„mij slopen ze geestelijk"
AMSTERDAMSCHE BANK
A.N.M.B. BEZORGD OVER
C.A.O. KLEIN-METAAL
DINSDAG 30 JANUARI 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
Minister zou
prijsverlaging wensen
De Algemene Nederlandse Metaalbe-
drijfsbond heeft gisteren mededelin
gen gedaan over de gang van zaken
met de bij rijksbemiddelaars inge
diende loonvoorstellen voor de kleine
metaalnijverheid en zijn ontevreden
heid doen blijken over de houding,
die de Stichting van de Arbeid te
genover deze voorstellen heeft inge
nomen.
Voordat liet „akkoord van oud-Was
senaar" was gesloten, zo werd mee
gedeeld, heeft het kleine metaalbe
drijf bij het college van rijksbemid
delaars voorstellen ingediend, die on
der meer inhielden een loonsverho
ging van tien cent per uur op 1 ja
nuari 1962 en van nog eens vijf cent
per uur op 1 april 1962. De bedoe
ling daarvan was, zo snel mogelijk
te komen tot een gelijkstelling van
de kleine metaalnijverheid met de
grote metaalindustrie. Enkele andere
punten uit deze voorstellen waren
wijziging van de gemeenteklassen
indeling, mede om een betere aan
sluiting daarvan bq „groot-metaal"
te krijgen en het scheppen van de
mogelijkheid om op tydlonen een toe
slag te geven van maximaal 7Vs
procent (thans is het maximum 5
procent). Verder wilde men de be-
drijfstaksgewijze werkclassificatie.
in een aantal takken van de kleine
metaalnijverheid reeds bekend, nu
ook in enige andere takken van deze
nijverheid invoeren.
Na het „akkoord van oud-Wasse
naar" hebben partijen bij de
C.A.O. zich erover beraden welke
matiging in de bij rijksbemidde
laars ingediende loonvoorstellen
daardoor nodig werd. De voorstel
len werden zodanig gewijzigd, dat
de loonsverhoging van tien cent
op 1 februari 1962 en de loons
verhoging van vijf cent op 1 ok
tober 1962 zou ingaan. De gel
digheidsduur van de C.A.O. zou
dezelfde blijven, namelijk één en
een kwart jaar, van 1 januari
1962 tot 1 april 1963.
Het is de A.N.M.B., naar ons door
die bond werd meegedeeld, nu ge
bleken dat het advies van de Stich
ting van de Arbeid over de gewijzig
de loonvoorstellen niet gunstig is ge
weest. Het bondsbestuur is daardoor
ten zeerste verontrust. Het meent
dat de loonvoorstellen, die in laatste
instantie zijn ingediend, in voldoende
mate rekening houden met de be
sluiten van oud-Wassenaar. Boven
dien, aldus het bestuur van de A.N.
M.B., bleek dat. op de dag waarop
de Stichting van de Arbeid de loon
voorstellen besprak, minister De
(Advertentie)
Pous met de werkgevers in de kleine
metaalnijverheid een bespreking had
over de prijzen. Naar de A.N.M.B.
verder meedeelde zou daarbij vol
gens geruchten zijn gebleken dat de
minister, op grond van het feit dat
de loonvoorstellen gematigd zijn en
omdat de produktiviteit in de kleine
metaalnijverheid boven het gemid
delde is gestegen, een belangrijke
prijsverlaging verwacht. Volgens de
bedoelde geruchten zou hij die prijs
verlaging ook als voorwaarde heb
ben gesteld voor een goedkeuring
van de loonvoorstellen door rijksbe
middelaars. Het bestuur van de A.N.
M.B. acht dit in flagrante strijd met
de afspraken, die bij het ingaan van
de tweede fase van de vrijere loon
politiek zijn gemaakt. Bij deze af
spraken is, aldus de A.N.M.B., uit
drukkelijk gesteld dat prijzenbespre-
kingen zouden worden gehouden
voordat werkgevers zich aan bepaal
de loonsverhogingen zouden binden.
Het bestuur van de A.N.M.B. meent-
dat voor de kleine metaalnijverheid
alleen een C.A.O. kan worden aan
gegaan, waarin op bevredigende wjj-
ze rekening is gehouden met de voor
stellen, zoals ze in laatste instantie
zijn ingediend. De A.NAI.B. zal over
deze zaak op korte termijn contact
opnemen met de bij K.A.B. en C.N.V.
aangesloten zusterorganisaties. De
A.N.M.B. behoort zelf tot het N.V.V.
Poolse volksdansgroep
„Krakus" tien jaar
op de planken
De door Poolse ballingen gevormde
amateur-volksdansgroep „Krakus",
die reeds vele Poolse en Pools-Neder-
landse feesten, avonden en bijeenkom
sten met Poolse dans, zang, kleur en
ritme heeft opgeluisterd, vierde het
afgelopen weekeinde het tienjarig be
staan. De feestelijke bijeenkomst werd
gehouden te Den Haag in theater
„Custodia."
De Poolse volksdansgroep ..Krakus"
werd opgericht in januari 1952 op het
initiatief van de kring „Den Haag"
van de Poolse rooms-katholieke ver
enigingen in Nederland.
De algehele leiding werd gelegd in
handen van de Poolse oudstryder. de
heer L. Zajac, die in Leiden het be
roep van banketbakker uitoefent,
maar die daarnaast of liever ge
zegd in de eerste plaats een lief
hebber en deskundige is van de Poolse
dans en volkszang.
Aan hem is het dan ook met name
te danken, dat' de Poolse volksdans
groep „Krakus" in het begin slechts
vier paren tellende thans uit 25
actieve leden bestaat en dat zij is ge
worden tot een amateur-gezelschap
dat er zijn mag; en dat het beste wat
in het Poolse volk leeft, weet te ver
tolken. De dans en de zang van de
mannen zijn krachtig, die van de meis
jes en vrouwen bevallig, buitengewoon
opgewekt, maar nergens extreem, ge
wild pikant of tegen dc goede toon.
De eerlijke ongekunstelde levens
poëzie. die van dit r gezelschap uil-
slraait, spreekt met name het Neder
landse publiek bijzonder aan.
Het mag ook worden geconstateerd,
dat de Poolse volksdansgroep „Kra
kus" uit Den Haag (ondanks de te
korten die zij als amateur-gezelschap
nu eenmaal heeft) tijdens het tien
jarig bestaan veel heeft bijgedragen
lot het uitdragen van de Poolse cul
tuur in het algemeen en van de rijke
Poolse folklore in het byzonder.
Marinus van de Marei sloopt
schepen. Aan de zuidkust
van Duivelandin en om het
oude haventje van Viane.
Op de slikken onder de
Duivelandse wal tegenover
Tholenop de sompige
oever langs het Keeten
oude schepen met hur
in zand gevaren. Bij eb lig
gen ze gekanteld op de slik
ken.als loggevermoeide
beesten na een grote reis.
Hun reis is ten einde: bij de
haven staan de mannen van
Marinus van de Mareize
hebben grote hamers, sleu
tels en snijbranders.
Later liggen de schepen op
het havenplateau: opgetas
te huidplaten naast ankers,
een oude scheepsbel, een
paar verveloze luchtkokers,
die wat melancholiek boven
het schroot uitsteken. Mari
nus van de Marei sloopt
schepen. Het bedrijfje lijkt
goed te marcheren. Maar hij
zegt:
Persoonlijke Leningen
PIJLERS VOOR DE OVERBRUGGING VAN
UW BIJZONDERE UITGAVENI
■PERSOONLIJKE LENINGEN
worden verstrekt door
financiering? maatschappij
MAHUK05
Voor privé-doeleinden kunnen
dooreen PERSOONLIJKE LENING
•op voordelige voorwaarden gelden
worden aangetrokken. Een PER
SOONLIJKE LENING ts de mo-
derrie vorm van een verantwoordo
credletverfenïrg, waarbij direct
contant geM beschikbaar komt.
Inlichtingen bij de Mahuko vestigingen In alle kantoren van de
Meer dan 245 kantoren in Nederland
DE VEERTIGJARIGE Van de Marei heeft zijn bedrijfje
langzaam opgebouwd. In 1952 kwam hij voor bet eerst
voor langere tijd naar Zeeland. Met vrouw en kinderen woon
de hij toen op het binnenschip „Adma". De „Adma" koos een
ligplaats bij Bruinisse. Van de Marei lichtte Duitse landings-
boten, die door de geallieerden bij Bruinisse in de grond
waren geboord. Bergingswerk.
Twee jaar later een volgende stap. Van de Marei koopt de
30-tons drijvende bok „Jonathan". In hetzelfde jaar kan hij
het huis aan de haven van Viane kopen. Voor de „Jonathan"
is er plaats in het haventje. De wrakken, erfenis van de
tweede wereldoorlog, -raken op. Hier en daar licht Van de
Marei een scheepje. Wat particulier werk, zoals het wisselen
van de sluisdeuren in Veere en Vlissingen. Opruimen van de
oude tramsteiger bij Anna-Jacobapolder, het plaatsen van de
motor voor de sluis in de Zandkreekdam.
Duiveland redeneert: de zaken
gaan goed en nu doen we er maar
tweehonderd procent bij. Maar er
is een rekest naar liet gemeente
bestuur gegaan. De hele midden
stand heeft het getekend. Want
als de gemeente op haar stand
punt blijft staan, vertrekken we,
misschien naar Goes, of, als de
haven van Stavenisse openblijft,
gaan we direct naar Stavenisse.
Ik heb al met het gemeentebe
stuur gesproken. Daar krijg ik
alle medewerking".
Een rekest. Van der Mareis
bedrijf is niet groot. In een
drukke tijd hebben er eens
zeventien mensen gewerkt. Nu
zijn het er acht.
„Verleden jaar kwam er een klap
in het schroot. De prijzen zijn ge
daald".
yan die acht mensen zijn er vier
„vreemd" de overige vier: groot
vader Van de Marei, Van dë Ma-
rel zelf en zijn beide zoons. Hoe
klein het bedrijf ook is: de Dui
velandse middenstand wil het
graag in de gemeente houden.
Van cle Marei is een goed afnemer
- olie, benzine, gereedschappen
en soms ook is er werk uit te
besteden, bij de smid, in een ga
rage.
Marinus van de Marei vindt het
weinig correct, wat de gemeente
Duiveland nu doet: een door het
voormalige gemeentebestuurvan
Ouwerkerk afgesloten overeen
komst negeren.
„Ik heb me verstaan met Gedepu
teerde Staten, met een advocaat,
maar het schijnt te kunnen
Of er rechtsgrond voor is
„Het schijnt te kunnen, omdat
Allemaal „bakkewerk". De
werkzaamheden groeieu
uit. Hij begint kleine
scheepjes te kopen om zelf te
slopen. Een gesprek met het
gemeentebestuur van Ouwer
kerk over het pachten van
haven en haveuplateau. Men
komt tot een overeenkomst.
Van de Marei vertelt.
„We gingen die overeenkomst in
april 1959 aan voor de duur van
tien jaar. Voor twaalfhonderd
gulden per jaar. En dat was voor
mij natuurlijk een zekerheid, een
geruststelling, dat ik voor tien ja
ren onder dak was. Het was een
basis om een sloperij op te zetten.
Een groter bedrag kón ik er niet
voor uittrekken. Je moet in een
jong bedrijf veel investeren, dat is
te begrijpen.
Maar nu beu ik de dupe geworden
van de samenvoeging. Ouwerkerk
bestaat als gemeente niet meer.
Het. is met Nieuwerkerk en Oos-
terland Duiveland geworden. Ik
kreeg een brief van het nieuwe
gemeentebestuur. Of ik maar
3500 per jaar wil betalen.
VAN DE MAREL:
....slopend bestaan....
toen de schepen in Engeland aan
hun laatste reis begonnen. In zijn
huis bij het haventje, voor hem
op tafel, knipsels uit Engelse
kranten: de „Wydale", de laatste
stoomdrifter naar de sloper.
Zo werkt Van de Marei: in Enge
land sloopschepen kopen, zelf
naar Viane varen met zijn
zoons slopen en het schroot in
Nederland verkopen.
Tientallen van die tochten over de
Noordzee heeft hij al gemaakt,
vaak met achter een sloopschip
een nog ouder sloopschip, dat op
eigen kracht niet meer varen kan.
Aanvankelijk kocht Van de Marei
zijn sloopschepen in eigen land.
„Maar dat kostte sleeploon. Toen
dacht ik, dat moeten we verande
ren. We gaan zelf naar Engeland.
Kopen en zelf naar hier varen.
Ik kon geen woord Engels, maar
ik dacht 'k heb m'n portemonnee
bij me en dan verstaan ze je
overal. Ik heb èr goede vrienden
gekregen en met het Engels kan
ik nu aardig overweg.
Engeland zit vol oude stoomsche
pen. Maar verleden jaar viel er
een klap. In België ligt drie-kwart
van de scheepssloperijen stil en
ook in ons land is het werk hier
en daar neergelegd. Dat komt
doordat een grote Engelse sloperij
met subsidie van de staat werkt.
Daar is niet tegen te concurreren.
Omdat ik de schepen zelf haal,
gaat het nog. Maar het ergste
is
Dan begint Van de Marei zijn
verhaal over Ouwerkerk,
Duiveland en het verontrus
te polderbestuur. „En het mooiste
is", laat hij er nog op volgen, „het
stuk slik hier heb ik van de Do
meinen gepacht voor twintig jaar.
Dat is het Rijk. En dacht U dat
ze dat gedaan hadden, als rijks
waterstaat voor de dijk vreesde?"
Marinus van de Marei, in Naald
wijk geboren als zoon van een
schipper, grootgebracht in dc zeil
vaart, binnenvaartschipper ge
weest en gevaren op zeeslepers als
„De Maas" en „Tyne", zet voorlo
pig zijn sloperswerk in Viane
voort. Met een voor de hand
woordspeling: het is een slopend
bestaan. Eii Van de Marei wil dat
slechts in één betekenis handha
ven.
Stoomdrifler: vissersvaartuig, iels
kleiner dan een trawler.
Het bedrijf op liet. havenpldteau
van Viane: half-ontluisterde sche
pen, kranen en schroot.
Geheel boven: de „Wydale" en de
Harry Eastick", twee van de
laatste Engelse stoomdrïfters op
de slikken bij Vianehun reis is
ten einde.
Foto's P.Z.C.)
G.S. destijds de met Ouwerkerk
aangegane overeenkomst niet
hebben goedgekeurd. Maar het
komt ook omdat we enorme te-
genwerking hebben van het pol
derbestuur. Dat vreest, dat bij
storm de schepen op drift en door
dc dijk zullen gaan".
Wat Van de Marei niet hardop
zegt, maar wat men hem kan ho
ren denken: „Ze willen me weg-
liebben
Zonder die woorden uit te spre
ken, voorziet hij ze wel van com
mentaar.
„Het is kortzichtigheid, onbillij-
hcid. Als ik 3500.per jaar
moet betalen, is het financieel niet
verantwoord het bedrijf voort te
zetten. Mij slopen ze geestelijk".
Slopen. Van maandag tot za
terdag klinkt gehamer bij
het haventje van Viane.
Op de slikken liggen de
„Wydale" en de „Harry
Eastick", oude, vermoeide dieren
in het portaal van het abbatoir.
Van de Marei stond aan het roer
