HAVENSPOORLIJN
GOES: SOORT
CHINESE MUUR
WOENSDAG 10 JANUARI 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
ts RIJGT GOES binnen af-
zienbare tijd een soort
Chinese Muur? Weliswaar
geen muur, die tot doel heeft
de barbaren op een afstand
te houden, maar toch een af
scheiding, die een toekomstig
stadsdeel van Goes dreigt af
te sluiten. Als de plannen
doorgaan en waarom zou
den ze niet, nu de raad van
Goes er mee akkoord is ge
gaan en de financiering vrij
wel rond is komt Goes in
het (on) gelukkige bezit van
een westelijke spoorweg naar
de haven, die dwars door
Goes-noord voert, niet alleen
dit stadsdeel verbrokkelt,
maar tevens iedere bebou
wing in de Goese polder,
waar toch een woonwijk is
gedacht, vrijwel tot een on
mogelijkheid maakt. Want
deze toekomstige woonwijk
wordt door de liavenspoor-
weg van de stad afgesloten.
De bezwaren, die aan het
huidige tracé kleven, zijn
dermate groot en zo veel om
vattend, dat de vraag gesteld
mag worden: „Waarom toch
werd het westelijk tracé ge
kozen?".
Het Is een'vraag, die vele Goese-
naren zich de afgelopen weken
hebben gesteld..Waarom toch een
westelijk tracé, terwijl een ander,
het noordelijk tracé, zoveel be
ter zou voldoen!" Een complex
van moeilijkheden, oorzaken en
gevolgen is daaraan debet. De
aanleiding tot dit „gewraakte
tracé"-is mede veroorzaakt door
de gezagscrisis in Goes, die rem
mend heeft gewerkt op de aèn-
Sak van de infrastructuurwerken,
zit Goes met de brokken: in
dit geval straks een spoorlijn, die
voor altijd een sta-in-de-weg zal
vormen voor een. harmonische ont
wikkeling en uitbouw van de ge
meente.
„Tijdnood", zeggen b. en w. Vooral
geen tijd om het „risicö" te ne
men het resultaat van een onder
zoek naar een ander tracé af te
wachten. Waarin dat risico be
staat? De vrees, dat mogelijk de
subsidie van Economische Zaken
voor de uitvoering van de Goese
infrastructuurwerken, waarvan de
spoorlijn en rondweg een onder
deel vormen, verloren zal gaan.
Een woordvoerder van liet mi
nisterie van Economische
Zaken deelde deze vrees niet.
Desgevraagd verklaarde hij ons
weliswaar niet t>e kunnen zeggen
of Goes over een half jaar of een
jaar nog dezelfde „rechten" kan
doen gelden op de in principe toe
gezegde subsidie, maar hij voegde
er aan toe, dat het bepaald niet
vast staat, dat Goes in een derge
lijk geval zijn subsidie zal verspe
len.
Er zijn zelfs mogelijkheden om de
subsidie enige tijd vast te houden,
als het ware tê reserveren, voor
Goes. In het verleden is dit reeds
meer gebeurd. Hoe het echter ook
zij, de raad van Goes is, zij het
misschien wat aarzelend, in meer
derheid met het voorstel van b.
en w. meegegaan, omdat men, ge
zien de uitlatingen van b. en w.
het standpunt huldigde: „laten we
alsjeblieft niet tegenstemmen,
want dan zouden we wel eens he
lemaal niets kunnen krijgen".
Welnu, zoals de zaken thans
staan, krijgt Goes in elk geval
iets. Eerlijk gezegd is daar nie
mand héél erg gelukkig mee. Zelfs
b. en w. niet, die de te overwin
nen moeilijkheden zeker niet ont
kennen.
Maar dan nog blijft de vraag:
„Moet Goes alleen daardoor
worden opgescheept met een
„wanstaltig gedrocht", zoals
liet raadslid J. H. Roose liet
liceft genoemd. De vraag of
liet noordelijk tracé even
tueel duurder zal zijn dan
het huidige, westelijke spoor
wegtracé (op dit ogenblik
nog niet vast te stellen, om
dat men geen vergelijkende
cijfers heeft) is in dezen uiet
in li"' t Stel dat een
noo ?jT; acé vijf miljoen
guide. i a kosten tegen het
westelijke tracé (rondweg,
spoorweg, brug, schadever
goedingen) ruim drie miljoen,
dan nóg heeft men geen en
kel houdbaar motief om een
„wanstaltig gedrocht" te cre-
eren!
Plannen
Ongeveer twee jaar geleden is
voor het eerst op de nood
zaak van aanleg van een
spooi'lijn gewezen, die het haven-
industrieterrein zou ontsluiten.
Aanvankelijk gingen de gedachten
uit naar een oostelijke spoorlijn,
die ter hoogte van de Patijnweg
de rijksweg zou kruisen. Op be
stuurlijk niveau waren de plan
nen al vrijwel „rond", toen rijks
waterstaat erin werd gemoeid. De
gemeente Goes moest bij deze
dienst terecht, omdat de spoorlijn
naar het industrieterrein de rijks
weg zou moeten kruisen. Rijkswa
terstaat heeft toen het „onaan
vaardbaar" over dit plan uitge
sproken. De reden hiervan was,
dat rijkswaterstaat dit een bijzon
der ongelukkige oplossing vond en
dat het wegbelang van het door
gaand verkeer moest prevaleren.
Met name was waterstaat tegen
een kruising van de rijksweg met
een oostelijke spoorlijn, omdat het
spoorwegtracé niet loodrecht op
de weg stond, maar juist met een
hoek van ongeveer 45% graden
de weg „overstak". Dit nu gaf
voor rijkswaterstaat de doorslag.
Zó lag de situatie, toen het vori
ge collegfe van b. en w. in novem
ber 1960 als gevolg van de gezags
crisis aftrad.
Het nieuwe college, dat in eerste
Instantie als zijn voornaamste
taak zag de gevolgen van de ge
zagscrisis op bestuurlijk niveau op
te vangen, lanceerde midden 1961
het plan voor een westelijk spoor
wegtracé, gelijktijdig met de Aan
leg van een westelijke rondweg.
Dit nu Is het plan, waarmee de
deskundigen (de adviserende in
stanties) zich veren igid hebben en
dat door dë gemeenteraad van
Goes is aangenomen. Rijkswater
staat had geen bezwaren tegen
een kruising' spoorlijn-rijksweg op
een punt tussen het eind van het
Middelburgsestraat en de nieuwe
provinciale weg Goes-Kats. Een
westelijk spoorwegtracé, voor zo
ver dit de kruising betreft, acht
rijkswaterstaat aantrekkelijker
dan het vorige plan. De voor
naamste reden: de spoorlijn kruist
do weg haaks.
Met nadruk werd ons van de zijde
van rijkswaterstaat verklaard,
dat deze dienst in de plannen van
Goes steeds een vrij passieve rol'
heeft gespeeld.
In een vergadering op 1 december
van het vorig jaar van het colle
ge van Ged. Staten met b. en w.
van Goes en de deskundigen
de rijkswaterstaat, de provinciale
waterstaat, de P.P.D., het E.T.I.,
Economische Zaken, het stede
bouwkundig adviesbureau irs.
Witteveen en Bos namens de ge
meente Goes en de Goese direc
teur van gemeentewerken werd
het westelijk tracé besproken.
Voor de eerste maal werden de
deskundigen hier geconfronteerd
met een andere mogelijkheid: na
melijk het noordelijk tracé. Op
verzoek van de apparaten- en ke-
lelfabriek Den Haag, die voor
stander is van een noordelijk tra
cé, bi'acht de commissaris der ko
ningen deze op het eerste gezicht
veel aantrekkelijker lijkende mo
gelijkheid onder de aandacht van
de deskundigen. Zij hebben deze
gedachte toen bepaald niet ver
worpen.
Voorkeur
Weliswaar toonden de adviseren
de instanties zich verbaasd, dat op
het ogenblik, dat liet westelijk
tracé "nagenoeg „rond" was, een
ander plan naar voren werd ge
schoven, maar zjj gingen zeker
niet zo ver het noordelijk tracé
af te wijzen. Integendeel: het is
ons bekend, dat verschillende van
hen op het eerste gezicht zelfs de
voorkeur geven aan een noordelij
ke spoorweg, die zoals op de te
kening is te zien, dwars door de
Goese polder zou lopen en ten
noorden van de kanaalsplitsing
in Goes zou uitkomen.
Blijft echter de vraag: „Waarom
zijn de deskundigen niet zelf op
de gedachte van een noordelijk
tracé gekomen Zij waren bet
toch, die in juni van het vorig
jaar de plannen van Goes hebben
besproken. Hoeveel moeilijkheden
zouden niet zijn voorkomen als
toen besloten was het noordelijk
tracé te onderzoeken. Vele vragen
zouden dan nu kunnen worden br-
autwoord.
Waarom niemand van de ad
viserende instanties in de
vergadering van I decem
ber I96J zijn 'stem heeft laten ho
ren vóór het noordelijk tracé
Daar waren diverse redenen o:u
dit niet te doen
1. men kon beide tracés niet te
gen elkaar afwegen. Van het
noordelijk tracé bestaat geen
enkele gedetailleerde tekening,
men weet niets van de kosten,
kortom dit tracé is in legen-
stelling: tot de westelijke spoor
weg nooit onderzocht;
2. tijdgebrek is ook een belang
UEnEEtfTE EDE5
rijke factor, die heeft meege
sproken. Als de adviserende
instanties unaniem de wens
hadden te kennen gegeven als
nog de uitgewerkte tekenin
gen en een kostenberekening te
willen zien van het noordelijk
tracé, zou minstens een half
jaar, mogelijks zelfs een jaar
langer op de uitvoering van de
ze werken moeten worden ge
wacht;
3. uitstel wilde noch de gemeen
te Goes, noch het provinciaal
bestuur, noch de adviserende
instanties, omdat anders het
verlies van een subsidie van
85% van Economische Zaken
zeker niet tot de onmogelijk
heden moet worden gerekend.
Men redeneerde als volgt:
„Laten we nemen, wat we
Jninnen krijgen. De gemeente
Goes is sterk geporteerd
voor liet westelijk tracé (dat
is duidelijk gesteld van de
zijde van de gemeente in de
vergadering op 1 december).
We zitten nu mede als gevolg
van de moeilijkheden in het
jongste verleden in Goes in
tijdnood. Waarom zouden wij
(de deskundigen) dan onze
stem tegen dit tracé moeten Een tekening, waarop het westelijk (door de raad van
verheffen?". Goes aanvaardespoorwegtracé is aangegeven (boven)
Het is dan ook niet gebeurd en in
de raadsvergadering van 7 de
cember over de infrastructuurwer
ken was eenzelfde toon te be
luisteren. Al was hier meer kri
tiek te horen op het westelijk tra
cé. De meeste raadsleden waren
daar bepaald niet gelukkig mee,
maar zij gingen niet zover om te
gen het voorstel van b. en w. te
stemmen, uitgezonderd dan de
twee man sterke K.V.P.-raads-
fractie.
De meerderheid van de raad nam
de woorden van b. en w. goed
'Ster. harte: „het noordelijk tracé is
praktisch onuitvoerbaar en niét
haalbaar. Uit de bespreking met
Ged. Staten en de deskundigen is
gebleken, dat het westelijk tracé
de meest praktische en juiste op
lossing is," zo stelde het loco
burgemeester J. S. Visseher.
Waren het in eerste instantie tal
van raadsleden, die weinig inge
nomen waren met liet voorgestel
de westelijke tracé, kort daarop
heeft het K.V.P.-raadslid J. H.
Roose in een ingezonden stuk in
de P.Z.C. zijn bezwaren uitvoe
rig toegelicht. Op de zaterdag
voor Kerstmis volgde een adres
van de bewoners van Goes-Noord
die al evenmin te spreken waren
over het door de raad aangeno
men plan en die een noordelijk
tracé bepleitten. Waarom zij te
gen een westelijke spoorweg zijn?
Omdat:
1. één van de fraaiste plek
jes van Goes wordt ver
nietigd, namelijk het
plantsoen tussen de Zaag
molenstraat en de be
graafplaats, waarover het
tracé van de rondweg en
de spoorlijn is geprojec
teerd;
2. Goes-Noord wordt stede
bouwkundig en landschap
pelijk wordt verknoeid:
3. de aardenbaan van de
spoorlijn steekt twee tot
drie meter boven het
maaiveld uitstrekt, waar
door een muur wordt op
getrokken tussen Goes en
een eventueel te bouwen
nieuw stadsdeel in de
Goese Polder, zoals op
het structuurplan van
Goes is aangégeven.
Er zyu overigens veel meer be
zwaren aan te voeren tegen
het huidig; plan. Er zal een
nieuwe weg naar de begraafplaats
moeten worden gemaakt, spoorlijn
en rondweg zullen door de nauwe
trechter tussen de fabriek van
Hollestelle en de Gasfabriek voe
ren, en als gevolg van de brug-
aanleg over liet kanaal z.al liet
bedrijf van de houthandel E.N.C.
Hiesen moeten worden ver
en een noordelijk spoorwegtracédat zon zó kunnen
lopen (onder).
bEhEEnTE E0E5
plaatst.
Bezwaar
Men hoeft geen deskundige 1:e
zijn om te stéllen, dat het weste
lijke tracé zonder meer een on
ding is. Zelfs b. en w. van Goes
hebben dat nooit ten volle ont
kend. In de toelichting op het
voorstel over de infrastructuur
werken en met name sprekende
over de spoorlqn, schreven b. en
w. begin december: „aan dit tracé
kleeft het bezwaar van hot passe
ren van de algemene begraaf
plaats. Wij hebben dit bezwaar
echter aanvaard, toen bleek, dat
leder ander tracé nog veel grotere,
zowel financiële als technische be
zwaren met zich bracht. En in
de raadsvergadering op 7 decem
ber verklaarde loco-burgemeester
J. S. Visseher: „Bezwaren aan.de
Zaagmolenstraat zijn er. Maar ik
geloof niet, dat er één weg of
spoorlijn is te projecteren, die -
geen bezwaren heeft. Het aller
zwaarst weegt om op de vlugst
mogelijke wijze te komen tot ont
plooiing van het industrieterrein.»
Een feit is echter, dat tot nu toe
het noordelijk spoorwegtracé niet
grondig is "onderzocht. Hoe kan
men dan de bezwaren van dit tracé
tegen het westelijke afwegen. Niet
voor -niets spraken veie raadsle
den van Goes er hun teleurstel
ling over uit, dat b. en w. niet
in staat waren een kostenbereke
ning van het noordelijk tracé over
te leggen.
Op het eerste gezicht lijkt
een noordelijke spoor
weg inderdaad aantrekkelij
ker. Versnijding van een
groot aantal percelen kan
worden voorkomen, men
heeft niets te maken met de
vele bezwaren van het I
.molenstraattracé en een
eventueel nieuw stadsdeel in
de Goese Polder zal zich niet
door een spoorbaan afgeslo
ten voelen van de stad. Wel
zou men ten noorden van de
sportvelden, ter hoogte van
de Oude Zeedijk, een veel
grotere brug over het kanaal
moeten slaan, omdat deze
brug berekend moet zijn op
de toekomstige kanaalverbre
ding. Volgens het jongste
structuurplan van Goes ligt
het ir. de bedoeling hier in
de toekomst een brug te bou
wen. In principe is een brug
over het kanaal op deze
plaats dus reeds aanvaard.
Waarom zou het dan zo moei
lijk zijn reeds nu gestalte te
geven aan deze gedachte?
Zoals de zaken er thane-voor
staan, kan worden gesteld,
dat een westelijke spoorweg
tracé en een westelijke rond
weg Goes min of meer wor
den opgedrongen. Het is zelfs
nog niet een kwestie van „uit
twee kwaden de minst kwa
de kiezen" want men heeft
slechts met één „kwade" te
doen gehad. Op de suggestie
van verschillende raadsleden
om ook het noordelijke tracé
te onderzoeken zijn b. en w.
niet ingegaan. De plannen
waren rond en daarmee uit.
Dit neemt echter niet weg.
dat als Economische Zaken
zijn principiële subsidietoe
zegging tot een daadwerke
lijke zal omzetten. Goes
wordt „opgescheept" met een
soort Chinese Muur, waar
mee niemand gelukkig zal
eijnl