PROVIHCIALE ZEEUWSE COURANT BONN STELT NAVO-KERNMACHT VOOR Athene, stad vol prinsen en prinsessen „De oorlogs-tam-tam klinkt in Katanga" Britten en Noren hebben bedenkingen Deltalaboratorium te Yerseke: onderzoek naar flora en fauna DODE EN ZWAAR GEWONDE OP OVERWEG Vandaag.., Zeeuwse Prijs 204e jaargang - no. 296 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: F. van de Velde en F. B, den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren W. Leertouwer en G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 56 cent p6T week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 1 7,75 per kw Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 15 dec. 1961 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per mun. Mtnlm. p. advertentie *r~. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties tmax 8 regels) 25 cent per regel met een minimum van 1,25. „Brieven bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro no. 259300 P.Z.O. Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr 68-60, tel 2355 (b.g.g. red 3508/3540. adv 3647/3643; Middelburg, Markt 51. tel 3841 (b.g.g red 2078/3169. adv 2375); Goes Gr Markt 2. tel 6140 (b.g.g red 7853. adv 6213) Oostburg. iel 2395; Ter neuzen tel 2116. Zlenkzee red tel 2425 adm tel 2094 Beslissing overgelaten aan permanente NAVO-raad Een Westduits voorstel tot oprichting van een Atlantische kern macht is, naar vernomen wordt gisteren te Parijs in beginsel aangenomen door de ministerraad van de N.A.V.O. Naar van conferentiezijde wordt vernomen, zal dit voorstel, dat van de N.A.V.O. de vierde atoommacht wil maken, naar de permanente N.A.V.O.-raad worden verwezen ter verdere be handeling. De N.A.V.O. moet volgens minister Strauss over diverse soorten kernwapens beschikken, van klein tot groot. Men moet bij het gebruik ervan niet aan een theoretisch begin sel zijn gebonden. Een eventuele aanvaller mag niet weten welk risico hij loopt. Strauss zei dat de landen die grenzen aan com munistische staten aan sterke conventionele strijdkrachten niet genoeg hebben. Daardoor alleen kon hun veiligheid niet worden gewaarborgd. De vier hoge schoorstenen van de inmiddels wijwei geheel gesloopte voormalige koolgasfabriek op het terrein van de westergasfabriek in Amsterdam, zijn donderdagmiddag alle vier tegelijk opgeblazen. De koolgasfabriek moest geheel verdwij nen wegens veroudering van dit pro cédé. De foto laat zien hoe de reuzen onder het geteeld van de ontploffing wankelden alvorens ineen te zijgen. Raketten met kernladingen Hefc besluit tot gebruik van kernwa pens zou moeten afhangen van de militaire toestand van het ogenblik en niet van tevoren vastgestelde theoretische principes. Ofschoon de procedure van bespre king van het Duitse plan voor een X.A.V.O.-kernmaeht in beginsel is aanvaard, is er verschil van mening aan de dag getreden tussen Enge land en West-Duitsland. Watkinson, de Britse minister van defensie, wilde er eerst nog eens over denken. Hij werd gesteund door de Noorse minister van buitenlandse zaken, Halvard Lange. Het voorstel is naar de permanente N.A.V.O.-raad verwezen, die het in het begin van het nieuwe jaar zal bespreken. Naar van conferentiezijde wordt ver nomen. wil West-Duitsland 100 tot 500 ballistische raketten voor middel grote afstand op het Europese vaste land gestationeerd zien. Deze raket ten zouden kernladingen moeten kunnen dragen. Watkinson wilde eerst de N.A.V.O.- strategie voor de komende jaren bepalen. De secretaris-generaal van de N.A.V.O., Stikker, zei, dat Strauss, de Westduitse minister van defensie, z.i. terecht op spoed had aangedron gen. Spoed Strauss vindt, dat de kwestie van de kernbewapening in ieder geval voor het eind" van 1962 moet wor den opgelost. Hij pleitte voor ver-* Vorstlucht nadert (Van onze weerkundige medewerker) Het sterke hogedrukgebied boven Scandinavië voert kou de lucht via Duitsland naar Nederland. In de zuidwestelij ke helft van ons land was het gisteren nog vrij zacht (8 a 9 graden) met hier en daar wat lichte regen, maar in het noorden en oosten van ons land draaide de wind naar het oosten. Om elf uur gister avond werd in Groningen al twee graden vorst gemeten. De vorstwind dringt vandaag verder op en zal ook hier in het zuidwesten het kwik tot om of beneden het vriespunt doen dalen. In midden Duits land komt al 5 tot 10 graden vorst voor. Het is waarschijn lijk, dat wij een koud en win ters weekeinde tegemoet gaan, waarbij de vorst lang zaam nog wat toeneemt. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Soekarno kondigt geweld aan In een rede die hij hield bij de ope ning van het. congres in Djakarta van de Indonesische vrouwenbewe ging „Geriyani", heelt, president Soe karno gisteren gezegd, dat indien de Verenigde Naties de Nederlandse be zetting van West Irian rechtvaardi- f en, zy* het gebruik van wapens op ndonesisch grondgebied goedkeuren. Daarom, aldus Soekarno, „zullen we gewapend geweld gebruiken om West Irian te bevrjjaen". Volgens hem is de enige taal die de Neder landers begrijpen, de taal van het ge weld. ..In onze strijd voor de bevrij ding van West Iriaii volgen wij een vastbesloten politiek", zei hij. Soekarno beschi'eef het Nederlandse plan van zelfbeschikking voor Nieuw-Guinea als „vals". Het prin cipe is goed, zei hij, „maar wat voor Indonesië aanvaardbaar is; is inter nationale zelfbeschikking en geen uiterlyKe zelfbeschikking zoals voor gesteld door Nederland". Soekarno xiep de vrouwen die huis houdingen bestuurden op, zich niet bezorgd te maken over de rijst- en olietekorten „als gevolg van de «teeds Intensiever wordende strijd voor t bevrijding van .West Irian". dediging van West-Duitsland aan zijn eigen grenzen. De conventio nele strijdkrachten van de N.A.V.O. wil hij versterkt zien. Er moeten vliegtuigen komen die vertikaal kunnen opstijgen, even als tactische kernwapens, naast de strategische. De Amerikaanse regering riep haar Atlantische bondgenoten op, hun mi litaire krachtsinspanning te verhogen tot het niveau van haar eigen mili taire opbouw sinds de Berlijnse crisis optrad. Berlijn Minister Luns sprak zich uit voor de z.g.n. „enge benadering" van het Berlijnse vraagstuk. Dit houdt in, dat niet gepraat kan worden over de geallieerde rechten in Berlijn hun aanwezigheid en vrije toegang tot de stad en dat er geen sprake kan zijn van een erkenning van het Oost- duitse regiem. De minister sprak zich voorts uit tegen elk denkbeeld van een gedemilitariseerde zone in Mid den-Europa. Dat zou pas aan de orde kunnen komen als Duitsland her enigd zal zijn, zo,zel' hij. Katanga Naar verluidt heeft de Amerikaanse regering de steun van de raad gekre gen wat betreft haar standpunt be treffende de Kongolese crisis. Ame rika wil dat de internationale politie macht de rast en orde in Katanga hersteld voordat er een bestand komt. Staking bij Sphinx in Maastricht Bij de sanitair- en aardewerkfabrie ken van de Koninklijke Sphinx-Céra- mique te Maastricht is gistermorgen een staking uitgebroken, waardoor de ceramische produktie geheel stil kwam te liggen. De arbeiders zijn ontevreden over het feit, dat de hun toegezegde kerstgra tificatie 40 bedraagt, terwijl aan de beambten een gratificatie van 75 zal worden betaald. De arbeiders verlangen een even grote uitkering voor beide groepen. De stakingsactie is uitgegaan van de Belgische arbeiders, die in de pro- duktie-afdeling van dit bedrijf de meerderheid vormen. De Nederland se arbeiders sloten zich bij hen aan. Het personeel van de technische- en onderhoudsdiensten bleef aan het werk. Bij de beide andere fabrieken van de onderneming, nl. die in Wijk en Limmel (Maastricht) werd even eens normaal doorgewerkt. Prinses Sophia verloofd met Spaanse prins Vierendertig prinsen en prinsessen, onder wie de prinsessen Beatrix en Irene, zjjn gisterochtend in een stoet door de bevlagde straten van Athene naar de kathedraal gereden voor bijwoning van een dankdienst bij gelegenheid van koning Pauls zestigste verjaardag. De koninklijke bezoekers waren woensdag in drie groepen uit Frankfort, Rome en Londen ge arriveerd. De route, waarlangs zich vele men sen verzameld hadden, was door militairen afgezet. Koning Paul, koningin Frederika, kroonprins Constantijn, prinses Sophia en haar Spaanse verloofde Don Juan Carlos waren in open auto's ge zeten. Leden van de bereden ko ninklijke garde escorteerden de stoet van het paleis naar de ka thedraal, waar het Griekse ko ningspaar door premier Karaman- lis werd verwelkomd. Opvallend was de afwezigheid bij de plechtigheden van prinses Sophia's toekomstige schoonouders, de graaf en gravin van Barcelona. Zij waren afwezig „om gezond heidsredenen", aldus deelden hof functionarissen mee. Zij worden in Athene vertegenwoordigd door hun dochter Maria de Pilar en zullen later naar Athene komen om met de Griekse koninklijke familie Kerstmis te vieren. Alle 34 prinsen en prinsessen hebben gisteravond aangezeten aan het familiediner. Tijdens dit diner wis selden Don Juan Carlos en prin ses Sophia verlovingsringen uit. Wat de aanstaande huwelijkssluiting tussen prinses Sophia en Don Juan Carlos betreft wordt het in wel ingelichte kringen in Athene voor hoogst waarschijnlijk gehouden dat de prinses nog tevoren tot de Rooms-Katholieke Kerk zal over gaan. Van de zijde van de Grieks-Orthodoxe Kerk zou hiertegen echter sterke oppositie bestaan. In dit verband wordt de waag opgeworpen of prinses Sophia als rooms-katho- lielte wel haar tweede plaats ln de lijn van troonsopvolging, na haar jongere broer Constantijn, zal kunnen behouden. De Griekse grondwet schrijft name lijk voor dat de Griekse soeverein tot de Grieks-Orthodoxe Kerk moet behoren. Tsjombe telegrafeert Weer hospitaal gebombardeerd De regering van Katanga heeft tele grafisch aan de Katangese delegatie in Brussel laten weten „de roffel van de oorlogs tam-tam weerklinkt in de Katangese rimboe in antwoord op de oproep van president Tsjombe voor een algemene verdediging van de onafhankelijkheid van Katanga". Blijkens het jongste telegram uit Elisabethstad, verzonden door de Ka tangese regering, hebben de Katan- gezen reeds twéémaal een grote aan val van de V.N. op de stad afgesla gen. Katangese valschermtroepen zou den een aanval van de V.N. heb- Gisteravond omstreeks half acht is op een niet-beveiligde overweg in Zwaagdijk-West, tussen Hoorn en Medemblik, een personenauto tegen een trein gereden. De wagen raakte de wagon direct achter de locomo tief. De auto wérd bestuurd door de 35- jarige heer Velsenboer uit De Hou- wert (gem. Nibbixwoud), die zwaar gewond naar een ziekenhuis moest worden overgebracht. Zijn echtgeno te was op slag dood. ben afgeslagen, uitgevoerd in de buurt van het „Victorie"-stadion. Gendarmes sloegen een V.N.-aan- val af, die werd ondernomen op een strategisch belangrijke tunnel weg. De Katangese regering maakte voorts bekend, dat het „Prins Leo- pold"-hospitaal meer dan eens zwaar bestookt was door de V.N.-mortieren en dat aanzienlijke schade was aan gericht. Circa 20 granaten zouden het hospitaal getroffen hebben. „Er zijn geen woorden te vinden om deze barbaarse oorlogsmisdaden te be schrijven". „Er zijn ook geen woorden te vin den zo vervolgde dit telegram om de houding van de V.N. te recht vaardigen inzake de verdwijning van de vertegenwoordiger van het Inter nationale Rode Kruis, de Zwitser Georges ^Olivet". Olivet is verdwenen op een inspectie. ...is het Statuutdag. Ter ge- legenheid hiervan zal in fort m Amsterdam te Willemstad de eerste uitvoering worden ge- geven van een klank- en licht- spel over de vestiging van de H Nederlanders tot aan de af- schaffing van de slavernij. Voor dit spel schreef Hugo de i Groot de muziek en Hans Her- mans de tekst. liiniiiiiiiniiiiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiiii IN DE ZEEUWSE WATEREN Studie gevolgen van afsluiting Het is de laatste jaren reeds in vele toonaarden te horen ge weest: de uitvoering van het Deltaplan zal in Zeeland grote verandering teweegbrengen. Een op het oog minst spectacu laire verandering zal zich voor doen in de flora en de fauna van de Zeeuwse wateren. Voor het „grote publiek" inderdaad wei nig spectaculair, maar niet voor de biologen, die in Zeeland een buitengewoon interessant ar beidsterrein vinden. Hier is in vele opzichten een vrijwel unie ke flora en fauna, die na de af sluiting van de zeearmen ge doemd is te verdwijnen* Het is de taak van het Deltalabo ratorium te Yerseke om geheel precies te zijn de afdeling Delta- onderzoek van het Hydrobiolo- gisch Instituut van de Koninklijke Nederlandse Academie van We tenschappen de gevolgen van de afsluiting voor de flora en fau na grondig te onderzoeken. Dage lijks zwerven dan ook de mede werkers van het laboratorium uit over de gehele provincie en zelfs tot ver daarbuiten. Zij hebben tot taak een beschrijving en een ana lyse te geven van ed flora en de fauna; anders gezegd: een inven tarisatie te maken van de Dora en de fauna. Want alleen op deze wij ze kan nagegaan worden hoe in grijpend de veranderingen zullen zyn. Met de directeur van het Deltalabora torium, dr. K. F. Vaas, die de scepter zwaait in de riante villa aan de rand van Yerseke waar het laboratorium is gevestigd, hebben wij een gesprek gehad over het voor velen onbekende werk van deze onderzoekers. Bij voorbaat staat reeds vast, dat zich door de afdamming grote verschui vingen zullen voordoen in da flora en de fauna in en rond de Zeeuwse wateren. Zo zal de typische schorren vegetatie gedoemd zijn te verdwijnen, o.a". de veel geplukte paarse schorre- bloem. Na verzoeting van de afgeslo ten binennwateren zullen ook vele vissen niet meer worden aangetrof fen. Metterjaren zullen de flora en fauna zich aanpassen aan de omstan digheden. Een proces, dat de biologen met belangstelling zullen volgen. Zuiderzee Dc belangstelling van de zijde van de biologen voor Wat zich afspeelt in zoute wateren, die zoet worden, is eerst goed tot zijn recht gekO' (Zie slot pag. 2 kol. 3) hun werk meestal het resultaat van een mensenleven wél kunnen worden bekroond. Wij spreken gaar ne de hoop uit, dat de hier gerele veerde zaken mede er toe mogen bij dragen, dat het instituut van de Zeeuwse Prijs nog weer eens In be schouwing zal worden genomen. kantlijn Voor de tweede maal is vorige week de Zeeuwse Prijs uitge reikt, hetgeen een reden tot vreugde was, vooral omdat ook deze keer de sympathieke laureaat om met onze "Belgische vrienden te spre ken de onderscheiding naar het inzicht van de tot oordelen bevoeg den ten volle heeft verdiend. Toch kunnen wij niet nalaten naar aanlei ding van deze uitreiking de prijs zelf nog eens ter discussie te stellen. Wat is precies die Zeeuwse prijs Met deze vraagstelling begin nen de moeilijkheden ai, omdat het antwoord niet eenvoudig is te vinden. Het losbladige systeem van Samson „Reglementen en"verordenin gen van de provincie Zeeland" maakt geen melding van de onderscheiding, zodat men wel moet concluderen dat zij in feite enigszins in de lucht hangt: het is in ieder geval een prij3 zonder een behoor lijk reglement en zonder een alge meen bekende en snel terug te vin den omschrijving van de doelstellingen. Voor zover wij weten is de enige plaats waar men iets naders te weten kan komen over deze prijs de begroting van de pro vincie Zeeland en meer in het bijzon der het voorstel tot verlening van de culturele subsidies. Met name in het najaar van 1956 hebben Gedeputeerde Staten in een dergelijk voorstel hun opvattingen inzake deze Zeeuwse Prijs uiteengezet. Er staat daar het volgende te lezen: „Wij menen, dat de post Zeeuwse Prijs pro memorie op de begroting kan worden gebracht. Het wil ons na melijk voorkomen, dat deze prijs slechts In zeer bijzondere gevallen, waarbij het gaat om de waardering en erkenning van ln hun soort unieke en qualitatief op hoog peil staande prestaties in het belang of ter bevor dering van het Zeeuwse culturele le ven, dient te worden toegekend. Ons staat hier dus niet voor ogen een jaarlijkse Cultuurprijs, welke meer gebonden zou moeten worden aan één of meer bepaalde takken van culturele werkzaamheid. Een dergelijke prijs draagt een ander karakter en de toe kenning ervan zou aan andere, meer op bepaalde tak van culturele werk zaamheid gerichte, normen moeten worden getoetst. Zo gezien, wordt de toekenning van de Zeeuwse Prijs cjoor ons dan ook niet beschouwd ais een Jaarlijks terugkerend evenement maar zal zij een incidenteel karakter dragen". Deze omschrijving hebben wij na enig zoeken in de statennotulen te ruggevonden, daarbij geholpen door onze herinnering. Maar op de plaats, waar men het formele besluit met eventueel een reglement zou moeten vinden in het reeds eerder genoem de systeem van Samson is dus niets over de onderscheiding te vin den. Niets ook is bekend over de wijze, waarop Gedeputeerden op dit stuk van zaken tot een besluit ko men. Laten zij zich adviseren door enkele deskundigen of zijn de leden van het college zelf meester op alle culturele wapens, zodat de besluit vorming geen enkele moeite ople vert Wij hebben in dit opzicht het volste vertrouwen in Gedeputeerde Staten, maar toch is de vraag ge rechtvaardigd of dit vertrouwen in de toekomst voor altijd onverminderd kan worden verleend. Het is namelijk dunkt ons voor discussie vat baar of een statenlid door de verkie zing tot de hoge post van Gedepu teerde, daarmee tevens de kennis en het inzicht verkrijgt tot beoordeling van „in huri soort unieke en qualita tief op hoog peil staande prestaties in het belang of ter bevordering van het Zeeuwse culturele leven". Er zijn overigens ook nu leden van het pro vinciaal bestuur, die er geen geheim van maken dat zij zich volstrekt on bevoegd achten over deze zaken een oordeel te vellen. Het bovenstaande overdenkende lijkt het aanbevelenswaardig, wanneer aan de Zeeuwse Prijs een duidelijker omschreven status wordt verleend. En met deze om schrijving bedoelen wij óók een open baar reglement, waarin mede wordt geregeld de kwestie van een des kundig advies aan het college van Gedeputeerde Staten. Er zijn daartoe allerlei mogelijkheden, waarvan de benoeming van twee of drie deskun digen zoals dat óók bij de aankoop van beeldende kunst gebeurt wel licht de gemakkelijkste weg is. Wanneer het provinciaal bestuur inderdaad eens zou besluiten het instituut van de Zeeuwse Prijs op de helling te zetten, dan ware misschien ook te bestuderen in hoeverre tot uitbreiding kan worden besloten. Wij denken in dit verband aan stipendia dus naast de Zeeuw se Prijs voor bijvoorbeeld jonge kunstenaars of eventueel weten schapsmensen. Hoe moeilijk is het vaak niet voor jonge publicisten werk uitgegeven te krijgen, hetgeen met een kleine aanmoedigingsprijs wel zou lukken. In de sector muziek kan dat een bijdrage zijn voor een debutantenconcert om maar Iets te noemen, in de afdeling beeldende kunst zou hulp voor een expositie of een studiereis op zijn plaats zijn. Voor „dé" Zeeuwse Prijs komen jon geren niet in aanmerking, terwijl zij echter in feite dringender aanmoedi ging of steun behoeven dan diegenen, die door de grote verdiensten van

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 1