PROVIHCIAIE ZEEUWSE COURANT SUPEREXPLOSIE IS STAP ACHTERUIT NAAR DE CHAOS Lichaam van Stalin uit Lenin-mausoleum Waterschap maakt Schouwse Westhoek van vreemde smetten vrij' Verontwaardiging in de hele wereld FRANSE ONDERGRONDSE KERNPROEF NOG VOOR DE ZEVENDE NOVEMBER Vandaag.. Inventaris Technische Dienst meet „lastige erfenis" op Niet naast, maar in de gemeenschap 204e jaargang - no. 257 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: F. van de Velde en P. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren W. Leertouwer en G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per week, 7,00_p. kw.; fr. p. p. f 7,25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 31 okt. 1961 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per m.m. Minlm. p. advertentie 4,—. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) 25 cent per regel met een minimum van 1.25. „Brieven bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg. tel. 2395: Te: tel. 2116: Zierikzee. red. tel. 242o. adm tel. 2094. Amerikaanse reactie op Russische „50 megaton-proef": Uit alle delen van de wereld ïs gisteren felle kritiek gekomen op de grootste explosie in de geschiedenis, die gisterochtend om drie minuten over half tien door Rusland bij Nova Zembla is teweeggebracht. Seismografen in heel West-Europa registreer den de door Kroesjtsjew aangekondigde superexplosie, die een kracht van meer dan 50 megaton moet hebben gehad en wel licht zelfs driemaal krachtiger dan als de explosie van de dertig-megatonbom vorige week. De Amerikaanse afgevaardig de bij de Verenigde Naties, Adlai Stevenson verklaarde, dat Rusland door de proef toch te nemen, „een stuitende en be treurenswaardige" beslissing had genomen, die „een grote stap achteruit naar anarchie en chaos" betekent. De Russische afge vaardigde Tsjarapkin herhaalde Kroesjtsjews uiteenzetting, dat de oorlogsvoorbereidingen van het westen de proef noodzakelijk hadden gemaakt. Een luchtopname van het nieuwste Amerikaanse vliegdekschip Constel lationdat op het ogenblik op een werf in Brooklyn, New York, wordt afgebouwd. De Constellationis het grootste oorlogsschip ter wereld; het is enkele dagen geleden officieel aan de marine van de Verenigde Staten toegevoegd. Tsjarapkin: „Hirosjima was veel erger" Tsjarapkin voegde liier nog aan toe dat de Verenigde Staten zichzelf mo reel gerechtvaardigd hadden geacht tjjdens de tweede wereldoorlog on schuldige mensen in Hirosjima en Nagasaki te bombarderen. Daartoe bestond geen enkele militaire nood zaak, aldus Tsjarapkin. De enige be doeling was de wereld met de Ameri kaanse kracht te intimideren. Hij verklaarde dat de Sowjet-Unie van haar vreedzame bedoelingen blijk heeft gegeven door het voor stellen van onmiddellijke algemene en algehele ontwapening, door een zijdige vermindering van haar strijd krachten en ontruiming van haar ba ses in het buitenland. Zich richtend tot'hen die „onze poli tiek niet begrepen hebben", zei Tsja rapkin dat de situatie in Centraal- RUSLAND WIL OVERLEG MET FINLAND De Sowjet-Unie heeft gisteren Finland voorgesteld overleg to plegen „omtrent de bescher ming van de Sowjet- èn Finse grenzen tegen een mogelijke aanval door West-Duitsland en zijn bondgenoten." Dit bericht is door radio Moskou in de nieuwsdienst uitgezonden. Volgens het bericht heeft de Russi sche minister van buitenlandse za ken, Andrei Gromiko, de Finse am bassadeur in Moskou, Eero A. Vuori, een bezoek gebracht en hem een nota overhandigd, waarin het overleg werd voorgesteld. In de door Tass gepubliceerde tekst van de nota wordt gezegd, dat de Russische en Finse veiligheid recht streeks betrokken is bij de „penetra tie van de Westduitse militaristen en revanchisten in het noorden van Eu ropa en het gebied van de Oostzee en hun streven om dit gebied te gebrui ken als een van hun springplanken voor nieuwe militaire avonturen". Noord-Europa en de Oostszee, die lange tjjd een betrekkelijk kalm en vreedzaam gebied zijn gebleven, zijn thans binnen de sfeer van gevaarlijke voorbereidingen van het Westduitse militairismc geraakt en als gevolg daarvan zou dit gebied het brandpunt van een gewapend conflict kunnen worden, aldus de nota. Europa en Duitsland van dag tot dag gecompliceerder wordt en dat de oorlog elk moment kan uitbreken. Wij moeten dit voorkomen, aldus de Sowjet-afgevaardigde verder, en daarom vragen wij algemene en al- fehele ontwapening en daarom heb- en wij onze proeven hervat, die on eindig veel minder ernstig zijn dan de atoömbombardementen op Hiro sjima en Nagasaki. De Nederlandse gedelegeerde mr. C. W. A. Schuermann, noemde de ontploffing van de Gevolgen van explosie nog niet bekend Naar aanleiding van berichten over de explosie van een kern bom van zeer zwaar kaliber heeft de woordvoerder van het j ministerie van sociale zaken j en volksgezondheid medege- j deeld, dat op dit ogenblik nog I niet kan worden gezegd of en wanneer de gevolgen van deze explosie in ons land merkbaar i zullen zijn. Een en ander Is af- j hankelijk van de weersomstan- digheden en van de wfjze waar- op deze bom tot ontploffing is gebracht. Dagelijks worden metingen j van radioactiviteit in de lucht i en in de neerslag verricht. Een toeneming van de radioactivi teit in de neerslag kan een verhoogde besmetting van het voedsel ten gevolge hebben. Daarom worden de regelma- j tige meting in voedingsmidde- I len, speciaal in de melk en een i aantal bladgroenten die in ver- i schillende gebieden in Neder- i land worden uitgevoerd, met j bijzondere aandacht gevolgd. Ook het oppervlaktewater wordt in verband met de drink- j watervoorziening regelmatig j gecontroleerd. Indien de resul- i taten van deze metingen daar- toe aanleiding geven, zullen i hierover mededelingen worden i POLITIE-ACTIE IN KATANGA De Kongolese premier, Cyrïlle Adoela, heeft "gisteravond via de radio bekendgemaakt dat het leger een „politie-actie" vanuit Zuid-Kasai tegen Katan ga is begonnen en vastberaden ïs te vechten totdat president Moïse Tsjombe ïs verslagen. Adoela hield zijn radiorede na ge sproken te hebben met de politieke adviseur van de V.N. Mahmoed Khi- ari, die hem medegedeeld had dat een Katangees vliegtuig in Zuid- Kasai bombardementen had uitge voerd. In Leopoldstad is intussen vernomen dat de V.N. hun luchtmacht in ge reedheid hebben gebracht om bij de Katangese grens in actie te komen wanneer en indien het V.N.-hoofd- kwartier in New York het sein daar toe geeft. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllll^ vijftig-megatonbom een „daad van terreur tegen de mensheid". Mr. Schuermann zei dat Neder land ernstig bezorgd is over de gevolgen van deze Russische ontploffingen voor de gezond heid van het mensdom. Hij ver klaarde „te betwijfelen of de Sowjet-Unie zich ten volle be wust is welke de consequenties Zie slot pag. 3 kol. 2) Het partyloze Parijse blad „France Soir" meldde, gisteren dat Frankrijk binnenkort zijn eerste ondergrondse kernbomproef zal nemen. Dit zal in het Hoggargebergte in liet zuiden van de Sahara gebeuren.. Het wapen dat tot ontploffing zal worden gebracht, is een plutonium bom met een kracht van verscheidene kilotonnen. Men heeft nog geen offi cieel commentaar van de Franse re gering. Frankrijk heeft tot dusver vier atoombommen in de dampkring tot ontploffing gebracht. Dit ge schiedde in Reggan in de Sahara. Op last van partijcongres Het 22e congres van de commu nistische partij van de Sowjet- Unie heeft gisteren besloten dat S;alins stoffelijk overschot uit het mausoleum op liet Rode Plein in Moskou wordt verwij derd. Het monument zal voortaan worden fenoemd „het mausoleum van Wla- imir Iljitsj Lenin". .verricht koningin Elizabeth van Engeland te Londen de opening van de nieuwe zitting van het Britse parlement. ...hoopt de Nederlandse land-», schap- en stadsgezichtschilder David Schulman te Laren (N.H.) zijn 80ste verjaardag te vieren. VWVWVWWWWWWW Volgens radio-Moskou besloot het partijcongres op voorstel van Niko lai Podgorny, de eerste secretaris van de Oekrainse communistische partij, dat „het niet meer opportuun is de kist met het lijk van Stalin in het mausoleum te handhaven". Het voorstel werd met algemene stemmen aanvaard. Jn de loop van het partijcongres hadden tevoren al verscheidene sprekers gepsroken over terecht stellingen en onderdrukkings maatregelen onder het bewind van Stalin. Vrijdag betichtte Kroesjtsjew Stalin van het doden van „vele onschuldige mensen" en hij stelde voor een moüument op te richten voor „de kameraden die het slachtoffer van geweld" zijn geworden. Volgens doorgaans betrouwbare krin gen hadden Russische studenten op bijeenkomsten aangedrongen op ver wijdering van het stoffelijk over schot van Stalin uit het mausoleum. In welingelichte kringen verwacht men, dat het gebalsemde lijk van Stalin uit het mausoleum zal worden verwijderd bij de voorbereidingen voor de plechtigheden op 7 november ter herdenking van het feit dat At jaar geleden de Russische revolutie begon. Plan voor opruiming van Duitse bunkers wordt bestekklaar In het duingebied in de Schouwse Westhoek zitten sinds de oorlogsjaren van 19401945 nog steeds een hinderlijk aantal hardnekki ge smetten: bunkers met soms meters dikke betonnen muren, die de Duitse bezetter heeft achtergelaten. Het de partement van defensie geeft van tijd tot tijd een aantal van de meer dan 200 grote en kleine bunkers vrij. Rijkswaterstaat en het water schap „Schouwen-Duiveland" zijn de betonnen puisten in het land schap ook liever kwijt dan rjjk en de gemeente Westerschouwen kan deze wanprodukten in het toeris tische patroon van de Westhoek ook missen als kiespijn. Daarom wordt er al jaren ge werkt aan plannen om deze Duit se erfenis op te ruimen. Een van de „erfgenamen", in wiens gebied een niet gering aandeel van de in totaal 315 op Schouwen-Duive land achtergebleven bunkers even- zovele lastposten zijn het Wa terschap „Schouwen-Duiveland" is op het ogenblik bezig met het opstellen van een „uitroeiings programma" op plaatsen, waar de betonnen gevaarten voor de soli diteit van de zeewering gevaar opleveren. Ambtenaren van de technische dienst trekken er zo af en toe op uit om de bunkers in kaart te brengen. Er wordt dan genieten en getekend en tenslotte komt er voor een bepaald aantal van deze betonnen kubussen een bestek in conseptvorm dat na goedkeuring van hogerhand zal moeten worden aanbesteed. Is het zover gekomen, dan kan de aan nemer zqn sloopmateriaal laten aanrukken. Een dan wordt het ook tijd, dat de omwonenden ra- Ruim SOP bunkers, een onzalige erfe nis uit de tweede wereldoorlog, ont sieren nog de Schnuwsr Westhoek. Deze grauwe betonkolossen zijn rijks waterstaat en het watt achap Schou wen-Duiveland al jarenlang een doorn in het oog, vandaar dat hard wordt gewerkt om deze „puisten" in het landschap op tc ruimen. Ook de me tersdikke bctonkolos op de foto heeft zijn langste tijd nu tcel gehad. (Foto P.Z.C.) men en deuren openzetten voor de explosies, waarmee springstof de gevaarten uit elkaar moet rijten. Zoals gezegd beperkt de oprui mingswoede van het waterschap Schouwen-Duiveland zich louter tot de bunkers, die in de zeewe ring langs de -Westhoek gevaar opleveren. In de strook van Renes- se tot Haamstede. Uit de aard van de zaak staan de bunkers in de boeken van het Ne derlandse defensieapparaat vrij wel allemaal genoteerd. Destijds hebben militairen al een inventaris opgemaakt en alle bunkers ge nummerd. Zij vonden ze bij deze ruimingspatrouille in alle soorten en maten. Nu, anno 1961, staan er op het hele eiland nog twintig open geschutsopstellingen te boek, 85 bergplaatsen vooi munitie, 42 zogenaamde Tobroeksopstellingen, niet minder dan 168 woonschuil- plaatsen, nog één kanonkazemat en dan verder een serie telefoon- en zoeklichtstellingen en water bassins. Van dit aantal heeft Haamste de er 114 binnen zijn grenzen, Renesse 48, Burgh 21 en Noordwelle 36. Het grootste deel van dit totaal is al voor opruiming vrijgegeven. In de loop van de jaren zijn er al enkele verdwenen, welke daar om inmiddels werden afgeboekt (Zie slot pag. 2 kol. 3) jjMtlijll Het opgewekte repertoire van de luchtmachtkapel blijft door de defensie-stukken spoken: in het voorlopig verslag van de Tweede Ka mer op de begroting van minister Visser wordt de bewindsman ge vraagd of hij nadere mededelingen kan doen over de „smaakverschil len tussen de militaire muziekkorp sen". En voorts wordt geïnformeerd of de minister wellicht van mening is, dat het geschil rond de taptoe Delft het aanzien van de militaire stand niet heeft gediend. Het is met name de laatste vraag, die wij tot uitgangspunt willen nemen van deze beschouwing. Heeft het geschil rond de taptoe Delft het aanzien van de militai re stand gediend? Het lijkt een loodzware vraag voor een zaak rond een stukje al dan niet militaire mu ziek, maar toch is het goed er aan dacht aan te schenken. Want het is ons gebleken, dat men in bepaalde militaire en ook departementale kringen de opvatting huldigt, dat de gang van zaken na het incident bij de taptoe Delft weer zo'n typisch voorbeeld is van de volstrekt nega tieve houding van het Nederlandse volk (en vooral ook van de pers) jegens land- en luchtmacht. Men had er aan de journalistieke kant beter aan gedaan zo wordt er in de door ons bedoelde kringen gerede neerd het volstrekt onbenullige zaakje in Delft niet zo op te blazen. Maar nee, de pers moest zo nodig sensatie maken, want zij had geluk kig weer iets waarmee het toch al niet zo populaire leger een tik kon worden gegeven, aldus deze opvat tingen. Wij geloven dat het goed is tegen dit soort betogen stelling te nemen. Wij geven gaarne toe, dat het inci dent-Delft een volstrekte onbenullig heid is, gezien bijvoorbeeld tegen do achtergrond van de Russische super- bom. Juist daarom echter is er zulk een brede aandacht aan geschonken: op het moment, dat de wereld de adem inhoudt omdat haar bestaan in het geding is, neemt in Nederland een aantal oppcrofficiercn een be sluit over het niet toelaten van een bepaalde muzikale vorm, waarmee een zeker onderdeel van de krijgs macht zich enorm populair heeft ge maakt. En dat nu lijkt ons toch wel een verbazingwekkende gang van zaken. Als gewoon mens zou men in zulk een populariteit een kans zien om de in deze tijden zo dringend no dig goede verhoudingen te krijgen tussen krijgsmacht en bevolking. Niet alzo de hoogste leiders van deze krijgsmacht: zij veroordelen een vorm van muziek, omdat die niet zou stroken met de militaire waardigheid, althans met de waardigheid zoals zij die zien. Wanneer een dergelijke, in wezen trieste, situatie in Nederland voorkomt, dan is het dunkt ons bij zonder goed wanneer daarop de aan dacht wordt gevestigd. Dat heeft niets te maken met negatieve instel lingen van bevolking of pers jegens de krijgsmacht van ons land, dat heeft alleen te maken met de instel ling van bepaalde opperofficieren, die er vreemde normen op na houden. In het voorlopig verslag op de de fensiebegroting wordt nog een voorbeeld aangehaald van derge lijke vreemde opvattingen: een be schouwing van een generaal-majoor in een weekblad, welke beschouwing een rechtstreekse aanval inhield op de belangenverenigingen in de krijgs macht en op het overleg, dat de re gering met deze verenigingen voert. De Kamerleden, die deze zaak aan de orde stellen, betogen dat zij te gen dergelijke opvattingen stelling wensen te nemen. En zij constateren: „De krijgsmacht en met haar de of ficieren behoren niet naast, maar in de gemeenschap te staan". De gene raal-majoor had in feite tegen deze onaanvechtbare stelling geopponeerd. De krijgsmacht dient niet naast maar in de gemeenschap te staan. In de hoogste regionen van het leger huldigt men over de in terpretatie van deze opvatting menin gen, die vermoedelijk afwijken van wat de meerderheid van de bevol king wil. Delft is in dit verband een teken aan de muur. Gelukkig, dat minister Visser om nog «ven te rug te komen op dit onderwerp in zijn pas gepubliceerde antwoord op vragen van het Kamerlid Kranenburg verzekert, dat het „spelen van swing muziek in het algemeen door hem niet als een indisciplinair optreden is ge kenschetst". Wel is voor hem buiten twijfel wij zijn het daarmee vol komen eens dat het negeren van aanwijzingen, gegeven door meerde ren. in dit geval wel aan de krijgs tucht moet worden getoetst. Van zelfsprekend! Maar we zijn benieuwd of ooit nog eens de erkenning zal komen, dat die aanwijzingen er naast waren. Zij waren er naast, mede om dat zij een kunstmatige muur op trokken tussen krijgsmacht en be volking! Zesjarig jongetje in de Noord verdronken Het zesjarige jongetje A. H. van der Vat, gewoond hebbend in Hendrik- Ido-Ambacht, is zondag in de rivier de Noord te water geraakt cn ver dronken.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 1