Zelfstandig Nieuw-Guinea als V.N. zelf beschikking verwerpen Amsterdamse kritiek op Schelde-Rijnplan Nieuw-Guinea Raad aanvaardt plan-Luns VRIJDAG 3 NOVEMBER 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Herman Womsiwor: „Papoea's zijn voorbereid" „We zullen ons met de wapens tegen elke vijand verdedigen" „Er is kans dat wij de onafhankelijkheid van West-Papoea zul len afkondigen zodra blijkt dat de algemene vergadering der Verenigde Naties niet bereid is het zelfbeschikkingsrecht voor Nederlands Nieuw-Guinea te erkennen", aldus Herman Womsi wor, lid van de Nieuw-Guinea Raad en lid van de speciale com missie door de raad naar de Verenigde Naties afgevaardigd, in een gesprek met een journalist van United Press, waarin hij zijn persoonlijke visie gaf op de huidige politieke situatie. voerd". „Ilt heb ze met nadruk ge waarschuwd dat een oorlog rondom westelijk Nieuw-Guinea niet beperkt zal kunnen blijven tot dat gebied". Verrassing „West-Papoea zal zijn eigen weg gaan" „West-Papoea" is de naam voor Ne derlands Nieuw-Guinea waartoe de raad verleden week heeft besloten. Womsiwor (33) verklaarde gisteren o.m.: „Onmiddellijk na het debat over Nieuw-Guinea in de Verenigde Naties zal ons standpunt worden be paald. Er is kans dat als de V.N. ons recht op zelfbeschikking niet erken nen we onze eigen weg zullen gaan en de onafhankelijkheid proclameren. Wij zullen ons bovendien zo nodig met de wapens in de vuist tegen elke aanvaller verdedigen". Womsiwor komt vandaag in'New Vork aan als waarnemer bij de Ne derlandse V.N.-delegatie in gezel schap van Nicolaas Jouwe en Nico- laas Tangghama. Hij wees er op dat het onlangs ge vormde nationale comité een belang rijke rol te spelen krijgt, mocht het mis gaan in de V.N. „Ik heb met Hollandia getelefoneerd en het na tionaal comité gewaarschuwd op zijn hoede te zijn voor snelle ontwikkelin gen zodra de uitslag van het V.N.- debat bekend is. Als de resolutie wordt verworpen denk ik dat we de onafhankelijkheid zullen proclame ren." Deze proclamatie zal de Neder landers vragen „als adviseurs van de regering van West-Papoea voorlopig te blijven". Womsiwor meende dat de South Pacific Commission landen „uiterst be zorgd zijn" vanwege de dreigende situatie: „De veiligheid van het hele Australische continent staat op het spel". Voor zijn vertrek naar de Verenigde Naties heeft hij een zitting van de South Pacific Commission in Nou mea bijgewoond waar hij naar zijn zeggen „zeer openhartig met mede- delegatieleden gesprekken heeft ge- Geen emigratie van' ene welvarend land naar ander welvarend land Mr. ir. B. W. Havoman, die liet ambt van Nederlands regeringscom missaris voor de emigratie heeft ver wisseld voor dat van directeur van de intergouvernementele commissie- voor Europese migratie te Genève, heeft gisteren, als eerste officiële daad in de nieuwe functie, in Den Haag een persconferentie gehouden. In een uiteenzetting over de op til zijnde veranderingen in het werk van de I.C.E.M. vertelde hij terloops ook, waarom dit internationale orgaan, dat in de tien jaar van zijn bestaan steeds uit de Verenigde Staten af komstige directeuren heeft gehad, hem nu met de leiding der werk zaamheden heeft belast. De I.C.E.M. wil het één en ander gaan doen voor de ontwikkeling van Latijns Ameri ka en bij dat één en ander hoort ook het bevorderen van de groeps- emigratie naar dat continent. Neder land heeft daarmee al goede resul taten gehad en nten heeft nu één van de „auteurs" van de groepsemi- gratie-gedachte gelegenheid willen geven de methode op grotere schaal toe te passen. Thans is de toestand in de westerse wereld anders dan in de begintijd van de I.C.E.M., toen het schortte aan transportmiddelen en aan eco nomische zekerheid. De regering der Verenigde Staten is zich gaan af vragen of zij de emigratie van het ene welvarende land naar het an dere welvarende land nog wel verder moet financieren, nu de vluchtelin genkampen in Europa vrijwel leeg zijn. WEDDENSCHAP OP HOOG NIVEAU. Leden Van de Britse hofhouding heb ben onderlinge weddenschappen af gesloten over de datum waarop de baby van prinses Margaret zal wor den. aldus heeft hél blad Daily Sketch bericht. Een bediende zou hebben verklaard, dat 7 november als da beste datum werd beschouwd. De inzetten bedragen 2 shilling met kans op een prijs "van 50 pond. An dere weddenschappen betreffen de datum waarop prinses Margaret haar intrek zal nemen in Clarence House, Waar de baby geboren zal worden en de datum waarop de eer ste foto's van dc baby zullen wor den vrijgegeven. BEL EEN ZUSTER. Een man in Birmingham (Engeland) belde ver- gcefs om een verpleegster, zodat hij ton einde raad zijn vrouw opbelde, die de portier van het ziekenhuis opbel de, die de hoofdverpleegster' belde, die de zaalzuster belde, die een ver- pleegster naar hem toezond. Womsiwor zei dat de Indonesiërs „voor een grote verrassing zullen komen te staan als ze ons aanval len. Wij zullen, als het mis gaat in de Verenigde Naties, al mijn landgenoten oproepen om de vrij- SALARISItlOEILIJKHEDEN BIJ RADIO EN T.V. De besturen van de Nederlandse Ra dio Unie, de Nederlandse Televisie Stichting, de Wereldomroep en de drie werknemersbonden voor het omroep- en t.v. personeel zyn diep teleurgesteld over het feit dat de staatssecretaris van onderwijs, kun sten en wetenschappen niet bereid is een verklaring te geven aan het col lege van rijksbemïddelaars, dat de overeengekomen uitkeringen van tweemaal drie procent van de sala rissen over 1960 en 1961 uit de finan ciële middelen van de omroep kun nen worden gefinancierd. Op een gisteravond door deze werk gevers en werknemersvertegenwoor digers in Amsterdam gehouden pers conferentie heeft de personeelscom missaris van de Nederlandse Radio Unie en de Nederlandse Televisie Stichting, de heer D. Repko, uiting- gegeven aan de diepe teleurstelling die in de omroep- en televisiewereld heerst. „Onze indruk is, dat op het verzoek met betrekking tot het verlenen van terugwerkende kracht aan de nieuwe salarisregeling afwijzend zal worden beslist", zei de heer Repko. De drie bonden van werknemers hebben de voorzitters van de drie vakcentrales op de hoogte gesteld van de ommezwaai van de staats secretaris en hun bemiddeling ge vraagd. Gisteren-zijn reeds de eerste stappen in die richting gedaan en de vakbonden hebben goede hoop dat de zaak binnen zeer korte termijn in de regering aan de orde zal wor den gesteld. heid met de wapens in de vuist te verdedigen. Aanvallers hebben geen kans in de jungle van Nieuw-Guinea. Wij zijn niet bang voor het brengen van offers voor onze onafhankelijkheid. Elke man zal trots zijn een wapen te mogen dragen". Womsiwor verklaarde dat hij be zwaar had tegen een bilateraal ge sprek tussen Nederland en Indonesië.- „Holland noch Indonesië heeft het recht over onze toekomst te beslis sen zonder ons te raadplegen". Hij voegde hieraan toe: „als de uitslag van een dergelijk gesprek tegen onze eisen ingaat zullen we opnieuw reden hebben onze eigen weg te gaan". Ten koste van bloed „Ilc zal de Indonesiërs in New York precies zeggen wat ik ervan denk als ze me benaderen. Ik zal zeggen dat \vy Papoea's beslist onze eigen toekomst willen bepalen, zelfs ten koste van bloed, offers en oorlog". - Het Wereldgebeuren In Kamer van Koophandel Nationale zaak eist gesprek op regeringsniveau De voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Am sterdam, rar. D. A. Delprat, heeft gistermiddag in de openbare ver gadering van de kamer waardering en kritiek geuit over de tussen de kamers van Antwerpen en Rotter dam bereikte overeenstemming in zake de oplossing van de Schelde Rynverbïnding. Inmiddels is het re sultaat van deze overeenstemming aan de respectievelijke regeringen aangeboden. Mr. Delprat zei onder meer dat de Amsterdamse kamer altijd op het standpunt heeft gestaan dat de ScheldeRijnverbinding een natio nale zaak is waarover slechts op regeringsniveau kan worden onder handeld. „De uitgangspunten en de hoofdlijnen kunnen wij echter onder schrijven. Onze kamer heeft begrip voor de Belgische verlangens naar een verbetering van de huidige ver binding tussen de Schelde en de Rijn, die het mogelijk moet ma- Eén stem tegen Ontwerp-motie ingetrokken Zestien sprekers hebben giste ren op de bijeenkomst van de Nieuw-Guinearaad bun mening gegeven over het plan-Luns. De lieer Boerwos en zeven andere raadsleden dienden een ontwerp- motie in. Hierin bepaalt de raad als zijn standpunt, dat a) bet zelfbeschikkingsrecht door ieder moet worden geëerbiedigd en b) de raad zicli volledig achter de ontwerpresolutie inzake Nieuw-Guinea schaart. Met uitzondering van de heer Van Zeeland verklaarden alle sprekers zich akkoord met het voorstel van minister Luns en de bij de V.N. in gediende resolutie. Eveneens met uit zondering van de heer Van Zeeland juichten alle leden dc komst van een V.N.-commissie naar Nieuw-Guinea toe. De heer Van Zeeland zei: aan gezien mij niet alle internationale aspecten van het vruagstuk- Nïeuw-Guinea cn dc voorstellen van minister Luns bekend zijn, acht ik onvoldoende grond aan wezig mij een oordooi te vellen over de al of niet wenselijkheid van steunverlening aan de voor stellen van minister Luns. Hij waarschuwde tegen wat hij noem de het juichend inhalen van een V.N.-commissie. Hij wees op vroe gere ervaringen met de UNCI (United Nations Commission for Indonesia) De heer Bonay verklaarde zich wel achter het voorstel-Luns, hoewel hij daarin enige „menselijke tekortko mingen" meende Ic bespeuren. „Aan gezien de voorstellen echter gericht zijn op het verkrijgen van een eigen plaats van het Papoea-volk" kon hij de Nederlandse resolutie steunen. Dc* heer Bonay richtte een waar schuwing „tot die Nederlanders en Papoea's die belangen in Indonesië menen te hebben of op eigen yoordeel uit zijn en die er de oorzaak van zijn dat de rechten van de Papoea's niet tot gelding kunnen worden ge bracht". Sprekend over de motie-Boerwos zei dc heer Bonay de formulering van het tweede deel hiervan enigszins te betreuren. Daarin schaart de raad zich volledig achter de ontwerpre solutie. Hij had liever gezien dat de raad een formulering ïïad gevonden waarin iop positieve wijze uiting werd gegeven aan de eigen opvat tingen. Nadat de vergadering voor enkele ogenblikken was geschorst, deelde voorzitter Sollewijn Gelpke mee, dat inintiatiefnemer Boerwos zijn ont werp-motie voorlopig' had ïngetrok ken. Mevrouw Iielb, de echtgenote van de Nederlandse ambassadeur in M.os- Icou, die tot persona non grata was verklaard, is woensdagavond op Schiphol uit de Russische hoofdstad teruggekeerd. De heer Helb was reeds eerder teruggekeerd. Foto: Met een omhelzing verwel komde de heer Helb zijn echtgenote. ken de Westerschekle le ontlas ten van binnenschepen en Ant werpen een vaarweg, 'geschikt voor de duwvaart, naar de Rijn te verschaffen. Ook wij zijn van oordeel dat Nederland aan de tot standkoming van zulk een ver betering in beginsel medewerking moet verlenen, mits een aanvaard bare kostenverdeling wordt vast gesteld en het in Antwerpen toe gepaste premiestelsel voor de Rijnvaart wordt opgeheven". Premies Mr. Delprat uitte vooral kritiek ten aanzien van de paragraaf, waarin over de opheffing van het stelsel van Rijnvaartpremies en andere steun maatregelen van de overheid wordt gesproken. „In een eventueel te slui ten akkoord tussen België en Neder land dient tegenover de Nederlandse bereidheid tot het aanleggen van een rechtstreekse kanaalverbinding naar de Oosterschelde aan Belgische zijde de ondubbelzinnige verplichting te staan het verlenen van Rijnvaartpre- mies en dergelijke geheel te beëin digen". Voorts zei mr. Delprat bezwaren te koesteren tegen „onnauwkeurig om schreven ontsnappingsclausules voor gevallen van tijdelijke ernstige sto ring van de vaart in de tussenwate ren en van devaluatie van de Bel gische frank". Verband Tenslotte wees mr. Delprat er op dat de verbindingen van de drie grote zeehavens in de Rijndelta met het achterland steeds in hun. onderling verband móeten worden gezien. „Het zon namelijk niet aangaan dat de opening van de mogelijkheid van duwvaart op Amsterdam geen gelij ke tred zou houden met de aanleg van een dnwvaartkanaal ten behoe ve van Antwerpen. Het stoffelijk overschot van Stalin is uit het mausoleum op het Rode Plein overgebracht naar de Kremlin-muur. Daar rusf. de in 1953 overleden dic tator nu naast andere Sow jet-leiders (voorgrond) Het graf met het borst beeld is van de vroegere Sowjet-pre- sident Kalinin. Mr. H. van Riel: Liberaal-socialistische coalitie niet actueel Mr. H. van Riel, vice-voorzitter van de V.V.D., verklaarde donderdag tij dens een vergadering van zijn partij in Almelo, dat de vraag van een libe raal-socialistische regeringscoalitie op het ogenblik niet actueel is. Tijdens een te Amsterdam gehouden debatvergadering had de hoofdredac teur van de Nieuwe Rotterdamsche Courant, mr. A. Stempels, dat als wenselijk genoemd tegenover de par lementaire redacteur van het Han delsblad, de heer Abspoel, die een dergelijke coalitie bestreed. Mr. Van Riel meende dat het moei lijk zal zijn een gemeenschappelijk program te vinden en dat het onver standig is zich van tevoren over een dergelijke vraag uit te laten. Elke coalitie, béhalve met dc communis ten, is op een bepaald moment mo gelijk. zo zei hij. Dat is een kwestie van beleid en tactiek. NOBELPRIJZEN voor schei- en natuurkunde De Nobelprijs voor natuurkunde is gisteren toegekend aan de Ameri kaan Robert Hofstadter en de West duitser Rudolf Moessbauer. De prijs ter waarde van 250.282 Zweedse kronen (ruim 182.500 gul den) zal gelijkelijk tussen de twee geleerden worden verdeeld. De Nobelprijs voor scheikunde is dit jaar toegekend aan de Amerikaanse hoogleraar Meivin Calvin. Deze is verbonden aan de Californische uni versiteit van Berkeley. De prijs is hem toegekend voor zijn onderzoek naar de assimilatie van kooldioxide in planten. Calvin werd in 1911 te St.-Paul in Minnesota geboren. De prijs bedraagt dit jaar 250.232 Zweedse kronen (ruim 182.500 gul den). De uitreiking der prijzen zal op 10 december in Stockholm ge schieden, als de sterfdag van Nobel wordt herdacht. Hófstadter, die in de Amerikaanse stad Stanford woont, is onderschei den'wegens zijn „baanbrekende on derzoekingen óp het gebied van het verbrijzelen van elektronen in atoom kernen en zijn daarbij gedane ont dekkingen betreffende structuur van de nucleonen". Moessbauer dié in Münehen woont, krijgt de prijs voor zijn onderzoekin gen betreffende „de resonantie-ab- sorptie van gammastraling en zijn ontdekking in verband met het ef fect dat zijn naam draagt". NIEUW ONDERZOEK NAAR HAAGSE SABELPRIK De arrondissementsrechtbank in Den Haag heeft nog geen uitspraak ge daan in de zaak van de „noodlottige sabelprik". Daar het getuigenverhoor onvolledig geweest zou zijn heeft de rechtbank de zaak heropend en zal op 16 no vember elf getuigen iioren. Onder deze elf bevindt zich opnieuw de inspecteur van politie Van 't H., die op 2 januari j.l. de leiding had van de politieagenten die op verzoek van buurtbewoners optraden tegen roe rige jongelui die een gemeentelijke kerstboomverbranding verstoorden. Bij deze actie kwam, zoals bekend, de 16-jarige scholier W. H. Scholte, om het leven door een sabelsteek. Op 38 oktober stond hiervoor de agent H. A. L. terecht. Bij de terechtzit ting trad de politieman G. V. op als getuige. Daar zowel L. als V. achter het slachtoffer hadden aangelopen be stond de kans dat aan de hand van getuigenverklaringen eventueel V. als beklaagde gedagvaard zou wor den. Ter terechtzitting ontkenden beiden de steek te hebben toegebracht. Zij legden, elkaar ontlastende verklarin gen af. MINSTENS 100 DODEN IN BR. HONDURAS Een verslaggever van het in Mexico City verschijnende blad „Excelsior" schat dat er in Brits Honduras min stens 100 personen zyn gedood of ge wond door de oorkaan Hattïe. Driekwart van de hoofdstad van Brits Honduras, Belize, is door het geweld van de storm verwoest, het enige ziekenhuis inbegrepen, zo meldde de corrsepondent van Excel sior. Het gevaar van een tyfus-epi- denüe neemt toe en er heerst 'n te kort aangezuiverd drinkwater. Het centrum van de orkaan trok ook het stadje Stann Creek, waar 12.000 mensen woonden. Dr. Juan Jose Al- cocer, van de wereldgezondheidsor ganisatie, zei dat de stad „totaal verwoest" was. De Guatemalteekse regering heeft gisteren in de departe menten Peten en Izabei, die aan Brits Honduras grenzen de noodtoe stand afgekondigd. Woensdag is be gonnen voorraden per vliegtuig naar de getroffen streken over te bren gen. Nieuwe actie van Kongolees drama resident Moïsc Tsjombe van de deelstaat Katanga in de voor malige Belgische Kongo, waar sinds vorig jaar juni geen einde komt aan onrust en strijd, blijft in dc narigheid. Nog maar nauwelijks was hij erin geslaagd de troepen van de Verenigde Naties, die zijn staat waren binnengetrokken, weer buiten de Katangaanse grenzen te krijgen, of troepen van de centrale Kongolese regering hebben, soms tot zeventig kilometer diep, de 'ove rigens niet officieel vastgelegde) Ka tangaanse grensafscheiding over schreden. Daarmee is h'ct drama van de Kongo in een nieuw stadium ge komen, en helaas wordt ook deze acte geschreven met bloed. Nog altijd schijnt er geen einde te komen aan de reeks binnenlandse onlusten in dit eens zo rustige Belgische gebied. Velen hebben gedacht dat het bin nenrukken van V.N.-troepen in Ka- tanga het einde zou betekenen van de vrije Katanga-staat. die in juli 1960 door Tsjombe was uitgeroepen. Door allerlei chicanes en politieke handigheidjes, en ook wel door het vrij zwakke en soms raadselachtige otpreden van de troepen van de Ver enigde Naties, werd vorige maand Tsjombe weer heerser ip zijn rijk. Thans zijn het de troepen van de centrale Kongolese regering die een aanslag plegen op de provincie, die zichzelf tot een zelfstandige staat uitriep. e sterkte en de aantrekkelijk heid van Katanga zitten in de grond. Het land is rijk aan delfstoffen. Hoe rijk is zelfs niet bij benadering te zeggen. Nog steeds zijn deskundigen er niet in geslaagd een schatting te doen van dc Katan gaanse rijkdom.. Tsjombe heeft wel enkele Europese mijndeskundigen gevraagd naar Katanga te komen, maar de geleerden hebben stuk voor stuk dit aanbod afgewezen. Blijkbaar hadden de deskundigen geen al te ho ge dunk van de garanties voor hun persoonlijke vrijheid. Dat de centra le Kongolese regering sinds een week in Katanga penetreert, is dus hoegenaamd niet omdat men het als een groot gemis voelt, dat de voor malige Kongo in allerlei staatjes is uiteengevallen. Het gaat om de rijk dom van Katanga. De Kongolese re gering kan de mijnopbrengsten na anderhalf jaar „potverteren" best gebruiken. r zijn in Europa stemmen opge gaan. die wel geporteerd lijken voor een onafhankelijk Katan ga. Men beroept zich dan graag on „het recht van zelfbeschikking" voor elke natie. Al te gemakkelijk wordt vergeten dat men de Kongo niet moet zien als de Europese samenle ving van de 20-ste eeuw. Men zou het best de tegenwoordige situatie in de Kongo kunnen vergelijken met de „repubiiek der Nederlanden" om streeks 1600. Toen voelde men zich niet in de eerste plaats Nederlander, maar Fries. Hollander of van Gel ders bloed. Men zag er niet tegen op elkaar te beconcurreren, zo niet er ger. Een geest van saamhorigheid was ver te zoeken. Zo ook in de te genwoordige Kongo. Dc eene stam voelt zich hoegenaamd niet verwant aan een nabuurstam, al woont men dan samen in het Kongolese rijk. Vandaar dat al die leiders van deel staat jes zo gemakkelijk aanhang krijgen. De stam-mentaliteit geeft de doorslag. Zo moet men ook de strijd zien vn de centrale Kongolese rege ring tegen Tsjombe. Het gaat niet om een grootKongolees rijk. Het gaat om de macht van de eigen groep, waarbij men graag gebruik maakt van de bodemschatten van een ander. sjombe zelf is in Genève om uit te rusten van de narigheid uit de V.N.-tijd. Hij ziet blijk baar de ontwikkeling in zijn staat niet zo ernstig in. Tenzij hij de moed heeft opgegeven. Want niets vreest Tsjombe zozeer dan tegenover de centrale Kongolese regering te staan. Achter de Katangaanse pre sident staat de schim van Loemoem- ba, die op Katangaans grondgebied het leven liet. Tsjombe vreest dc wraak. Die niet is af te kopen met alle schatten, die er in de bodem van zijn land zijn. MOISE TSJOMBE weer narigheid Brits disconto verlaagd met half procent Het disconto van de Bank of Eng land is gisteren verlaagd van 61/» tot 6 procent met onmiddellijke ingang. Een woordvoerder van de Bank of England zei dat dc verdere verlaging van het officiële disconto gerecht vaardigd wordt door dc aanhoudend vaste stemming voor het pond ster ling op de wisselmarkten. Bovendien doet de nieuwe verlaging geen af breuk aan de kracht van de krediet- beperkingen, welke nog volledig ge handhaafd moeten blijven.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 5