PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TANKS BEWAKEN BEIDE ZIJDEN VAN
BERLIJNSE MUUR
Boven Nederland iets
meer radioactiviteit
Alarmtoestand van
bijna drie uur
INVASIE naar Noord-Beveland over
„Veerse damweg"
AANRIJDEN, WEGRIJDEN, TERUGKOMEN....
BEROEP OP
SOWJET-UNIE
Pl.C.-zalerdagnummer
Va nd aag
Drie eilanden
nu één geheel
Veiligheid
Ondanks alles
Bezorgdheid
In de wateren ten noorden van Groot-
Brittannië wordt de NAVO marine-
en luchtmachtoefening „Sharp squall
five" gehouden met als hoofddoel de
onderzeebootbestrijding.
Foto: op de foto komen de Neder
landse jager „Groningen" (links) en
het Engelse schip „Saintes" langszij
varen van de marinetankboot „Wave
Chief' om brandstof in te gaan ne
men.
Russische en Amerikaanse tanks hebben vrijdag dreigend te
genover elkaar gestaan aan de sectorgrens in Berlijn. Het Ame
rikaanse garnizoen van de stad is voor de tweede keer in drie
dagen in staat van alarm gebracht. Het alarm duurde van half
zes tot acht uur.
Op een gegeven ogenblik stelden de communisten een batterij
krachtige zoeklichten in werking. Na een tegenactie van een
Amerikaanse tank werden de zoeklichten echter weer uitge
schakeld en werd de omgeving in duisternis gehuld.
De Amerikaanse tanks rukten het eerst op naar de sectorgrens
in de Friedrichstrasse. De Amerikanen wilden nogmaals duide
lijk demonstreren dat zij het recht hebben Oost-Berlijn onbe
lemmerd binnen te gaan. Een Amerikaanse wagen, begeleid
door drie jeeps met militaire politie, maakte een proefrit door
een stokje Oost-Berlijn.
Daarna trokken de Amerikaanse
tanks zich terug. Maar vijf minuten
later verschenen er Russische tanks
aan de Oostberlijnse kant van de
grens. Zij rolden na 25 minuten weer
weg. Nog geen vijf minuten hierna
kwamen de Amerikaanse tanks weer
aanzetten. En toen kwamen ook de
Russen maar weer terug.
Late erkenning
Generaal Lucius Clay, Kennedy's per
soonlijke vertegenwoordiger in West-
Berlijn, zei later dat de Oostduitse
fictie inzake het recht op aanhou
ding nu was vernietigd. Het feit, dat
er Russische tanks aan de controle
post waren verschenen, toonde dui-
Door Algemene Vergadering
Ver. Naties
lie Algemene Vergadering van de
V.N. heeft vrijdagavond een plech
tig beroep op de Sowjet-Unie gedaan,
de aangekondigde ontploffing van
een waterstofbom van 50 megaton
niet te laten doorgaan.
De desbetreffende ontwerp-resolutie,
die door Canada, Denemarken, Noor
wegen, Zweden, Japan, Perzië, Paki
stan en IJsland was ingediend, werd
aangenomen met 87 tegen II stem
men bij één onthouding.
EXODUS" van Leon Uris
was in de maand september in
Zeeland het best verkochte
bock. Zo bleek ons uit een be
scheiden enquête, gehouden on
der een aantal boekhandelaren
in Zeeland. Een enquête die
maandelijks zal worden her
haald. In deze rubriek zijn bo
vendien enkele meningen van
lezers over de „best seller" op
genomen. (Pag. 6).
Voorts in dit 22 pagina's tol
lende P.Z.C.-nummcr: Stem
men uit de kerken (pag. 3);
Kroniek van Zwin tot Zijpe
plus rubriek Boek van de
maand (pag. (5); „De vliegen
de Zeeuw", ecu verhaal over
veerman Boomsluiter van Sta-
venisse (pag. 51); Radio-T.V.-
rubriek plus films in Zeeland
(pag. 15); Letterkundige kro
niek en kunst (pag. 17); ZIG
ZAG (over zweefvliegerij en
veel.meer) (pag. 151) en ten
slotte dc Kinderkrant met
Klanken uit dc ether op pag.
21.
1 delijk aan dat de plagerij bij de door
laatpost in de Friedrichstrasse niet
afkomstig was van de zogenaamde
Oostduitse regering, maar van haar
Russische meesters, 't State Depar
tement verklaarde dat de komst van
de Russische tanks een verlate erken
ning betekende van de verantwoor
delijkheid van de Russen voor Oost-
Berlijn.
De Russische tanks maakten deel
uit van een groep van 30, die don
derdagavond laat Oost-Berlyn waren
binnengetrokken. Een Britse woord
voerder zei, dat de Britse verster
kingen nog steeds in stelling lagen
in het grensgebied bij de Branden
burger Poort.
Een Oostberlyner maakte handig ge
bruik van de tankbeweging aan bei
de zijden van de sectorgrens. Toen
de OostberJynse politiemannen niet.
opletten, liep hy snel de grens over.
Aan de westelijke kant stak li\j zijn
armen omhoog en riep: „II? ben vrij,
ik ben vry!"
Hoewel de dam door het Veerse Gat
ettelijke kilometers vanaf de stad
Veere ligt, loopt deze nieuwe dam
door de grillige loop van het voor
malige vaarwater toch nog ten
dele over liet grondgebied van Veere.
Het bordje Veere prijkt dan ook
rechts op de foto. De eerste automo
bilisten, die van de dam gebruik
maakten waren Veere waard: zij re
den bedaard.
(Foto P.Z.C.)
MILJOENENSCHADEDOOR
BRAND IN TEGELEN
De fabriekshal van de firma Gebr.
Laumans, dakpannenfabriek te Te-
gelen, is donderdagnacht totaal uit
gebrand. In de fabriek stond een
nieuwe ringoven, waarboven zich
drie verdiepingen met drooginstalla
ties bevonden.
De schade kon nog niet precies wor
den vastgesteld, maar deze loopt in
de miljoenen.
is het 75 jaar geleden, dat
te New York op het Liberty
Island de officiële inhuldiging
plaatshad van het door de El-
zasser beeldhouwer Frederi-
Auguste Parthoidi ontworpen
en door Gustave Eiffel uitge
voerde vrijheidsmonument.
is het 50 jaar geleden, dat
de befaamde J Amerikaanse
journalist Joseph Pulitzer sr.,
een geronselde Hongaarse
emigrant en een der voornaam
ste stichters van de Ameri
kaanse sensatiepers, te Char
leston overleed.
w*vv\*wvwvwvwwvv\v
MET DOOR NOVA-ZEMBLA-PROEF
Ministerie: volstrekt
ongevaarlijk
Het ministerie van sociale zaken en
Volksgezondheid heeft medegedeeld,
dat de totale beta-activiteit van de
lucht (gemeten zes uur na liet
einde van de bemonsteringsperiode)
gedurende de laatste dagen enigszins
is toegenomen. De gemiddelde radio
activiteit in de lucht over de afge
lopen week bedroeg 7,5 pico-curie per
mS, tegen 6,5 pc per m3 in de daar
aan voorafgaande week (van 1320
okt.) Een pico-curie is een bïljoen-
ste deel van een curie.
De waarde die in het afgelopen et
maal (25 op 26 oktober) werd ge
meten, bedroeg 14 pc per m3. Hoe
wel deze activiteit boven het week-
gemiddelde ligt, betekent het nog
geenszins, dat deze verhoging het
gevolg is van de laatste Russische
kernexplosies. Op grond van de me
teorologische situatie is dit onwaar
schijnlijk. Overigens is deze radio
activiteit in de lucht in de orde van
grootte, zoals deze zich voordeed eind
195S, begin 1959. De waarde van de
maximaal toelaatbare activiteit in de
lucht, dié het gevolg is van kern
splitsing, hangt af van de ouderdom
van de radio-actieve splijtingspro-
dukten. De thans gevonden radio
activiteit is volstrekt ongevaarlijk.
Hoewel dit een toename van de ra
dioactiviteit in het voedsel kan ver
oorzaken, is deze vermeerdering niet
verontrustend in verband met de
korte halveringstijd van de momen
teel aanwezige radio-nucliden. De
voornaamste in aanmerking komen
de voedingsmiddelen zijn onderhevig
aan regelmatige en nauwkeurige
controle.
NA DOORKNIPPEN VAN LINT
NOORD-BEVELAND heeft
sinds gistermiddag half drie
zijn tweede vaste verbinding
met „overig Zeeland"op dat
moment hanteerde de direc
teur-generaal van rijkswa
terstaat, ir. A. G. Maris, na
melijk wat onwennig een
schaar, waarmee hij na
enkele vergeefse pogingen
een lint doorknipte aan de
Walcherse kant van de dam
door het Veerse Gat. Met de
ze handeling stelde hij offi
cieel de nieuwe provinciale
weg over de dam in gebruik.
Ir. Maris lokte daarmee on
middellijk een invasie naar
Noord-Beveland uit: enkele
minuten na het doorknippen
van het lint reden welgeteld
72 auto's van Vrouwenpolder
naar Kamperland. Midden in
het recreatiegebied „De Ban-
jaard" in café-restaurant
„Kamperduin" werden
daar vele woorden gewijd
aan de belangrijkheid van de
ze historische dag voor
Noord-Beveland.
Vooral dank zij deze enorme file
auto's kwam deze middag vooral
het belang der vaste verbin
ding tussen Walcheren en Noord-
Beveland naar voren. Burgemees
ter J. van Halst van Wissenkerke
liet zich daardoor echter niet be
ïnvloeden. „Op-dit moment gaan
mijn gedachten vooral uit naar de
rampnacht van 1 februari 1953",
zo bekende hij, „en daarom kan ik
U zeggen, dat wij in de eerste
plaats verheugd zijn met deze
dam, omdat het Noord-Beveland
meer veiligheid brengt." Pas op
de tweede plaats zag hij het voor
deel van de vaste verbinding met
Walcheren. „Wij zouden dan ook
niets liever zien", zo vervolgde
hij, „dan een onmiddellijk aanleg
gen van de dam tussen Noord-
Beveland en Schouwen-Duiveland,
waarmee ons eiland een nog gro
tere veiligheid krijgt
Op het grondgebied van Vrou
wenpolder enkele tientallen
meters vanaf het directiegebóuw
van rijkswaterstaat aan de voet
van de dam had jhr. mr. A.
F. C. de Casembroot, commissa
ris der koningin in Zeeland, even
na twee uur deze voor Noord-Be
veland historische dag ingeluid.
Temidden van tientallen genodig
den en vele honderden belangstel
lenden verklaarde hij: „Het heeft
maar een haar gescheeld of ir.
Maris had deze weg niet geopend
als directeur-generaal van rijks
waterstaat. maar als ex-direc
teur-generaal". Ir. Maris gaat
namelijk per 1 november met
pensioen en de aannemers hebben
bergen werk moeten verzetten om
ondanks de zware regenval
van de laatste weken deze pro
vinciale weg inderdaad op 27 ok
tober gereed te krijgen.
Duidelijk bleek dan ook uit de
woorden van jhr. De Casembroot
dat het om tweeërlei redenen een
prestige-zaak was om de weg in
derdaad op deze 27e oktober „be
rijdbaar" te maken: in de eerste
plaats om ir. Maris als hulde
voor zijn werk in het belang van
Zeeland deze officiële daad als
directeur-generaal van rijkswa
terstaat te doen verrichten en in
de tweede plaats, omdat liet deze
dag juist een half jaar geleden
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
hier feiten in het geding, harde „ont-
wikkelinzsfeiten" als men ze zo mag
noemen. Voor de Zeeuwse bevolking
vormen zij een uitdaging, een uit
daging, die deze bevolking zeker niet
uit de weg gaat, maar waarachtig
wel aan kan!
De weg over de dam door het
Veerse Gat is gistermiddag ge
opend: een sobere plechtigheid,
waarbij gelukwensen en goede woor
den niet achterwege bleven. En
daarbij was er één toespraak, waar
op wij hier met name de aandacht
willen vestigen, namelijk de korte
rede van burgemeester Van Halst
van Wissenkerke. Hij wees er name
lijk op. dat het Deltaplan de laatste
tijd vooral naar voren wordt ge
bracht als een project van goede ver
bindingen. De heer Van Halst ech
ter wenste de nadruk te leggen op de
veiligheid. Het gereedkomen van deze
weg onderstreepte in de eerste plaats
de grotere veiligheid tegen stormvloe
den, die thans in het gebied van het
Drie-eilandenplan is verkregen, het
geen de heer Van Halst boven ver
bindingen stelde.
Burgemeester Van Halst had ge
lijk. De discussie rond het Del
taplan ontwikkelt zich de laat
ste jaren als een gesprek over ver
keersverbindingen, hetgeen overi
gens begrijpelijk is, want dammen
betekenen nu eenmaal wegen. Maar
nooit mag uit het oog worden verlo
ren, dat verbindingen de secundaire
voordelen zijn en dat primair een
Deltadam wordt aangelegd voor ver
hoging van de veiligheid. Vooral bui
ten Zeeland wordt
dat wel eens ver
geten, zodat men
af en toe geluiden
hoort in de geest
van: „Dat Zeeland
krijgt miljoenen in de schoot gewor
pen door het Deltaplan; eigenlijk
kon dat wel een beetje minder, want
elders staan óók grote werken op
stapel". Degenen, die dergelijke op
merkingen slaken, vergeten dan,
dat het plan tot afsluiting van de
zeegaten zijn allesoverheersende
prioriteit ontleent aan eisen, die de
veiligheid stelt. De koninklijke bood
schap. waarmee destijds het ont-
werp-Deltawet aan de Staten-Gene-
raal werd aangeboden, bevatte na
drukkelijk de mededeling, dat de
Deltawerken dienden „ter beveili
ging van liet land tegen stormvloe
den. Terecht heeft burgemeester
Van Halst hierop de aandacht ge
vestigd. Met hem zijn wij van me
ning, dat de vreugde over het tot
stand komen van deze Deltadam in
clusief weg in de eerste plaats haar
oorzaak vmdt in de hogere veilig
heid, die Zeeland dank zij deze wer
ken ontvangt.
De opening van de weg over de
dam was de laatste officiële
daad van de directeur-generaal
van de rijkswaterstaat, ir. A. G. Ma-
ris, die volgende week met pensioen
gaat. Hij hield een hoffelijk toe
spraakje, waarin hij het provinciaal
bestuur er voor dankte, dat het „on
danks alles" hem voor deze opening
(van een provinciale weg over een
rijksdam) had uitgenodigd. On
danks alles: ir. Maris is in zijn
ambtsperiode als directeur-generaal
in menig opzicht rond vele grote
projecten de tegenspeler geweest
van het provinciaal bestuur. Als een
van de belangrijkste adviseurs van
de minister van verkeer en water
staat was hij vooral voor Zeeland
een man van grote betekenis. En
men weet het: de meningen tussen
Den Haag en Middelburg hebben
vaak vierkant tegenover elkaar ge
staan, men mag wel zeggen tot op
de laatste ambtelijke dag van ir.
Maris. Men denke in dit verband
slechts aan de uitlating in de laatste
begrotingsmemorie van verkeer en
waterstaat: „Het overleg met Gede
puteerde Staten van Zeeland over
een wetgeving ter vervanging van
de wet op de calamiteuze polders
toont geen voortgang". Wij hebben
de indruk dat de heren Maris en
Philipse gedeputeerde voor wa
terschapszaken gisteren elkaar
taxerend de hand hebben gedrukt in
de geest van: „Wie zal toegeven?"
Vandaar óók dus de woorden „on
danks alles"...
Ondanks alles echter is de verhou
ding tussen college en directeur-ge
neraal steeds voortreffelijk geweest
met wederzijdse waardering voor
eikaars standpunt. Daarbij komt dat
men van Zeeuwse zijde grote erken
telijkheid voelt en deze gevoelens
beperken zich waarlijk niet alleen
tot het college van Ged. Staten
voor het vele, dat de scheidende di
recteur-generaal voor dit gewest
heeft gedaan. Ziin werk tijdens en
na de ramp is bij wijze van spreken
alleen al een standbeeld waard.
Gaarne willen wij hierop de aan
dacht vestigen, daarmede onze be
scheiden hulde voegend bij de vele
goede woorden, die de laatste dagen
alom in den lande aan het adres van
ir. Maris zijn gericht. Moge hem
een lang leven van welverdiende
rust beschoren zijn.
Enkele sprekers hebben gisteren
bij de opening van de dam hun
bezorgdheid uitgesproken over
de vloedgolf van recreatiezoekenden,
die over Zeeland zal spoelen na het
tot stand komen van de deltadam-
men. Een der sprekers had de Zeeu
wen leren kennen als rustige, pret
tige mensen en hij was nu blijkbaar
een beetje bang, dat het nu allemaal
anders zou worden. Zeeland mag
zich erkentelijk tonen voor deze be
zorgdheid, maar wij geloven dat te
vens enig vertrouwen wel on zijn
nlnats zou zijn. Wij willen de na-
lelen van eventuele toekomstige ont
wikkelingen zeker niet bagatellise
ren, maar we zijn er ons tevens van
bewust, dat we er met „sentimentele
aardrijkskunde" niet komen. Er zijn
204e jaargang - no. 255
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. f 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 28 okt. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3847/3843; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 Cb.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7353, adv. 5213). Oostburg. tel. 2395Te:neuzen, tel. 2116; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.