PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TWEEDE-KAMERFRACTIES WENSEN 00K
OVERLEG MET INDONESIË
P.v.d.A. thans bereid
zitting te nemen
in zakenkabinet
Zelfstandig Souburg doorkruist dubbelstad
en industriële ontwikkeling rond Sloe
Verkennend overleg
in Sowjet-hoofdstad
Nieuw-Guinea
Vand
aag
205e jaargang no. 2
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; Ir. p. p. 7 25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 3 jan. 19S2
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties txnax. 8 regels)
25 cent per regel met een mlnimdm
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, M?rkt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 3375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, tel. 2395; Terneuzen. tel. 2116; Zierikzee. red. tel 2425. adn. tel 2094.
V.V.D. EN S.G.P. VANDAAG AAN HET WOORD
Een beeld van het Nieuw-Guinea-de-
bat, dal dinsdagmiddag in de Tweede
Kamer is begonnen. Minister-presi
dent prof. dr. J. E. de Quay voert het
woordminister mr. J. M. .4. H. Luns
luistert met diepe rimpels in het
voorhoofd.
(Van onze parlementaire redacteur)
Nadat de minister-president, prof. De Quay, dinsdag in de Twee
de Kamer de regeringsverklaring" over Nleuw-Guinea had afge
legd (zie pagina 3) hebben de verschillende fracties met uit
zondering van de V.V.D. en de S.G.P., die vandaag aan het
woord komen hun standpunt over wat verder met Nieuw-
Guinea zal moeten gebeuren, uiteengezet. Samengevat komt dit
in volgorde van de sprekers de heren De Groot van de C.P.N.,
Burger van de P.v.d.A., Blaïsse van de K.V.P., Biesheuvel van de
A.R.P., Lankhorst van de P.S.P. en v. d. Wetering van de C.H.U.
op het volgende neer.
De communisten: het was fout, dat Nieuw-Guinea niet tegelijk
met de souvereïniteitsoverdracht aan Indonesië is vrijgemaakt.
Deze uitzondering bij de ronde-tafelconferentie moet royaal en
ondubbelzinnig worden opgeheven. De onderhandelaars moeten
worden aangewezen en er moet worden begonnen met de ver
mindering van de troepen op Nieuw-Guinea.
De socialisten: er is een internationale fase nodig, waarin Indo
nesië zich acceptabel moet maken voor de Papoea's. Nederland
moet nadrukkelijk een voldoend lange internationale overgangs
fase verlangen. Als Indonesië die afwijst, mag de zaak daarop
niet struikelen. Er moet ook worden onderhandeld als Indonesië
vasthoudt aan de stelling, dat Nieuw-Guinea reeds aan Indone
sië behoort, zij liet dat het thans „herbezet" is. Als Indonesië
serieuze bedoelingen heeft, moet dus ook worden onderhandeld
op de basis van het Indonesische verlangen, dat een zeker zelf
beschikkingsrecht intact Iaat.
Als de onderhandelingen niet tot een resultaat leiden, zal Neder
land in ieder geval een termijn moeten stellen, waarbinnen het
Nieuw-Guinea zal verlaten.
De P.v.d.A, gelooft niet dat van het
innerlijk verdeelde kabinet-De Quay
het beleid kan worden verwacht, dat
is vereist voor een redelijke oplossing
van het conflict. De P.v.d.A. ver
klaart zich bereid verantwoordelijk
heid te aanvaarden in een kabinet
dat zich tot doel stelt het probleem
Nieuw-Guinea op korte termijn tot
een vreedzame oplossing te brengen.
Een vreedzame oplossing is mogelijk
en dus noodzakelijk.
K.V.P.-visie
De K.V.P.: de fractie van de K.V.P.
is voorstandster van het op korte
termijn openen van onderhandelingen
met Indonesië op basis van het ver
vallen van prealabele voorwaarden
aan beide kanten. Ook Indonesië zal
nu namelijk eens afstand moeten
doen van prealabele voorwaarden. In
het gesprek met Indonesië zal in de
eerste plaats liet belang van de be
volking van Nieuw-Guinea in het oog
moeten worden gehouden. Het is ge
wenst dat aan de onderhandelingen
een derde partij deelneemt., bijvoor
beeld Amerika of een andere staat,
of eventueel de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, Thant.
Neutrale leiding en bijstand is ge
wenst, De Papoea's moeten worden
ingeschakeld en in ieder geval over
de onderhandelingen worden geïn
formeerd. Het is misschien' beter hen
niet onmiddellijk in de delegatie op
te nemen.
I)e toekomstige uitspraak van de be
volking over haar status moet bona
fide worden voorbereid en uitgevoerd.
Het 7-ou onoprecht zijn als Nederland
tot de Papoea's zou zeggen: „gü kunt
de aansluiting bjj Indonesië aanvaar
den of verwerpen. Het oordeel zal
moeten worden gevraagd van een
elite op Nieuw-Guinea, niet de
Nieuw-Guinea raad, omdat daarin
ook niet-Pa]>oea's zitting hebben.
Nederland moet economisch en fi
nancieel blijven helpen. De diploma
tieke verhoudingen met Indonesië
moeten worden hersteld. Ernst moet
worden gemaakt met de grondwets
wijziging voor wat betreft dc rechts
toestand van Nieuw-Guinea.
Zin voor werkelijkheid
De antirevolutionairen: de fractie
van de A.R.P. stelt zich welwillend
op tegenover de koerswijziging, die
de minister-president in de rege
ringsverklaring heeft aangekondigd.
Zij hoopt dat het kabinet in de ko
mende tijd zin voor de werkelijkheid
zal tonen en nieuwe situaties nuchter
zal bêkijken.
Het belang van de Papoea's zal
bij het- beleid richtinggevend moe
ten blijven. Er moet worden ge
streefd naar het herstel van de
betrekkinnen met Indonesië. Aan
de inwoners van Nieuw-Guinea
moet een duidelijk inzicht worden
verschaft over de mogelijkheden,
die het zelfbeschikkingsrecht
biedt.
De pacifistische socialisten: Neder
land moet het initiatief nemen tot
een spoedig gesprek met Indonesië,
daarbij uitgaande, van de erkenning
dat Nederland indertijd bij de soeve
reiniteitsoverdracht Nieuw-Guinea
ten onrechte heeft achtergehouden.
Nederland zal het bestuur aan Indo
nesië moeten overdragen en de troe
pen dienen terug te trekken.
Verder zal Nederland behoren na te
gaan, hoe het verder kan helpen bij
de ontwikkeling van Nieuw-Guinea,
door bijvoorbeeld eenzelfde bedrag
beschikbaar te stellen als het op het
ogenblik aan dit gebiedsdeel ten
koste legt. Minister Luns is onge
schikt als onderhandelaar en moet
aftreden.
Verzoening
De christelijk-historischen: Neder
land moét bereid zijn tot. besprekin-
f;en, om te komen tot een ook voor
ndonesië aanvaardbare oplossing.
Met de door prof. De Quay in de re
geringsverklaring uitgestippelde be
leidslijnen kan de fractie van de
C.H.Ü. zich verenigen. Alles wat op
een verzoening met Indonesië zou
kunnen wijzen, zal de steun van de
C.H.U. hebben.
Ook vandaag reportages
over N.-G.-debat
Ook vandaag zullen radio-om
roepverenigingen aandacht be
steden aan de debatten in de
Tweede Kamer over het Nieuw
Guïnea-beleid.
VARA eu N.C.R.V. zullen vau-
uit het gebouw van de Tweede
Kamer korte samenvattingen
geven van het verloop van de
vergadering van de Tweede
Kamer.
De N.C.R.V. verzorgt uitzen
dingen van 12.53-13.00, 14.10-
14.20, 17,20-17.40 en in de ru
briek radiokrant vandaag, die
om 19.30 uur begint.
De VARA zendt reportages uit
van .13.40-13.45, 14.42-14.45,
15.52-15.55. 17.50-18.00, 18.45-
19.00, 21.35-21.40, en van 22.40-
22.55.
D
Een groep zwerfhonden heeft in de
Canadese plaats Auden een zesjarig meis
je
VIER-MOGENDHEDENCONFERENTIE
Thompson sprak met
minister Gromyko
f^antliln
De Amerikaanse ambassadeur
in de Sow jet-Unie, Thompson,
heeft dinsdag te Moskou met de
Russische minister van buiten
landse zaken, Gromyko, gedu
rende twee-en-een-halT uur be
sprekingen gevoerd over Ber
lijn, in het kader van een serie
verkennende gesprekken over
de verdeelde stad en de inter
nationale situatie.
Zowel Thompson als Gromyko wei
gerde zich uit te laten over even
tueel bereikte resultaten. De Russi
sche minister zei echter te „vertrou
wen dat er verdere besprekingen" i
zouden volgen.
De Amerikaanse ambassadeur zei l
tot verslaggevers dat hij gedurende 1
de ontmoeting het meest aan het
woord was geweest. Hij verklaarde
de Berlijnse problemen tot in details
met zijn communistische gespreks
partner te hebben bepraat, doch
voegde eraan toe dat geen geschre
ven verklaringen waren uitgewisseld.
De opening van de gespreksserle viel
samen met het verschijnen in het
sjew, waarin deze met nadruk wees
op het belang van „vreedzame coëxi
stentie" en het westen aanbood on
derhandelingen te beginnen.
Onwaarschijnlijk
Diplomatieke waarnemers in de Rus
sische hoofdstad spraken een onbe
vestigd gfcbleven bericht, als zouden
Thompson en Gromyko hebben ge
sproken over een vier-mogendheden-
conferentie over 'n oplossing van het
Berlijnse vraagstuk, tegen. Zij zeiden
het hoogst onwaarschijnlijk te achten
dat een voorstel met dermate verrei
kende consequenties was gesproken
tijdens het eerste van een serie ge
sprekken die. zoals de Verenigde
Staten voorzichtig hadden aangege
ven, tot doel had om vast te stellen
of er een wettige basis voor onder
handelingen tussen oost en west be
stond.
-erscheurd, dat van zondagsschool op Russische regerlngsblad Izveslia van
as naar huis. j een verklaring van premier Kroest-
...is het 450 jaar geleden, dat
x Tiel door de Geldersen werd
veroverd. S
VWVV*A<V\AAiVVVWVWVWVV
9 Bij aanslagen en schietpartijen zijn ln
Algerije op nieuwsjaardag tien mensen
oin het leven gekomen en zeventien ge
wond.
NIEUWJAARSREDE MR. DRIJBER EN MR. KOLFF
Het. Roermondse carnavulsgczelschap
„D'un Uul" heeft dinsdag, op de
vertrekdag van da Willem Ruys",
een bezoek aan dit schip in de Rot
terdamse haven gebracht. Dit ge
beurde uit eerbetoon aan de gezag
voerder, kapt. Herman van den Heu
vel, die in Roermond woont. J?oto
Kapt. Herman van den Heuvel, en
Prins Thei II in een feestelijke stem
ming.
Vlissingen stuurt
brief aan G.S.
tie voor haar ongunstige wen-
ding zal wijzen.
De burgemeesters van Middel
burg en Vlissingen, mr. J. Drij-
ber en mr. B. Kolft hebben in
hun gisteren uitgesproken
nieuwjaarsrede hun ernstige be
zorgdheid uitgesproken over de
nieuwste plannen voor gemeen
telijke herindeling op Walche
ren, waarbij Souburg een zelf- gevaarlijke draaikolk. „De uit-
standige gemeente blijft. De i werking wacht op de herinde-
In zijn nieuwjaarsrede tij
dens de dinsdagavond gehouden
raadsvergadering heeft bur
gemeester mr. J. Drijber van
Middelburg zich afgevraagd of
de dubbelstad Middelburg-Vlis-
singen niet terechtgekomen is
op papier een tastbare gestalte
kan worden gegeven.
Dat een meer gedetailleerd project in
dit stadium liet standpunt van de
minister van binnenlandse zaken nog
zon kunnen ombuigen, is, gelet op de
mededelingen van de minister, twij
felachtig, maar de Staten Generaal
zouden wij aanknopingspunten kun
nen bieden, die voor dc beoordeling
van bepaalde aspecten der herinde
ling van zuid-oost-Walcheren zoals
in 'het jongste wetsontwerp omsehre-
grote betekenis zouden kuunen
in een cirkelredenering, in een -»■
burgemeester van Middelburg
rag de nieuwe herindeling voor
namelijk als een doorkruising
van de dubbelstad-plannen van
Vlissii.gen en Middelburg en
mr. Kolff achtte de ommezwaai
ling", zo betoogde hij, „en de
herindeling dreigt op een voor
de dubbelstad essentieel onder
deel achterwege te blijven,
mede omdat de dubbelstadplan
nen nog te vaag zijn gebleven
van de minister voornamelijk J om samen met andere argumen
nadelig voor de industriële out- ten van doorslaggevend gewicht
wikkeling van het Zuid-SIoe. De
diverse raadsleden toonden zich
in de gisteren gehoudeu verga
deringen eveneens teleurgesteld
over de nieuwe hërindelings-
plunnen en in Vlissingen werd
zelfs besloten Gedeputeerde
Staten van Zeeland een brief te
sturen, waarbi de gemeente op
een concreet weloverwo
gen integratïeplan Vlissingen-.Miil-
delburg. bezield door een geest van
samenwerking, zou rnjjus inziens een
uiterst belangryk argument zijn voor
de formering van slechts twee ge
meenten achter het Zuid-Sloe".
Taakverdeling
Mr. Drijber kwam lor liet stellen van
deze vraag nadat hij ei" op gewezen
had dat begrijpelijk eerst na de
herindeling de plannen tot vestiging
van gemeenschappelijke voorzienin-
j.- j gen ln de in het structuurplan ge-
te zijn. Indien mijn vrees vooi projecteerde groene strook zuidelijk
een gevaarlijke cirkelredene- van Middelburg kunnen worden uit-
- - gewerkt.
Hij vroeg zich al ot de gemeenschap
pelijke bouw en financiering van een
overdekt zwembad, een sporthal en
een stadion echter van een dusdanig
groot belang zijn, dat deze in hoof"
ring door U niet zonder meer
ongefundeerd wordt geacht",
vervolgde mr. Drijber, „is het
mijns inziens geboden op korte
termijn met het gemeentebe-jSaak een z'ó ingrijpende herindeling
m i-n ivan zuld-oost-Walcheren zouden
stuur van Vlissingen na te gaan
of en hoe-de dubbelstad althans I (Zie slot pag. 4 kol. 5)
kern van de regeringsverkla
ring over Nieuw-Guinea, die
gisteren in de Tweede Kamer is
afgelegd, is gelegen in de verzeke
ring, dat het kabinet bereid is met
Indonesië te onderhandelen. Daarbij
wil het een „open gesprek" en het zal
dus niet bij voorbaat de eis stellen
van zelfbeschikking. Omgekeerd ver
wacht de regering dan van Indonesië,
dat dit land eveneens zonder van te
voren vastgestelde condities aan de
conferentietafel zal gaan zitten. Over
deze zaak nu is gisteren in eerste in
stantie gedebatteerd in de Tweede
Kamer.
Het debat viel in twee delen uiteen.
namelijk in een toetsing van het
regeringsbeleid inzake Nieuw-
Guinea in het jongste verleden en in
een beschouwing over de vraag wat
er nu dient te gebeuren. Wat die toet
sing betreft: zelfs de K.V.P.-woord-
voerder moest erkennen, dat liet re
cente Nieuw-Guineabeleid niet altijd
even voortreffelijk was geweest en
één bepaald aspect daarvan werd na
drukkelijk aan de
orde gesteld. Ne
derland heeft des
tijds bij het plan-
Luns in de Ver
enigde Naties op
drie mogelijkheden gewezen van het
zelfbeschikkingsrecht, namelijk aan
sluiting bij Indonesië, voorts verkie
zing van zelfstandigheid en tenslotte
samengaan met het Australische deel
van Nieuw-Guinea. Maar later is nog
onverwacht een vierde mogelijkheid
opgedoken, namelijk aansluiting bij
Nederland in koninkrijksverband.
Met die aanvulling was de K.V.P.-
woördvoerder mr. Blaisse niet erg ge
lukkig, al probeerde hij er een ver-
j goeilijking voor te vinden: hij sprak
van een „theoretische afronding door
professor De Quay van alle mogelijk
heden". De oppositieleider Burger
daarentegen gebruikte in dit verband
het woord „misleiding" en had het
over „onbetrouwbaarheid", mede op
grond waarvan hij minister Luns,
maar liever het hele kabinet naar
huis wilde sturen. Men moet toege
ven: deze regering maakt soms
vreemde fouten en komt soms met
zaken naar voren, die men beter ach
ter had kunnen houden. Deze „theo
retische afronding" om dit ver-
goeilijkende woord dan maar te ge
bruiken kan inderdaad in het
kamp van de „jonge landen" de in
druk vestigen alsof Nederland toch
eigenlijk maar liever Nieuw-Guinea
wil behouden. Hetgeen niet het geval
O verigens is het toetsingsgedeeUe
van dit kamerdebat niet heel
j ver gegaan. Dat kon niet. want
de regering meende te moeten zwij
gen over de stappen die zij de laatste
dagen heeft genomen. Zij meende na
melijk dat de kans op positieve resul
taten zouden worden verspeeld door
te grote publiciteit. Het lijkt een
plausibele verklaring, maar het is de
vraag of zij dat we! is. De ervaring
leert immers dat de buitenlandse di
plomatieke kanalen en daarvan
wordt op dit moment gebruik ge
maakt allerminst waterdicht zijn
en dat het gevaar niet denkbeeldig is
dat allerlei essentieel nieuws over de
stappen van de regering in het bui
tenland daar wél bekend worden.
Het Nederlandse parlement kan zich
dan met recht er over opwinden, dat
het niet direct is ingelicht. Dat wil
zeggen: het is bezig dit recht te ver
spelen, want de stemming in de Ka
mer was gisteren wel zo, dat men op
dit stuk van zaken bereid was de re
gering toe te staan in stilte verder te
onderhandelen. De nabije toekomst
zal wel uitwijzen in hoeverre de Ka
mer hierin een juiste houding heeft
aangenomen.
Dit eerste deel van het debat de
toetsing dus van het beleid
maakte een vrij machteloze in
druk, omdat dit beleid in feite niet
getoetst kon worden. Maar ook de
bespreking van hetgeen nu te gebeu
ren staat gaf de impressie van mach
teloosheid. Immers: alles hangt af
van wat Indonesië nu zal doen. Zal
het bereid zijn aan de conferentietafel
plaats te nemen voor een open ge
sprek? Of zal het liever de strijd
verkiezen Men kan nu in Nederland
wel zeggen: wij laten ons niet intimi
deren door wapengekletter, maar het
blijft een feit dat dit gekletter kan
worden omgezet in wapengeweld.
Oppositieleider Burger had in dit ver
band een opvallende en ongetwijfeld
juiste opmerking: „Het ziet er haar
uit dat Soekarno in de geschiedenis
boekjes van zijn land wil komen als
de man, die het laatste restje van wat
hij kolonialisme noemt, met een zege
vierend leger teniet heeft gedaan".
Nederland wenst te langen leste on
derhandelingen. maar als Soekarno
het in zijn hoofd heeft gezet als een
grote overwinnaar uit een Strijd te
komen, dan kan de regering-Dc Quay
daaraan heel weinig doen. Nogmaals
de vraag, die op dit ogenblik van al
lesbeheersend belang is. luidt: wat
doet Indonesië?
Gisteren kon echter deze vraag
in de Kamer niet beantwoord
worden. Het antwoord zal voor
al ook afhangen van de druk die an
dere staten en niet name mag
hier worden gedacht aan de V.S.
op Soekarno zullen uitoefenen. De re
geringsverklaring zinspeelde op druk
diplomatiek overleg: men mag hopen,
dat minister Luns dit spel zo be
kwaam speelt, dat Soekarno inder
daad tot overleg bereid zal zijn. Ei
genlijk is dit de enige conclusie,
waartoe het begin van" het kamer
debat aanleiding geeft. Nederland
staat met zrjn hele Nieuw-Guinea-po-
litiek met de rug tegen de muur. En
het gaat er nu maar om, dat het de
enige deur daarin zonder veel moeite
kan openstoten. Met spanning wacht
het Nederlandse volk het resul
taat van deze poging af.
