Middelburgs Oostkerk^ zoals de bouwers haar niet zagen
VenhcJk
TA Al-TA Al
ONTWIKKELING „EUROPOORT"
ONDERVINDT BELEMMERING
VRIJDAG 27 OKTOBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
\mm\\\\m\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\m\\\m\\^^^
IIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIjHIl
I
ZO HEBBEN de bouwers van Middelburgs Oostkerk hun
schepping nooit gezien: vanuit de lucht, van zo'n hon
derd metèr hoogte boven de Verwerijstraat. Driehonderd
jaar nadat de kerk werd gebouwd tussen 1647 en 1667
heeft een fotograaf uit een vliegtuig hef beeld vastge
legd, dat de bouwmeesters slechts konden fantaseren.
Niet alleen de Oosterkerk kwam op de foto: een hele hoek
oud-Middelburgwerd meegekiekf, een hoek, die bij de
ramp van mei 1940 grotendeels bleef gespaard.
Alleen het oude „entrepot", het Oost-Indisch Huis, pak
huis van de V.O.C,, dat zich tussen de Rotterdamse Kaai
en de Breestraat uitstrekte, is bij het bombardement van 17
mei 1940 in vlammen opgegaan.
Niets herinnert meer aan de pakhuizen aan de zuidzijde
van de Breestraat, die met elkaar een lengte van zes-
en-veertig meter besloegen. Op de fundamenten van het
Oost-Indisch Huis is een lang flatgebouw verrezen, wonen
nu mensen op de plaats, waar tot in de tweede helft van
de negentiende eeuw de schatten van Oost-Indië opgetast
lagen: in het rijstpakhuis, op de zijdezolders, de thee- en
porseleinzolders, de theebussenzolders, de nagelzolder en
de specerijenzolder.
De omgeving van Breestraat op de foto in het verlengde
van de koepel der Oostkerk Braakstraat midden
rechts en Nederstraat op de achtergrond kwam
tot stand bij de vijfde uitbrïeding van Middelburg, de „uit
leg" van 1578, die in 1591 was voltooid.
In die tijd, 15891590 werd ook de „nieuwe" Dampoort
gebouwd de oude had ter hoogte van de Schuitvlot-
sfraat gestaan die ook wel „Veersche Poort, werd ge
noemd. De poort kwam in de nieuwe omwalling, tegen
over de Oude Veerseweg. In 1873 werd de poort gesloopt,
nadat het bouwsel reeds in 1849 buiten gebruik was ge
steld.
In de Dampoortstraat nog juist zichtbaar op de achter
grond is de herinnering aan de oude stadspoort be
waard gebleven.
1 W
at zien we nog meer op deze foto van dit boekje
oud-Middelburg De openbare lagere school J,
links op de achtergrond. De huizen van het hooggelegen
Smidsbolwerk, in de linkerbovenhoek. De in de schaduw
liggende Verwerijstraat, op de voorgrond, met geheel links
de school aan de Verwerijstraat, met spelende kinderen
op de tegelplaats.
Voorgrond rechts de tennïsbcan en het geboomte in de
tuinen Verwerijsüaat fio._$ipg.elsjrqgf._Yan de Singelstrgat
weer terug naar de in de steigers staande Oostkerk: aan
de Singelstraat was hef namelijk, dat mén in 1645 de Oost
kerk wilde bouwen. Er was al een terrein aangewezen en
een aantal huizen aangekocht, toen men daarop in 1646
terugkwam. De kerk zou aan het einde van dé Verwerij-
straat komen. Met zand werd een terrein opgehoogd
nu het Oostkerkplein en Bartholomeus Drijfhout werd
verzocht „eenige modellen en bestecken van de ruymste,
bequaemste ende onkostelijckse kercken in Hollandt, ende
met naeme van de Luthersche tof Amsterdam ende van de
nieuwe tot Maeselandtsluys" op te sturen. Het uiteindelijke
ontwerp van de Oostkerk wordt niet aan Drijfhout toe
geschreven: de bekende bouwmeester Pieter Post zou hem
bij het ontwerpen hebben geassisteerd.
De Oostkerk wordt het belangrijkste staaltje van barokke
bouwkunst genoemd, dat in Middelburg is te zien. Op de
foto ziet men dat staaltje uit de lucht, zoals de bouwmees
ters het nimmer hebben aanschouwd.
(Luchtfoto Central Aviation).
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
lllll!llllllllllllllllllllllllll!llll!lllll!lllll!lllllllllllllllllllllllllll!ll!lllllllll!lllllllll!IIIIIIIIIM
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllilillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillH
ROTTERDAMSE KRITIEK OP OVERHEID
De directeur van het gemeentelijk
havenbedrijf van Rotterdam, ir. F.
Posthuma, heeft dezer dagen vrij
scherpe kritiek uitgeoefend op het
uitblijven van een principiële over-
heidsgoedkeuring op de plannen van
een dubbele zeemonding ten behoeve
van de Europoort in het gebied van
de Niemve Waterweg. Hij deed dat
op een gezamenlijke vergadering van
het Koninklijk Instituut- van inge
nieurs en de Koninklijke Vlaamse
Ingenieursvereniging, die in Rotter
dam werd gehouden.
Volgens ir. Posthuma wordt op het
ogenblik de ontwikkeling van de
Europoort door verschillende facto
ren afgeremd, hetgeen de onderhan
delingspositie voor het havenbedrijf
uiterst moeilijk maakt. Behalve liet
uitblijven van de principiële goed
keuring voor een tweede zeemond,
noemde ir. Posthuma vertragingen
bij het verlenen van bouwvergunnin
gen aan nieuwe industrieën, de lang
durige procedure bij onteigening van
gronden, het tekort aan woningen in
liet gebied rondom de Nieuwe Water
weg en het feit dat meerdere instan
ties zeggingschap hebben, hetgeen
naar zijn mening in strijd is met de
moderne opvattingen over havenbe
heer.
Verlenging pieren
Op de bijeenkomst is duidelijk ge
worden hoe de werkgroep ontwik
keling Rijnmondhaven zich de
uiteindelijke vorm van de Eurb-
poort voorstelt.
monding van de Nieuwe Water-
B°e'
weg zou belangrijk moeten wor
den uitgebreid en uitgediept, de
beide pieren bij Hoek van Holland
wil men verlengen om de zeestro
mingen te verleggen en daarmee
de aanvoer van slib te verminde
ren. Deze westie wordt nog be
studeerd in waterbouwkundige
laboratoria.
Ten zuiden van de zeemonding zou
men voorts een groot stuk grond
willen aanwinnen de dijk zou moe
ten lopen van Rozenburg naar Voor-
ne-Putten, ten zuidwesten van Oost-
voorne waarin het stelsel van
havenbekkens, kanalen en haventer
reinen is ontworpen, zo lichtte de
hoofdingenieur-directeur van de rijks
waterstaat in de directie benedenri
vieren, ir. J. Volkers, verder toe. Het
natuurreservaat „De Beer" wordt bij
deze plannen opgeofferd aan de in
dustrie. Een smalle landtong, uitlo
pend tot de hoogte van Hoek van
(Advertentie I
Kaarslicht
levend licht!
GOUDA KAARSEN
Holland, moet de Europoort afschei
den van de Nieuwe Waterweg, de
„snelverkeersweg" naar Rotterdam.
Ten westen van de landtong krijgen
de Europoort en de Nieuwe Water
weg een gezamenlijke zeemonding,
die zó wordt afgebakend dat er geen
gevaar is voor het scheepvaartver
keer.
750 miljoen
Dè oostelijke begrenzing van het
nieuwe industriegebied zou het Bot-
lekgobied worden, de zuidelijke de
Brielse Maas, die men handhaaft als
zoetwaterreservoir.
De realisering van de eerste hoofd
fase van liet project zou een winst
van 3500 ha aan haventerreinen op
leveren. De kosten worden geschat
op 750 miljoen gulden, waarvan de
helft moet worden uitgegeven voor
het ingewikkelde waterbouwkundig
stelsel (bekkens, havens en sluizen)
en de rest voor de aanleg van nieuwe
haventerreinen e.d.
(Advertentie)
Prijsindexcijfers over
september voor landbouw
Volgens een mededeling van hel
Centraal Bureau voor de Statistiek
bedroeg het algemeen landbouwprijs
indexcijfer in september 100, waar
mee liet, evenals in augustus (99),
op hetzelfde niveau lag als een jaar
geleden.
Het groepsindexcijfer voor de akker-
bouwprodukten steeg met 10 punten
tot 111, voornamelijk als gevolg van
hogere prijzen voor granen en con
sumptieaardappelen. In september
1960 was het indexcijfer 104.
Het groepsindexcijfer voor de vee-
houclerijprodukten liep terug van 98
tot 97, in hoofdzaak door lagere prij
zen voor varkensvlees en eieren. Ten
opzichte van verleden jaar bedroeg
de daling twee punten.
Het indexcijfer voor de kostenfacto
ren bleef onveranderd op 149, het
geen 5 punten hoger is dan in sep
tember 1960.
GLOBKEWIL BOEKJE
LATEN VERBIEDEN
Ilans Globke, staatssecretaris van
de bondskausclarij en de rechterhand
van Adenauer, heeft een rechtelijk
verbod geëist op de publikatie cm
verspreiding van een boekje waarin
hij wordt beschuldigd in 1935 een
leidende rol te hebben gespeeld hij
de formulering van de Nazistische
rassenwetten, zo is in Bonn hekend-
gemaakt.
In het boekje, dat in Hamburg is
verschenen, wordt voorts beweerd
dat hij een poging van het Interna
tionale Rode Kruis om 10.000 Griekse
joden van de gaskamer te redden en
hun emigratie naar Israël mogelijk
te maken, had verijdeld.
verrukkelijk...het is
Gezondheidsmaatregelen
op Waddeneilanden
De hotel- en pensionhouders op de
Waddeneilanden zullen met ingang
van het volgende seizoen geen per
soneel meer in dienst nemen dat niet
in het bezit is van een recent door-
lichtiiigsbewijs van de dienst bevol
kingsonderzoek van een der consul
tatiebureaus. Dit besluit werd geno
men tijdens een sectievergadering
van de horecabedrijven aan de voor
avond van de jaarlijkse Waddencon
ferentie die dit jaar op Terschelling
wordt gehouden.
Men is tot dezemaatregel overge
gaan naar aanleiding-van tbc-explo-
sies die dit seizoen op Vlieland en in
Wolvega zijn geconstateerd.
In de acht sectievergaderingen die
aan deze Waddenconferentie vooraf
gingen is ook het probleem van auto's
en bromfietsen op de Walleneilanden
besproken. Met name hoteliers op
Terschelling en Texel en de midden
stand op Ameland achten het een
economisch belang dat badgasten
hun auto's naar het eiland kunnen
meenemen. Daarentegen vei'zetten
Vlieland en Schiermonnikoog zich
tegen toelating van auto's. Ook als
de nieuwe veerboot op Vlieland vaart,
zullen geen auto's worden meegeno
men. en de nieuwe veerdam op
Schiermonnikoog die begin volgend
jaar gereed is, zal geen verandering
in het standpunt van het Schiermon-
nikoogse eiland brengen.
