenover de voorstellen van de C.K.V. ter verbetering van de ar beidsvoorwaarden voor de Nederland se zeevarenden, de collectie arbeids overeenkomst voor de koopvaardij opgezegd. Het besluit werd maandag genomen op een bestuursvergadering in Rot terdam. nadat vorige week in ver scheidene plaatsen van het land re gionale bijeenkomsten voor de leden waren gehouden. Bij de c.a.o. zijn betrokken officieren en het lager personeel van de grote handelsvaart, de kustvaart en de zee sleepvaart. De consequentie van de opzegging is. dat er voor de koop vaardij op 1 mei een contractloos tijdperk intreedt, hetgeen naar de mening van de C.V.K. ernstige gevol gen kan hebben voor de arbeidsvrede in deze bedrijfstak. De C.K.V. tekent hierbij aan, dat het toenemende vreèmdelingenbestand op de Neder landse koopvaardij op een totaal van 30.000 scheepsgezellen zijn er momenteel 11.000 van vreemde na tionaliteit grote zorgen baart. De C.V.K. is van oordeel dat deze ontwikkeling in het personeelsbe stand in belangrijke mate wordt ver oorzaakt door de onwil van de Ne derlandse reders om bij de vaststel ling van de loon- en arbeidsvoorwaar- den der zeevarenden in voldoende mate rekening te houden met de op offeringen, die van deze zeevarenden worden verlangd, in de vorm van af wezigheid uit hun gezinnen en het gemis van de normale ontspanning en recreatie, die het 'even aan de wal biedt. De C.V.K. zegt, niet bereid te zijn medeverantwoordelijkheid te dragen voor deze ontwikkeling. Kartelverordening E.E.G. treedt in werking 13 maart (Van onze Haagse redactie) Op 13 maart treedt binnen de landen van de Europese Economische Ge meenschap de kartelverordening in werkiug, die door de raad van minis ters van de E.E.G. op 6 februari een stemmig werd goedgekeurd. Deze verordening is een toepassing van de artikelen 85 en 86 van het verdrag van Rome en houdt een verbod in om de ondernemingsafspraken door con currentie te beperken en de tussen- staatse handel te belemmeren. In een maandag te Den Haag gehou den persconferentie noemde de heer P. VerLoren van Themaat, directeur- generaal mededinging bij de commis sie van de E.E.G., deze verordening een waarborg, dat bij de samenwer king in de industrie voldoende met de belangen van de verbruikei-s reke ning zal worden gehouden. Deze ver ordening vraagt van het bedrijfsle ven zelfdiscipline. De Europese com missie is bereid om met het bedrijfs leven overleg te plegen in zake de aanpassing. De door artikel 85 van het E.E.G.- verdrag bedoelde ovei-eenkomsten moeten bij de commissie worden aangemeld. Voor de overeenkomsten die bestaan op het tijdstip, dat de veror dening in werking treedt, dient deze aanmelding voor 1 augustus 1962 plaats te vinden. Dividend Figee elf pet. Dc raad van commissarissen van de N.V. machinefabriek Figee te Haar lem heeft besloten, in de algemene vergadering aan aandeelhouders voor tc stellen, het dividend over het boek jaar 1961 op elf procent (onveran derd) te bepalen. Het Wereldgebeuren De Hamburgse gemeëritewèrken beginnen nu zo langzamerhand enig inzicht te krijgen in het totale technische patroon van deze ramp. Merkwaardig overigens: het beheer van <le waterkeringen van Hamburg berust weliswaar bij zeven grote waterschappen, maar liet toezicht heeft de dienst van gemeentewerken, meer in het bijzonder (Ie afdeling laagbouw. Over dit. laatste zijn de afgelopen dagen al heftige discussies ont brand. want tot 1954 was het toezicht opgedragen aan de ge meentelijke dienst havenaanleg, waarvan men nu zegt dat die in „natte" zaken veel deskundiger zou zijn dan gemeentewei-ken. De ingenieurs van „laagbouw" zou den namelijk niet alles af weten van „natte" waterstaat, zo kan men in kritische commentaren van sommige Hamburgse kranten lézen. Hoe liet. ook zij: de coördi natie van bet herstel in Hamburg is thans niet in handen van een „natte" waterstaatsman, maar va'n een „droge", namelijk profes sor Otto Sill, chef van.'het Tief- bau-Amt, een technicus, die voor al bekendheid heeft verworven als ontwerpei- en uitvoerder van au tosnelwegen. Het Tiefbau-Amt in Hamburg is belast met herstel on vernieuwing van de Hamburgse dijken. En op dat bureau begint men mede dank zrj medewerking van allerlei diensten en instituten een beeld tc krijgen van dc rampoorzaken en -gevolgen. Daar ook worden de herstelplannen met grote voortvarendheid aangepakt. Als een muur i De Noordzee viel als een enorme =j muur bovenop de Duitse klist en verpletterde dc zeeweringen op vele plaatsen. In Hamburg kwam de vloed in die rampzalige nacht ruim een halve meter hoger dan liet peil dat tot dusver ooit g hier was gemeten, namelijk fe- bruuri 1825. Het water kwam nu op 5.78 me- ter plus, terwijl toen „slechts" =g 5.24 meter werd gehaald. Boven- dien deed zich ditmaal hel merk- waardige feit voor voor zover men kan nagaan voor het eerst in de Hamburgse geschiedenis dat de waterstand bij Cuxhaven aan het begin van de EIbcmond lager was dan in Hamburg. Wij zouden zeggen: de vloed bij Hoek van Holland was lager dan die in het centrum van Rotterdam. Men kan zich voorstellen welke enormo watermassa's op dat mo- ment zich uitstortten op de Ham- burgse dijken. Dijken, die voor liet grootste deel slechts waren aangepast aan de stormvloed van 1825. De gemiddelde Hamburgse dijkhoogte is ongeveer 5.605.80 nieter plus, terwijl het waterpeil dus tol 5.78 plus opliep. De toch toch al geringe reserve van veer- tig tot zestig centimeter was in dal geval uiteraard volkomen on- voldoende en het water stroomde met kracht over de dijkltruinen. Aan de andere kant van de dijk s was er een vrij steil talud en zelfs liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniliiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiniiiniiiiiiii Geen maatregelen tegen pokken-gevaar Het ministerie van sociale zaken en volksgezondheid te Den Haag ziet op het ogenblik geen aanleiding tot liet nemen van speciale maatregelen aan de grens in verband met het pokken- gevaar in Duitsland. De indruk be staat, dat men in Duitsland de zaak goed in de band heeft, zodat er men selijkerwijs weinig kans bestaat, dat de epidemie naar Nederland zal over slaan. De woordvoerder van het ministerie grondde deze mening op de maatre gelen, die in Duitsland zijn genomen. Alle personen, die in contact zijn ge weest met de lijders aan de ziekte, zijn in quarantaine genomen. Wel volgt de hoofdinspectie van de volksgezondheid de zaak nauwlet tend. maar Den Haag acht het nog steeds niet nodig, dat pokkenbriefjes van de grensarbeiders moeten wor den geëist. Benelux-wegvervoer per 1 juli geliberaliseerd Met ingang van 1 juli zal liet gehele wegvervoer tussen de landen van dc Benelux onderling zonder bijzon dere vergunning of machtiging voor grensoverschrijdend vervoer moge lijk zijn. Volgens de Niwo is dit tijdens <lc laatste ministerraad van de Benelux besloten. Het. genoemde vervoer zal tegen een dwingend voorgeschreven tarief moeten geschieden, echter met dien verstande, dat tussen maximum- en minimumprijzen een marge van der tig procent zal zijn toegestaan. Op naleving van dit tarief wordt dooi de overlieden controle gehouden. Voorts is bepaald, dat de asdruk van een enkele as 10 ton'zal mogen zijn en van een dubbele as 16 ton. De lengte van een motorwagen-aanhan- gercoinbinatïe zal de 18 meter niet mogen overschrijden. De lengte van een t.rekker-oplëgger-eombinatic zal hoogstens 1-1,5 .meter mogen zijn. PER TREIN NAAR ITALIË Groep-Tauran krijgt visa voor Indonesië Stad des doods Op de laatste dag van het vorige jaar knalden in Caracas, de hoofdstad van de Zuidameri- kaanse republiek Venezuela, schoten, die niet bepaald waren bedoeld als feestelijk uitluiden van het oude jaar. Sinds die eenendertigste december is het tot vandaag de dag toe onrus tig gebleven in deze prachtige stad, aantrekkelijk gelegen in een met koffieheesters en. vruchtbomen be plant dal. Tenminste vierenveertig personen weiden gedood en honderd- zestig zijn gewond geraakt bij deze relletjes in 1962 tegen dc regering- Bétancourt. Tot dusver want er is jaarlijks wel één of andere opstand in de Venezolaanse republiek be perkte de terreur zich tot de arme wijken van dc stad. stadswijken die meestal broeinesten van communis ten en oproerige elementen vormen. Sinds januari echter staat de gehele stad in het teken van een slagveld. Overal ziet men de sporen van een onzichtbare oorlog, die een miljoen 'mensen in zijn ban houdt. Nu eens hier, dan weer daar breekt de terreur los, die mensenlevens kost en voor tonnen schade aanricht. Caracas, is een „stad des doods" geworden. axi's en bussen vormen geen vertrouwde beelden meer in het anders zo drukke en gézellige stadscentrum. Men is gedwongen lange wandelingen van zijn werk naar huis te maken. Zelfs als men een taxi of een autobus heeft gevon den. dan nog blijft het riskant. Want overal kan opeens een opstootje van ontevredenen losbarsten. Bussen en auto's moeten het dan als eerste ont gelden. Overdreven Wie de krant van afgelopen zaterdag grijpt, zoals de Venezolanen die hebben gelezen, ziet op de voorpagina een foto van een op een brancard liggende vrouw. Een „verdwaalde" kogel trof haar. Op een andere foto ziet men een va der die zijn elfjarig dochtertje naar een ziekenhuis draagt. Weer een an der dagblad brengt een foto van een gearresteerde sluipschutter. In de rustige en deftige wijk Francisco Mi randa, waar men al jarenlang ge wend is hautain en van een afstand de troebelen in de binnenstad te be kijken is het al even onrustig. De alerchicste wijk is Chacao, maar op de huizen van deze achtenswaardige burgers staan sluipsehuttersnesten. Zo nu en dan komen soldaten van de regering-Bétancourt om een eind te maken aa"n de straatterreur. Dan is Caracas voor een uur één groot slag veld. Huizen worden doorzocht of gewoonweg in brand gestoken, gij zelaars moeten over en weer „goe de" diensten bewijzen en winkels worden geplunderd. Wanneer de nacht zich over de prachtige stad heeft gelegd, klinken zo nu en dan de forse dreunen van ontploffende bommen. omulo Bétancourt. de president van dit koffie- en olieland, weet zelf ook wat bommen be tekenen. Tot driemaal toe was hij bijna het slachtoffer van een hefse machine. Hij weet maar al te goed dat de sociale toestand in zijn land allesbehalve rooskleurig is. Hij is er v.a? op de hoogte dat de kleine agra riërs met moeite in hun levensonder houd kunnen voorzien. Aan de ande re kant steunt de grootindustrie de vrij linkse regering van Bétancourt. omdat de handel floreert, zoals nooit tevoren. De Venezolaanse ar beider geeft er echter de voorkeur aan slechts zoveel met werken te verdienen, dat aan de hoognodige le vensbehoeften kan worden voldaan. Zijn grootste zorg daarbij is het dat de koffieprijs niet daait (want dat betekent lager loon) en dat de rege ring de maïsprijs niet verhoogt (want dat wil zeggen dat de maal tijd duurder wordt èn er langer moet worden gewerkt). Want de Venezo laan wil ook nog wat tijd overhouden voor het gebruikelijke "„verzet tegen de regering". Welke regeringsvorm dit is, doet er minder toe. Zo ligt dan nu de schaduw van dood en verderf over deze levenslustige stad. Winkels en scholen zijn geslo ten. Alleen de Amerikaanse legatie is actief. Nauwkeurig worden de ver wikkelingen op de voet gevolgd. Amerika heeft er het grootste be lang bij dat Venezuela's bewind aan blijft. Want de V.S.-ïnvloed op het zuidelijk halfr.iud is toch al tanend. R (Van onze Haagse redactie) De Indonesische ambassade ïu Brus sel heeft zondagavond laat de heer Tauran, leider van de groep van 189 Ambonezen, welke niet de „Fair Sea" naar Indonesië zou terugkeren, laten weten dat de autoriteiten te Djakarta de noodzakelijke visa als nog hebben vrijgegeven. Het Ita liaanse schip was inmiddels echter reeds uit Cuxhafen vertrokken. Dc heer Tauran is maandagochtend naar Brussel gereisd om de visa op te halen. De Nederlandse regering wilde geen risico meer nemen en zond een ambtenaar van het ministe rie van maatschappelijk werk mee. Deze moest buiten de deur van de ambassade wachten tot de lieer Tau ran de visa kon tonen, Eerst dan zou Den Haag gewaarschuwd worden al les in het werk te stellen de groep Ambonezen ergens onderweg alsnog aan boord van de „Fair Sea" te krij gen. De heer Tauran kon zijn visa echter niet onmiddellijk meenemen en had dus ook maandagmiddag nog niet het officiële bewijs, dat Djakar ta hem en dc zijnen toelaat. Toch is Den Haag, dat zelf geen contact kon opnemen met de Indonesische ambas sade, omdat er nu eenmaal geen di plomatieke betrekkingen zijn, alvast aan het organiseren gegaan, want al liggen de visa nog niet op tafel, ook de Italiaanse rederij heeft van de In donesische autoriteiten de verzeke ring gekregen dat de visa er inder daad zullen komen. Dc bevestiging van twee zijden is voor de Nederland se autoriteiten voldoende om er reke ning mee te houden dat de repatrië ring doorgang kan vinden. Men zal proberen te regelen dat de „Fair Sea" builen de normale route om, ook Messina in Zuid-Italië aan doet. Dat kan op 3 maart gebeuren. Per trein kunnen de Ambonezen Mes sina op tijd halen, mits Zwitserland en Italië bereid zijn de groep zonder persoonlijke visa door te laten. Daar zijn nog moeilijkheden mee. Er wordt diplomatiek overleg gepleegd opdat beide landen, evenals Duitsland, op korte termijn een gezamenlijk groeps- visum verstrekken. De zeebaeage kan niet worden meegenomen en zal worden nagezonden met het Duitse schip „Darmstadt" dat vaart van Amsterdam naar Djakarta. Het commissariaat voor de Ambone zen zorg ziet dc groep-Tauran inmid dels ongaarne vertrekken. De groep heelt nooit politieke moeilijkheden veroorzaakt en de mannen zijn altijd bereid geweest zelf voor hun kost 'te zorgen. De heer Tauran is betontim- merinan. Hij verdiende 120 per week. Hij weet dat de economische omstandigheden op Ambon zeer pri mitief zijn, maar zijn heimwee naar zijn familie en zijn geboortegrond was groter dan de economische en sociale zekerheid welke hij zich in Nederland had weten te verwerven. Man door gas gedood Een bejaarde man is gisterochtend in zijn woning in de Anjelierenstraat te Amsterdam door gasverstikkïng ora het leven gekomen. Een boven hem wonende vrouw is in bewusteloze toestand naar een ziekenhuis over gebracht. KOMUI.O BÉTANCOURT ...tussen links en rechts... VERPLEEGSTER RIJDT DOOR OVERWEGBOMEN De 29-jarige verpleegster tncj. M. Lijeklama A Nijeholt is zaterdag avond omstreeks half tien, toen zij met haar auto de gesloten spoorweg overgang in M oerden ramde, door de sneltrein Den Haag-Utrecht gegrepen en op slag gedood. Haar 28-jarige broer, Jelte, werd zwaar gewond naar het ziekenhuis in Woerden gebracht. Mej. Lijeklama A. Nijeholt bad geen rijbewijs. De auto matische halve overwegbomen func tioneerden normaal.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1962 | | pagina 3