PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SPOEDIG KERNPROEVENBESLUIT V.S.
Militairen dringen
op hervatting aan
Thant heeft plannen
voor Kongo gereed
Ir. Visser ontvangt
rapport -Westerling
Zeeuwse Collecte heeft bij de bevolking
een grote goodwill
Vandaag...
Quorum-
kwestie
204e jaargang - no. 285
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 2 dec. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
rn.rn. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties Iroax 8 regel»)
25 cent per regel met een minimum
van 125- ,3rieven bureau
van dit blad- 25 cent meer.
Giro no. 359200 P.Z C. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walsfcr. 68-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red.2078/3169, adv 2375); Goes Gr. Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). oostburg. tel. 2395. Ter ueuzen. tel 2116. Zienkzee red tel 2425 adm tel 2004
PRESIDENT KENNEDY HEEFT RAPPORTEN BINNEN
Volgens welingelichte zegslieden te Washington zal de Ameri
kaanse president Kennedy hi de komende weken een beslissing
nemen inzake Amerika's bovengronds kernonderzoek. President
Kennedy heeft eerder bekendgemaakt dat hij zijn besluit zal
baseren op de rapporten die zijn opgemaakt over de massale
serie kernproeven, die Rusland in de afgelopen herfst heeft ge
houden. Volgens zegslieden heeft de president tegenstrijdige
adviezen gekregen. Sommige deskundigen zouden van mening
zijn dat een eerste analyse van de bij de Russische proevenserie
vrijgekomen radioactieve neerslag aangeeft dat de communisten
nog niet zo ver zijn gekomen dat men zou kunnen spreken van
een doorbraak op het gebied van de kernwapenindustrie.
Naar verluidde hadden Kennedy's
militaire adviseurs echter verklaard
dat de vooruitgang die de Russen
met hun herfstserie hadden gemaakt
een hervatting van de Amerikaanse
bovengrondse kernproeven rechtvaar
digde.
In geen geval
superbom
In Washington Is men het er we!
over eens dat Amerika, indien het
ook bovengronds gaat experimente
ren, geen poging zal doen om wape
nen als de door de U.S.S.R. op 80 ok
tober tot ontploffing gebrachte 55 tot
60 megaton „superbom" te testen.
Een van de zegslieden verklaarde
dat de Verenigde Staten wel wapenen
van een dergelijk kaliber konden ver
vaardigen, maar dat deze „militair
gezien niet aanwendbaar" waren. Hij
zei dat zowel Amerika als Rusland
dringend behoefte had aan een
verdedigingswapen tegen vijandelijke
raketten.
Voorstanders
De voorstanders van een hervat
ting der bovengrondse proefne
mingen geven de verzekering dat
Rusland met zijn recente proeven
serie een belangrijke ontwikkeling
mogelijk heeft gemaakt van een
doelmatig raket-afweersysteem.
Volgens niet nader bevestigde be
richten zou Rusland kort na de ont
ploffing van zijn „superbom" op 30
oktober een raket op de vuurbal heb
ben afgeschoten, waarschijnlijk met
het doel om gegevens te krijgen over
de invloed van atomische hitte en
straling op een projectiel in volle
vlucht.
P.Z.C.-zaterdagnummer
IN ST.-MAARTENSDIJK tim-
mert een jongeman van twintig
jaar heel vakbekwaam aan de
weg. Hij is directeur van de
machinale timmerfabriek Gebr.
Muller Co., C.V., waar één
onzer redacteuren zijn veertien-
daagse bedrijfsreportage aan
wijdde. Op pagina negen.
Dit 24 pagina's tellende P.Z.C.-
zaterdagnummer bevat o.m.:
Verslag Wereldraad van Ker
ken (pag. 3); Kroniek van
Zwin lot Zijpc (pag. 6): be
drijfsreportage (pag. 9); Radio
en l'.V. met Films in Zeeland
(pag. 11): letterkundige kro
niek en kunst (pag. 17); „Uw
pagina mevrouw!" (pag. 18);
Kerken en Maatschappij met
feuilleton en klanken uit de
ether (pag. 21) en de kinder
krant met puzzel op pagina 23.
WV\^WVVN\\\NWAVVVW
Hoe de feiten ook mogen luiden, pre
sident Kennedy is door zijn weten
schappelijke- en militaire adviseurs
volledig en uitvoerig van een en an
der op de hoogte gesteld.
H ...geeft het Rotterdams Toneel
in de Rotterdamse Schouw-
burg zijn honderdste uitvoering
H van de muzikale komedie „Ir-
ma Ia douce" van Breffort en
H Monnot.
MORGEN
...is het 25 jaar geleden, dat Ij
prins Bernhard bij koninklijk H
besluit werd benoemd tot luite- n
nant ter zee eerste klas a la
suite bij de Koninklijke Mari-
ne en tot kapitein k la suite
van de Koninklijke Landmacht, fi
H ...ls het 150 jaar geleden, dat
i§f de Franse operacomponist D.
H F. Xavier Bolsselot te Mont- §f
H pelller werd geboren.
ImiinniiiiiiHiiiitiniM
De commandant van smaldeel 1,
commandeur J. A. Bientjes, heeft aan
boord van Hr, Ms. kruiser de Zeven
Provinciën in Den Hélder 1 beroeps
officier en 22 officieren, behorende
tot de Koninklijke-Marinereserve
beëdigd. De plechtigheid vond plaats
in de stromende regen. De genodig
den hadden dan ook beschutting on
der de paraplu's gezocht.
VROUWENLONEN
WORDEN
OPGETROKKEN
Tot 85 procent van
die der mannen
De regering heeft besloten dat, con
form art. 119 van het E.E.G.-verdrag
bij de eerstvolgende herziening van
de collectieve arbeidsovereenkomsten
de lonen van vrouwen die arbeid ver
richten welke gelijk is aan die welke
door mannen wordt verricht tot vijf
entachtig procent van de overeen
komstige mannenlonen zullen moeten
worden opgetrokken, voorzover dit
nog niet is geschied.
Bij dit besluit heeft de regering,
evenals het bestuur van de Stichting
van de Arbeid, overwogen dat de ver
hoging van de vrouwenionen moet
worden ingepast in het nationale be
leid. waarbij bepaalde gedragsregels
gelden. Dit betekent dat, zoals elke
loonsverhoging, ook deze uit de
„ruimte" zal moeten komen.
Dit heeft de staatssecretaris van so
ciale zaken en volksgezondheid, de
heer B. Roolvink, blijkens een be
richt in het wekelijks bulletin van de
Sociaal-Economische Raad, meege
deeld aan het bestuur van de Stich
ting van de Arbeid.
Amerikanen beproefden
toegang tot West-Berlijn
Ondanks Russische dreigementen
heeft een Amerikaanse marseenheid,
bestaande uit een gemotoriseerde in-
fanteriecompagnïe, zich gisteren op
bevel van het garnizoenscommando ïn
West-Berlijn verplaatst naar de
Duitse bondsrepubliek.
De 21 voertuigen tellende marseen
heid heeft 200 manschappen naar
de bondsrepubliek vervoerd. De com
pagnie zai in de Britse zone deel
nemen aan oefeningen.
„Financiering nog probleem"
Tsjombe naar
Brazilië
De waarnemend secretaris-ge
neraal van de V.N., de Birmaan
Thant, heeft gisteren op zijn
eerste persconferentie ïn New
York verklaard, dat de belang
rijkste zorg voor de volkeren
organisatie de kwestïe-Kongo is
en het vinden van de financiën
om het optreden van de V.N. in
dat land te bekostigen. Daarna
kwam zijns inziens het vraag
stuk van de reorganisatie van
het secretariaat-generaal van
de V.N,
Hij deelde mee, dat hij de laatste
hand legt aan een algemeen plan om
de resoluties van de Veiligheidsraad
inzake Kongo ten uitvoer te leggen.
Wat de financiering van het op
treden van de V.N. in Kongo be
treft, gaf Thant te kennen, dat hij
gesproken had met de vertegen
woordigers der landen „die het
meest weerbarstig zijn om hun
bijdrage te betalen". Hij toonde
zich optimistisch over de moge
lijkheid om de betrokkenen tot een
beter begrip voor de situatie te
brengen.
Over Tsjombe zei de waarnemend
secretaris-generaal, dat hij uit ge
sprekken met mensen die de presi
dent van Katanga kennen, de indruk
had gekregen, dat deze een „zeer on-
De zaak-Van der Putten
Informaties op
eigen initiatief
verstrekt
(Van onze Haagse redactie).
Minister ir. S. H. Visser van de
fensie heeft een rapport ont
vangen dat de voormalige K.N.
I.L.-kapitein Raymond Wester
ling op eigen initiatief ten be
hoeve van de minister opstelde
en waarin hij mededelingen met
betrekking tot de dood van de
vaandrig Aernout doet. Dit
heeft de woordvoerder van mi
nister Visser desgevraagd mee-
;edeeld.
Het rapport bevat informaties over
het onderzoek dat de toenmalige ka
pitein Westerling in opdracht van de
legercommandant Indië, instelde naar
de juistheid van de geruchten rond
de raadselachtige dood van vaandrig
Aernout. Van officiële zijde konden
evenwichtig man" is. Tsjombe is mo
menteel onderweg naar Brazilië, waar
hij gaat uitrusten en naar verluidt
een conferentie van de Morele Herbe
wapening bijwonen.
vouraisnog geen Inlichtingen over de
inhoud van het rapport Westerling
wórden verstrekt.
Van zeer goed geïnformeerde zij
de vernemen wij evenwel, dat de
thans in Friesland woonachtige
heer Westerling in zijn rapport fel
van leer trekt tegen publikaties in
een landelijk ochtendblad, waar
voor de maandag j.l. door de mi
nister ontslagen technisch hoofd
ambtenaar F. H. van der Putten
uit Bussum de informaties zou
hebben verstrekt.
Kapitein Westerling, destijds com
mandant van het Korps Speciale
Troepen in Bandoeng, heeft de heer
Van der Putten tijdens het onder
zoek vijf maanden meegemaakt. De
heer Westerling heeft de minister
nu meegedeeld, dat hij nooit een en
kel stuk betreffende het onderzoek
nahr de dood van de vaandrig Aer
nout en naar de malversaties by de
Leger Technische Dienst in Bandoeng
aan de heer Van der Putten heeft
overhandigd en dat van een verzoek
om de affaire in Nederland verder
uit te zoeken nooit sprake is ge
weest.
Generaal Spoor zou ook nooit meer
hebben gezegd dan hetgeen kapitein
Westerling hem had voorgerekend:
veertig procent van het officiers-
korps zon door de malversaties van
een groep officieren, hoewel zelf ge
heel te goeder trouw zijnde, het
slachtoffer van de manipulaties van
die groep worden, indien op dit mo
ment het mes in de affaire zou wor
den gezet.
RELATIEF KAN DE OPBRENGST HOGER ZIJN
De Zeeuwse Collecte wordt steeds meer een begrip voor de Zeeu
wen en heeft momenteel een grote „goodwill". Dit antwoord kre
gen we op de vraag „hoe de Zeeuwse bevolking thans tegenover
de Zeeuwse Collecte staat" cn het v/erd gegeven zowel van de
zijde van de organisatricesde dames van de Zeeuwse federatie
voor Vrouwelijke Vrijwillige Hulpverlening, als van de zijde van
de stichting Zeeland, die de administratie en alles wat daaraan
vastzit, voor haar rekening neemt.
Bovendien stelden we een klein onderzoek in bij willekeurig ge
kozen Zeeuwen, waarbij bleek dat een groot aantal 70 procent
van de ondervraagden wel wist dat er een Zeeuwse Collecte
bestaat, maar over het doel bleek men minder goed geïnfor
meerd. De vraag kan dus gesteld worden of ondanks de redelijke
resultaten van de collecte toch nog niet meer gedaan kan wor
den aan het „reëel maken" zowel van de inzameling als van de
doelstellingen.
ELK jaar honderden
huisvrouwen in de weer
De stichtingsdirecteur, drs. KI.
Laansma lichtelijk teleurgesteld over
de resultaten van de collecte in 1961,
toeii die vorige week bekendgemaakt
werden. Drs. Laansma heeft zyn
zienswijze nader toegelicht en er
daarbij op gewezen, dat hij bepaald
niet teleurgesteld is over het feit, dat
de collecte thans en het is nog
maar een voorlopig bedrag
23.500 opgebracht heeft, bijna
4500 meer dan vorig jaar. Ook niet
over het feit, dat de opbrengsten elk
jaar flink gestegen zyn sinds in 1956
de Zeeuwse huisvrouwen, in hun ver
enigingen aangesloten bij de V.V.H.-
federatie, er hun schouders onder
hebben gezet.
Relatief meer
„Het gaat fantastisch, maar gezien
het hoge welvaartspeil zou er relatief
meer door de Zeeuwse bevolking op-
Over doel blijkt men
minder goed
geïnformeerd
gebracht kunnen worden", verduide
lijkte de heer Laansma. Hij voegde
hieraan toe, dat dit zeker had kun
nen gebeuren door de bedrijven, hoe
wel drs. Laansma er bijzonder ver
heugd over was, dat de Zeeuwse on
dernemingen hun giften In één jaar
verdubbeld hebben: in 1960 kwam er
van de bedrijven rond 1250 gulden
binnen, thans was het rond 2500 gul
den.
Maar dit was een actie van slechts
64 van de vierhonderd aangeschre
ven ondernemingen en drs. Laansma
zei er van overtuigd te zijn, dat het
een „koud kunstje" voor de onderne
mingen geweest zou zijn om het be
drag te verdubbelen. Hoewel hij hier
aan onmiddellyk toevoegde, dat ook
van andere zijden herhaaldelijk een
beroep op de ondernemers gedaan
wordt.
Van de zijde van de V.V.H.-federatie
is men bijzonder tevreden over de re
sultaten in 1961, al is men ook daar
de mening toegedaan, dat in sommi
ge Zeeuwse gemeenten de opbreng
sten nog wat hoger kannen worden.
Maar die gemeenten kampen in vele
gevallen met een gebrek aan collec
tanten. Overigens zyn er elk jaar
honderden leden van bjj de federatie
aangesloten vrouwenorganisaties in
de weer en die vele hulsmoeders trek
ken er elk jaar weer in de eerste ok
toberweek met collectebus of inteken
lijst op uit om „hun Zeeuwse federa
tie-collecte" te verzorgen omdat zij
inzien, dat liet steeds voor een bijzon
der goed doel is.
Overigens is er nog wei een aan
zienlijk aantal Zeeuwen, dat niet
weet voor welk doel deze hon
derden Zeeuwse huisvrouwen col
lecteren. Dat bleek ons uit een
klein onderzoek, dat we instelden
en waarbij rond 56 proeent van
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
De Tweede Kamer heeft deze
week geen beste beurt gemaakt:
donderdag lokte de c.h.- afge
vaardigde Van de Wetering een
hoofdelijke stemming uit over een
grenswijziging van de gemeente Cu-
lemborg en toen bleek, dat het ver
eiste aantal leden niet meer aanwezig
was. Dat betekende, dat de voorzit
ter niet veel meer kon doen dan de
vergadering sluiten. Een zelfde geval
deed zich in juni jongstleden voor,
toen de liberaal mr. Berkhouwer
stemming vroeg over een schadever-
goedingsontwerp, een stemming
waarbij hetzelfde beeld te zien was:
geen quorum, dus sluiting van de
vergadering. Het bewuste grondwets
artikel zegt namelijk dat de kamers
noch afzonderlijk noch in vêrenigde
vergadering mogen beraadslagen of
besluiten zo niet meer dan de helft
der leden tegenwoordig is. Na het
geval-Berkhouwer is van vele kan
ten geducht kritiek uitgeoefend op
de kamer, kritiek die later door
voorzitter Kortenhorst werd gepa
reerd met een soort rekenkundig be
toog waarin hij aantoonde dat het
absenteïsme in de kamer geen ab
normale vormen had aangenomen.
Bij de beoordeling van deze zaak
moet men ervan uitgaan, dat
de aard van het kamerlidmaat
schap met zich meebrengt dat som
mige leden, na aanvankelijk wel in
de vergaderzaal en het kamergebouw
aanwezig te zijn geweest, vaak elders
dienen te zijn: zij
hebben contacten
met departemen
ten, besprekingen,
vergaderingen,
kortom allerlei
werkzaamheden die uit hun lid-zijn
van de Staten-Generaal voortvloei
en. Maar het quorum is de helft plus
één, d.w.z. voor de Tweede Kamer
76. Met andere woorden: van de 150
leden kunnen altijd ten hoogste 74
wegblijven. De praktijk echter is dat
dit aantal heel vaak wordt overschre
den zodra de vergadering is geopend
en de presentielijst is getekend. Hier
is dus in het geding, dat de kamer zo
weinig controle op haarzelf als totaal
heeft, dat het niet mogelijk blijkt het
vereiste quorum onder alle omstan
digheden in de vergaderzaal te doen
verschijnen. Ter verontschuldiging
van deze toestand worden nu allerlei
excuses aangevoerd. Zo hoorden wij
deze week betogen, dat de voorzitter
donderdag de leden informeel te ken
nen had gegeven die dag niet meer
te laten stemmen. Op grond daarvan
meende men, dat alleen de specialis
ten behoefden te blijven. Bovendien
zo zei men ons had er gemak
kelijk bij zitten en opstaan gestemd
kunnen worden, een veel toegepaste
„grovere" manier om de mening van
de kamer te leren kennen, waarbij
echter de quorum-kwestie wordt om
zeild: het is namelijk geen hoofde
lijke stemming. Wij geloven echter,
dat de moeilijkheden hier reeds be
ginnen, bij deze gewoonte dus van
stemmen bij zitten en opstaan. Deze
procedure wordt helaas niet alleen
gebruikt om een snelle wijze van
werken te bevorderen het ver
mijden van het omslachtige namen
oplezen maar ook om het gebrek
aan quorum te bemantelen. En dat
nu is in wezen onjuist! Eigenlijk zou
de organisatie van de kamer en
wij bedoelen in dit geval niet de for
mele voorschriften, maar de afspra
ken tussen voorzitter en fractielei
ders zodanig moeien zijn, dat tij
dens een vergadering te allen tijde
het vereiste aantal leden in de ver
gaderzaal kan verschijnen, d.w.z. 76
van de 150. Wij menen daarmee een
redelijke eis te hebben geformuleerd,
waarbij argumenten als werkzaam
heden elders, verblijf in Straatsburg
enzovoort onvoldoende kracht heb
ben. Immers, destijds is de kamer
juist van 100 op 150 gebracht om de
leden gelegenheid te geven aan
het toenemend aantal hunner ver
plichtingen te kunnen voldoen.
De Kamer heeft dus donderdag
een slechte beurt gemaakt, de
derde in successie. Want behal
ve het algemene absenteïsme, dat in
juni en deze week aan de orde trad,
moest nog zeer onlangs bij de stem
ming over de provincie-wet de afwe
zigheid worden vastgesteld van een
vrij groot aantal leden van de
P.v.d.A. en de V.V.D., terwijl het in
het onderhavige geval niet om een
bagatel ging, maar om een diepgaand
meningsverschil tussen de confessio
nele en de andere partijen over de
verantwoordingsplicht van Gedepu
teerde Staten. Driemaal dus in een
periode van iets meer dan een half
jaar is te erg. Men zal rond het
Binnenhof moeten begrijpen, dat men
zelf de maat vol heeft gemaakt. In
tijden, die een toetssteen vormen
voor het democratisch bestel, beho
ren zij die geroepen zyn het volk te
vertegenwoordigen, ervoor te zorgen
dat niet de schijn wordt gewekt dat
het er allemaal niet zo op aankomt.
Men mag hopen, dat voorzitter Kor
tenhorst op korte termijn met liet
seniorenconvent overleg zal plegen
om dit soort narigheden in de toe
komst te voorkomen.
De Deerne dienst voor burgerbescher
ming heeft in de afgelopen tien Jaar de
de staat ongeveer 452 miljoen kronen ge
kost, aldus heeft de minister van binnen
landse zaken meegedeeld.