HET SCHOUWSE SEROOSKERKE
viert
kerstfeest
rondom
zondags
school
Hele dorp
Snuffelen
Instuderen
ER VLOGEN sneeuwvlokken langs de ruiten toen Jan
van der MaJe een groot pakket kerstboekjes op tafel
openmaakte. De kalender wees zeven december aan
en de kinderen van de openbare lagere school aan
de Ring in het Schouwse Serooskerke waren nauwelijks van
de sinterklaasemoties bekomen. Toch zijn de vrolijke kaftjes
met „Ouwe Bram" en „Thijs en Thor" van W. G. v. d. Hulst,
met „Marlieske" van Max de Lange-Praamsma voor dezelfde
jongens en meisjes bestemd. Op de nota bij het boekenpakket
staat namelijk: „Zondagsschool De Zaaier".
Aanstaande dinsdagavond (twee
de kerstdag) krijgen de 26
pupillen van zondagsschool -
leiders Van der Male en mevrouw
L. J. Berrevoetsvan der Schans
weer een boekje mee naar huis.
Met opgetogen snoetjes zullen zij
dan de kerkdeur uitstappen. Het
presentje en de Neerbosch blokka-
lender voor 1962 zorgvuldig onder
de arm geklemd en ergens in de
tas van moeder een grote, oranje
sinaasappel. De Hervormde Kerk
is op die avond weer stampvol ge
weest; door de boogramen heeft
enkele uren lang het dansende licht
gespeeld van kaarsen in de gul
den kroon aan de gebogen zolde
ring. Er is gezongen, veel gezon
gen. Kinderstemmen en samen
zang. Er zijn kerstverhalen ver
teld en er is chocolademelk rond
gediend. Naast de tonvormige
preekstoel heeft weer een hoge
kerstboom met twinkelende lamp
jes gestaan. Serooskerke heeft
met zijn zondagsschool het kerst
feest gevierd.
Want zo liggen de zaken immers.
Het hele dorp groepeert zich die
avond om de kinderen, die op drie
na allemaal iedere zondagmiddag
naar de consistorie en de „kapel"
van de kerk gaan. Dat is altijd zo
geweest en dat zal wel altijd zo
blijven. Het kerstfeest van de zon
dagsschool heeft op de kalender
van de Serooskerkers een vaste
plaats. Ook al is het aantal leer
lingen van Van der Male en me
vrouw Berevoets 11a de ramp van
1953 zo goed als gehalveerd
De bevolking van het dorp-aan-de-
Delingsdijk veroudert. Negentien
procent van de inwoners telt bo
ven de 65 jaren. Maar als het gaat
om het kerstfeest van de zondags
school, dan komen er ook bij deze
ouderen weer heel wat dankbare
herinneringen naar boven.
In moederstijd was het al een
hoogtijdag. „Ik weet het nog goed:
meer dan vijftig jaar geleden
kreeg ik een pracht van een das.
Ik was ziek. Hij werd toen thuis
gebracht". De moeder van de lei
der, die op het ogenblik een goed
deel van de organisatie voor zijn
rekening neemt weet het zich al
lemaal nog precies voor de geest
te halen. Ds. Pols heeft de zondags
school in Serooskerke opgericht.
En op kerstavond zat de kerk
stampvol.
Dat herhaalde zich elk jaar. Zon
der veel omhaal van woorden ont
hult een grijze gepensioneerde
landarbeider M. de Blonde, dat hij
in totaal dertig kerstvieringen
heeft helpen organiseren. Vorig
jaar werd hij 65 en dat was een
geschikt moment om ook achter
dit werk een punt te zetten. Toch
kon hij dit jaar nog niet laten om
de zondagsschoolleiders op hun
verzoek wat wegwijs te maken in
alle beslommeringen, die aan de
grote avond voor de kinderen in
Serooskerke voorafgaan. Want
voordat op tweede kerstdag de
deuren van de kerk uitnodigend
openstaan voor ieder, die het tere
feest van de zondagsschooljcugd
wil meemaken, moet er in Seroos
kerke heel wat gebeuren. De Blon
de heeft daar in de loop der jaren
wel wat routine in gekregen. Maar
het bleef altijd 'n hele rompslomp!
Neem nu alleen maar eens de
presentjes voor de kinderen.
Voor het merendeel bestaan
die uit boekjes. Dat vergt uren
lang snuffelen in alle mogelijke ca
talogi. „We zijn een avond van ze
ven tot half elf bezig geweest",
verzucht de heer Van Male. De in
kerstboekjes langzamerhand door
gewinterde heer De Blonde kan zo
een hele staalkaart van titels en
schrijvers opnoemen, die ieder jaar
weer voor het kerstfeest opdraven.
Eenvoudig genoeg denkt de leek.
Telkens een bepaalde dosering van
de boekjes, die er in gingen als
koek. Mis!
Er zit veel meer aan vast. Om te
beginnen verwacht ieder zondags
schoolkind een dikker boekje dan
hij het jaar daarvoor heeft gekre
gen. Het kerstboekje moet passen
bij zijn leeftijd, het mag niet voor
komen dat een broertje of een zus
je hetzelfde exemplaar bezit... Al
lemaal van die kleine haken en
ogen, die vastzitten aan het onder
deel cadeautjes. Een grote steun
hebben de organisatoren van het
kerstfeest aan het leidersblad
„Kind en Zondag". Daarin komen
verantwoorde recensies voor van
alles, wat aan boekjes op de kerst
markt wordt gegooid. Zo af en toe
zijn er in Middelburg provinciale
vergaderingen van de Nederlandse
Zondagsschool Vereniging. Daar
ontmoeten de plaatselijke leiders
en hun assistenten soms de schrij
vers van de recensies en kan men
een praatje opzetten over de in
houd van bepaalde pennevruchten.
Om ook de wensen van de 26 kin
deren een beetje te kunnen peilen,
heeft de zondagsschoolleiding een
systeem van verlanglijstjes in het
leven geroepen. Eventueel gehol
pen door papa of mama zeggen de
kinderen daarop ronduit wat zij
op het kerstfeest graag zouden
willen hebben.
Zo vroeg de fervente liefhebber
van vissen en vogels, Jaap Klaas-
se, bijvoorbeeld om: 1. een aan
tekenboekje met stijf kartonnen
kaft, 2. Prisma-Flora en 3. een
pocketboek over dieren. Zijn
vriendje Iman Zorge had meer
belangstelling voor: 1. „Mens er
ger je niet", 2. een verfdoos, 3. een
kipauto. De kleine Anneke Geluk
zou op kerstavond graag met een
kleine garderobe poppekleertjes
lengte pop 35 centimeter
naar huis gaan.
Ziedaar een destillaat uit een
stortvloed van wensen, die de zon
dagsschoolleiding niet alleen te
gen elkaar moet afwegen, maar
ook moet onderbrengen in het
budget, dat voor deze avond be
schikbaar is. En daarmee zijn we
meteen beland in de financiële
perikelen, waarvan zelfs de kerst
viering van een zondagsschool
niet verschoond blijft. Mevrouw
De Blonde, de echtgenote van de
66-jarige oud-zondagsschoolleider
gaat iedere decembermaand een
middagje op pad om inkopen te
doen. Zij zelf oma weet wel
ongeveer wat de verlangens van
de jeugd van Serooskerke zijn.
Maar zij kan niet eerder aan haar
inkoopexpeditie beginnen voordat
het comité van voorbereiding een
bedrag van inkomsten en uitga
ven heeft vastgesteld. Dat kan
eerst gebeuren als de intekenlijst
van giften binnen is.
Alle inwoners van het dorp
krijgen op een goede dag de
gelegenheid om hun gelde
lijke bijdrage aan het zondags
schoolkerstfeest te leveren. „Dat
loopt altijd gesmeerd", stelt Van
der Male tevreden vast. Om het
te bewijzen haalt hij een lijst van
vorig jaar voor de dag, waarop de
interesse van het hele dorp voor
dit jaarlijkse gebeuren in de kerk
staat geprojecteerd. Serooskerke
zou de initiatiefnemers niet graag
voor een financiële strop laten op
draaien. Het zondagsschoolkerst
feest is een stevig geënte traditie.
Die mag niet aan een financieel
debacle ondergaan.
Eenzelfde houding treft men te
genover de zogenaamde „kerst
actie", die de N.Z.V. telkens weer
voor een ander liefdadig doel op
touw zet. Vorig jaar was Hong
kong het adres voor de gelden en
nu wil men kuikens naar de ver
armde bevolking van Birma stu
ren. Leider Van der Male heeft
deze gelegenheid aangegrepen om
de inwoners van het dorp aan de
Schelphoek nog eens te herinne
ren aan de spontane manier,
waarop na de ramp van 1953 kip
pen naar Serooskerke werden ge
stuurd. „Er wordt nu alleen maar
om kuikens gevraagd..." Twee
weken geleden kregen de kinde
ren op zondagmiddag een zakje
mee, waarin dé gave kon worden
gedeponeerd.
Wanneer valt nu in de her
vormde zondagsschool „De
Zaaier" voor het eerst het
woord kerstfeest? In de groep
van de kleintjes 5 tot 8 jaar
is dat al in oktober. Om op de
grote avond goed voor de dag te
kunnen komen, begint mevrouw
Berrevoets twee maanden tevoren
met het instuderen van de liede
ren. En voordat deze ijle kinder
stemmen eindelijk door de vrien
delijke ruimte van de nog niet zo
lang geleden gerestaureerde kerk
ruisen, is er misschien al wel hon
derd keer gerepeteerd. De twee
leiders en hun assistenten Jan en
Krina de Meij kunnen geen van
allen muzieknoten lezen. Dat be
kennen ze zonder blikken of blo
zen. In Serooskerke is dat niet
erg: Men heeft er voor alles een
oplossing. Tot vorig jaar heeft
men zelf het programma van het
kerstfeest samengesteld, maar
dinsdag gebruikt de zondags-
Voordat ieder zondagsschoolkind
van Serooskerke op kerstavond
zijn pakje heeft, moet er heel mat
werk worden verzet. Hier hebben
zondagsschoolleider a J. van der
Male (linies) en mevrouw L. J.
Berrevoets-van de Schans mid
denjuist een qroot pakket hoek
jes uitgepakt, Oud leider M. de
Blonde helpt daarbij een handje.
(Foto P.Z.C.).
school voor de eerste maal de li
turgie van de N.Z.V.
De leiding is naar Middelburg ge
togen om zelf eerst de kerstliede
ren in het hoofd te prenten. Dat
gebeurt daar onder leiding van de
adjunct-directrice. Zij weet de
zondagsschoolleiders zoveel muzi
kaal gevoel bij te brengen, dat
kerstliedjes met de kinderen kun
nen worden ingestudeerd, al ont
breekt ook iedere exacte kennis
op dit terrein. Bovendien heeft
Van der Male de organist van de
hervormde kerk, Jan Hanse, op
zijn hand, als het gaat om een ge
nerale repetitie en ook nog wel
om een extra uurtje zingen.
Ds. L. Boer van Haamstede, de
consulent voor het kleine, vakante
Serooskerke, zal dinsdagavond
twee kerstvieringen voor zijn re
kening nemen. Het eerste deel
van de avond staat hij in Seroos
kerke op de kansel en daarna
wachten de kinderen in Haam
stede op zijn komst. Hij opent de
liturgie van de avond. Na orgel
spel en samenzang komen de
kleintjes al snel aan de beurt op
het programma. Het is op zo'11
avond de kunst om de aandacht
van de jeugd te boeien tot het
moment, dat eindelijk de pakjes
worden uitgedeeld.
Daarom moet de zondagsschool
viering een gevarieerd geheel zyu.
Het programma geeft traktaties.
Er wordt ieder jaar een grote
kist met sinaasappelen ingesla
gen. Een onvermijdelijk attribuut,
dat er nu eenmaal bij hoort als
de kerstboom met de elektrische
lichtjes. En dan zyn er natuurlijk
de grote ketels met warme choco
lademelk. Het overbekende
Schouwse „bakje poeier". Deze
traditionele traktaties zyn inter
mezzi in een programma van
kerstvertellingen, declamatie, kin
derzang en orgelspel. Aan het
eind daarvan krijgen de jongens
en meisjes die de zondagsschool
verlaten, een bijbel mee. Dit keer
is het er in Serooskerke maar
eentje.
nN DAT alles speelt zich
*-J dan af onder de twinke
lende lichtjes in een grote,
Op de trap naar er vlak voor de
kansel van het pas gerestaureer
de hervormde kerkje van Seroos
kerke oefenen zondagsschoolkin
deren voor hun bijdrage aan het
kerstfeest, dat dinsdagavond weer
het hele dorp zal aantrekken....
(Foto P.Z.C.)r
hoge den met veel blinkend,
kleurig materiaal. Die kerst
boom moet soms vastgezet
worden aan het klankbord
van de kansel zo hoog is
ie. Vaak komt hij uit de do
meinen van Westerschouwen.
En omdat ook dit meestal
een kostbare zaak is, krijgen
Serooskerke en Kerkwerve
samen een boom voor de zon
dagsschoolviering. Het hele
geval wordt boven op een
auto geladen en van de ene
kerk naar de andere getrans
porteerd.
De komende dagen is het dus
weer hoogspanning in heel
wat Zeeuwse zondagsschool
kringen. Niet alleen de kerk
van Serooskerke zit dan
stampvol, maar ook die van
Axel, van Zierikzee, van Krui-
ningen en van Middelburg.
Achter deze bijeenkomsten
schuilt een enorme hoeveel
heid werk. Pro deo. In dienst
van het Evangelie...»
