In de Britse kolonie Hongkong
triomfeert optimisme
Zeeuwse ingenieur werkt mee
aan ontwikkeling van Suriname
THE MAN'S FILTER
EPUBUOUE FRANCAISE
Ir. Snijders leidde operatie-Sprinkhaan
VIJFTIEN JAAR GELEDEN: NOOD,
HONGER EN EPIDEMIEËN
13 ON DERDAG 21 DECEMBER 19Ó1
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
pqsrr
CHAMP 1,0NNAT S DU MONO E
.DE. S-: 56 2
HAMPICNNATS DU MONÖE
E SKI CHAMONSX 1352
ZEEUWEN IN SURINAME
.(Van onze correspondent in
ok Suriname is niet ach-
tergebleven in de ont-
Suriname)
wikkelingsrace, die de onder
ontwikkelde gebieden overal
in de wereld na de laatste we
reldoorlog hebben ingezet. En
wanneer men zich verdiept in
de snelle ontwikkeling, die
het land de laatste jaren
heeft doorgemaakt, komt
men als vanzelf terecht bij ir.
W. J. J. Snijders. Want deze
47-jarige Zeeuwse ingenieur
heeft tijdens de bijna dertien
jaren, die hij nu in Suriname
is gevestigd, vele functies be
kleed, die hem nauw bij het
streven naar vooruitgang
van het land hebben betrok
ken.
Willem J. J. Snijders is op 5
maart 1914 geboren te Koudeker-
ke. Zijn jeugd bracht hij door in
Middelburg, waar hij van .1927-
1932 de h.b.s. bezocht. Na het be
halen van zijn einddiploma ver
trok hij naar Wagcningen om zich
daar aan de Landbouw Hoge
school te bekwamen in de bos
bouw en bodemkunde. In 1937 stu
deerde hij af. na zijn praktijk
jaar grotendeels in Zweden te
hebben doorgebracht en het vol
gende jaar ging hij als bodemkun-
dige naar Nederlands-Indië. Hij
woonde een jaar in Buitenzorg en
werd toen overgeplaatst naar het
Boswezen onder meer als sectie
chef van de Technische Dienst op
Midden-Java. Toen de kansen op
een Japanse inval steeds dreigen
der werden, werd ir. Snijders in
geschakeld bij het in gereedheid
brengen van dc vliegvelden in zijn
ressort. Hij deed daarbij ervarin
gen op, die hem later zeer goed
van pas zouden komen. Na de oor
logsjaren in een interneringskamp
op Java te hebben doorgebracht,
keerde hij na de oorlog naar Ne
derland terug.
Hij trad in dienst van de Middel
burgse houthandel Alberts, die
voor de oorlog vrijwel het alloen-
DRU
-centrifuge
4 kg
298..
395
Ook de Nederlandse 'minister
president prof. De Quay (mid
den) toonde, tijdens zijn be
zoek aan Suriname in liet be
gin van dit jaar, veel belang
stelling voor het werk t.b.v. de
Operatie Sprinkhaan. Hier zien
wij hem op de airstrip in het
Kaysergebergte, geflankeerd
door de Surinaamse minister
van opbouw ir. Essed (links)
en ir. W. J. J. Snijders
(rechts).
recht had' van de import" in West-
Eui-opa van paalwormbestendige
houtsoorten, zoals basralocus en
demarara groenhart. De firma
bezat daartoe grote houtconses-
sies in Suriname en Brits-Guyana.
Het contact hiermee was in de
oorlog verbroken en daarom ver
trok ir. Snijders in 1947 naar Su
riname om de mogelijkheden te
bezien voor het hei-stel van deze
houthandel. Hij ontmoette daar
een oud-collega uit Indië, ir. den
Hulster, eveneens een Zeeuw. De
ze was belast met de opzet van de
Dienst van 's Lands Bosbeheer van
Suriname en begonnen met de bos-
exploratie. Ir. Snijders reisde en
kele malen heen en weer van Su
riname naar Nederland, maar het
weer op gang brengen van de
houthandel bleek op ernstige
moeilijkheden te stuiten. Toen
hem dan ook werd aangeboden
om eveneens in dienst te treden
van 's Lands Bosbeheer besloot
hij daar in 1949 op in te gaan.
Bosexploratie
Samen met ir. Den Hulster heeft
ir. Snijders zich met recht „gewor
pen" op het onderzoek van Suri-
ïiame's onmetelijke wouden. „Dat
viel in het begin helemaal niet
mee", vertelt hij, „omdat wij ei
genlijk geen enkele goede leidraad
hadden om van te werken. Welis
waar bestonden er een aantal ou
de kaarten, maar die waren zeer
onbetrouwbaar. Kreken, die op de
kaarten waren aangegeven blekeu
vaak in het terrein onvindbaar,
terwijl bestaande kreken er hele
maal niet op stonden. Wij zijn
toen zelf het bos ingetrokken en
Door zijn bemoeienissen met
de Operatie Sprinkhaan ver
toeft ir. Snijders vaak in het
binnenland van Suriname. Hier
zien wij hem op de Sapiliwini-
savanne aan de Braziliaanse
grens, temidden van een groep
je Trio-Indianen, een stam, die
nog zeer weinig contact heeft
mèt de „buitenwereld".
hebben een aantal gebieden in
kaart gebracht. Gelukkig is ons
werk reeds spoedig vereenvou
digd, toen de resultaten van de
KXiJVI. Aerocarto loskwamen.
Van uit de lucht werden de te on
derzoeken gebieden gefotogra
feerd en uit die foto's werden
kaarten samengesteld, die zeer
nauwkeurig waren.
Enige jaren lang heeft ir. Snijders
zich intensief met de bosexplora
tie beziggehouden, tot hy in '54
werd benoemd tot de eerste direc
teur van het Surinaams-Ameri-
kaans Bureau van Technische Sa
menwerking (S.A3.T.S.), een in
stelling, die de mogelijkheden co-
ordineert, die de Amerikaanse
technische bijstand biedt ten aan
zien van de ontwikkelingsplannen
van Suriname.
Inmiddels was het Tienjarenplan
voor Suriname gestart, als ver
volg op het welvaartsfonds. Dit
grotendeels door Nederland ge
financierde plan beoogde de ont
wikkeling van Suriname te ver
snellen.
Een planbureau was ingesteld dat
zich bezighield met de planning
en coördinatie van de in dit kader
uit te voeren projecten. In '55
werd ir. Snijders benoemd tot
agrarisch adviseur van dit planbu
reau en twee jaar later tot onder
directeur. „Dit werk heb ik met
zeer veel plezier verricht", zegt
hij, „want juist voor planning heb
ik met zeer veel plezier verrichti
ik altijd grote belangstelling ge
had".
Operatie sprinkhaan
In 1959 werd ir. Snijders aange
steld als onderdirecteur van het
ministerie van Opbouw, speciaal
als adviseur natuurlijke hulpbron
nen en planning. En sinds 1961
vervult hij de functie van waarne
mend directeur van dit ministerie.
Hij was in deze periode tevens
belast met de algemene coördina
tie van de Operatie Sprinkhaan,
een project dat de aanleg van een
keten van vliegvelden in het bin
nenland van Suriname behelsde.
Verondersteld wordt dat zich in
de bodem van Suriname's binnen
land grote rijkdommen aan delf
stoffen bevinden, een verwach
ting, die inmiddels schijnt te wor
den bewaarheid. Het onderzoek
van deze vrijwel onbetreden
verkeersaderen, worden in het bin
nenland steeds moeilijker bevaar
baar omdat grote steenmassa's
daar vele soela's (stroomversnel
lingen) doen ontstaan. Een plan
werd daarom opgesteld om in het
binnenland een aantal airstrips
(vliegvelden) aan te leggen, van
waaruit het bodemonderzoek zou
kunnen plaatsvinden. „Het is geen
gemakkelijk karwei om ergens
midden in het oerwoud een vlieg
veld aan te leggen", vertelt ir.
Snijders. „De meeste gebieden,
waarin we eon airstrip dachten
aan te leggen zijn door uitgezon
den expedities over land verkend",
gaat hij verder, „en de expeditie-'
leden hebben daarbij op een ge
schikte plaats met de hand een
voorlopige landingsbaan aange
legd, zodat we er met kleine ty
pen vliegtuigen door de lucht kon
den komen. Maar soms ook, zoals
naar de Tafelberg en het Kayser
gebergte is men er voor de eerste
keer door de lucht heen gegaan.
Met een klein vliegtuigje, een Pi-
per Cup, werd het gebied bevlogen
op zoek naar een stukje open ter
rein en wanneer men dat dacht te
hebben gevonden is men er op
hoop van zegen neergestreken.
Er zijn bij de Operatie Sprinkhaan
heel wat vliegtuigen ingezet en er
zijn er daarvan enkelen veronge
lukt. Het aantal slachtoffers is
echter gelukkig zeer beperkt ge
bleven. Eenmaal is een vliegtuig
dat in de lucht motorstoring kreeg
neergestort, waarbij beide vliegers
zijn omgekomen. Er zijn aan zo'n
project natuurlijk grote kosten
verbonden, maar", zo besluit ir.
Snijders, „zoals de resultaten van
het bodemonderzoek zich nu laten
aanzien, komen die er op den duur
wel weer dik uit".
In september van dit jaar maakte
ir. Snijders als adviseur deel uit
van de Surinaamse delegatie naar
de oprichtingsvergadering van de
Caraibische Organisatie te San
Juan op Puortorico. Deze organi
satie zal zich bezighouden met de
sociale, culturele en economische
aangelegenheden van gezamenlijk
belang voor het gebied rond de
Caraibische Zee. Voor Suriname
vormde deze vergadering een his
torische gebeurtenis omdat het
haar eerste zelfstandige politieke
optreden naar buiten vormde.
„Suriname is de wereld in zakfor
maat", pleegt ir. Snijders te zeg
gen. „Wij zitten hier in 'n betrek-
kelijk kleine samenleving, opge
bouwd uit een aantal zeer verschil
lende bevolkingsgroepen, in een
uitgestrekt gebied", verduidelijkte
hij. „Alle maatschappelijke, socia
le, economische cn menselijke ver
schijnselen en gebeurtenissen, die
zich in de wereld afspelen, vindt
men eigenlijk op verkleinde schaal
in Suriname terug. Gezien het
ontwikkelingsstadium, waarin het
land zich bevindt, is hier voor ve
len in ruime mate de kans aan
wezig voor verantwoordelijk en
omvangrijk werk", voegt hij eraan
toe.
Schilderen
Een levendige belangstelling legt
ir. Snijders aan de dag voor aller
lei uitingen van cultuur en daar
zal zijn hobby: schilderen wel niet
vreemd aan zijn. Het verbaast dan
ook niet dat hij enige tijd voorzit
ter is geweest van de Surinaamse
afdeling van de Alliance Fran-
caise, een instituut dat zich bezig
houdt niet de bestudering van de
Franse taal cn cultuur. „Die be
langstelling voor Frankrijk Is mij
door mijn vader ingegeven", ver
klaart hij. Wanneer ir. Snijders
in zijn vrije tijd niet achter zijn
schildersezel staat, hebt U grote
kans hem over de boeken gebo
gen te vinden. „Studeren doe ik
hier veel, vooral economie heeft
mijn bijzondere interesse".
De band, die ir. Snijders niet Hol
land bïiult is nog hecht. Om de
vier of vyf jaar gaat hij een aan
tal maanden met verlof naar zijn
geboorteland. „En van die gele
genheden maak ik graag gebruïk-
om schilderen te gaan zien",
besluit hij.
EPI®I®TJE ERANCAISiT iREPtffiOWVfpASCAXS
Drie nieuwe Franse postzegels, welke in januari a.s. in omloop zullen
komen. Boven: twee postzegels, wélke vanaf 29 januari a.s. zullen wor
den verkocht ter gelegenheid van de wereldkampioenschappen skiën, die
in februari in Chamonix zullen worden gehouden. Afdaling(links) kost
dertig centimes „Slalom" (rechts) vijftig. Deze zegels zijn getekend en
gegraveerd door Gandöir. Onder: één zegel van dertig centimes, gevrijd
aan de trotse nieuwe oceaan-reus „France", welke vanaf 12 januari a.s.
zal worden verkocht. Tekening en graveerwerk zijn hier van Hertenberger.
FEESTCADEAU VAN NEDERLANDS VOLK
Geen bezoeker van Hongkong kan zich aan de betovering van deze
eigenaardige stad onttrekken. Het landschap met de blauwe zee, waar
uit de berghellingen omhoog steken, doet herinneren aan de Franse
Kivièra. Dit stuk aarde is echter niet alleen mooi, het is ook huiten-
gewoon interessant. Want het Is grensgebied, in elk opzicht: in de tijd,
in de beschaving en politiek. Hier komen oud en nieuw tezamen:
riksja's met straalvliegtuigen, wolkenkrabbers met ellendige hutten,
hier hebben het oosten en liet westen een huwelijk gesloten.
De bevolking van de Britse kolo
nie Honkong bestaat voor 90%
uit Chinezen, die uit alle hoeken
van het. land samengestroomd
zijn. Echter pas een organisato
risch raamwerk van onmisken
baar Britse aard gaf hen de mo
gelijkheid eën goed geordende,
vrije Chinese maatschappij in mi
niatuur te scheppen en, aan de
rand van het totalitaire commu
nistische reuzenrijk ook in stand
te houden.
Toen de Britten 15 jaar geleden,
na de bevrijding van de Japanse
bezetting, in de kolonie terugkeer-
den, was de economie ineenge
stort, de bevolking sterk gedeci
meerd. door honger en epidemieën
bedreigd. Intussen heeft zich het
inwonertal vervijfvoudigd en wer
den economie, sociale voorzienin
gen en opvoeding tot nieuw leven
gewekt en sterk uitgebreid. De
universiteit, een der pronkstukken
van Honkong, viert dit jaar zijn
gouden jubileum. Sedert zijn
stichting, 60 jaar geleden, heeft
hij zich een onbestreden wereld
naam verworven. Overigens was
een van de eerste afgestudeerden,
de „vader van het moderne Chi
na", dr. Soen Yat-sen.
Het elan op pedagogisch gebied
vindt een gelukkige tegenhanger
in <lc economische elasticiteit van
de kleine grenskolonie. Toen in
liet begin van (le vijftiger jaren
een nieuwe economische politiek
zich begon te kristalliseren, voor
spelden pessimisten de spoedige
ineenstorting van Hongkong, dat
tot dat tijdstip gediend had als
overslagplaats voor de buitenland
se handel van het Chinese vaste
land. Intussen echter is Hongkong
omgeschakeld, heeft het zeer con
currerende industrieën gekregen
en de buitenlandse handel gericht
op ongeveer driekwart van de lo
kale produkten. Ongeveer de helft
van de export van industriegoede
ren gaat naar Groot-Brïttannië en
de Verenigde Staten.
Hoogste geboortecijfer
Wat de vreemdelingen als eerste
zichtbare teken van de economi
sche bloei opvalt is de zeer leven
dige bouwactiviteit. Als de beken
de paddestoelen schieten nieuwe
fabrieken en woonblokken uit de
grond. Bouwterreinen waarop de
modernste werktuigen naast de
traditionele collonnes dragers te
zien zijn behoren tot het typische
stadsbeeld van het huidige Hong
kong. In de woningbouw" heeft de
stad zich zeer hoge doelen gesteld,
teneinde op de kortst mogeliike
tijd af te rekenen met het pro
bleem van de voortdurende
groeiende bevolking ën de oprui
ming van sloppen. Overigens is de
snelle bevolkingsgroei niet alleen
het gevolg van het feit dat Hong
kong het hoogste geboortecijfer
ter wereld heeft, maar in de eer
ste plaats van de enorme stroom
vluchtelingen uit de Chinese
Volksrepubliek.
Slechts weinig Europeanen zien in
dat zich daar in het Verre Oosten
een soortgelijke ..volksstemming
met de voeten" afspeelt als tol
kort geleden op de grens van Oost
Oii West-Duitsland, en met name
in Berlijn. Niettemin heeft zich in
Hongkong een speciale vorm van
cooxistentle kunnen ontwikkelen,
zoals bijv. op het gebied van be
paalde openbare dienstverlenin
gen. zij het dan ook noodgedwon
gen in een letterlijk en figuurlijk
zeer klein bestek.
Dat geldt bijv. voor het voortdu
rende „kleine grensverkeer" naar
Kood-China* waar familieleden
worden bezocht en met de talloze
geschenkzendingen, waarmee men
vrienden en familie in Mao's rijk
het leven graag wat lichter
maakt. Deze geschenkzendingen
zijn vooral in dit jaar sterk toe
genomen, omdat van het vaste
land steeds meer tekorten aan le
vensmiddelen en consumptiegoe
deren worden gemeld.
China profiteert
De enorme buurman doet zich zij
nerzijds in Honkong tamelijk
sterk voelen. In een der grootste
gebouwen van de stad bijv. heeft
de nationale bank van de Chinese
Volksrepubliek zijn zetel. En zo
wel in de vakorganisaties als in
het opvoedingswezen trachten de
communisten voortdurend invloed
te winnen. Gesteld tegenover deze
verschijnselen vraagt uiteraard
menige bewoner van de kolonie
zich af, hoe stabiel Hongkong's
huidige positie is. De pessimisten
wijzen er op dat de zg. New Ter
ritories van China gepacht land
zijn, waarvan de pachttermijn
nog vóór het eind van deze eeuw
afloopt. De optimisten vertrou
wen op het krachtige pulserende
leven en de geest van vertrou
wen, die de stad beheerst. De dui
delijkste uiting van dit
geloof in de toekomst zijn wel de
voortdurende grote kapitaalin
vesteringen uit zowel inheemse
als buitenlandse bronnen.
Ongetwijfeld profiteert China van
de tegenwoordige situatie, hetgeen
de belangstelling voor het in stand
houden van de status qno ver
klaart: naast de zeer tastbare
winst van jaarlijks ongeveer
500.000.000 uit de handel met
Honkong is deze poort naar de
vrije wereld voor een zo rigoreus
afgesneden economie van China,
ongetwijfeld een winstpunt. Men
verbaast rich in ieder geval er
over dat de Chinese communisten
elders zulke militante ideologen en
starre vasthouders aan principes,
zich hiei elastisch en bereid tot
compromissen tonen, wanneer de
feitelijke situatie dat nodig
maakt. Wie Hongkongs positie als
uitermate gevaarlijk beschouwt,
doet er wellicht goed aan te den
ken aan het bekende spreek
woord: Niets is zo standvastig als
het tijdelijke.
Advertentie
S.RICHARD