PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VELE DODEN BIJ STRAATGEVECHTEN
IN ELISABETHSTAD
Amerikaans vliegtuig
vanuit Tsjombes
huis beschoten
Streekplan Schouwen: bescherming natuur en
aandachtvoorrecreatie
Elke week dodelijk
ongeluk op overweg
Vandaag...
INDIA EIST
G0A OP
I VECHTENDE FINSE MATROOS
LEGDE ZICHZELF BOETE OP
Marga's taal
204e jaargang - no. 290
Bijblad, uitgave van de firma
provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 8 dec. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minlm. p. advertentie 4,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359200 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g red. 2078/3160, adv. 2355); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red 7853, adv. 5213) Oostburg, tel 2395; Temeuzen, tel 2116. Zierikzee red tel 2425. adm tel 2094.
EUROPEANEN ROEPEN HULP VAN BELGISCHE KONING IN
Donderdag, de derde dag van de strijd, is er in de buitenwijken
van Elisabethstad hevig gevochten. Het noordelijk stadsdeel
is ran de rest afgesneden en heeft gebrek aan voedsel.
Straalvliegtuigen van de V.N. hebben een opslagplaats van mu
nitie op tien kilometer van Elisabethstad gebombardeerd. De
strijd op de grond heeft drie brandpunten: een viaduct tussen
de stad en het Zweedse kamp, een plein aan de weg naar het
vliegveld en de omgeving van het V.N.-hoofdkwartier met het
aangrenzende Indiase kamp.
President Tsjombe is donderdag per vliegtuig in Ndola, Noord-
Rhodesië, aangekomen. Hij is per auto doorgereisd naar Ka-
tanga. Het Belgische persbureau meldt, dat er tot dusver
ongeveer 80 V.N.-soldaten zijn gesneuveld en aan Katangese
zijde 62. Aan beide kanten waren ongeveer honderd gewonden.
Een beeld uit Elizabethstad in Ka-
tangawaar de troepen van de Ver
enigde Naties in felle strijd zijn ge
wikkeld met eenheden van het Ka-
tangaanse leger.
Twee UNO-militairen bedienen een
mortier: terwijl de één half verscho
len in een blinkertje de granaat in de
mortier zal laten vallen, houdt de an
der, die de granaat heeft aangege
ven, de oren dicht.
De Katangese gendarmerie heeft de
aanval overgenomen op de grond, ter
wijl de V.N. het initiatief in de lucht
behielden, zo blijkt uit het schaarse
nieuws dat de woordvoerder der V.N.
donderdag in Leopoldstad gaf over
de situatie in de Katangese hoofd
stad Elisabethstad.
De woordvoerder zeide, dat de Ka-
tangezen begonnen de versperring
op de weg naar het vliegveld, die
door Goerkha-troepen werd bemand,
met mortieren te beschieten. Dit was
de eerste stelling die door de V.N.
werd aangevallen toen de vijandelijk
heden op- 5 december begonnen..
Amerikaans vliegtuig
beschoten
Uit Leopoldstad wordt gemeld, dat de
Amerikaanse Globemastervliegtuigen
die woensdag werden ingezet voor
het overbrengen van troepen en ma
teriaal naar Katanga, donderdag
naar Leopoldstad zijn teruggekeerd,
nadat één der toestellen toen het op
het punt stond bij Elisabethstad te
landen, vanuit de woning van pre
sident Tsjombe was beschoten.
1 Volgens een zegsman van de Ameri
kaanse ambassade liep het toestel
door lichte vuurwapens geringe scha
de op. De vluchten zullen worden
hervat zodra voldoende dekking ver
zekerd is.
Beroep op koning
Een radio-amateur in Brussel heeft
donderdagavond een dringende op
roep nit Elisabethstad opgevangen,
waarin aan koning Boudeivyn werd
Wateroverlast behoort zo
goed als tot het verleden
De gunstige wind en het gunstige
weer hebben er mede toe bijgedra
gen dat dc in vele delen van ons
land voorgekomen water-overlast
weer zo goed als tot het verleden be
hoort.
Wel staan nog tal van landerijen
blank, maar van overlast is thans
geen sprake meier. De algemene ver
wachting is, dat op korte termijn de
nu nog overstroomde gebieden weer
geheel water-vrij zullen zjjn.
Zowel in de Gelderse vallei, als in
een groot gedeelte van de Achter
hoek (het stroomgebied van de Ber-
kel tussen Winterswijk en Zutfen)
en in het stroomgebied dc Reest (bij
Meppel) zakt het water en wordt de
situatie thans weer normaal of bijna
normaal genoemd.
Uit de omgeving van Coevorden
- wordt gemeld, dat ook daar de si
tuatie beter is, dan in de laatste da
gen het geval is geweest. Het water
van de Overijselse Vecht kan weer
worden geloosd op het Zwarte Water.
...is het 100 jaar geleden, dat
de befaamde Franse filmpio
nier. schilder, karikaturist en
illusionist Georges Melies, de
vader van de filmtruc en
-techniek, te Parijs werd ge
boren.
...is het 150 jaar geleden, da'
de Nederlandse zeegezicht-
schilder, etser en lithograaf
H. Johannes Koekkoek te Mid
delburg werd geboren.
wwwwvwvwwwywvw
gevraagd de Europeanen in Katan
ga „te redden van de slachtingen die
door de Afrikaans-Aziatische huur
lingen van de Verenigde Naties wor
den aangericht". De oproep zou zijn
ondertekend door medici, kerltelyke
autoriteiten en stadsbestuurders van
Elisabethstad.
De Kongolese minister van buiten
landse zaken Bomboko heeft in een
donderdagavond door radio-Brussel
uitgezonden radiogesprek verklaard,
dat de centrale Kongolese regering
„het geheel eens is met het optre
den der Verenigde Naties in Katan
ga".
Ophitsing
Bomboko, die thans in Parijs is, ver
klaarde dat president Tsjombe, in
plaats van besprekingen te voeren
met de Kongolese premier Adoela,
„de Katahgaanse bevolking tot ge
welddaden heeft opgehitst".
Bomboko zei ook nog dat hij de mo
gelijkheid van een ontmoeting met
Geen goede diensten
Premier Neliroe van India heeft don
derdag voor het parlement verklaard,
dat verschillend© landen hun goede
diensten hebben aangeboden in het
geschil tusseii India en Portugal over
Goa. Hij heeft deze aanbiedingen
echter van de hand gewezen.
Nehroe zei, dat het duidelijk is dat
er geen andere oplossing kan zijn,
dan dat de Portugezen Goa verlaten.
Een middenweg bestaat er niet.
De huidige situatie kan niet langer
worden getolereerd en India is voor
bereid op elke situatie die zou kun
nen ontstaan, aldus Nehroe.
De Zweedse professor Staffan Bjoerck
heeft er in het literaire maandblad B.L.
president Tsjombe niet uitsloot, M- b» de nieuwsbladen op aangedrongen
„maar wij kunnen niet over het ont- I overlijdensberichten te gaan censueren
werpen van een Kongolese staten-1 vanwege de vele smakeloze „gedichten"
bond gaan spreken". I die daarin voorkomen.
I1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
M Voor de politierechter te Dordrecht moest gistermiddag de 22-jarige
m Finse lichtmatroos A. J. R. R. verschijnen, omdat hij op 23 oktober
M met iemand een robbertje had gevochten. De matroos liet verstek
m gaan omdat hij al weer op zee was. Ter zitting bleek echter, dat hij n
voor zijn vertrek uit Dordrecht uit eigen beweging een bedrag van p
50,bij de griffier van de rechtbank had gedeponeerd, omdat hij
H wel vermoedde, dat hij een boete zou la-ijgen. Zowel de officier van m
M justitie als de politierechter stelde dit nette gebaar op prijs. Om
M administratieve moeilijkheden te voorkomen stelde de politierechter
conform de eis van- de officier, de boete maar op precies dat bedrag M
vast. H
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiWi
ROEKELOOS, ONDOORDACHT, BRAVOURE
(Van onze speciale verslaggever)
De Nedcrlandsche Spoorwegen ma
ken zich ernstig ongerust over het
toenemend aantal ongevallen op zo
wel beveiligde als onbewaakte over
wegen. In 1936 bedroeg het aantal
ongevallen op overwegen 131, waar
bij 38 personen werden gedood (ge
vallen van zelfmoord niet meegere
kend). Tot en met oktober van dit
jaar bedroegen deze cijfers respec
tievelijk 165 en 62, een stijging die
niet alleen de toeneming van het ver
keer ten grondslag kan hebben. De
spoorwegen, die ervan zijn doordron
gen, dat elke onbewaakte overweg
uit den boze is, hebben kunnen con
stateren, dat de weggebruikers vaak
op uitermate roekeloze en ondoor
dachte manier de overwegen, zowel
beveiligde als niet beveiligde, krui
sen, soms zelfs uit bravoure nog vlak
voor een aansnellende trein over
steken.
Men is tot de conclusie gekomen, dat
weggebruikers, die in het normale
verkeer het niet in him hoofd zul
len halen, een rood verkeerslicht te
negeren, rustig door de rode knipper
lichten van beveiligde overwegen
heenrijden, in sommige gevallen
zelfs op klaarlichte dag en bij goed
zicht tegen gesloten spoorbomen aan
rijden.
Tijdens een te Utrecht aan het onder
werp overwegen gewijde persconfe
rentie zei ir. J. P. Koster, directeur
van de N.S.: „Er wordt veel geschre
ven over de overweg, er is veel kri
tiek op de onbewaakte overweg,
maar dit doet niets af aan het feit,
dat er nu eenmaal kruisingen zijn.
Wij gaan voort met het beveili
gen van de overwegen, maar zijn
daarin beperkt door een aantal
factoren zoals o.m. de voorberei
dende werkzaamheden, het over
leg met de wegbeheerders, de wet
telijke eisen en de leveringscapa
citeit van de fabrikanten van het
nodige materiaal. Wy vragen
echter vooral de aandacht voor
één aspect van de overwegen, na
melijk de vraag: „Hoe komt het,
dat er elke week een dode valt
op een overweg, wat is de oor
zaak van de ongevallen?"
De spoorwegen stellen het antwoord
zeer scherp: in vrijwel alle gevallen
is de oorzaak onoplettendheid van het
wegvei'keer. Met eentonige regel
maat rijden mensen zich tegen een
trein te pletter zonder zich reken
schap te geven van wat zij doen. De
trein is het meest passieve object in
het verkeer. De trein kan niet stop
pen.'-Alleen de weggebruiker kan er
iets aan doen, alleen hij kan stoppen.
Men realiseert zich dit in het alge
meen niet. En net zomin realiseert
men zich, dat de tegenover de trein
schijnbaar fysiek zwakke weggebrui
ker een groot gevaar kan opleveren
voor die trein.
Een goed bezette trein vervoert
600 tot 800 passagiers. Zelfs een
kleine auto, een paard en een
bromfiets kunnen een trein doen
ontsporen en verongelukken. Wie
door een rood knipperlicht rijdt,
beseft niet, hoeveel mensen hij in
gevaar brengt. Alleen de wegge
bruiker is op de overweg actief
bij het verkeer betrokken. Hij is
de enige partij, die kan reageren.
Uitbreiding van
de woonkernen
Schouweu-Duiveland heelt ein
delijk zijn oiitwerp-streekplan.
Jarenlang is aan dit plan voor
ruimtelijke ordening gedokterd,
maar nu is het dan toch aan de
gemeenteraden op het eiland ge
zonden. Voor 1 februari 1962
moeten deze gemeenteraden zich
uitspreken over dit ontwerp-
streekplan, want voor deze da
tum moeten eventuele opmer
kingen over het plau ingediend
worden bï.i Gedeputeerde Staten
van Zeeland.
Uit dit streekplan springt voor
al naar voren de grote toeristi
sche belangrijkheid, die Schou-
wen-Duiveland nu reeds heeft,
maar met name zal krijgen ats
de vaste verbinding met de
Randstad Holland in 1964 een
feit zal zijn. Zo zegt het plan:
„liet uitgestrekt duinen- en bos
gebied in de kop van Schouwen
geeft het eiland zijn aantrek
kingskracht als recreatiegebied.
Het spreekt dan ook vanzelf,
dat bij de opstelling van het
streekplan het bewaren van dit
gebied als doel is gesteld".
De ongereptheid van deze bos-
en duingebieden wordt dan ook
vrywel op alle plaatsen beschermd
door het ontwerp-streekplan.
Voor andere belangen moesten
echter e ikele offers gebracht
worden, maar die „andere belan
gen" betreffen vrijwel steeds de
recreatie. Zo werden dwars door
dit natuurgebied twee wegen (bij
Westensehouwen en bij Haamste
de) geprojecteerd, alsmede een
enkel voetpad. Reden: liet strand
beter toegankelijk maken en daar
door de strandcapaciteit te ver
groten.
18.000 bedden meer
Grote gebieden in de kop van Schou
wen (in totaal ongeveer 410 ha) wer
den bestemd tot terrein voor recrea
tiebebouwing. Deze gebieden liggen
met name tussen Westensehouwen en
Burgh, onmiddellijk ten noorden van
Haamstede, ten noordwesten van
Twee nieuwe wegen
naar duinovergangen
Haamstede (tussen de Boeijesweg en
dc Kloosterweg)ten noordwesten
van het vliegveld (Nieuw-Haamste-
de) en ten noorden en ten westen
van Renesse.
In deze gebieden zal een belangrijke
uitbreiding van de recreatiecapaci
teit kunnen worden verwezenlijkt. Bij
een gemiddelde bezetting van 25
slaapplaatsen per hectare kunnen er
hier namelijk 10.300 slaapplaatsen
komen...
Ook kunnen er aanzienlijk meer
kampeerterreinen komen. Deze tot
kampeergebieden bestemde terreinen
omvatten te zamen ongeveer 153 hec
tare. Deze nieuwe kampeerterreinen
zijn gedacht: tussen Westensehouwen
en Burgh, alsmede een uitgestrekt
gebied (bij de Julianahoeve) ten
westenvan Renesse. Als 50% van
deze gebieden effectief benut wordt
als kampeerterrein, voor kamphuisjes
en voor caravans, is er hier ruimte
voor totaal 7700 slaapplaatsen.
Ten behoeve van de recreatie komen
er in de Westhoek dan in totaal
18.000 slaapplaatsen beschikbaar.
Volgens de raming opgenomen
in het streekplanrapport bedraagt
het voor 1980 benodigde aantal
slaapplaatsen ten minste 17.500 en
ten hoogste 21.500. In eventueel te
kort aan slaapplaatsen zal in een
verdere toekomst moeten worden op
gevangen door gebieden te onttrek
ken aan uitbreidingsplannen of ge
deelten van het agrarisch gebied.
Overigens is dit ontwerp-
streekplan reeds zo ingrij
pend, dat het voor wat de
(Zie slot pag. 4 kol. 1
geval goed Nederlai Is. En dat is
gelet op de normale woordkeus van
onze enige bewindsvrouwe al héél
wat
Nee, degeen die vermoedt dat het
opschrift van deze kolom de ti
tel is van een flodder-roman go-
schreven door Hedwig Courts-Mahler
is er naast: het gaat over maar
nu is de schrik wellicht nóg groter
onze eigen minister van maatschap
pelijk werk, doctor Marga Klompé.
Dezer dagen hebben wij nog eens na
gelezen wat deze bewindsvrouwe de
afgelopen weken zowel in de Eerste
als in de Tweede Kamer heeft gezegd
en wij zijn toen zó onder de indruk
gekomen van haar taalgebruik, dat
wij vandaag van deze impressie mel
ding willen maken. Minister Klompé
houdt er namelijk een geheel eigen
taalgebruik op na, wanneer men al
thans haar woordkeus vergelijkt met
de in het parlement gangbare spreek
taal. Gewoonlijk wordt hier het ene
cliché aan het andere vastgelijmd,
een reeks die bo
vendien wordt af
gewisseld met
stoplappen. Niet
alzo echter onze
enige bewinds
vrouwe: zij stapt ferm door de Ne
derlandse taaltuin, hier en daar bi
zarre ruikers plukkend, terwijl zij
voorts met name in de Engelse buur-
tuin óók nog een paar gewassen af
rukt. En men moet erkennen, dat al
dus een kleurig boeket ontstaat, zij
het wat vreemd geschikt, dat hoe
dan ook de aandacht trekt. Deze
week zei bij de behandeling van de
defensie-begroting het kamerlid
Wierda dat de stukken van minister
Visser „ambtelijke dieventaal" bevat
ten. Een dergelijke uitdrukking kan
men echter ten aanzien van excellen
tie Klompés redevoeringen niet ge
bruiken. Hoogstens zou men kunnen
zeggen: zij gebruikt „maatschappe
lijk bargoens",
We hebben uit enkele kamerver
slagen van de laatste weken
hier en daar wat willekeurige
voorbeelden gelicht uit de opmerke
lijke van gedegen kennis getuigen
de redevoeringen, die minister
Klompé heeft gehouden in Eerste en
Tweede Kamer. In de senaat verde
digde zij als minister van onderwijs
ad interim de begroting van minister
Cals en bij de beantwoording van de
sprekers vatte zij op haar manier sa
men wat een afgevaardigde had ge
zegd. En om nu zeker te zijn, dat een
dergelijke samenvatting er niet naast
was, maakte zij de volgende opmer
king: „Ik parafraseer nu om te chec
ken of ik de geachte afgevaardigde
goed heb begrepen". Waarschijnlijk
heeft c'ie geachte senator toen ge
knikt en daarmee was dan de zaak
„gecheckt"Met de heer De Roos
sprak zij over zaken van het hart:
„Het zal hem wellicht weinig inte
resseren wat nu in my inner heart
mijn persoonlijke reactie betreft",
meende zij. Het „inner heart" van
Hare Excellentie bleef dus voor de se
naat verborgen. Hoewel zij zelf wél
nieuwsgierigheid betoont ten aanzien
van de harten harer ambtenaren.
Want in de Tweede Kamer bij de
behandeling van haar eigen begro
ting zei ze met enige spijt: „Ik
mag niet iedere dag in het hart van
de Ambonezen-commissaris kijken"..*
Zeeland heeft in het betoog van
de minister een merkwaardige
karakteristiek gekregen. Spre
kende over de ontwikkelingsgebieden
zei de bewindsvrouwe tot het Zeeuw
se kamerlid Van Bennekom: „Zee
land, als laatste gebied er bijgeko
men zijnde, verkeert nog in de fase
van de eerste aanzwengeling". Enfin,
dat wet-en we dus: er wordt aan ons
gezwengeld. Toon Hermans zou vra
gen: „Waar is de slinger van de kof
fergrammofoon?" Overigens heeft de
heef Van Bennekom ook mogen luis
teren naar de volgende schone uit
drukking: „de reeds gecreëerde en
nog te creëren arbeidsplaatsen als
factor in de sleutelbepaling". En me
vrouw Heroma werd verrast met „een
figuur, die door kan drukken, die kan
pushen". De tegenvoeters van deze
figuur zullen dus terug moeten
pushen. Een opmerking van hetzelf
de kamerlid werd door de minister
vrijelijk als volgt vertaald: „U wilt
daarmee zeggen, dat U de aanhang
wagen van de economie wordt en in
ieder geval dat U zich een sequeel
voelt". Maar toen Hare Excellentie
dat had uitgesproken begon zij blijk
baar aan haar eigen taalgebruik te
twijfelen, want heel etjes voegde ze
er aan toe: „De geachte afgevaardig
de heeft het veel keuriger g
Men kan niet ontkennen: Marga's
taal als we deze oneerbiedi
ge uitdrukking mogen herhalen
is van een ongewone samenstel
ling. Zij goochelt met het Nederlands
en aarzelt niet deze taal met vreemde
uitdrukkingen te verrijken (dat
woord zullen we maar gebruiken)
of om kernachtige uitdrukkingen te
benutten. Een voorbeeld van haar ge
spierde Nederlands kan men in de
handelingen van de Eerste Kamer
aantreffen. Daar voegde zij de heer
Van Riel het volgende toe: „De ge
achte afgevaardigde zegt dus: ik heb
liever een echte goede ingenieur dan
iemand die dat niet is en die dan wel
een beetje op de schobberdebonk wat
gefilosofeerd heeft". Dat woord
„schobberdebonk" bleef levensgroot
in de zaal van de senatoren hangen,
maar dat deerde doctor Marga niet.
Onbezorgd glimlachend voegde ze er
aan toe: „Als ik het zo onparlemen
tair mag zeggen"Het was in elk
li