PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEHEIMZINNIGHEID OP SCHIPHOL BIJ
VERTREK MILITAIREN
KLM-toestel voor Biak
urenlang onderzocht
Zeeuws-Vlaamse „Kanaal-burgemeesters" zijn
niet erg op herindeling gemeenten gesteld
„Landsbelang eist
geen overmatige
publiciteit"
TIJDBOM
(IN CONSERVENBLIK
WERD NIET GEVONDEN
Vandaag..
Kobolden rond
het hemelbed
205e jaargang - no. 29
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. do Pagter.
Hoofdredacteuren:
\y. Leertouwer cn G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE. GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 3 febr. 1962
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Mlnim. p. advertentie 4,-*
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (maximum 8
regels) 25 cent per regel met een
minimum van 1,25. ..Brieven bu«
reau van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, teL 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51. tel. 3841<b.g.g. red.
adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, teL 2395. Terneuzen. tel 2116. Zierikzee red. tel 2425 a dm. tel. 2094.
FAMILIELEDEN DREIGDEN MET OPSTAND
Met een K.L.B1. DC-8 zijn vrijdag
middag 110 militairen in burger van
Schiphol via een onbekende route,
naar Biak vertrokken. Foto: voor dit
jonge vrouwtje was het afscheid te
machtig. Ze had ook heel lang moe
ten wachten, want eerst werden zelfs
familieleden niet bij de soldaten toe
gelaten.
(Van een onzer verslaggevers)'.
SCHIPHOL, VRIJDAG Nadat om half twee vrijdagmiddag-
de ongeveer 110 Nederlandse militairen in burger, bestemd voor
de aflossing van bet Nieuw-Guineadetachement aan boord wa
ren gegaan van de DC-8 Henry Dunant, die door de regering
voor dit transport van de K.L.M. was gecharterd, is de machine
opgehouden door technische omstandigheden een uur
later van Schiphol vertrokken. Op bevel van de legerleiding wa
ren er door de marechaussee op Schiphol zodanige maatregelen
genomen, dat enig contact met deze militairen, anders dan door
familieleden, volkomen onmogelijk was. Persvertegenwoordigers
werden op hun geldige doorlaatbewijzen slechts in de visitatie-
ruimte van de mterncontinentale vertrekhal toegelaten en de
toegang tot het platform van Schiphol werd hun eveneens ont
zegd.
Toen de militairen op Schiphol aau-
kwamen, dreigden de maatregelen
van de marechaussee er zelfs toe te
leiden, dat ook de per circulaire door
de commandant van (le vertrekkende
militairen gewaarschuwde naaste
ouders niet tot hen werden toegela
ten. Pas toen de familielden „in op
stand" kwamen en de ruiten van de
scheidingswand met de visitatieruim
te dreigden te sneuvelen, werden de
verwanten, die was toegezegd, dat
zij van de militairen afscheid zou
den kunnen nemen, toegelaten tot de
intercontinentale wachtkamer.
Naar het hoofd van de legervooiiich-
tingsdienst later meedeelde, is het
nooit de bedoeling geweest de ouders
niet tot de militairen toe te laten en
berustte het incident op een verkeer
de uitleg van de genomen „isolatie-
maatregelen".
Niet de bedoeling
Van militaire zijde werd meegedeeld
dat aan de vertrekkende militairen
een verbod was opgelegd, om met
wie dan ook behalve familieleden
te spreken. Teneinde hen niet in
moeilijkheden te brengen, wanneer
door persvertegenwoordigers vragen
zouden worden gesteld, had men be
sloten ieder contact onmogelijk te
maken. Door het hoofd van de leger-
voorlichtingsdienst, de heer Kiès
werd er de nadruk op gelegd, dat
het bepaald nooit de bedoeling is ge
weest het vertrek van deze groep in
geheimziningheid te hullen, doch dat
het landsbelang onder de gegeven
omstandigheden niet is gediend met
een overmatige publiciteit.
Niets mee te delen
Het is ongetwijfeld al valt dit
niet te bewijzen aan de publi
citeit rond bet kort geding van
de Amsterdamse soldaat, die als
militair wil reizen, te wijten, dat
Japan thans de landingsfacilitei
ten voor charters naar Nieuw-
Guinea weigert, zo werd te ver
staan gegeven. De heer Kiès zei
naar Schiphol te zijn gekomen om
mee te delen, „dat cr niets mede
te delen was".
..De route van de machine", zo zei
hij desgevraagd, „is niet geheim,
maar wij vertellen deze alleen maar
niet..." Over deze route zijn reeds
veel gissingen gemaakt. Het is vrij
wel zeker, dat via de pool naar An
chorage in Alaska wordt gevlogen en
vandaar via Honoloeloe en het
eilandje Wake naar Biak. Dit werd
ook bevestigd door het routebord in
ginnniniiiiiiiiiiiiiiiniiiniiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiininiiiii|
P.Z.C.-zatenlagnummer
H DE „ZIGZAG"-redaetio bad W=
deze week een gesprek met le-
3 den van de Goese jeugdge-
S meenschap over de mogelijk-
3 beden om tijdens de vakantie 3
p= „betere films" te gaan zien. 3
3 Dok bioscoopdirecteuren wer- s
g den in het gesprek betrokken, g
g De resultaten vindt men op
H pagina 11. Dit 24 pagina's tel-
.ende P.Z.C.-zatordagnummer
3 omvat: Stemmen uit (le ker-
g ken (pag. 3); Kroniek van
g Zwin tot Zijpe (pag. 6); „Ci- g
g Lroentjes mét. suiker", impres- g
g sies van de beurs in St.-M&ar- =j
3 lensdijk, met tekeningen van
Jac, Prince (pag. 9); „Zig- j=
j§ sag"-jeugdpagina (pag. lij; s=
H letterkundige kroniek en inter- g
g view met de schrijver W. F.
g Hermans (pag. 17); „Uw pa- g
gina, mevrouw!" (pag. 19);
Kerken en Maatschappij met
H feuilleton en puzzel (pag. 20); 3
3 Radio en t.v. met Films in 3
g Zeeland (pag. 21) en de kin- 3
g derkrant met klanken uit de g
g ïther op pagina 23.
lanniiiiBiiiiiiiiiiiiiniuiiiiiiiiiiiiiiiniiHininiiiiiiiiiiiil
de passagehal, dat vermeldde: vlucht
no 5650 Biak via Honoloeloe.
Een vertegenwoordiger van de
KJL/.M. vertelde dat zich in de ma
chine, die op het eerste traject on
der gezagvoerder Ravenhill vliegt,
een tweede bemanning aanwezig is,
die de machine op de tweede etappe,
dus na Anchorage, overneemt. Deze
bemanning staat onder gezagvoerder
Bosman. Een derde bemanning onder
gezagvoerder Watt is rechtstreeks
overgebracht naar „een volgend punt
op de route". Welk punt dit was,
Icon ook de zegsman van du K.L.M.
niet meedelen. (Dit moet dan Hono
loeloe zijn). Wel zei hij, dat de gehe
le reis ongeveer 38 uur zou duren.
Normale aflossing
De heer Kiès deelde voorts mee, dat
van versterking van de militairen
op Nieuw-Guinea geen sprake is. De
minimumverblijfsduur van militairen
op Nieuw-Guinea is een jaar. Elke
twee maanden wordt een zesde deel
van het Niemv-Guineadetacliement
afgelost. Ook deze vlucht is een nor
male aflossing. Of de nu vertrekken
de DC-8 de afgeloste militairen direct
zou meenemen op de terugreis, kon
niet worden meegedeeld. Evenmin of
er nog en zo ja hoeveel char
tervluchten zouden volgen.
Russen namen
kernproef
Het Amerikaanse bureau voor kern
energie in Washington heeft meege
deeld dat de Sowjet-Unie vrijdag
naar alle waarschijnlijkheid een on
dergrondse kernproef lieeft genomen.
Volgens het Amerikaanse bureau
vond de explosie plaats op het Rus
sische kernproefterreïn in Centraal
Azië.
V.S. GEVEN TOESTEMMING
K.L.M.-vliegtuig mag
tussenlandingen maken
op Amerikaanse bodem
Hefc Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken heeft
vrijdagavond bekendgemaakt,
dat een gecharterd K.L.M.-
vliegtuig met 110 Nederlandse
militairen voor Nieuw-Guinea
aan boord op verscheidene
Amerikaanse burger vliegvel
den tussenlandingen zal ma
ken. De woordvoerder, Lincoln
White, zei dat de Nederland-
3c regering <le Verenigde Sta
ten had laten weten, dat de mi
litairen in burger zouden zijn
en geen wapens zouden dra
gen.
White zei: „de Nederlandse re
gering heeft ons ook meege
deeld dat het gaat om aflossing
van personeel dat Nieuw-Gui
nea al verlaten heeft en dat
het geen versterking van de
Nederlandse militaire positie in
dat gebied betekent".
Amerikaanse functionarissen
zeiden dat het transport van
de Nederlandse militairen
„geen ongebruikelijke proce
dure" is en ook in het verleden
wel eens heeft plaatsgehad.
Voor zover zij wisten, had Ne
derland Amerika geen mede
deling gedaan van plannen om
langs dezelfde route nog meer
militairen over te brengen. Tot
dusver was in Washington
geen protest van Indonesië ont
vangen. Genoemde Amerikaan
se functionarissen hadden ver
nomen, dat het K.L.M.-vlieg
tuig tussenlandingen zou ma
ken in Anchorage (Alaska),
Honoloeloe en het eiland Wake.
DOOR ANONIEME TELEFONISCHE MEDEDELING:
u t K.L.M.-ljjnvlicgtuig I'H-DSL, een
DC 7C machine, die onder leiding
van gezagvoerder West gisteravond
9 uur niet een dertigtal militairen
plus eeu tiental burgerpassagiers van
Schiphol naar Biak zou vertrekken,
is op het laatste moment van dc
startbaan teruggeroepen, nadat by
de inlichtingendienst van de K.L.M.
een anonieme telefonische medede
ling was ontvangen. Een stem aan de
andere kant van de lijn deelde mede,
dat zich aan boord van het toestel
een tijdbom bevond. Het resultaat
was dat het toestel door de verkeers
toren terstond naar het platform
werd teruggeroepen.
Vlak na dit eerste telefoongesprek
meldde dezelfde anoniem gebleven
stem, dat de tijdbom verborgen was
in een conservenblik dat zich in het
vrachtruim moest bevinden. De bom
zou over vier a vijf uur ontploffen,
te weten tussen een en twee uur
vannacht.
Hoewel hier naar ruen bijna met ze
kerheid mag aannemen, van een mis
plaatste grap sprake is, meenden K.
L.M., rijksluchtvaartdienst en rijks
politie dat er geen risico mocht wor
den genomen. Urenlang werd de 111a-
mine dus minutieus onderzocht, ter
wijl de 43 passagiers in het verfcrek-
restauranfc van de intercontinentale
hal bet resultaat kalm afwachtten.
Niets gevonden
Nadat het hele vrachtruim was door
zocht en men ook in de overige delen
van het vliegtuig niets had kunnen
vinden dat de vlucht in gevaar had
kunnen brengen werd het vliegtuig
vrijgegeven, doch gezagvoerder West
achtte het niet verantwoord jjm met
de machine op te stijgen. Hij'wenste
daarmee te wachten totdat de tijd
van vier a vijf uur ruimschoots was
verstreken.
wordt in het Singer Mu
seum te Laren de herden
kingstentoonstelling van wer
ken van de Nederlandse schil
der Jozef Israels (18241911)
geopend.
MORGEN
wordt de Amerikaanse
vliegenier Charles A. Lind
bergh Darien in Connecti
cut, 60 jaar. Lindbergh vloog
op 20 en 21 mei 1927 geheel
alleen met het éénmotorige
vliegtuig „Spirit of St. Louis"
rechtstreeks van New York
naar Parijs.
EEN SCHIJNBAAR onschul
dige vraag over wijziging
van gemeentegrenzen en een
niet geheel bevredigend ant
woord daarop hebben in de
Zeeuws-VIaamse Kanaalzone
enige beroering teweegge
bracht. Men kent de feiten.
I11 de raad van Terneuzen
vroeg het P.v.d.A.-raadslid S.
W. Henry of het b. en w.-col-
lege. iets bekend is over
voorgenomen gemeentelijke
herindelingen in Zeeuwseh-
Vlaanderen en over de aan
spraken, die Terneuzen zou
maken op enkele vrij grote
stukken van Axel, Zaamslag
en Hoek. „Een gevoelige
zaak", aldus burgemeester
H, Rïjpstra, die de berichten
over Terneuzense aanspraken
voorbarig noemde. Fel was
daarop de reactie van burge
meester M. K. vac Dijke van
Axel, omdat zijn Terneuzen
se collega bet bericht niet
ontkende, noch tegensprak.
Van de zijde van Hoek en
Zaamslag kwamen nog geen
reacties omdat die gemeente
raden sindsdien nog niet bij
een zijn geweest.
Voorzover bekend is deze ge
meentelijke herindelings
kwestie op provinciaal niveau
nog slechts in een voorfase
van studie zonder dat men
zich bij voorbaat op uit
gangspunten heeft vastge
legd. Inmiddels is wel geble
ken ook uit onze gesprek
ken dat van bepaalde ge
meenten op dit ogenblik wei
nig medewerking zal worden
verkregen voor herindeling.
Daarom zou men op dit mo
ment bezig zijn de gehele in
deling van Zeeuwsch-Vlaan-
deren nog eens te bestuderen.
Los van de „kwestie" tussen de
twee met name genoemde ge
meenten leek het ons wel interes
sant in de Zeeuws-VIaamse Ka
naalzone eens een peiling te ver
richten naar de noodzaak, c.q.
wenselijkheid van gemeentelijke
herindeling en hoe men daar in
algemene zin denkt over toe te
passen wijzigingen of correcties.
Daaruit is gebleken dat men van
de zijcle der gemeentebestuurders
bepaald niet zit te springen om
herindelingen, waarvan men de
noodzaak niet direct inziet.
Wèl bleek ons uit de verschil
lende gesprekken de wens en
de grote bereidheid, de handen
ineen te slaan om gezamenlijk
de verdere ontwikkeling van de
Kanaalzone aan te vatten. In
de leringen der industrie, zo
bleek ons verder, is men wél
voor wijziging der grenzen
maar dan die van de gemeente
als „kern". Met andere woor
den: men wil de- kernaanwij
zing (met premie) van Econo
mische Zaken uitgebreid zien.
Oud probleem
Het mag als bekend worden ver
ondersteld dat het probleem der
gemeentegrenzen in de Kanaal
zone niet vandaag of gisteren is
ontstaan. De afbakening der ge
biedsdelen is in strijd met alle lo
gica; de grilligheid der grenzen
is haast belachelijk. Het zal bij
voorbeeld bij weinig Terneuzena-
ren bekend zijn dat het grondge
bied van hun gemeente op een be
paalde plaats slechts 1100 meter
van de Belgische grens en niet
meer dan 750 meter van de kom
van Philippine is verwijderd. De
gemeentegrens van Sas van Gent
loopt zelfs door de bebouwde kom
van Philippine zodat het voor
komt dat van twee buren die bei=
den naar het gemeentehuis moe
ten, er één 100 meter moet lopen
terwijl de ander een reisje van 10
km naar Sas van Gent moet ma
ken! Logisch dat deze Sassenaren
zich volledig op Philippine hebben
georiënteerd. Het kerkje van de
buurtschap Zandstraat staat op
grondgebied van Westdorpe, de
ingang op dat van Sas van Gent.
Het gemeentelijk territorium van
het in het uiterste zuidoosten
van de Kanaalzone gelegen West
dorpe strekt zich in het midden
van die Kanaalzone uit tot ver
over de westelijke oever. Mét een
uitgebreide bebouwde kom en een
eigen industrieterrein. De door de
gemeenten Terneuzen en West
dorpe geprojecteerde uitbreidings
plannen voor Sluiskil, lopen in
dit dorp gewoon in elkaar. De ge
meentegrenzen van Terneuzen,
Axel en Westdorpe ontmoeten
elkaar in Sluiskil ten westen van
het kanaal. De grenzen van Axel
en Terneuzen lopen verder midden
door de zware industrieën van
(Zie slot pag. 5 kol1
IJK
De burgemeester van Wolpliaarts-
dijk heeft ernstige kritiek uitge
oefend op Gedeputeerde Staten
van Zeeland over de houding van dit
college rond de verdeling van het
bouwvolume. Gedeputeerden zouden
zich in slaap laten sussen door een
adviserend driemanschap, dat „maar
niet wenst in te zien dat een toewij
zing van tien woningen in zes jaar
tijd aan Wolphaartsdijk onherroepe
lijk moet leiden tot een seniele afta
keling van wat eertijds een bloeiende
dorpsgemeenschap was." Dat is
scherpe taal, waarmee twee vliegen
in één klap worden geraakt: Gedepu
teerden plus hun adviseurs. Die drie
zijn voor zover wij weten de direc
teur van de Planologische Dienst, van
het Economisch-Teehnologisehe Insti
tuut en de hoofdingenieur-directeur
van Volkshuisvesting en Bouwnijver
heid. Maar het is goed een belangrijk
punt duidelijk te stellen: Gedepu
teerden (en zij alléén) zijn verant
woordelijk voor het verdelingsbeleid
en niet de raadge
vers. Het drieman
schap adviseert en
het verantwoorde
lijke beleid neemt
de beslissing. Het
lijkt ons in dit geval een te eenvou
dige redenering de drie raadgevers
voor te stellen als boze kobolden
rond het hemelbed van dommelende
Gedeputeerden. We hebben de indruk,
dat die wel wakker zijn als het op
de verdeling van woningen aankomt.
De kritiek van de heer Ter Haar
Romeny behoort zich dus uit
sluitend tot het college van
G.S. te richten. Maar dan nog is het
de vraag of zij hout snijdt. In de
eerste plaats moet worden opge
merkt, dat de gemeente Wolphaarts
dijk voor de thans aan de orde zijn
de toewijzing niet heeft gereageerd
op een verzoek van het provinciaal
bestuur om bepaalde gegevens te
willen verstrekken: er zijn ditmaal
als onze informaties juist zijn
vijf gemeenten, die dit hebben na
gelaten, onder welke vijf zich uitge
rekend Wolphaartsdijk bevindt. Wan
neer men kritiek uitoefent, dan moet
men toch wel de zekerheid hebben,
dat men zelf niets heeft nagelaten
om voor een toewijzing in aanmer
king te komen, zelfs al gaat het om.
een inventarisatie, waarvan men geen
heil verwacht. In de tweede plaats
behoort men zich op de basis van
de feiten te stellen. En dit zijn de
feiten, die thans aan de orde zijn:
er moeten zevenhonderd woningwet
woningen worden verdeeld, waarvan
er vierhonderd zijn bestemd voor sa
nering en voor opruiming van krot
en noodwoningen. Voor deze catego
rie heeft Wolphaartsdijk kennelijk
geen belangstelling, want indien dit
zo was dan zou deze gemeente zich
wel hebben gehaast de door G.S. ver
langde en juist op dit punt belangrij
ke inventarisatie in te dienen. Maar
zoals wij reeds vaststelden: men liet
niets van zich horen. Op grond van
de recente nieuwjaarsrede van de
burgemeester moet men nu wel aan
nemen, dat. Wolphaartsdijk wil mee
delen van de resterende driehonderd.
Let wel: driehonderd woningen,
waarom wordt gevochten! Het komt
ons voor. dat de distributie een
uiterst moeilijke taak is. waarover
een lichtvaardig oordeel snel is uit
gesproken.
Ziehier enkele aspecten, die bij
de verdeling een rol spelen.
Wanneer het college uitsluitend
rekening zou houden met de ontvol
king van het platteland, dan is er een
gerede kans dat ontwikkelingen in
de grotere kernen niet doorgaan. Er
zijn daar nieuwe industrieën, er zijn
aanvragen van bedrijven, er is spra
ke van een opgaande lijn, welke lijn
kan worden gehandhaafd mede door
het ter beschikking stellen van wo
ningen. Deze gemeenten behoren naar
billijkheid en rede voor een toewij
zing zeker in aanmerking te komen.
Maar er zijn helaas slechts driehon
derd stuks te verdelen, d.w.z. als aan
de ontwikkelingsgemeenten een aan
tal is toegewezen, blijft er voor de
overige niet veel over. De distributie
van dit restant stelt bovendien nog
bijzondere problemen, want zo
bleek tijdens de jongste Statenzitting
er moet tenminste in coupures van
drie worden gebouwd, omdat anders
de curveprijs niet wordt gehaald. Het
restant dus delen door drie... Wat
blijft er nog over? Het is dunkt ons
duidelijk, dat elk verdelingsresultaat
bittere kritiek zal. uitlokken, zo niet
van deze dan toch wel van gene bur
gemeester. Wij geloven, dat men er
in beleidsl>ringen goed aan zal doen
de realiteit voor ogen te houden, niet
die van drie nare kobolden rond een
knikkebollend college, maar die van
een naar eer en geweten uiteevoerd
vervelend karwei.
tt 7 anneer men kritiek heeft op de
W woningbouw, dan kan men die
tot Den Haag richten, dat in
woord en geschrift spreiding belijdt
onder meer in de Nota Ruimtelij
ke Ordening maar in de dfiad van
het woningbeleid deze belijdenis ver
geet. De kern van de zaak gaat ech
ter nog dieper: het Nederlandse volk
maakt zich in wezen niet druk om
deze kwestie. De veel geciteerde uit
spraak van professor Pen, da.t men
blijkbaar liever bromfietsen en tele
visietoestellen heeft dan goede wo=
ningen moge eenzijdig zijn, maar
raakt in zijn generaliserende vaag
heid eerder de kern dan menige ge
detailleerde beschouwing.
Op London Airport zijn uit een bestel
auto twee doosjes met platina gestolen.
De waarde is ten minste 100.009 gulden.