PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ELISABETHSTAD BLIJFT SLAGVELD
Tsjombe vandaag weer
naar Katanga terug
Mevrouw Goloeb stond
terecht voorverraad'
Actie tegen tracé ontsluitingsweg voor
Zuid-sloe op Zuid-Beveland
Vandaag...
Botenkwestie
Jaarverslag
204e jaargang - no. 289
Dagbl&d. uitgave vaD de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: P- van de Velde en P. B.
den Boer Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. f 755
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 7 dec. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties tmax 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 155. ..Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no 359300 P.Z.C.. Middelburg.
BureauB; Vlisslngen Walstr 68-60. tel 2355 (b.g.g. red 3508/3846. adv 8647/3643. Middelburg. Markt 51. tel 3841 ib.g.g red 2078/3169. adv 2375). Goes Gr Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red 7853. adv 5213) Oostburg, '«i. 2395. Ter neuzen, tel 2116. ZiPrikzee red tel 2425 ad ra te)
ZWEDEN IN INDIËRS BOMBARDEERDEN
ZEVENTIEN PORTUGESE
VISSERS VERDRONKEN
De Portugese vissersboot „Manuel
Machado" is gisterochtend op de rot
sen van het eiland Pecegueiro, op vijf
hm van de Portugese kust ten zuiden
van Lissabon, geslagen. Van de 21
opvarenden kwamen er 17 om het le
ven. De overige vier konden worden
gered.
Mej. E. véin Moorst
meldt zich
bij justitie
Gistermiddag omstreeks één uur
heeft mej. Elisabeth van Moorst
(„tante Bets")» de verzorgster van
mej. Anneke Beekman, zich gemeld
bij de commandant van de parket-
groep der rijkspolitie in het paleis
van justitie te Amsterdam.
Mej. Van Moorst is in maart 1956
door het gerechtshof te Amsterdam
bij verstek veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van zes maanden we
gens het onttrekken van Anneke
Beekman aan het wettig over haar
gestelde gezag. Tegen mej. Van
Moorst was nog steeds een bevel tot
onmiddellijke gevangenneming van
kracht. Zij zal nu dat is de nor
male procedure worden opgeslo
ten in een der huizen van bewaring
in de hoofdstad, met de executie van
het vonnis, dat in juni 1956 door de
Hoge Raad werd bekrachtigd, is de
procureur-generaal te Amsterdam,
mr. H. R. de Zaaijer, belast.
Mej. Van Moorst is in de vooravond
naar het huis van bewaring aan de
Amstelveenseweg overgebracht. De
gehele middag heeft zij in het paleis
van justitie vertoefd. De formalitei
ten hebben in dit gecompliceerde ge
val nogal tijd gevergd.
s .is het 20 jaar geleden, dat f§'
de .Japanse vloot- en lucht-
strijdkrachten zonder vooraf-
gaande oorlogsverklaring een
overval pleegden op de Ame-
rikaanse marinebasis Pearl.
Harbour op het Hawaii-eiland
Oahu. Als gevolg van deze
aanval gingen de Verenigde
Staten rechtstreeks aan de
tweede wereldoorlog deelne-
men.
Ifllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllll
Deze foto komt uit Elizabeth-
stad: Katangese soldaten, be
wapend met een mortier, heb
ben zich in een van de straten
van de stad opgesteld.
Zweedse V.N.-eenlieden te Elisabetlistad zijn erin geslaagd de
tunnel in het centrum te bezetten, die een zeer belangrijke scha
kel is in de verbindingen van en naar Elisabetlistad, aldus is
gisteravond door V.N.-kringen te Leopoldstad verklaard.
Dit was gisteren het eerste bericht uit Elisabetlistad, waaruit
bleek, dat woensdagmiddag in de Katangese hoofdstad werd
gevochten.
De volkerenorganisatie is woensdag begonnen op grote schaal
troepen en materiaal over te brengen van Leopoldstad naar
Elisabetlistad. Met een kwartier tussenpoos vertrokken zes
Amerikaanse globemasters met Ierse troepen en zwaar oorlogs
materiaal van het vliegveld van Leopoldstad. Van betrouwbare
zijde is voorts meegedeeld, dat de Amerikaanse luchtmacht zes
transporttoestellen van het type Hercules ter beschikking van
de V.N. heeft gesteld.
rijs gisteravond verklaard donderdag
te zullen terugvliegen naar Katan
ga om „het opperbevel over mijn le
ger" op zich te nemen.
Tsjombe zei dat het Katangese leger
met „Amerikaanse wapens" werd
aangevallen.
Hij deed een heftige aanval op de
V.S., die hy ervan beschuldigde
zijn „communistisch gezinde vijan
den" te steunen.
In een telefoongesprek met Stock
holm heeft overste Sven Lampei!,
commandant van de Zweedse lucht
strijdkrachten in het leger van de
V.N. in Kongo, meegedeeld, dat
Zweedse en Indische straalvliegtui
gen met succes aanvallen hebben ge
daan op Kolwezi en Jadotstad in
Katanga.
Volgens Lampen liadden de Zwe
den en Indiërs geen verliezen ge
leden. De doelen van de Zweedse
en Indische straaljagers waren
het vliegveld van Kolwezi en stra
tegische punten in Jadotstad,
waar de Katangezen -een sterk
garnizoen hebben.
Rode-Kruisklacht
Een vertegenwoordiger van het
Rode Kruis heeft zich by het hoofd
kwartier in Genève beklaagd, dat
V.N.-soldaten op ambulances van het
Rode Kruis hebben geschoten. Een
lid van 't plaatselijke Rode Kruis zei,
dat een vrachtwagen waarmee vrou
wen en kinderen werden geëvacueerd,1
werd getroffen door een mortiergra
naat. Twee kinderen werdén gèdoöd
en veertien vrouwen gewond, zo
verklaarde hij.
Kleine negersr'
President Tsjombe van Katanga
heeft tijdens een geïmproviseerde
pèrsconferentie in een hotel te Pa-
„Wy weten dat de Amerikaanse
regering het in principe volkomen
normaal vindt de kleine negers in
Katanga uit de weg te ruimen en
te doden om de communisten te
behagen, vanwege hun communis
tische vrienden in de Verenigde
Naties.
Samenzwering
In Leopoldstad Is bericht ontvangen,
dat vice-premier Gizenga uit de Kon
golese provincie Kivoe naar Stanley-
stad is teruggekeerd.
Ejej vorige- week heeft Gizenga in een
toespraak, die door. radio-Stanleystad
werd uitgezonden, premier Adoêla er
van beschuldigd tegen hem, Gizenga,
te hebben samengezworen en te heb
ben getracht het parlement te bewe
gen een motie van wantrouwen tegen
hem aan te nemen. Voorts zou Adoe-
la zijn belofte tegenover Gizenga
hebben geschonden om generaal
Loendoela weer tot opperbevelhebber
van het Kongolese leger te benoe
men. De afspraak hierover bevatte
tevens een plan om deontruiming
van Kongo door de Verenigde Naties
te bewerkstelligen, aldus
Dit jaar geen Amerikaan
in baan om de aarde
Het Amerikaanse bureau voor de
ruimtevaart lieeft heden bekendge
maakt, dat de eerste poging om een
Amerikaanse astronaut in een baan
om de aarde te brengen, begin vol
gend jaar zal worden ondernomen.
Enige tijd heeft men in ambtelijke
kringen hoop gehad dat de poging
deze maand kon worden ondernomen.
Luitenant-kolonel John H. Glenn jr.,
die was uitgekozen voor de proef, had
al gezegd dat hij gereed was. De
Amerikanen zullen, nu is besloten de
poging volgend jaar te doen. dus niet
een man in een baan om de aarde
krijgen in hetzelfde jaar waarin de
Russen dat hebben gepresteerd.
Dinsdagavond is zoals geméld
een groep van 25 Oostduitsers met
een trein naar West-Berlijn gevlucht.
De vluchtelingen, onder wie 10 vrou
wen en 7 kinderen, reden in volle
snelheid met een locomotief, 'waar
achter zich een personenrijtuig be
vond,, over dc zonegrens in West-
Berlijn naar Bpandau.
Foto: vrouwen en kinderen in de
gang van liet politiebureau van
Bpandau,
„TEGEN HET SOW JET-MOEDERLAND"
Drie maanden om man uit
Nederland terug te halen
Ircnu Goloebova, echtgenote
van de Russische atoomgeleerde
die in oktober, tijdens een be
zoek aan Nederland, besloot in
het westen te blijven, is berecht
door een Sowjet-volksrechtbank
wegens „handelingen van hoog
verraad tegen 't Sowjet-moeder-
land", zo meldt het Britse week
blad Topic.
Mevrouw Goloebova en haar man,
Alexei Goloeb, brachten in oktober
een bezoek aan Nederland, met een
gezelschap Russische toeristen. Na de
bekende Schiphol-rel, keerde me
vrouw Goloebova naar Moskou terug.
Volgens Topic werd zij bij haar aan
komst in Rusland opgewacht door
officieren van de geheime politie.
„Tijdens langdurige verhoren, werd
zij beschuldigd van anti-Sowjet ge
drag, werd haar verweten dat zij niet
had verhinderd dat haar man in het
westen achterbleef en werd zij over
gehaald een vrijwillige bekentenis be
treffende haar deelneming aan han
delingen van hoogverraad tegen het
Sowjet-moederland te ondertekenen.
Haar werd toegestaan naar huis te
rug tè keren, doch later werd zij in
Camera door een volksrechtbank ver
hoord".
Volgens het bericht In Topic werd
mevrouw Goloebova niet bestraft.
Haar werd drie maanden de tyd
gegeven om haar man over te ha
len naar Rusland terug te keren,
waar men bereid was zijn dwaze
stap te vergeten.
Driehonderd Parijse rechtskundigen
zqn in het paleis van justitie in de Fran
se hoofdstad bijeen gekomen, waar zij
een minuut stilte in acht hebben geno
men om te protesteren tegen de aansla
gen van de uiterst-rechtse ondergrondse
beweging „het geheime leger". De bijeen
komst was bijeengeroepen door het co
mité van waakzaamheid van republikein
se juristen.
Thant naar
Hongarije
De secretaris-generaal van de Ver-
enigtic Naties Thant heeft volgens een
bekendmaking van het Hongaarse mi
nisterie van buitenlandse zaken een
uitnodiging aanvaard om een bezoek
aan Hongarye te brengen.
De woordvoerder van het ministerie
noemde geen data waarop het bezoek
zou plaats hebben. De reis van Thant
naar Boedapest zal de eerste zijn van
een hooggeplaatste functionaris van
de volkerenorganisatie naar Hongarije
sinds de onderdrukking van de Hon
gaarse opstand in 1956, met behulp
van Russische tanks en troepen.
Westelijke waarnemers hebben in de
uitnodiging aan Thant een diplomatie
ke zet van het regime in Boedapest
gezien, om haar internationaal aan
zien te vergroten door betere betrek
kingen met dc Verenigde Staten en
bondgenoten. De Hongaarse betrek
kingen met het westen zijn sinds 1956
slecht geweest.
LANDBOUWERS CONTRA WATERSTAATSPLANNEN
Brief naar
statenleden
EEN AANTAL landbouwers ïn
de Zuid-Kraai jertpolder te
Nieuwdorp is voornemens een
actie te voeren tegen het vast
gestelde tracé van de nieuwe
geprojecteerde ontsluitingsweg
van het Zuid-Sloe naar de Stoof-
weg tussen 's-Heerenhoek en
Lewedorp. Zij zijn namelijk van
mening, dat bij het door de pro
vinciale waterstaat ontworpen
tracé geen rekening is gehouden
met de belangen van de land
bouw.
De „opposanten" een tiental ei
genaren-gebruikers, pachters en
eigenaren hebben met mede
werking van liet technisch bureau
van de Unie van Waterschapsbon
den een eigen plan ontworpen, dat
zij dezer dagen zullen toesturen
aan de leden van de provinciale
staten. Zij willen daarmee een
laatste poging- ondernemen om
het tracé van de nieuwe weg,
waardoor belangrijke s^hadesnïj-
dingen in de percelen ontstaan, in
een voor hen gunstige zin te laten
wijzigen. Hun hoop is gevestigd
op dé dinsdag 19 december a.s.
te houden vergadering van de pro
vinciale staten van Zeeland.
Zoals bekend wordt momenteel hard
gewerkt aan de 4,4 km lange af
sluitdijk door het Zuid-Sloe. Op de
binnenberm van deze rijksdam komt
een provinciale weg (weg 17 bis van
het provinciaal wegenplan). Teneinde
bet nieuwe industriegebied Zuid-Sloe
te kunnen ontsluiten zijn zowel op
Walcheren als op Zuid-Beveland
nieuwe wegen geprojecteerd. Het
Walcherse gedeelte loopt van de
Edisonweg te Vlissingen naar het be
gin van de nieuwe afsluitdijk, terwijl
het eind van de afsluitdijk als be
ginpunt is gekozen voor de aanslui
tende verbinding op Zuid-Beveland.
Daar het in de bedoeling ligt, dat te
zijner tijd het industriegebied Zuid-
Sloe een spoorlijn krijgt, is het twee
de vaste punt voor de aansluitende
weg op Zuid-Beveland het tramsta
tion te Nieuwdorp.
„De vaststelling van het tracé is
gebonden aan deze twee vaste
punten", verklaarde ons de hoofd
ingenieur-directeur van de provin
ciale waterstaat in Zeeland, ir. H.
D. J. Swaters. „Langs deze weg
komt op den duur ook de spoor
lijn. Bij de aanleg van de onge
veer S400 meter lange weg wordt
tegelijkertijd de aarden baan ge
maakt voor de spoorlyn. Van het
thans vastgestelde tracé wordt
niet afgeweken. Wij beginnen
met de uitvoering van dit project,
zodra we met de betrokken eige
naren overeenstemming hebben
bereikt", aldus ir. Swaters, die
echter nog niet kon 'verklaren,
wanneer een begin kan worden
gemaakt met de aanleg van deze
weg.
Bezwaren
Welke zijn nu de bezwaren van de
landbouwers in de Zuid-Kraaijert-
polder „Te veel schadesnijding en
afsluiting van enkele wegen", zei ons
één der „opposanten", de landbouwer
J. van 't Westeinde te Nieuwdorp.
Volgens hem is met de belangen van
de landbouw geen rekening gehou
den. „Mijn bezwaren gelden niet de
industrialisatiën in het Zuid-Sloe.
Maar waarom moet de landbouw al
tijd de dupe worden aldus deze
landbouwer. Met medewerking van
de Gewestelijke Raad voor Zeeland
van het Landbouwschap is bij herha
ling aangedrongen op wijziging van
het tracé, maar daarop werd niet in-
(Zie slot pag2 kol. 2)
ftaHtlijn
Een provinciale begroting zonder
botenkwestie is in Zeeland geen
echte begroting. Vandaar dat
Gedeputeerde Staten dit jaar der tra
ditiegetrouw voor een dergelijke aan
gelegenheid hebben gezorgd: zij de
len nu in de begroting-sbrief mede,
machtiging te hebben gevraagd voor
de bouw van een nieuwe boot voor
het veer Kruiningen-Perkpolder van
het type „Prinses Beatrix" en
„Prinses Irene". Dus: een gróót
schip. Wij stellen dit laatste met eni
ge nadruk vast, want als wij het goed
zien dan houdt deze mededeling van
Gedeputeerden in, dat zij zijn terug
gekomen van het standpunt, waar
van zij blijk gaven
in de zomerzïtting
van de Staten.
Toen immers werd
verklaard, dat de
minister had aan
gekondigd de havenwerken voor het
veer I&uiningen-Perkpolder te zul
len uitstellen, zodat er voorlopig
géén sprake zou kunnen zijn van een
nieuwe grote boot. Deze laatste con
clusie althans had het college ge
trokken en men had derhalve nood
gedwongen de minister verzocht een
ontwerp te doen maken voor 'n een
voudiger schip van geringer afmetin
gen, dat dan gebruikt zou kunnen
worden bij de huidige havenaccom
modatie.
Daarvan heeft men nu kennelijk
afgezien: men wil wél een groot
schip, dat zolang het niet op Krui
ningen-Perkpolder kan varen
voorlopig op Vlissingen-Breskens
moet worden ingelegd, terwijl dan
een kleiner type. namelijk de „Ko
ningin Juliana" voorlopig (namelijk
tot ;t gereedkomen van de nieuwe ha
vens) op Kruiningen'dienst zal doen.
Hit is verheugend, dat Gedepu-
.eerden toch aan een groot schip
vasthouden. Via de kamer van
koophandel voor de eilanden heeft
het bedrijfsleven zich onlangs op het
zelfde standpunt gesteld. En inder
daad bewijzen de steeds toenemende
vervoerscijfers dat de capaciteit van
de Westerseheldeveren weer moet
worden aangepast aan de nieuwe si
tuatie. Mede daarom is óók de onder
linge uitwisselbaarheid van de sche
pen op de beide hoofdveren dringend
noodzakelijk. En die uitwisselbaar
heid eist nu eenmaal een schip van
het type „Prinses Beatrix". Maar te
vens is het hard nodig, dat de ha
venwerken vorig jaar door de mi
nister aangekondigd! niet worden
uitgesteld, maar onverwijld worden
uitgevoerd. De minister is ten on
rechte op zijn beslissing van vorig
jaar teruggekomen: de verbinding
Kruüiiflgeu-PerköbAo" i v s-
baar punt in het Zeeuwse verbih-
dingenstelsel en verbetering daarvan
dient daarom hoge prioriteit te krij
gen. Gelukkig zijn over deze zaak
vragen in de kamer gesteld, zodat
een nadere discussie is uitgelokt. De
ze zaak eist grondige aanpak. Dat
wil zeggen: én (grote) boot én ha
venwerken!
Gedeputeerde Staten hebben pro
vinciale staten de vraag voorge
legd of zij 't wenselijk achten een
periodiek verslag te ontvangen over
de provincie van bestuurlijk stand
punt bezien, bijvoorbeeld eens in de
vier jaar. Als wij het college goed
begrijpen, is deze vraag mede inge-
feven door de overweging dat een
egrotingsbrief zich niet leent tot
vermelding van allerlei gebeurtenis
sen en omstandigheden, die in het
beleidsvlak van betekenis waren. De
ze overweging echter doet ons twij
felen aan het" nut van een dergelijk
vierjaarlijks verslag. Zulk een stuk
komt er op neer, dat een college van
Ged. Staten eenmaal in de vier jaar
balans opmaakt: een dergelijk ver
slag moet wel ondanks het stre
ven naar beknoptheid een onlees
baar stuk worden, dat althans niet
of weinig geschikt is om als basis
voor een discussie te dienen. Zou het
niet beter zijn de jaarlijkse begro
ting vergezeld te doen gaan van een
nota, waarin een overzicht wordt ge
geven van datgene wat rond een aan
tal hoofdstukken van het beleid (b.v.
ontwikkeling Zeeland) tot stand is
gekomen? Een dergelijk stuk is te
overzien en kan door een goede in
deling een uitstekende basis voor een
debat vormen. Zo nodig kan een der
gelijke nota óók de richtlijnen voor
het komende beleid bevatten, waar
door de begrotingsbrief zelf weer
meer een financieel stuk kan wor
den.
Bovenstaande gedachten zijn ech
ter ingegeven" door de vraag hoe
het beste een systematische dis
cussie over het beleid van Ged. Sta
ten kan ontstaan. De zaak wordt ech
ter anders wanneer Gedeputeerden
het bewuste verslag uitsluitend zien
als een vorm van geschiedschrijving,
zoals er vroeger ook provinciale
jaarverslagen verschenen. Iedereen,
die zich daarin wel eens heeft ver
diept, weet dat deze stukken boeien
de lectuur vormen, die tevens een
goed tijdsbeeld geven. Maar ook in
dien het college alleen of voorname
lijk geschiedschrijving nastreeft
en dus geen basis-voor een openbaar
debat dan nóg is het twijfelachtig
of in deze gecompliceerde tijd een
verslag over een periode van vier
jaar een ideale vorm is. Dat zou bij
voorbeeld betekenen, dat het verslag
1962 zou moeten beginnen met de
veermocilijkheden van zomer 1958...
We zijn sindsdien al aan de derde
minister van waterstaat toe en aan
(zie boven!) nieuwe moeilijkheden.
Nee. dan maar liever als er dan
zo nodig een historisch overzicht
moet komen een jaarverslag!