PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VLAAMS CONTRA WAALS IN BRUSSEL Communisten willen topconferentie houden Honderd jaar lang christelijk onderwijs in Vlissingen Burgemeester met bloedneus een der weinige gewonden Moskou wijst protest tegen mega tonbom af Amerika legt „kopergordel" rond aarde Vand aag... 204e jaargang - no. 250 Dagblad, uitgave van de £irma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: F. van de Velde en F. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren W. Leertouwer en G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Maandag 23 okt. 1961 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per ni.m. Minim, p. advertentie 4,—. Jug. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels» 25 cent per regel met een minimum van 1,25. „Brieven bureau van dit blad" 25 cent meer. -Giro «10. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60. tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b-g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg. tel. 2395; Terneuzen, tel. 2116; Zierikzee. red. tel. 2425, adm. tel. 2094. Ondanks kritiek van geleerden De Amerikanen hebben zaterdag een Midas raket gelanceerd, die een wolk van 350 miljoen kleine koperen naaldjes in een baan om de aarde moet brengen. De wolk moet dienen voor het terugkaatsen van radiogol ven. Geleerden van diverse landen hebben zich tegen dit plan verzet omdat zij vrezen dat de naaldjes het radio- astronomisch onderzoek zullen be lemmeren als zij zich in de ruimte verspreiden. De wetenschappelijke raadgever van president Kennedy, dr. Jerome Wies- lier, heeft ondanks de kritiek toe stemming gegeven het plan uit te voeren. Bernard Lovell, directeur van de ra diotelescoop te Jodrell Bank in En geland is weinig ingenomen met de lancering. „Het is naar mijn mening een vlek op het Amerikaanse program voor ruimte-onderzoek", zei hij. Hij vreest dat de Sowjet-Unie deze Ame rikaanse operatie zal gebruiken om haar eigen besmetting van de at mosfeer tc rechtvaardigen. Volgens de Britse geleerden gaat het niet om een wetenschappelijk expe riment maar om een verbetering van de militaire verbindingen. De „Prawda", het orgaan van de communistische partij van de Sowjet-Unic, heeft reeds kritiek geleverd op het Amerikaanse pro ject. Onder de kop „De Verenigde Sta ten bevuilen de wereldruimte", herinnert het blad aan het protest dat de president van de Sowjet- academie van wetenschappen, Keldish, de Amerikaanse rege ring heeft gezonden. Volgens Kel dish is het een „anti-wetenschap pelijk experiment, dat gevaarlijke consequenties kan hebben voor de ruimtevaart. is het 150 jaar geleden, dat keizer Napoleon I met zijn ge- S malin Marie-Louise en met oen groot gevolg een bezoek bracht aan Den 1-Iaag. Betoging tegen „verfransing" verliep zonder grote incidenten Honderdduizend strijdlustige Vlamingen beheersten gistermid dag liet centrum van Brussel, waar de kreten „Brussel Vlaams", „zelfbestuur" en de tonen van de „Vlaamse leeuw" echoden tot tegen de gotliische gevels van de historische Grote Markt. TJit alle hoeken van Vlaanderen waren ze gekomen om in Brus sel hun vastberadenheid te manifesteren voor het behoud van de Vlaamse grond en tegen alle verdere verfransing van de rand gemeenten rond Brussel. Geleid door J00 parlementsleden, burgemeesters en. leden van het organiserend „Vlaams Actiecomité Brussel en Taalgrens" trok de indrukwekkende stoet ordelijk door de hoofdstraten van het Zuidstation tot aan de Koninklijke Vlaamse Schouw burg, niet ver van het Noordstation. TEGENSTANDERS ZONGEN DE „MARSEILLAISE" Naar schatting 100.000 Vlaamse Bel gen hebben zondag een „uiars vaar Brussel" gehouden om in dc Belgi sche hoofdstad te betogen dut de Vlamingen geen dag langer vreemde lingen willen blijven in de eigen hoofdstad, noch tweederangs burgers in België". De betoging verliep niet overal met de bekende Belgische ge moedelijkheid: getuige deze foto van een demonstrant die een bloedende wonde aan het hoofd heeft. De stoet werd geopend met een reus achtig spandoek „tegen verfransing en broodroof', ogenblikkelijk ge volgd door de indrukwekkende groep van burgemeesters, duidelijk her kenbaar aan hun rood-gecl-zwartc ambtssjerp. Andere spandoeken waren: „geen broodroof te Brussel", „geen Franse bazen in Vlaamse fabrieken", „geen Franse scholen in Vlaanderen", Vlaamse officieren voor Vlaamse soldaten", „tegen werkloosheid en lage lonen in Vlaanderen", „vastleg ging van taalgrens en van Brussel", „gelijke kansen voor de Vlamingen", „meesterschap in eigen huis" en tal rijke andere. Bloedneus Een aantal kleine incidenten de den zich voor in de' öihgevihg van het beursgebouw en het de Erou- „Westen is verantwoordelijk" Ook P.v.d.A. protesteert Terwijl in de hele wereld steeds luider de protesten klinken te gen het voornemen van Rusland een atoomhom van vijftig me gaton tot ontploffing te bren gen, heeft Moskou afwijzend ge reageerd op een Japans verzoek van de proef af te zien. Van Russische zijde werd verklaard, dat men bij het westen moest protesteren, omdat daar de ver antwoordelijkheid wordt gedra gen voor de hervatting van de proeven met kernwapens. Onder degenen, die tegen de voorge nomen proef protesteren, heeft zich ook de Partij van de Arbeid ge schaard. Naar aanleiding van acht verga deringen, bijgewoond door duizen den kaderleden, die zaterdag zijn gehouden in Amsterdam, Arnhem, Assen, Eindhoven, Goes, Leeu warden, Rotterdam en Zwolle, heeft de P.v.d.A. een verklaring opgesteld, waarin de partij haai' verontwaardiging over de Russi sche beslissing uitspreekt en een beroep doet op „alle vredelievende groeperingen in Nederland en daarbuiten om zich tot het uiter ste in te spannen om de Sow jet- Russische regering van haar heil loze voornemens af te brengen". In diverse landen is tijdens het week einde tegen Moskou gedemonstreerd. Zaterdagavond werden in Londen 513 demonstranten tegen de atoombom gearresteerd toen zij bij de Sowjet- Russische ambassade wilden protes teren. De demonstranten gingen op straat zitten en weigerden op de sommatie van de politie daartoe, zich te ver wijderen. Een Noorse huismoeder is van plan voor het gebouw van de Russische ambassade in Oslo een éénpersoons betoging te houden. Zy is voornemens voor het gebouw op en neer te blijven lopen totdat de Russen het plan laten varen. De huisvrouw wil tydens haar demonstratie slechts vruehtesappen tot zich nemen. ,\n dc. galopnuiii rv ran „Ecu vrije dag", ren toneelstuk, dat. door „En semble" in Tilburg wordt, gebracht. is de hoofdrolspeelster, Magdu. Jans- sens in verband met haar 60-jarig to- neeljubileum op grootse wijze gehul digd. Nadat het doek voor de laatste maal gezakt was, droegen leden van het studentencorps St.-Olofuit Til burg de actrice in een draagstoel om de 'schouwburg heen naar de foyer: de. stoet werd 'begeleid door studenten met: fakkels. Nederlandse kuster redt opvarenden Oostende 342 De Nederlandse kustvaarder „Brit- tenburg" heeft ter hoogte van de Oostengelse haven Middlesborough vier van de vyf opvarenden van het gezonken Belgische vissersvaartuig „Oostende 342" gered. Een Britse reddingsboot zoekt nog naar de vermiste vijfde Belgische schipbreukeling. ckere-plein toen een aantal opge wonden Franstalige tegenbeto- gers, meestal studenten, de beto gers uitjouwden en soms lastig vielen. Een der burgemeesters die aan de betoging deelnam, werd bij de beurs door een tegenbetoger een bloedneus geslagen en met een ambulancewagen weggevoerd. Handgemeen De ziekenauto's kwamen er nog twee maal aan te pas op het De Brouckere plein, waar betogers en tegenbeto- gers handgemeen waren geraakt. De gekwetsten schenen er echter' niet erg aan toe te zijn, want ze konden zelf in de ziekenauto's plaatsnemen. Een hunner bloedde uit een wond op het voorhoofd. De tegenbetogers liepen „Brussel Frans", zongen het Franse volkslied „De Marseillaise" of staken de arm op en riepen „Sieg Heil". Voetzoekers Voetzoekers ontploften tussen de betogers en enkele stoelen van een caféterras werden in de stoet ge gooid. De betogers die in liet handgemeen betrokken geraak ten, sloegen terug met de stokken waaraan hun bordjes met leuzen bevestigd waren. De humor bleef ook niet achterwege. Een groep betogers uit Mechelen droeg een lijkkist met zich, waar over een zwarte doek hing met de woorden „We begraven Lamme Goed zak" (de legendarische gezel van Tijl Uilenspiegel). Memorandum Terwijl de tienduizenden demonstran ten door de boulevards van de hoofd stad trokken togen twee Vlaamse parlementsleden naar het kabinet van de eerste minister Theo Lefèvre (zelf een Vlaming), ten einde hem een memorandum met de eisen van het actiecomité te overhandigen. PAPOEA-LEIDER SPRAK MET INDONESIËRS (Van onze Haagse redactie.) Eén van de leden van de Nieuw Guiuea-raad, die eind september na een langdurig bezoek aan Nederland naar Niemv-Quïnea is teruggekeerd, blijkt in begin september niet twee Papoea-studenten, die in Nederland studeren, in Antwerpen met enkele Indonesische diplomaten te hebben tjcconferccnl. 'Het was het lid van de raad Eliazer Bonay, die geldt als de leider van het verzet in de Nieuw Guinea-raad tegen de dominerende rol welke de groep Rijke-Jouwe in de Nieuw Gui nea-raad speelt. Wellicht op grond van deze activiteiten wordt Bonay aan Indonesische kant gezien als een nogal onafhankelijke figuur in de Nieuw Guinea-raad en heeft men op grond daarvan contact met hem ge zocht. Hoewel van Indonesische zijde is ge poogd op het gesprek in Antwerpen een ontmoeting in Duitsland te laten volgen tussen Bonay en enkele ande re Papoealeden van de Nieuw Guinea- raad enerzijds en een paar Papoea's die de Indonesische kant hebben ge kozen anderzijds, hebben Bonay en de twee Papoea-studenten later doen weten dat zij voor deze. ontmoeting in Duitsland niet meer beschikbaar waren. Poging eenheid te herstellen Over geschil met Albanië Er wordt op het Kremlin druk ge confereerd over de mogelijkheid om een internationale communistische „topconferentie" te houden teneinde de breuk tussen de Sowjet-Unie en Albanië te bespreken. Daarbij zou dan ook de herleving van de anti- Stalinistische campagne ter sprake komen. De gedelegeerden op het 22ste con gres van de Russische communisti sche partij maakten gisteren van hun vrije dag gebruik om een derge lijke conferentie voor te bereiden, die, naar ijien verwacht, in de eerste helft van november zou worden ge houden. Zij zou worden bijgewoond door de topcommunisten uit onge veer tachtig landen. Radio Tirana, het radiostation in OP 7 NOVEMBER A.S.: Herdenking op zaterdag 11 november „Het onderwijs aan een christe lijke opvoeding dienstbaar ma ken", met dat doel werd hon derd jaar geleden, op 7 novem ber 1861, in Vlissingen de Ver eniging tot bevordering van christelijk onderwijs opgericht. Vuil één lagere school met 38 leerlingen is de vereniging uit gegroeid tot thans vier scholen met in totaal 770 leerlingen. De vereniging telt nn 700 leden. Tiet honderdjarig bestaan zal zater dagmiddag 11 november om vier uur worden herdacht niet een bijeen komst in de Johaniieskerk, waarna een receptie volgt. De zondag daar op wordt in de Siot-Jacobskerk een dankdienst gehouden. De jeugd van de scholen kan dinsdag 7 no vember In de aula van de Kon. Wil- lielmina-school genieten van een feestprogramma. Voorts zal nog een reünie van onderwijzend personeel worden gehouden. Dat kan allemaal in 1961. Honderd jaar geleden, bij de oprichting waren de omstandigheden, waaronder het christelijk onderwijs in ons land moest worden gegeven totaal ver schillend,. Eerst-in 1848 was het „ge ven van onder wijs"'"bïj;- dewet vrij gegeven en in 1857 werd het moge lijk om zonder toestemming van overheidswege bijzondere scholen op te richten. Van die toestemming werd in I860, in Middelburg gebruik gemaakt, toen daar in de Graven straat de eerste christelijke school van Walcheren werd opgericht. De 2e kwam 4 mei 1863 tot stand in Vlissingen, nadat twee jaar daarvoor de vereniging voor christelijk onder wijs was opgericht. Alles moest uit eigen middelen worden gefinancierd. Hoofd was de heer H. F. van Rosma len. Vlissingen kende reeds sinds 1852 een christelijke bewaarschool. die was gevestigd aan de IJzeren brug op de Bcllamykaai. De nieuwe chris telijke lagere school ging de geschie denis in als de „school bij de ijzeren brug". De latere scholen zouden na men van het vorstenhuis dragen: Prins Willem-, Oranje-, Juliana van Stolberg- en Kon. Wilhelrqjnasehool. Aan de totstandkoming van «Ie schoolvereniging" ging een hevige schools! rijd tussen voor- en legen- standers vooraf. Uiteindelijk kwam (le school er. In hel begin stond de ze onder bestuur van ds. J. J. van Toorcnbergeii, ds. F. W. Mercns en (Ir. «I. van der Beke Callenfels. Bij de opening telde de school 38 leer lingen, de volgende dag waren liet er reeds vijftig. Na drie jaar moest de school aan de IJzeren brug worden verlaten voor een groter pand aan de Palingstraat, dat door twee bestuurs leden aan de schoolvereniging cadeau werd gedaan. Met de watersnood van 1911 werden de-kinderen vandaar met vlotten, van de - school naar huis gebracht. Vijf jaar na de oprichting van de school heeft het voortbestaan van een wat dunne draad gehangen, toen een schuld van 1100 binnen drie maan den moest worden afgelost, daar de school anders gesloten moest wor den. Na 1888 gingen de zaken enigs zins beter; de regering stelde in 1889 enige subsidie voor de scholen be schikbaar. Tot die tijd moesten de salarissen van het onderwijzend per soneel uit eig'èn geldmiddelen wor den bekostigd. En die geldmiddelen waren wel eens niet toereikend. Een onderwijzer zal in die jaren niet meer dan 100 per maand hebben ver diend. Ttoeede school In 1920 werd met de bekende wet-De Visser de financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs een feit. Vooral na die tijd ging het met het christelijk onderwijs in. Vlissin gen bergopwaarts. Op 28 oktober 1928 opende de school vereniging- in liet nieuwe gedeelte van de stad de Oranjeschool. waar van de heer P. A. Belger het hoofd werd. De oude christelijke school verhuisde toen van de Palingstraat naar de Wagenaarstraat. De school lag vlak onder „De Schelde". Kranen reden heen en weer met ijzeren platen en leer lingen en onderwijzer verstonden elkaar af en toe nauwelijks. 's-Zo- mers gingen de ramen niet open; het gelnïd van de werkplaatsen sloeg terug tegen de achterzijde A an de gevel aan de Stènenbeer, (Zie slot pag. 2 kol3) zaterdag melding gemaakt van de hoordstad van Albanië, heeft: spontane betogingen die overal in het land worden gehouden om uitdrukking te geven aan de woe de over de pogingen van Kroesj- tsjew een splitsing ïn het socia listische kamp teweeg te bren gen. Nederlands echtpaar in Frankrijk verongelukt Een Nederlands echtpaar, de heer en mevrouw J. DoornbosVisscher uit Wassenaar, zijn bij Brïgnoles ïn Zuid-Frankrijk verongelukt toen hun auto met een andere wagen in bot sing kwam. Mevrouw Doornbos werd bij dit ver keersongeluk gedood en haar echtge noot zwaar gewond. Echtpaar overleden door kolendamp in woonwagen Een Rotterdams echtpaar, de 26-ja- rige timmerman G. de Boer en diens 23-jarige echtgenote is dit week einde om het leven gekomen door ko lendampvergiftiging. Het trieste feit werd gistermorgen ontdekt door de vader van de timmerman toen deze op bezoek kwam en op zijn bellen geen gehoor kreeg in de woonwagen aan de Koninginneweg. Herdenking van 75- en 50-jarig bestaan Vier mei 1913, aldus de VUssingse Courant van. de volgende dag,, werd in de Nieuwe Kerk het vijf tigjarig bestaan van de christelij ke school (Palingstraat) herdacht. Voorganger waren ds. A. A. Ver meer" en C. L. Voorhoeve. Eerst genoemde sprak over het doel en de strekking en de roeping der gemeente met betrekking tol het christelijk onderwijs, terwijl ds. Voorhoeve met de woorden van Psalm 115 1 (onberijmd) zich meer bepaalde tot een historisch overzicht. Vijfentwintig jaar later werd het vijftigjarig bestaan herdacht met een wijdingadienst in de Grote Kerk. Het koor en de kansel der werk waren stemmig met palmen versierd. Wij konden niet anders, aldus ds. Hartjes, dan ons feest beginnen in deze. kathedraal, om dat wij ons zo nauw aan de her vormde gemeente verhouden voe len. Ds. P. G. de Vey Mestdagh, predikant te Rotterdam, sprak een feestrede uit. Spreker'haalde ver schillende herinneringen op uil zijn jeugd, toen hijzelf leerling was van de school in de Paling- straat, onder „meester Merckens", de kleine man met de scherpe ogen, die echter de kracht-motor der school was; een man, die ook op zeer jeugdige leeftijd de op richter was van de eerste zon dagsschool in ons land, aldus de Vlissingsche Courant van 5 mei 19S8.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 1