PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERWARRING IN TWEEDE KAMER NA
PORTEFEUILLEKWESTIE
Soebandrio wijst in
V.N. op oorlogsgevaar
Steeds meer Middelburgers „ontdekken" hun
stadspark T oorenvliedt
Conflict vermeden op
grond van spanning
in de wereld
K.V.P. SCHERP TEGENOVER MINISTER ZIJLSTRA
ANT. C00LEN
OVERLEDEN
Vand
aag
Mag je daarin?
Belgische ste an
Geregelde „klant"
Stemerding
Onderwijs
verslag
204e jaargang - no. 266
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; Ir. p. p. 7 25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
'Vrijdag 10 nov. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3346, adv. 36*7/3643; Middelburg, Markt 31, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2373); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostbuig. tel. 2395; Terneuzen, tel. 2U6; Zlerikzee, red, tel. 2425, adm. tel. 2094.
(Van onze parlementaire redacteur).
In een fel bewogén vergadering, die enkele keren onder hoog
spanning leefde, heeft de Tweede Kamer donderdag de drie be-
lastingontwerpen goedgekeurd, die de regering tegelijk met de
miljoenennota had ingediend en waarin enkele maatregelen
waren opgenomen tot belastingverhoging om het bedrag te
financieren dat extra moet worden gedekt doordat de Ameri
kaanse militaire hulp heeft opgehouden te bestaan.
Het scheen voor de vele buitenstaanders op de publieke en de
gereserveerde tribunes of die voorstellen zouden worden ver
worpen en het leven van het kabinet aan een zijden draadje
hing, doordat de financiële expert van de K.V.P., dr. Lucas, en
de minister van financiën, prof. Zijlstra, als kemphanen tegen
over elkaar stonden. Het leek aanvankelijk dat geen van twee
van wijken wist en dat dit op ongelukken moest uitlopen. De
ingewijden begrepen echter, dat de regeringspartijen zeker geen
kabinetscrisis zouden riskeren om een kwestie die in wezen niet
zoveel had te betekenen. Van de kant van de oppositiepartij, de
P.v.d.A., dreigde geen gevaar, integendeel, van haar kreeg de
bewindsman de steun die hij wenste.
Het ging er om, wie zou toegeven.
Dat de minister dat niet zou zyn,
was wel duidelyk. Interessant was
tenslotte alleen nog maar, op welke
wijze de K.V.P. zou bijdraaien. Min
of meer verrassend was dit tenslotte
wel, erg overtuigend niet. Dr. Lucas
verklaarde namens het overgrote
deel van zijn fractie, dat de huidige
wereldcrisis, waaruit de kwestie van
In zijn woning te Waalrc (N.B.) is
gisteren onverwacht overleden de
schrijver Antoon Coolen. Hij is 64
jaar geworden. Antonius Franciscus
Coolen werd 17 april 1897 te Wijlre
(Limburg) geboren. Na zijn gymna
siale opleiding aan het college van
de norbertijnen te Hees wijk ging bij
in de journalistiek en vestigde zich
in 1933 te Deurne als letterkundige.
Later vestigde hij zich in het kam
pendorp Waalre, waar hij tot zijn
dood toe heeft gewoond. Antoon Coo
len was lid van het hoofdbestuur der
Vereniging Nederland in de Vreemde,
en bestuurslid van het „Provinciale
genootschap voor kunsten en weten
schappen in Brabant".
In 1930 heeft Antoon Coolen de Van
der Hoogtprijs van de maatschappij
der Nederlandse letterkunde gekre
gen. Van zijn werken, die grotendeels
regionale novellen en romans zijn,
noemen wij: „Jantje do schoenlap
per", ,.De rauwe grond", „Kinde
ren van ons volk", „Het. donkere
licht", „Peelwerkers", „De goede
moordenaar". „De man met het Jan
Klaassen spel". „Zegen der goed
heid", „De drie gebroeders", „Kerst
mis in de Kempen", „Herberg in liet
misverstand", „Uit liet kleine rijk"
en „Bevrijd Nederland". Ook is'hij
schrijver van enkele toneelstukken,
o.m. van: „De vier jaargetijden",
„De vreemdeling" en „De klokken
gieter".
Antoon Coolen was Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau en drager van de
gouden erepenning van liet genoot
schap voor kunsten en wetenschap
pen in Noord-Brabant.
De heer Coolen is gisteravond ge
troffen door een hartaanval. Hij was
herstellende van verwondingen, die
hij enige weken geleden opliep toen
hij uit een rijdende trein viel. Hij
kreeg toen een zware hersenschud
ding en wonden aan de rug.
Niemv-Guinea niet kan worden los
gemaakt, nauwelijks een kabinets
crisis gedoogt.
Leeuwen van de V.V.D., de kwestie
terug tot zijn juiste proporties. Het
gaat eigenlijk om belangrijke zaken,
vond hij, en als er twee kibbelen,
moet er één de wijste zijn. Graag zou
hij zien, dat dit de Kamer was. Om
65 of 70 miljoen gulden kan men
toch geen conflict maken. Als de mi
nister toezegde de positie van de
scheepvaart, die door de invoering
van het bijzonder invoerrecht op mi
nerale oliën wordt gedupeerd, nog
eens te bezien, dan was hij bereid
voor de wetsontwerpen te stemmen.
Die toezegging kon hij grif van dé
minister krijgen. Er wordt een on
derzoek ingesteld en misschien zelfs
kan de Kamer over de resultaten
daarvan van gedachten wisselen. De
minister verzekerde dat hij steeds
aan de door hem bekendgemaakte
financiële plannen trouw is geweest.
Zie slot pag. 3 kol4)
Procureur-generaal
onderzoekt persoonlijk
affaire Baarn
De achtergrond
Materieel was het verschil van me
ning tussen de K.V.P. en de minister
terug te brengen tot de vraag, of nu
al moet worden beslist over een ge
ringe verhoging van de omzetbelas
ting op 1 'januari 1963, of dat dit in i
de loop van 1962 kan geschieden. De
bewindsman stond op een onmiddel- t
lijke beslissing, de K.VJ?. op een be-
slissing in 1962.
Formeel zat er meer achter deze
kwestie. Minister Zijlstra had met
klem van redenen betoogd, dat hij
zjjn financiële beleid zeer nauwkeu
rig had uitgestippeld en dat daarin
geen verandering gebracht kon wor
den, zonder de zaak op losse schroe
ven te zetten en moeilijkheden in de
toekomst te riskeren. Met name was
de bewindsman er niet voor te vinden,
onbeslist te laten op welke wijze de
verhoogde defensielasten zouden wor
den gefinancierd. De K.V.P. beweer
de, dat een aanwijzing van de dek
king niet nodig was, omdat de be
groting voldoende ruimte laat, om
daaruit de 65 miljoen gulden te be
talen, die de belasting op de mine
rale oliën moet opbrengen of de 70
miljoen, die de handhaving van de
tijdelijke verhoging van de vennoot
schapsbelasting over het jaar 1962
oplevert.
Het verloop
Nadat de Kamer donderdag tot een I
schorsing van de beraadslagingen
had besloten om de commissie voor de
financiën de gelegenheid te geven
met de minister in nader overleg te
treden over de punten van verschil,
deelde dr. Lucas, verslag uitbren
gende van het overleg, mee dat geen
overeenstemming was bereikt. Bij
de repliek op de redevoering, die
minister Zijlstra de vorige dag ter
verdediging van de wetsontwerpen
had gehouden, bracht de heer Van
De procureur-generaal in Amster
dam, mr. H. R. de Zaaijer, zal per
soonlijk een onderzoek instellen naar
hetgeen de laatste dagen in en om
Baarn Is voorgevallen met betrek
king tot de moordzaak Theo Mast
wijk.
Dit onderzoek zal zich niet beper
ken tot een onderdeel van de zaak
Baarn, doch zich uitstrekken over
zowel de moordzaak zelf als de ar
restatie van de drie verdachten, de
ontvluchting van Boudewijn H. en
de gehele opsporing cn het onder
zoek in deze affaire.
Winter in Duitsland
De winter heeft zich definitief in
Duitsland genesteld: in het Zxcarte
Woud, de Eifel en de Bergen van
Hessen ligt al zoveel sneeuw, dat er
kan worden geskied. Dit schilderijtje
bereikte ons uit Garmisch-Parten-
kirchen.
jvniliiti
FELLE REDE OVER NIEUW-GUINEA
Als Ver. Naties
plan van mr. Luns
aanvaarden
Indonesië heeft in de algemene
vergadering der V.N. verklaard,
dat, zo de Verenigde Naties in
stemmen met de Nederlandse
plannen voor West Nieuw-Gui-
nea, dit inhoudt dat Indonesië
het recht heeft om de Nederlan
ders met geweld te verdrijven
uit dit gebied. Dit zou dus oor
log betekenen tussen twe soeve
reine landen. Minister Soeban
drio verklaarde dat dit geen be
dreiging was en geen sabelge-
kletter. Dit zijn de naakte fei
ten en de conclusie waartoe ze
kunnen leiden.
Minister Soebandrio zei dat het In
donesische volk de oorlog beu is. De
Indonesiërs lijden nog steeds van de
nasleep van de koloniale oorlog. En
niets is hun dierbaarder dan in vrede
leven en werken. Maar als wij geen
alternatief hebben dan het hervat
ten van de koloniale oorlog om onze
onafhankelijkheid te voltooien, dan
zullen wij van deze verantwoordelijk
heid niet terugdeinzen".
Minister Soebandrio verklaarde dat
de Verenigde Naties een „grote ver
antwoordelijkheid hebben inzake dit
vraagstuk".
Hij zei dat het geen probleem is van
dekolonialisatie, zoals de Nederlan
ders het zien, maar in de eerste
plaats een geschil tussen twee soeve
reine landen. Indonesië en Nederland.
„Als deze assemblee de Nederlandse
ontwerp-resolutie, die gebruik van
geweld door een koloniale mogend
heid met het doel een deel van In
donesië opnieuw te bezetten wettigt,
mocht aanvaarden, houdt dit ook in
dat Indonesië het recht heeft om de
Nederlanders met geweld uit West-
Irian te verdrijven".
In het begin van zijn rede sprak Soe-
is het 1501) jaar geleden,
dat de befaamde paus Leo I de
Grote te Rome overleed. Hij
bewoog door zijn moedig op
treden te Hunnenkoning Atti-
la zich uit Italië terug te trek
ken. Verder wist hij de Van-
daalse koning Genserik tijdens
de plundering van Rome te
overreden de bevolking voor
uitmoording en de stad voor
brandstichting te sparen.
wordt de bekende Neder
landse dichteres ne schrijfster
Grietje Hilvers-Vos (Margot
Vos) te Lichtenvoorde (Gelder
land) 70 jaar.
VVN^N^WWVWVWVWWVW
bandrio over „het schijnbaar zeer
edelmoedige voorstel om West-Irian,
een deel van de republiek Indonesië,
te dekoloniseren door het Neder
landse gezag daar op te geven en de
soevereiniteit over te dragen aan het
volk zodra de Verenigde Naties de
administratieve diensten die het volk
nu zelf nog niet kan waarnemen, op
zich kan nemen".
Maar een nader onderzoek van „de
ze schijnbare edelmoedigheid van
Nederland leidt onverbiddelijk tot een
conclusie die volkomen verschilt van
die welke de Nederlandse minister
mr. J. M. A. H. Luns eergisteren in
de algemene vergadering heeft ont
vouwd", aldus Soebandrio.
Park en theater voorzien
in een behoefte
ALS MEN de foto's bekijkt, die
tandarts Blaauw in het plak
boek van de Middelburgse Open
luchtspelers geplakt heeft, dan
krijgt men een indruk hoe de
bomen in het stadspark Tooren-
vliedt van de Zeeuwse hoofdstad
gedurende de laatste paar jaar
gegroeid zijn. Deze week was
het tien jaar geleden, dat de
eerste struikjes en boompjes
voorzichtig aan de Toorenvliedt-
grond toevertrouwd werden en
de plaats innamen van de bun
kers, die een Duitse generaal er
eens had laten bouwen. Het zijn
forse struiken en bomen ge
worden, die Toorenvliedt met
zijn openluchttheater de allure
van een fraai stadspark gege
ven hebben, waarin vele Mid
delburgers graag toeven.
Want het is Sn do afgelopen tien
jaar wel gebleken, dat zowel stads
park als openluchttheater in een be
hoefte voorziet. Vooral de laatste
jaren hebben de hoofdstedelijke in
gezetenen het park „ontdekt", zo-
vertelde ons de lieer l\ Blaauw, die
er als voorzitter van de lierbe-
plantingsconunissio van de stichting
Nieuw Walcheren mét de heer R.
de Munck en de ontwerper er van,
landschapsarchitect Chr. Broerse, ve
le voetstappen heeft staan.
Toch waren er Middelburgers, die
over het bestaan van dit stadspark
Toorenvliedt nog maar weinig- had
den gehoord of het al lang vergeten
waren „Een park", vroeg er eens
één aari de heer Blaauw, „in Too
renvliedt. En mag je daar in?". De
heer Blaauw heeft zijn stadgenoot
erheen gebracht en wanneer deze me
neer nu een half uurtje vrij heeft
hoeven zijn zakenrelaties hem niet
te bellen, want in het park is geen
telefoonAlleen maar de natuur,
en rust.
Dokter Blaauw zal zich niet vlug op
de borst slaan, maar toch spreekt er
trots uit zijn woorden, wanneer hij
het heeft over zijn „troetelkind", het
stadspark Toorenvliedt met zijn fraai
theater. Hij is er verheugd over, dat
hij li^eft mogen meewerken om het
te verwezenlijken. De stichting Nieuw
Walcheren (die al vele beplantingen
op haar credit heeft staan: Vebena-
bos, Nollebos, 23 ha kreekbeplanting
bij Westkapelle, bolwerken in Mid
delburg, boerenerven enz.) heeft er
voor gezorgd, dat Middelburg dat
park kreeg.
De stichting verzamelde gelden
met de bekende actie „Plant een
hoorn of struik op Walcheren"
twee-vijftig voor een boom en een
kwartje voor een struik en
kreeg een krachtige financiële
steun van het Hoste-comité, ge
vormd door de Belgische oud-mi-
nister Hoste, die van mening was,
dat de Belgische jeugd eens wat
moest terugdoen voor de zorgen,
die de Hollanders in de oorlogs
jaren 1914-1918 besteedden aan de
Belgische kinderen.
Daarom wilden de Belgen iets voor
het zo zwaar getroffen Walcheren
doen. Toen de heer Hoste op bezoek
kwam werd besloten dat één der
projecten de herbeplanting van Too
renvliedt moest worden. De dode
bomen en planten, én de betonnen
bunkers, gingen er uit, het nieuwe
groen kwam er voor in de plaats en
in het ontwerp van architect Broerse
was ook een plaats ingeruimd voor
een openluchttheater. Op 8 novem
ber 1951 ging voor het gehele com
plex de eerste boom de grond in.
Nadat de organisatoren de boompjes
en struikjes een paar jaar rustig
hadden laten groeien, meenden ze,
dat er met name voor het theater
nu eens wat gebeuren moest. Die
overdenkingen leidden tot de op
richting van de Openluchtspelers, die
(Zie slot pag2 kol. 2)
De burgemeestersvacaturc Souburg
is thans voor sollicitanten open
gesteld en dat betekent, dat het
einde in zicht is van de waarneming
door de oud-burgemeester, de heer
A. H. S. Stemerding. Hij heeft der
halve ontheffing verzocht van deze
waarneming en voorts in verband
met zijn aanstaande vertrek uit Zee
land ook zijn mandaat als Staten
lid ter beschikking gesteld.
Wij geloven niet te overdrijven,
wanneer wij stellen dat het
vertrek van 'de heer Stemerding
een verlies betekent voor allerlei
sectoren van het Zeeuwse maatschap
pelijke en politieke leven. Als Sta
tenlid b.v. trad de heer Stemerding
duidelijk op de voorgrond: hij was
voorzitter van de fractie der Chris-
telrjkjHistorische Unie en voerde bij
vele belangrijke onderwerpen het
woord. Dit woord
had gezag: de heer
Stemerding was
het type van de
C.H.-politicus, dat
wil zeggen géén
scherpslijper, maar wel zéér princi
pieel. Daarbij was hij een vlot spre
ker, die bovendien de techniek van
het politieke spel in de Staten tot
in de vingertoppen beheerste. Wan
neer het pas gaf aarzelde hij niet
kritiek uit te oefenen en dan noem
de hij de dingen duidelijk bij hun
naam. Wij hebben hem slechts mee
gemaakt als Statenlid en burgemees
ter, dat wil zeggen in openbare func
ties en dus niet aan bijvoorbeeld de
onderhandelingstafel. Maar in de af
gelopen jaren heeft men ons van
vele zijden bij herhaling verzekerd,,
dat hij bij onderhandelingen een ge
wiekst tegenstander was, die in véle
gevallen zijn doel wist te bereiken.
Trouwens, het werk van de Stichting
Verpleeg- en Rusthuizen Midden-Zee
land dat onder zijn leiding werd
begonnen en grootgemaakt wijst
er op, dat hij ook buiten het poli
tieke leven veel wist te bereiken. Na
vijfentwintig jaar vertrekt hij thans
uit Zeeland, deze Rotterdamse Zeeuw.
Moge een welverdiende rust zijn deel
zijn.
Enige tijd geleden hebben wij op
deze plaats enkele regels gewijd
aan late jaarverslagen. Sinds
dien zijn nog weer enkele schone
voorbeelden van late verslaggeving
verschenen, maar zij hadden geluk
kig allemaal nog te maken met het
jaar 1960. Thans echter is ons een
jaarverslag toegezonden, dat nota be
ne handelt over het jaar 1957. Het is
een uitgave van het ministerie van
onderwijs, kunsten en wetenschappen
en geeft een overzicht over alle tak
ken van onderwijs in ons land gedu
rende het jaar, dat nu zo ongeveer
vier jaar achter ons ligt. Dit boek
werk bijna 360 pagina's ver
schijnt elk jaar en is steeds enige
verslagjaren achter. Men vraagt zich
in gemoede af wat de zin van zulk
een publikatie is, niet alleen omdat
er geen enkele binding meer is met
de actualiteit, maar ook omdat de
inhoud deze uitgave twijfelachtig
maakt.
Men vindt in dit boek citaten uit ver
slagen van onderwijsinspecteurs, al
lerlei gegevens ontleend aan weer
andere publikaties en voorts volstrekt
zinloze mededelingen, zoals het be
richt dat het „traditionele Abel-Tas-
man-toernooi voor de middelbare
nautische scholen wederom in de
paasvakantie werd gehouden". In
1957 wel te verstaan! En voor Zee
land is dan nog van belang de vol
gende zin: „De leerlingen van de De
Ruytersch.oo! werden winnaar van
het toernooi". Van een keuvelende
beminnelijkheid is voorts de medede
ling van de hoofdinspecteur l.o. in
Gelderland, Limburg en Noord-Bra
bant: „In het afgelopen jaar, om pre
cies te zijn op 1 mei 1957, mocht ik
het feit herdenken vóór 25 jaar be
noemd te zijn als inspecteur van het
lager onderwijs. Uit de kringen van
het onderwijs en daarbuiten mocht
ik een zeer grote belangstelling on
dervinden". Het zal wel aan ons
liggen, maar het ontgaat ons ten
enenmale waarom dit alles vier jaar
later in een royaal op staatskosten
uitgevoerd boekwerk moet worden
opgenomen. Op de onderwijsbegro
ting is een post van 30.000 opgeno
men onder het hoofd „onderwijsver
slagen". Als dat geld bestemd is voor
nutteloze boekwerken als dit verslag
over 1957, dan wordt het tijd dat de
Staten-Generaal eens maatregelen
nemen. Er zyn voor dit geld wel be
tere beslemmingen
Oostduitser ontsnapte
in operetteuniform
jg Een 33-jarige Oostduitser heeft H
H de vrijheid bereikt door
zich voor een Amerikaanse M
soldaat uit te geven. Hy droeg
gehuurde kleding die voor een
Amerikaanse uniform moest
doorgaan. Volgens ooggetuigen
leek het een operette-uitgave
van een Amerikaanse uniform |j
H uit de tweede wereldoorlog. In gj
elk geval lieten de Vopo's zich =j
er door bedotten. Uiterlijk
kalm, wandelde de Oostduitser g
g hen voorbij aan de grensover-
g gang In de Friedrichstrasse.
llllllffllllflllllllllllllllllllllllllttlllllltilinillllllfllllllllllllllltllllllllllllil