PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S0EKARN0 ZET OORLOGSPROPAGANDA
NOG STEEDS VOORT
Geheime Franse leger
kondigt revolte aan
Woningnood in Arnemuiden ernstig probleem
Den Haag klaar voor
evacuatie van
Nieuw-Guinea
Vandaag..
Auto te water
twee doden
BOZE NEHROE SLOEG ZIJN
AANHANGERS OM DE OREN
Zilveren feest
205e jaargang - no. 5
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375): Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853. adv. 5213). Oos'd.urg. tel, 130i, Terneuzen. tel. 2116; Zierikzce. red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
Zaterdag 6 jan. 1962
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
ni.m. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tanef.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. •.Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
PHILIPPIJNEN BEMIDDELEN - NOG - NIET
Amerikaanse ambtenaren in Washington hebben verklaard, dat
de kans op onderhandelingen tussen Nederland en Indonesië
over het probleem Nieuw-Guinea thans heel goed lijkt te staan.
Men meende te weten, dat de zaak er nu 0111 draaide hoe Indo
nesië zijn standpunt t.a.v. het beginnen van ouderhandelingen
zou formuleren. Men zei, dat de Amerikaanse ambassade 111
Djakarta nauw contact hield met de regering daar en dat te
zelfder tijd de secretaris-generaal van de volkerenorganisatie,
Thant, aan de zaak werkte via de Indonesische vertegenwoor
diger bij de V.N.
Volgens radio-Djakarta heeft de commandant van Oost-Indone-
sië, kolonel Boesjirio, bevel gegeven tot algemene mobilisatie in
zijn gebied. Deze maatregel geldt voor mannen en vrouwen
tussen 16 en 45 jaar.
middelaar willen optreden indien
nogmaals indien beide partijen er
0111 vragen."
Evacuatie
Volgens goed ingelichte kringen in
Den Haag lioudt de Nederlandse re
gering er echter al enige tijd reke
ning mee dat een snelle evacuatie
van Nieuw-Guinea nodig zal zijn.
Hiertoe houdt men reeds geruime tijd
scheepsaccommodatie van niet ge
ringe omvang in de omgeving van
Australië gereed. De Nederlanders in
Nieuw-Guinea en speciaal de voor de
daar werkende Nederlanders verant
woordelijke instanties zijn gedetail
leerd van deze Nederlandse voor
zorgsmaatregelen op de hoogte.
De Indonesische luchtmacht maakte
bekend dat het luchtgebied van bet
oostelijk deel van Indonesië tegen
over westelijk Nieuw-Guinea is ge
sloten voor alle luchtverkeer. Alle
reeds verleende vergunningen voor
vluchten In dit gebied zijn ingetrok
ken. Elke overtreding van dit verbod
zou krachtig optreden van de Indo
nesische luchtmacht tot resultaat
hebben, zo werd gezegd.
De woordvoerder van de Indonesi
sche marine, majoor Ambardy, ver
klaarde dat Indonesische oorlogs
schepen „uitvoerige oefeningen" in
Oost-Indonesië houden en „gereed
zijn om aan elke eventualiteit het
hoofd te bieden". Hij zei dit n.a.v.
berichten „dat de Karei Doorman op
15 januari een oefenreis in de West-
Indische en Zuidamerikaanse wate-
icn zou beginnen".
Bevrijdingscommandó
president Soekarno heeft opdracht
gegeven tot de instelling van een
commando om alle militaire opera
lies voor de „bevrijding" van West
Irian te coördineren, aldus is giste
ren te Djakarta bekendgemaakt.
De woordvoerder van de operationele
staf, luitenant-kolonel Saboer, ver
klaarde, dat een „verenigd"' com
mando alle strijdkrachten en volks-
weerbaarheklsgroepen in oostelijk In
donesië onder zijn gez&g zal brengen
voor een eventuele invasie van Ne
derlands Nieuw-Guinea.
Verdediging
De Nederlandse ambassadeur in
Australië, dr. J. G. de Beus, lieeft
vrijdag 111 Melbourne verklaard
dat de Nederlandse strijdkrachten
in aclie zullen komen by een In
donesische invasie van westelijk
Nieuw-Guinea.
De ambassadeur wenste zich niet uit
te laten over de sterkte van de Ne
derlandse strijdkrachten in westelijk
Nieuw-Guinea, noch over de bewape
ning.
Geen bemiddeling
De vice-president van de Philippijnen,
Pelaez, heeft met nadruk ontkend,
dat de Philippijnen. zouden hebben
aangeboden, als bemiddelaar op te
treden in het geschil tussen Neder
land en Indonesië over westelijk
Nieuw-Guinea.
Pelaez verklaarde dal de Nederland
se ambassadeur in üe Pbilippynen,
dr. J. van der Zwaai, heni had ge
vraagd of de Philippijnen hun „goe
de diensten" in de regeling van het
geschil zouden willen aanbieden. De
vice-president, die tevens minister
van buitenlandse zaken is, voegde er
aan toe: „wij zouden graag als be-
President Soekarno, gefotografeerd
tijdens een rede aan de universiteit
Gad ah Madu" le Djokjakarta. Soe
karno bezocht de universiteit ter ge
legenheid van de in gebruikstelling
van de eerste atoomreactor van In
donesië, wélke in deze universiteit
staat opgesteld.
Hervatting besprekingen
Frankrijk-Tunesië
In Parijs is gisteren officieel be
kendgemaakt dat Frankrijk en Tunis
op korte termijn het overleg over de
Franse basis Bizerta op Tunesisch
gebied, op ministerieel niveau in Pa
rtijs zullen hervatten.
Frankrijk zal worden vertegenwoor
digd door de minister van buitenland
se zaken. Maurice Couve de Murville
aldus "de mededeling.
is het 25 jaar geleden,
dat aan prins Bernhard bij ko
ninklijk besluit de titel „Prins
der Nederlanden" met het
praedicaat „Zijne Koninklijke
Hoogheid" werd verleend.
is het 550 jaar geleden,
dat Jeanne d'Are te Domrémy
in Lotharingen werd geboren.
MORGEN
vieren koningin Juliana
en prins Bernhard te Lech am
Arlberg in Oostenrijk hun 25-
jarig huwelijksfeest.
VVVVVVVVNAAAA/WVVVVWVVV
Donderdagnacht omstreeks half drie
is op de rijksweg ter hoogte van
Westérbroek in de provincie Gronin
gen een autu met vijf inzittenden,
waarschijnlijk door de gladheid van
de weg geraakt en in het Wlnscho-
terdiep gereden. Drie inzittenden zijn
gered, twee zijn verdronken.
De beide verdronken inzittenden van
de auto zijn de 38-jarige J. J. Schol
ten s uit Kloosterburen, die vermoe
delijk de auto bestuurde, en zyn ver- De voor een „Frans Algerije'
loofde mej. C. A. Bos (35 j.) uit ronde rechtse extrenmtenorganisatie
Groningen. O.A.S. heeft vrijdag in een piraten-
S Premier Nehroe van India heeft vrijdag bewakers geslagen, toen er S
S op de conferentie van zijn congrespartij in Patna een hevig tumult S
S ontstond. Op een gegeven ogenblik bestormden enthousiaste aanban-
S gers het podium, waarop Nehroe zou spreken. Hij wilde naar bene-
S den om de mensen te kalmeren. Partijfunctionarissen, die bang wa-
ren dat hem iets zou overkomen, probeerden hem tegen te houden.
Een functionaris sloeg zijn armen om Nehroe's middel. Toen daarop
andere functionarissen Nehroe de weg versperden, schreeuwde hij:
„Laat mij met rust, laat mij naar beneden gaan".
Mensen van de ordedienst trachtten Nehroe te overreden. Hij werd
echter woedend. Met een vuurrood gezicht sloeg hij op hen in, toen
zij probeerden hem weg te slepen. Partijfunctionarissen verklaarden
later dat zij de premier nog nooit zo kwaad hadden gezien. De bij
eenkomst is verdaagd tot vandaag.
Voor Nehroe vertrok, holde hij van de ene kant van het podium
naar de andere in een poging om de orde te herstellen. Verscheidene
malen greep hij in. toen gillende moeders probeerden hun kinderen
in veiligheid te brengen door ze over de hoofden van de menigte 3|
heen aan de leiders van de congrespartij op het podium over te ge- S
ven. Enkele seconden lang had Nehroe een felle woordenwisseling S
met een vrouwelijke partijfunctionaris, die liem dringend verzocht S
het podium te verlaten. De minister van financiën Desai verklaarde S
later: „Ik heb zo iets nog nooit meegemaakt".
Toen Nehroe, die zich een poosje had teruggetrokken om de aanwe- S
zigen gelegenheid te geven te kalmeren, later weer op het podium
verscheen, begon het gedrang opnieuw en werd het al spoedig dui-
delijk dat niets de naar het podium opdringende mensenmassa meer
in toom zou kunnen houden. Nehroe verliet tenslotte definitief de
zaal, waarop de vergadering in een onbeschrijflijke wanorde werd s
besloten.
uitzending hekend gemaakt dat zij
gereed staat om de huidige golf van
i bloedvergieten die over de steden
van Algerije is gespoeld aan te wak-
keren tot een burgeroorlog. De uit-
zending, die was voorafgegaan door
een bekendmaking van liet Franse,
bestuur dat 237 leden van de O.A.S.
waren gearresteerd, stelde: „nu de
regering in Parijs een burgeroorlog
wil, kan zij hem krijgen. Iedere Eu
ropeaan in Algerije dient zichzelf als
gemobiliseerd te beschouwen".
De omroeper verklaarde dat Ce re
actie op de „mobilisatie" aan
kondigingen die eergisteren door het
geheime leger op muren van gebou
wen in Algiers waren geplakt
gunstig was geweest.
In de uitzending werden echter geen
bijzonderheden vermeld over de ac
ties die de O.A.S. voorbereidde. In
de hoofdstad Algiers werden vrijdag
bij vijf afzonderlijke overvallen drie
personen gedood en zeven anderen
gewond. In de overige grote steden
verloren tien mensen het leven en
werden twaalf anderen verwond, zo
dat de verlieslijst over 1962 tot 91
doden en ongeveer 200 gewonden was
gestegen.
In Oran, de havenstad, waar het
aantal terroristische daden angst
wekkende vormen begint aan te ne
men. werden een 15-jarige Europese
jongen en twee moslims gedood en
drie Europeanen en een moslim ge
wond.
Bovendien verloren achttien Franse
soldaten het leven en werden zeven
van hun strijdmakkers gewond toen
een militaire eenheid bij Setif in
Oost-Algerije vanuit een hinderlaag
door guerilla's van de F.L.N. werd
aangevallen.
De Westduitse bondskanselier dr.
Konrad Adenauer, heeft vrijdag in
Bonn m goede gezondheid zijn 86ste
verjaardag gevierd. Foto: Dr. Ade
nauer rechtstemidden van leden
■van zijn kabinet, die drinken op zijn
gezondheid. Links prof. dr. Ludwig
Er hard.
P.Z.C.-zaterdagnummer
HET WAS EEN koude middag
op de bolbaan bij De Wilde in
Oostburg, maar ze kwamen
toch, de mannen uit het Landje
van Cadzand. Om te bollen om
ganzen en kaapse kezen. Een
onzer redacteuren schreef er
een sfeervol verhaal over, dat
- geïllustreerd niet tekeningen
van Jae. Prince te vinden ls
op pagina zeven.
Voorts in dit twintig pagina's
tellende P.Z.C.-zatcrdagnum-
mer Stemmen uit de kerken
1 pag. 3)„Op de bolbaan bij De
Wilde" 1 pag. 7); Kroniek van
Zwin lol Zype (pag. 9): Radio
en T.V. met Films in Zeeland
(pag. 10); letterkundig kroniek
en kunst (pag 13); „Uw pagi
na, mevrouwt' (pag. 14); „Zig-
zag"-jeugdpagina (pag. 15);
Kerken en Maatschappij, feuil
leton, klanken uit de ether en
oplossing kerstpuzzel (pag. 17)
en de kinderkrant met de nieu
we puzzel op pagina 19.
SAMENWONING IN BOUWVALLEN
Woningwetwoningen kunnen
situatie verbeteren
Weinig Zeeuwse gemeenten heb
ben zo ernstig met de woning
nood to kampen als Arnemui
den. Een omstandigheid die in
vele opzichten een terugslag
geelt of remmend werkt. Zo
liep het zielental terug door vcr-
trekoverschot. Het sanerings
plan dat de hoogst noodzakelij
ke sloop van bijna 90 woningen
inhoudt en reeds in 1958 werd
goedgekeurd, kan wegens het
ontbreken van vervangend
bouwvolume niet worden uitge
voerd. Deze gemeente van nog
geen 3000 zielen heeft een voor
lopige lijst van 81 woningaan-
vragen eu kent 51 gevallen van
samenwoning. Bij een gemiddel
de geziussterkte van vier perso
nen, zoals deze in Arnemuiden
is, betekent dit, dat ongeveer
200 personen ofwel 7% van de
bevolking samenwoont en veel
al onder omstandigheden die te
genwoordig voor onmogelijk
worden gehouden.
„„Ecu onhoudbare toestand", aldus
burgemeester A. Hack, „de jongeren
willen niet meer samenwonen, wil
len niet meer in oude krollen wor
den ondergebracht en gaan dus weg.
Naar Souburg, Vlissingen en Mid
delburg".
Snelle uitvoering van het sanerings
plan acht hy eèn hoogst urgente
zaak voor Arnemuiden, „maar we
kunnen er onmogelijk vaart in krij
gen". Ernstig noemt liij het wegtrek
ken van jongeren daarom, dat de
bevolking van zijn gemeente ernstige
kans loopt te vergrijzen. De oplos
sing ziet bij voornamelijk in een rui
me toewijzing van woningwetwonin
gen.
Vorig jaar kreeg Arnemuiden vier
woningwetwoningen toegewezen.
Een aantal dat zeker geen basis
voor saneren geeft. Beduidend
groter was het kwantum premie
woningen in 1961: namelijk 31.
„Daar zijn we erg blij mee" aldus
de heer Hack, „maar voor de ge
middelde Arncmuidenaar is de
premiewoning eigenlijk le duur.
De afbetaling is een zo zware last
dat vrouw en kinderen proberen
met garnalen pellen bij te verdie
nen en zo de zware uitgaaf te
verlichten. Force majeure kiest
men voor een premiewoning. Met
ongeveer 20 per week afbeta
ling plus onderhoud is de last
eigenlijk te zwaar".
Het vervangend bouwvolume voor
het saneringsplan moet dan ook
voornamelijk uit de woningwetsector
komen. Voor 1962 heeft Arnemuiden
het provinciaal bestuur om 25 wo
ningwetwoningen. gevraagd. Negen
stuks ter vervanging van t® saneren
woningen en 16 stuks voor de norma
le aanvragen. Komen ze er, dan kan
de eerste en zo hoognodige fase van
het saneringsplan worden uitgevoerd,
namelijk de noordzuid doorbraak
van de Nieuwstraat, door Lionstraat
en Langstraat naar de Zuidwal, die
énige verlichting en ruimte zal
scheppen in de benarde kom van
nauwe straatjes.
Zwarte bladzijde
Ecu bijzonder zwarte bladzijde voor
j Arnemuiden is wel de samenwoning.
Van de 51 gevallen zijn er 27 gere-
gistreerd op de lijst van woning-
aanvragen, de overige samenwoners i
rekenen niet op de mogelijkheid van
verbeteriug en zijn le moedeloos 0111
een aanvraag iir te dienen. Dc wo
ningen waarin gezinnen samenwonen
lenen zich in de regel nauwelijks voor
normale bewoning door slechts één
gezin. De oude tochtige en lekke zol
ders zijn vaak met behangpapier en
karton in afdelingen gesplitst, zodat
twee gezinnen er koud en vochtig
(Zie slot pag. 2 kol. 2)
fcantlij:
f
Morgen is het vijfentwintig jaar
geleden, dat prinses Juliana in
het huwelijk trad met prins
Bernhard van Lippe-Biesterfeld, een
gebeurtenis die een deel van de hui
dige generatie slechts kent als een
overgeleverd feit. Maar wie die da
gen van verloving en huwelijk van
onze koningin destijds bewust liecfl
meegemaakt, herinnert zich levendig
hoe deze beide feestelijkheden aanlei
ding waren tot grootse nationale
manifestaties. Er was niet alleen een
direct en intensief medeleven met de
koninklijke familie, er was tevens
een gevoel van nationale solidariteit
over het Nederlandse volk vaardig
geworden. Deze gevoelens waren
zonder twijfel mede een gevolg van
de angstige dreiging, waarin men in
die jaren leefde; het was alsof men
het onbewust voelde: nog eenmaal
kan Nederland zich met Oranje één
voelen in een situatie, die onherroe
pelijk i vermoedelijk binnen korte
tijd) tot het verleden zal behoren.
Het was nog in de dagen van het on
gedeelde Koninkrijk der Nederlan
den, dat zich er op beroemde een
grote koloniale mogendheid te zijn,
dat de reputatie had van een van de
rijkste landen ter wereld, maar dat
er desondanks niet in slaagde alle
lagen van de bevolking een redelijk
bestaan te verschaffen. Wanneer
men nog weer eens bladert in kran
ten van die dagen, dan realiseert men
zich eerst recht hoeveel er sindsdien
is veranderd.
De berichten uit 1937 maakten
melding van huldebetuigingen
door vorsten uit Nederlands-
Indië, de soesoehoenan van Soera-
karta en de sultan van Djokjakarta.
Dr. H. Colijn sprak hen toe en ge
waagde van de grote loyaliteit van
deze vooraanstaande inwoners van
Oost-Indië jegens het moederland in
Europa. Maar tegelijkertijd- over
schreeuwde Hitler in die dagen Eu
ropa en in Spanje werd om Madrid
gevochten. In Ne
derland ging men
gebukt onder de
crisisverschijnselen
en werd een vak
bondsactie ge
start onder de veelzeggende titel
„Jong Holland snakt naar werk".
Nieuwe uitvindingen werden alge
meen bezit. Zo werd in beschouwin
gen over het vorstelijk huwelijk zelfs
gewaagd over de zegeningen van de
radio: een hoofdartikelenschrijver
moest erkennen nadat hij de radio
reportage over het huwelijk had ge
hoord. dat dit medium toch ook een
middel tot verrijking kon zijn. In
deze haast ondefinieerbare fin-de-
siècle-sfeer van de dertiger jaren, het'
einde van een tijdperk, kreeg het
huwelijk van prinses Juliana en prins
Bernhard een nadrukkelijke nationale
functie: het was voor het Nederland
se volk een aanleiding om zich rond
het vorstenhuis te scharen en zich in
alle verdeeldheid een te weten.
Wanneer men die periode van toen
vergelijkt met het heden, dan
valt op hoe juist op dit ogenblik
een Nederlandse regering bezig is
met de liquidatie van het laatste be
zit in de Oost. Op dit moment is men
wel heel ver van huldebetuigingen en
loyaliteitsverklaringen over en weer
met wat dan tegenwoordig Indonesië
is. En voorts is het opmerkelijke van
onze dagen dat de regering van nu
met andere landen zoekt naar gro
tere eenwording in Europees ver
band. terwijl toen een neutraliteits
politiek het begin en het einde van
het beleid was. Maar wanneer men
nu aan de vooravond van de zevende
januari overweegt welke plaats het
bruidspaar uit 1937 thans inneemt
tegen het volstrekt gewijzigde decor
van ons volksleven, clan moet men
erkennen dat koningin Juliana en
prins Bernhard er in zijn geslaagd
aan hun moeilijke ambt nieuwe in-
hoiid te gieven, dat zij meegegroeid
zijn met de zo sterk veranderde om
standigheden en dat zij in de heden
daagse samenleving van ons land een
centrale plaats zijn blijven innemen.
Hun pad is niet over rozen gegaan
en verdriet is ook hun deel geworden.
Maar met dankbaarheid mag worden
vastgesteld, dat de monarchie in de
wervelwind van de tijd in Nederland
geen uitgeholde vorm is geworden,
maar een levend organisme is. En
aan het hoofd daarvan staat een
vrouw, door vrijwel iedere Nederlan
der bemind en gerespecteerd, terwijl
haar echtgenoot vijfentwintig jaar
geleden nog een vreemdeling; eer
bied heeft weten in te boezemen door
de energieke wijze, waarop hij binnen
de regelen van de constitutie de be
langen van zijn land behartigt. Bij de
inzegening van het huwelijk op de
zevende januari 1937 zei professor
Obbink, dat prinses Juliana overvloe
dig had geloond in haar jonge leven
welk een hoge opvatting zij had van
haar taak. Sinds haar huwelijk en
sinds zij tot de koninklijke waardig
heid is geroepen, heeft zij dezelfde
hoge plichtsopvatting getoond: als
staatshoofd en als moeder. Aan de
vooravond van haar zilveren bruiloft
mogen en moeten deze zaken dank
baar worden gememoreerd.
Noot: In de kantlijn van gisteren zijn
enkele woorden weggevallen. Er
stend: „Als daarmee niet snel wordt
begonnen, dan zal de tijd verklinken
zonder ook maar eén echo na te la
ten". Er behoorde echter le staan:
„dan zal de rtubbelstadsgedachte In
<le tijd verklinken zonder" enz.".
Nieuw lid Eerste Kamer
De heer M. Troostwijk te Groningen
is benoemd verklaard tot lid van de
Eerste Kamer. Hij zal daar dc plaats
innemen van de- heer J. L. Hoos-
land (arb.j, die ontslag heeft geno
men.