Rechter probeert uit te zoeken
wie Haagse jongen doodde
Ruim 8 miljoen voor
een „Rembrandt"
f KLANKBORD
V.S. vragen westen
grotere inspanning
Deserteurs in
Brits Guyana
gearresteerd
VERKOOP ONROEREND GOED
AAN DUITSERS GESTEGEN
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
De noodlottige sabelsteek
Politiemannen kunnen zich
niets meer herinneren
De rechtbank te Den Haag heeft gistermorgen een begin ge
maakt met de voortgezette behandeling van de zaak „noodlottige
sabelsteek". Na de eerste behandeling op 18 oktober werd de
zaak aangehouden, daar het getuigenverhoor onvolledig zou zijn
geweest. Gisteren zijn elf nieuwe getuigen verhoord. Aanleiding
hiertoe was het feit, dat bij de rechtbank onvoldoende zekerheid
bestaat welke van de twee agenten, de 33-jarige agent H. A. L.
of de 24-jarige agent G. V., resp. verdachte en getuige, de dode
lijke steek heeft toegbracht.
ATs eerste kwam de verdachte, de
agent. L., opnieuw voor het hek. Te
gen hem is in de vorige behandeling
door de officier van justitie wegens
dood door schuld een geldboete van
honderd gulden of twintig dagen
hechtenis geëist. Ondanks de scher
pe ondervraging van de president,
mr. Schaafsma, bleef hij bij zijn eer
der afgelegde verklaring waarin hij
ontkend de 16-jarige W. H. Scholte
niet zijn sabel te hebben gedood.
De toedracht van de zaak is groten
deels bekend. Op 2 januari van dit
:ar had bij de Geraniumstraat in
en Haag een gemeentelijke kerst
boomverbranding plaats. Roerige
jongelui trachtten het door de Haag
se Jeugdactie georganiseerde feest
te verstoren. Een groep agenten ruk
te na vele telefonische klachten uit
en voerde charges uit. De agenten
L. en V. joegen een opvallend ge
klede jongeman, Wim Scholte, met
de sabel voor zich uit. Plotseling
zakte de jongen in elkaar, hij over
leed korte tijd later aan de gevolgen
van de sabelsteek. Getuigen hadden
een van beide agenten zien steken.
Niet achterlijk
Aan L. vroeg de president gister
morgen: „Kan het zijn dat U niet
weet dat U het deed?"
D.: „Ik ben toch niet achterlijk".
President: „Zeer intelligente men
sen weten soms niet meer wat zij
in een bepaalde situatie gedaan
hebben. Heeft U zich dan mis
schien afgevraagd dat uw colle
ga V. het gedaan moest hebben?"
L.: „Ik wist niets meer". Ook bij de
ondervraging van de burgergetuige
Risicoclausule in lopende
contracten rechtsgeldig
De prijzenbeschikkïug bouwbedrijf
1960 heeft geen betrekking op de ri
sicoclausules in reeds overeengeko
men bouwcontracten, die bij deze
ministeriële beschikking van 23 maart
1960 tevens buiten werking werden
gesteld. Dit heeft het gerechtshof in
Amsterdam gisteren beslist naar aan
leiding van een civiele procedure tus
sen de gemeente Den Helder als ge
daagde en de nannemingsfirma Coorn
en De Jonge uit Medemblik als eise
res, waarby een principieel verschil
van mening over de interpretatie van
de pryzenbeschikking voor het bouw
bedrijf van de minister van econo
mische zaken de inzet was.
Met name ging het over de vraag
of door deze beschikking de risico
clausule in tevoren opgestelde aan
nemingsovereenkomsten mogelijk
verhoging van de aanneenisom ten
gevolge van loonstijgingen of loonda
lingen) kan aantasten. De gemeente
Den Helder weigerde bij de eindaf
rekening van een bouwproject (kosten
79.000) het volgens de risicoclausule
opgevoerde bedrag ad ruim 2300 te
betalen omdat zij meende dat de con
sequentie van de beschikking is dat
ook de risicoclausule buiten werking
is gesteld. Het gerechtshof was het
met deze zienswijze niet eens, hetgeen
vooral in aannemerskringen wordt
toegejuicht, omdat bij deze principiële
zaak landelijk gezien een bedrag van
50 a 60 miljoen gulden op het spel
staat.
Sam Rayburn overleden
De voorzitter van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden, Sam Ray
burn, is gisteren in een ziekenhuis
in zyn woonplaats Bonham in de
staat Texas overleden. De doodsoor
zaak was kanker, Rayburn was 79
jaar.
Rayburn heeft de functie van voor
zitter van het Huis van Afgevaar
digden langer bekleed dan wie ook
in de geschiedenis. Na de president
was hij de machtigste man van het
land. Rayburn was, als voorzitter
van het Huis van Afgevaardigden, de
man die, na de vice-president, in
aanmerking kwam voor een even
tuele waarneming van de presiden
tiële functie.
TE GvVSTZes bedoèïnen met
aartsvaderlijke baard en in hun tra
ditionele zwierige kleding kwamen
onlangs het nieuwe bankgebouw in
Bcersjcba de bijbelse stad der ze
ven bronnen binnen en maakten
het zich gemakkelijk in de dikbeklc-
dc fauteuils in de grote ontvangst
hal. Zij begonnen een geanimeerd ge
sprek maar lieten niets van het doel
van hun komst blijken. Het begon
het bankpersoneel op de zenuwen te
werken en nadat anderhalf uur ver
streken was liet de chef door een van
de bedienden de beren vragen, wat
zij eigenlijk wensten. „Thee met koek
alstublieft", was het minzame ant
woord van een der zes onverstoorbare
„gasten".
F. B., die foto'fe gemaakt had van
het slachtoffer en de ooggetuige, de
Haagse journalist W. T. V. en de
heer H. van der Z., kwamen geen
nieuwe feiten aan het licht. Het ver
hoor van de hoofdagent F. H. D.
deed de president verzuchten:
„Vreemd, dat niemand van degenen
die om de bloedende jongen heen
stonden vroeg, hoe dat was geko
men".
Politie weet niets
Na een korte schorsing van de
behandeling zei de president *s
middags tegen de agent D. van
K., die toen hij op de plaats van
het ongeval verscheen ook niet
gevraagd zou hebben wat er ge
beurd was: „Ik sta vandaag ver
baasd. Anders weet de politie al
tijd zoveel en nu blijkt dat ze in
dit geval niet eens aan de gewone
menselijke nieuwsgierigheid heeft
voldaan".
Ook de volgende getuige, politieman
E. H. K. van IJ., had aan deze „nor
male menselijke reactie" niet vol
daan. De inspecteur der rijksrecher
che P. A. van N., die op vérzóek van
de procureur-generaal' een onderzoek
had ingesteld, antwoordde op de
vraag van de president of hij het niet
vreemd vond dat de sabels zonder
onderzoek waren ingenomen: „Dat
is nakaarten". President: „Zolang ik
strafzaken behandel doe ik niéts an
ders dan nakaarten". Brigadier J.
van N., die de getuigen voor een
verhoor door de commissaris van po
litie H. van H. had moeten „sorte
ren", zei hierbij niet gevraagd te
hebben wie de dader was. Ook de
laatste getuige, commissaris Van H.
kon de dader niet noemen. Eén ge
tuige werd door de rechtbank niet
gehoord, omdat deze in het buiten
land verblijft.
Eis gehandhaafd
De officier van justitie, mr. Dijse-
rinck, maakte het kort in zijn re
quisitoir: hij bleef by zyn eis, 100
gulden boete of 20 dagen hechtenis
voor dood door schuld. De raadsman
van beklaagde bleef erbij dat er
geen bewijs was geleverd dat L. en
niet V. het gedaan had. Als de recht
bank dit toch zou aannemen, be
toogde hij dat er voor dood door
schuld „aanmerkelijke sehuid" moet
zyn. Deze ontbreekt, zo meende hij.
Hij vroeg vrijspraak. De rechtbank
zal 30 november vonnis wijzen.
DUURSTE SCHILDERIJ TER WERELD
„Aristoteles, peinzend bij
een buste van Homerus"
„Aristoteles, peinzend bjj een buste
van Homerus", een schilderij van
Rembrandt, is woensdag in New
York voor 2,3 miljoen dollar (ruim
8 miljoen gulden) verkocht aan het
Metropolitan museum of New York.
De gelden waarmee het museum
kunstschatten aankoopt worden ge
schonken door een aantal particulie-
Op economisch vlak
Om Russische
uitdaging het
hoofd te bieden
De Verenigde Staten hebben er
gisteren bij de Westeuropese
landen op aangedrongen hun
economische produkfcie tegen
1970 met vijftig procent op te
voeren, als antwoord op Rus-
lauds economisch offensief.
Stichting van den Arbeid
bepaalt standpunt
Gistermiddag heeft de Stichting
van de Arbeid een vergadering
gehouden in verband met de
slotbespreking «-elke de stich
ting vandaag zal hebben met
enige ministers en staatssecre
tarissen van sociale zaken, over
het in de naaste toekomst, te
volgen sociaal-economisch be
leid.
Naar wij vernemen heeft het over
leg in de Stichting van de Arbeid
geleid tot het innemen van een ge
meenschappelijk uitgangspunt, dat
een basis kan vormen voor bet van
daag met de regering te houden ge
sprek. Dit uitgangspunt zal aan de
regering onderling worden medege
deeld door de twee voorzitters van
de stichting, de heren Kruyff en
Roemers.
Schorsing hoofdagent
ingetrokken
(Van onze Haagse redactie)
De Amsterdamse politie heeft de
schorsing van hoofdagent j. de
Knecht de politieman die ge
schorst was aangezien' hij werd ver
dacht van ontuchtige handelingen
met een minderjarige arrestante
donderdag ingetrokken. Dit wordt
gezien als het resultaat van een
groot aantal publikaties, die versche
nen naar aanleiding van een klacht
geuit in het blad „De politie".
Zoals men weet bleef het intrek-
kingsbesluit van de schorsing steeds
maar uit, ondanks het feit dat de
heer De Knecht door een
uitspraak van de Amsterdamse
rechtbank volledig was gerehabili
teerd. De rechtbank sprak de politie
man op 20 oktober vrij. O.p '1 novem
ber is aan de burgemeester het ver
zoek gedaan de schorsing ongedaan
te maken. Na twee wekën is dit dan
gebeurd.
Amerika pleitte voor een gecombi
neerd nationaal produkt van de Ver
enigde Staten, Canada en West-Eu
ropa van tussen de 1300 en 1500 mil
jard dollar als streefdoel.
De Amerikaanse voorstellen werden
gepousseerd door de Amerikaanse
onderminister George W. Ball, op de
ministersconferentie van de nieuwe,
twintig landen omvattende, organisa
tie voor economische samenwerking
en ontwikkeling;
De Britse minister van financiën
Selwyn Lloyd zei dat hij zich in prin
cipe met de Amerikaanse voorstellen
kon verenigen. Maar, meende hij.
men was wat voorbarig geweest met
de onthulling en andere landen had
den nog geen gelegenheid genoeg ge
had om er zich mee bezig te houden.
Lloyd drong er op aan dat men
de produktieverhoging zou uit
smeren over tien in plaats van
over negen jaar. Hij betreurde
voorts dat de voorstellen waren
aangeboden als een westers ant
woord op besluiten van het on
langs gehouden 22ste partijcon
gres in Moskou.
REGERINGSLEIDERS
PLEGEN OVERLEG
Bondskanselier Adenauer zal, na zyn
overleg met president Kennedy, op
30 november in Parijs met president
De Gaulle besprekingen voeren. Dit
is officieel in Bonn meegedeeld.
Premier Macmillan zal voor de be
sprekingen van De Gaulle en Ade
nauer in Parijs naar Bonn gaan om
door de bondskanselier te worden in
gelicht over het resultaat van diens
gesprekken met de Amerikaanse pre
sident.
Oostduitsers
hielden Britten
urenlang vast
Een woordvoerder van het Britse op
perbevel in Berlyn beeft gisteren ver
klaard, dat het garnïzoensconmiando
bij de Russische autoriteiten een pro
test heeft ingediend in verband met
het feit dat. vier Britse staatsburgers
woensdag een tijdlang in Oost-Berlyi
werden vastgehouden.
In een officiële Britse verklaring
werd gezegd, dat het hier twee toeris
ten betrof en twee burgerambtena
ren. werkzaam bij het Britse hoofd
kwartier.
De Britse woordvoerder zei dat de
toeristen <t!b uur nabij de controle
post in de Friedrichstrasse werden
vastgehouden toen zij na een kort be
zoek aan Oost-Berlijn naar. het wes
telijk stadsdeel wilden terugkeren,
Zij moesten nrilitaire inlichtingen ver
strekken. De twee burgerambtenaren
werden 9 uur vastgehouden.
Volgens deskundigen zou het zeer
grote doek uit de late periode van
Rembrandt minstens anderhalf mil
joen dollar opbrengen. Daarmee zou
het het wereldrecord hebben gebro
ken. De bieding begon met een mil
joen, geboden door een particulier
verzamelaar. Het bod ging telkens
met honderdduizend omhoog en was
reeds na vier minuten op 2,3 miljoen
gekomen.
De hoogste prijs die tevoren ooit op
een veiling was betaald voor een en
kel doek was 770.000 dollar voor een
religieus doek van Rubens (Londen
1959). Rembrandt verbeterde ook het
record van particuliere aankopen, dat
op naam stond van „Alba Madonna"
van Raphael, waarvoor in 1936 wijlen
Andrew Mellon 1.166.400 dollar be
taalde aan de regering van de Sow-
jet-Unie.
Het doek van Rembrandt behoor
de tot de collectie van 24 magni
fieke doeken van oude meesters,
van wijlen Alfred W. Eriekson,
een der pioniers van de New
Yorkse reclamewereld.
De op een na hoogste prijs werd be
taald voor een doek van Fragonard,
een lezend jong meisje voorstellend.
Chaster Dale, een bankier, kocht het
voor de National Galery in Washing
ton. een instituut waarin hij een
vooraanstaande plaats heeft.
schatting van deskundigen was
350.000 dollar. De prijs was 875.000
dollar.
De veiling werd bijgewoond door ver
scheidene Nederlandse, Italiaanse en
Britse handelaren.
Een onbekende verzamelaar betaalde
220.000 dollar voor een „Madonna en
kind" van Crivelli (15de eeuw). Het
„Portret van een oude man" van
Rembrandt bracht 180.000 dollar op.
Het doek werd gekocht door Edward
Speelman Ltd. of Londen. Het Car
negie Instituut betaalde 145.000 dol
lar voor „Man met haring"
Frans Hals.
Door het Witte Huis is een nieuwe
foto vrijgegeven van de trotse mevr.
Kennedy, de echtgenote van de Ame
rikaanse presidentmet haar zoon
John F.
De drie militairen, die naar Brits-
Guyana uitweken, zijn daar inmiddels
door de politie aangehouden. Zij zul
len vandaag als „ongewenste vreem
deling" Brits-Guyana worden uitge
zet.
De drie militairen en één Surinaams
burger verblijven thans in het hoofd
bureau van politie in Georgetown,
maar zullen in Springlands (een
plaatsje aan de grensrivier met Su
riname) overgeleverd worden aan de
militaire autoriteiten in Suriname.
Na het onderzoek zal worden be
paald of de soldaten voor de krijgs
raad dienen te verschijnen of dat de
zaak krijgstuchtelrjk kan worden af
gedaan.
Ghana zweeg plotseling
in V.N. over kwestie
Nieuw-Guinea
(Van onze Haagse redactie)
Om redenen die thans nog niet bé
kend zijn, is de rede die de afge
vaardigde van Ghana donderdag in
de Algemene Vergadering van de
V.N. over het Nederlandse voorstel
inzake Nieuw-Guinea zou houden,
uitgesteld. In diplomatieke kringen
in Den Haag wordt aangenomen dat
er in de groep van Afro-Aziatische
landen een niet onbelangrijk verschil
van inzicht op het laatste moment
zou zijn ontstaan over de inhoud van
deze rede, die naar men aanneemt,
sterk geïnspireerd is door de vele
besprekingen die van Indonesische
zijde met de delegaties van de Afro-
Aziatische groep zijn gevoerd.
Aangenomen wordt dat de Ghanese
afgevaardigde met een voorstel
komt, dat Indonesië niet onwelgeval
lig zal zijn. Zeer wel geïnformeerde
kringen verwachten dat Ghana op
een regeling zal aandringen waarbij
van I het geschil tussen Nederland en In
donesië zal worden bijgelegd.
B'
Het Wereldgebeuren
Kongo
Het experiment, dat onder leiding
van wijlen Dag Hammarskold
in Belgisch Kongo is onderno
men, komt steeds meer in een fase
van totale mislukking. In grote delen
van dit voormalige Belgische gebied
heerst een benauwende politieke, mi
litaire en economische chaos. Er
wordt gemoord, er wordt geplunderd,
er wordt rassenhaat gepredikt, en er
worden verwerpelijke intriges op
touw gezet waaraan buitenlandse
mogendheden meedoen.
Het pijnlijke is, dat het niet aan
waarschuwingen heeft ontbroken
toen men startte met de actie van de
Verenigde Naties in Kongo. De huidi-
ge misère is voorspeld door mensen,
i die land en volk van Kongo kenden
cn die wisten hoe moeizaam België
destijds in dit gebied de binnenlandse
vrede tussen de stammen moest op
bouwen en hoe dat eerst gelukte toen
men beschikte over mensen, die ja
renlange ervaring hadden opgedaan
in Kongo.
et bleek helaas onvermijdelijk,
dat ondanks alle waarschuwin
gen het secretariaat van de Ver
enigde Naties opdracht kreeg zich
met het herstel van orde en vrede Sn
Kongo te bemoeien. Het nam daar
mee een onmogelijke taak op zich,
waarvoor het alleen maar de beschik
king had over halfbekwame ambtena
ren, wier idealisme het enige rook
gordijn was waarachter zij hun onwe
tendheid voor wat betreft de Kon-
go-problemen konden verbergen.
Het kreeg daarnaast de beschikking
over een bij elkaar geraapte krijgs
macht van soldaten, die ten dele be
hept waren met zeer bijzondere poli
tieke denkbeelden en die evenmin
enig begrip hadden van de taak, wel
ke zij moesten vervullen in dit land.
ij dit alles kwam nog, dat men in
de Verenigde Naties gehoor
gaf aan de stemmen van ver
scheidene „jonge" landen, wier ver
tegenwoordigers bezwoeren dat alle*
in Kongo wel in orde zou komen als
men maar zo snel mogelijk aan de
invloed van de Belgen een einde zou
maken. De Eelgen werden dus zo
snel mogelijk uitgeschakeld behalve
in Katanga, het enige gebied, waar
rust en orde bleven heersen. Daarna
ving buiten Katanga het politieke en
militaire spel aan, waarbij plundering
moord en intriges er toe geleid heb
ben. dat Kongo steeds verder afzak
te naar de chaos.
Een Ierse „ambtenaar" van de Ver
enigde Naties slaagde er aanvankelijk
zelié in de onrust ook tot Katanga
uit te breiden, maar later gaf hij zijn
desastreuze pogingen op.
laatste berichten melden nu.
dat de heer Gizenga, die in de
Oost Provincie het gezag in de
hand heeft, verraad heeft ge
pleegd jegens de centrale regering in
Leopoldstad. Hij ving aan met een
semi-communistische opmars, waar
bij zijn soldaten zich gruwelijk ge
dragen en het zou in zijn bedoeling
liggen het gezag over de gehele Kon
go te veroveren.
In Katanga heeft intussen Tsjombe
nog-een .restje van gezag. In elk ge
val zoveel, dat plunderende troepen
van de centrale regering onder
bevel van generaal Mobutu zich
na een rooftocht maar liever ijlings
terugtrokken tot buiten Katanga.
In de hoofdstad van Kongo. Leopold
stad, is het rustig, maar noch aan
het gezag van de Kongolese presi
dent Kasavoeboe, noch aan dat van
zijn eerste minister wordt veel bete
kenis gehecht.
et ziet er niet naar uit, dat deze
beide regeerders binnen afzien
bare tijd hun gezag over heel
Kongo kunnen uitbreiden en men zal
er zich dus op moeten voorbereiden,
dat Kongo nog verscheidene jaren
van chaos voor de boeg heeft.
Een ding heeft het Kongo-experi-
ment van de Verenigde Naties thans
wel duidelijk bewezen: het secreta
riaat van deze instelling beschikt niet
over een bekwaam ambtenarenkorps
en over een bekwame legermacht om
in een land waar burgeroorlog heerst
een politietaak te kunnen vervullen.
SEDERT 19S9
Onderzoek in drie
zuidelijke provincies
De staatssecretaris van financiën, dr.
W. II. van den Berge, heeft geant
woord op schriftelijke vragen van hot
Tweede Kamerlid de heer Borst (C.
P.N.) over het toenemende aantal
verkopen van onroerend goed in Ne
derland aan niet ingezetenen,
voornamelijk Westduitsers.
De staatssecretaris deelt mede dat
deze transacties sedert 22 maart '54
.hebben plaats gehad krachtens een
I algemene vergunning van de Neder-
landsche Bank, zonder dat daarvoor
een speciale deviezenvergunning was
vereist.
Het is de staatssecretaris niet bekend
hoeveel van deze transacties met
Duitsers, niet-ingezetenen, in de ja
ren 1954, tot en met 1961 ter kennis
zijn gebracht van de kantoren van
de hypotheken, het kadaster en de
seheepsbewïjzen en hoeveel hectaren
grond als gevolg van deze transacties
eigendom van Duitsers zyn geworden
en welke bedragen hiermede waren
gemoeid.
Het doen verzamelen van al deze
gegevens over het gehele land zou
een zeer omvangrijke arbeid ver
eisen. Om toch een indruk te ge
ven omtrent deze verkopen heeft
de staatssecretaris de gevraagde
gegevens verzameld voor zoveel
betreft de hypotheekbewaringen
van de hoofdplaatsen van de drie
zuidelijke provincies.
Het totaal der koopsommen bedroeg
Jn 1961 bij de kantoren **i Maastricht
Den Bosch en Middelburg: samen een
bedrag van 1.550.000 (Maastricht
244.000, Den Bosch 17.000 en
Middelburg 289.000). Het totaal be
droeg in de jaren 1958, 1959 en 1960
resp. 159.000, 279.000 en
587.000.
In de jaren 1954 tot en met 1957 be
droeg het totaal der koopsommen bij
de genoemde hypotheekkantoren
33.000. 5000, en 15.000.
Deze getallen zo deelt de staatssecre
taris in zijn antwoord mee, zijn af-
eerrmri nr» hprirawn van Hni-zonrl oi-ii-
Het aantal verkochte hectaren be
droeg in 1960 en 1961 (afgerond) 14
en 15. Het aantal verkopen aan in
Duitsland wonende personen was in
deze jaren 48 en 68.
De
Hc
Gïzenga's dronken soldaten moorden
en plunderen.
EERSTE WINKELCENTRUM VAN
NEDERLAND IN AMSTELVEEN
De burgemeester van Nieuwer Am-
stel, de heer D. Eynders, heeft
gisterochtend het „Winkelcen
trum Amstelveen" officieel geo
pend.
Amstelveen noemt dit het eerste
Nederlandse shoppingcentrum.
Het beslaat bijna 30.000 m2
waarop zestig winkels zijn geves
tigd. In aanbouw zijn nog een
kinderbewaarplaats en een post
kantoor. Binnen niet al te lange
tijd zal worden begonnen met de
bouw van een groot warenhuis en
een groot mode nagazyn. Als het
gehete centrum gereed i* *«1 de
verkoopoppervlakte meer dan
40.000 m2 ïn beslag nemen.
Een grote parkeerplaats biedt gele
genheid voor het parkeren van
ongeveer 600 auto's, een aantal
dat in de toekomst zeker te ge
ring zal 2ijn. Er worden evenwel
studies gemaakt voor het aanleg
gen van een ondergrondse par
keergarage of een torengarage.
De ontwerpers van het centrum zijn
de architecten prof. ir. j. h. van
den Broek en J. B. Balcema uit
Rotterdam en P. Zandstra cn A.
Staal uit Amsterdam. De totale
kosten van het winkelcentrum
hebben ruim 20 miljoen gulden
bedragen.