PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONGERUSTHEID IN SCANDINAVIË NA
RUSSISCHE NOTA
Wetsontwerp onteigening gronden
gemeente Axel ingediend
Militaire voorzorgen
louter defensief
Brits Honduras door
orkaan getroffen
Morgen twee
minuten stilte
als protest
Zebra
Vandaag..,
Radio-actieve
wolk nu boven
Siberië
204e jaargang - no. 258
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F.-B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
weck, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 1 nov. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Mlnlm. p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 125. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.O., Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 68-00, tel. 2353 (b.g.g. red. 3608/3548, adv. 3847/3843; Middelburg, Msikt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, tel. 2395; Terneuzen. tel. 2116; Zlerikzee. red. tel. 242o. a dm. tel. 2094.
Evenwicht in Oostzeegebied dreigt te worden verstoord
De Russische nota aan Finland waarin besprekingen worden
voorgesteld ovér maatregelen tegen „een aanval van West-
Duitsland en zijn bondgenoten", heeft gisteren onderwerp van
beschouwing uitgemaakt in kabinetsvergaderingen in Finland
eh andere Scandinavische landen waar de nota ernstige onge
rustheid heeft gewekt. In de nota waren ook waarschuwingen
aan Noorwegen, Denemarken en Zweden gericht.
Het Finse kabinet besprak de nota zonder president Kekkonen
en de minister van buitenlandse zaken Kar jalainen, die buitens
lands vertoeven. Minister Karjalainen wordt vanavond en presi
dent Kekkonen vrijdag in het land terugverwacht.
Ook het Noorse kabinet kwam bij
een. De minister van defensie, Gud-
mund Harlern, die gisteren naar
Kongo had moeten vertrekken, stel
de zijn reis voor deze vergadering
uit. Na afloop werd een communiqué
uitgegeven, waarin werd gezegd dat
de Sowjet-nota aan Finland de rege
ring noopt nogmaals uitdrukkelijk
le verklaren, dat al haar militaire
maatregelen van louter defensieve
aard zyn.
In Stockholm kwam het Zweedse
kabinet in spoedvergadering bijeen.
In een later uitgegeven communiqué
verklaarde premier Erlander dat de
Zweedse politiek van neutraliteit nu
evenals vroeger is gericht op het be
waren van vrede en rust in het Oost-
zeegebied. „De ontwikkelingen in
deze zaak, zullen met de grootste
aandacht worden gevolgd", aldus liet
communiqué.
Wapenexport
In een vraaggesprek voor de
Zweedse televisie uitte premier
Tage Erlander er gisteravond zijn
verwondering over dat iemand
zich bezorgd, zou kunnen voelen
over de verkoop van Zweedse wa
pens aan West-Duitsland.
Volgens de premier is de export van
Zweedse wapens naar West-Duits
land sinds 1959 aanzienlijk gedaald
en bedroeg deze in de eerste helft
van dit jaar slechts 11 miljoen kro
nen. Hij wees er op dat het voorna
melijk om defensieve wapens ging,
zoals luchtafweergeschut.
Ook verwierp hij de beschuldigingen
dat Zweden militaire banden met de
bondsrepubliek zou hebben.
Denemarken
In Kopenhagen gaf de commissie
voor de buitenlandse politiek een
verklaring uit, waarin werd her-
|IIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIIlUIIIIHillUIIHIIIIIII|
j§ Het bestuur van do Stichting
H van de Arbeid, vertegenwoor-
digende centrale werkgevers-
organisaties en de werknc-
mersvakcéntralenen de be-
sturen van de K.V.P., de P.v»
1 d.A., de V.V.D., de A.R.P. de
1 C.H.TJ. de S.G.P. en de P.S.P. M
roepen het Nederlandse volk
op uiting te geven aan de ge-
voelens van diepe bezorgdheid
en verontwaardiging over de
uitzonderlijk grote kernex-
H plosies, die in de afgelopen da- n
H gen door de Sowjet Unie zijn p|
veroorzaakt.
H Aan explosies van deze aard
zijn grote gevaren voor de ge-
H hele mensheid .verbonden, tei;- ij
wijl zij door geen redelijk mo-
lief kunnen worden gerecht- |f
H vaardigd.
De besturen roepen, na over-
leg hierover met de regering.
H alle Nederlanders op om mor-
genmiddag om één uur twee
minuten stilte in acht te wil- j§
len nemen als een uiting van n
zwijgend protest tegen deze
betreurenswaardige en door de
L: Verenigde Naties veroordeelde
daden. Voor en na deze minu-
ten zullen klokken luiden.
H Op initiatief van het Nijmeegs f|
studentenkorps zijn vertegen-
woordigers van alle kerkelijke
ff groeperingen in Nijmegen gis- j|
terochtend tot het besluit ge-
ff komen, vanavond om acht liur
een gemeenschappelijke ge-
bedssamenkomst op het Plein
1944 te houden. Tijdens deze ff
H samenkomst zal worden gebe-
den voor de wereldvrede.
De Partij van de Arbeid zal s
zaterdag a.s. vermoedelijk in
H Rotterdam, een -grote protest- n
H vergadering houden tegen de
Russische kernexplosies.
=e
IIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
haald dat de militaire voorzorgs
maatregelen in Denemarken van
louter defensieve aard zijn.
Een woordvoerder der Westdüitse
regering in Bonn noemde de Russi
sche beweringen over het gevaar van
een aanval van West-Duitsland „ab
surd". Deze beschuldiging dient al
leen als dekmantel voor Ruslands ei
gen agressieve oogmerken, aldus
deze woordvoerder.
Evenwicht
In Parijs verklaarde een «oordvoer
der van het Franse ministerie van
buitenlandse zaken de nota alarme
rend te achten, omdat deze het even
wicht, zoals dat rekening houdend
met Zwedens neutraliteit in het
Oostzeegebicd bestaat, dreigt te ver
storen.
KROES JT SJEW
HERKOZEN
Volgens Tass is Nikita Kroesjtsjew
op het partycongres in Moskou her
kozen tot eerste secretaris van de
Sowjet-Russische communistische
partij. Het persbureau kondigde het
einde aan van het partijcongres, dat
op 17 oktober begon.
Het enige vrouwelijke lid van het pre
sidium, mevrouw Elcaterina Foertse-
va, die hiervan tot dusver deel uit
maakte, komt niet meer voor op de
lijst van gekozen presidiumleden. Ook
Averky Aristov, Nikolai Ignativ en
Noeritoin Moekhitdinov zijn blijkens
dé door Tass verstrekte opgave, niet
in het presidium herkozen. Het secre
tariaat van het centrale comité werd
als volgt gekozen: N. S. Kroesjtsjew,
F. R. Kozlov. P. N. Demichev, L. F.
Hyitsjev, O. V. Kuusinen, B. N. Pono-
marev, I. V. Spiridonov. M. A. Soes-
lov cn A. N. Shelepin. De verkiezing
van Kozlov in het partijsecretariaat
is een bevestiging van de bewering
dat hij de opvolger van Kroesjtsjew
Alle verbindingen verbroken
1 NOVEMBER: VOETGANGERS OP
ZEBRA-PADEN BESCHERMD.
Hoe het niet hoort foto bovenen
hoe het van vandaag af wel moet
worden (foto onder) op de zebra-pa-
den in Nederland. Laten we hopen
dat het bovenste beeld weldra tot de
totaal vergeten taferelen behoort
Hoofdstad is
wellicht door
zee verzwolgen
Een orkaan die de codenaam
Hattïe heeft gekregen, heeft
gisteren met grote kracht toe
geslagen op de kust van Brits
Honduras, in Midden-Amerika.
De meteorologische dienst in Miami
heeft een communiqué uitgegeven
waarin verklaard wordt dat het cen
trum van de orkaan om half twee gis
termiddag Nederlandse tijd de hoofd
stad Belize van Brits Honduras heeft
bereikt. Sindsdien zijn alle verbindin
gen met de stad verbroken. Het com
muniqué zegt voorts dat de wind
kracht, de schade en het aantal
slachtoffers voorlopig onbekend zul
len blijven.
Met het oog- op de nadering van de
orkaan waren honderden mensen
uit Belize geëvacueerd. Belize
wordt slechts door een dyk tegen
de ze© beschermd, die volgens de
Amerikaanse meteorologische
diensten niet zwaar genoeg is om
de vloedgolven van een orkaan als
de „Hattie" te kunnen weerstaan.
In Brits Honduras wonen in totaal
ongeveer 65.000 personen. De stad
Belize telt ongeveer 30.000 inwoners.
Volgens de meteorologische dienst
van Miami is de stad getroffen door 't
hevigste, deel van de orkaan met
windsnelheden van 250 km per uur en
sommige windstoten tot 300 km per
uur. Het is niet bekend hoeveel men-
V.N.-luchtmacht
in actie tegen
Katanga
De V.N.-autoriteiten iu Kongo heb
ben verklaard van mening te zijn,
dat de bombardementen, die door de
Katangaanse luchtmacht worden uit
gevoerd een schending betekenen
van de wapenstilstandsovereenkomst
tussen Katanga en de V.N. De
luchtstrijdkrachten van de V.N. in
Kongo uitgerust met straalja
gers hebben opdracht gekregen
de. Katangaanse bommenwerpers te
achtervolgen en neer te. schieten.
Norma Ho, woordvoerder voor de
V.N.. verklaarde, dat de V.N. niet
van plan is maatregelen te nemen
tegen de strijd op de grond.
De Kongolese legercommandant, ge
neraal Joseph Moboetoe, is gisteren
goedgeluimd in Leopoldstad terug
gekeerd van inspectie van zijn troe
pen die een „politie-actie' tegen Ka-
tanga zijn begonnen.
Moboetoe zei dat zijn troepen een
Katangese bommenwerper hadden
neergeschoten en de piloot de keel
afgesneden.
sen er nog in Belize waren, toen de
orkaan de kust bereikte. Eerder op
de dag had een woordvoerder van het
bureau in Miami verklaard, dat zich
mogelijk in Belize een ramp zou af
spelen en zelfs dat de stad verzwol
gen zou kunnen worden.
Om vijf uur Nederlandse tijd bevond
het epicentrum van de orkaan zich op
ongeveer 80 km ten zuidoosten van
Belize in verplaatste zich met een
snelheid van 16 km per uur naar het
oost-zuidoosten. Gevreesd wordt dat
een deel van de Britse kolonie en van
het naburige Guatemala overstroomd
zijn.
Jongetje gegrepen door
aardappelmachine
Gistermorgen is het elfjarig zoon
tje van de familie Stam uit Klijndijk
(gemeente Odoorn) om het leven
gekomen doordat hij door een aard-
lappelrooimachine werd gegrepen.
Na val van dak overleden
De 52-jarige bankwerker G. van
Zwieten uit Amsterdam is gistermor
gen na een val van het ruim 8 meter
hoge dale van de centrale Noord in
Amsterdam overleden.
I RUSSISCHE SUPERBOM WAS I
„PER ONGELUK" TE STERK
p Premier Kroesjtsjew heeft gisteren gezegd dat Russische geleerden M
per ongeluk een bom met een grotere explosieve kracht dan 50 me-
ff gaton tot ontploffing hadden gebracht. Hij deelde dit mede op de n
f§ slotzitting van het 22ste congres van de Russische communistische
partij in Moskou. „Wij zullen onze geleerden voor een dergelijke ff
H misrekening niet berispen", grapte Kroesjtsjew, waarop de 5000 af- H
gevaardigden in gejuich en applaus losbarstten. Professor Pietro ff
ff Caldi, voorzitter van de Europese commissie voor seismologie en di- M
M recteur van het observatorium van het geofysische instituut In Ro-
H me, heeft verklaard dat de totale energie die door de ontploffing
m van de Sowjet-Russische atoombom maandag is vrijgekomen, op ne-
f| gentïg megaton geschat kan worden.
llllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllillilllllllllllllllllllllllllllll
Twee Nederlandse
militairen in Duitsland
vermist
Twee dienstplichtig militairen uit
midden-Limburg zijn sedert zaterdag
j.I. in Duitsland vermist. Het zijn
soldaat A. van R. uit Herten en sol
daat J. B. uit Montfoort. Beiden be
horen zij tot het regiment Limburgse
Jagers dat normaal gelegerd is in de
legerplaats Oirsehót (N.-B.).
De soldaten zijn ongeveer veertien
dagen geleden met hun onderdeel
naar Duitsland, in de omgeving van
Berlijn, op oefening gegaan. Zij zijn
zaterdagmorgen uit hun kampement
aldaar plotseling op onverklaarbare
wijze verdwenen en zijn tot op heden
spoorloos.
Gisteren twee
kernexplosies
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie heeft medegedeeld, dat
gisteren, in de vroege ochtend weder
om twee Russische kernexplosies heb
ben plaats gehad.
Volgens de commissie hadden beide
ontploffingen plaats in. de omgeving
van Nova Zembla. De eerste had een
sterkte van enkele megatons en de
tweede van waarschijnlijk minder dan
een megaton.
TERREIN NA OVERLEG GEKOZEN
Voor berging 7 miljoen
m3 baggerspecie
van kanaalverbreding
(Van onze Haagse redactie)
Bij de Tweede Kamer is een
wetsontwerp ingediend tot ver
klaring van het algemeen nut
der onteigening van percelen,
erfdienstbaarheden en andere
zakelijke rechten, nodig voor de
berging van baggerspecie, af
komstig van de werken tot ver
betering van het kanaal Terneu
zen in de gemeente Axel.
In de memorie van toelichting
deelt de minister van verkeer en
waterstaat, drs. H. A. Korthals
mee, dat teneinde het kanaal
van Terneuzen naar Gent op
Nederlands gebied te verbete
ren en in verband daarmee
enige nadere voorzieningen te
treffen, het onder meer noodza
kelijk is, dat terreinen beschik
baar komen voor berging van
plus minus 7 miljoen kubieke
nieter uit het te verbreden ka
naal vrijkomende baggerspecie.
Een deel van de baggerspecie
kan worden afgevoerd naar de
Westerschelde. Deze hoeveel
heid is echter gelimiteerd, om
dat anders gevaar voor aanzan-
ding van de vaargeulen zou ont
staan.
Een ander deel van de baggerspecie
kan worden gebruikt voor net dem
pen van enige oude kanaalarmen en
het opspuiten van enige terreinen
van beperkte omvang. Voor een
groot deel van de specie moet de be-
scliikking worden verkregen over
eigendommen gelegen In de gemeen
te .Axel. Aangezien dit vermoedelijk
niet ten volle bij minnelijke schik
king bereikt zal worden, zal toepas
sing van de onteigeningswet nodig
zyn.
Eedoeld terrein is gekozen na
overleg met eu met instemming
van de gemeente Axel, het Land
bouwschap, de natuurbescher-
nüngsconsulent, de cultuurtechni
sche dienst en Ged. Staten van
Zeeland.
Nadat de terreinen zijn opgespo
ten zal de gemeente Axel deze
gedeeltelijk in haar uitbreidings
plan voor woningbouw bestem-
(Zie slot pag. 5 kol. 5
fvwfflj)l
Vandaag is het de dag van de voet
ganger in Nederland. Kon hij
tot gisteren niet bij het „ver
keer" gerekend worden, omdat hij
op de straat en op de weg geen en
kele wettelijk vastgelegde status had,
vandaag is hij erkend als deelnemer
aan het verkeer. Hij heeft op de ze
bra-oversteekplaatsen recht op voor
rang gekregen en hij heeft die er
kenning helaas rijkelijk laat gekre
gen, want in de omringende landen
bestond dat voorrangssysteem reeds
veel eerder. We zullen dat maar toe
schrijven aan de Nederlandse neiging
eerst vele katten uit vele bomen te
kijken alvorens tot het treffen van
maatregelen over te gaan.
W; zullen het liever niet toeschrij
ven aan twijfel, die bij de be
trokken minister zou hebben
bestaan voor wat betreft het wel
slagen van deze maatregel. Er zijn
pessimisten, die menen, dat het Ne
derlandse volk te ongedisciplineerd
is en die vrezen, dat de- weggebrui
kers van auto-
mobilist tot voet
ganger de spot
zullen drijven met
de zebra-kruisin
gen, zoals ze ook
de spot hebben gedreven met de knip-
perbollen. Deze knipperbollen deden
het in het buitenland wel, maar het
grote-stadspubliek van Nederland
heeft de bollen eenvoudig wegge
wuifd.
Vaststellend, dat zoiets niet mag ge
beuren met de zebra-kruisingen, moet
erkend worden, dat de wegdiscipline
in Nederland slecht is, dat iedere Ne
derlander de neiging heeft om tot
het uiterste op zijn rechten te staan
en dat in ons goede landje de wel
levendheid in het verkeer te wensen
overlaat.
Als we desondanks niet twijfelen
aan het slagen van de thans ge
nomen proef met de zebra-krui
singen, dan vloeit dat voort uit ver
trouwen in de licht-verbeterende vcr-
keersmentaliteit in Nederland. Bij de
meesten onzer is toch wel het besef
ontwaakt, dat al het mogelijke ge
daan moet worden om het verkeer
dat duizenden doden en gewonden
per jaar eist minder chaotisch en
minder vrijgevochten te maken en
dat men bij alles wat daartoe reeds
van overheidswege wordt verricht,
ook zelf een steentje moet bijdragen.
Dat „steentje bijdragen" komt bij de
zebra-kruisingen neer op twee din
gen. De bestuurders van motorvoer
tuigen zullen het voor lief moeten
nemen, dat ze wel eens een paar mi
nuten later op hun bestemming ko
men. De voetgangers zullen nipt moe
ten proberen 30 seconden te winnen
door vlak voor een aankomend voer
tuig over een zebra-pad te glippen.
Houdt men zich daaraan, dan zullen
de zebra-kruisingen een goede bij
drage zijn tot de verkeersveiligheid
in Nederland.
...wordt ïr. A. G. Maris als di
recteur-generaal van de rijks
waterstaat opgevolgd door ir.
J. van de Kerk, hoofdingenieur
directeur van de afdeling A
van de directie van de rijkswa
terstaat. Ir. Maris is deze dag
juist 40 jaar in dienst van de
rijkswaterstaat.
...gaat de benoeming in van
mr. J. Drijber tot burgemeester
van Middelburg.
De wolk radio-actieve afval van de
maandag ontplofte Sowjet-Russische
superbom bewoog zich gisteren met
een snelheid van 80 km per uur in
zuidoostelijke richting over mïdden-
Siberië. Dit heeft het Amerikaanse
weerbureau gemeld. Volgens het bu
reau zal de wolk vandaag waar
schijnlijk naar het oosten afbuigen
en zich vanavond waarschijnlijk bo
ven het schiereiland Iiamtsjatka in
oost-Siberië bevinden.
Geschat wordt dat de wolk de Ale-
oeten en misschien het westen van
Alaska donderdag zal bereiken.
Experts hebben berekend dat de
vuurbal van de explosie een doorsne
de van acht kilometer gehad moet
hebben en een aanzienlijke hoeveel-,
heid materiaal van de aardopper
vlakte moet hebben omgewoeld, ge
zien de betrekkelijk geringe hoogte
van 3700 meter waarop de ontplof
fing tot stand kwam.
Wanneer dit het geval is zal de ra
dio-actieve as waarschijnlijk tame
lijk snel het aardoppervlak bereiken,
in tegenstelling tot de resten van
verleden week, die bij de kleinere
explosie de stratosfeer ingeworpen
zijn en die waarschijnlijk niet voor
de komende lente op aarde zullen
vallen.
Het weerbureau heeft berichten ont
vangen over regen- en sneeuwval
boven centraal Siberië, waardoor
veel radio-activiteit wordt neerge
slagen.
Het gebied waarin dit gebeurd zou
zijn is grotendeels woest en onbe
woond.
Vijftien huismoeders hebben een tele
gram aan mevrouw Kroesjtsjew gezonden
met het verzoek liaar echtgenoot te be
wegen met de kernproeven op te houden.
De-Deense verkeerspolitie zat een ball-
