Zelfstandig Nieuw-Guinea als
V.N. zelf beschikking verwerpen
Amsterdamse kritiek
op Schelde-Rijnplan
Nieuw-Guinea Raad
aanvaardt plan-Luns
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Herman Womsiwor: „Papoea's zijn voorbereid"
„We zullen ons met de wapens
tegen elke vijand verdedigen"
„Er is kans dat wij de onafhankelijkheid van West-Papoea zul
len afkondigen zodra blijkt dat de algemene vergadering der
Verenigde Naties niet bereid is het zelfbeschikkingsrecht voor
Nederlands Nieuw-Guinea te erkennen", aldus Herman Womsi
wor, lid van de Nieuw-Guinea Raad en lid van de speciale com
missie door de raad naar de Verenigde Naties afgevaardigd, in
een gesprek met een journalist van United Press, waarin hij
zijn persoonlijke visie gaf op de huidige politieke situatie.
voerd". „Ilt heb ze met nadruk ge
waarschuwd dat een oorlog rondom
westelijk Nieuw-Guinea niet beperkt
zal kunnen blijven tot dat gebied".
Verrassing
„West-Papoea
zal zijn eigen
weg gaan"
„West-Papoea" is de naam voor Ne
derlands Nieuw-Guinea waartoe de
raad verleden week heeft besloten.
Womsiwor (33) verklaarde gisteren
o.m.: „Onmiddellijk na het debat
over Nieuw-Guinea in de Verenigde
Naties zal ons standpunt worden be
paald. Er is kans dat als de V.N. ons
recht op zelfbeschikking niet erken
nen we onze eigen weg zullen gaan
en de onafhankelijkheid proclameren.
Wij zullen ons bovendien zo nodig
met de wapens in de vuist tegen elke
aanvaller verdedigen".
Womsiwor komt vandaag in'New
Vork aan als waarnemer bij de Ne
derlandse V.N.-delegatie in gezel
schap van Nicolaas Jouwe en Nico-
laas Tangghama.
Hij wees er op dat het onlangs ge
vormde nationale comité een belang
rijke rol te spelen krijgt, mocht het
mis gaan in de V.N. „Ik heb met
Hollandia getelefoneerd en het na
tionaal comité gewaarschuwd op zijn
hoede te zijn voor snelle ontwikkelin
gen zodra de uitslag van het V.N.-
debat bekend is. Als de resolutie
wordt verworpen denk ik dat we de
onafhankelijkheid zullen proclame
ren."
Deze proclamatie zal de Neder
landers vragen „als adviseurs van
de regering van West-Papoea
voorlopig te blijven". Womsiwor
meende dat de South Pacific
Commission landen „uiterst be
zorgd zijn" vanwege de dreigende
situatie: „De veiligheid van het
hele Australische continent staat
op het spel".
Voor zijn vertrek naar de Verenigde
Naties heeft hij een zitting van de
South Pacific Commission in Nou
mea bijgewoond waar hij naar zijn
zeggen „zeer openhartig met mede-
delegatieleden gesprekken heeft ge-
Geen emigratie van' ene
welvarend land naar ander
welvarend land
Mr. ir. B. W. Havoman, die liet
ambt van Nederlands regeringscom
missaris voor de emigratie heeft ver
wisseld voor dat van directeur van
de intergouvernementele commissie-
voor Europese migratie te Genève,
heeft gisteren, als eerste officiële
daad in de nieuwe functie, in Den
Haag een persconferentie gehouden.
In een uiteenzetting over de op til
zijnde veranderingen in het werk van
de I.C.E.M. vertelde hij terloops ook,
waarom dit internationale orgaan,
dat in de tien jaar van zijn bestaan
steeds uit de Verenigde Staten af
komstige directeuren heeft gehad,
hem nu met de leiding der werk
zaamheden heeft belast. De I.C.E.M.
wil het één en ander gaan doen voor
de ontwikkeling van Latijns Ameri
ka en bij dat één en ander hoort
ook het bevorderen van de groeps-
emigratie naar dat continent. Neder
land heeft daarmee al goede resul
taten gehad en nten heeft nu één
van de „auteurs" van de groepsemi-
gratie-gedachte gelegenheid willen
geven de methode op grotere schaal
toe te passen.
Thans is de toestand in de westerse
wereld anders dan in de begintijd
van de I.C.E.M., toen het schortte
aan transportmiddelen en aan eco
nomische zekerheid. De regering der
Verenigde Staten is zich gaan af
vragen of zij de emigratie van het
ene welvarende land naar het an
dere welvarende land nog wel verder
moet financieren, nu de vluchtelin
genkampen in Europa vrijwel leeg
zijn.
WEDDENSCHAP OP HOOG
NIVEAU.
Leden Van de Britse hofhouding heb
ben onderlinge weddenschappen af
gesloten over de datum waarop de
baby van prinses Margaret zal wor
den. aldus heeft hél blad Daily
Sketch bericht. Een bediende zou
hebben verklaard, dat 7 november als
da beste datum werd beschouwd.
De inzetten bedragen 2 shilling met
kans op een prijs "van 50 pond. An
dere weddenschappen betreffen de
datum waarop prinses Margaret
haar intrek zal nemen in Clarence
House, Waar de baby geboren zal
worden en de datum waarop de eer
ste foto's van dc baby zullen wor
den vrijgegeven.
BEL EEN ZUSTER. Een man in
Birmingham (Engeland) belde ver-
gcefs om een verpleegster, zodat hij
ton einde raad zijn vrouw opbelde, die
de portier van het ziekenhuis opbel
de, die de hoofdverpleegster' belde,
die de zaalzuster belde, die een ver-
pleegster naar hem toezond.
Womsiwor zei dat de Indonesiërs
„voor een grote verrassing zullen
komen te staan als ze ons aanval
len. Wij zullen, als het mis gaat
in de Verenigde Naties, al mijn
landgenoten oproepen om de vrij-
SALARISItlOEILIJKHEDEN
BIJ RADIO EN T.V.
De besturen van de Nederlandse Ra
dio Unie, de Nederlandse Televisie
Stichting, de Wereldomroep en de
drie werknemersbonden voor het
omroep- en t.v. personeel zyn diep
teleurgesteld over het feit dat de
staatssecretaris van onderwijs, kun
sten en wetenschappen niet bereid is
een verklaring te geven aan het col
lege van rijksbemïddelaars, dat de
overeengekomen uitkeringen van
tweemaal drie procent van de sala
rissen over 1960 en 1961 uit de finan
ciële middelen van de omroep kun
nen worden gefinancierd.
Op een gisteravond door deze werk
gevers en werknemersvertegenwoor
digers in Amsterdam gehouden pers
conferentie heeft de personeelscom
missaris van de Nederlandse Radio
Unie en de Nederlandse Televisie
Stichting, de heer D. Repko, uiting-
gegeven aan de diepe teleurstelling
die in de omroep- en televisiewereld
heerst.
„Onze indruk is, dat op het verzoek
met betrekking tot het verlenen van
terugwerkende kracht aan de nieuwe
salarisregeling afwijzend zal worden
beslist", zei de heer Repko.
De drie bonden van werknemers
hebben de voorzitters van de drie
vakcentrales op de hoogte gesteld
van de ommezwaai van de staats
secretaris en hun bemiddeling ge
vraagd. Gisteren-zijn reeds de eerste
stappen in die richting gedaan en de
vakbonden hebben goede hoop dat
de zaak binnen zeer korte termijn
in de regering aan de orde zal wor
den gesteld.
heid met de wapens in de vuist te
verdedigen. Aanvallers hebben
geen kans in de jungle van
Nieuw-Guinea. Wij zijn niet bang
voor het brengen van offers voor
onze onafhankelijkheid. Elke man
zal trots zijn een wapen te mogen
dragen".
Womsiwor verklaarde dat hij be
zwaar had tegen een bilateraal ge
sprek tussen Nederland en Indonesië.-
„Holland noch Indonesië heeft het
recht over onze toekomst te beslis
sen zonder ons te raadplegen". Hij
voegde hieraan toe: „als de uitslag
van een dergelijk gesprek tegen onze
eisen ingaat zullen we opnieuw reden
hebben onze eigen weg te gaan".
Ten koste van bloed
„Ilc zal de Indonesiërs in New York
precies zeggen wat ik ervan denk
als ze me benaderen. Ik zal zeggen
dat \vy Papoea's beslist onze eigen
toekomst willen bepalen, zelfs ten
koste van bloed, offers en oorlog".
- Het Wereldgebeuren
In Kamer van Koophandel
Nationale zaak
eist gesprek op
regeringsniveau
De voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Am
sterdam, rar. D. A. Delprat, heeft
gistermiddag in de openbare ver
gadering van de kamer waardering
en kritiek geuit over de tussen de
kamers van Antwerpen en Rotter
dam bereikte overeenstemming in
zake de oplossing van de Schelde
Rynverbïnding. Inmiddels is het re
sultaat van deze overeenstemming
aan de respectievelijke regeringen
aangeboden.
Mr. Delprat zei onder meer dat de
Amsterdamse kamer altijd op het
standpunt heeft gestaan dat de
ScheldeRijnverbinding een natio
nale zaak is waarover slechts op
regeringsniveau kan worden onder
handeld. „De uitgangspunten en de
hoofdlijnen kunnen wij echter onder
schrijven.
Onze kamer heeft begrip voor de
Belgische verlangens naar een
verbetering van de huidige ver
binding tussen de Schelde en de
Rijn, die het mogelijk moet ma-
Eén stem tegen
Ontwerp-motie
ingetrokken
Zestien sprekers hebben giste
ren op de bijeenkomst van de
Nieuw-Guinearaad bun mening
gegeven over het plan-Luns. De
lieer Boerwos en zeven andere
raadsleden dienden een ontwerp-
motie in. Hierin bepaalt de raad
als zijn standpunt, dat a) bet
zelfbeschikkingsrecht door ieder
moet worden geëerbiedigd en
b) de raad zicli volledig achter
de ontwerpresolutie inzake
Nieuw-Guinea schaart.
Met uitzondering van de heer Van
Zeeland verklaarden alle sprekers
zich akkoord met het voorstel van
minister Luns en de bij de V.N. in
gediende resolutie. Eveneens met uit
zondering van de heer Van Zeeland
juichten alle leden dc komst van een
V.N.-commissie naar Nieuw-Guinea
toe.
De heer Van Zeeland zei: aan
gezien mij niet alle internationale
aspecten van het vruagstuk-
Nïeuw-Guinea cn dc voorstellen
van minister Luns bekend zijn,
acht ik onvoldoende grond aan
wezig mij een oordooi te vellen
over de al of niet wenselijkheid
van steunverlening aan de voor
stellen van minister Luns. Hij
waarschuwde tegen wat hij noem
de het juichend inhalen van een
V.N.-commissie. Hij wees op vroe
gere ervaringen met de UNCI
(United Nations Commission for
Indonesia)
De heer Bonay verklaarde zich wel
achter het voorstel-Luns, hoewel hij
daarin enige „menselijke tekortko
mingen" meende Ic bespeuren. „Aan
gezien de voorstellen echter gericht
zijn op het verkrijgen van een eigen
plaats van het Papoea-volk" kon hij
de Nederlandse resolutie steunen.
Dc* heer Bonay richtte een waar
schuwing „tot die Nederlanders en
Papoea's die belangen in Indonesië
menen te hebben of op eigen yoordeel
uit zijn en die er de oorzaak van
zijn dat de rechten van de Papoea's
niet tot gelding kunnen worden ge
bracht".
Sprekend over de motie-Boerwos zei
dc heer Bonay de formulering van
het tweede deel hiervan enigszins te
betreuren. Daarin schaart de raad
zich volledig achter de ontwerpre
solutie. Hij had liever gezien dat de
raad een formulering ïïad gevonden
waarin iop positieve wijze uiting
werd gegeven aan de eigen opvat
tingen.
Nadat de vergadering voor enkele
ogenblikken was geschorst, deelde
voorzitter Sollewijn Gelpke mee, dat
inintiatiefnemer Boerwos zijn ont
werp-motie voorlopig' had ïngetrok
ken.
Mevrouw Iielb, de echtgenote van de
Nederlandse ambassadeur in M.os-
Icou, die tot persona non grata was
verklaard, is woensdagavond op
Schiphol uit de Russische hoofdstad
teruggekeerd. De heer Helb was
reeds eerder teruggekeerd.
Foto: Met een omhelzing verwel
komde de heer Helb zijn echtgenote.
ken de Westerschekle le ontlas
ten van binnenschepen en Ant
werpen een vaarweg, 'geschikt
voor de duwvaart, naar de Rijn
te verschaffen. Ook wij zijn van
oordeel dat Nederland aan de tot
standkoming van zulk een ver
betering in beginsel medewerking
moet verlenen, mits een aanvaard
bare kostenverdeling wordt vast
gesteld en het in Antwerpen toe
gepaste premiestelsel voor de
Rijnvaart wordt opgeheven".
Premies
Mr. Delprat uitte vooral kritiek ten
aanzien van de paragraaf, waarin
over de opheffing van het stelsel van
Rijnvaartpremies en andere steun
maatregelen van de overheid wordt
gesproken. „In een eventueel te slui
ten akkoord tussen België en Neder
land dient tegenover de Nederlandse
bereidheid tot het aanleggen van een
rechtstreekse kanaalverbinding naar
de Oosterschelde aan Belgische zijde
de ondubbelzinnige verplichting te
staan het verlenen van Rijnvaartpre-
mies en dergelijke geheel te beëin
digen".
Voorts zei mr. Delprat bezwaren te
koesteren tegen „onnauwkeurig om
schreven ontsnappingsclausules voor
gevallen van tijdelijke ernstige sto
ring van de vaart in de tussenwate
ren en van devaluatie van de Bel
gische frank".
Verband
Tenslotte wees mr. Delprat er op dat
de verbindingen van de drie grote
zeehavens in de Rijndelta met het
achterland steeds in hun. onderling
verband móeten worden gezien. „Het
zon namelijk niet aangaan dat de
opening van de mogelijkheid van
duwvaart op Amsterdam geen gelij
ke tred zou houden met de aanleg
van een dnwvaartkanaal ten behoe
ve van Antwerpen.
Het stoffelijk overschot van Stalin is
uit het mausoleum op het Rode Plein
overgebracht naar de Kremlin-muur.
Daar rusf. de in 1953 overleden dic
tator nu naast andere Sow jet-leiders
(voorgrond) Het graf met het borst
beeld is van de vroegere Sowjet-pre-
sident Kalinin.
Mr. H. van Riel:
Liberaal-socialistische
coalitie niet actueel
Mr. H. van Riel, vice-voorzitter van
de V.V.D., verklaarde donderdag tij
dens een vergadering van zijn partij
in Almelo, dat de vraag van een libe
raal-socialistische regeringscoalitie
op het ogenblik niet actueel is.
Tijdens een te Amsterdam gehouden
debatvergadering had de hoofdredac
teur van de Nieuwe Rotterdamsche
Courant, mr. A. Stempels, dat als
wenselijk genoemd tegenover de par
lementaire redacteur van het Han
delsblad, de heer Abspoel, die een
dergelijke coalitie bestreed.
Mr. Van Riel meende dat het moei
lijk zal zijn een gemeenschappelijk
program te vinden en dat het onver
standig is zich van tevoren over een
dergelijke vraag uit te laten. Elke
coalitie, béhalve met dc communis
ten, is op een bepaald moment mo
gelijk. zo zei hij. Dat is een kwestie
van beleid en tactiek.
NOBELPRIJZEN
voor schei- en
natuurkunde
De Nobelprijs voor natuurkunde is
gisteren toegekend aan de Ameri
kaan Robert Hofstadter en de West
duitser Rudolf Moessbauer.
De prijs ter waarde van 250.282
Zweedse kronen (ruim 182.500 gul
den) zal gelijkelijk tussen de twee
geleerden worden verdeeld.
De Nobelprijs voor scheikunde is dit
jaar toegekend aan de Amerikaanse
hoogleraar Meivin Calvin. Deze is
verbonden aan de Californische uni
versiteit van Berkeley. De prijs is
hem toegekend voor zijn onderzoek
naar de assimilatie van kooldioxide
in planten.
Calvin werd in 1911 te St.-Paul in
Minnesota geboren.
De prijs bedraagt dit jaar 250.232
Zweedse kronen (ruim 182.500 gul
den). De uitreiking der prijzen zal
op 10 december in Stockholm ge
schieden, als de sterfdag van Nobel
wordt herdacht.
Hófstadter, die in de Amerikaanse
stad Stanford woont, is onderschei
den'wegens zijn „baanbrekende on
derzoekingen óp het gebied van het
verbrijzelen van elektronen in atoom
kernen en zijn daarbij gedane ont
dekkingen betreffende structuur van
de nucleonen".
Moessbauer dié in Münehen woont,
krijgt de prijs voor zijn onderzoekin
gen betreffende „de resonantie-ab-
sorptie van gammastraling en zijn
ontdekking in verband met het ef
fect dat zijn naam draagt".
NIEUW ONDERZOEK NAAR
HAAGSE SABELPRIK
De arrondissementsrechtbank in Den
Haag heeft nog geen uitspraak ge
daan in de zaak van de „noodlottige
sabelprik".
Daar het getuigenverhoor onvolledig
geweest zou zijn heeft de rechtbank
de zaak heropend en zal op 16 no
vember elf getuigen iioren.
Onder deze elf bevindt zich opnieuw
de inspecteur van politie Van 't H.,
die op 2 januari j.l. de leiding had van
de politieagenten die op verzoek van
buurtbewoners optraden tegen roe
rige jongelui die een gemeentelijke
kerstboomverbranding verstoorden.
Bij deze actie kwam, zoals bekend,
de 16-jarige scholier W. H. Scholte,
om het leven door een sabelsteek. Op
38 oktober stond hiervoor de agent
H. A. L. terecht. Bij de terechtzit
ting trad de politieman G. V. op als
getuige.
Daar zowel L. als V. achter het
slachtoffer hadden aangelopen be
stond de kans dat aan de hand van
getuigenverklaringen eventueel V.
als beklaagde gedagvaard zou wor
den.
Ter terechtzitting ontkenden beiden
de steek te hebben toegebracht. Zij
legden, elkaar ontlastende verklarin
gen af.
MINSTENS 100
DODEN IN
BR. HONDURAS
Een verslaggever van het in Mexico
City verschijnende blad „Excelsior"
schat dat er in Brits Honduras min
stens 100 personen zyn gedood of ge
wond door de oorkaan Hattïe.
Driekwart van de hoofdstad van
Brits Honduras, Belize, is door het
geweld van de storm verwoest, het
enige ziekenhuis inbegrepen, zo
meldde de corrsepondent van Excel
sior. Het gevaar van een tyfus-epi-
denüe neemt toe en er heerst 'n te
kort aangezuiverd drinkwater. Het
centrum van de orkaan trok ook het
stadje Stann Creek, waar 12.000
mensen woonden. Dr. Juan Jose Al-
cocer, van de wereldgezondheidsor
ganisatie, zei dat de stad „totaal
verwoest" was. De Guatemalteekse
regering heeft gisteren in de departe
menten Peten en Izabei, die aan
Brits Honduras grenzen de noodtoe
stand afgekondigd. Woensdag is be
gonnen voorraden per vliegtuig naar
de getroffen streken over te bren
gen.
Nieuwe actie van
Kongolees drama
resident Moïsc Tsjombe van de
deelstaat Katanga in de voor
malige Belgische Kongo, waar
sinds vorig jaar juni geen einde
komt aan onrust en strijd, blijft in
dc narigheid. Nog maar nauwelijks
was hij erin geslaagd de troepen
van de Verenigde Naties, die zijn
staat waren binnengetrokken, weer
buiten de Katangaanse grenzen te
krijgen, of troepen van de centrale
Kongolese regering hebben, soms
tot zeventig kilometer diep, de 'ove
rigens niet officieel vastgelegde) Ka
tangaanse grensafscheiding over
schreden. Daarmee is h'ct drama van
de Kongo in een nieuw stadium ge
komen, en helaas wordt ook deze
acte geschreven met bloed. Nog altijd
schijnt er geen einde te komen aan
de reeks binnenlandse onlusten in
dit eens zo rustige Belgische gebied.
Velen hebben gedacht dat het bin
nenrukken van V.N.-troepen in Ka-
tanga het einde zou betekenen van
de vrije Katanga-staat. die in juli
1960 door Tsjombe was uitgeroepen.
Door allerlei chicanes en politieke
handigheidjes, en ook wel door het
vrij zwakke en soms raadselachtige
otpreden van de troepen van de Ver
enigde Naties, werd vorige maand
Tsjombe weer heerser ip zijn rijk.
Thans zijn het de troepen van de
centrale Kongolese regering die een
aanslag plegen op de provincie, die
zichzelf tot een zelfstandige staat
uitriep.
e sterkte en de aantrekkelijk
heid van Katanga zitten in de
grond. Het land is rijk aan
delfstoffen. Hoe rijk is zelfs niet bij
benadering te zeggen. Nog steeds
zijn deskundigen er niet in geslaagd
een schatting te doen van dc Katan
gaanse rijkdom.. Tsjombe heeft wel
enkele Europese mijndeskundigen
gevraagd naar Katanga te komen,
maar de geleerden hebben stuk voor
stuk dit aanbod afgewezen. Blijkbaar
hadden de deskundigen geen al te ho
ge dunk van de garanties voor hun
persoonlijke vrijheid. Dat de centra
le Kongolese regering sinds een
week in Katanga penetreert, is dus
hoegenaamd niet omdat men het als
een groot gemis voelt, dat de voor
malige Kongo in allerlei staatjes is
uiteengevallen. Het gaat om de rijk
dom van Katanga. De Kongolese re
gering kan de mijnopbrengsten na
anderhalf jaar „potverteren" best
gebruiken.
r zijn in Europa stemmen opge
gaan. die wel geporteerd lijken
voor een onafhankelijk Katan
ga. Men beroept zich dan graag on
„het recht van zelfbeschikking" voor
elke natie. Al te gemakkelijk wordt
vergeten dat men de Kongo niet
moet zien als de Europese samenle
ving van de 20-ste eeuw. Men zou
het best de tegenwoordige situatie
in de Kongo kunnen vergelijken met
de „repubiiek der Nederlanden" om
streeks 1600. Toen voelde men zich
niet in de eerste plaats Nederlander,
maar Fries. Hollander of van Gel
ders bloed. Men zag er niet tegen op
elkaar te beconcurreren, zo niet er
ger. Een geest van saamhorigheid
was ver te zoeken. Zo ook in de te
genwoordige Kongo. Dc eene stam
voelt zich hoegenaamd niet verwant
aan een nabuurstam, al woont men
dan samen in het Kongolese rijk.
Vandaar dat al die leiders van deel
staat jes zo gemakkelijk aanhang
krijgen. De stam-mentaliteit geeft de
doorslag. Zo moet men ook de strijd
zien vn de centrale Kongolese rege
ring tegen Tsjombe. Het gaat niet
om een grootKongolees rijk. Het
gaat om de macht van de eigen
groep, waarbij men graag gebruik
maakt van de bodemschatten van
een ander.
sjombe zelf is in Genève om
uit te rusten van de narigheid
uit de V.N.-tijd. Hij ziet blijk
baar de ontwikkeling in zijn staat
niet zo ernstig in. Tenzij hij de moed
heeft opgegeven. Want niets vreest
Tsjombe zozeer dan tegenover de
centrale Kongolese regering te
staan. Achter de Katangaanse pre
sident staat de schim van Loemoem-
ba, die op Katangaans grondgebied
het leven liet. Tsjombe vreest dc
wraak. Die niet is af te kopen met
alle schatten, die er in de bodem van
zijn land zijn.
MOISE TSJOMBE
weer narigheid
Brits disconto
verlaagd met
half procent
Het disconto van de Bank of Eng
land is gisteren verlaagd van 61/» tot
6 procent met onmiddellijke ingang.
Een woordvoerder van de Bank of
England zei dat dc verdere verlaging
van het officiële disconto gerecht
vaardigd wordt door dc aanhoudend
vaste stemming voor het pond ster
ling op de wisselmarkten. Bovendien
doet de nieuwe verlaging geen af
breuk aan de kracht van de krediet-
beperkingen, welke nog volledig ge
handhaafd moeten blijven.