ZELANDICA
ranshmta
Operatie „Walrus"
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
Uw Kunstgebit
WAS-AUTOMAAT
DINSDAG 21 NOVEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zeeland door de ogen van een buitenlander
gezien is en blijft een boeiend onderwerp.
Wij bezitten uit de vorige eeuw een aantal
reisbeschrijvingendie de moeite van het lezen
ruimschoots waard zijn. Er spreekt uit deze
beschrijvingen altijd een verwondering over het
fqit dat Zeeland zich in de strijd tegen het water
heeft kunnen handhaven.
n zekere zin is het boek van Roger Pilkington een voortzetting
J van de traditionele reisbeschrijvingen. Alleen hij bezoekt met zijn
eigen boot, de „Commodore", Nederland, hij kent het water. Zijn
„Small boat through Holland" (herdrukt In 1959) is niet zijn eerste
reisbeschrijving. „Thames waters" en „Small boat through Belgi
um" zijn er aan voorafgegaan. Wat ons opvalt is de persoonlijke
relatie met zijn motorboot. (The material structure of the hull does
not begin to be a ship until life is aboard it in the form of the
Master (under God) and crew). Zijn tocht begint te Gent. Het
kanaal Terneuzen-Gent heeft laatstgenoemde stad zulk een bloeiende
haven gegeven „that the burghers of Antwerp have necessarily
come tó regard it with something of the same misgivings as those
with which a Liverpool man views the Manchester Ship Canal."
Pilkington wordt door onze douane hartelijk verwelkomd. Adviezen
worden gegeven. De een adviseert een bezoek aan Haarlem, de
ander aan Utrecht, een derde Friesland. „In Friesland we would
find the language more like English. They could not speak Dutch
properly, that was all".
De reisbeschrijving wordt gelardeerd met uitvoerige historische
aantekeningen. En al mogen er onjuistheden in voorkomen,
we hadden ze niet graag gemist. Een (vroeger) bezoek aan
Veere is voor hem aanleiding tot het vertellen van legenden. Een
burger van Veere ontdekte dat zijn vrouw verliefd was geraakt
op een jonge man. De echtgenoot nodigde hem uit voor een vlstocht
in het Veerse Gat. Aangekomen bij de zandbank de „Schotsman"
(after a wool ship of Scotland which was wrecked Upon it), wist
hij de jonge man alleen op de plaat achter te laten. Van verre riep
hij hem toe welke dood hem wachtte wanneer het water zou opko
men. „Having delivered this appropriate sermon he turned away and
rowed back into Veere." Net voor het donker werd de „penitent
lover" door een visser gered.
Het zien van het standbeeld van De Ruyter te Vlisslngen is voor
Pilkington aanleiding om uit het dagboek van Samuel Pepys
te citeren wat deze over de tocht naar Chatham heeft geno
teerd.
Interessant is wat hy verteld over Francis Johnson, een dominee te
Middelburg. We moeten ons jammer genoeg beperken. Om nog een
indruk van zijn droge humor te geven het volgende: „It was at
Hansweert that we first encountered the delightful openfaced
honesty of the Dutch. An armed guard appeared on the lock-side,
saluted, and drew from his pocket a little printed catalogue which
he handed to us. „That is a list of criminals internationally sought
by the police", he explained as he shone his light on the booklet.
„Please be so good as to tell me whether your names are listed".
We scanned the list and handed it back to him with the assurance
that for some reason or other we were not included. He thanked us,
saluted once more, and told us that we might proceed".
\AAAAAAAAAAAAAAAA^AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/
AdvertentieJ
KERKNIEUWS
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Rottei'dam-W.: N. de
Jong te Katwijk aan Zee en J. C.
van Ravenswaij te Scheveningen.
Bedankt voor Alphen aan den Rijn:
E. Venema te, Zwijndreci.:.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Drietal te Zaandam: E. van Stralen
te Wieringen, D. Richards te Bus-
sum en H. Annema te Gorredijk.
Beroepen te Beverwijk: H. Lukkin-
ga te Zaandam; te Berlikum (Fr.):
T. Siccama te Wolvega-Tjallewerd;
te Akkrum in combinatie met Ter-
horne: domina J. Gorter te Terhorne,
die dit beroep ook aannam.
Nieuw Klns-SIze lapijl, kamerbreed lapijl
Velé fapgt-ktffalütüem
in "één baaasbreedte9:
In breedtes ut» 3 tot 5 meter.
Vanaf fi 18.00 per *1*
Z££fj zcêr vetï kern
Op de rcrnimedè e»
vergrote tapgt-afdding.
Rotterdam, Binnenweg 7, Beijërlandselaan 72 - 78 Vlissingen, Oud© Markt
Utrecht, Voorstraat 36, Mariapfaats 2 Den Haag, Groenmarkt 29, Grote Markt
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nunspeet: J. G. van
Ieperen te Terheide.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Lombardije:
J. Heule te Rotterdam-Zuid; te Rot
terdam-Delf sbaven (als evangelist
tiepredikant)C. J. Honig te Meche-
len (België).
Aangenomen naar Barendrecht: G.
Leene te Boskoop.
Bedankt voor Palmerston-North
(Nieuw-Zeeland)): S. Oegema te Le-
wedorp (nadere beslissing).
Examens: Aan het zendingssemina
rium te Baarn zijn geslaagd voor
het zendingsexamen de heren Jb. van
der Neut, kand. te Baarn en ds. W.
H. L. Reinders te Zeist.
kan niet meer loszitten of
verschuiven i
Dentofix - een nieuw, verbeterd en
antiseptisch poeder - behoeft slechts
op de gebitsplaat gestrooid te wor
den om het gebit de gehele dag rots
vast op zijn plaats te houden. U voelt
zich zeker en behaaglijk. Dentofix
voorkomt tevens onaangename reuk
uit de mond. Probeert het nog heden.
Verkrijgbaar in discrete, neutrale plas
tic flacons, prijs t. 2,35, bij apotheken
en drogisterijen.
A.N.P.-C.B.S. BEURSINDICES.
16-11
17-11
20-11
Int. conc.
556.19
545.15
540.76
Industrie
366.11
364.75
365.09
Scheepv.
187.70
184,S2
183.93
Banken
246.07
245.56
245.56
Handel enz.
163.93
163.27
162.92
Algemeen
405.24
399.42
397.32
AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS
Overwegend iets lager
BEURSOVERZICHT.
Het Damrak heeft maandagmiddag by de
opening voor de hoofdfondsen lagere
koersen te zien gegeven ten opzichte van
het vorige slotniveau. Kon. Olies vormden
hierop een uitzondering. Dit fonds lag
op 115.30, circa zestig cent hoger Inge
volge Wallstreet. Zoals de laatste tijd
steeds het geval is geweest kwam de
vraag ook gistermiddag voor de olie
aandelen van publieke zijde. De handel
was in alle hoeken zeer gering. Dit was
een gevolg van het feit dat het buiten
land merendeels verstek liet gaan. Voor
Philips had Amerika op het verlaagde
niveau enige belangstelling waardoor de
koers van deze aandelen kon aantrekken
van 975 tot 982. De aandelen verlieten' de
beurs op circa 980. tegen een vorige slot-
koers van 987. Vrijdagavond werd als
laagste koers voor Philips 973 genoteerd.
Uniievers- werden op 888, min tien pun
ten. verhandeld. A.K.U. een paar puntjes
lager op 377, terwijl Hoogovens tot 761
afbrokkelden, tegen vrijdag 766'/,.
De Amsterdamse beurs ontving maandag
geen enkele steun van Londen en
Westduitse beurzen, die lagere koersen
registreerden. De orders van het publiek
waren schaars, terwijl de arbitrage inter
nationaal heel weinig kon uitrichten. De
koersfluctuaties op de dag bleven binnen
zeer nauwe grenzen.
De leidende cultures lagen eerder een tik
je beter in de markt met weinig zaken.
De scheepvaartaandelen zetten de nieuwe
beursweek in met een koersdaling van
door elkaar één tot twee punten. De han
del In deze hoek was minimdal. Van de
staatsfondsen lagen de 4% obligaties zwak
In de markt. Ook de overige obligaties
waren Iets gemakkelijker.
In de lokale afdelingen werden de aan-
HOOG EN LAAG WATER
22 november
Vlissingen
Terneuzen
Hansweert
Zierikzee
Wemeldinge
nap
uur meter
1.26 2.23
1.56 2.37
2.41 2.47
2.59 1.68
3.16 1.97
-f-nap
uur meter
13.40 2.24
14.10 2.38
14.51 2.46
15.09 1.64
15.31 .1.94
nap
uur meter
7.49
8.22
8.57
8.37
8.51
1.9<
2.12
2.26
1.54
1.77
uur meter
20.17 2.19
20.50
21.23
20.59
21.16
2.35
2.49
1.78
2.01
1950. Al naar gelang hun
graad van versuffing, ke
ken de anderen met meer
dere of mindere belangstel
ling toe en slechts de „hel-
dersten" beseften ten volle
wat er was geschied. Eén
hunner had zijn paral op
eentGani afgevuurd en het
resultaat was nul komma
nul geweest! Een dosis die
op Aarde een olifant, of op
Valeron een Sathor voor
meerdere uren buiten wes
ten geslagen zou hebben,
had op een Gani helemaal
geen uitwerking! Zoiets
hadden de mannen van
Shastar nog nooit meegemaakt! Eigenlijk
krenkte het hun nationale, of liever: mondiale
trots 'n beetje. Ook bij verdere proefnemingen
bleef het effect gelijk. De Gani's waren im
muun voor het wapen. Weldra bevond men
zjph weer op pad dwars door de dichte jungle
en het incident was spoedig vergeten. De
voettocht was verre van aangenaam en me
nigeen slaakte een zucht van verlichting toen
het bos plotseling overging in open terrein. En
daar lag vóór hen, wat kennelijk als een stad
der Gani's beschouwd kon worden. De bodem
van een grote vallei was althans bezaaid met
typische gebouwen van verschillende vorm
en grootte, waarin de Gani's schenen te wonen.
delen van de metaalbuizenindustrie Excel
sior en die van de Doetinchemsche Ijzer
gieterij iets hoger geadviseerd op de
aanstaande samenwerking door middel
van aandelenruil. De grootbanken werden
praktisch onveranderd tot iets beter ge
adviseerd. Overige adviesprijzen: aande
len Van Gelder Papier een paar punten
hoger op de bouw van een nieuwe papier
fabriek in Velzen samen met een Zwitser
se dochter van een Amerikaanse maat
schappij. Tetterode hoger op de gunstige
vooruitzichten, daarentegen machinefa
briek „Breda" en Apeldoornse Netten
lager op de minder gunstige gang van
zaken over 1961. Fokker hoger op de
aanstaande samenwerking met vliegtuig
fabrikanten uit vfjf landen voor de pro-
duktie van militaire vliegtuigen voor de
NA.T.O. Aniem hoger op het optimisme
van het bestuur ten aanzien van het
innen van de vordering op Indonesië.
17 nov. 20 nov.
Nederland 1959 (4%)
Nederland 1951 (3%)
Nederland 1948 (3'A)
Nederland 1955 (3
Nederland 1947 (3%)
Nederland 1937 3
Dollarlening 1947 3
Investeringscert. 3
Nederland 1962-64 3
Ned. Indië 1937 3
6% Woningbouwlening 1957
Grootboek 1946 3
Ned. Handelmy.
Alg. Kunstzyde.Unie
101% ïoi y,
97 9714b
90% 9014
91 9114
99iigb 93%gb
9214 92 ri
9114 91
99!igl 99A
9914 9914
98 V, 9814
10814 108*4
92A 92Agb
335 S39
379gb 376%gb
Amsterdamse
wisselmarkt
CONTANTE PRIJZEN.
Amsterdam, 20 november.
Londen 10.1314—10.14New York
3.60^—3.60^,; Montreal 3.47R—
3.48A: Parijs 73,3373.33; Brussel
7.23147.24; Frankfort 89.94 i—
39.9914: Stockholm 69.69%—69.74%;
Zürich 83.29'/*—83.34',4; Milaan
53.01%—58.06%: Kopenhagen 32.2514
—52.30%: Oslo 50.56—50.61: Wenen
13.941413.95%: Lissabon 12.63%—
12.65.
Berghs' en Jurgens
302
301
Calvé-Delft
834
8T9
Hoogovens n.r.
766
757
Ned. Kabelfabrielc
575
566%
Philips
984
975'/*
Unilever
897gb
886
Wilton-Fyenoord
29444
290%
Billiton
581
588
Kon. Petroleum Mij.
114.60
115.30
Amsterdam Rubber
109(4
109%
Holland Amerika Lijn
150gb
150
Kon. Paketvaart
150
149%
Rotterdamse Lloyd
146
147
Scheepvaart Unie
153
151'/.
Stv. My. Nederland
167
165
K.N.S.M.
135''.gb
187
Ver. H.V.A. My. N.V.
123%
125gb
Deli Mq.
142.10
143.80
Bank voor Ned. Gem. 4"*
100%
Bank voor Ned. Gem. 5-195
8 104 n!
104%
Van Berkels Patent
294
290
Albert Heijn
729
719
Bronswerk
176
175
Kon. My. De Schelde N.B.
234
284%
Intern. Nickel
79
78
American Motors
18,V
18%
Anaconda
51%
49%
Bethlehem Steel
41(4
4l'/a
General Motors
53A
53A
Kennecott
85
84,V
New York Central
18%
19
Pennsylvania
16%
17%
Republic Steel
53%
59
Shell Oil Comp.
41
40%
Tide Water
20'%
U.S. Steel
77%
77
Nat. Can. Corp.
12%
13
PREMIELENINGEN.
Amsterdam 1951 84
Breda 1954 8214
Eindhoven 1954 I
Enschede 1954
Den Haag 1952 I
Den Haag 1952 II 91
Rotterdam 1952 II 9214
Rotterdam 1957 97 Ij
Utrecht 1952 9514
Amsterdam 1936 I 83
Amsterdam 1956 II 89'/«
Amsterdam 1956 III 3914
Amsterdam '33 (C.+A.) 10514
Dordrecht 1956 821',
Alkmaar 1956 82
Zuid-Holland 1957 9314
(Advertentie)
Niet alieen voor grote,
maar óók voor fijne was
Automatisch wassen met droge
handen. Dit doet de Constructa:
Grondig voorweken - centrifuge
ren - voorwas - hoofdwas - spoe
len - vuil water wegpompen -
spoelen - yuij water wegpompen -
spoelen - centrifugeren - spoelen i.'
- centrifugeren - spoelen - droog-
centrifugeren. Al deze handelin
gen volgen elkaar automatisch op.
De meest verfijnde werkwijze voor
het fijnste wasgoed (maar óók
voorde grote was). Vraag de
monstratie bij Üw handelaar.
Zend mij Uw catalogus
Naam:
2, Adres:
Q Woonplaats:
£Q Opzenden aan: Constructa Nederland N.V. - Keizers
gracht 522 - Amsterdam-C. - Telefoon 020 - 3 2393
10
Lindley liep woedend weg om tc pro
beren 'de monteurs tot spoed aan te
zetten en ik slenterde langs het ver
harde platform om naar al die ver
schillende vliegtuigen te kijken,
waarvan ik er heel wat nog nooit
eerder had gezien.
Terwijl ik naar een Walrus stond te
kijken, een fantastisch aardige amfi
bietweedekker met een duwpropeller,
kreeg ik een klap op mijn schouder
van een grote luitenant-ter-zee twee
de klas met een zwarte baard, die uit
het niet te voorschijn leek gekomen
te zijn.
„Je kijkt naar de beste kist van
Zijne Majestcits Marine", kondigde
hij met luid schallende stem aan, die
duidelijk niet aan tegenspraak ge
wend was. „Stap aan boord en laat
ik je wat rondvliegen".
Ik volgde de reuzengestalte door het
nauwe luik boven de stuurstoel.
„Hoe heet je kerel vroeg het ge
baarde monster.
„Trelawney, meneer."
„Zo, en wat vlieg je?"
„Seafires, meneer".
door JOHN JOLY
Een blik van diep medelijden, ver
mengd met minachting verspreidde
zich over z'n gebaard gezicht. „Ja
gers", riep hij minachtend uit. „Dat
is geen vliegen. Noem jij je een pi
loot
Hij liet z'n stem tot een vertrouwe
lijk gefluister zakken. „Dit is ie ware
kerel. Land of water, dat doet er
niets toe. Een hoop lawaai en je kunt
meestal vlugger met de trein gaan".
Hij pauzeerde om adem te scheppen
en op dat moment onderbrak het ge
stommel van zware voetstappen op
de romp boven ons zijn redevoering.
De grote man verstarde voor een
ogenblik alsof hij met een stomp
voorwerp verdoofd was. Toen sprong
hij naar het luik- en leunde naar bui
ten.
„Hé jy daar schreeuwde hij.
De voetstappen verstomden.
„Wie Ik meneer vroeg een ver
schrikte stem.
„Ja, jij, meneer. Wat sta je voor den
donder op mijn vliegtuig te stampen
met die verrekte grote spykerschoc-
nen Hoe heet je
„Ik, meneer .7."
„Ja, jij. Tegen wie denk je verdikke
me dat ik praat Hoe heet je
„Awkins, meneer."
„Hawkins, hè Baardmans keek
naar beneden naar het platform waar
een plechtstatig uitziende onderluite
nant naderde, die een grote slinger
bij zich had.
„Luit," bulderde hij, „hier is een vent
die Hawkïn3 heet en met bergschoe
nen op mijn vliegtuig loopt te stam
pen."
„Nou, dan gaan we maar," zei de
man met de baard, plotseling gekal
meerd.
„Jij gaat daar zitten kerel, en let op,
hoe het gaat."
„Gaat u ergens heen, meneer vroeg
ik zenuwachtig.
„Alleen maar een paar waterlandin
gen op de Solent. Ga zitten en houd
op met je geklets."
„Maar meneer, ik wacht hier om een
Seafire op te halen."
„Wat Nonsens Er zijn hier geen
Seafires. Al in geen maanden heb ik
er een gezien."
Mijn bezwaren werden opzij gescho
ven,de hijgende motor werd onwillig
opgewarmd en met een geweldig ge
brul startten we en ronkten met een
kalm gangetje door de lucht naar
het eiland Wight.
Pas van de jachtschool, was ik hele
maal ontdaan over het gemak waar
mee mijn zelfbenoemde Instructeur
zich niets aantrok van kleinigheden
als parachutes, radio en veiligheids
gordels.
Hij vloog de Walrus eenvoudig alsof
hij een auto bestuurde.
„Ja, ja, meneer," zei de onderluite
nant.
Twee uur oefenden we waterlandin
gen en het werd al gauw een les voor
mij in amfibievliegen. Baardmans
schold me uit als ik fouten maakte
en sloeg me op rn'n schouder als ik
het goed deed. Het was fascinerend
en totaal anders dan het vliegen met
een Seafire, maar ik zat in doodsangst
dat Lindley naar me zou zoeken of
op me wachtte.
Gelukkig ging alles goed en bij ver
schillende andere gelegenheden had
ik het geluk met mijn nieuwe kennis
mee te kunnen vliegen in een Walrus.
Toen na twee weken mijn verlof om
was, kreeg ik order, mij in Londen te
melden om naar mijn squadron te
worden overgevlogen en ik vroeg aan
Lindley of ik mijn Walrussen in mijn
logboek mocht schrijven.
„Natuurlijk," antwoordde hij, „je
vloog hem toch."
En zodoende kwamen de tien uur
dertig minuten vliegtijd in Walrus
vliegtuigen, met starts en landingen
op het water, in mijn logboek, behoor
lijk door Lindley ondertekend.
Na het cliner werd mij de vraag op
nieuw gesteld en ik antwoordde be
vestigend, zoals ze wei hadden 'kun
nen verwachten. Wanneer je verzocht
wordt, over iets bepaalds na te den
ken, is dat gewoonlijk het laatste
waar je aan denkt. Onder het eten
had ik nauwelijks de verschillende
punten overwogen, die mij door de
kapitein waren voorgelegd. Ik was,
en ben niet dapper in feite huiver
ik bij de gedachte aan lichamelijk
gevaar maar hier was geen sprake
van weigeren.
We kwamen onmiddellijk terzake.
De kapitein stond van z'n lessenaar
op en liep naar het kaartenbord. Uit
een gesloten kast haalde hij een kaart
op grote schaal van Sumatra en leg
de deze voor ons neer, nam 'n potlood
en een passer, en vertelde, staande
tussen mij en de kolonel, in het kort
wat ik te doen had.
„Het eiland Sumatra," begon hij, „i
kort na de val van Singapore door
de Japanners bezet. Het is, zoals je
kunt zien, een heel groot eiland en zc
zijn daarom zeker niet in staat overal
voldoende troepen te legeren in
feite zijn er enorme stukken van hon
derden vierkante kilometers, waar de
vijand helemaal niet zit. De Britse en
Nederlandse burgers en de meeste
troepen, die uit Singapore ontsnapten,
werden bijeengedreven en in tijdelijke
gevangenkampen gezet, min of meer
in die streken, waar ze gevangen wer
den genomen. Naderhand begonnen
de Jappen ze over te brengen naar
grotere en meer permanente kampen
op de oostkust in de buurt van Palem-
bang en velen, speciaal zij die konden
werken, werden of worden naar Ma-
lakka overgebracht." Hier wachtte
hij en nam een potlood, waarmee hij
een dun cirkeltje om een gebied trok
bij de noordelijkste punt van het
eiland aan de kant van de Indische
Oceaan.
„Hier," zei hy, terwijl hy in d# cir
kel een puntje zette, „is een van de
kampen, waarvan de bewoners nog
niet naar het andere eind van het
eiland zyn overgebracht." Hij keerde
zich om en keek me aan. „We zijn
juist twee belangrijke dingen over dit
kamp te weten gekomen: het eerste
is dat zich in dat kamp een man be
vindt, die voor de geallieerde zaak
van zeer groot belang is; het tweede
is. dat het kamp zeer binnenkort ge
sloten wordt, en de gevangenen naar
elders overgebracht zullen worden."
Hier nam de kolonel het gesprek
over
Van ons standpunt gezien is 't het
belangrykste, dat dit kamp volkomen
geïsoleerd ligt. De gevangenen be
staan uit ongeveer veertig militairen
die probeerden het dorp Sinkel te be
reiken in de hoop, per boot te kunnen
ontsnappen. Er zijn ook nog een hand
jevol Nederlanders en drie of vier
Britse burgers, die de nabygelegen
bergen op mineralen onderzochten.
Een van hen. een Australische na
tuurkundige, is de man die wij moe
ten hebben.
Het kamp was eens een Nederlandse
tabak3onderneming eu wordt bewaakt
door een handjevol Japanse soldaten
onder 'n lagere officier. Ze zyn van
de dichtstbyzijnde Japanse legeron
derdelen gescheiden door vele kilo
meters bergpad de discipline is
tengevolge daarvan maar slap en ze
geven zich over aan drinken en het
mishandelen van de gevangenen
iWordt .vervolgd},
