Tweede Kamer: P.B.O. leeft nog
onvoldoende bij bevolking
mmoRp)
Militairen 2 maanden
langer in N.-Guinea
Duitse zeeman in Rotterdam
wegens moord in arrest
NEDERLAND ZOEKT 00K IERSE
EN GRIEKSE ARBEIDERS
Twintig procent Italianen
en Spanjaarden terug
Bosbranden in Australië
GERRIT DE STOTTERAAR
WEER ONTVLUCHT
GISTEREN IN ENGELAND
WEERPOKKENGEVALLEN
WOENSDAG 17 JANUARI 1962
PROV1NCJ ALB ZEEUWSS COURANT
TRAAG DEBAT OP BINNENHOF
Staatssecretaris Schmelzer
blijft optimistisch
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer lieeft dinsdag in een langdurig, zich traag voortslepend
debat de balans opgemaakt van de betekenis en de' vooruitgang van de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en besproken hoe het beleid in de
toekomst moet zijn. Dat geschiedde bij de behandeling van de afdelingen
bezitsvorming en publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie van de begroting
van algemene zaken voor 1962. De heren Koersen (k.v.p.), Kikkert (c.h.),
Aantjes (a.r.), Den Uyl (p.v.d.a.) en Geertsema (v.v.d.) voerden er het
woord over.
De vrijwel algemene klacht was, dat
het aantal publiekrechtelijke be
drijfsorganen veel beperkter is ge
bleven dan men zich aanvankelijk
had voorgesteld op het gebied
van de industrie komen nog steeds
geen publiekrechtelijke bedrijfsorga
nen voor en dat de gedachte van
de P.B.O. dus onvoldoende in Neder
land leeft. De Sociaal-Economische
Raad kan de regering op grond van
de bestaande wet op de P.B.O. advi
seren bij algemene maatregel van be
stuur een publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie op te richten, wanneer
blijkt dat daartegen in de desbetref
fende bedrijfstak geen bezwaren be
staan.
Enige tijd geleden heeft de S.E.R. de
regering echter geadviseerd om de
wet op de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie zodanig te wijzigen, dat
bij verschil van mening in een be
paalde bedrijfstak bij de wet een pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie
kan worden opgelegd.
Daartegen verhieven enkele sprekers
linn stem. Men wilde vasthouden aan
het beginsel van de vrijwilligheid. De
staatssecretaris van algemene zaken,
drs. Schmelzer, speciaal belast niet
de zaken betreffende de bezitsvor
ming en de P.B.O., liet in zijn beant
woording van de sprekers echter
doorschemeren, dat hij over de door
de S.E.R. bedoelde wetswijziging wel
voelde.
Niet onderschatten
Deze bewindsman betoogde dat de
P.B.O. ook voor deze tijd niet mag
worden onderschat en dat men de
verdere ontwikkeling niet te somber
mag zien. Wel erkende hij, dat de
P.B.O. slechts één element is in de
maatschappelijke ontplooiing en dat
daarnaast meer instituten de ont
wikkeling op sociaal-economisch ge
bied bepalen.
In totaal 2ijn thans 800.000 werkne
mers werkzaam in bedrijven, die door
publiekrechtelijke bedrijfsorganen
worden bestreken, exclusief de over
heid. De P.B.O. is tot stand gekomen
met gemiddeld twee publiekrechtelij
ke organisaties per jaar. Er is geen
sprake van stagnatie, maar wel zou
men kunnen spreken, meende drs.
Schmelzer, van een vertraging van
het tempo.
Bezitsvorming
Soepeler
deviezenbepaling
Nieuw-Guinea
Het departement van financiën te
Hollandia heeft een aanzienlijke ver
soepeling bekendgemaakt van de be
perkingen, waaraan het kopen van
buitenlandse valuta door Nederland
se ingezetenen van Nieuw-Guinea
ouderworpen is.
Men kan thans bij de Nederlandse
Handelsmaatschappij voor het aan
vaarden van éen buitenlandse reis
voor zich en zijn gezinsleden een
maximum van 3000 gulden per per
soon aan buitenlandse vatula kopen.
Dit kan eventueel vermeerderd wor
den met 150 gulden voor elke dag.
dat de buitenlandse reis langer duurt
dan veertien dagen, doch met een
maximum van 75 dagen extra. In
gezetenen zijn tevens "gerechtigd tij
dens hun buitenlandse reis tot een
maximum van 1500 gulden per per
soon te laten overmaken ter aanvul
ling van de bovengenoemde reisdevie-
zen.
Een vertegenwoordiger van de Ne
derlandse Handelsmaatschappij zei
desgevraagd, dat de nieuwe regeling
als een verrassing was gekomen,
want de bank zelf had er niet om
gevraagd. Men vermoedt, dat zij
verband houdt met de huidige ge
spannen toestand. Het hamsteren
van deviezen is evenwel nog steeds
niet toegestaan, want buitenlandse
hotaalmiddelen krijgt men alleen, in
dien men reisbiljetten overlegt.
KLACHT. Een kruidenier in Colum
bia in de Amerikaanse staat South
Carolina, klaagde tegenover do poli
tie dat hij alsmaar geplaagd werd
door inbrekers. Thuisgekomen ont
dekte hij dat men er met zijn goot
steen vandoor was gegaan.
Wat de bezitsvorming aangaat, ves
tigde de staatssecretaris er in ant
woord op een waag van de heer Den
Uyl de aandacht op, dat er een stij
gende deelneming aan de spaarrege
lingen te constateren is. Het kabinet
is zich er echter van bewust, dat we
er nog niet zijn. „Het wentelt zich
niet in zelfvoldaanheid", zoals de
heer Den Uyl had aangenomen.
De Tweede Kamer nam de begroting
zonder hoofdelijke stemming aan.
De heer Lankhorst van de P.S.P.
kreeg aantekening, dat hij geacht
wilde worden tegen het onderdeel ci
viele verdediging te zijn.
Mond- en
klauwzeer weer
toegenomen
Sinds het begin van de mond- en
klauwzeerepideniie in ons land zyn
op 334 veeteeltbedrijven gevallen van
deze ziekte geconstateerd. Dit bete
kent een toeneming met 85 bedry-
ven in een week tijds.
Op 9 januari was het aantal besmette
bedrijven. 249.
In die week zijn 2525 varkens ge
slacht, zodat het totale aantal der
wegens de ziekte geslachte varkens
van 11.700 tot 14.325 is gestegen. Het
totale aantal der geslachte runderen
nam toe van 750 tot 798.
Ook nu hebben zo goed als alle nieu
we ziektegevallen zich voorgedaan in
het Geldcrs-Overijselse belcengebied
en in Noord-Limburg.
De Rotterdamse rivierpolitie heeft op
verzoek van de politie in Hamburg
de 43-jarige scheepskok H. G. E. G.
uit Hamburg op het Duitse s.s. Por
to gearresteerd.
Dit schip was maandagavond de Rot
terdamse haven binnengekomen. De
scheepskok wordt verdacht van
moord op zijn echtgenote, wier stof
felijk overschot zou zijn gevonden.
De man wordt voor de officier van
justitie in Rotterdam geleid.
UITBREIDING WERVINGSACTIE
De ministerraad heeft onlangs be
sloten tot verdere uitbreiding over
te gaan van de categorieën aan te
werven buitenlandse arbeidskrach
ten. In verband daarmee heeft de
directie van de arbeidsvoorziening
van het departement van sociale za
ken aan de directeuren van de gewes
telijke arbeidsbureaus in ons land
een circulaire gezonden, waarin over
die werving nadere mededelingen
worden gedaan.
In deze circulaire wordt over Ita
liaanse arbeidskrachten gezégd, dat
in de toekomst ook gehuwde onge
schoolden «uilen worden aangewor
ven. Tot dusverre werd aan Italia
nen, indien zij ongeschoold waren,
slechts gevraagd in ons land te ko
men werken, indien zij ongehuwd wa
ren.
Wat de Spaanse arbeidskrachten be
treft: in het vervolg zal ook aan on
gehuwde ongeschoolden gevraagd
worden in ons land te komen wer
ken.
Op korte termijn zal ook worden
onderzocht, zo wordt in de circu
laire gezegd, of er een mogelrjk-
Reeds vier doden
Twee groepen van 125 mannen, die
ten noord-oosten van Melbourne bos
branden bestreden, zijn door het vuur
ingesloten. Een man, een vrouw en
twee kinderen zijn door verbranding
om het leven gekomen in een gebied
waar de brand niet kon worden be
dwongen.
Het vuur wordt aangewakkerd door
een wind met een snelheid van tach
tig kilometer per uur. Het verspreidt
zich thans, via heuveltoppen, in de
richting van een aantal plaatsen, die
met het oog op de bosbranden "zijn
ontruimd.
Gepantserde voertuigen, be
mand met grimmig-kijkende
militairen, patrouilleren door
de straten van Djakarta. De
ze foto is radiografisch via
Singapore overgebracht.
(A.N.P.-telefoto)
heid is om Griekse. Portugese en
Ierse arbeidskrachten voor ons
land aan te werven. Voor wat de
Ierse arbeiders betreft wordt ge
dacht aan werving in de repu
bliek Ierland, zowel als in Noord-
lerlaud. Voor de Griekse, de Por
tugese en de Ierse arbeidskrach
ten geldt, dat zal worden ge
zocht naar geschoolden (gehuwd
of ongehuwd) en ongeschoolden
(alleen ongehuwd).
Naar wij desgevraagd van het mi
nisterie van sociale zaken en volks
gezondheid vernemen, zijn er in to
taal 4300 Italiaanse en 1200 Spaanse
arbeiders aangeworven.
Hiervan is ongeveer twintig procent
naar hun vaderland teruggekeerd,
deels wegens heimwee en ten dele
omdat zy zich niet aan het klimaat
konden aanpassen. De Italianen wer
ken in Nederland sedert september
1960; De Spanjaarden ongeveer sinds
het begiu van de zomer 1961.
Uit het huis van bewaring aan de
Gansstraat in Utrecht zijn gister
avond om kwart over acht drie ge
vangenen ontvlucht. Onder hen be
vindt zich G. C. B. uit Amsterdam,
bijgenaamd „Gerrit de Stotteraar",
die al talrijke malen is ontvlucht.
Een voorlopig onderzoek heeft in
tussen aan het licht gebracht, dat
de drie mannen zijn ontvlucht, nadat
zij met een klein zaagje een ijzeren
sponning van een raam op de par
terre van het huis van bewaring
hebben doorgezaagd, waarna zij
door een ingedrukte ruit naar buiten
zijn geklommen. Via een 2.30 meter
hoge muur bereikten zij de buiten
wereld.
In Engeland zyn dinsdag minstens
vier nieuwe vermoedelijke gevallen
van pokken geregistreerd. Het totale
aantal verdachte ziektegevallen be
draagt thans twaalf, waarvan zes in
Brandford, twee in Birmingham, een
in West Bromwich, een in Cardiff,
een in Manchester en nog een in
Londen.
Een van de patiënten is de arts, die
de Pakistaanse patiënt, die de pok
ken naar West Bromwich over
bracht, heeft behandeld.
Het aantal sterfgevallen aan pokken
sinds kerstfeest bedraagt vijf, en
vermoedelijk zelfs zes.
MINISTERRAAD BESLIST:
Klein-verlof
ingetrokken
De diensttijd voor landmacht-
militairen in Nienw-Guinea zal
worden verlengd. Hiertoe heelt
de ministerraad maandagavond
besloten. Dit betekent, behalve
dat er voor aflossing- in aan
merking- komende militairen en
kele weken later naar Neder
land terugkeren, dat het land-
machtcontingent door het op
schuiven van de af te lossen
groep, met omstreeks 200 man
permanent wordt uitgebreid.
Voor soldaten wordt de diensttijd van
18 op 20 maanden gebracht, voor of
ficieren, onderofficieren en specialis
ten van 21 op 22 maanden. De rege
ling is volkomen analoog aan die van
augustus 1961, toen de minister van
defensie bij volmacht van het kabinet
besloot de diensttijd te verlengen
voor de parate eenbeden van de land
macht in Nederland.
De militairen in Nieuw-Guinea
waren toen van deze regeling uit
gesloten. Nu zijn ze er dus bij be
trokken. In feite betreft het in
beide gevallen geen diensttijdver
lenging, maar een verkorting van
de klein-vei-lof-periode.
In augustus werd de maatregel voor
de parate troepen in Nederland ge
nomen in verband met de politieke
situatie rond Berlijn. De ernst van de
toestand toen, gaf de bewindsman
aanleiding tot zijn beslissing.
Voor luchtmacht en marine in
Nieuw-Guinea zijn geen speciale
maatregelen getroffen, aangezien het
merendeel van het personeel van
deze krijgsmachtsdelen in beroeps-
dienst is. De commandant van de
strijdkrachten in Nieuw-Guinea is
gisteren van de kabinetsbeslissing op
de hoogte gesteld.
Havenarbeider tijdens
werk omgekomen
De 57-jarige havenarbeider A. Wil*
dezang uit Rotterdam is gistermor
gen om half twaalf iu de Lekstraat
tijdens het verladen van fruit om liet
léven gekomen. Vermoedelijk hij
bekneld geraakt tussen een vracht
auto «n een aanhangwagen.
Op doorreis van Brussel naar de Ver
enigde Staten hebben koning Leopold
van België en zijn gemalin, prinses
Lilians, dinsdagmiddag korte tijd op
Schiphol vertoefd. Dè foto toont de
koning en de prinses bij het verlaten
van het vliegtuig uit Brussel. Het
vorstelijk paar zal in Noord-Ameri-
ka een aantal hartspecialisten ont
moeten de prinses doet zeer veel
ten behoeve van hartpatiënten en
vervolgens op een economische mis
sie naar Zuid-Amerika doorreizen.
NA AANSLAG OP SOEKARNO
Ds. Van Berge werd
niet gearresteerd
Dinsdag is officieel in Makassar be
kend gemaakt, dat de gereformeerde
predikant ds. P. G. van Berge, nim
mer gearresteerd is geweest. De In
donesische woordvoerder deelde aan
United Press International mee, dat
eerder verschenen berichten over de
arrestatie onjuist waren en dat men
nimmer met hem contact had gezocht
om de juiste feiten te vernemen.
Eerder hadden Indonesische woord
voerders echter bevestigd dat de pre
dikant gearresteerd was in verband
met de aanslag op president Soekar-
no. De Indonesische woordvoerder
verklaarde verder, dat ds. Van Berge
niet eens was verhoord geworden
door de Indonesische politie.
Ds. Van Berge heeft afgelopen zon
dag normaal een dienst geleid, die
door radio Makassar werd uitgezon
den. Ook is hij normaal doorgegaan
met het geven van onderwijs aan een
theologisch seminarie in Makassar.
De politie in Makassar echter had
verkondigd, dat ds. Van Berge werd
vastgehouden in het hoofdkwartier
vgn de Indonesische strijdkrachten.
Overwinning voor
Urho Kekkonen
Maandag en dinsdag zijn in Finland
verkiezingen gehouden voor het pre
sidentschap Van de staat. Dinsdag
om middernacht waren voldoende
stemmen jfeteld om de conclusie te
kunnen trekken dat president Urho
Kekkonen een tweede ambtsperiode
van zes jaar krijgt.
Driehonderd kiesmannen zullen op
15 februari de president kiezen. Op
basis van de uitslagen tot midder
nacht, had Kekkonen al 165 of meer
stemmen van de kiesmannen achter
zich, hetgeen dus zijn herverkiezing
waarborgt. De grootste concurrent
van Kekkonen, de communist Paavo
Aitio, kon om middernacht op nog
slechts 65 stemmen van kiesmannen
rekenen.. De sociaal-democraat was
op dat tijdstip derde met 33 stemmen,
van kiesmannen.
Er zijn ongeveer 2 miljoen stemmen
uitgebracht.
Het Wereldgebeuren
Sterke verhalen
Dean Rusk, de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
heeft bij zijn familie en vele
vrienden de naam een „fantastische"
verteller te zijn. Op een feestje is hij
er bepaald de man niet naar om ach
teraf in een hoekje te zitten. Als de
conversatie wat verslapt, is er altijd
wel iemand die zegt: „Kom Dean,
vertel nog eens een mop of een sterk
verhaal." Nadat Rusk minister van
buitenlandse zaken was geworden, is
hij wat kieskeuriger in zijn woorden
geworden en voor feestjes is minder
tijd dan vroeger. Aanvankelijk viel
het hem niet mee. de juiste diploma
tieke toon te vinden. Tijdens het
kennismakingbezoek van Kennedy en
Kroesjtsjew in Wenen, in de voor
zomer van 1961, was Rusk er na
tuurlijk ook. Terwijl enkele „waarne
mers" vol goede moed spraken over
„belangrijke vorderingen, die zouden
zijn gemaakt in het overleg tussen
oost en west", vroegen verslaggevers
Rusk naar diens mening. Hij zei kort
en krachtig: „Geloof er maar niks
van." Een uitdrukking, die men van
andere zijde prompt probeerde te
verzachten, maar die, naar achteraf
bleek, een schot in de roos was ge
weest.
Maandagavond heeft Rusk een
persconferentie gegeven. Vóór
hem had senator Fulbright te
gen journalisten gezegd, dat „er op
het Kremlin iets gaande was, dat
zelfs tot een verandering in de Sow-
jet-houding zou kunnen leiden." De
senator, die voorzitter is van de spe
ciale senaatscommissie voor buiten
landse aangelegenheden, zag allerlei
perpectieven. De moeilijkheden tus
sen Rusland en China bijvoorbeeld
zouden heel wat meer om het lijf
hebben dan men oppervlakkig zou
denken. De wereldsituatie noemde hij
sinds enkele weken heel wat verbe
terd. Nadat de journalisten Ful
bright hadden aangehoord, gingen ze
naar Rusk. Hem stelden ze dezelfde
vragen. Politiek is echter, zo bleek,
voor Rusk geen familiefeestje, waar
in men elkaar met sterke verhalen
probeert bezig te houden. Rusk bleef
met beide benen op de Amerikaanse
vloer staan. Hij ontkende niet, wat
de gehele wereld al weet, namelijk
dat het bepaald geen Sowjet-botertje
tot de Chinese boom is, maar verder
ging Rusk niet. Hij waarschuwde
zelfs voor overhaaste conclusies. Hij
zei, toen de ene vraag na de ander
op hem werd afgevuurd, pas iets te
kunnen zeggen „als buitenlandse za
ken uit Moskou zou zijn geïnfor
meerd.'' Rusk zweeg verder in alle
talen, ook in de Russische, die hij
ijverig zou bestuderen.
Maar ondanks de wat inhoudsloze
verklaring van Rusk, bleef men
in Washington speculeren op
machtsstrijd in het Kremlin en
op een vete tussen Peking en Mos
kou. Senator Hubert Humphry wist
het precies: „Rusland heeft gebrek
aan kapitaal en kan daardoor zelfs
niet de voorgestelde militaire uitga
ven bekostigen." Zijn collega Ful
bright haastte zich daaraan toe te
voegen dat de kwestie-Molotow wel
heel duidelijk laat zien, dat er „in
Moskou iets mis is." Ook over deze
zaak liet Rusk zich niet uit, al zal
hij ongetwijfeld wel het zijne ervan
denken. Het ministerschap heeft voor
Rusk in elk geval meegebracht, dat
hij zwijgen kan en gedwongen is
„sterke verhalen" voor zich te hou-
den.
Dinsdag nog bracht een ïn Hongkong
verschijnende krant een uitgebreid
relaas over een „staatsgreep" in Pe
king. Een zekere maarschalk Peng
zou in arrest hebben gezeten wegens
rebellie tegen Mao. Hij zou daarna
naar het platteland zijn verbannen.
Peng zou op de hand van Kroesj
tsjew zijn geweest. Gezien de haat
van de Hongkongse Chinezen onder
leiding van Tsang tegen al wat in
Rood-China gebeurt, moet men dit
verhaal dat geen enkel persbureau
voor zijn rekening wilde nemen
maar niet al te serieus nemen. Over
die machtsstrijd in her Kremlin is
ook al zoveel gefantaseerd, dat het
nauwelijks de moeite .loont naar alle
geruchten een onderzoek in te stel
len. De United Press-correspondent
in Londen, die ervoor bekend staat
veel malen de gast te zijn op Chinese
en Europees-communistische ambas
sades. is tot de conclusie gekomen
dat men van beide kanten het con
flict niet op de spits zal drijven. Vol
gens hem wensen beide communisti
sche reuzen kennelijk een volkomen
breuk te vermijden."
In elk geval heeft Rusk zich maan
dag niet aan politieke speculaties ge
waagd, Hij moet wel in de besloten
zitting van de senaatscommissie heb
ben gezegd optimistischer te zijn
over de wereldsituatie dan een half
jaar geleden. Maar uitdrukkelijk zou
hij er bij hebben vermeld dat een
eventuele breuk Moskou-Pekingf op
deze visie geen enkele invloed heeft
Tokio zou brengen. Evenmin werd medegedeeld wat de minister ïn
Japan zal doen, maar officieus kon men op Schiphol vernemen, dat
zij een goodwill-missle door enkele landen van het verre oosten zal
maken.
Namens de Nederlandse regering werd zij op Schiphol begroet door
dr. L. G. M. Jaquet, directeur Afrika en Midden-Oosten van het mi
nisterie van buitenlandse zaken.
DEAN RUSK
k..toch optimistisch...