„De lachende dood" stelt artsen
voor een raadsel
Autoraces op huiskamertapijt
Singapore geeft oosterse wereld
voorbeeld in strijd tegen opium
TOON HERMANS50M0STE
PLAAT MET ONE MAN SHOW
MAANDAG 4 DECEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
„DE LACHENDE DOOD" een gevreesde, onge
neeslijke ziekte en bepaald geen grap stelt de
medici, die zich verdiept hebben in gezondheids
vraagstukken betreffende het oostelijk deel van
Nieuw-Guinea, voor grote problemen. De Austra
lische regering daar heeft nu hef plan aangekon
digd dit bergland in een reusachtig kamp te ver
anderen; hierbij zouden 30.000 inboorlingen en
een gebied van 884 vierkante mijl gemoeid zijn...
Men tracht met dit paardemiddel de verspreiding
van de Koeroe de naam die de handboeken
aan de ziekte geven tof staan te brengen. Strij
dend tegen de ziekte zowel als tegen de bondge
noot die de ziekte in de medicijnmannen der stam
men heeft, probeert men nu een geneeswijze te
vinden voor de dodelijke krampen, die van vader
op zoon zijn overgegaan. Vijf faar geleden wer
den ze ontdekt toen men inboorlingen „op de
grond zag liggen, die zichzelf doodlachten", zoals
het eerste rapport vermeldde.
De Australische regering op
het oostelijk deel van Nieuw-
Guinea het grootste en in
vele opzichten nog het primi
tiefste eiland ter wereld
staat voor een raadselachtig
probleem, waaraan sinds kort
de meest vooraanstaande
medici uit de wereld hun
krachten wijden. Het is de
gevreesde ziekte, bekend on
der de naam „Koeroe" of
„De lachende dood".
In een extreme poging de versprei
ding van de Koeroe een halt toe
te roepen heeft de Australische
l egering besloten een gebied in het
oostelijke bergland van Nieuw-Gui
nea in een uitgestrekt kamp te
veranderen. Deze maatregel om
vat 30.000 inboorlingen in een ge
bied van 884 vierkante mijl.
De regering vreest dat als de blan
ke beschaving de Koeroe er niet
onder kan krijgen, een groot deel
van de vooruitgang, die zij de laat
ste tien jaren tot stand heeft ge
bracht, teniet zal worden gedaan.
Kannibalisme
Want bijgelovige inboorlingen, die
slechts een paar jaar verwijderd
zijn van het bestaan en de levens
omstandigheden van het stenen
tijdperk, dreigen door de medicijn
mannen van hun stammen tot de
kannibalistische gewoontes van
hun voorvaders te worden terug
gedreven.
Dc Koeroe heeft zijn navrante
bijnaam gekregen door de lach-
krampen, die de slachtoffersjn de
eerste stadia van de ziekte krijgen.
Groepen medische onderzoekers uit
Australië en de Verenigde Staten
hebben de ziekte bestudeerd. Dc
Australische regering heeft aange
nomen, dal dc ontdekkingen van
prof. .1- H. Bennet van de universi
teit van Adelaide, dat de Koeroe
zou worden overgebracht via een
erfelijk proces van vader op zoon,
juist zijn. Maar het middel ertegen
'is nog niet bekend.
De vice-administrateur van het
Papoea-gebied van Australisch
Nieuw-Guinea, dr. John Gunter, die
bijzonderheden over het bestrij-
dingsplan van „de lachende dood"
heeft bekendgemaakt, zei dat de
statistieken schijnen uit te wijzen
dat dc Koeroe in de besmette ge
bieden de helft van dc. vrouwen
had gedood en ééntiende van de
sterfgevallen onder de mannen had
veroorzaakt.
„In sommige streken woonden
twee-en-een-nalf maal zoveel man
nen als vrouwen in een dorp" zei
lui „Dit bracht de mannen ertoe
werk te gaan zoeken in andere dor
pen. En gevreesd wordt dat op die
manier ue Koeroe reeds over een
Een in vol ornaat getooide bewo
ner van het Maprik-district in
Australisch Nieuw-Gmnea, waar
de lachende dood op raadselachti
ge wijze zijn slachtoffers blijft
maken.
goed deel van de omgeving is ver
spreid, terwijl, als er niet krachtig
wordt ingegrepen, het hele eiland
er voor open staat".
Om dit te voorkomen heeft Paul
Hasluck, Australisch minister voor
Nieuw-Guinea, er mee ingestemd
dat mensen in de besmette gebie
den belet moet worden uit hun ei
gen streek te verhuizen. Dr. Gun-
ther zei, dat iedere poging in het
werk zal worden gesteld om man
nen, die door de ziekte zijn aange
tast, tot hun eigen gebied te doen
terugkeren.
Medische raad
De regering zal een medische raad
benoemen, die zal bestaan uit de
vooraanëtaandste erfelijkheidsdes
kundigen uit de Verenigde Staten,
Engeland en Australië en die moet
onderzoeken of de hypothese, dat
de Koeroe een erfelijke oorzaak
heeft, juist is. De eerste tekenen
van „De lachende dood" werden
vijf jaar geleden ontdekt, toen
Australische regeringsambtenaren
voor het eerst contact opnamen
met de inboorlingen in het Fore-
district in het bergland van
Nieuw-Guinea. Patrouille-officie-
ren kwamen in de hoofdstad. Port
Moresby, terug met ongeloofwaar
dige verhalen over inboorlingen
„die op de grond lagen en zichzelf
doodlachten".
Sindsdien hebben medische teams
het gebied bezocht en honderden
inboorlingen aan een onderzoek
.onderworpen. Het bleek, dat de
ziekte wijder verspreid was dan
men aanvankelijk had veronder
steld.
Kopensnellers
Bij zijn progressieve opzet, de
twee miljoen bewoners van het
land tot zelfbeschikking op te voe
den, heeft de Australische rege
ring de nadruk gelegd op medische
zorg, onderwijs en goed voorbeeld.
Zij heeft honderdduizenden oer
woudbewoners er-van af weten te
brengen op koppensneltocht
te gaan.
Deze overgang naar een zelfstan
dige staat houdt in dat de bevol
king van Nieuw-Guinea bezig is
een stap te maken van het stenen
tijdperk naar de moderne wereld
van atoomspanning, ruimtesche
pen, straalvliegtuigen en televisie.
Bestrijding van dè Koeroe zou er
zeer toe bijdragen, de inboorlingen
ervan te overutigen dat de blanken
naar Nieuw-Guinea gekomen zijn
om de bevolking democratische
denkbeelden bij te brengen en niet
om haar te koloniseren.
Tot nu toe is geen beïnvloeding van
anti-westerse machten tot de oer
wouden en verborgen dalen van
dit eiland doorgedrongen. eHt is
misschien de laatste plaats ter
wereld, waar het westen de kans
heeft duurzame vrienden te maken.
MUZIKALE VONDELPARKMARS OM...
„Feestvarken" met
vaandel voorop
Showman Toon Hermans heeft vo
rige week als vaandeldrager een
korte tocht gemaakt met de vro
lijk spelende Amsterdamse Tram
harmonie door het Vondelpark in
de hoofdstad. Dit gebeurde aan
het slot van een bijeenkomst in
het Internationaal Cultureel Cen
trum waar Toon Hermans werd
gehuldigd voor zijn artistieke een-
mansprestaties.
In verband met de verkoop van de
vijftigduizendste langspeelplaat
van Toon's One Man Show bood
zijn grammofoonplatenmaatschap-
pij hem een gouden hond aan. De
heer Hermans kreeg tevens het
eerste exemplaar van de plaat,
waarop zijn One Man Show 1961
is opgenomen, aangeboden. In
een van de conférences van deze
show vertelt Toon Hermans over
zijn vader die zo zeldzaam muzi
kaal was, wat vooral bleek uit
de manier waarop hij het vaan
del van de harmonie altijd droeg.
In verband hiermede werd Toon Her
mans uitgenodigd in navolging
van zijn vader" liet vaandel van
de Amsterdamse Tramharmonie
te dragen. Met officiële pet en ge
huld in plastic tegen de regen,
toonde Toon Hermans zich een
zeer acceptabel vaandeldrager.
Keurig in de maat liep hij aan het
hoofd van de marsmuziek spelen
de harmonie. Dat het vaandel even
verward dreigde te raken in de bo
men van het Vondelpark deed aan
de „muzikale prestatie" van de
artiest niets af.
Communistenleiders in
Amerika ondergedoken
De leiding van de communistische
partij der Verenigde Staten is onder
gedoken. Tien dagen geleden had die
partij, krachtens dc wet en op hevel
van de rechtbank, geregistreerd moe
ten worden als partjj-organisatie. Er
werd geen gevolg gegeven aan dit
bevel.
Gisternacht liep de termijn af waarin
de partijleiders zich dienden te laten
inschrijven. Geen enkele leider heeft
zich echter aangemeld.
SPEELGOEDNIEUWTJE IN ENGELAND
Topsnelheid: 200 km per uur
(Van één onzer verslaggevers)
We hebben een Cooper-race-auto met
topsnelheid door alle bochten gewron
gen, zjjn half slippend op de finish
afgedaverd en werden als eerste af-
gevlagd na een duel met een fel rij
dende tegenstander, die ons geen
haarbreed toegaf doch, helaas, in de
voorlaatste bocht over de kop ging
en dwars door de omheining langs de
baan het publiek in vloog. Öf won hij
en gingen wij op het hoofd staan?
We weten het niet precies meer. In
elk geval hebben we coureurtje ge
speeld. Zo maar op het tapijt van een
huiskamer.
De grootste illusionist ter wereld, de
speelgoedindustrie, maakt zoiets te
genwoordig mogelijk. Een Engelse
fabriek lanceerde op de voorjaars-
beurs het opwindende spel van de mi
niatuur autoraces, dat vooral in het
land van herkomst en in België tal
van enthousiaste supporters kent,
doch waarvan in ons land nog maar
enkele exemplaren in gebruik zijn.
Het circuit wordt gevormd door
rechthoeken van rubber net als mo
delspoorrails aan elkaar te koppelen.
Op ieder stuk zitten twee geleide-
strips, elk bestaande uit twee vlak
naast elkaar liggende aluminium-
staafjes. Hierop komen de van een
12-volts motortje voorziene plastic
race-autootjes te staan. Verder is de
zaak elektro-technisch vrij eenvoudig.
Via een weerstand en door middel
van een drukknop van het regelappa-
raatje, dat met een snoer aan de baan
is verbonden, kunt U uw autootje la
ten rijden. Het heeft een sleepcon-
tactje onder aan het chassis en ook
een nylon pennetje, dat tussen de alu
minium staafjes past en waarmee hij
in de juiste koers wordt gehouden.
Tal van accessoires
Het circuit is eindeloos uit te brei
den. Er kunnen hulpstukken van zo
veel formaten worden geleverd, dat
praktisch elke situatie uit de wer
kelijkheid is na te bootsen. Er zijn
bruggen van verschillende hoogte,
scherpe bochten, flauwe bochten,
scheefliggende bochten, hellingen,
hairpins en eveneens de wegversmal-
ling van het Goodwood-circuit, waar
Een gedeelte van een huiskamer-race
baan, die zover uitgebreid kan-wor
den, dat de baan niet voor het circuit
van Le Mans behoeft onder te doen.
de strips zo dicht bij elkaar komen,
dat daar maar één wagen langs kan
en twee wagens elkaar uit de baan
zouden drukken. Ook is een segment
met een Le Mans start, waar dus de
autootjes haaks op de rijrichting aan
de start staan en dwars door elkaar
heen hun weg moeten gaan zoeken.
Het is makkelijk om van een circuit
voor twee, een circuit voor vier of
zes wagens te maken.
Tachtig procent van verslaafden
geneest op St. Johns eiland
Ah Loy uit Singapore is zestig. Maar je zou het niet zeggen.
Wie hem dun en grijs op zijn zitbank ziet geeft hem minstens
75. All Loy is blind en hij leeft in een krot in een van de sme
rigste stegen van Singapores Chinese wijk. Ah Loy trekt
steun, niet veel, ca 20 in de maund, evenveel als de vijf oude
mannen, met wie hij zijn schamele behuizing deelt. Een vijfde
van hun „verdienste" gaat maandelijks weg aan huur. De rest....
is voor opium.
Want opium is het geheim van Ah
Loy's ellende. De oude man is ver
slaafd aan „de pijp". Daarom houden
zijn vrouw en zijn dochter, die bei
den goed geld verdienen, angstvallig
hun adres geheim voor hem. Wel
komt het meisje haar vader soms
eten brengen, maar varkensvlees,
vis en witte ryst betekenen niet veel
voor Ah Loy. Hij leeft alleen voor
de „zwarte rijst". De maatschappij
heeft hem uitgestoten.
Zoals Ah Loy zijn er honderden in
Singapore. Het begint met een enkele
pijp na het werk om de vermoeidheid
te verdrijven. Je kunt er toch mee
ophouden wanneer je maar wilt?
Maar het verlangen naar meer is te
groot en de opium heeft een nieuwe
prooi gevonden. Een steeds groter
deel van het loon wordt aan het ver
gif besteed, het slachtoffer verliest
zijn baantje en zijn vrouw loopt weg.
Zo raakte ook Ah Loy aan lager wal.
Net als vele anderen.
Toen in 1947 de Verenigde Na
ties de regeringen van alle lan
den opriepen om de strijd tegen
de opium georganiseerd aan te
binden, kwam men tot de conclu
sie dat Singapore wellicht de
meeste verslaafden had. In 1957
schatte de politie van Singapore
het aantal verslaafden op 5000 op
een inwonertal van nog geen an
derhalf miljoen, zo schrijft de
Guardian.
Monopolie
Opiumschuiven werd in Singapore ge
ïntroduceerd door de eerste Chinese
handelaars, die er zich kwamen ves
tigen en het gouvernement tolereer
de niet alleen de produktie van het
verdovende middel maar maakte er
zelfs een monopolie van. Van 1898
tot 1906 vloeide veertig procent van
de totaalopbrengst in de schatkist.
In he,t begin van deze eeuw ging men
echter ook de ellende zien die de
opium aanrichtte. Kort na elkaar
werden ziekenhuis-accommodatie
voor de slachtoffers, een anti-opium
bond en een gouvernementele „opium
commissie" gesticht. Er kwamen wet
ten op de verkoop en het gebruik
van opium. Verboden werd bijvoor
beeld de verkoop aan „personen bo
ven de achttien jaar".
Clandestien
Thans is opium alleen clandestien te
krijgen en daardoor voor de verslaaf
den een nog begerenswaardiger en
duurder artikel geworden. Het laat
ste nog te meer omdat de strjjd te
gen de smokkel efficiënt gevoerd
wordt.
Niet alleen de smokkel echter pakt
men aan maar ook de gebruikers. In
1955 verrees in Singapore het eerste
„consultatiebureau" voor opiumschui
vers, dat over een goed geoutilleerd
ziekenhuis annex gevangenis be
schikt. Regelmatig voert de politie
razzia's uit in de opiumkitten. Zo
helpt ze hospitaal en gevangenis aan
nieuwe klanten. Ze blijven er mins
tens drie maanden en op zijn langst
een jaar. Mensen als Ah Loy, die
thuis hun pijp roken komen er niet
licht of ze moeten zich vrijwillig
aanmelden, wat niet vaak voorkomt.
Momenteel zijn er in de inrichtingen
14 vrijwilligers van de 256 „patiën
ten".
Het „opiumcentrum", zoals het heet,
is een voorbeeld voor andere landen
die met hetzelfde probleem te kam
pen hebben. In Hongkong, Bangkok
en Bihar en Orissa in India heeft
men dan ook reeds soortgelijke in
stituten gesticht.
Opmerkelijk is dat weinig vrou
wen zich tot de opium voelen aan
getrokken. De verslaafden zijn bij
na allen mannen van tegen de
middelbare leeftijd, terwijl het
merendeel tussen de 45 en 50
jaar oud is.
Onder de jeugd treft men vrijwel
geen opiumschuivers aan. Jonge
ren die roken zijn of uitgesproken
misdadigers of nozems die het
doen uit bravoure.
Een maatschappelijke scheidingslijn
bestaat niet. Rijk en arm zwichtten
voor de verleiding, maar de rijken
houden him zonden verborgen achter
de muren van hun landhuizen, doods
bang als ze zijn om tegenover de
buitenwereld hun „gezicht te verlie
zen".
De inrichting is dus vol arbeiders,
zeelieden, kleine kooplieden en kan
toorbedienden. Het zijn vooral Chi
nezen, enkele Sikhs en een paar Ma-
leiers.
Behandeling
De behandeling bestaat uit drie fa
sen, de eerste in het hospitaal duurt
tot tien dagen en is een ontwennings
kuur. Het zijn tien dagen van slape
loosheid, overgeven, hevige rillingen
en misselijkheid.
Het tweede stadium wordt in de „ge
vangenis" op St. John's eiland door
gebracht. Hier leert de patiënt aan
het gewone leven wennen.
Het derde stadium is de terugkeer
in de maatschappij. De patiënt die
dan genezen is, moet zich regelmatig
voor controle op het consultatiebu
reau melden.
Het leven in de door prikkeldraad
omheinde inrichting is een gestage
voorbereiding op een nieuwe toe
komst thuis. De mannen doen er al
les zelf: wassen, koken, schoonma
ken en tuinieren. In werkplaatsen
krygen ze een, desnoods geheel nieu
we, scholing in diverse vakken als
timmerman, drukken, meubelmaken
en bet vervaardigen van kleding. De
familie komt nu en dan op bezoek
en het is ontroerend om te zien hoe
blij deze mensen zijn die een gevaar
lijke vijand van hun geluk voorgoed
verslagen weten. Voorgoed, althans
voor velen, want 80 procent der pa
tiënten zal geen hand meer naar de
opiumpijp uitstrekken.
In het reptielengebouw van de
Natioriale Zoo te "Antwerpen leven
grote Amerikaanse padden tezamen
met de gewone groene padden. Dit
geeft soms aanleiding tot grappige
toneeltjes, waarvan deze foto een
levendige illustratie is. die tevens de
grootte van de Amerikaanse pad
20 cm) goed aantoont. Tc paard op
de rug van haar veel grotere soort
genoot schijnt de groene pad gereed
te tij» om op insectenjaeht te gaan
