mANVICA
noodlottige
jacht
ttöfv&igtim
SUNIL HALEN!
j sterk... prachtig
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
POLITIE ARRESTEERT
AUTOHANDELAREN
ROOK
DIE LEKKERE
HALFZWARE
SHAG
SPORT EN WEDSTRIJDEN
Biljarter G. Luyk won
handicap 2e en 3e klas
Biljartwedstrijd om extra
libre-titel in Hulst
l/erf Ifan Ifettewinkel
RYNBENDE'S
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
18
.e kunnen in deze gemechaniseerde wereld
\A/ ons moeilijk meer indenken wat het hand-
werk voor de echte vakman hetelcende.
Het kennen van zijn vak gaf de handwerker een
gevoel van zelfbewustzijn en tegelijk daarmee
zelfvertrouwen
et „Openluchtmuseum" heeft in gestencilde vorm een publikatie
H verzorgd van de heer J. Vader over „De wagenmaker^ op
Walcheren". De directeur van dit museum schrijft in het voor
woord, dat men het gewenst achtte, „in afwachting van een publi
katie over de wagenmakerij" op bredere geografische basis „deze
beschrijving reeds nu het licht te doen zien mede in „de hoop dat
daardoor anderen ertoe verleid zullen worden hunnerzyds en voor
andere streken hun herinneringen op schrift te stellen". Met de lo
vende opmerking dat het een „boeiend relaas" is geworden, is geen
woord teveel gezegd. Vader heeft de wagenmaker en wagenmakerij
beschreven op een wijze die de vakman en zyn werk voor ons oog
doet herleven. Van hem zijn ook de opmerkingen over het gevoel
van eigenwaarde zonder zelfoverschatting. „Minstens tien jaar had
de wagenmakersleerling nodig, om zijn moeilijk vak grondig mees
ter te worden. Het was zijn geluk, als hij gedurende zijn leertijd on
der een strenge meester stond. Iemand die zelf het vak uitstekend
kende en aan wiens oog geen enkele gemaakte fout ontging en ze
ker niet door de vingers gezien werd. Men kan er zeker van zijn,
dat in zulk een harde, maar „noodzakelijke leerschool karakters ge
vormd werden".
Na de wagenmaker zelf, worden de wagenmakerswinkel, de ge
reedschappen de werktuigen, de houtvoorraad en het zagen, als
mede datgene wat vervaardigd werd, beschreven. Een van de
mooiste produkten van de wagenmaker was de veerwagen: „het is
heus niet overdreven te zeggen, dat de veerwagens van weleer door
een wonderbaar samenspel van vormen, lijnen en kleuren een spre
kend toonbeeld van menselijk kunnen te zien gaven". De gloriejaren
van de veerwagen waren de jaren 18901925. „Wie toen, op dagen
van kermisvieren en spelenrijden, de lange rijen glanzende veerwa
gens over de wegen zich voort zag spoeden, of onder de hoge olmen,
bij heulen, op brede hoeken pleisteren, soms wel veertig, vijftig tege
lijk hij of zij zal dat schouwspel zyn hele leven lang niet meer
vergeten".
Behalve over het vak zelf, geeft vader belangrijke opmerkingen
over de sociale positie van de wagenmaker. Die positie was niet
om op te kunnen roemen. „Lage lonen, lange werktijden en
meestal weinig waardering van de zijde der werkgevers... De lonen
van een enigszins bekwame knecht, die zelfstandig kon werken,
varieerden van f 150,— tot f 200,— per jaar, plus kost en inwoning.
Voor wie van prijzen houdt: een complete veerwagen, die veel tijd
vergde, bracht hoogstens f 175,— f 200,— op. Een handkruiwa
gen werd met f 7,50 betaald; een zware vflfbalks eg met houten
tanden met f 15,—. De wagenmaker, op geen enkel dorp meer dan
één, was geheel overgeleverd aan de willekeur van zijn werkgevers,
dat Is voornamelijk van de boeren. „De boeren ook de besten
onder hen beschouwden hem als een wezen, dat enkel plich
ten maar geen rechten bezat". Men merkt dat de schrijver de
vroegere houding van de boer niet vergeten is. Zijn opmerkingen
over het verdwijnen van „folkloristische zaken" getuigen van werke
lijkheidszin. Het gehele geschrift is doortrokken van de liefde
voor het handwerk, dat de heer Vader vele jaren beoefend heeft.
HOOG
EN LAAG
WATER
24 februari
nap
-f nap
«nip
nap
uur meter
uur meter
uur meter
uur meter
Vlissingen
4.43 2.01
17.00 2.05
11.16 2.1S
23.10 1.82
Terneuzen
5.11 2.17
17.33 2.21
11.43 2.29
23.42 1.98
Hansweert
5.45 2.31
18.13 2.39
12.17 2.43
.=-<
ZIerikzee
6.14 1.34
18.43 1.45
11.56 1.64
Wemeldinge
6.43 1.60
19.04 4 1.74
12.11 1.91
De Haarlemse politie heeft na een
onderzoek van enkele maanden een
aantal lmndelaren in anto's aange
houden, afkomstig uit Haarlem, Pur-
inerend, Amsterdam en Osnabrück,
die verdacht worden van diefstal,
smokkel of heling van auto's
Enige tijd geleden verzocht Interpol
de aanhouding van de 42-jarige auto
handelaar G. T. uit Haarlem, die in
Wiesbaden gestolen auto's zou hebben
gekocht.
De man werd in Haarlem aangehou
den, maar hij ontkende iets met de
zaak te maken te hebben. De politie
trof geen Duitse auto's bij hem aan.
Later werd de 35-jarige J. K., die als
compagnon van T. optrad, aan de tand
gevoeld, daar deze vroeger al eens
wegens smokkelhandel verdacht was
geweest.
Het onderzoek werd voortgezet en bij
sloperijen werden tenslotte vijf auto
wrakken gevonden waarbij in de
chassisnummers was geknoeid. Ten
slotte bleek, dat de chassisnummers
uit de wrakken waren gehaald en
overgebracht waren op andere wa-
Eens. Men vermoedde, dat dit de in
uitsland gestolen wagens waren. Ze
zijn opgespoord en behalve de twee
genoemde compagnons is daarna ook
aangehouden de 60-jarige N. T. uit
Purmerend, een broer van C. T. Deze
verbleef veel in Duitsland en onder
hield contact met de autohandelaar
G. G. uit Osnabrück, die de gestolen
auto's aan de Nederlanders verkocht.
Voorts is aangehouden de 33-jarige
J. B. uit Amsterdam, die er van wordt
verdacht een gestolen auto te hebben
doorverkocht.
KERKNIEUWS
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te Rotterdam: J. F. Colen
brander te Apeldoorn en Th. Ferwer-
da te Noordwijk aan Zee.
Aangenomen naar Doom: C. B. Ba-
vinek te Watergraafsmeer.
Beroepbaarstelling: kandidaat E. P.
Bosma, Mogeweg 4bv., Amsterdam-
Oost is beroepbaar.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Maastricht: M. Bakker,
kandidaat te Haren (Groningen).
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Huizen: K. G. van
Smeden te Utrecht-Noord.
Post voor
Piet Zandzak
(Van onze correspondent)
De facteur van de Frederik
Hendrik Kazerne te Venlo, die
iedere dag zijn zorgen heeft
om de poststukken voor de ver
schillende diensten in de kazer
ne en de daarin gelegerde mili
tairen op het juiste adres te be
zorgen, kreeg tussen de post
stukken een brief geadresseerd
aan dpi. soldaat Piet Zandzak
en verder voorzien van de juis
te registratiegegevens. Bij na
vraag bleek de naam van een
dpi. Zandzak niet bekend te
zijn, omdat deze in de registra
tie van het personeel niet voor
kwam. Toen de naam onbe
kend bleek te zijn keek de
facteur naar de afzender van
de brief, die uit Rotterdam af
komstig was. Het bleek toen
dat de familienaam van de af
zender wél voorkivam in de ad
ministratie van het militaire
personeel in de kazerne. Toen
hierop de militair met deze
naam werd opgespoord bleek
aldra dat de brief geadresseerd
aan Piet Zandzak voor hem be
stemd was. De recruut die
veertien dagen 'geleden in de
kazerne onder de wapenen is
gekomen had zoals dat gebrui
kelijk is enkele dagen geleden
theorie gekregen, waarin ook
aangegeven werd op welke wij
ze poststukken, bestemd voor
militairen in de kazerne beho
ren te worden geadresseerd. De
instructeur had in een voor
beeld op het bord als militair
adres vermeld de naam van
dpi Piet Zandzak en verder
voorzien van de noodzakelijke
gegevens, waarna de jonge sol
daat dit adres ook had doorge
geven naar huis.
Dé Westduitse bondsrepubliek heeft
aan drie Amerikanen, t.w. admiraal Bur
ke, vlce-admiraal Howard E. Orem en
kapitein Frederick C. Wiesner hoge on*
derscheidingen verleend wegens hun ver
diensten voor de opbouw en oefening van
de Duitse vloot.
(Advertentie)
(Advertentie)
UIT DE BEKENDE HANDIGE DOOS
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
Dit aanstaande weekeinde wordt in
de biljartzaal van café De Bruyn in
Hulst het districts-biljartkamploen-
schap voor de extra libre-klas ver
speeld. Hieraan nemen deel: Rein
Dieleman van A.B.C., Axel, J. Penne-
man uit Kloosterzande, lid van H.B.
C., Hulst, G. C. Begijn uit Sas van
Gent, lid van A.B.C., Axel, R. C. L.
Claeijssens uit Oostburg, lid van A.B.
C., Vlissingen en P. Verhage van A.
L.M., Middelburg. Temidden van de
overige gerenommeerde libre-mata-
dors zal het voor de Middelburgse
speler, die pas vorig jaar naar deze
klas promoveerde, een zware opgave
zyn om het gemiddelde van 11 tot 20
te behalen. Men zal de kampioen dan
ook moeten zoeken bij de vier eerst
genoemde spelers, die wanneer zij
:énmaal het ivoor op een trosje heb
ben tot forse series kunnen ko
men. Speciale aandacht zal daarbij
besteed moeten worden aan de Sas
van Gentse speler Begijn.
Twee wereldzwemrecords
voor 16-jarige Berry
Kevin Berry, de zestienjarige scho
lier uit Sydney heeftdinsdagavond
by de Australische zwemkampioen-
schappen in Melbourne twee wereld
records verbeterd. Hij won de 220
yards vlinderslag in 2 min. 12.5 se
conden, waarmee hy 1,3 seconden
beneden zyn eigen wereldrecord op de
220 yards bleef en 0,1 seconde onder
het record op de 200 meter vlinder
slag, dat sinds 19 augustus van het
vorig jaar op naam staat van de
Amerikaan Carl Robie.
In Karlsruhe is het proces begonnen te
gen de 38-jarige fotograaf Heinz August
Cassel, die ervan beschuldigd wordt op
26 en 17 maart van het vorige Jaar
luchtfoto's gemaakt te hebben van mi
litaire Installaties in de bondsrepubliek.
Hij werd op 25 maart daaraanvolgend
aangehouden, toen hij zich naar Oost-
Berltjn begaf om de foto's af te leveren
aan de Russische geheime dienst.
2028. Na alle avonturen op
Ganymedes en de vermoei
ende terugreis vonden pi
loot Storm en zijn vrienden
't wel prettig om èr op Va-
leron eens een paar dagen
hun gemak van te nemen.
Het lachen eten, luieren,
wandelen en zwemmen ging
hen dan ook uitstekend af.
Maar bij mannen van actie
moest zo'n half-zacht le
ventje natuurlijk niet te
lang duren. Arend en Buck
zaten dadelijk geïnteres
seerd overeind, toen Mare
vertelde dat hij dikwijls met
pijl en boog in de nabije bossen jaagde. Als zij
wilden, konden zij hem de volgende dag wel
vergezellen, merkte hij langs zijn neus weg op.
Het tweetal was er direct voor de vinden. De
dames waren minder enthousiast, maar hun
bezwaren werden met vereende krachten weg
geredeneerd. Die avond ging men in huize
Mare niet te laat naar bed, want de heren zou
den de volgende morgen vroeg op pad gaan.
Na een verkwikkende slaap en een stevig ont
bijt voerde Mare zijn twee gasten naar zijn
privé-vertrek, dat tevens" als 'n soort wapen
kamer diende. Daar werden drie sterke bogen
en drie kokers vol pijlen uitgekozen, terwijl-
uit sportieve overwegingen geen vuur- of ver
dovingswapenen werden meegenomen. Zo stil
letjes mogelijk, om de vrouwen en Dinky niet
wakker te maken, sloop het drietal naar de
garage en even later schoot de zweefcar weg.
Na ook in het seizoen 1957-1958 als
overwinnaar te zyn geëindigd is het
de sympatieke biljarter G. Luyk uit
Kloetinge, lid van A.LAL Goes, voor
de tweede maal gelukt als eerste te
eindigen in de strijd om de beker-
handicapwcdstryd 2e en 3e klas van
het district Walcheren-Zuid-Beveland
Slechts zijn laatste wedstryd tegen
A. van Weele moest hy prijsgeven
maar wanneer men het gemiddelde
van Luyk nader bekykt, dan moet
erkend worden, dat de titel hem ten
volle toekomt.
In deze wedstrijd is voor deze klas
voortreffelijk gespeeld, hetgeen wel
in de eerste plaats op rekening komt
van het uitstekende materiaal, dat de
heer J. Baarends uit Goes de spelers
heeft kunnen aanbieden. Bovendien
werd er sportief gespeeld; van carot-
te-spel was geen sprake; terwijl
voorts de organisatie door A.L.M.
Goes op vlotte wijze geschiedde.
Districtsvoorzitter F. G. Melse kon
dan ook met recht trots zijn op deze
resultaten, toen hij aan het slot van
de strjjd de wisselbeker, alsmede de
daarbij behorende medaille overhan
digde aan kampioen Luyk.
Tot slot overhandigde A.L.M.-voor-
zitter De Witte de spelers nog een
aandenken aan dit toernooi. De uit
slag luidt:
G. Luyk 12 1298 278 50 4,67
A. Vogel 10 1010 267 28 3.78
J. de Rijke 8 1102 307 28 3,59
A. van Weele 8 753 265 39 2,84
B. Bos 6 978 254 27 3,85
P. Oostdijk 6 801 281 23 2,85
C. Westdorp 4 1209 317 38 3,81
I. Joziasse 2 862 299 31 2,88
In 1961 zijn ln Japan 14.548 mensen bij
verkeersongelukken om het leven geko-
een pittige 'jonge'
jonge
Wh'rte Label dubbele klare
f èSS per literfles exclusief sits
feuilleton
26
Gelukkig wijdde Dan daaraan
zijn krachten. Hij toonde zich onver-
ig wijdd
ten. Hfl
wacht bekwaam in constructieve ar
beid. zodat Rodney de bouw van een
huis maar al te graag aan hem
overliet. Daartoe had Dan twee In
diase „fundis", of handwerkslieden,
aangeworven, met en benevens een
twintigtal leden van de Kavirondo-
stam als helpers.
Na kort beraad koos Rodney als
.plaats voor liet huis een met gras
begroeid vlak stukje land, halverwe
ge de heuvelrug, met een grote wilde
vijgeboom. Van hier uit zag men een
glimpje van de rivier, die zich ouder
een altijd groenblijvend bladergewelf
langzaam voortslingerde maar ook
het grootste deel van 't reservaat.
Met behulp van een kyker kon hij
vrijwel alle bewegingen der wilde
dieren in bet beschuttende struikge
was langs de heuvel gemakkelijk vol
gen. 't Was waar, dat het prachtige
vergezicht aan de andere leant ervan
nu niet tot zijn recht kwam, maar
daarentegen vónden zo hier beschut
ting tegen de sterke landwind. Vóór
de tenten van de blanken was een
door iVorgruve Thurley
verrukkelijk plekje uitgekozen, dicht
bij de plaats waar de fundamenten
van het huls waren aangegeven.
Dan begon met het aanleggen van
een weg over de heuvel naar de vlak
ten. een afstand van ongeveer twee
mijl. De „boys" moesten heesters vel:
len en kuilen opvullen, terwijl Dan
onvermoeid door het dichte struik
gewas heen en weer liep, om het ge
makkelijkste tracé uit te zoeken, dat
hy dan met stroken witte stof aan
duidde. Door van elke open plek ge
bruik te maken schoot de aanleg
goed op, al leek de weg vólgens Dan
veel op een slangespoor, vanwege de
vele kronkelingen.
Na tien dagen was hij in staat de
kleine vrachtauto naar het vlakke
veld te rijden. Van dat punt af zag
hij aan de horizon flauw het silhouet
der Kiroengoe-heuvels en de witte
stoffige weg naar Baratl.
't Bleek niet erg moeilijk, het voer
tuig over 't veld naar de vijftien
mijion verderop gelegen nieuwe weg
to brengen. Wel moest Dan tal van
omwegen maken, om de hier en daar
oprijzende rotspunten te vermijden
èn moesten twee steil afhellende ra
vijnen oftewel ..donga's" worden
overbrugd. De minder diepe kon hij,
op gevaar af dat het platte gevaarte
in tweeën brak, zonder bijzondere
voorzorg „nemen", maar in de regen
tijd zou de weg, zoals hij er nu bij
lag, onbegaanbaar zijn. Voor het zo
ver kwam moest er stevig aan wor
den gewerkt!
Aan het einde van de derde week
kon Dan zijn vriend en chef rappor
teren, dat hij verbinding met de weg
naar Barati had tot stand gebracht,
contact dus met de beschaafde we
reld. zyn weg, erkende hij, was een
beetje ongelukkig en zou niet tegen
een zware tropische bui bestand blij
ken, maar in het droge seizoen was
hy bruikbaar cn kon zelfs zware
vrachten dragen.
„Ik ben"/ ssei hy, „van plan naar die
zaagmolen even buiten Baratl te
gaan oifi er planken enzovoorts voor
het huls op te laden".
Inmiddels nad Rodney een voorlopig
overzicht van het reservaat verkre
gen, zodat hy Dan met het opstellen
van 't bouwplan kon helpen. Ze be
sloten dat het huls zo eenvoudig mo
gelijk moest zyn en acht Immers be
vatten; de keuken zou er buiten val
len. Van architectuur had geen van
beiden verstand, maar na overleg
met de twee „fundis" kwamen ze
toch tot een uitvoerbaar project. Het
huis zou omgeven worden door een
brede galerij, waar alle kamers op
zouden uitkomen. Een idee, dat Rod
ney bijzonder toelachte. „Waarom",
vroeg hij, „zouden we gangen maken
en daaraan ruimte opofferen? Voor
aan komt de eetkamer met een soort
hal, toegang gevend tof; de „stoep",
die uitziet op de rivier. Aan de zij
kanten slaapkamers, voor 't geval de
lord hier met zyn vriendjes komt en
aan de achterkant jouw appartemen
ten; kantoor en slaapkamer. Ik zelf
neem een van de meestal leegstaan
de kamers en kruip als we 't huis vol
hebben wel bij jou in".
,,'t Zal er wel niet bijster „maradi
(deftig, voornaam) uitzien", zei Dan
peinzend. „Ik zou er graag wat tie-
relantynen bij hebben gehad, zo'n
beetje Tudorstyl. In plaats daarvan
krijgen we een grote doos met een
kippenloop erom heen".
„En een mooie kippenloop ook", ver
zekerde Rodney. „Ieder zal leven op
de galerij en je kunt in de wildernis
geen buitenissigheden hebben. We
moeten zorgen, dat we voor 't begin
van de regentijd een fatsoenlijk dak
boven ons hoofd krygen. In deze stre
ken regent het niet dikwyis, maar als
het regent ben je ook nog lang niet
gelukkig. Je moogt al blij zyn als je
niet verdrinkt! Ik verzeker je, dat
het huis geweldig comfortabel en ge
schikt zal zijn".
De muren zouden bestaan uit ruw
gehakte stukken schor», die van de
zijkanten der bomen worden afge
haald. Binnen zou een lambrizering
van cederhout worden aangebracht,
terwijl het dak met ineengevlochten
boombast zou worden versterkt. Rod
ney, die vry wat van zulke bouwsels
ln het binnenland had gezien, was vol
vertrouwen, dat het geheel koel,
luchtig en waterdicht zou blijken.
Wat het meubilair betreft, besloot liy
dat de twee „findis" na voltooiing
van het huis de zware stukken uit
inheems hout zouden maken. Andere
benodigdheden, waaronder bedden,
zouden" met de vrachtauto uit Nairo
bi komen: „Kasten en kapstokken
kunnen in elke kamer worden aange
bracht", merkte hij op „en we hebben
veel tafels nodig, ik moet plaats heb
ben om dingen op te leggen. Geef die
India-Iui een behoorlyke werkplaats
en een paar van de meest geschikte
inlanders om hen te helpen en ze zul
len het er heel goed afbrengen".
De benodigde hoeveelheid materiaal
was zorgvuldig uitgerekend en Dan
bracht vrij wat bezoeken aan de
zaagmolen te Barati, om met latten,
balken en planken terug te keren.
Ondertussen gebruikte Rodney zijn
schaarse vrije uren voor het toezicht
op 't graven van de fundamenten, die
werden volgestopt met gebroken ste
nen uit de enorme voorraad op de
heuvel.
Na zijn eerste tocht vertelde Dan,
dat Barati wel een aardig plaatsje
was. „Het is er koel vanwege 't vele
groen en op de hoogste heuvels er
gens achter de Boma, in de buurt
van de zaagmolen, vind je nog wat
vry bos. In de Boma is een klein ho
tel, de „Rietbok", met een zekere
Sam Pollock aan 't hoofd. Ze hebben
daar lekker koud bier. Drie myl ver
der ligt Matamayo, van onze lord,
maar ik ben er niet geweest". Rod
ney luisterde slechts lialf, want hij
had veel aan zyn hoofd.
Nu het hout er was, begon 't huis al
gauw vorm te krijgen, 't Was van
eenvoudige constructie en de „fin
dis" kenden hun ambacht.
„Geef hun vooral veel kerrie en meer
van dat gesnor, dan komt het best in
orde", verzekerde Dan, „ofschoon ik
mij er altijd over verbaas, dat hun
baarden niet verward raken in die
grappige kleine zaagjes van hen. In
elk geval zijn ze er achter jongenlief:
als wij ook allerlei met onze voeten
konden vasthouden en de handen vrij
hebben, wat zouden we dan vlug op
schieten! Ze moeten alleen even stop
pen om zich te krabben en dat ge
beurt nogal eens".
Rodney ging verder met zijn terrein-
onderzoek. Uit allerlei gegevens
maakte hij op, dat in 't natte seizoen
geregeld olifanten door het reser
vaat trokken, waarschijnlijk van de
bossen op de Kiroengoeheuvels naar
het lage en drogere veld in Turkana-
land. Allicht zouden de dieren, in
dien men ze ongemoeid liet, wel een
ytdje in zijn nieuwe gebied blijven.
(Wordt vervolgd).