WILLEM II
Nederlander ontwerpt
Duitse naaimachines
Mens krijgt belangstelling voor
de winterslaap
Nooit meer kou
lijden en 1400
jaar oud worden
DINSDAG 19 DECEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUW BE COURANT
18
CHR. BENINK SELFMADE-MAN
Pfaff-fabriek in Kaiserslautern
bestaat in 1962 honderd jaar
Twee jaar ïs de oud-Amsterdam
mer Clir. Benink al gepensio
neerd, maar rust betekent deze
nieuwe status niet voor hem.
Daarvoor stelt zijn werkgever, de
Pfaff naaimaclunefabrieken in
Kaiserslautern in Duitsland, het
werk van de 67-jarige Nederlan
der te veel op prijs. De naaima-
ehinefabriek liet zijn eerste ont
werper niet thuis zitten, toen deze
twee jaar geleden de pensioenge
rechtigde leeftijd, bereikte. Bedrijf
en ontwerper waren namelijk te
veel op elkaar ingespeeld om deze
hechte band zo maar te verbre
ken. Van 1927 af is de heer Be
nink al in Kaiserslautern werk
zaam bij de fabriek, waar hij aan
vankelijk in een ondergeschikte
functie werd benoemd. Al vlug
klom hy echter op tot chef-con
structeur en werd hy een van de
belangrijkste medewerkers by een
bedrijf, dat in 1862 honderd jaar
bestaat. Een eeuw, waarin de
naaimachinefabriek een grote
vlucht nam, een ontwikkeling
waarin een oud-Amsterdammer
een groot aandeel had.
De eerste naaimachinedie
het tot serie-'produhtie bracht
was een ontwerp van de Ame
rikaan Elias Howe, die in 18Jf5
de wereld versteld deed staan
met dit laatste snufje uit die
tijd, dat overigens maar wei-
nig lijkt op de naaimachine,
zoals men die thans kent.
Slechts weinig Nederlandse huis
vrouwen zullen weten, dat hun
Duitse naaimachine een ontwerp
is van een Hollander. In 1927 dus
kwam Benink in Kaiserslautern.
Hij was er voornamelijk naar toe
gegaan om de werkwijze van de
naaimachines te leren, maar de
eerste kennismaking beviel zo
goed, dat de fabriek de Hollander
niet meer liet gaan. Hij kreeg een
vaste aanstelling en werd later
chef-constructeur, waarbij de heer
Benink de leiding kreeg over het
ontwerpbureau, waar enkele tien
tallen ingenieurs zich dagelijks
bezighielden met het uitdenken
van nieuwe naaimachines voor
huishoudelijk en industrieel ge
bruik. Een prestatie voor een
man, die zelf geen enkel diploma
bezit, maar die wel de techniek
tot in zijn vingertoppen beheerst.
Een selfmade-man, die precies
weet wat hij wil en nóóit bang is
geweest zijn mening naar voren
te brengen. Ook al zou die voor
anderen vernietigend zijn. Men is
daar in Kaiserslautern aan ge
wend geraakt, zoals ook aan vele
andere, zij het wat merkwaardige
gewoonten van deze oud-Amster
dammer. Soms vergeet hij af
spraken, omdat een of ander pro
bleem hem bezighoudt. Vaak ook
verschijnt hij een paar dagen niet
op de fabriek en blijkt later pas,
dat hij bij enkele afnemers is ge
weest om technische moeilijkhe
den op te lossen. Men heeft zich
bij dit alles in Kaiserslautern
neergelegd, omdat Benink zijn
werk goed doet. Omdat hij vaak
de oplossing weet voor kleine en
grote technische onvolkomenhe
den. En omdat hij autoriteit op
het gebied van naaimachines is
Een prachtig voorbeeld van
technisch vernuft is de pro-
duktielijh voor de confectie-
industrie. een batterij van
elektronisch bestuurde naai
machines, die onderdelen van
kledingstukken aan de lopende
band vervaardigt.
geworden. Alles weet hij ervan en
door de jaren heen is hij volko
men vergroeid met de fabriek in
Kaiserslautern, die hy met zijn
ontwerpen heeft helpen uitbouwen
tot een wereldconcern.
Basis
De basis voor dit concern werd In
1862 gelegd door Georg Michael
Pfaff. Door een toeval kwam deze
bouwer van blaasinstrumenten in
aanraking met naaimachines, die
destyds vanuit Amerika werden
Ingevoerd. Nadat hij verschillende
reparaties aan zo'n machine had
uitgevoerd, besloot hjj zelf een
betere te bouwen. In 1862 komt
zijn eerste machine klaar, die ver
kocht wordt aan een plaatselijke
schoenmaker.
Deze machine vormt het begin
van een wereldomvattende pro-
dulctle. Het bedry'f heeft thans al
leen al in Duitsland zo'n 15.000
mensen op de betaallijst. Hiervan
werken er 7200 in de fabriek in
Kaiserslautern, waarmee deze
naaimachinefabriek een van de
belangrijkste industrieën voor de
ze stad met 90.000 inwoners is
geworden. Niet alleen heeft men
er een fabriek met een opper
vlakte van 240.000 vierkante
meter, maar ook is er een Gesel-
lenheim, is er een naai-instituut,
zijn er scholen, een eigen museum
en een eigen dorp. Men kent er
zelfs een Pfaffstrasse, waarmee
het gemeentebestuur het grote
belang van deze industrie voor
Kaiserslautern tot uiting heeft
willen laten komen.
Want met dit bedrijf is Kaisers
lautern als industriestad opgeko
men. In 1872 werden in de/ fa
briek, die toen tien jaar bestond,
nog „slechts" duizend naaimachi
nes per jaar vervaardigd, een
aantal dat heden ten dage de dag-
produktie vormt.
Karl Pfaff
Verschillende geslachten Pfaff
hebben de fabriek geleid en
uitgebouwd, maar de kleinzoon
van de oprichter, die in 1929
de teugels in handen nam,
wordt nog altijd als de grote
man beschouwt. Hij Kairl
Pfaff wórdt alsde cónso-'
lidatör van het bédrijf gezien;
de man die de fabriek door
alle crises heenleidde en die
wist terug te winnen wat door
de ontwikkeling van de we
reldgeschiedenis verloren ging.
Het is in deze periode, dat de Ne
derlander Chr. Benink naar Kai
serslautern kwam en zich op
werkte tot chef-constructeur en
een belangrijk aandeel had in het
uitbouwen van de fabriek. Vele
'ontwerpen voor nieuwe naaima
chines voor huishoudelijk en in
dustrieel gebruik in de fabriek
worden alleen al 1500 verschillen
de naaimachines voor de indus
trie gemaakt zyn aan zijn
brein ontsproten en verschillende
belangrijke verbeteringen waren
van zijn hand.
Primeur
Ook in het laatste snufje de
zogenaamde produktielijnen voor
de industrie zijn verschillende
Ideeën van de heer Benink ver
werkt. Deze produktielijnenbe
staan uit elektronisch bestuurde
batterijen van naaimachines, die
geheel automatisch onderdelen
van kledingstukken vervaardigen.
Thans zijn er drie typen ontwik
keld, die bediend worden door één
man: een die aan de lopende band
linkeroverhemdvoorpanden met
borstzak en knoopsgaten ver
vaardigt; één produktielijn voor
dubbele manchetten en één die
twee verschillende zakken voor
bedrijfskleding maakt.
Dat deze produktielijnen een nieu
we ontwikkeling in de confectie-
industrie inluiden, staat wel vast
en hoe stormachtig de vooruit
gang in de naaimachine-industrie
in de afgelopen honderd jaar is
geweest,; blijkt overduidelijk als
men de eerste machine, die hier
in 1862 werd gebouwd en waar
van een model staat in het mu
seum in Kaiserslautern. verge
lijkt met' de batterij van machi
nes, die te zamen een produktie
lijn vormen.
Olinda - het meesterwerkje van Willem II, zó fijn. dat iedere
roker die een Olinda opsteekt reeds vanaf de eerste trekjes
geniet. Olinda van Willem II, in de nieuwe bijzonder mooie
blikverpakking van 50 stuks (die Uw sigaartjes in top-conditie
houdt) 15 ct. per stuk. Een enig kerstgeschenkje voor jonge
en oudere rokers.
sigaren, klein of groot; in elke prijs
klasse beter. Door betere tabakken
en zorgvuldige fabricage.
Olinda, War© grootte
Blik 50 et. f. 7.50
Doosje a .10 st. f. 1.50
Met sinterklaas, de kerstdagen en oud en nieuw, als „steun
punten" gaat het nog wel. Het mag dan koud zïju, maar er
is voldoende gezelligheid om dat te compenseren. Na nieuw
jaar echter begint de lange, lange ruk tot het moment, dat de
zon naar menselijk gevoel weer medezeggenschap krijgt in
klimatologische aangelegenheden.
Naar hun uitlatingen te oordelen
moet het voor velen een verrukke
lijk idee zijn om die tijd weggedo
ken onder de wol in een iange, die
pe slaap door te brengen en pas
weer wakker te worden als de bo
men hun groen waas vertonen.
Toch is het niet deze overweging
die er toe geleid heeft dat geleer
den besloten een diepgaand onder
zoek in te stellen naar de winter
slaap.
In een rapport van het Nationaal
Aardrijkskundig Genootschap in
Washington wordt uiteengezet, dat
als men de levensduur van een
vleermuis een hartstochtelijke
winterslaper vergelijkt met die
van andere zoogdieren van gelijk
gewicht, die niet aan winterslaap
doen, dan blijkt, dat een vleermuis
20 maal zo lang leeft als de niet-
slaper.
Öp de mens overgebracht zou dat
betekenen, dat men 1400 jaar oud
zou kunnen worden.
Raket-slaapreis
Do kwestie is voor geleerden inte
ressant geworden omdat men tot
4e ontdekking kwam, dat als de
mens in een winterslaap gebracht
zou kunnen worden hy slapend de
eeuwen door zou kunnen reizen die
hij zou moeten kunnen doorkomen
om in een raket een ander ster
renstelsel te bereiken.
Zijn voedsel- en zuurstofbehoefte
zou een honderdste bedragen van
hetgeen hij wakend nodig zou heb
ben.
De moeilijkheid waar de geleer
den op stuitten was echter, dat
winterslapende dieren niet slapen,
maar in sterk vertraagde animatie
leven. Geleerden zijn-er wel in ge
slaagd om patiënten te brengen in
een staat van vertraagde levens
processen, door hen af te koelen en
door het gebruik van speciale me
dicijnen. Maar deze „winterslaap"
is bij lange na niet diep genoeg om
werkelijk voor de aanduiding win
terslaap in aanmerking te komen.
Werkelijke winterslaap is een ver
traging van vrijwel alle levenspro
cessen. De lichaamstemperatuur
daalt aanzienlijk, de hartslag ver
traagt sterk en de ademhaling
wordt zeer traag en onregelmatig.
De mogelijkheid dat ooit een mens
langs kunstmatige weg in een ech
te winterslaap zal kunnen worden
gebracht is zeer, zeer gering.
Rad ioactiviteit
Een grond-eekhoorn in winterslaap
laat een hartslag horen van drie
zwakke pulseringen per minuut,
terwijl het eeklioorafiart. normaal
860 slagen per minunt maakt. Een
marmot ademt in winterslaap
slechts eenmaal in de vijf minuten.
De temperatuur van een vleer
muis daalt tydens de winterslaap
tot het vriespunt.
De levensvlam brandt tijdens de
winterslaap zo zwak, dat bijvoor
beeld een egel 22 minuten onder
water gehouden kan worden zon
der dat hy stikt.
Dieren in winterslaap kunnen tij
dens die periode een grote hoeveel
heid radio-actieve straling incasse
ren, zonder dat dit hen schade
doet, maar als zij wakker worden,
vertonen zij na verloop van tijd
toch vrijwel alle verschijnselen van
de blootstelling aan straling.
De dieren in winterslaap rollen
zich op als een bal. Zij zijn zo koud
dat zij dood lijken. Een Europese
relmuis die in winterslaap ver
keerde werd in een met wol be
kleed kistje geplaatst en per post
verstuurd over een afstand van
250 kilometer. Het dier sliep rus
tig door.
Vetlaag
Sommige winterslapers worden
van tijd tot tijd wakker om voed
sel tot zich te nemen, dat zij op
geslagen hebben in hun hol. An
dere leven in die periode op 1
speciaal aangekweekte vetlaag.
In tegenstelling tot de opvatting
van velen (vooral moppenteke
naars) doen de beren met aan
winterslaap. Zij slapen in de win
ter veel en diep, maar de lichaams
temperatuur neemt niet af en de
levensprocessen worden niet ver
traagd.
Koudbloedige dieren worden in de
kou vanzelf slaapdronken, omdat
do buitentemperat"u hun
lichaamstemperatuur bepaalt.
Warmbloedige dieren echter moe
ten in feite eerst koudbloedig wor
den. Maar kou alleen brengt geen
winterslaap. Evenmin brengt de
lentewarmte niet automatisch het
leven terug in de winterslapers.
Men heeft het vermoeden, dat win
terslaap nauw yerband houdt met
Blikjes onvervalste mist
uit Londen te koop
Een kleine Amerikaanse firma heeft
gezegd goede zaken te doen met de
verkoop van blikjes met echte Lon-
dense mist. De firma wordt gedreven
door twee Amerikaanse meisjes van
de luchtmachtbasis te Ruislip bij
Londen. Zij zijn op dit idee gekomen
nadat zij een blik „frisse lucht" uit
Wisconsin van een vriend hadden
ontvangen.
Tot nu toe hebben zij 8000 blikjes
mist tegen 2% shilling per stuk ver
kocht, voornamelijk aan naar huis
terugkerende Amerikanen. Zij zeg
gen erbij dat het blikje in strikte
duisternis geopend moet worden.
„Het is echte wilde mist, bij Hyde
Park opgevangen", beweren zij.
School voor edelsmeden
lijft in Schoonhoven
Het algemeen bestuur van de vak
school voor goud- en zilversmeden,
juweliers en horlogemakers, heeft
met algemene stemmen besloten deze
vakschool in Schoonhoven niet naar
elders te verplaatsen.
Bij een onderzoek waren de mogelijk
heden voor vestiging elders bezien.
Het bestuur besloot ook de eerder ge
maakte plannen voor de bouw van
een nieuwe school nu spoedig te ver
werkelijken.
de endoctrineklier en het zenuw
stelsel. Maar welk verband er be
staat is in het geheel niet bekend.
Het staat vast dat winterslapers
niet slapen maar in feite een soort
vakantie hebben genomen van het
leven, juist als dat leven vol is
van kou, honger en gevaar, want
in de winter zyn roofdieren roof
zucht! ger dan ooit en Is voedsel
schaars.
En voor de mens zou daar nog bjj
komen: ...is de verwarming dunr
en gaat bovendien de kacnel op
de meest ongelegen momenten
