Prof. De Quay: zelfbeschikking
geen bindende conditie meer
f KLANKBORD
P.T.T. VRAAGT BEGRIP VOOR
HAAR PERSONEELSPROBLEMEN
WOENSDAG 3 JANUARI 1962
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
IJS SMOLT DOOR KOTJ. Een fabriek
van consumptie-ijs in de Engelse
plaats Swindon móest dezer dagen de
produktie staken. Door de vorst was
namelijk de koelinstallatie bevroren
waardoor het ijs begon te smelten.
Voordat dinsdag in de Tweede Kamer het debat over jj
Nieuw-Guinea begon, wensten vele leden van de j:
Kamer de ministers achter de regeringstafel een ge- jj
lukkig nieuwjaar.
Foto: De minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. j;
A. H. Luns, neemt de gelukwensen in ontvangst van jl
mevrouw mr. J. M. Stoffels van Haaf ten, plaatsver- ji
vangend voorzitter van de Tweede Kamer. In het
midden de heer C. F. van der Peijl.
„OP RAND VAN DIRECT GEVAAR
Aantal personeelsleden
krijgt H.T.S.-opleiding
Een personeelsbezetting, die beneden
de behoefte bleef en een door de
krappe arbeidsmarkt in de hand ge
werkt groter aantal mutaties dan in
enig voorgaand jaar, is de balans van
1961 voor de P.T.T. Dit blijkt uit de
nieuwjaarsrede van de directeur-ge
neraal der P.T.T., prof. ïr. G. H. Bast.
gistermorgen gehouden.
De directeur-generaal had de kritiek
op de door de P.T.T. betreurde
beperking van het dienstbetoon voor
een deel kwetsend gevonden, in het
bijzonder tegenover de zeer vele per
soneelsleden, die zich grote inspan
ning hebben getroost om onder zeer
moeilijke omstandigheden het dienst
betoon zo goed als mogelijk in stand
te houden. Prof. Bast erkende: „Wij
hebben wellicht te lang getracht vol
te houden wat niet meer vol te hou
den was en misten daardoor de kans
tijdig overleg te plegen".
Hij had kritiek op het bedrijfs
leven, „dat voor eigen belangen
gemakkelijk werkers uit ons be
drijf overneemt, zonder te denken
aan de schade voor het dienstbe
toon der P.T.T." Prof. Bast som
de de moeilijkheden bij de post, de
postcheque-en girodienst en de te
lefoondienst op. „Ik ontkom niet
aan de indruk, dat het Nederland
se volk als geheel zich temidden
van alle problemen te weinig en
te laat rekenschap ervan geeft,
dat de bestaande voorziening in
vitale behoeften niet vanzelf tot
stand komt, maar zijn offers
vraagt aan arbeid en kapitaal en
dat deze zonder adequate offers
niet voldoende in stand is te hou
den.
P.T.T. is maar één van de vele dienst
verlenende bedrijven en instellingen,
waarvoor hetzelfde geldt, maar het
is er één, waarbinnen de consequen
ties zich bijzonder snel, direct en
over een zeer brede linie doen gevoe
len. Ik mag niet nalaten hier nog
eens duidelijk te waarschuwen, dat
het bedrijf zich bij voortduring op een
aantal vitale punten op de rand van
direct gevaar bevindt.
Temidden van de zorgen om het
dienstbetoon doet het gunstige finan
ciële resultaat wat oneigenlijk aan.
Hoewel nog tal van berekeningen no
dig zijn voor dit exact bekend is, mag
ik toch de verwachting uitspreken,
dat het niet veel met dat van 1960 zal
verschillen. Ik heb daarbij rekening
gehouden met het feit dat de ver
hoogde pensioenbijdrage van 11 k 12
miljoen in 1960 nog uit de winst
moest worden betaald, maar In 1961
in de lasten is opgenomen. De loon
stijging in 1960 zal dus praktisch zijn
opgevangen evenals de tariefsverla
gingen.
Een aantal leden van het middelbaar
personeel dat uit een grote groep ge
gadigden moest worden geselecteerd,
zal gelegenheid krijgen een volledige
dagopleiding aan een hogere techni
sche school te volgen om na voltooi
ing daarvan geplaatst te worden op
de bedrijfsopleiding voor technische
ambtenaren.
„Vraag het de paus"....
Fabiola wel in
verwachting
Het Belgische koninklijke paar. dat
sinds 28 december vakantie houdt op
het landgoed van de Spaanse bankier
Oriol, veertien kilometer ten noor
den van Madrid, heeft dinsdag ge
weigerd in te gaan op geruchten als
zou koningin Fabiola In blijde ver
wachting zijn.
Een woordvoerder zei uitsluitend:
„Vraag het de paus...."
Al degenen die nieuwsgierig zijn
naar de wijze waarop Fabiola èn
Boudewijn hun vakantie besteden
worden door potige Spaanse burger-
wachters op gerede afstand gehou
den.
Een woordvoerder van de Belgische
ambassade te Madrid verklaarde:
„het koninklijk paar wenst de pers
niet in te lichten over hetgeen voor
deze dagen op het programma staat.
Hun bezoek is van persoonlijke aard
en volledig incognito.
De publieke belangstelling voor het
débat over Nieuw-Guinea in de Twee
de Kamer was zo groot dat zich dins
dag lang voor het begin van de ver
gadering al een lange rij belangstel
lenden had gevormd voor de ingang
van de publieke tribune op het Bin
nenhof in Den Haag. Onder de wach
tenden bevonden zich ook enige stu
denten uit Nieuw-Guinea.
Het Wereldgebeuren
„KABINET VOERT CONSEQUENT BELEID"
Rustig weer met
lichte vorst
(Van onze weerkundige
medewerker).
Ons land ligt in een hogedrnk-
gebied, waarvan wij het cen
trum nog bij Ierland aantref
fen. Er komt rustig weer voor
met flinke opklaringen, waar
in de temperatuur 's nachts
ook in Zeeland tot onder het
vriespunt daalt. Dinsdagavond
werd in het oosten en zuiden
van ons land al 5 tot 7 graden
vorst gemeten.
Uit deze afkoeling ontstaat
plaatselijk mist, die hier en
daar hardnekkig kan zijn. Via
Schotland stroomt iets minder
koude lucht naar de Noord
zee zodat in de kustprovincies
bij zwakke zeewind de vorst
van heel wat minder betekenis
is dan verder landinwaarts.
In het gehele Alpengebied,
waar de wintersport al vele
weken naar sneeuw heeft uit
gezien, heeft een depressie uit
de Middellandse zee nu een
flinke hoeveelheid sneeuw ver
oorzaakt en ook over de Brit
se eilanden ligt er vrijwel over
al een sneeuwlaag.
Onderhandelen zonder
Indonesische voorwaarden
(Van onze parlementaire redacteur)
Aan het begin van de vergade
ring van de Tweede Kamer, die
geheel gewijd was aan de be
spreking van de kwestie Nieuw-
Guinea, heeft de minister-presi
dent, prof. De Quay, dinsdag de
volgende, door een volle verga
derzaal en een eivolle publieke
en gereserveerde tribune aan
gehoorde verklaring afgelegd:
Zoals reeds in mijn brief van acht
december aan U gesteld, zijn de es
sentialia van de verstrekkende voor
stellen, die Nederland de Verenigde
Naties heeft gedaan ten aanzien van
de verdere ontwikkeling van Neder
lands Nieuw-Guinea: erkenning van
het zelfbeschikkingsrecht van de be-
volking, internationalisatie, bereid
heid tot afstand van de soevereini
teit, gekoppeld aan de instelling van
een internationaal overgangsbestuur
door de Verenigde Naties en desge
wenst een voorshands voortgezette
financiering. Het eerste van deze ele
menten is de grondslag van het be
leid, zoals dit consequent is en wordt
gevoerd door dit kabinet, in navol
ging overigens van de vorige kabi
netten, zo begon premier De Quay.
Prof. De Quay gaf voorts een uiteen
zetting van de politieke ontwikkeling
rond de kwestie Nieuw-Guinea en de
maatregelen die de Nederlandse re
gering in de afgelopen maanden en
speciaal in het zeer recente verleden
heeft genomen.
De minister-president betoogde dat
de mogelijkheid om een doelmatig
verstrekkend voorstel, zoals de ont
werpresolutie van 1961, met kans op
voldoende steun in te dienen, in voor
gaande jaren niet aanwezig was, om
dat daarvoor geen aanknopingspun
ten in de Verenigde Naties waren te
vinden. Bovendien waren de landen
van de Brazzaville-groep, waarvan
Nederland veel steun heeft onder
vonden, nog niet als lid van de Ver
enigde Naties toegetreden en waren
de verhoudingen in dit lichaam der
halve voor Nederland minder gunstig
zo zei prof. De Quay ten aanzien van
de laatste ontwikkeling in de alge
mene vergadering van de Verenigde
Naties.
Over de ontwikkelingen die zijn ge
volgd op de handeling van de kwes
tie Nieuw-Guinea in de assemblee
der Verenigde Naties in New York.
waarover reeds enige gegevens zijn
verstrekt in de brief aan de Kamer
van acht december, zei de minister
president De Quay:
„Wanneer ik in het eerste gedeelte
van mijn brief heb gesteld dat het
kabinet aanvang december van oor
deel was dat eventueel verdere be
sluiten mede zouden afhangen van
op dat moment nog niet bekende ont
wikkelingen, met name in de Ver
enigde Naties, zo was dit geenszins
een holle frase of een voorwendsel.
In de weken die sedertdien zijn ver
streken, heeft inderdaad een inten
sief diplomatiek overleg plaatsgevon
den, zowel te New York als met ver
scheidene andere mogendheden.
Verhelderend
Het overleg in New York werd ge
voerd door de president van de alge
mene vergadering, de heer Mongi
Slim en met de secretaris-generaal
de heer Thant. Zoals reeds door mij
aangekondigd, had het overleg met
de heer Slim in hoofdzaak betrek
king op de eventuele inschakeling
van de zogenaamde commissie van
zeventien, die in het leven werd ge
roepen door de jongste dekolonisatie
resolutie van de assemblee van 27
november.
Deze gedachtonwisseling was verhel
derend. Ze gaf ons meer inzicht om
trent de mogelijkheden die voor ons
op dit punt aanwezig kunnen zijn,
terwijl de heer Slim zo volledig mo
gelijk werd ingelicht omtrent de Ne
derlandse inzichten voor vreedzame
wegen voor de toekomst van Neder
lands Nieuw-Guinea.
Voor wat betreft de Nederlandse
bereidheid tot onderhandelingen
werd met name aan de heer Slim
uiteengezet dat Nederland bereid
blijft niet Indonesië te onderhan
delen op basis van paragraaf 1
van de zogenaamde Brazzaville-
resolutie aldus zei prof. De Quay.
Deze paragraaf bevat: de algemene
vergadering dringt er bij de regering
van Nederland en Indonesië op aan,
onverwijld onderhandelingen te her
vatten teneinde overeenstemming te
bereiken nopens de toekomst van het
gebied van westelijk Nieuw-Guinea
zonder te prejudiceren op een zelfbe
schikking der volkeren.
Prof. De Quay vervolgde met mee te
delen dat het. vertrouwelijk overleg
inmiddels werd beïnvloed door de
dreigende rede van president Soekar-
nu, uitgesproken te Djokja 19 decem
ber die direct volgde op de militaire
actie van India tegen Goa op 18 de
cember.
Na deze dreigende rede van Soekar-
no, zo betoogde minister-president
De Quay, is een mogelijk nog inten
siever diplomatiek verkeer tot stand
gekomen. Hiervan getuigde onder
meer de verklaring die vorige week
na de kabïnetszïtting werd vrijgege
ven.
Aan het eind van zijn verklaring zei
premier De Quay dat de regering
streeft naar Onderhandelingen in bre
der verband. Zonder hier in te gaan
op een nadere definitie van het be
grip een breder verband meerdere
constructies zijn hier denkbaar
zal het. aldus prof. De Quay, zonder
meer duidelijk zijn dat een breder
verband zowel meer kans biedt op
om tot voor beide partijen aanvaard
bare formules te geraken als ook een
waarborg biedt voor het vaststellen
van de standpunten, door beide par
tijen ingenomen.
Zelfbeschikking
De regering heeft zich voorts bereid
verklaard het beginsel van zelfbe
schikking of, zoals het ook wel wordt
geformuleerd, een vrije keus voor de
bevolking van Nieuw-Guinea, niet te
stellen als een prealabele conditie,
die als voorwaarde voor onderhande
lingen door Indonesië zou behoeven
te worden aanvaard.
Aan onze overtuiging, dat wij het
belang van de bevolking bij be
sprekingen in de eerste plaats
voor ogen zullen moeten houden,
doet deze beslissing niets af. Naar
redelijkheid mag worden ver
wacht, dat Indonesië bereid is
zich aan de onderhandelingstafel
te zetten zonder dat harerzijds
daarvoor aan Nederland voor
waarden worden gesteld. Aldus
prof. De Quay in zijn verklaring,
afgelegd voor de Tweede Kamer.
Aanklacht tegen
Leibbrand wegens
26 moorden
De openbare aanklager in Stuttgart
heeft tegen de internationale ver-
keersdeskandige professor dr. ing.
Kurt Leibbrand wie destijds ook
door Haagse instanties om advies is
gevraagd bij hét gerecht een aan
klacht uitgebracht van moord in 26
gevallen en poging tot moord in ten
minste vyf gevallen.
Leibbrand zou in augustus 1944 In
Zuid-Frankrijk bevel gegeven hebben
tot het doodschieten van Italiaanse
arbeiders die werkten voor de spoor-
wègeompagnie van de Wehrmacht
waarvan Leibrrand de leiding had.
Dit zou vanuit eén hinderlaag zijn ge
schied, zonder oorlogsnoodzaak of
vorm van proces. Minstens 26 Italia
nen zouden door machinegeweervuur
om het leven zijn gekomen. Van de
overigen zouden minstens vijf, enkele
met verwondingen, hebben kunnen
ontkomen, aldus dé aanklacht.
Leibbrand, die aan de technische ho
geschool van Zurich doceerde maar
voor de duur van de strafprocedure
met verlof is, werd op 23 juli 1961 op
het vliegveld van Frankfort aange
houden in verband met het reeds te
gen hem ingestelde onderzoek. Op 22
augustus verklaarden Leibbrands ad
vocaten dat hij zich in de zin van de
aanklacht niet schuldig gevoelde. Hij
had slechts het van hogere instantie
gekregen bevel tot het doodschieten
van de Italianen aan zijn compagnie
doorgegeven. Op 8 september werd
Leibbrand tegen borgstelling vrijge
laten.
PRINS BERNHARD WILDE
NIETS GOEDPRATEN
Het lid van de gemeenteraad van
Delft, de heer L. J. van der Krogt
(partij voor woningzoekenden), die,
zoals bekend, een brief heeft geschre
ven aan prins Bernliard, naar aanlei
ding van diens kerstrede, heeft van
de particulier secretaris van de prins,
dr. F. A. de Graaft, een schrijven ont
vangen waarin staat, dat het woning
probleem de prins maar al te goed
bekend is. „De kerstrede", aldus de
brief, „heeft alleen maar willen zeg
gen, dat de mensheid met alleen ma
teriële welvaart er niet komt. Geens
zins is het de bedoeling geweest be
staande misstanden en tekorten goed
te praten.
Soekarno over zijn
„bevrijdingsplannen"
De Indonesische president Soekarno
heeft dinsdag te Djakarta verklaard
dat de campagne die zijn regering
voorbereid ter „bevrijding" van West
Irian (Nederlands Nieuw-Guinea)
niet als een schending van vertrou
wen doch als een gewelddadig Indo
nesisch beantwoorden van het Ne
derlandse geweld moet worden be
schouwd.
Hij verklaarde dat de Nederlandse
regering om het gebied te kunnen
behouden gebruik maakte, van
vlootvertoon, een marionettenbewind,
arrestaties van nationalisten en
„slachtingen" onder Indonesiërs.
Mr. Roosjen werd onwel
(Van onze Haagse redactie)
Gisteren rond twaalf uur, een uur
voor de aanvang van het Nieuw-
Guineadebat in de Tweede Kamer,
is mr. A. B. Roosjen (a.r.) in het
gebouw van de Tweede Kamer on
wel geworden. Per ambulance werd
mr. Roosjen naar een van de Haagse
ziekenhuizen overgebracht.
Ongeveer drie kwartier nadat de
heer Roosjen de Kamer had verla
ten, keerde hij daar weer terug.
Na onderzoek van een arts was ge
bleken, dat hij de vergadering van
de Tweede Kamer toch kon bijwonen.
SCHEEPSRAMP IN INDIA
EIST 140 DODEN
Volgens onofficiële schattingen zijn
by een. scheepsramp op de rivier de
Savitri in India op nieuwjaarsdag
honderdveertig mensen verdronken.
De boot onderhield een kustvaart
toen deze plotseling omsloeg en zonk.
De oorzaak is nog niet bekend. Vol
gens officiële schattingen waren 53
mensen verdronken, maar uit Bom
bay werd vernomen dat al zeventig
lichamen waren geborgen. Op het
ogenblik van de ramp bevonden zich
aan boord van het schip honderd
tachtig mensen, terwijl het maar ca-
paciteit heeft voor vijftig.
Slachtoffer van
kolendamp
In haar woonkamer achter haar
bijouteriewinkel in Den Haag is gis
termorgen de 5(l-jarige mejuffrouw
M. J. Pluggc levenloos in haar bed
aangetroffen.
Bij onderzoek bleek, dat de kachel
slecht trok en ze het slachtoffer was
geworden van kolendampvergifti
ging.
Ili|llllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllll|llll!llllllllllllllll|ll
Opstandje
De vriendelijkste dictator van
Europa, de 73-jarige heer Sa-
lazar, heeft last gehad van een
schietpartijtje in zijn Portugese va
derland. Het is met de berichtgeving
uit dictatoriaal geregeerde landen al
tijd wat moeilijk en daarom weet
men in het buitenland nog niet pre
cies hoeveel doden bij die schiet
partij in Portugal zijn gevallen en
waarom het moordend lood de Portu
gese onderminister voor het leger,
Jaime de Fonseca, trof.
Maar mislukt is de schietpartij wel,
want zij bedoelde een inleiding te
zijn tot een revolutiepoging en zover
is het niet gekomen. De heer Sala-
zar troont nog rustig te Lissabon.
Hij kan de bekende woorden herha
len, die hij enkele jaren geleden
sprak: „Is men ontevreden over mij,
wel, dat kan ik begrijpen, ik ben ook
niet tevreden over mijzelf''.
Voorzover uit de schaarse berichten
valt op te maken hebben een vijftig
tal opstandelingen in het stadje Beha
een aanval gedaan od een kazerne.
Beha is een textielcentrum en er wo
nen dus nogal wat arbeiders. Zij be
horen tot de beter-betaalde en ook
beter-ontwikkelde arbeiders in Por
tugal, maar desondanks moet men
deze mensen, die zo ongeveer 23
per week verdienen nog tot de
slechts betaalde arbeiders van West-
Europa rekenen.
Het schijnt, dat de r.-k. jeugdlei
der Manuel Serras, de leider
van de opstand was. Hij was
daarvoor teruggekeerd uit Brazilië,
waar hij een tijdlang in ballingschap
leefde.
Destijds werd hij te Lissabon bij ver
stek veroordeeld tot een lange ge
vangenisstraf. En dat is nu juist het
vriendelijke van Salazar de man
werd niet ter dood veroordeeld, om
dat in Portugal al sedert honderd
jaar de doodstraf is afgeschaft.
De aanhangers van Serras en van
zqn vriend kapitein Gomez stormden
dus op de kazerne in Beha af, waar
bij ze echter op hevige tegenstand
stuitten. Vrij snel werd de aanval af
geslagen.
Serras echter en enkele andere vluch
telingen werden gearresteerd bij de
Portugiese grens. Kapitein Gomez, die
het ongeveer een jaar geleden had
bestaan om als oppositiekandidaat
tegen Salazar op te treden bij de al
gemene verkiezingen, ligt ernstig ge
wond in het ziekenhuis. Men moet nu
afwachten in hoeverre Salazar de af
schaffing van de doodstraf zal blijven
eerbiedigen.
In de regeringscentra van de
N.A.V.O.-landen was niemand bij
zonder ingenomen met dit Portu
gese opstandje. Niet omdat cr sym
pathie zou bestaan voor dictator Sa
lazar, want die is buiten zijn land
even weinig populair als in Portugal
zelf en hij is toch wel een echte en
een heel vervelende dictator.
Maar men weet niet goed wat men
voor Portugal anders zou moeten
wensen. Vóórdat Salazar ruim 30
jaar geleden de leiding nam in
Portugal, versleet dit land twee of
drie ministeries per jaar en dat be
tekende een ergerlijke chaos op be
stuursgebied.
Drie dingen heeft Salazar gebracht
aan Portugal: gezonde staatsfinan
ciën, rust op bestuursgebied en per
manente armoede.
Dat hij zo lang aan het bewind kon
blijven laat zich heel eenvoudig ver
klaren. De tegenstanders van Sala
zar hebben onderling de grootste
meningsverschillen en zij zijn niet in
staat een eensgezinde oppositie op te
bouwen. Er is geen oppositieleider,
die de regeringstaak van de oude
heer Salazar kan overnemen en die
daarbij zou kunnen steunen op een
meerderheid van de Portugezen.
Toch is het jongste opstandje in
Portugal een bedenkelijk teken.
Het is behalve een daad van
verzet tegen een dictator ook een
uiting van de diepe teleurstelling die
in brede kringen heerst over het in
ternationale beleid van Salazar.
De meerderheid van het Portugese
volk heeft er steeds op gehoopt, dat
het Portugese koloniale rijk in eni
gerlei vorm zou voortbestaan en dat
de N.A.V.O.-bondgenoten en dit
geval in het bijzonder Engeland
daartoe steun zouden geven aan Por
tugal.
Bij de overrompeling van Goa echter
heeft Engeland zich indirect tegen
Portugal gekeerd en het heeft
met of zonder voorkennis premier
Nehroe van India zijn gang laten
gaan.
De Portugezen nemen nu aan Sala
zar kwalijk, dat hij jarenlang sterk
op Engeland heeft vertrouwd. Daar
naast zijn ze ook diep téleurgesteld
in de gehele NA.V.O.
Er is, wat Portugal betreft, een le
lijke barst in het N.A.V.O.-bondge-
nootschap gekomen
Het is heel goed mogelijk, dat de
thans mislukte opstand in Portugal
door nieuwe verzetspogingen gevolgd
zal worden, waarbij de Portugezen
geneigd zullen zijn zich van Enge
land en de Verenigde Staten af te
wenden.
De val van Salazar zou dan een bij
zonder onaangename gebeurtenis
voor de N.A.V.O. worden!
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii
De dood op de weg
Gistermorgen om acht uur is op de
rijksweg Zevenaar-Elten een wielrij
der, de 19-jarige dienstplichtig sol
daat G. W. Peelen uit Spijk, overre
den door een auto en op slag gedood.
Het ongeluk gebeurde bij een inhaal
manoeuvre. De weg was glad en er
hing een dichte mist; waardoor het.
zicht slechts 25 meter was. De sol
daat was gelegerd in Schoonhoven.
De 58-jarige heer J. Kruize uit Rijs
wijk (Z.-H.) is gistermorgen op de
Rijswijkseweg in Den Haag om het
leven gekomen, toen hq poogde met
zijn auto een door de gladheid ge
vallen wielrqdster te ontwijken.
De wielrijdster kwam uit een zijweg
en wilde links afslaan. Bij deze ma
noeuvre viel ze en de haar tegemoet
rijdende heer Kruize zag nog wel
kans de vrouw te ontwijken, maar
daarbij botste hijzelf met zijn auto
tegen een lichtmast, waardoor hij op
slag werd gedood.