Voor scholenbouw in 1962 weer
275 miljoen gulden
Tweede Kamer over
zaak-Van der Putten
KLANKBORD
SCHADELOOSSTELLING VAN
HUURDERS BEDRIJFSPANDEN
LORD ATTLEE
ERNSTIG ZIEK
DONDERDAG 7 DECEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S
Nota bouwvolumen onderwijs
In kleaterscholenbouw blijft
achterstand bestaan
(Van onze Haagse redactie)
In het bouwprogramma 1962 is aan de sector scholen 275 mil
joen gulden toebedeeld van het totaal in de sector gebouwen
ad 3050 miljoen. Voor 1961 waren de resp. cijfers: scholen 275
miljoen en gebouwen 2700 miljoen gulden. De toeneming van de
bouwcapaciteit van 2700 miljoen tot 3050 miljoen gulden is in
hoofdzaak ten bate van de woningbouw en de nijverheid ge
bracht. Een en ander blijkt uit een zesde nota inzake bouwvo
lumen voor het onderwijs, die door de minister van onderwijs,
kunstaen en wetenschappen ad interim bij de Tweede Kamer
is ingediend.
De onderverdeling voor 1962 van het
volumen scholen ad 275 miljoen gul
den is (in miljoenen guldens) voor
lopig als volgt gedacht:
Kleuteronderwijs 11; gewoon lager
en voortgezet gewoon lager onder
wijs 33; buitengewoon lager onder
wijs 6; uitgebreid lager onderwijs
24; kweekscholen en opleidingsscho
len voor kleuterleidsters 6; hoger en
middelbaar onderwijs 45; nijver
heidsonderwijs 75; wetenschappelijk
onderwijs exclusief Wageningen en
academische ziekenhuizen 63; sector
onderwijs ten behoeve van o.k. en w.
263; sector onderwijs ten behoeve
van landbouw en visserij (landbouw
scholen en landbouwhogeschool Wa
geningen) 8; internaten en seminaria
4.
De gymnastieklokalen zijn voor
hun bouwvolumen in de cijfers
van de onderscheidende takken
van onderwijs begrepen. In het
bouwvolumen van 115 miljoen
gulden voor de sector bijzondere
gebouwen voor gezondheidszorg
en hygiëne van het bouwprogram
ma 1962 is het volumen voor de
academische ziekenhuizen begre
pen. De financiering van de scho
lenbouw levert geen moeilijkhe
den op. In de nota is een staat
van de laatste ramingen van de
aantallen leerlingen bij de onder
scheidende takken van onderwijs
opgenomen.
Kleuteronderwijs
Het gelimiteerde bouwvolumen vóór
de sector scholen maakt het niet
mogelijk voor het kleuteronderwijs
meer dan 11 miljoen af te zonderen.
Het volumen is onvoldoende om de
achterstand in te halen en zelfs om
in de juiste verhouding tot de wo
ningbouw in nieuwe wijken kleuter-
EERSTE KAMER OOK AKKOORD
een-half jaar na «1e indiening van liet
ontwerp, de Eerste Kamer zich er
over kan uitspreken.
Minister Beerman erkende, dat de
behandeling van dit wetsontwerp
lang had geduurd, maar voerde als
verzachtende omstandigheden aan,
dat na de indiening van het ontwerp
nog een wijziging van de huurwet
was tot stand gekomen en dat het
overleg in de Tweede Kamer wel
grondig, maar langdurig was ge
weest.
scholen te stichten. Het profiteren
van overschotten bouwvolumen bij
andere takken van onderwijs, zoals
in vorige jaren, is naar verwachting
in veel mindere mate mogelijk, zodat
er voorlopig geen aanvang zal kun
nen worden gemaakt met de bouw
van nieuwe kleuterscholen ter ver
vanging van ongeschikte ruimten,
die nog worden gebruikt.
Zoals uit de nieuwe ramingen van de
aantallen leerlingen blijkt, is de ko
mende jaren nog een daling van het
landelijk totaal te verwachten. De
nieuwbouw wordt dan ook niet be
paald door dit leerlingental, maar
vloeit voort uit andere oorzaken, zo
als onder meer de migratie, de trek
uit de binnenstad naar nieuwe wijken
en de verlaging van de leerlingen-
schaal. Zou van de 33 miljoen 8 mil
joen voor gymnastieklokalen (plus
minus 60) worden bestemd, dan zou
bouwvolumen voor plus minus 800
leslokalen overblijven. Dit aantal is
onvoldoende om te voorzien in de be
hoefte aan lokalen voor nieuwe wij
ken. Er wordt gehoopt te kunnen
profiteren van overschotten aan
bouwvolumen elders.
Nijverheidsonderwijs
Voor het nijverheidsonderwijs is in
1962 voor een bedrag van 75 mil
joen gulden aan bouwvolumen uit
getrokken, hetgeen naar het zich
laat aanzien wel zal worden gehaald.
Het aantal in voorbereiding zynde
bouwplannen is nog steeds zeer groot
en de verwezenlijking urgent, onder
meer gezien de toenemende bezetting
van de scholen.
K.L.M.-toestel bij landing
in Lissabon beschadigd
Een DC-8 machine van de K.L.M., de
PH-DCH „Orville Wright", die eer
gisteravond van Schiphol was ver
trokken met bestemming Curagao, is,
naar de K.LJVI. meedeelt, in de vorige
nacht bij Lissabon tijdens de landing
van de baan gelopen, waarbij het
hoofdlandingsgestel licht werd be
schadigd. Verwacht wordt, dat het
vliegtuig ter plaatse spoedig zal kun
nen worden hersteld.
Intussen vertrok gistermiddag een
andere DC-8 machine, de PH-DCI
„Sir Isaac Newton", van Schiphol
naar Lissabon om de 57 daar ge
strande passagiers over te nemen en
naar hun bestemming te brengen.
Prijs en gewicht bacon
Het bestuur van het produktschap
voor vee en vlees heeft in zijn gister
middag in Den Haag gehouden ver
gadering besloten de gewichtsgrens
voor de baconvarkens te verlagen tot
67 kg en de prijs te stellen op 2.05
per kg (tweede kwaliteit).
ONTSLAG KWAM NIET IN DISCUSSIE
Wassend water
dreigt nog steeds
in Overijsel
In Mcppel was de situatie gister
avond niet meer verontrustend. In de
Hoogeveense Vaart is het peil bevre
digend gedaald. De afstroming op
het Meppelerdiep gaat niet snel,
maar wel gestaag.
Het water uit de omgeving van Coe-
vorden zal gedeeltelijk via de Hooge
veense Vaart en gedeeltelijk langs de
Drentse hoofdvaart worden afge
voerd en wel op een dusdanige wijze
dat niet opnieuw gevaar voor Mep-
Ëel zal ontstaan.
ie ramp die zich dinsdag steeds
duidelijker' aan de oostelijke Vecht
oever tussen de Hagndrik en de
Duitse grens aftekende, heeft zich
voltrokken. Het water is op diverse
plaatsen door de nooddijken van
zandzakken gebroken en maakt de
weg Vilsterborg-Laar (Duitsland)
onbegaanbaar. Momenteel zijn de
boeren druk bezig hun boerderijen te
ommuren met een aarden wal om op
die manier het snel wassende water
buiten de deur te houden.
Boris Lastotsjkin Pelsky
in Goes overleden
Donderdagmiddag a.s. zal op de nieu
we r.-k.-begraafplaats te Bussum
het stoffelijk overschot van de zang-1
pedagoog Boris Lastotsjkin Pelsky
ter aarde worden besteld. Pelsky, die
van Russische origine was, is op 67-
jarige leeftijd zondagnacht na een
langdurig ziekbed in het r-k.-zieken-
huis St. Joanna te Goes overleden.
Vele jaren is hij in ons land als zang
pedagoog werkzaam geweest. Sinds
1923, tot voor enige jaren zijn ziekte
verpleging in een ziekenhuis noodza
kelijk maakte, was hij aan de vereni
ging „Muzieklyceum" te Amsterdam
verbonden als zang-docent in het con
servatorium en in de muziekschool
afdeling.
ZÜID-AFRIKA VERLAAGT
BANKDISCONTO
De Zuldafrikaanse Reserve Bank
heeft besloten met ingang van van
daag het bankdisconto van 5 procent
tot 4'/z procent te verlagen, zo heeft
de gouverneur van de bank, De Koek,
medegedeeld.
Hij verklaarde, dat de lopende reke
ning van de Zuldafrikaanse betalings
balans zodanig is verbeterd, dat zij
over 1961 waarschijnlijk een overschot
van i70 miljoen rand te zien zal ge
ven tegen een overschot van 21 mil
joen rand over 1960.
Positie van bepaalde
huurders versterkt
(Van onze parlementaire redacteur)
De Eerste Kamer heeft zich woens
dag zonder hoofdelijke stemming ak
koord verklaard met het wetsont
werp houdende een voorlopige rege
ling betreffende schadeloosstelling
van huurders van bedrijfspanden.
Door het thans aangenomen wets
ontwerp wordt de positie van de
huurder van bedrijfspanden ver
sterkt. Het kent hem in principe in
geval van onteigening vordering in
eigendom of gedwongen ontruiming
van het gehuurde, een recht op scha
devergoeding toe van ten hoogste de
opbrengst van het bedrijf over de
'aatste drie jaren, of, indien dit voor
de huurder gunstiger is, de huur
prijs over de laatste acht Jaren. Ais
minimum kent de nieuwe regeling
zulks als uitzonderingsregeling ten
opzichte van de principiële opzet
aan de huurder een gefixeerd bedrag
toe, overeenkomende met de huur
prijs over de laatste twee jaar. De
wet vervalt op 1 januari 1964.
Minister Beerman deelde mee, dat
de commissie-Houwing begin 1962
naar rapport zal uitbrengen over een
definitieve regeling van de rechts
positie van de huurder van bedrijfs
ruimte. Dit rapport zal eerst gron
dig moeten worden bestudeerd, voor
dat een ontwerp voor een nieuwe
wet kan worden ingediend.
De senatoren konden zich in het al
gemeen met de tijdelijke regeling
verenigen, al lieten zij af en toe een
kritisch geluid horen. Zo was de
klacht algemeen, dat eerst drïe-en-
MATISSE OP Z'N KOP. Een bezoek
ster met een scherpe opmerkingsga
ve van het Museum voor Moderne
Kunst in New York, zag verleden
week iets geks aan een gouache van
de Franse meester Henri Matisse.
De bezoekster, mevrouw Genevieve
Habert, sprak er achtereenvolgens
een suppoost en hogere museumem
ployés over aan. Maar zij reageer
den niet. Tot zij doordrong tot de or
ganisator van de Matisse-tentoon-
stelling, Monroe Wheeler.
En zevenenveertig dagen na de ope
ning van de tentoonstelling, kon me
vrouw Habert de voldoening smaken
dat men de „zeilboot met weerspie
geling in het water" gehangen had
zoals het behoorde: boot boven, re
flex onder.
Een stapel van rond 550.000 pa
len gepeld Canadees hout ligt
sinds enige dagen op het terrein
van de N.V. „Haven van Vlissin-
gen" aan de Buitenhaven in Vlis-
singen.
Dit hout zal er tot februari of
maart 1962 blijven liggen. Dan
zullen rijnlichters de palen ver
der vervoeren naar een papierfa
briek in Nederland, die de eige
naar van de hoeveelheid is.
Het is voor de eerste maal. dat
hout, bestemd voor de papier
fabricage „overwintert" in Vlis
singen. Doorgaans vindt men der
gelijke grote reservehoeveelheden
in andere Nederlandse havens,
Rotterdam bijvoorbeeld.
Het nieuwe motorschip „Helga
Witt" van de rederij Hinrich Witt,
uit Hamburg vervoerde het hout
van de Canadese havén Chatham
aan de St.-Laurensbaai (west
kust) naar Vlissingen. Het was
voor de „Helga Witt" de eerste
retourreis, nadat het schip voor de
eerste heenreis óók uit Vlissingen
was vertrokken, namelijk op 24
september met een lading olie-
pijpen voor Zuid-Amerika.
BEJAARDE MAN BEROOFD
IN ARBEIDERSWONING
Twee tot dusver onbekende mannen
zijn woensdagavond omstreeks ze
ven uur een arbeiderswoning in Hey-
ningen in de gemeente Fijnaart bin
nengedrongen. Zij hebben daar de 78-
jarige alleenstaande bewoner G. van
G. met een hard voorwerp enige sla
gen op het hoofd toegebracht. Daar
na hebben zij zich meester gemaakt
van een bedrag van 500 gulden, het
spaargeld van de bejaarde man.
Deze liep ernstige verwondingen op,
maar behoefde niet naar een zieken
huis te worden overgebracht.
De politie heeft de omgeving gedu
rende enkele uren afgezocht en zal
vanmorgen het onderzoek voortzet
ten.
De voormalige leider van de Britse
Labour-party, lord Attlee, is ziek en
zijn dokters zeggen, dat zijn toestand
„reden geeft tot enige bezorgdheid".
Attlee is 78 jaar.
Hij wordt sinds dinsdag verpleegd In
het ziekenhuis te Amersham, waar
hij werd opgenomen, nadat men een
„lichte maagaandoening" had gecon
stateerd.
Benoeming speciale
kamercommissie bepleit
(Van onze parlementaire redacteur)
In afwijking van de aanvankelijk
vastgestelde gang van zaken heeft
de Tweede Kamer woensdag toen de
begroting van defensie voor 1962 aan
de orde kwam, besloten onmiddellijk
aan de leden de gelegenheid te ver
schaffen om over de geruchtmaken
de zaak-Van der Putten te spreken.
Dat geschiedde op verzoek van prof.
Oud, voorzitter van de fractie van
de V.V.D., nadat hij hierover met de
andere fracties en de voorzitter over
leg had gepleegd. De Kamer bedoel
de door haar besluit duidelijk maken
Ruim dertig man personeel van
de N.V. Haven van Vlissingen los
te het schip in zes dagen niet 200
vadem per dag. De stapel meet
omstreeks 1423 vadem. 12.000 tot
13.000 m3.
De reusachtige stapel hout 15
meter hoog, 30 m breed en 60 m
lang heeft in het begin enige
zorgen ge§hard. Enige kleine hoe
veelheden hout waren door de re
gen gaan glijden. De foto toont
personeel, dat de verschoven pa
len weer in het gelid brengt.
(Foto P.Z.C.)
Zevenentwintig kinderen van het
Blackbrook kindertehuis in Belper,
Engeland, hebben hun kersttvens
werkelijkheid zien worden. De kin
deren hadden namelijk een pony-
paardje gevraagd. De Engelse dieren
bescherming deed een oproep. Weldra
werd in Scarborough de 21-jarige
Shetlandse pony Robbieaangebo
den, die zeventien jaar had gezwoegd
in een kolenmijn in Northumber
land.
Foto: overgelukkig wandelen de kin
deren met hun kerstpaardje.
Gevecht in Tweede Kamer
over Bijlmermeerpolder
(Van onze parlementaire redacteur)
Het ziet ernaar uit dat de minister
van binnenlandse zaken mr. Toxo-
peus, die woensdag in de Tweede Ka
mer het wetsontwerp verdedigde tot
wyziging van de grenzen van enige
gemeenten in het Gooi in de buurt
van Amsterdam, zijn zin zal krijgen.
Het wetsontwerp zal, als het donder
dag in stemming komt, wel worden
aangenomen, maar er was toch heel
wat oppositie. Een aantal leden vond
namelijk, dat niet de tegen de hoofd
stad aanleunende grensgemeenten
versterkt behoren te worden, zoals
de minister wil, maar Amsterdam,
opdat het zijn woningbouw geheel
naar eigen behoeften en eigen inzich
ten kan uitbreiden.
dat zij de zaak-Van der Putten een
ernstige affaire vindt.
Prof. Oud vestigde er in een korte
rede de aandacht op dat de openbare
mening is verontrust over de zaak-
Van der Putten. Men vreest dat ern
stige feiten in de doofpot zullen wor
den gestopt. Het deed hem genoegen
dat de minister zo openlijk heeft
uitgesproken dat de onderste steen
boven zou komen en dat de waar
heid in het openbaar zou worden ge
bracht. De liberale fractieleider
vroeg de bewindsman welke weg hij
denkt te volgen, opdat inderdaad de
onderste steen boven komt.
Hij dacht er niet aan de vraag of
het ontslag al of niet terecht is
verleend, in de discussie te be
trekken. Dat zal het ambtenaren
gerecht moeten uitmaken, als de
heer Van der Putten zich tenmin
ste tot dit gerecht wendt. Het
ging prof. Oud alleen om de be
leidskanten van de zaak, omdat
daarvoor de minister van defen
sie verantwoordelijk is.
De heer Tilanus begon met vertrou
wen in minister Visser te stellen. Hij
kon echter geen definitief oordeel
uitspreken, doordat de Kamer niet
beschikt over alle daartoe nodige
stukken.
Tegenstelling
De socialistische heer Blom consta
teerde een duidelijke tegenstelling
tussen de opvatting, die prof. Oud
eerst in de zaak-Van der Putten
heeft gehuldigd en in het standpunt
dat hij nu inneemt.
De anti-revolutionaire heer Kieft be
toogde dat de rechter in de zaak-
Van der Putten zal moeten beslissen,
al zal deze magistraat niet alle fa
cetten kunnen beoordelen. Ook over
de facetten, die zich aan een bevoeg
de beoordeling door de ambtenaren
rechter onttrekken zal het Neder
landse volk volledig dienen te wor
den ingelicht. Dit betekent dat niet
alleen de visie van de regering be
kendgemaakt wordt,
De heer Moorman van de K.V.P. zei,
dat het in de Kamer alleen gaat om
het ministeriële beleid. Zijn fractie
wilde de heer Oud, als deze de zaak
in de Kamer gebracht wil zien, niet
in de weg staan, maar hij vond. dat
het daarvoor nog niet het juiste tijd
stip was. Als de Kamer om een nota
vraagt, dan mag daaruit niet worden
geconcludeerd dat zij twijfelt of zij
de minister wel kan vertrouwen,
vond hij.
De heer Van Dis van de S.G.P. sloot
zich aan bij het denkbeeld van de
heer Kieft o'm een bijzondere Kamer-
commisise te benoemen. Als de mi
nister bereid is een nota aan de Ka
mer over te leggen, dan zal dit een
uitvoerige nota moeten zijn. Ook het
memorandum van de heer Van der
Putten zal moeten worden gepubli
ceerd.
Het Wereldgebeuren
Pools praatje
De Poolse communistische leiders
hebben er in de afgelopen jaren
verscheidene malen blijk van
gegeven over een in hun omstandig
heden merkwaardige openhartigheid
te beschikken. Waar men in Moskou
nog fluisterend over spreekt, of waar-
het westen slechts bij geruchte
over wordt geïnformeerd, wordt zon
der omhaal van woorden in Warschau
verteld. Bezoekers van landen achter
het ijzeren gordijn en die dus een ze
kere vergelijkingsmogelijkheid heb
ben, menen dat Polen nog het meest
onafhankelijk ten opzichte van het
Kremlin staat. De Sowjets kunnen
niet zo heel erg veel goed doen in Po-
lgn, want het was Rusland dat in '39
Polen samen met de Duitsers onder de
voet liep. De Poolse regeringsleider
Wladislaw Gomoelka staat ervoor
bekend dat hij geen blad voor zijn
mond neemt. Weliswaar blijft hij na
tuurlijk onder alle omstandigheden
„Moskou's onderdanige dienaar",
maar hij is meer open dan zijn Sow-
jet-collega's.
n Katowice, de hoofdstad van het
voormalige Silezië, thans beho-
rend tot Polen, heeft Gomoelka
deze week een toespraak tot driedui
zend mijnwerkers gehouden. De kom
pels hadden feest ter gelegenheid van
bet feest van de Heilige Barbara.
Weer zo'n opmerkelijk verschil met
Moskou. Daar zou het ondenkbaar
zijn dat Kroesjsjew een rede hield bij
de viering van een kerkelijk feest. In
Polen kan dat wel. Gomoelka zei daar
positief, wat tot dusver alleen bij ge
ruchte tot het westen was doorgedron
gen, namelijk dat de U.S.S.R. ervan
doordrongen is eerst de kwestie-Ber-
lijn te moeten regelen, voordat over
het gehele Duitse vraagstuk en de
Europese veiligheid wordt onderhan
deld. Met andere woorden: dat eerst
de situatie in de oude Duitse hoofd
stad is opgeklaard, voordat er een
vredesverdrag tussen Rusland en
Oost-Duitsland wordt gesloten.
Natuurlijk is Gomoelka trouw ge
bleven aan de traditie door in
scherpe en afkeurende woorden
te spreken over de agressieplannen
van de regering in Bonn (hij sprak in
dit geval over Adenauer en Strauss
als „erfgenamen van Hitler"), maar
voor dc Oostduitsers had hij geen lof.
Men is nog teveel wantrouwend in
Polen tegenover elke Duitser, aan wel
ke kant van de muur ook. Uit zijn
woorden is wel zoveel gebleken dat
men er niet aan denkt, koste wat het
kost, een vredesverdrag van de com
munistische satellietstaten met Oost-
Duitsland er door te duwen. Eerst wil
Moskou, althans volgens Gomoelka, de
status quo van Berlijn regelen. Zoals
de toestand nu is, kan deze niet blij
ven voortduren. Gomoelka, die ten
nauwste bij de Berlijnse crisis is be
trokken, heeft dus duidelijk gezegd
dat Amerika en Rusland, met name
het er eerst over eens moeten zijn,
wat de positie van Berlijn zal worden
vóórdat er een vredesverdrag komt.
Een verdrag dat alleen de spanning
zou kunnen vergroten.
In de rede van de Poolse regerings
chef ligt voor het westen een
zekere geruststelling. Men wil in
Moskou de crisis niet nodeloos ver
zwaren. Wanneer men conclusies uit
Gomoelka's toespraak mag trekken,
dan is het mogelijk dat Amerika en
Rusland tot overeenstemming komen
over het gebruik van de toegangswe
gen naar West-Berlijn, over de zelf
standigheid van de Westduitse bewo
ners en over het vrije verkeer van ge
allieerden van oost naar west vice
versa. Wanneer daarna Rusland en
Oost-Duitsland een vredesverdrag
sluiten en de Oostduitsers de algehele
controle over de toegangswegen naar
Berlijn krijgen, kan er een bepaling
zijn die geallieerde konvooien van de
ze controle uitsluit. Dit zou een oor
zaak van ergernis minder zijn. Er is
namelijk geen enkele hoop dat men
een vredesverdrag met beide Duits-
landen kan sluiten. Wil men aan de
recente rede van Gomoelka evenzeer
waarde hechten als aan zijn vorige
speeches, dan wordt in Moskou het
Berlijnse potje van het vuur gehaald.
WLADISLAW GOMOELKA
openhartig
Razzia op Franse
O.A.S.-extremisten
Tienduizenden Franse politiemannen
hebben gisteren in geheel Frankrijk
een grootscheepse aanval onderno
men op het geheime Franse leger,
de O.A.S.
Tot dit eerste grote offensief tegen
de O.A.S. was opdracht gegeven door
president De Gaulle. Men verwacht
dat de operatie ongeveer tien dagen
zal duren en dat hierbij het meren
deel van de 80.000 politiemannen zal
zijn betrokken.
In Parijs en de provincie heeft de po
litie gisteren talrijke huiszoekingen
verricht bij personen die ervan wor
den verdacht de O.A.S. te steunen.
Bijzonderheden van de operatie wor
den door de politie momenteel ge
heimgehouden.
