PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NEDERLAND BRENGT INDONESISCHE SCHEPEN
TOT ZINKEN
s ass# kss
ZEELAND 1961: geringe bevolkingsgroei
Kabinet - speciaal
bijeengekomen - had
weinig gegevens
Kustvaarder vermist
aan Ierse noordkust
Geen grond voor
evacuatie uit
Nieuw-Guinea
Vandaag...
Euromarkt
Schokkend
205e jaargang - no. 13
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Lo3se nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 16 jan. 1962
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m m. Minlm. p. advertentie 4.—-
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties <max. 8 regel»)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 35B30O P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, tel.2395, Terneueen, tel. 2116; Zierlkzee, red, tel. 2425. adm. tel. 2094.
INFILTRATIEPOGING OP NIEUW-GUINEA VERIJDELD
De kanonnen van Nederlandse oorlogsbodems hebben gistermid
dag 1 uur Nederlandse tijd in de wateren ten zuiden van de
Etna-baaï in Nederlands Nieuw-Guinea twee Indonesische mo
tortorpedoboten tot zinken gebracht. Een derde schip werd op
de vlucht gejaagd.
Woordvoerders van de Nederlandse strijdkrachten deelden in
Hollandia mee, dat de radarschermen van zowel Neptune-jager-
bommenwerpers als van de oorlogsschepen „tal van vlekjes"
hadden getoond, die er op wezen, dat een Indonesische troepen
macht op weg was naar het gebied van de Etna-baai, reeds
jaren een door Indonesiërs uitverkoren plek voor infiltraties.
Het was de eerste keer in de „strijd voor de bevrijding van
West-Irïan (Nieuw-Guïnca)" van Indonesië, dat het tot een
dergelijke botsing kwam. Aan Nederlandse zijde werden geen
verliezen geleden. De Indonesische schepen die op weg waren
naar Nieuw-Guinea zijn teruggevaren naar Indonesisch water.
Hr. Ms. onder zeeboot jag er
„Utrecht" was gisteren betrok
ken bij het afslaan van een In
donesische infiltratie-poging op
Nieuw-Guiena. Foto: de oor
logsbodem in de Spaanse ha
venstad Barcelona.
Hollandia was op het tijdstip van
het gevecht in diepe rust en daaraan
wera geen einde gemaakt. Vrijwel
overal op de wereld vernam men het
nieuws dus eerder dan in Nieuw-
Guinea, waar slechts in Hollandia de
pers werd bijeengeroepen.
De woordvoerders in Hollandia wil
den aanvankelijk niet zeggen welke
schepen bij de slag waren betrokken
geweest, maar later bleken dit de
Utrecht en de Kortenaer geweest te
zijn.
De woordvoerder voor de marine in
Hollandia, kapitein R. M. Eibers,
verklaarde: „De Indonesische sche
pen wekten de indruk de spits te
vormen van een invasie-macht".
Geen finesses
Een woordvoerder van de marine
voorlichtingsdienst in Den Haag zei
in antwoord op vragen gistermiddag
geen mededelingen over de finesses
van het treffen tussen de Nederland
se en Indonesische vaartuigen te
kunnen doen. Op een vraag of smal
deel V dat maandagmorgen gedeelte
lijk uit Den Helder en voor een ander
deel uit Rotterdam is uitgevaren,
met bestemming de West, nu naar de
wateren rond Nieuw-Guinea zou
worden gedirigeerd, zei hij: „In theo
rie is alles mogelijk, maar in de
praktijk is het hoogst onwaarschijn
lijk, omdat dit te veel tijd in beslag
zou nemen". Tot dit smaldeel be
hoort de Karei Doorman.
In de loop van maandagavond kwa
men er op het ministerie van defen
sie in Den Haag gedetailleerder be
richten binnen over het treffen tus
sen de Indonesische en Nederlandse
oorlogsbodems. Een van de telegram
men uit Hollandia bevatte de officië
le mededeling dat van Indonesische
zijde het eerst was geschoten.
Den Haag meent:
Naar aanleiding van recente persbe
richten als zou ceu grote uittocht uit
.Nederlands Nieuw-Guinea, in liet bij
zonder van gezinnen, te verwachten
zijn .deelt het ministerie van binnen
landse zaken mede, dat deze berich
ten ongefundeerd zyn.
„De regering acht geen grond aan
wezig voor evacuatie van vrouwen
en kinderen uit Nieuw-Guinea. Dit
neemt uiteraard niet weg, dat de re
gering rekening houdende met
alle gebeurlijkheden de situatie
nauwlettend observeert en alle nood
zakelijke maatregelen voorbereidt
en treft ter bescherming van de le
vens van burgers in Nieuw-Guinea.
De toevallige" aankomst van drie
vliegtuigen tegelijk uit Biak op
Schiphol op 13 januari j.l. heeft me
de aanleiding gegeven lot bedoelde
ongefundeerde berichten. Onder de
passagiers bevonden zich ten rech
te slechts enkele gezinnen, welke
meenden Nieuw-Guinea voortijdig te
moeten verlaten. De overige passa
giers bestonden uit landsreizigers I
met verlof, alsmede uit landsreizigers
en particulieren wier dienstverband
beëindigd was", aldus het ministerie
van binnenlandse zaken.
..is het, 600 jaar geleden, dat S
iet Waddengebied door een
Geen infiltranten
In Den Haag is nog geen enkele be
vestiging ontvangen van enkele be
richten als zouden enkele kleine
groepen of enkele honderden infil
tranten kort geleden het gebied van
Nieuw-Guinea zijn binnengedi'ongen.
Volgens dezelfde berichten zouden
deze infiltranten ofwel gevangen zijn
genomen, ofwel na enige strijd buiten
gevecht zijn gesteld.
Kabinet bijeen
Minister-president De Quay heeft
maandagavond tegen half twaalf,
direct na een bijzondere vergade
ring van de ministerraad, meege
deeld dat de Nederlandse rege
ring het nog zeer summiere, dat
op het ogenblik bekend is over het
gewapend treffen in Indonesië ter
kennis zal brengen aan de secre
taris-generaal van de Verenigde
Naties, Thant. De regering zal de
heer Thant voorts meedelen dat
zij tot een gesprek met Indonesië
bereid blijft, op de wijze die on
langs werd bekendgemaakt.
De minister-president zei na de ver
gadering van het kabinet die ruim
drie uren had geduurd, dat op dit
moment maandagavond nog
niet meer dan een algemene mede
deling van officiële zijde uit Nieuw-
Guinea was ontvangen. „Met de ge-
fevens die ons nu beschikbaar zijn,
unnen wij nog geen nauwkeurig
overzicht geven", aldus prof. Dc
Quay.
Regering bezorgd
„Wij weten dus dat er een vuurge
vecht is geweest en dat een Indone
sische motortorpedoboot in brand is
geschoten. Of er nog een schip is ge
raakt en allerlei andere bijzonderhe-
deh, die zyn-oas nu nog niet bekend",
aldus prof. De Quay.
De minister-president voegde eraan
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
GEEN CONTACT MET ELLEWOUTSD1JK
fttKtlijh
Ook geen bericht meer van
Belgische trawler
In Rotterdam maakt men zich zor
gen over de 447 brt nietende Neder
landse kustvaarder Ellewoutsdijk,
die nu al vgf dagen wordt vermist.
Het schip verliet op 2 januari Bel
fast met bestemming Westport aan
de Ierse westkust. Daar had het drie
TWMMMMJmWMWMWWWWMWMm
gefotografeerd in de mar
haven van Den Helder. Het
dagen later moeten aankomen. Aan
boord zijn negen man: vier Neder
landse officieren en vijf Spanjaarden.
Gezagvoerder van de Ellewoutsdijk
is gewoonlijk kapitein G. Jonk uit
Schoonhoven. Maar juist vóór deze
reis was hij met kerstverlof naar
Nederland gegaan en had hij het
commando overgedragen aan stuur
man J. Dost uit Groningen. Zij heb
ben op 10 januari voor het laatst
contact met elkaar gehad in een ge
sprek via Scheveningen-radio, waar
in de heer Dost kapitein Jonk mede
deelde dat hij in verband met het
slechte weer voor anker was gegaan
bij het Rathlineiland aan de Ierse
noordkust. Sindsdien werd niets
meer van de Ellewoutsdijk vernomen.
Kapitein Jonk acht het mogelijk dat
thig van Indonesische oorlogs
schepen, die ten zuiden van
Nieuw-Guineade Nederlandse
wateren waren binnengevaren
len. Het feit dat de Ierse noordkust
schaars bevolkt is zou dan het uit
blijven van enig nieuws verklaren.
Maar even waarschijnlijk is dat zich
bij de woeste Atlantische kust een
tragisch ongeluk heeft afgespeeld:
het weer is in de laatste dagen na
melijk bijzonder slecht geweest.
Belgisch schip
Het stormachtige weer van de laat
ste dagen beeft waarschijnlijk het
leven gekost aan de vijf bemannings
leden van de Belgische trawler Gol-
venzang uit Zeebrugge (Z. 227).
Sinds 11 januari werd niets meer
vernomen van dit scheepje van 115
gross ton, dat op die datum mede
deelde dat het motorpecli had.
De Golvenzang was op weg naar
Oostende. Scheveningen-radio en Ni-
ton-radio hebben het scheepvaartver
keer verzocht uit te kijken naar de
trawler, die een reddingboot aan
boord had.
Frida Blokzijl
Volgens berichten van Britse kust-
stations verkeert de Nederlandse
kustvaarder Frida Blokzijl voor de
Engelse westkust bij Liverpool in
moeilijkheden.
Kort voor tien uur gisteravond deel
de de machinist per radio mede dat
het schip een defect heeft aan de
stuurinrichting en onmiddellijke as
sistentie van een bergingsvaartuig
nodig had.
mmnmimrmmmmwntm
Veroudering gaat
nog steeds voort
(Door drs. M. C. Verburg)
Zeeland's bevolking nam in
1961 met 629 eenheden toe en
kwam daardoor van 283.838
op 284.467. Het overschot
van de geboorten op het aan
tal sterfgevallen is nog niet
precies bekend, maar kan ge
steld werden op 2750. Dit is
9,65%o, hetgeen ten opzichte
van het Nederlandse gemid
delde (iets beneden 13%o)
•/.eer laag is. Ook Friesland,
een met Zeeland vergelijk
baar gebied, baalt 13%o. De
veroudering van de bevolking
schrijdt hier met rasse schre
den voort en hoe meer oude
ren lioe minder kinderen. Bo
vendien is het bekend, dat de
gemiddelde Zeeuw er opvat
tingen over de gezinsgrootte
op na houdt die op een zekere
controle wijzen. Men heeft
hiervoor nog geen betere ver
klaring kunnen vinden dan
dat de agrarische opvattin
gen ten onzent vanouds uit
gaan van een tvvee-kinder-ge-
•ziii als ideaal, waarvan één
op de boerderij opvolgt en de
ander uitgehuwelijkt wordt.
Deze gedachte zou de attitude
van de gehele bevolking op
de achtergrond beheersen.
Industrie wint weinig
op landbouw en pendel
AA/VVVVAAAA/\*)VWSA/VWV^
Sociologische verklaringen of
mythen terzijde gelaten, is de tocli
al geringe natuurlijke aanwas van
2750 slechts voor 23% economisch
aan Zeeland gebonden. Het nade
lige saldo is Tn de loop van 1961
aan andere gewesten en het bui
tenland ten goede gekomen. Ook
dit cijfer is in Friesland wij
Êutten onze cijfers uit de Friese
loerier van 10 januari 1962
gunstiger, namelijk 51%. De laat
ste vier jaren is de toeneming in
Friesland veel imposanter dan in
Zeeland en wel respectievelijk
12065 en 4137, bij een bevolking
die in Friesland 1,7 maal zo groot
is. De klachten die uit Friesland
in de begrotingsstukken van eco
nomische zaken doordringen - -
ook een stuk reputaticbehavtiging
dat de regionale ontwikkelings
politiek daar nog altijd niet vol
doende aanstaat, gelden a foriori
voor Zeeland.
In de eerste beschouwing van 10
januari j.l. werd reeds gewezen op
het grote aandeel dat Walcheren
de laatste vier jaren in de totale
groei heeft en wel 57%. Zeeuwsch-
Vlaanderen en de Bevelanden
waar het platteland voor een vrij
groot deel verloor, wat Terneuzen
en Goes wonnen, komen ieder op
35%. Met de verliezen van West:
Zeeuwsch-Vlaanderen 15%
Schouwen-Duiveland (8%) en
Tholen en St.-Philipsland (4%),
telkens van de toeneming in de
laatste vier jaren voor geheel Zee
land genomen, sluit de som dan op
100%.
Binnen deze eilanden tekent zleli
een concentratie In enkele plaat
sen af, In de volgorde die in de ta-
Drs. M. C. Verburg, di
recteur van het Econo
misch Technologisch In
stituut in Zeeland, heeft
op ons verzoek een be
schouwing geschreven
over de geringe bevol
kingsgroei in Zeeland
tijdens het afgelopen
jaar. Hij verwerkte zijn
analyses in bijgaand ar
tikel.
bol wordt aangegeven. Deze plaat
sen zijn de centra van de belang
rijkste activiteiten. Alleen Vlissin-
gen is de laatste jaren een uitzon
dering, maar neemt men de drie
Waleiierse kanaalgcmeenten teza
men, dau is de stijging' sedert
.1958: 1759. liet is duidelijk dat
dit verschijnsel niet in de eerste
plaats is toe te schrijven aan do
uoningbouwpolitiek Het doet zich
nis verstedelijking in de gehele
wereld voor. Toch heeft dc vro-
(Zie slot pag2 kol. 2) j
Te Brussel is in de nacht van za
terdag op zondag de tweede
stap gezet op de weg naar de
economische eenwording van de zes
Westeuropese landen. Die stap kon
gezet worden nadat tevoren uiterst
moeizaam een gemeenschappelijke
landbouwpolitiek was uitgedokterd.
Zij betekent dat de Euromarkt thans
onherroepelijk is geworden. De eco
nomische eenwording kan nu binnen
acht jaar een feit zijn met in het
vooruitzicht de afschaffing van de
douane-tarieven, met daarnaast het
nemen van beleidsbeslissingen berus
tend op een gewone gekwalificeerde
meerderheid (dus geen vetorecht van
een der partners) en met welhaast
zeker in de nabije toekomst de
aansluiting van Engeland en enkele
andere Westeuropese landen plus
nog de sympathie of zelfs de mede
werking van de Verenigde Staten.
De grondslag is
gelegd voor een
machtig Westeu
ropees economisch
blok, dat in de we
reld zal meetellen
naast het Russische blok en naast de
Verenigde Staten.
Wanneer we daarbij in aanmerking
nemen, dat de militaire samenwer
king binnen het Westeuropese blok
reeds ver is voortgeschreden en dat
de politieke samenwerking redelijk
goed op gang gebracht is, dan mag
wel gezegd worden, dat in de nacht
van zaterdag op zondag zich een
verenigd West-Europa dat uit de
ellende van twee wereldoorlogen is
herrezen aan de wereld heeft ge
presenteerd.
Die woorden klinken na afloop
van onderhandelingen over
graanprijzen, kippeëieren, to
maten enz. misschien wat overdre
ven, maar zij zijn dat stellig niet.
want te Brussel lag meer in de
waagschaal dan alleen financiële be
langen, hoe betekenisvol die belan
gen overigens ook waren.
Men heeft te Brussel de vorm afge
rond voor de samenwerking binnen
het nieuwe West-Europa, dat van nu
af aan een rol van groeiende beteke
nis zal spelen op het wereldtoneel.
Is dus het internationale aspect van
wat te Brussel werd verricht van
de grootste betekenis, ook het na
tionale aspect i.e. voor Nederland is
verreikend. Niet in die zin, dat men
op korte termijn grotere winsten zou
kunnen verwachten voor hef Neder
landse bedrijfsleven, aanmerkelijke
prijsverlagingen voor de consumen
ten, of extra-beveiliging van natio
nale economische belangen. Dat alles
moet nog in de toekomst blijken:
Al ziet het er voor onze nationale
belangen zeker niet slecht uit. grote
waakzaamheid blijft geboden als
straks de afspraken van Brussel in
praktijk worden gebracht. Men zai
daarmee de nodige ervaring moeten
opdoen en het laat zich voorzien, dat
er naast meevallers ook tegenvallers
zullen zijn en dat de Europese Com
missie vooral in de eerste jaren
scherpe tegenstellingen zal moeten
verzachten.
Een zo ingrijpende gebeurtenis als
het scheppen van een samenwerkend
Europa kan niet zonder conflicten
verlopen.
Het belangrijkste aspect voor Neder
land is echter, dat het zich als be
trekkelijk kleine natie thans kan in
stellen op de produktie voor een gro
te Westeuropese markt, die se
dert de eerste fase van die markt in
werking trad een bloeiende en
snel-groeiende markt bleek te zijn.
Hier liggen voor het Nederlandse be
drijfsleven mogelijkheden om zich
verder te specialiseren en wezenlijk
bij te dragen tot de verdere opbouw
van de welvaart in geheel West-
Eui-opa en ook in de overige wereld.
Het nieuws, dat gisteren uit
Nieuw-Guinea kwam, is in het
buitenland „schokkend" genoemd
en dat is het ook voor Nederland.
De Nederlandse marine moest aan
de zuidkust van Nieuw-Guinea in
actie komen tegen Indonesische mo
tortorpedoboten. Het is nog niet dui
delijk of het hier ging om een po
ging tot een wat grotere, maar toch
op zich zelf staande Indonesische in
filtratie dan wel om de inleiding tot
een omvangrijker militaire en mari
tieme actie. Het blijft voorlopig nog
een raadsel waarom de president van
de Indonesische republiek het aanbod
van Nederland om te onderhandelen
over Nieuw-Guinea zonder dat
daarbij van Nederlandse zijde eniger
lei eis werd gesteld niet heeft
aanvaard en de voorkeur heeft gege
ven aan het riskeren van een eerste
zeegevecht, waarbij aan Indonesische
zijde doden zijn gevallen.
Een verklaring, die goeddeels af
geleid kan worden uit Soekarno's
eigen woorden, is waarschijnlijk
deze, dat hij de Nieuw-Guinea-kvves-
tie wil behandelen uit de revolutio
naire geest van 1945. Het revolutio
naire sentiment kan een overdracht
van Nederlands Nieuw-Guinea via de
onderhandelingstafel niet als een
overwinning aanvaarden. Een over
winning wordt de overdracht pas,
wanneer Nederland bezwijkt voor mi
litaire druk of althans toegeeft, na
een reeks militaire handelingen. De
verwachting bestaat wellicht in Dja
karta, dat Nederland slechts op sym
bolische wijze Nieuw-Guinea zal ver
dedigen en dat het na enkele scher
mutselingen bereid zal zijn tot <le
aftocht, wanneer het geen militaire
steun zou krijgen van andere staten.
Wat zich thans bij Nieuw-Guinea af
speelt is schokkend en tegelijk moei
lijk te begrijpen. Voorlopig dient ge
wacht te worden op nadere berichten
en vooral op een verklaring uit Dja
karta. Het is te vroeg om thans
reeds een opinie te kunnen vormen.