Duitse toeristen in
Rusland gearresteerd
Kort na arrestatie echtpaar
Beschuldigd
van spionage
Warenhuisbrand
Breda; zeker
miljoen schade
Waar zijn onze schepen?
0, KOM ER EENS KIJKEN
...NAAR WAT SINT STAL
GEEN VERGOEDING VOOR
DIENSTWEIGERAAR UIT
HITLER-TIJD
STEMMEN UIT DE KERKEN
AOSRAM
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
B
(Advertentie)
In de Sowjet-Unie zijn opnieuw
twee Wcstduitse toeristen op
beschuldiging van spionage ge
arresteerd. Het betreft hier dè
27-jarige Walter Naumann en
de 22-jarige Peter Sonntag.
Het plaatsvervangend hoofd van de
afdeling Duitse zaken van het Rus
sische ministerie van buitenlandse
zaken heeft de Westduitse ambas
sade gisteren van hun aanhouding
Comité Zelfbeschikking
Meuw-Guinea
Het comité van 210 Nederlan-
H ders, dat onlangs aan minister
Luns een manifest ten gunste
van de zelfbeschikking der Pa
ll poea's overhandigde, heeft
thans besloten liet niet bij deze
stap te laten doch voort te
gaan met zijn actie. De groep
heeft daartoe de naam aange-
H nomen „Comité Zelfbeschik-
king Nieuw-Guinea".
In een donderdag gehouden
vergadering is besloten, voort
te gaan met pogingen het Ne-
dei-landse volk sterk te door-
dringen van zijn verantwoorde-
li lijltheid ten opzichte van land
M sn volk der Papoea's. Het be-
sluit werd volgens een medede-
iing van het comité genomen
l§ in het bijzijn van een aantal
adviseurs uit het gehele land.
Het comité hoopt dat nog zeer
m velen door hun adhesie te be
ls tuigen de bevolking van Ne-
derlands Nieuw-Guinea duide-
lijk willen maken, dat het Ne-
H derlandse volk in overgrote
meerderheid achter het uiter-
mate moeizame overleg van g
minister Luns in de V.N. staat. n
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Per 1 januari aanstaande
Loonakkoord bereikt in
klein metaal-industrie
(Van onze Haagse redactie)
De werkgevers- en werknemersorga
nisaties in de kleine metaalnijverheid
hebben overeenstemming bereikt
over een loonsverhoging. De voor
stellen zijn ter goedkeuring aan het
college van rijksbemiddelaars over
gelegd.
De overeenstemming komt neer op
ceu verhoging van de uurlonen met
10 cent per 1 januari 1962 en een
verhoging van de uurlonen met 5
cent per 1 april 1962 voor de werk
nemers in het smeden- en metaalbe-
werkings-, het automobiel- én gara
gebedrijf, het motorenrevisie- en het
carrosseriobedrijf, het rijwielkleinbe-
drijf en het isolatiebedrijf.
De' lonen voor de werknemers in de
installerende bedrijfstakken zoals het
loodgieters- en fittersbedrijf, het cen
trale verwarmingsbedrijf en het elek
trotechnisch bedrijf zullen per 1
januari 1962 worden verhoogd met
6.5 procent en op 1 april 1962 met
2,75 procent. De basisloncn zullen in
ieder geval met tenminste 10, respee-
tievelijk 5 cent per uur omhoog gaan.
Ook is overeengekomen de werkclas-
sificatie in te voeren in het smeden-
en metaalbewerkingsbedryf Het aan
tal gemeenteklassen is teruggebracht
van vijf tot vier en de normale werk
week zal per 1 januari 1962 47 uur
bedragen, terwijl met ingang van 1
oktober 1962 de 45-urige werkweek
zal worden ingevoerd.
in kennis gesteld op grond van spio
nage voor de Verenigde Staten.
Naumann en Sonntag maakten een
autotocht via de Russische steden
Wiborg, Leningrad, Moskou, Char-
kov, Jalta en Tsjernowitz en wer
den op 27 september in. hechtenis
genomen.
Volgens het Russische persbureau
Tass zouden op hen geheime ge
gevens zijn aangetroffen, terwijl
zou zijn gebleken, dat zij tot spion
waren opgeleid door de Ameri
kaanse geheime dienst in Heidel-
berg. Hun taak was het lokali
seren en fotograferen van raket
bases, radarinstallaties, kracht-
stations en andere militaire 'eh
industriële installaties.
In het bericht van Tass wordt ver
der gezegd dat volgens een verkla
ring van het Russische ministerie
van buitenlandse zaken zij zouden
hebben bekend door het vergaren
van geheime gegevens de Russische
wetten te hebben overtreden.
Kort geleden werd nabij Kief, in de
Oekraïne, het Westduitse echtpaar
Werner gearresteerd, eveneens op
beschuldiging van spionage.
Waarnemers In Moskon verwachten,
dat alle vier gearresteerde Westdnit-
sers in de komende weken in Kief
zullen worden berecht.
Panama wil kanaalverdrag
met Amerika opzeggen
De Panamese nationale vergadering
heeft gisteren met algemene stem
men een resolutie aangenomen, waar
in wordt gepleit voor opzegging van
alle bestaande Panamees-Amerikaan-
se verdragen, voor het vrijmaken
van de weg naar nieuwe onderhan
delingen over do Panaraakanaalzone.
Op het spel staat Panama's wens
Waarschijnlijk door kortsluiting in
een hoogspanningskabel is gisteren
brand uitgebroken in een der twee
zaken van een groot warenhuis van
Vroom en Dreesmann in Breda, waar
de meobel- en textielafdeling in zijn
ondergebracht. Zo snel greep het
vuur om zich heen, dat personeel en
publiek in allerijl het pand moesten
verlaten.
In een oogwenk was het gebouw een
vuurzee en slechts met veel moeite
gelukte het het vuur terug te drin
gen. Men heeft daar ongeveer an
derhalf uur voor nodig gehad. Later
bleek dat de parterre en eerste ver
dieping totaal waren uitgebrand. De
brandweercommandant, de heer Th.
Rademakers, schatte de schade niet
beneden het miljoen.
Djakarta vraagt donors
voor de strijd
Overste Djoelmrtono, bestuurs-
lid van het „lichaam voor de
ontwikkeling van het potenti-
if eel der functionele groepen", |f
H heeft een beroep gedaan op ff
het Indonesische publiek om
zich als bloed-donor op te ge-
ven voor het geval dit nodig m
mocht zijn voor Indonesische
strijdkrachten in Nieuw-Gui-
nea. Hij verklaarde daarbij, dat ff
de ernstige noodzaak daartoe
zich elk ogenblik zou kunnen
ff voordoen. ff
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
voor een groter aandeel ln de op
brengst. Amerika heeft te kennen
gegeven dat het niet afkerig is van
nieuwe onderhandelingen over het
bestaande verdrag, dat het Panama
kanaal „voor onbeperkte tijd" in
bruikleen aan de Verenigde Staten
afstaat.
Alexander Alxandrof, eerste medewer
ker van Molotow in de Sow)et-delegatie
bij het internationaal bureau voor atoom
energie in Wenen, zal bi) afwezigheid
van de voormalige Sowjet-minister van
buitenlandse zaken als delegatieleider op
treden.
De Rotterdamse recherche heeft op een wrede manier kinderdromen
moeten verstoren... Kort nadat Sint-Nicolaas zijn intrede ln ons land
had gedaan, moesten enkele rechercheurs constateren, dat bij de
schoorsteen in een woning kinderschoentjes van allerlei maat waren
volgestopt met gestolen snoepgoed, een spoortreintje, een vlieg
tuigje, en zo meer. De 28-jarige los-werkman H. B., die in deze als
sinterklaas had gefungeerd, werd gearresteerd op vermoeden van
diefstal van f 8700 bij een rederij. Niet alleen de kinderen van zijn
kostbaas had hij vriendelijk bedacht. Ook het ouderpaar zelf had
hij een warm cadeau gegeven: leren pantoffels. Met een taxi was
B. naar Amsterdam gereden (kosten f105) om daar zyn verloofde
mooie cadeaus te brengen. Zijn zuster en broer kregen ook iets en
ten slotte zette de los werkman voor zichzelf de bloemetjes buiten.
Het Westduitse hooggerechtshof
heeft in hoogste instantie een eis
tot schadevergoeding, ingediend door
een 47-jarige arbeider uit Bremen,
die wegens dienstweigering in de
nazi-periode tot zes jaar gevangenis
straf en plaatsing bij een strafbatal-
jon was veroordeeld, van de liand
gewezen.
De betrokkene had in 1939 een op
roep tot opkomst in het leger gekre
gen, doch geweigerd daaraan gevolg
te geven omdat njj niet „voor Hitier
in de oorlog wilde gaan".
Het hof wees de door hem ingedien
de eis tot schadeloosstelling ten be
drage van 10.500 mark af uit over
weging, dat een verzetshandeling
aan de hand van haar beweegrede
nen, doelstellingen en mogelijkheden
van slagen moet worden beoordeeld,
wil zij als een poging tot herstel van
een bestaande onrechtvaardige toe
stand, die kans van slagen biedt,
kunnen worden beschouwd.
Als voorbeeld van rechtmatig verzet
noemde het hof het verzet van de
mannen van de 20e juli 1944.
De dienstweigering van de betrok
ken arbeider was daarentegen een
op zichzelf staande actie gebleven,
die aan de bestaande verhoudingen
niets heeft kunnen veranderen, aldus
het hof.
Horeca-sluiting
voorgesteld
Het merendeel van de leden van de
kring Noord-Limburg van de Ne
derlandse Katholieke Bond van
Hotel-, Café- en Restauranthouders
heeft zich tijdens een in Venlo ge
houden vergadering de wenselijkheid
betoogd om de horeca-bedrijven voor
één dag in de week te sluiten.
De noodzaak hiervan spruit mede
voort uit het steeds nijpender wor
dende probleem van de personeels
voorziening. Hierdoor zou het moge
lijk zrjn het personeel een dag per
week vrijaf te geven en de overige
dagen met de volle bezetting zich
aan de zaak te kunnen wijden.
Vromen-papier verwacht
in 1961 gunstig resultaat
Desgevraagd deelt, de directie van
Vromen en papierfabriek Doetin-
chem N.V. te Doetinchem mede dat
in het derde kwartaal de gang van
zaken even gunstig is geweest als in
het eerste halfjaar.
Alhoewel het vierde kwartaal van
1961 nog slechts half om is meent
de directie uit de ter beschikking
staande gegevens te mogen conclu
deren dat ook dit laatste kwartaal
geen mindere resultaten zal opleve
ren dan de voorgaande. Zij vermoedt
het jaar 1961 met een zeer goed re
sultaat 'te zullen kunnen afsluiten.
De vraag naar de produkten van de
vennootschap is zeer behoorlijk.
Slot van pag. 3)
Die eenvoudige handwerkslieden,
want dat waren de meesten, heb
ben een paar eeuwen geleden
reeds een visioen gezien van wat
ons nu voor ogen staat wanneer
wij denken aan de toekomst van
de oecumene. Maar, wat deze be
trekkelijk kleine groep aan zen
ding heeft gedaan, is ongelooflijk.
Zij hebben aan de kerken in dezen
een beschamend voorbeeld gege
ven. En zy hebben niet de gemak
kelijkste zendingsterreinen ge
zocht, maar jnist de moeilijkste en
zo zyn de broeders van Hernhut
dan ook terechtgekomen in Suri
name, wat voor hen misschien
wel het allermoeilijkste land is
geweest. In de genoemde brochu
re van 1960 wordt gesproken van
meer dan 200 graven die daar
zijn.
In 1736 zijn dan de twee overge
bleven broeders teruggekeerd.
Maar twee jaar later was een van
hen met nog een ander weer te
rug in het land van de „swarte
slaven en blancke menschen",
waar de planters doorgaans van
gedachten waren „dat die swarte
en roode Chamskinderen doch
vervloekt sijn". Zij wilden stichten
een gemeenschap als in Hernhut.
Om met de slaven in contact te
komen, hebben zij zich als slaven
opzichters verhuurd en hun er
barmelijk leven gedeeld, omdat
dit de enige manier was om met
hen in aanraking te komen. Zo is
dan het begin geweest van de
zending van de Hernhutters in
Suriname. En hoevele er ook door
een vroegtijdige dood wegvielen,
telkens waren er weer andere die
hun plaatsen innamen. ..Op bijna
verkwistende wijze werden levens
gegeven in dienst van de Heer."
Zendingsschool
Toen de Hernhutters eenmaal
vaste voet in Suriname hadden
gekregen, zyn ze steeds verder
gegaan. Ze zyn gaan werken on
der de Indianen. Ze zyn de weg
gevluchte slaven gevolgd tot diep
in het oerwoud, waar geen blanke
zich waagde. Toen na 1863 con
tractarbeiders uit de landen van
het oosten werden gehaald, heb
ben ze ook deze in hun zendings
werk betrokken. Zij hebben kin
dertehuizen gesticht. Tot 1844
was het niet. toegestaan slaven
te onderrichten. Nadien hebben
zij zich hier op het onderwys ge
worpen. Hun eerste zendings
school in het „bosland" dateerde
echter al vanaf 1767.
Nu hebben zij ruim 50 scholen
met ongeveer 18.000 leerlingen
Toen de vrygeworden slaven de
plantages verlieten, hebben zij
veel gedaan om deze mensen op
te leiden voor een zelfstandig be
roep, Zij zyn in Paramaribo be
gonnen met wat wij nu zouden
noemen „stadszending" en daar
aan verbonden zij sociaal werk
onder armen, ouden, wezen en
werkelozen. Zij hebben zich op het
jeugdwerk geworpen en toen wij
de film zagen van het bezoek van
onze koningin aan Suriname, heb
ben wij ook hun jeugdgroepen
kunnen zien.
i Oude schuld
Deze week wordt onze aandacht
gevraagd voor het medische en
sociale werk. Verbazingwekkend
mag het worden genoemd dat
deze Hernhutters in 1740 reeds
een zendeling-arts naar Suriname
hebben gehaald. Wie het kaartje
beziet waarop de drie hospitalen,
de poliklinieken en de kinderte
huizen staan aangegeven, moet
erkennen dat hier iets is gegroeid
dat ons beschaamd maakt, zeker
als we denken aan de geschiede
nis van de begintijd. En wie een
verslag leest van de diacones-arts
zr. S. M. Dekker, die met een stel
oude overgordijnen op stap moet
gaan om een „onderzoekkamer"
te kunnen afschutten en die een
„onderzoektafel" moet improvise
ren van een brede plank en ben-
zineblikken en die in een hang
mat. zo maar ergens aan de oever
van een rivier in een kampje moet
slapen, nadat zij op een primus
haar potje heeft gekookt en die
toch schrijft: „Ik voel me bevoor
recht dat ik dit werk doen mag",
die zal zeggen dat dit werk niet
te gronde mag gaan.
Zeeland heeft aan Suriname en
aan de Hernhutters nog wat goed
te maken en wanneer zij nu een
beroep op ons doen, zullen wij in
onze provincie een stukje oude
schuld kunnen afdoen.
Advertentir
Lagere winst over 1961
werf Gusto, Schiedam
Tydens de verstreken periode van het
lopende boekjaar zyn alle afdelingen
van de N.V. werf Gusto v.ll. firma
A. F. Smulders te Schiedam, aldus de
directie, volledig bezet geweest. Deze
bezetting zal ook In liet resterende
gedeelte van dit jaar en gedurende
1962 kunnen worden gehandhaafd.
Om dit te kunnen bereiken heeft de
vennootschap opdrachten moeten
aanvaarden tegen scherp concurre
rende prijzen en met korte leverings
tijden.
Het kostenpeil is in 1961 verder ge
stegen, niet slechts door de loonsver
hogingen, maar met name ook door
de op 1 januari 1961 ingevoerde
werktijdverkorting, die slechts ten
dele is opgevangen door een verho
ging van de produktiviteit. Tenge
volge van bovenstaande factoren zal
de winst over 1961 lager zijn dan
over 1960.
Resultaten van Demka
blijven iets achter
In de buitengewone algemene verga
dering van aandeelhouders van de
Koninkljjke Demka-staalfabrieken
N.V. te Utrecht werd de voorgestel
de statutenwijziging met algemene
stemmen aangenomen. Het maat
schappelijk kapitaal zal worden ver
hoogd van 15 miljoen gulden tot 50
miljoen. Bovendien wordt de winst-
deling en -de verdeling van het liqui
datiesaldo gewijzigd. Daarnaast zal
de mogelijkheid worden geopend in
terim-dividenden uit te keren.
De directie deelde ln de vergadering
mede. dat wordt verwacht, dat de re
sultaten over 1961 enigszins achter
zullen blijven bij die over 1960 als
gevolg van scherpe concurrentie,
doordat voor verschillende produkten
de Westeuropese produktiecapaciteit
sterker i3 gestegen dan de vraag.
Orders „Reineveld" N.V.
Desgevraagd deelt de directie van
de machinefabriek Reineveld N.V.
te Delft mede dat in het afgelo
pen deel van het boekjaar 1961 de
orderportefeuille op peil is gebleven.
Door gebrek aan voldoende werk
krachten kwamen er soms stagna
ties in de produktie voor, met als
gevolg langere leveringstijden.
Vooral voor de export betekende dit
vele malen het missen van bestellin
gen. Door diepte-investeringen wordt
regelmatig getracht de produktivi
teit te verhogen doch in verband met
de aard van de produktie (geen gro
te series of massaproduktie) zijn
hieraan ook beperkingen gesteld.
Klantenobligatie 1961 van
Albert Heyn: 7,5 procent
In een gisteren gehouden buitenge
wone algemene vergadering van aan
deelhouders is mr. J. Meynen tot
commissaris van Albert Heijn N.V.
benoemd. Hiermede werd voorzien
in de vacature, ontstaan door het
overlijden van jhr. J. Six van Hille-
2°m- j c
De toenemende vraag naar de arti
kelen van de produktiebedrijven kan
vaak niet worden bevredigd, door
dat de bedrijven steeds meer te kam
pen hebben met tekort aan arbeids
krachten, hetgeen een nadelige inr
vloed heeft. Dit zal leiden tot voort
gaande mechanisatie. Voor het con
cern als geheel mag worden verwacht
dat het eindresultaat gunstiger zal
zijn dan over het jaar 1960 en dat,
buitengewone omstandigheden voor
behouden, het dividend over 1961
gelijk zal zijn aan dat van het voor
afgaande jaar (12 procent). ..Dit
houdt in dat de uitkering op klan
tenobligaties, evenals verleden jaar
procent zal bedragen", aldus de
raad van bestuur.
Reorganisatie N.I.S.U.
is thans voltooid
De directie van de Nederlands-Indo
nesische Suiker Unie heeft in een
buitengewone vergadering aan aan
deelhouders medegedeeld, dat de re;-
organisatie van de maatschappij
thans is voltooid. De dochtermaat
schappijen hebben haar rechten en
de behartiging van liaar belangen,
voortspruitend uit de genaaste be
zittingen in Indonesië, aan een voor
dit doel opgerichte N.I.S.U.-stichting
overgedragen, die in deze ten behoe
ve van aandeelhouders in de N.I.S.U.
zal optreden.
De N.V. maatschappij tot exploitatie
van suikerondernemingen Sentanen-
Lor, Bramgkal en Dinoyt is geliqui
deerd en het bezit van de aandelen
in de cultuurmaatschappij Gempol-
krep N.V. is verkocht. De pensioen
verplichtingen zijn aan een verzeke
ringsmaatschappij overgedragen. Het
belang by de N.V. kantoorgebouw In-
sulinde is verkocht.
De verdere plannen van het bestuur
zijn erop gericht te blijven voortbe
staan. Liquidatie is volgens het be
stuur niet in het belang van de aan
deelhouders uit fiscale overwegingen.
(Bij liquidatie zouden de aandeelhou
ders worden aangeslagen in de in
komstenbelasting) Het bestuur
zoekt geen contacten om een eventu
eel bod op de aandelen N.I.S.U. los
te krijgen. Op zeven december zal
een tweede buitengewone vergade
ring worden gehouden.
In de beurs van Berlage te Amsterdam
zal ln het begin van liet volgend jaar
een centrum voor industriële vormge
ving worden gevestigd. De voornaamste
ruimte die dit centrum in beslag zal
nemen wordt de grote zaal. waarin thans
nog de graanbeurs wordt gehouden. Deze
graanbeurs zal verhulzen naar de noord
zijde van het beursgebouw.
HOOG EN LAAG WATE!
19 november
nap
+nap
nap
nap
uur
meter
uur meter
uur
meter
uur meter
Vlissingen
11.21
1.78
23.53
1.96
5.30
1.53
18.05
1.96
Tcrneuzcn
11.52
1.95
6.00
1.69
IS.37
2.12
Hansweert
0.12
2.09
12.25
2.08
6.30
1.83
19.08
2.26
Zierikzee
0.26
1.48
12.32
1.30
6.20
1.24
18.44
1.68
Wemeldinge
0.40
1.72
13.01
1.55
6.29
1.41
18.56
1.S7
20 november
Vlissingen
12.10
1.96
6.20
1.70
18.53
2.09
Terneuzen
0.22
2J3
12.41
2.12
6.53
1.86
39.27
2.25
Hansweert
1.05
2.26
13.17
2.23
7.25
2.00
19.58
2.39
Zierikzee
1.19
1.56
13.30
1.43
7.11
1.36
19.34
1.74
Wemeldinge
1.33
1.84
13.54.
1.69
7.21
1.55
19.46
1.98
